Profiel van de verzoekers van de ombudsdiensten - Vlaamse ...

cratisering van bijvoorbeeld onderwijs of de culturele sector, blijken de lagere
sociale klassen vaak niet van deze initiatieven mee te (kunnen) profiteren (Deleeck,
1992: 281).
Wij stellen ons hierbij de vraag of het Mattheüs-effect ook een probleem is
dat bij ombudsdiensten wordt gesignaleerd. Met andere woorden…. ”Maken
de hogere sociale klassen verhoudingsgewijs meer gebruik van de diensten van
de ombudsman dan de lagere sociale klassen?”
Onderzoek
De meest positieve resultaten zijn te vinden in de studies waarbij aan ombudsmannen
werd gevraagd om zelf de sociaal-economische status van de verzoekers
in te schatten. In 1983 deed Hill van de Universiteit van Oklahoma een
studie, die werd gerepliceerd in 1991 door de Asper Y Valdés. De conclusies in
beide studies waren vrij gelijkaardig. Hill deed een bevraging bij 74 klassieke
ombudsmannen, de Asper Y Valdes deed hetzelfde bij 77 ombudsmannen.
Volgens bijna de helft van de ombudsmannen is een zeer aanzienlijk deel (meer
dan drie vierde) van de verzoekers arm. Daarnaast denkt bijna de helft van de
ombudsmannen dat de populatie verzoekers min of meer gelijk is verdeeld over
de verschillende sociaal-economische groepen. Slechts 5% van de ombudslieden
meent dat de meerderheid van de verzoekers welvarend is (Hill, 1983: 47 en
De Asper y Valdes, 1999: 230-239).
Een andere gelijkaardige studie levert in feite weinig informatie op. Kempf en
Mille stellen in een enquête aan de ombudsmannen van verschillende landen
ook de vraag naar de sociale structuur van de verzoekers. Bijna alle ombudsmannen
zeggen de middenklasse te bereiken (94.1%), daarnaast bereikt 80.9%
ook nog de hogere klasse en zegt 79.4% ook de lagere klasse te bereiken (Kempf,
Mille, 1993: 201-203). We kunnen veronderstellen dat in België de meeste ombudsdiensten
wel iemand van alle klassen bereiken. Wij zijn eerder geïnteresseerd
in de mate waarin alle klassen worden bereikt.
Enkele onderzoeken richten zich louter tot de sociaal-economische klasse
waartoe de verzoekers behoren. Wetenschappers stellen zich blijkbaar al jaren
de vraag ”DO THE RIGHT PEOPLE COMPLAIN?” (Serota, 1983: 36). Serota
gaat reeds in 1983 in Groot–Brittannië op zoek naar een verklaring waarom
mensen uit achtergestelde groepen minder klagen.
Vooral de top van de hogere sociaal-economische klasse zou beroep doen op
43