William Schrikker Groep Tactus_ Jonge delinquenten_LVB_problematisch middelengebruik (2)

Hoofdstuk 5 Conclusies en aanbevelingen
Op basis van de literatuurstudie, rapporten en expertoordelen worden hieronder de onderzoeksvragen
beantwoord en worden vervolgens aanbevelingen gedaan voor een verbeterde reclasseringsbegeleiding
van de doelgroep.
5.1 Conclusies
Wat is bekend over de aard en omvang van de groep jonge delinquenten met een LVB en problematisch
middelengebruik?
Uit literatuur en op basis van raadpleging van experts blijkt de groep jonge delinquenten met een LVB
en problematisch middelengebruik oververtegenwoordigd te zijn. Schattingen door professionals van
(jeugd)reclassering lopen uiteen tussen 10-30% van de cliënten, een onderzoek binnen de populatie
van de WSJR laat een percentage zien van ca 50% middelengebruikers (alcohol of drugs) van de
groep delinquente LVB’ers, waarvan ca 10% van de alcoholgebruikers problematisch gebruikte en ca
20% van de drugsgebruikers problematisch gebruikte. Uit onderzoek onder PIJ-jongeren met een
LVB komt naar voren dat 22% van de groep met een IQ tussen 70 en 85 en 17% van de jongeren
met een IQ lager dan 70 drankproblemen heeft. Problemen met drugsgebruik zijn nog vaker aanwezig
bij deze jongeren: bij jongeren met een IQ tussen 70-85 in 39,5% van de gevallen, bij de groep
met een IQ onder de 70 in 29,5% van de gevallen. Op basis van gegevens van subgroepen binnen
Justitie en schattingen kunnen we grofweg zeggen dat minimaal 10% van de jongeren bij de
(jeugd)reclassering valt onder de doelgroep met triple-problematiek en dat het binnen de subpopulaties
van LVB jongeren en verslaafde jongeren om maximaal 30% gaat. Doordat de problematiek onvoldoende
herkend en onderkend wordt en vaak niet geregistreerd is het onmogelijk exacte aantallen
te noemen. Ook worden de begrippen LVB en (problematisch) middelengebruik verschillend gebruikt
en zijn betrouwbare meetinstrumenten nog niet voorhanden. Daarnaast valt de jongere zonder gerichte
screening niet op als zijnde verstandelijk beperkt en zal in veel gevallen zelf het middelengebruik
of de beperking niet aankaarten. Een gerichte screening en registratie kan meer duidelijkheid
geven over exacte aantallen.
De aard van de problematiek is complex zo blijkt uit literatuur en geven experts aan. Vaak is niet alleen
sprake van triple-problematiek, maar gaat de problematiek samen met allerlei problemen op verschillende
leefgebieden. Het gaat dan met name om psychiatrische problemen, financiële problemen,
sociale isolatie en het niet hebben van een dagbesteding. Daarbij is het recidiverisico groot als hulpverlening
of steun vanuit het netwerk wegvalt en duurt de criminele carrière van deze doelgroep vaak
lang. Professionals zijn vaak slechts thuis in delen van de problematiek, hebben daardoor weinig oog
voor bijkomende problematiek. Gevolgen hiervan zijn dat op individueel niveau adequate hulp (waarin
rekening gehouden wordt met alle problematiek) uit blijft, en bestaat het risico op bijkomende schade
(faalervaringen door mislukte behandelingen, schade door forensisch traject, Kaal e.a, 2012b). De
aandacht die er is voor de doelgroep in bijvoorbeeld eerdere expertmeetings vanuit verslavingszorg
en gehandicaptenzorg onderstreept nog eens dat het gaat om een substantiële doelgroep met complexe
problemen.
Jonge delinquenten van 16-23 jaar met een lichte verstandelijke beperking en problematisch middelengebruik
J. van der Nagel en R. Kea
35