Jaarverslag 2001 - Gezondheidsraad

Volgens de Raad zijn er geen rechtstreekse onderzoeksgegevens over het
vraagstuk in kwestie; evenmin zijn er andere aanwijzingen dat DON aan de gezondheid
van mensen schade toebrengt. Er is wel onderzoek bij proefdieren gedaan.
Daaruit is naar voren gekomen dat DON, boven een zeker blootstellingsniveau,
de gewichtstoename tijdens de groei kan vertragen. Was bij de dieren
de DON-inneming fors hoger dan dit niveau, dan deed zich ook een ongunstig
effect voor op het immuunsysteem, de vruchtbaarheid en de ongeboren
vrucht.
De Gezondheidsraad kiest de vertraging van de gewichtstoename als criterium
voor normstelling en volgt dan de in de toxicologie gebruikelijke werkwijze.
Dit leidt tot de conclusie dat levenslange dagelijkse inneming van ten hoogste
een halve microgram DON per kilogram lichaamsgewicht de gezondheid
van de mens niet zal schaden. Daarnaast zijn er goede argumenten voor de conclusie
dat met grote waarschijnlijkheid hetzelfde geldt voor incidentele inneming
van enkele veelvouden van die dosis. Nog hogere blootstellingsniveaus
zijn in ons land zeldzaam.
Een ander argument voor die conclusie is, volgens de Raad, dat een enigszins
achterblijvend tempo van de gewichtstoename tijdens de groei weliswaar
ongewenst maar niet zorgwekkend is. Enerzijds blijkt dat proefdieren die achterstand
inlopen nadat de verhoogde blootstelling aan DON is geëindigd, anderzijds
krijgen kinderen gedurende hun eerste halve levensjaar nauwelijks of geen
tarwehoudende voedingsmiddelen toegediend. Juist in die periode zijn hun
kwetsbaarheid en hun groeisnelheid het hoogst.
De Gezondheidsraad besluit met er op te wijzen dat een toxine als DON
hoe dan ook een in menselijk voedsel ongewenste stof is. Ondanks de zeer geringe
kans op ongewenste effecten is het daarom zaak de blootstelling van de
bevolking aan DON zo laag mogelijk te houden. Het Productschap Granen, Zaden
en Peulvruchten heeft al teeltkundige maatregelen voorgesteld die hierop
zijn gericht. Omdat het merendeel van de in Nederland geconsumeerde tarwe
afkomstig is uit andere Europese landen, is internationale navolging van die
maatregelen wenselijk. Voorts hebben overheid en bedrijfsleven in 1999 een
‘actielimiet’ ingesteld voor het DON-gehalte van tarweproducten.
Tarwe is voor de Nederlandse bevolking een belangrijke bron van voedingsstoffen.
Vermindering van de tarweconsumptie - ter verlaging van de inneming
van DON - is daarom niet verstandig.
55 Adviezen en rapporten