DIRECT “ Ik werk vanuit een combinatie van analyse ... - Direct Wonen

A. Je bent altijd onderdeel van de tijdgeest,
en natuurlijk kies je de materialen van nu,
en vooral duurzame materialen. Maar mijn
manier van denken en ontwerpen is nooit
veranderd, en is in die zin tijdloos. Zo wil ik
altijd naar de locatie toe. Wil er staan, rondlopen,
liefst een nachtje slapen. Ik wil een stad
snappen, de ziel van een plek voelen. Dat is
een heel zintuiglijk proces. Soms dwaal ik dan
rond in m’n eentje, soms met een opdrachtgever
of met mijn collega’s.
Q. U gaat puur intuïtief te werk?
A. Ik werk vanuit een combinatie van analyse
en intuïtie. Dat laatste is zeker geen vrouwelijke
waarde of zo, die onzin hoor je nogal eens,
maar is gebaseerd op ervaringen. Dat kan ver
terug gaan. Het meest intuïtieve project dat
ik ooit ontworpen heb, is een kapel in Rotterdam.
Ik kom uit het katholieke Limburg,
die kapel heb ik geheel vanuit mijn intuïtie
kunnen ontwerpen. Later werd ik gevraagd
voor het ontwerp van een synagoge, daar
moest ik flink voor in de boeken duiken om
de thematiek van het joodse geloof goed in
mijn vingers te krijgen. Dus dan werk je juist
heel analytisch.
Q. U werkt wereldwijd. Heeft u voor het ene
land meer gevoel dan voor het andere land?
A. Van een land als Japan heb ik het gevoel
dat ik het snap, omdat ik er veel geweest ben.
Zwitserland kende ik niet goed en dan moet
z a k e n v r o u w 2008
In maart werd Francine Houben uitgeroepen
tot Zakenvrouw van het jaar
2008 Deze onderscheiding ontving ze
volgens de jury “vanwege haar ondernemerschap,
visie, zakelijke en maatschappelijke
invloed en haar leidinggevende
capaciteiten; Francine Houben is een van
de weinige vrouwelijke architecten die
met haar bureau Mecanoo wereldwijd
een prominente positie heeft verworven.”
Daarnaast prees de jury haar innovatieve
kracht. Niet alleen in ontwerpen maar ook
in bijvoorbeeld het feit dat Houben het
thema mobiliteitsesthetiek op de maatschappelijke
agenda heeft gezet.
ik rationeler te werk gaan. Op zich maakt
me dat niet uit, maar ik moet toegeven
dat hoe rationeler ik werk, des te minder
emotie er in het ontwerp komt. Een voorbeeld?
In Lausanne hadden we een plan
gemaakt voor een mediatheek. Prachtige
plek, bij het Meer van Genève, met uitzicht
op de Alpen. Het gebouw dat wij hadden
ontworpen, kon draaien, net voor de zon
uit om geen hinderlijke last van licht en
warmte te krijgen. Tegelijkertijd hield je het
zicht op de bergen. Het was een internationale
prijsvraag, we werden tweede. Tot mijn
verbazing had de winnaar een – overigens
prachtige – uitgestrekte, platte koek
gemaakt. Heel introvert. Ik snapte niet dat
we daarvan verloren hadden. Later hoorde
ik van een Zwitser: “maar Francine, die
bergen zien we hier de hele dag al!” Geestig
natuurlijk, maar zo’n fout had ik minder
snel gemaakt als ik intuïtiever te werk had
kunnen gaan.
Q. Betekent dit dat u een ontwerp steeds aan
de betreffende cultuur aanpast, of drukt u
toch ieder keer uw eigen stempel?
A. Ik heb als kind zo vaak moeten verhuizen,
dat ik van jongsaf aan heb geleerd me aan
te passen aan mijn omgeving. Ik heb nooit
geredeneerd van: dit is mijn stijl en die zet ik
overal neer. Eigenlijk ben ik een soort kameleon,
waarbij ik wel weer gewoon mezelf blijf.
Een voorbeeld? In 2012 leveren we in Taiwan
het National Performing Arts Center op,
een giga-theatercomplex van ruim 100.000
vierkante meter. Met concertzalen, theaters,
musea, noem maar op. Het grondidee
van het ontwerp, dat als winnaar van een
internationale prijsvraag uit de bus kwam, is
heel simpel: we hebben ons laten inspireren
door een bepaald type boom, die op dat
terrein staat. Onder deze banyan -bomen,
reusachtige, eeuwenoude bomen met brede
kronen, maken mensen muziek. Het gebouw
wordt enorm groot, maar door open ruimtes,
passages en openingen in het dak vloeit
het helemaal over in zijn directe omgeving.
Onder het met gras en planten begroeide dak
kan men flaneren, relaxen, muziek maken.
De Taiwanezen begrepen direct ons ontwerp,
dat geheel was toegesneden op hun wereld,
hun locatie. Ontroerend: wat het grootste
culturele complex van Azië gaat worden,
begon met een klein, intuïtief idee.
■
fiscaal
Onnodig en funest
Op 13 mei hebben de minister en staatssecretaris
van Financiën het wetsvoorstel Belastingheffing excessieve
beloningen gelanceerd. Doel is om veelverdieners
en mensen met 'lucratieve belangen' hoger
te belasten. De complexiteit van het voorstel is even
hoog als de inkomens die ermee worden bestreden:
jaarinkomens van minimaal 500.000 euro waarvoor
vertrekvergoedingen en pensioenbijdragen extra
worden belast.
Niet erg effectief, lijkt me, want doorgaans wordt de
belasting toch afgewenteld op de onderneming. De
netto beloning blijft daarmee hetzelfde. Maar er is
meer. Ook zogeheten lucratieve belangen worden
aangepakt. Hierbij gaat het meestal om aandelen met
bijzondere voorwaarden die tot een hoog rendement
kunnen leiden. Ook moet het gaan om een beloning
voor werkzaamheden. Dat was schrikken voor mensen
met werknemersopties. Financiën was er snel bij
door te stellen dat ze zich richten op een veel kleinere
groep van 500 mensen. Nederland op z'n smalst. Wel
een geruststellende gedachte voor iedereen die onder
het maaiveld blijft.
Maar wat te denken van beleggers of projectontwikkelaren
die via een BV een project aangaan? Omdat
er een verschillende mate van inbreng en betrokkenheid
is, krijgt een aantal preferente aandelen. Zij zijn
eigenlijk de financiers met een vast winstrecht van
zeg 15%. Als het heel goed gaat, delen ze ook nog
mee in een stuk overwinst. Niets aan de hand, zou je
denken, want rendement op bijzondere aandelen is
geen beloning voor werkzaamheden. Het tarief blijft
25% in plaats van het voorgestelde 52%.
Maar wat nu als een van de financiers de BV in contact
brengt met een geïnteresseerde koper of huurder?
Dat valt mogelijk onder de noemer 'werkzaamheid',
dus moet barbertje hangen: het tarief gaat naar
52%! Bij transacties in privé worden dit soort 'overige
werkzaamheden' ook nu al belast tegen 52%. 'Bij twijfel
via de BV' is daarom de stelregel.
Dit voorstel raakt veel meer dan 500 mensen, is onnodig
en funest voor de internationale positie van Nederland.
Drs. Pieter Camps MRE
partner bij Bird & Bird
direct wonen corporate | 11