William Schrikker Groep Tactus_ Jonge delinquenten_LVB_problematisch middelengebruik (2)

Samenvatting
Tactus verslavingsreclassering (SVG), de William Schrikker Jeugdreclassering voor jongeren met een
LVB (WSG) en de jeugdreclassering van Bureau Jeugdzorg Overijssel (BJZO) signaleren dat een
groep jonge delinquenten van 16-23 jaar waarbij zowel sprake is van een lichte verstandelijke beperking
(LVB) als problematisch middelengebruik een substantiële groep is bij de (jeugd)reclassering,
waarbij veel problemen spelen, en waarbij een specifieke begeleidingsaanpak en samenwerking in
de keten wenselijk is. Ten behoeve van deze groep hebben deze organisaties het voornemen een
pilot in te richten met als doel het ontwikkelen van verbeterde reclasseringsaanpak en goede onderlinge
samenwerkingsafspraken tussen de betrokken ketenpartners.
De huidige verkenning is begin 2013 uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie
om te komen tot input en onderbouwing voor het opzetten van een dergelijke pilot.
Opzet en methoden
De volgende vragen staan centraal:
1. Wat is bekend over de aard en omvang van de groep jonge delinquenten met een LVB en problematisch
middelengebruik?
2. Welke knelpunten worden ervaren in de (reclassering)aanpak van deze doelgroep?
3. Welk interventie-aanbod is momenteel voorhanden voor de aanpak van deze doelgroep?
4. Welke aanbevelingen en verbeterpunten komen naar voren uit literatuur en praktijk?
Allereerst is een literatuurstudie verricht. Het gaat hierbij niet om een systematische review, maar om
een overzicht gemaakt vanuit recente literatuur. De literatuur die over alle kenmerken van de doelgroep
(adolescent/jongvolwassen, LVB, middelengebruikend, delinquent, cliënt bij reclassering) gaat
is beperkt, dus werd de literatuur over de afzonderlijke kenmerken van de doelgroep verbonden. Tevens
is gebruik gemaakt van rapportage van een tweetal expertbijeenkomsten die eerder werden georganiseerd
rondom personen met een LVB en problematisch middelengebruik en is een expertbijeenkomst
georganiseerd in januari 2013 waarin specifiek werd ingezoomd op jongeren onder reclasseringsbegeleiding
met een LVB en problematisch middelengebruik.
Resultaten
Aard en omvang van de doelgroep
Wat betreft omvang komt uit de literatuur naar voren dat exacte aantallen over het aantal jongeren
met triple-problemen binnen Justitie ontbreken omdat dit niet wordt bijgehouden of gemeten. Wel
blijkt uit verschillende studies dat een LVB en verslaving beiden gepaard gaan met een relatief hoog
percentage delinquentie en recidive. Ook lijkt de LVB doelgroep sterk oververtegenwoordigd binnen
het strafrecht (ca 20-40 %) en de groep middelengebruikers eveneens (ca 40-60%). Het aantal jongeren
met een LVB én problemen door middelengebruik lijkt ook oververtegenwoordigd. Voorzichtige
schattingen van het aantal jongeren met de triple-problematiek binnen de reclassering door experts
van de reclasseringsorganisaties WSG, Tactus en BJZO komen uit op 10-30% van de totale cliëntpopulatie
van de reclassering. Deze schattingen sluiten aan bij onderzoeksliteratuur over deelpopulaties
binnen Justitie, bijvoorbeeld de percentages jongeren met triple-problemen in de PIJ-inrichting.
De experts geven aan dat er noodzaak is aan meetinstrumenten en kennis om dit goed te kunnen
meten. Over de oorzaken en samenhang van de problemen komt uit de literatuur naar voren dat jongeren
met een LVB, problematisch middelengebruik en delinquente gedragingen een combinatie van
5
Jonge delinquenten van 16-23 jaar met een lichte verstandelijke beperking en problematisch middelengebruik
J. van der Nagel en R. Kea