berichten. - Vereniging tegen de Kwakzalverij
berichten. - Vereniging tegen de Kwakzalverij
berichten. - Vereniging tegen de Kwakzalverij
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
gekleur<strong>de</strong>,, spiritueuze vloeistof, die als brandspirjtus<br />
(z.g. rgemethyleerd) riekt, en bitter smaakt ;<br />
i-s, g, 0.900» 10 cM 3 laten bij verdamping eenel<br />
ietwat narcotisch, naar büzenkruid (Hyóecyamus)<br />
rieken<strong>de</strong>, .bruine, fmet groene hars gemeng<strong>de</strong>,<br />
droogrest Van 0,2Ï5 gr. Deze werd af gewreven<br />
met door zwavelzuur aangezuurd water, gefiltreerd,<br />
twee malen met aether uitgewasschen, alkalisch<br />
gemaakt en opnieuw met aether uitgeschud. Deze<br />
aetherische vloeistof was licht geelbruin, en liet<br />
bij verdamping een evenzoo gekleur<strong>de</strong> rest, die<br />
in aangezuurd water opgelost eene bittere gele<br />
Vloeistof gaf, welke sterke alkaloïd-neerslagen<br />
lhia fraxinea, van Cetraria islandica én van S tic ta<br />
pulnionaria (het Lungènmoos <strong>de</strong>r Duitschers) te<br />
vergelijken.<br />
Bij het opsporen en /inzamelen van Ranialina in<br />
het Haagsche Bosch verleen<strong>de</strong>n <strong>de</strong> heeren apothekers<br />
H. en v. D. W. mij hun welwillen<strong>de</strong> me<strong>de</strong>werking.<br />
Laatstgenoem<strong>de</strong> was mij ook bij het on<strong>de</strong>rzoek<br />
<strong>de</strong>r Tubèrculophobme behulpzaam.<br />
De oogst was aanvankelijk schraal. In het Haagsche<br />
Bosch komen geen an<strong>de</strong>re dan slecht ontwikkel<strong>de</strong><br />
exemplaren van Ramalina op <strong>de</strong> èikenboomen<br />
voor, weshalve ik <strong>de</strong>ze plant ging inzamelen te Apeldoorn,<br />
in het bosch links van <strong>de</strong>n straatweg naar<br />
fabrikanten <strong>de</strong>zer spécialités. Ze wor<strong>de</strong>n meestal<br />
geroemd als uitnemend werkend en totaal onschuldig,<br />
totdat op een gegeven oogenblik een<br />
ongeluk gebeurt, tengevolge van het innemen<br />
<strong>de</strong>zer spécialités. De reclameartikelen verzwijgen<br />
uit <strong>de</strong>n aard <strong>de</strong>r zaak <strong>de</strong> scha<strong>de</strong>lijke gevolgen<br />
aan het gebruik verbon<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling<br />
ervan wordt in een of an<strong>de</strong>r wetenschappelijk<br />
tijdschrift begraven.<br />
Se<strong>de</strong>rt eenigen tijd wordt b. v. als purgeer- j<br />
mid<strong>de</strong>l een mid<strong>de</strong>l (purgeen) in tabletvorm<br />
aanbevolen, zoowel voor kin<strong>de</strong>ren. als voor volwassenen,<br />
naar zeggen van <strong>de</strong> berei<strong>de</strong>rs, een<br />
pracht-laxeermid<strong>de</strong>l. Tot keurige tabletjes ver-J<br />
werkt, verlokt het mid<strong>de</strong>l tot gebruik en wat<br />
blijkt nu, dat dit z.g. onscha<strong>de</strong>lijk mid<strong>de</strong>l reeds<br />
in kleine dosis tamelijk. heftige vergiftigingsverschijnselen<br />
te voorschijn kan roepen.<br />
Dit is niet het eenige voorbeeld, het maant<br />
echter ook bij an<strong>de</strong>re geneesmid<strong>de</strong>len van onbeken<strong>de</strong><br />
samenstelling tot voorzichtigheid.<br />
vertoon<strong>de</strong> met Mayer'sehe vloeistof, pikrinezuur, |<br />
joodjoodkalium. De gekleur<strong>de</strong> alkaloïdrest zelve<br />
werd met sterk zwavelzuur vuil-groen, met salpeterzuur<br />
vuil-oranje, en kwam in aard en voorkomen<br />
overeen met het totaal-alkaloïd van<br />
Chelidonium.<br />
Ter vergelijking wer<strong>de</strong>n 2 d. brandspiritus<br />
(s. g. 0.849 ; verdampingsrest van 10 cM 3 : 0.004<br />
gr.) in <strong>de</strong> kou<strong>de</strong> getrokken met 1 d. fijngehakt<br />
versch gouwekruid ; <strong>de</strong> zoo verkregen tinctuur<br />
had een s. g. van 0.912; 10 cM 3 Amersfoort. Hier groeit Ramalina zeer overvloedig<br />
en bereikte ik een allée, waar alle boomen tot op<br />
manshoogte van alle Ramalina's beroofd waren,<br />
terwijl rondom. <strong>de</strong>n voet <strong>de</strong>r stammen talrijke losgemaakte<br />
exemplaren verspreid lagen, waaruit bleek<br />
dat reeds een an<strong>de</strong>r vóór mij aan het inzamelen<br />
geweest was. i<br />
M. D. G., geboren 18 Februari 1859 te Cadzand,<br />
is gehuwd, heeft vier<br />
Staatsapotheken en kwakzalverij.<br />
liet een droogrest<br />
van 0.120 gr. ; <strong>de</strong>ze werd geheel op gelijke<br />
Naar aanleiding van <strong>de</strong> besprekingen in <strong>de</strong><br />
wijze als die <strong>de</strong>r te on<strong>de</strong>rzoeken vloeistof be<br />
laatstgehou<strong>de</strong>n Algemeene Verga<strong>de</strong>ring onzer<br />
han<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n bleek daarme<strong>de</strong> alleszins overeenstem<br />
Vereeniging heeft „Medicus", <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> schrij-,<br />
mend. Naar <strong>de</strong> gewichtsverhoudingen te oor-<br />
ver van <strong>de</strong> feuilletons in <strong>de</strong> Zondag-nommers<br />
<strong>de</strong>elen zal men een gelijke vloeistof als het<br />
van <strong>de</strong> N. Rolt. Ct., een artikel aan bovenge<br />
smeersel krijgen door 1 d. gedroogd gouwekruid<br />
noemd on<strong>de</strong>rwerp gewijd in <strong>de</strong> courant van 1<br />
(met <strong>de</strong> wortels/ te trekken op 5 d. brandspiri<br />
Juli 1906, eerste blad C.<br />
tus ; dat nog an<strong>de</strong>r kruid erbij is, is onwaarschijnlijk<br />
; met volkomen zekerheid laat zich zulks in<br />
Wij moeten <strong>de</strong>n weetgierigen lezer naar het<br />
dit geval niet zeggen.<br />
oorspronkelijke verwijzen, omdat onze ruimte<br />
niet toelaat het geheele, hoogst belangrijke<br />
Resultaat:» het smeersel bevat Stinken<strong>de</strong><br />
artikel in het Maandblad over jje nemen ; wij<br />
gouwe (Chelidonium majus), getrokken op brand<br />
bepalen ons tot het slot, on<strong>de</strong>r opmerking dat<br />
spiritus<br />
Haarlem, Juli 1906. M. GRESHOFF.<br />
Laboratorium van het Koloniaal Museum.<br />
: kin<strong>de</strong>ren, verliet Vlissingen<br />
op 19 Juni 1905 met bestemming naar Apeldoorn<br />
en bewoont hier het sousterrain van <strong>de</strong> villa „Bon<br />
Accord," waar het opschrift „Laboratorium, Streng<br />
verbo<strong>de</strong>n toegang, "^<strong>de</strong> ..plaats aanduidt van zijne<br />
werkplaats.<br />
De twee eerste flacons Tubèrculophobme, waaraan<br />
Dr. P. zijn naam verbon<strong>de</strong>n heeft (naar men zegt<br />
zon<strong>de</strong>r te weten wat het eigenlijk is), wer<strong>de</strong>n mij,<br />
betrokken uit <strong>de</strong>n groothan<strong>de</strong>l, geleverd. Het etiket<br />
draagt zijn handteekening als bewijs van echtheid.<br />
Ofschoon op <strong>de</strong>n bo<strong>de</strong>m <strong>de</strong>r flacons het getal „300"<br />
uitgedrukt staat, bevat zoo'n flacon niet meer dan<br />
270-280 Gram van een donker ma<strong>de</strong>rabruine, waterige,<br />
ietwat slijmerige vloeistof, die bij schudding<br />
een stabiel schuim vertoont. Bij rust zet zich hieruit<br />
een volumineus vlokkig bezinksel af — een gevolg<br />
van ingetre<strong>de</strong>n be<strong>de</strong>rf bij het afwezig zijn van conserveermid<strong>de</strong>len.<br />
De reuk van <strong>de</strong>n drank is eigenaardig, kenmer-|jn ^et feuilleton <strong>de</strong> reeds dikwijls aangeroer<strong>de</strong><br />
Rend voor een Lichen<strong>de</strong>coct inzon<strong>de</strong>rheid voor vraag van Staatsapotheken" alléén beschouwd<br />
K af \<br />
^oksel van Ramalina fraxinea; <strong>de</strong> smaak wor_dt ^ het oG^tmter^hoeverre Qgptinlp:^iiflF^ta»ver.ie <strong>de</strong>-oprich- <strong>de</strong> opricheenigszins<br />
bitter.<br />
ting van <strong>de</strong>rgelijke apotheken van invloed kan<br />
De samenstell i n g^van Tuberculopho bine.<br />
De <strong>de</strong>r<strong>de</strong> flacon moest direct bij Dr. P. besteld<br />
zijn opj<strong>de</strong> bestrijding <strong>de</strong>r kwakzalverij.<br />
wor<strong>de</strong>n, omdat <strong>de</strong> voorraad Tuberculophobine (om<br />
Het Maandblad van.<strong>de</strong>n Centralen Gezondheids welke re<strong>de</strong>n is mij onbekend) aan <strong>de</strong>n groothan<strong>de</strong>l „Een an<strong>de</strong>re vraag is "nu evenwel of bepaald<br />
raad van' Mei 1906 bevat het on<strong>de</strong>rstaand rap onttrokken was. Het postwisselformulier ad / 1.50 Staatsapotheken noodig zijn, om aan <strong>de</strong>n verkoop<br />
port van <strong>de</strong>n Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezond dat bij <strong>de</strong> flacon toegezon<strong>de</strong>n werd droeg het adres van geneesmid<strong>de</strong>len door onbevoeg<strong>de</strong>n een eind'<br />
heid M. L. Q. VAN LEDDEN HULSKBOSCH. Wij van W. v. D. K., Sophiapark 167, Apeldoorn. te maken. Ik geloof, dat het misschien ook wel langs<br />
ontvingen het rapport te laat om het nog in ons Het etiket op <strong>de</strong>ze <strong>de</strong>r<strong>de</strong> flesch -draagt een staand an<strong>de</strong>re wegen te bereiken zou zijn, hoewel het in<br />
vorig n°. op te nemen ; wij moesten ons to«3n tot kruis met vier wereldg\pben en een anker als hanstellen van staatsapotheken zeker in <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> richeen<br />
kort bericht bepalen :<br />
<strong>de</strong>lsmerk en wijkt dus af van dat op <strong>de</strong> twee eerste tang zou werken, De apotheken behoeven geen<br />
flacons, benevens twee aanwijzingen: 1. „goed koel I staatsinstellingen te wor<strong>de</strong>n, om <strong>de</strong> bevoegdheid<br />
„Een on<strong>de</strong>rhoud met <strong>de</strong>n Secretaris van <strong>de</strong> Ver hou<strong>de</strong>n" en 2. „Voor het gebruik goed schud<strong>de</strong>n", te krijgen, die een staatsapotheek kan bezitten. Maar<br />
eeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> gaf {mij aanleiding Deze voorzorg (?) zou voorheen beter doel ge- wanneer men er toe zou overgaan, om <strong>de</strong>n verkoop<br />
om .verband te zoeken tusschen <strong>de</strong> Tuberculopho - troffen kunnen hebben dan thans, omdat <strong>de</strong> be- van alle geneesmid<strong>de</strong>len zon<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rscheid te<br />
biné van Dr. J. L. C. P. v. M. en zekeren M. D. G., rei<strong>de</strong>r voor het <strong>tegen</strong>gaan van be<strong>de</strong>rf thans onger brengen -in - <strong>de</strong> had<strong>de</strong>n van bevoeg<strong>de</strong>, apothekers 'vj<br />
voorheen ,van beroep ^scheepmaker te Vlissingen jj veer-10 pet. Sterken spiritus" aan <strong>de</strong>n drank heeft en streng <strong>de</strong> hand te hou<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> verbodsbepa-<br />
thans woonachtig te Apeldoorn.<br />
toegevoegd, waardoor <strong>de</strong>ze niefc zoo troebel wordt lingen voor alle an<strong>de</strong>re personen, zou mon hoogst<br />
In September 1902 werd mij door UHEG. bericht en geen vlokkig bezinksel meer vertoont.<br />
waarschijnlijk een groote moeilijkheid ontmoeten." |<br />
en raad verzocht op een adres, gedagteekend 1 De reactie van <strong>de</strong> vloeistof is zuur. Het soorte En wel <strong>de</strong>ze, dat <strong>de</strong> apotheken in veel te gering<br />
September 1902, door M. D. G. gericht aan lijk gewicht van <strong>de</strong>n drank <strong>de</strong>r twee eerste flacons | aantal bestaan. In <strong>de</strong> groote ste<strong>de</strong>n is het niet zoo<br />
H.M. <strong>de</strong> Koningin, inhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> het verzoek „om bedroeg 1.0045, dat van dien uit <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> flacon erg ; daar zijn apotheken genoeg, om overal gebulp<br />
en steun bij hét verschaffen van een door hem 0.998 — een gevolg van <strong>de</strong> bijvoeging van Spiritus. makkelijk bereikbaar te wezen. Maar op het platte<br />
ont<strong>de</strong>kt geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> longtuberculose." De verdampingsrest wees niet meer dan 1.125 pet. land zijn zij niet zoo talrijk en van daar zou men<br />
Het naar aanleiding hiervan door mij ingesteld vaste stof aan. Aan minerale stoffen bevatte Tuber dus een sterken drang kunnen verwachten, om<br />
on<strong>de</strong>rzoek leid<strong>de</strong> <strong>de</strong>stijds tot <strong>de</strong>ze uitkomst : culophobine 0.170 pet.<br />
meer gelegenheid te krijgen, waar men zich van<br />
dat M. D. G. tot voor weinige maan<strong>de</strong>n als scheep Het on<strong>de</strong>rzoek op alkaloi<strong>de</strong>n en op an<strong>de</strong>re vreem<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len zou kunnen voorzien. Staatsapomaker<br />
bij <strong>de</strong> Maatschappij „<strong>de</strong> Schel<strong>de</strong>" werkzaam I stoffen, die niet eigen zijn aan Ramalia-afkooksel theken» ook in die plaatsen, waar een particuliere<br />
was; ' J-^^ . ;-'! -jjj \<br />
| verliep geheel negatief, met <strong>de</strong>ze uitzon<strong>de</strong>ring: apotheker zich nu niet vestigt, omdat er voor hem<br />
dat hij zijn beroep had vaarwel gezegd en thans dat ik een bruine kleurstof vermocht af te zon<strong>de</strong>ren geen loonend bestaan te vin<strong>de</strong>n is, zou<strong>de</strong>n aan dien<br />
beproeven wil<strong>de</strong> <strong>de</strong>n kost te verdienen met het be die Fehlings vloeistof reduceer<strong>de</strong> en bijzon<strong>de</strong>r rijk drang kunnen voldoen en dus ook indirect het gerei<strong>de</strong>n<br />
en verkoopen van een drank, d'en hij voorvolg<br />
wor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> scherpere bepalingen op <strong>de</strong>n<br />
geeft te zijn een geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose.<br />
i was aan kaliumsulfaat (koffiestroop).<br />
verkoop van geneesmid<strong>de</strong>len door onbevoeg<strong>de</strong>n.<br />
Door bemid<strong>de</strong>ling van het pharmaceutisch lid<br />
Tuberculophóbipe van Dr. P. is mij gebleken i<strong>de</strong>n<br />
van <strong>de</strong> Gezondheidscommissie te Vlissingen kwam<br />
tisch te zijn met een 10-percentig afkooksel van Rama „Toch is het nog aan grooten twijfel on<strong>de</strong>rhevig, |<br />
ik in het bezit van een dusdanigen drank en van <strong>de</strong><br />
lina fraxinea, dat bruin gekleurd is met \ pet. koffie óf <strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong> maatregelen in staat zou<strong>de</strong>n zijn dien<br />
hiertoe dienen<strong>de</strong> krui<strong>de</strong>n, welke met <strong>de</strong> meeste<br />
stroop en waaraan, in <strong>de</strong> eerst on<strong>de</strong>rzochte fleschen verkoop geheel te doen ophou<strong>de</strong>n. Evenals <strong>de</strong> drank-<br />
bereidwilligheid waren verstrekt door <strong>de</strong>n oorspron-<br />
{niet — in <strong>de</strong> laatst on<strong>de</strong>rzochte 'flesch daaren<strong>tegen</strong> wet er niet in geslaagd is, om het tappen alleen door<br />
V kelijkeu bezitter van het geheim: CF. L. D., werk<br />
wel — 10 pet. sterke Spiritus is toegevoegd. „bevoeg<strong>de</strong>n" te doen geschie<strong>de</strong>n, zou ook <strong>de</strong> clan<strong>de</strong>stine<br />
verkoop van allerlei kwakzalversmid<strong>de</strong>len<br />
man bij <strong>de</strong> Maatschappij „<strong>de</strong> Schel<strong>de</strong>", die her<br />
Mo<strong>de</strong>rne Spécialités.<br />
in grooten omvang blijven bestaan en — wat mishaal<strong>de</strong>lijk<br />
heeft beweerd (bet laatst <strong>tegen</strong>over mij In <strong>de</strong> Indische Mercuur „Merck's Jahresbe-1 schien nog het meeste kwaad doet het gebruik<br />
op 9 Maart 1906), dat hij <strong>de</strong> oorspronkelijke hou<strong>de</strong>r richt über 1905" behan<strong>de</strong>len<strong>de</strong>, zegt <strong>de</strong> heer van kwakzalversmid<strong>de</strong>len, door Kwakzalvers pervan<br />
het recept voor <strong>de</strong>zen drank is geweest.<br />
JP:J%. D. W(IELEN) O. a. het volgen<strong>de</strong>, dat ook<br />
De „krui<strong>de</strong>n", waarvan hierboven sprake is, bleken<br />
mij te bestaan uit niets an<strong>de</strong>rs dan Korstmos,<br />
die zeer menigvuldig en bij voorkeur in bosschen<br />
op <strong>de</strong> schors van èikenboomen groeit : Ramalina<br />
fraxinea. Het waterig afkooksel van <strong>de</strong>ze cryptogame<br />
plant zou het geneesmid<strong>de</strong>l daarstellen.<br />
Nadat ik geleerd had, dat het miji onbeken<strong>de</strong><br />
kwakzalversmid<strong>de</strong>l, dat on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n naam Tuberculophobine<br />
aangeprezen werd, niet was wat ik aanvankelijk<br />
vermoed<strong>de</strong> : een soort serum, maar een<br />
drank, t welke niet door Dr. P. doch door een handlanger<br />
bereid was en waarvan verschillen<strong>de</strong> <strong>de</strong>skundigen<br />
tevergeefs beproefd had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> samenstelliilg<br />
op te sporen, vatte ik het voornemen op <strong>de</strong>ze<br />
' drank te ori<strong>de</strong>'rzoeken en bij een afkooksel van Rania-<br />
soom |p k voorgeschreven, zou er niet door wor<strong>de</strong>n<br />
voor <strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rlandschen lezer van belang is getroffen. Want waar <strong>de</strong>ze won<strong>de</strong>rdokters altijd,<br />
„Typisch Indische geneesmid<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n<br />
weer een bevoeg<strong>de</strong>n geneeskundige weten te.vin<strong>de</strong>n 31<br />
om hunne geneeskundige praktijk te <strong>de</strong>kken, daar<br />
dit jaar niet genoemd, van invloed op het ge zou het voor hen geen groot bezwaar opleveren,<br />
bruik <strong>de</strong>zer geneesmid<strong>de</strong>len zal het bericht van om een bevoeg<strong>de</strong> te vin<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> aflevering hun<br />
j dit jaar niet zijn. Voor <strong>de</strong>n niet-medicus is er ner medicamenten. Hoe men <strong>de</strong> wettelijke bepa<br />
echter toch een goe<strong>de</strong> leer uit te trekken, vooral lingen ook wil inrichten, altijd weten zij wel een I<br />
| voor <strong>de</strong> bewoners van streken, zooals bok <strong>de</strong> gelegenheid te vin<strong>de</strong>n om door <strong>de</strong> mazen heen te<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche Indien, waar het gebruik van kruipen.<br />
j z.g. spécialités een grooten omvang heeft ,,Deze kwestie is intusschen slechts een klein<br />
aangenomen.<br />
ge<strong>de</strong>elte van- het vraagstuk <strong>de</strong>r staatsapotheken,<br />
On<strong>de</strong>r schoon klinken<strong>de</strong> namen wor<strong>de</strong>n se<strong>de</strong>rt<br />
hoe belangrijk zij ook is. Voorloopig is er zeker n^g<br />
geen kijk op, dat men hier <strong>de</strong> apotheken tot staats<br />
tal van jaren beken<strong>de</strong> stoffen als iets geheel<br />
instellingen zal verheffen ; mocht het evenwel zoo- I<br />
meuws aanbevolen en aangeprezen door <strong>de</strong> ver komen, dan zal men zeker ook in aanmerking