Inhoudelijke richtlijnen cursistenopleiding strijkinstrumenten - FASO

De Kunstlinie Alm ere
De Kunstlinie in Almere kent een totale opleiding die begint met een strijkersklas (Haar en
Snaar) van ongeveer 15 leerlingen die in hun tweede lesjaar zitten o.l.v. een viooldocent. Het
eerste echte orkest is de Orkestklas met ongeveer 30 leerlingen in de basisschool leeftijd. Dit
orkest heeft een heterogene bezetting. Als kinderen naar de middelbare school gaan stromen ze
door naar het Junior Orkest Almere (JOA, ongeveer 40 leerlingen). Als ze ver genoeg zijn, door
de auditie komen en er ook plek voor hen is kunnen ze vanaf ongeveer 13 jaar doorstromen naar
het Almeers Jeugd Symfonie Orkest (AJSO met ongeveer 80 leerlingen). Dit orkest heeft geen
eindleeftijd.
www.dekunstlinie.nl
9.2 Methodes voor samenspel
Een richtlijn voor strijkers die beoogt het ensemble­/orkestspel te bevorderen moet ook de
bestaande lesmethodes noemen die hiervoor op de markt zijn. Het heeft waarschijnlijk met een
andere traditie van lesgeven te maken dat we vooral met Engels/Amerikaans materiaal te maken
hebben. Het groepsgewijs lesgeven, homo­ en heterogeen, is bijvoorbeeld op de Highschools een
‘klassiek’ voorbeeld te noemen. Hieraan danken we veel speelbaar orkestmateriaal in diverse
bezettingen die in series worden uitgegeven (Uitgevers: Highland Edling, Belwin Mills, Hal
Leonard, Boosey & Hawkes).
Concentreren we ons op strijkers, dan zien we dat er niet alleen autonoom samenspelmateriaal
is, maar dat er ook methodes gekoppeld aan samenspel geproduceerd zijn. Het gebruik van een
centrale strijkersmethode gekoppeld aan een samenspelklas zien we in de Nederlandse praktijk
nog weinig. Het samenspelmateriaal staat vaak los van wat in de lessen van de diverse
instrumenten wordt behandeld.
Quote van een ouder: ‘Wat vreemd dat, als mijn kind op deze muziekschool van de ene
viooldocent overstapt naar de ander, ik andere methodes moet aanschaffen. In het reguliere
onderwijs kiest een school/vaksectie voor een gezamenlijke methodiek.’
Het verdient aanbeveling om goed de mogelijkheden te bekijken voor een gezamenlijke lijn in
relatie tot samenspelmateriaal. Hierop kan individueel spel en samenspel geïntegreerd en
geborgd worden in de opleiding.
Muziek­ en Dansschool Am stelveen
Deze muziekschool kent een rijke strijkerstraditie: met lessen in alle maten en soorten, ook voor
de allerjongsten en met orkesten op vier niveaus. En minstens zo belangrijk: er wordt
doorlopend muziek voor geschreven. Een van de viooldocenten en leider van diverse ensembles
is Hans Scheepers van wiens hand al veel composities zijn verschenen.
De in de serie ‘Music for Strings’ uitgegeven composities en arrangementen voor strijkorkest
(met en zonder piano) gaan uit van de persoonlijke visie van Hans Scheepers op het
samenspelen vanaf jonge leeftijd in orkestverband: plezier in het samen musiceren en
speelbaarheid van het materiaal zijn de belangrijkste kenmerken van deze werken.
Kunstfactor – inhoudelijke richtlijnen cursistenopleiding strijkinstrumenten ­ 26