geografisch - Universiteit Utrecht

19
Zaal Ruppert 119, 15:50 - 16:20
Naoorlogse wijken: probleemwijken?
Marc van Eimeren
Begeleider: Erik van Bergeijk
Op dit moment worden in heel Nederland een veertigtal wijken, door minister Vogelaar
van VROM bestempeld als probleemwijken, aangepakt door de overheid in
samenwerking met woningcorporaties en gemeenten. Een groot deel van deze wijken
is gebouwd tussen ongeveer 1950 en 1975. Er wordt veel geld gestopt in projecten in
de wijken. Als deel van een groter onderzoek naar de verschillen en overeenkomsten
tussen de effecten van stedelijke vernieuwing in naoorlogse wijken, richt dit onderzoek
zich op hoe de wijken zich ontwikkeld hebben in fysiek en demografisch opzicht
in de laatste tien, vijftien jaar.
Om hiervan een beeld te scheppen wordt een vergelijking gemaakt tussen zes
wijken verspreid door het land: Heuvel in Breda, Holtenbroek in Zwolle, Malburgen in
Arnhem, Kruiskamp in Amersfoort, Pendrecht in Rotterdam en Bouwlust in Den Haag.
Door statistische gegevens te verzamelen van de gemeenten en door zelf in de wijk
rond te lopen om een beeld te krijgen van wat er speelt, is er gekeken of er overeenkomsten
of verschillen zijn geweest in de ontwikkelingen van de wijken.
Opvallend is dat er zowel sprake is van overeenkomsten als van verschillen
tussen de wijken. De onderzochte wijken kennen allemaal een ruime opzet en een
weinig gevarieerd woningaanbod. De meeste woningen vallen allemaal in dezelfde categorieën
qua prijs en tot een eentonige bewonersgroep. In de wijken werd en wordt
dan ook ingegrepen in de woningvoorraad. Omdat geen wijk precies dezelfde is, leidt
dit tot verschillen in de aanpak en doelen die gesteld worden. Waar bijvoorbeeld in
Holtenbroek seniorenwoningen werden gerealiseerd, werden in Kruiskamp juist dure
eengezinswoningen gerealiseerd.
De bewoners van een dergelijke wijk veranderen mee met de fysieke veranderingen.
Wanneer er een woon-zorgcomplex gerealiseerd wordt, is de kans groot dat
het percentage ouderen in een wijk toeneemt. Maar ook op het gebied van herkomst
van de bevolking zijn verschillen waar te nemen. Waar in sommige wijken het percentage
allochtonen gelijk is gebleven, is er in Pendrecht bijvoorbeeld sprake van enorme
toename van allochtonen.
Kortom hoewel er ook overeenkomsten zijn in de aanpak, ontstaan er ook
verschillen in de samenstelling in de wijk, zowel op fysiek als sociaal niveau. Lost dit
nou problemen op, of zorgt dit juist voor problemen?