Collega: - OK Nieuws

Foto: Johannes Abeling
Manipulatie-expert arts / neurobioloog Ronald Siecker.
BRENG DE MANIPULATOR IN KAART
Neem de tijd om op een rij te zetten waar je werkelijk mee te
maken hebt. De meeste manipulatoren hebben zo’n drie of vier
tactieken tot hun beschikking, die ze telkens opnieuw gebruiken.
Bij Jesse zien we: hij charmeert, om de mensen om hem heen
aan hem te binden. Maar zoals veel manipulatoren verandert hij
zijn gedrag abrupt wanneer iemand kritisch op hem is. Dan is hij
intimiderend, en dreigt zelfs. Deze sterke wisseling van houding
zorgt dat zijn collega’s onbewust moeite doen om hem niet boos
te maken. En tot slot splitst hij: zodra iemand een bedreiging
voor hem wordt, zorgt hij dat de rest van de groep zich tegen
diegene keert. Het is gegarandeerd niet de eerste keer dat hij dit
doet. Daarvoor is hij er al veel te goed in. Observeren en een kort
(maar doelgericht) gesprekje met zijn collega’s of een vroegere
leidinggevende had al veel hiervan aan het licht kunnen brengen,
waardoor Liesbeth beter voorbereid was geweest.
VERZAMEL OBJECTIEVE FEITEN
We hebben allemaal zo’n hekel aan administratie en het schrijven
van dossiers. En toch is dat wat in deze situatie je huid redt.
Liesbeth herinnert zich – ongetwijfeld terecht – dat Jesse al eerder
vrij heeft gevraagd voor de begrafenis van zijn lievelingstante.
Maar het is haar woord tegen het zijne, en Jesse heeft meer vertrouwen
van zijn collega’s. Als ze bij zijn eerdere verlofaanvraag
(in één zin, tien seconden werk) de reden van zijn verlofaanvraag
had genoteerd in het dossier, had ze nu zwart-op-wit gehad dat
Jesse twee keer dezelfde reden opgaf. Met als belangrijkste effect
32 OK MANAGEMENT JULI 2012
dat ze concreet bewijs had kunnen tonen aan de collega’s van
Jesse toe, die haar aanspraken. Daardoor had ze hun kunnen
laten zien dat zíj juist degenen waren die bedrogen werden, en
Liesbeth degene die het voor hen opnam.
PLAN JE TEGENZETTEN
Op welk moment Liesbeth Jesse ook aan had gesproken, hij had
altijd op deze manier gereageerd. Want dat is zijn tactiek. Maar
dat geeft Liesbeth de tijd om haar acties te plannen. Het beste wat
ze had kunnen doen, was zichzelf de tijd geven om het concrete
bewijs, dat ik net noemde, te verzamelen. Desnoods nu beginnen
met dossieropbouw en wachten op volgende verzuimmeldingen –
die er zeker zouden komen – om goede documentatie te krijgen.
Dit bewijs is de sleutelfactor. Want dit kan gebruikt worden om
het eigen draagvlak onder de collega’s te vergroten. Denk nooit
dat dit vanzelf gaat. Jesse is actief bezig mensen in zijn kamp te
trekken; en Liesbeth zou net zo actief hetzelfde hebben moeten
doen. Maar zij hoeft lang niet iedereen te overtuigen. In de praktijk
zijn zelfs één of twee medestanders al voldoende om het front
dat Jesse vormt te doorbreken en de situatie op de afdeling veel
gunstiger te houden.
NEEM FORMELE STAPPEN
En tot slot: met concreet bewijs kunnen ook ‘hogere machten’
worden ingeschakeld, zoals P&O of het management. Als Jesse
aantoonbaar fraudeert met zijn afwezigheid, en zich daarnaast
ook nog intimiderend opstelt (en er zijn één of twee getuigen
die Liesbeth steunen en dit bevestigen), dan kunnen er formele
stappen worden genomen. En omdat een manipulator zich vaak
niet thuis voelt in een situatie die hij niet meer helemaal onder
controle heeft, zou het dan eerder Jesse zijn geweest die ervoor
had gekozen om zijn baan op te zeggen. Al zou hij natuurlijk tot
het laatst toe hebben volgehouden dat het niet aan hem lag en dat
hij een onschuldig slachtoffer was – want dat is nu eenmaal zijn
tactiek en daar zal hij nooit van afwijken. ■
MANIPULATIE
Van marionet tot regisseur
Auteur: Ronald Siecker
Uitgeverij: Y-Publicaties
ISBN: 9789086961535
Prijs: € 29,95
Ronald Siecker schreef eerder de boeken Signalen en valkuilen: Inzicht in
psychische handicaps (9789087170035) en ‘Ik heb een tijdbom in mijn
hoofd’: Werken met psychisch gehandicapten (9789087170042).