28.09.2013 Views

berichten. - Vereniging tegen de Kwakzalverij

berichten. - Vereniging tegen de Kwakzalverij

berichten. - Vereniging tegen de Kwakzalverij

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

eter zij t. Aan <strong>de</strong> won<strong>de</strong>rbaarlijke kracht <strong>de</strong>zer<br />

pillen zult gif het leven hebben te danken. O,<br />

zieken maakt uwe genezing bekend aan allen,<br />

verkondt het van • huis tot huis, opdat allen hun<br />

zwak gestel kunnen versterken aan <strong>de</strong>ze bron<br />

•van leven en kracht?<br />

De man, laten wij genist zeggen <strong>de</strong> kwakzalver,<br />

want wie verklaringen aflegt als <strong>de</strong> bovenstaan<strong>de</strong><br />

kan niet an<strong>de</strong>rs genoemd wor<strong>de</strong>n — is,<br />

zooals <strong>tegen</strong>woordig dikwijls geschiedt, onbekend ;<br />

alleen <strong>de</strong> z. g. hoofdagent wordt genoemd. Die<br />

geheimzinnige man dan — kent <strong>de</strong> hoofdagent<br />

hem? — is ongetwijfeld jaloersch op <strong>de</strong>n man<br />

van <strong>de</strong> Pinkpillen.<br />

Waar <strong>de</strong>ze — <strong>de</strong>nkte hij —^van zijne pillen<br />

alle won<strong>de</strong>ren vermeldt, kan ik 't ook wel van<br />

hetzelf<strong>de</strong> goedje doen. Want, het on<strong>de</strong>rzoek van<br />

•<strong>de</strong>n heer J. VAN RIEL te 's Gravenhage heeft het<br />

geleerd, bei<strong>de</strong> won<strong>de</strong>rpillen zijn in hoofdzaak<br />

van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> samenstelling, Ook <strong>de</strong> Kruispillen<br />

bevatten als hoofdbestand<strong>de</strong>el ferro-carbonaat,<br />

•<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> stof die voorkomt in <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> staalpillen<br />

(Blaudsche pillen\ waaraan een bitter<br />

planten-bestand<strong>de</strong>el is toegevoegd In dit laatste<br />

kon<strong>de</strong>n geen geneeskrachtig werken<strong>de</strong> stoffen<br />

wor<strong>de</strong>n aangetoond.<br />

^j Evenals <strong>de</strong> Pinkpillen zijn <strong>de</strong> Kruispillen maar<br />

"half zoo sterk als <strong>de</strong> Blaudsche pillen uit <strong>de</strong><br />

apotheek ; <strong>de</strong>ze laatste moeten dus wel dubbele<br />

won<strong>de</strong>ren doen. Nu weet ie<strong>de</strong>reen dat dit niet<br />

zoo is ; dat zij wel-is-waar in sommige ziektegevallen<br />

van nut kunnen zijn maar dat geen<br />

•<strong>de</strong>skundige daarvan zal verklaren (men zou hem<br />

ook niet gelooven, 't is weer zoo'n gewoon mid<strong>de</strong>l<br />

uit <strong>de</strong> apotheek) dat zij „beslist genezing" geven<br />

„als nog een kans op levensbehoud bestaat".<br />

Waarom zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Kruispillen dan wel dat<br />

won<strong>de</strong>r kunnen verrichten?<br />

Kroep-Poe<strong>de</strong>r.<br />

On<strong>de</strong>r bovenstaand opschrift kwam in het<br />

algemeen Nieuws- en Advertentieblad Het Dagblad<br />

van November 1905 <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> advertentie<br />

nogal eens voor :<br />

„Zelfs <strong>de</strong> hardnekkigste hoest "/wordt genezen<br />

of althans belangrijk verzacht door 't gebruik<br />

van Prof. Dr. Gay's croeppoe<strong>de</strong>r, per doos à<br />

-60 cts., bij <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> verkoopers, of rechtstreeks<br />

van <strong>de</strong>n hoofdagent VAN DE VELDE te<br />

Harlingen en <strong>tegen</strong> postwissel. Talrijke attesten".<br />

Dit croeppoe<strong>de</strong>r wordt afgeleverd in blikken<br />

doozen van 75 gram inhoud met brochure à<br />

60 cent. Op het <strong>de</strong>ksel van <strong>de</strong> doos prijkt een<br />

gravure voorstellen<strong>de</strong> een ledikantje waarin een<br />

croeplij<strong>de</strong>rtje met hoog roo<strong>de</strong> kleur ; daarnaast<br />

een engel die hare han<strong>de</strong>n zegenend uitbreidt<br />

over het ziekelijke kind.<br />

De gebruiksaanwijzing is als volgt :<br />

„Zoodra zich eene zekere schorheid in <strong>de</strong> keel<br />

doet gevoelen of wel prikkeling tot hoesten<br />

neme men voor een klein kind één eierlepeltje<br />

van dit poe<strong>de</strong>r en roere in een kopje half vol<br />

koud water tot hetzelve zich heeft opgelost ;<br />

evenzoo in verhouding tot een groot mensch<br />

twee eierlepeltjes in een kopje vol koud water.<br />

Bij voorkeur te gebruiken <strong>de</strong>s avonds in ééns<br />

bij het naar bed gaan".<br />

Ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n er nog eenige belangrijke raadgevingen<br />

ten beste gegeven n.1. dat men het<br />

steeds in voorraad moet hebben voor onverwachte<br />

gevallen (want heel dikwijls is men niet in <strong>de</strong><br />

gelegenheid da<strong>de</strong>lijk zijn huisdokter te raadplegen)<br />

en dat men 't goed gesloten en droog<br />

moet bewaren.<br />

Hoewel <strong>de</strong> advertentie dus geen mid<strong>de</strong>l voor<br />

alle mogelijke kwalen aanbeval en ook <strong>de</strong> prijs<br />

nogal matig scheen, kwamen ons die „talrijke<br />

attesten" en die „hardnekkigste hoest" toch<br />

verdacht genoeg voor om een on<strong>de</strong>rzoek betreffen<strong>de</strong><br />

dit mid<strong>de</strong>l te doen plaats hebben.<br />

De heer D. VAN DER WEERD te Kampen heeft<br />

dit op ons verzoek verricht en vond 't volgen<strong>de</strong> :<br />

't Poe<strong>de</strong>r bleek een licht oranjeroo<strong>de</strong> kleur te<br />

^bezitten, zon<strong>de</strong>r reuk, van een suikerzoeten<br />

smaak ; nogal kleverig en slijmerig als 't met<br />

water vermengd wordt. Als bestand<strong>de</strong>elen kon<strong>de</strong>n<br />

wor<strong>de</strong>n aangetoond suiker, gompoe<strong>de</strong>r en een<br />

weinig zwavelstibium.<br />

Deze laatste stof (<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re twee kunnen wij<br />

als zon<strong>de</strong>r beteekenis beschouwen) wordt in<strong>de</strong>r-<br />

daad somwijlen <strong>tegen</strong> hoesten aangewend ; wie<br />

herinnert zich niet <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> roo<strong>de</strong> hoeslpoe<strong>de</strong>rs,<br />

vooral vroeger zoo veelvuldig gebruikt ? Waar<br />

het mid<strong>de</strong>l eehter, bij een lichten aanval van<br />

hoesten, somwijlen dienst kan doen is het bij<br />

<strong>de</strong> gevrees<strong>de</strong> ziekte : croep, zon<strong>de</strong>r eenige waar<strong>de</strong><br />

en daardoor, indirect hoogst gevaarlijk. Want<br />

hij, die vertrouwen<strong>de</strong> op <strong>de</strong> reclame in <strong>de</strong><br />

advertentie en <strong>de</strong> gebruiksaanwijzing, „bij <strong>de</strong><br />

eerste aanvallen van crouphoest" Gay's croeppoe<strong>de</strong>r<br />

aanwendt en niet terstond geneeskundige<br />

hulp inroept kan oorzaak zijn, dat <strong>de</strong> tijd van<br />

<strong>de</strong>gelijk ingrijpen verloren gaat.<br />

Bovendien, waar het mid<strong>de</strong>l ook wordt aanbevolen<br />

<strong>tegen</strong> „<strong>de</strong> hardnekkigste hoest" vertrouwe<br />

men met op <strong>de</strong> raadgeving van <strong>de</strong>n z.g. Dr.<br />

GAY. Hardnekkige hoest kan het gevolg zijn<br />

van allerlei aandoeningen, die waarlijk niet door<br />

een beetje zwavelstibium bestre<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n.<br />

Wij waarschuwen <strong>de</strong>rhalve ernstig <strong>tegen</strong> aankoop<br />

van het mid<strong>de</strong>l — mocht men er echter<br />

toe overgaan, dan volge men <strong>de</strong>n raad, in <strong>de</strong><br />

gebruiksaanwijzing gegeven : „Goed gesloten te<br />

bewaren".<br />

Eeniçe Anker-mid<strong>de</strong>len van F. A. Richter en Cie.<br />

De firma F. A. RICHTER EN CIE., wier optre<strong>de</strong>n<br />

ruim 26 jaren gele<strong>de</strong>n <strong>de</strong> naaste oorzaak<br />

is geweest tot <strong>de</strong> oprichting onzer vereeniging,<br />

gaat nog maar steeds door met in onze bla<strong>de</strong>n<br />

te adverteeren ; o. a. heeft zij in het Nieuws<br />

van <strong>de</strong>n Dag een vaste plaats. Reeds herhaal<strong>de</strong><br />

malen zijn hare, met veel ophef aangekondig<strong>de</strong><br />

mid<strong>de</strong>len en hunne samenstelling in ons blad<br />

en el<strong>de</strong>rs besproken, maar <strong>de</strong> firma gaat met<br />

<strong>de</strong>n tijd me<strong>de</strong> en beveelt nu en dan nieuwe<br />

praeparaten aan, waaromtrent ons somwijlen<br />

inlichtingen wor<strong>de</strong>n gevraagd.<br />

Door <strong>de</strong> welwillendheid van <strong>de</strong>n heer J. J.<br />

HOFMAN te 's-Gravenhage, die het scheikundig<br />

on<strong>de</strong>rzoek verrichtte, zijn wij in staat omtrent<br />

een tweetal mid<strong>de</strong>len iets me<strong>de</strong> te <strong>de</strong>elen;<br />

Anker-thymol zeep. Een stuk uiterlijk<br />

goed .afgewerkte toiletzeep, wegen<strong>de</strong> 94 gram,<br />

lichtbruin van kleur en zwak gearomatiseerd.<br />

Het on<strong>de</strong>rzoek toon<strong>de</strong> aan, dat <strong>de</strong> zeep volkomen<br />

in ge<strong>de</strong>stilleerd water en alcohol oplosbaar<br />

was en geen spoor van vrij alkali bevatte.<br />

In <strong>de</strong> zeep werd <strong>de</strong> aanwezigheid van thymol<br />

aangetoond, terwijl geen reactie op an<strong>de</strong>re stoffen<br />

werd verkregen.<br />

Van <strong>de</strong>ze zeep, die door <strong>de</strong> aanwezigheid van<br />

Thymol, eenige ontsmetten<strong>de</strong> werking kan uitoefenen,<br />

wordt nu gezegd :<br />

„De Anker-Thymolzeep, die met <strong>de</strong> meeste<br />

zorg uit <strong>de</strong> puikste grondstoffen vervaardigd,<br />

en aangenaam geparfumeerd is, bevat o. a. eene<br />

behoorlijk afgepaste hoeveelheid Thymol, een<br />

scheikundig product, dat bekend staat om zijne<br />

ontsmetten<strong>de</strong>, be<strong>de</strong>rfweren<strong>de</strong> werking. Vandaar<br />

dat het gebruik van <strong>de</strong> Thymolzeep van groot<br />

nut is bij <strong>de</strong> meeste huidziekten. Doch vooral<br />

is zij uitstekend gebleken bij het smarten of<br />

wondzijn <strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>ren ; <strong>de</strong> echte Anker-Thymolzeep<br />

verdient dan ook ten gebruike bij het<br />

wasschen <strong>de</strong>r kleinen <strong>de</strong> voorkeur boven alle<br />

an<strong>de</strong>re zeepen."<br />

Wij zou<strong>de</strong>n een ie<strong>de</strong>r beslist aanra<strong>de</strong>n bij<br />

„<strong>de</strong> meeste huidziekten" vooraf het advies van<br />

een geneesheer in te winnen voor men tot het<br />

gebruik van <strong>de</strong> zeep overgaat. Bij tal van<br />

<strong>de</strong>rgelijke ziekten is thymol lang niet gewenscht<br />

en men zou, bij <strong>de</strong> aanwending, <strong>de</strong>n tijd voor<br />

een doelmatige behan<strong>de</strong>lingswijze, zeer tot zijn<br />

scha<strong>de</strong>, laten voorbijgaan. Maar daar vraagt<br />

RICHTER niet naar.<br />

De verklaring dat „<strong>de</strong> echte Anker-Thymolzeep<br />

ten gebruike bij het wasschen <strong>de</strong>r kleinen<br />

<strong>de</strong> voorkeur verdient boven alle an<strong>de</strong>ro zeepen"<br />

laten wij voor rekening van <strong>de</strong> firma ; wij<br />

zou<strong>de</strong>n haar niet gaarne on<strong>de</strong>rschrijven.<br />

Anker Lagosa Zalf. De zalf is eene<br />

homogeene lichtgeelwitte, vettige zelfstandigheid<br />

met een weinig ranzige reuk.<br />

Blijkens chemisch on<strong>de</strong>rzoek bestaat zij uit<br />

een mengsel van geheel verzeepbare vetten ;<br />

De hoeveelheid zalf in het potje aanwezigbedroeg<br />

30 Gr.<br />

Dus niets bijzon<strong>de</strong>rs ; een mengsel van eenige<br />

vetten, waarin zich zwavel bevindt ; ou<strong>de</strong> beken<strong>de</strong><br />

stoffen, die <strong>de</strong> geneesheer, ook zon<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong> hulp# van RICHTER, bij noodzakelijkheid wel<br />

weet voor te schrijven. Welk won<strong>de</strong>r dit zalfje<br />

zal moeten verrichten is ons helaas ! niet bekend.<br />

Een stap in <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> richting.<br />

Aan het hoofd van het Deventer Weekblad<br />

van 16 Maart j.1. vin<strong>de</strong>n wij on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n titel<br />

„kwakzalverij" <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling van<br />

<strong>de</strong> Redactie :<br />

„Wij hopen, dat geen van onze lezers zoo dwaas<br />

zal zijn te meenen, dat hetgeen er in en on<strong>de</strong>r onze<br />

advertenties wordt aangeprezen en aanbevolen uitgaat<br />

van <strong>de</strong> redactie van ons blad. Wij verhuren<br />

<strong>de</strong> beschikbare ruimte en hetgeen onze huur<strong>de</strong>rs<br />

daar aan onze lezers vertellen, blijft voor hunne<br />

rekening en verantwoor<strong>de</strong>lijkheid.<br />

„Evenwel gaat het maar niet aan om te zeggen<br />

dat <strong>de</strong> redactie van een blad niets met <strong>de</strong> advertenties<br />

heeft te maken. Zoodra het bij <strong>de</strong> redactie<br />

vaststaat, dat hare huur<strong>de</strong>rs uitgaan met onze<strong>de</strong>lijke<br />

en onrechtvaardige doelein<strong>de</strong>n, dan moet ernstig<br />

<strong>de</strong> vraag wor<strong>de</strong>n gesteld of het zoo langer kan<br />

voortgaan.<br />

„'t Is niet <strong>de</strong> taak eener redactie om uit te maken,<br />

welke cacao <strong>de</strong> beste is, dan wel of een te<br />

goe<strong>de</strong>rtrouw aangeprezen geneesmid<strong>de</strong>l helpen kan;<br />

maar zoodra men overtuigd is, dat men te doen<br />

heeft met opzettelijk bedrog, wordt <strong>de</strong> zaak an<strong>de</strong>rs.<br />

En dat vele kwakzalversadvertenties niets an<strong>de</strong>rs<br />

zijn dan een doelbewust bedrog, staat vast. Uit<br />

dien hoof<strong>de</strong> hebben wij in <strong>de</strong> laatste jaren herhaal<strong>de</strong>lijk<br />

advertenties geweigerd. Als men dus in onze<br />

kolommen zekere advertenties, met hare op slinksche<br />

manieren verkregen attesten mist, alsme<strong>de</strong> balsems<br />

uit kloosters, die nooit beston<strong>de</strong>n en van paters,<br />

die evenmin bestaan, dan ligt dat niet daaraan, dat<br />

<strong>de</strong> kwakzalvers ons veel gelezen en veel verspreid<br />

blad niet kennen, maar aan ons ernstig verlangen<br />

om onze eenvoudige lezers voor scha<strong>de</strong> aan gezondheid<br />

en beurs te behoe<strong>de</strong>n.<br />

„De stelregel, die wij volgen is <strong>de</strong>ze. Wij weigeren<br />

alle advertenties, wanneer wij <strong>de</strong> ze<strong>de</strong>lijke<br />

overtuiging hebben, dat zij niets zijn dan oplichterij<br />

en bedrog. Vindt men dus soms in <strong>de</strong> toekomst<br />

nog geneesmid<strong>de</strong>len in ons blad aanbevolen, dan<br />

is hierme<strong>de</strong> niet gezegd, dat wij er aan gelooven<br />

of dat wij ze aanbevelen; maar alleen dat wij geen<br />

re<strong>de</strong>nen hebben om ernstig aan <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> trouw <strong>de</strong>r<br />

verkoopers te twijfelen. Se<strong>de</strong>rt sommige bestrij<strong>de</strong>rs<br />

<strong>de</strong>r kwakzalverij b.v. <strong>de</strong>n hoogst verdienstelijken<br />

pastoor Kneipp on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> kwakzalvers zijn gaan<br />

rangschikken, is het ons onmogelijk een an<strong>de</strong>r<br />

richtsnoer te trekken.<br />

„Niet alles is bedrog, wat men in sommige kringen<br />

gaarne als zoodanig zou brandmerken."<br />

Steeds nieuwe waarschuwingen<br />

* Naar mate op steeds brutaler wijze zoogenaam<strong>de</strong><br />

electrische gor<strong>de</strong>ls en ban<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n<br />

aanbevolen <strong>tegen</strong> allerlei kwalen, naar die mate<br />

vermeer<strong>de</strong>ren zich — buiten ons land — <strong>de</strong> officieele<br />

waarschuwingen <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>ze zwen<strong>de</strong>larij.<br />

De vorige maand we<strong>de</strong>r heeft <strong>de</strong> hertogelijke<br />

Regeering van Brunswijk er op gewezen, dat<br />

<strong>de</strong> gor<strong>de</strong>ls van <strong>de</strong> San<strong>de</strong>n Electric Belt Compagnie,<br />

die verkocht wor<strong>de</strong>n <strong>tegen</strong> een prijs van<br />

40 tot 400 Mk., nietswaardige voorwerpen zijn,<br />

zon<strong>de</strong>r eenige electrische of an<strong>de</strong>re werking en<br />

niets vermogen <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> tallooze en zeer uiteenloopen<strong>de</strong><br />

ziekten, waarbij zij genezing heeten<br />

aan te brengen als : rheumatisme, dyspepsie,<br />

melancholie, geelzucht, verstopping, nier- en<br />

blaasaandoeningen, beroerte, vrouwenziekte, uitspattingen<br />

<strong>de</strong>r jeugd enz.<br />

Eene bijzon<strong>de</strong>re commissie uit <strong>de</strong> senaat <strong>de</strong>r<br />

vrij stad Bremen sluit zich geheel hierbij aan en<br />

waarschuwt met aandrang <strong>tegen</strong> het koopen<br />

<strong>de</strong>zer artikelen ; een nauwkeurig on<strong>de</strong>rzoek heeft<br />

haar geleerd, dat <strong>de</strong>ze San<strong>de</strong>n-Compagnie te<br />

Parijs, waar zij gevestigd is, in wetenschappelijke,<br />

medische kringen bekend is als eene op groote<br />

schaal werken<strong>de</strong> zwen<strong>de</strong>lon<strong>de</strong>rneming. Evenzoo<br />

Spermaceti, olie en misschien nog een an<strong>de</strong>r j getuigt het <strong>de</strong>partement van geneeskundige aan-<br />

vet, vermengd met fijne gepraecipiteer<strong>de</strong> zwavel. ] aangelegenhe<strong>de</strong>n te Lübeck en voegt er bij, dat<br />

An<strong>de</strong>re bestand<strong>de</strong>elen wer<strong>de</strong>n daarin niet ge­ op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> wijze moet gewaarschuwd wor<strong>de</strong>n,<br />

von<strong>de</strong>n.<br />

<strong>tegen</strong>^ gelijksoortige bedriegerijen, als ;

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!