geografisch - Universiteit Utrecht

25
Zaal Ruppert C, 16:25 - 16:55
De stedelijke nacht in kaart gebracht
Derk Berends
Begeleiders: Irina van Aalst & Tim Schwanen
Uit onderzoeken naar angst in de openbare ruimte blijkt dat dit een zeer persoonlijke
reactie is, veroorzaakt door zowel sociale als fysieke factoren van die ruimte. De
aanwezigheid van andere individuen of groepen evenals het gedrag dat zij
vertonen, kunnen gevoelens van angst oproepen. Ook de staat van de ruimte, de
aanwezigheid van camera’s en het tijdstip kunnen invloed hebben op de beleving
van mensen. Deze resultaten zijn vooral gevonden bij onderzoeken uitgevoerd in de
Verenigde Staten. Echter, voor Nederland is er op dit vlak weinig bekend, één van de
redenen voor dit onderzoek.
De methodologie van dit onderzoek komt voort uit kritieken op eerdere
onderzoeken. Angst is moeilijk te meten en het via interviews proberen blootleggen
van deze angst stuitte veelal op problemen. Zo is het achteraf bespreken van voorvallen
minder gewenst. Verder geven voornamelijk mannen niet graag toe angstig te
zijn, deze terughoudendheid neemt toe in groepsverband of wanneer zij spreken met
vrouwen. Vanuit de wetenschap is er daarom een grote roep naar andere
methoden voor onderzoek naar angst. Dit onderzoek draagt bij aan deze zoektocht.
In Utrecht is in de directe omgeving van de Catharijne Bioscoop (Hoog
Catharijne) en de Camera/Studio Bioscoop (Oudegracht) een vergelijkend onderzoek
gedaan naar het gedrag van de bezoekers en passanten. De nadruk lag hierbij op
twee zaken: het inventariseren van de bezoekers (bijvoorbeeld op leeftijd en etniciteit)
en het constateren van angstig gedrag (zoals vermijdend of juist
confronterend gedrag). Om een antwoord te vinden op de vraag in hoeverre de
ruimtelijke factoren hierin mee lijken te spelen zijn beide locaties eerst in kaart
gebracht. Vervolgens is het ruimtelijk gedrag van de bezoekers en passanten op
meerdere momenten op deze kaarten ingevuld.
Deze kaarten gaven uiteindelijk een duidelijk beeld van waar bezoekers en
passanten zich ophielden gedurende de avond en vroege nacht en hoe dit verschilde
per locatie en groep.