Nieuwsbrief 2009 - Stichting Roemeense Kinderhulp

ekeuring gelijk is aan 11 kg suiker of 11 liter
cola (€ 1,-/kg/ltr), iets meer dan 2 pondspakken
koffi e (€ 5,-/pond), 1 liter-blik olijfolie
(€ 12,-/ltr.), 8 kuipjes Rama (€ 1,40 per 500 gr),
5 tubes Colgate (€ 2,-- per 75 ml) en 7 kilo rijst
(€ 1,50/kg). Voor ons één, heel klein ribje uit
ons lijf, voor de gemiddelde Roemeen de helft
van zijn ribbenkast.
Later kloppen we weer aan bij een huis waar
we al drie keer met de enveloppe voor niets aan
de deur zijn geweest. Steeds niemand thuis ! 's
Ochtends niet, 's middags niet, 's avonds niet.
Bij die derde keer vertelt de buurvrouw dat
ze werkt, lange dagen maakt, in de kapsalon
aan de Principala. Het blijkt de kapster te zijn
die m'n nieuwe look veroorzaakt heeft . Het
weerzien is hartelijk.
Mihai & Rebecca
Mihai is inmiddels 85 jaar. Ziet niet al te
best meer. Hoort slecht. Is al sinds lange tijd
31/32ste deel van z'n tanden kwijt en daardoor
nagenoeg onverstaanbaar. Draagt kleren die
in verregaande staat van ontbinding verkeren,
terwijl in z'n hutje een hele stapel nota bene ligt
te beschimmelen. Draagt altijd rubberlaarzen
waarvan ik elk jaar weer vurig hoop dat hij die
in mijn bijzijn niet uittrekt.
Woont sinds jaar en dag in Capeti, richting
Reghin, ver van de bewoonde wereld, te midden
van een werkelijk prachtige omgeving met
uitgestrekte beukenbossen en veel wild: beren,
vossen, herten, everzwijnen en oehoe's van wel
driekwart meter hoog. Hij bewoont er een houten
hutje van pakweg 3 bij 4 meter. Geen gas.
Geen water. Geen licht. Houtkacheltje. Wateruit-de-beek.
Transistor-radiootje. Waxinelichtjes.
Woont er in z'n uppie. Heeft buren – uit
het zicht, maar wél op roepafstand - die een
oogje in het zeil houden. Ook twee dochters
– één ergens in Sovata, één ergens in Praid - ,
maar die kijken nooit naar hem om.
Mihai is twee keer getrouwd geweest. Z'n eerste
vrouw heette Rebecca. Het huwelijk hield geen
stand en Rebecca vertrok naar Sovata. Z'n
tweede vrouw – ik heb haar nog gekend, maar
ben de naam kwijt – overleed zo'n tien jaar
geleden. Een plek op het kerkhof kon Mihai
niet betalen, dus begroef hij haar eigenhandig
op z'n landje. Kruisje en bloemetjes er op, een
stevig, hoog, houten hek er omheen – tegen
bezoek van beren.
Of hij een pensioentje heeft en zo ja, hoeveel,
heb ik, al zolang als ik er kom, niet kunnen
achterhalen. Hij had een aantal jaren geleden
een stuk van z'n landje verkocht en de contanten
in het schuurtje verstopt. Schuurtje vloog
in de hens. Weg contanten. Heeft nu alleen nog
z'n hutje, z'n half-verbrande persoonsbewijs,
z'n moestuintje, z'n fruitboompjes en z'n pakkettengezin.
Èn Rebecca, z'n eerste vrouw, nú
z'n trouwste vriendin.
Rebecca - 75 jaar, kromgetrokken, behoorlijk
dementerend - kom ik regelmatig tegen
vóór de Bar de Zi, bij de brug in de Strada
Eminescu. Ze is daar dag in dag uit, van
's morgens vroeg tot 's avonds laat druk in de
weer met het vegen van stoep en straat. Met
haar takkenbezempje-met-afgezaagde-steel.
Een enkele keer zie ik haar zelfs nog rond middernacht
– de straten zijn leeg, de bar is allang
gesloten en alle lichten zijn uit – op het terras
op haar blote knieën de houten vlonders met
de hand schrobben. Geen idee hoe hoog haar
honorarium is.
Zij kreeg het vorig jaar nog fl ink aan de stok
met een man van de gemeentereiniging. Het
had de hele middag fl ink gesneeuwd, zeker
10 cm. De Eminescu, de belangrijke toegangsweg
naar de hotels in Baï, moest en zou
sneeuwvrij gemaakt worden. De gemeenteman
scheurde met z'n tractor-met-sneeuwschuiver
de Eminescu op en af. Ook vóór de Bar de Zi
langs, Rebecca's territorium. Die liep hem,
voor de sneeuwschuiver uit heen en weer
springend, luidkeels uit te foeteren in, volgens
een late voorbijganger die gelukkig Engels
sprak, uitermate onvrouwelijke bewoordin-
gen. Zwaar gekuist kwamen die zo'n beetje
in de buurt van: "...Opzouten, fl apdrol, dat
is míjn werk!!!...", aangevuld met "...Berg die
rot-machine van je maar ergens in je lichaam
op!!!..." en "...Krijg een heleboel vreselijks!!!...".
De Bar de Zi kent trouwens een door mij nog
niet eerder in Sovata gespot fenomeen: een
rookvrije ruimte. Waar nagenoeg alle kroegen
van binnen blauw zien van de rook, heeft Bar
de Zi een "spatiu pentru nefumatori" zoals het
bordje boven de doorgang naar een achterkamertje
aangeeft . Vier keurig gedekte tafeltjes,
zestien stoelen. Volgens de dame achter de
bar is er nog nooit iemand gaan zitten, althans
niet als zij dienst heeft . Ze weet ook niet of het
bordje vanwege een wettelijke verordening is
aangebracht. Ze heeft alleen de eigenaar horen
mompelen dat-ie het er binnenkort weer vanaf
haalt.
Voor Rebecca maakt het niet uit. Zij is toch de
godganselijke dag en avond buiten bezig met
het heen-en-weer-vegen van het straatvuil.
Rebecca valt onder het ouderen-projekt van de
Stichting.
Szabolcs
Zondagavond op de E70 bij Ludus. Zes vrienden
in een aft andse Dacia, bonkend op de rubbers.
Ze hadden die dag goed verdiend met hun
wafel-handeltje, en waren nu op weg naar huis.
Twee man voorin, vier op de achterbank,
waaronder Szabolcs, 17 jaar. De sfeer was jolig.
Volgens het verhaal had hun chauff eur geen
voorrang verleend en was aangetikt door een
vrachtwagen. Vette pech voor Szabolcs, die
rechtsachter – de plek waar de twee voertuigen
elkaar ontmoetten - tegen de deur aan lag te
slapen, hoofd tegen het autoraampje. De vrachtwagen
had al van alles meegemaakt, dus was
niet na te trekken welke deuk er bij was gekomen.
Van de eigen auto lag het achterraampje
compleet aan diggelen en de achterkant was wat
gekreukeld en ietwat ontzet. Maar het geheel
kon nog rijden, en niemand van z'n vrienden
had ook maar één schrammetje. De schade viel
dus ogenschijnlijk nog wel mee.
Totdat Szabolcs zich kermend van de pijn liet
horen en met een bebloed hoofd uit de auto
moest worden getild.
Hij werd in allerijl naar de dichtstbijzijnde
huisarts gebracht. Die sprenkelde wat betadine
en legde een verbandje, vond verder onderzoek
niet nodig en zette hem in een stoel in de
wachtkamer "om tot rust te komen". Volgens
het verhaal van z'n vrienden zou de man pas na
drie uren, toen Szabolcs maar bleef overgeven,
geadviseerd hebben even bij het ziekenhuis in
Tirgu Mures – 45 km. verderop - langs te gaan.
Een ambulance vond hij niet nodig. Kon best
wel met die Dacia. In Tirgu Mures constateerde
Juli 2009 21
11090_SRK09.indd 21 08-07-2009 08:56:50