geografisch - Universiteit Utrecht

12
Zaal Ruppert B, 15:15 - 15:45
Chinees kapitalisme in Indonesië, Maleisië en de
Filippijnen
Roos Saalbrink
Begeleider: Bram van Helvoirt
De opkomst van China als een economische supermacht krijgt volop aandacht in de
media. Hierbij wordt veelal de aandacht gevestigd op het ‘economische wonder’ binnen
de landsgrenzen, met name in nieuwe mondiale kapitalistische centra als Shanghai
en Beijing. Maar ook buiten China heeft zich een succesvol ‘Chinees kapitalisme’
ontwikkeld via de vele geëmigreerde Chinezen die zich met name in Zuidoost Azië
gevestigd hebben.
Om de uitzonderlijke positie van de etnische Chinezen in Zuidoost Azië beter
te begrijpen worden de landen Maleisië, Indonesië en de Filippijnen onder de loep
gelegd. De Chinezen zijn als arme immigranten in deze landen gekomen en hadden
in eerste instantie geen kapitaal voorhanden. Daarnaast kregen ze vaak geen hartelijk
ontvangst. Alle drie de landen hebben menig anti-Chinees beleid gevoerd om
de inheemse bevolking voorrang te geven in de nationale economie. Toch hebben de
Chinezen zich in alledrie de landen ontwikkeld tot een vooraanstaande economische
bevolkingsgroep. In dit kader is het interessant om te onderzoeken hoe de geëmigreerde
Chinezen deze prominente positie hebben kunnen verkrijgen. Deze studie
zal de economische positie van de Chinezen in Indonesië, Maleisië en de Filippijnen
vergelijken op basis van literatuurbronnen. Wat verklaard hun succes? Hebben ze
eenzelfde strategie in de verschillende landen? Zijn er culturele factoren die een rol
spelen? Hoe belangrijk zijn Chinezen in Zuidooost Aziatische economiën? Dit literatuuronderzoek
wil laten zien dat een belangrijke verklaring van het succes van de
gemigreerde Chinezen en hun familiebedrijven in het netwerk van ‘trust-based’relaties
gevonden kan worden. In veel literatuur over de positie van Chinezen ‘in den
vreemde’ komt naar voren dat ze gebruik maken van specifieke sociale netwerken
-zoals een ‘bamboe-netwerk’- die ze handelsvoordelen -’guanxi’- opleveren.
Het resultaat zal een contextuele verklaring zijn, zo ver mogelijk, van de economische
positie van de Chinezen in Indonesië, Maleisië en de Filippijnen. Mogelijke
verschillen of gelijkenissen van deze landen zullen vergeleken worden. Dit literatuuronderzoek
vind een plaats in het onderzoek van Bram van Helvoirt, die onderzoek
doet naar relatienetwerken in de Filippijnen. In deze relatienetwerken nemen
etnische Chinezen een uitzonderlijke positie in. Als het onderzoek klaar is zal er een
artikel geplaatst worden in het tijdschrift de geografie.