Kerkinformatie nr. 154, december 2007 - Kerk in Actie

More documents

Recommendations

Info

Kerkinformatie KERK EN MEDIA Dirk Visser December 2007 Hoofdredacteur Nederlands Dagblad Meeste nieuwe abonnees komen uit de Protestantse Kerk Het grootste deel van onze nieuwe abonnees komt uit de Protestantse Kerk in Nederland, zegt hoofdredacteur Peter Bergwerff van het Nederlands Dagblad. Er zijn linkse bonders bij, maar het zijn vooral modale hervormden en modale gereformeerden, met name van confessionele huize. ‘Ik heb de tijd nog gekend dat meer dan 95 procent van de abonnees vrijgemaakt was. Dat is nu ongeveer 50 procent. De overige 50 procent komt uit allerlei kringen, vooral dus Protestantse Kerk, maar ook roomskatholieken. Sinds enige jaren is het Nederlands Dagblad, tot eind jaren tachtig de krant van de vrijgemaakt gereformeerden, in de losse verkoop verkrijgbaar op zo’n 600 verkooppunten. De meeste kranten worden niet verkocht in de ‘Bible Belt’, want daar zitten we al. Bovendien is ons publiek niet perse in die streken gevestigd, want daar zijn de mensen vooral bevindelijk en die lezen het Reformatorisch Dagblad. Wij verkopen de meeste losse nummers in Amsterdam-Centrum, Den Haag en Nijmegen.’ Waardering in wijde kring Wij zijn een vanouds gereformeerde krant in de Kuyperiaanse traditie. Wij combineren een pessimistisch mensen wereldbeeld met een sterk maatschappelijk engagement. Wij geloven niet in de maakbaarheid, van de mens noch van de samenleving. Maar tegelijkertijd staan en werken we in de wereld. Ons - laten we zeggen - conservatieve uitgangspunt combineren wij met een tamelijk progressieve maatschappelijke standpuntbepaling. Dat trekt ook publiek uit hoeken waaruit je ze niet zou verwachten. Mensen voelen zich bij die combinatie thuis zonder dat ze onze godsdienstige uitgangspunten delen. Bovendien is onze bekendheid gaandeweg groter geworden. Dat komt door reclameacties, zoals via radio en op billboards. Ook worden we tegenwoordig regelmatig in radiorubrieken genoemd. Onlangs werd het Nederlands Dagblad in het TROS-radioprogramma Kamerbreed ‘een kleine, maar heel belangrijke krant’ genoemd. Kortom, we krijgen meer erkenning. Nog een voorbeeld. De overheid maakt al jarenlang voor intern gebruik knipselkranten. Die zijn nu digitaal leverbaar. De Nederlandse Dagbladpers heeft na onderhandelingen bereikt dat de overheid daarvoor een vergoeding geeft. Welke kranten werden door de overheid geselecteerd? Alle landelijke ochtend- en avondbladen plus het Nederlands Dagblad. Dat zegt toch wel iets.’ (foto: Nederlands Dagblad) Kerkpagina ‘Uit marketingoogpunt blijft pagina 2, kerk en religie, het ‘unique selling point’ van onze krant. Die pagina is heel erg karakteristiek voor het ND. Maar er is de laatste jaren wel wat verschoven. Het is voor mij de vraag of de hernieuwde aandacht voor religie wel in de richting van de kerken gaat. Dat dit volk heilbegerig naar de ogen van synode-scriba Plaisier kijkt, - die indruk heb ik niet. Verder is er minder aandacht voor institutioneel kerknieuws. Ik denk dat de gewone vrijgemaakt gereformeerde geen notie heeft van wat er op ‘zijn’ synode gebeurt bijvoorbeeld. Belangrijker is dat ons karakter veel sterker dan vroeger door de hele krant tot uitdrukking komt. We proberen onze specifieke blikrichting ook door te laten klinken op de pagina’s met nieuws uit binnen- en buitenland en de politiek. Vroeger waren vooral de opinie, het hoofdartikel en de commentaren heel belangrijk. Dat is nog zo, maar nu bepaalt onze invalshoek op basis van ons religieus uitgangspunt de keuze van het nieuws en dat vinden we minstens zo belangrijk. Neem als voorbeeld de krant van zaterdag 20 oktober. Op de voorpagina staat als opening een interview met minister Maria van 18
Kerkinformatie December 2007 der Hoeven (Economische Zaken) over de koopzondag, een voor onze lezers aangelegen punt. Verder een artikel over het nieuwe liedboek voor de kerken, waarbij de Protestantse Kerk nauw betrokken is. Ook een interview met voorzitter Frank van Dalen van het COC over de wijze waarop er binnen de ChristenUnie naar homoseksualiteit wordt gekeken. Midden op de voorpagina een foto van Jan Wolkers met als kop boven het artikel ‘Wolkers voor velen symbool van verplatting’. En in het hoofdredactioneel commentaar stel ik de vraag of de Gereformeerde Gemeenten zich aan (refo-)racisme schuldig maken nu zij vooralsnog weigeren gekleurde predikanten uit buitenlandse zusterkerken op de preekstoel toe te laten.‘ Geen vrijgemaakte krant meer ‘Er is in de vrijgemaakt gereformeerde wereld enorm veel veranderd. Het Nederlands Dagblad is geen vrijgemaakte krant meer. Dat hebben we eind jaren tachtig losgelaten. Daardoor is het lezerspubliek ingrijpend gewijzigd. Dat werkt door in de krant, bijvoorbeeld in de ingezonden stukken. Toen hebben we bovendien besloten dat niet alleen vrijgemaakten redacteur bij het ND konden worden. Er zitten nu mensen van allerlei pluimage op de redactie. Dat heeft intern de zaak veranderd en ook verrijkt. Het Nederlands Dagblad weet zich gebonden aan de Heilige Schrift en de Reformatorische Belijdenisgeschriften. Wel eist de krant dat een ND-redacteur daadwerkelijk daarmee instemt door lid te zijn van een kerk van een reformatorische belijdenissignatuur. Op dat laatste vindt momenteel bezinning plaats. Persoonlijk raak ik er steeds meer van overtuigd dat het een doodlopende weg is je identiteit door middel van formele grenspalen proberen te bewaren. De identiteit van de krant moet zo sterk zijn dat bijvoorbeeld een atheïst het niet in zijn hoofd haalt om hier te solliciteren. De gereformeerden zijn stevig ontzuild, ook de vrijgemaakten. Het GPV is weg. Het ND is niet meer vrijgemaakt. Het vrijgemaakt gereformeerde onderwijs staat voor anderen open. De vrijgemaakte organisaties zijn grotendeels gefuseerd of veralgemeniseerd. De reformatorische zuil, de bevindelijken, is er nog. Daar is sprake van een nieuwe verzuiling, maar ook van een nieuwe verkramping. Het is een kwestie van tijd dat die uiteenvalt. De eerste scheurtjes zie je al. Hier werken jonge collega’s van wie de ouders het Reformatorisch Dagblad lezen, maar zij zijn opgeschoven in onze richting.’ Evangelicalisering ‘Het is een illusie te denken dat je net als de Amish je kunt opsluiten in een getto. Ja, dat heeft lange tijd gekund, maar nu met de invloed van de media en vooral het internet, is het een illusie te denken dat je de kinderen en jezelf kunt vrijwaren van invloeden van buiten. Het is een uitdaging om, uitgaande van een open samenleving, je eigen stem te laten horen. De kleine reformatorische kerken (de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Nederlands Gereformeerde Kerken) staan hevig onder invloed van de evangelicalisering. Het ND probeert goede aandacht aan deze ontwikkeling te geven maar met een zekere afstandelijkheid en door kritische vragen te stellen. Het positieve van de evangelicalisering in de traditioneel reformatorische wereld is dat er een sterk accent op de persoonlijke geloofsbeleving is gekomen. Dat was soms nogal ondergesneeuwd in de Kuyperiaanse cultuur, waar vooral veel nadruk op rationaliteit lag.’ ‘Minder positief vind ik de eenzijdige nadruk op emoties en gevoel als ultieme criteria. Wel speelt de evangelische beweging op een knappe manier in op de heersende cultuurtrends. Die proberen ze te verdisconteren in de wijze waarop ze kerk zijn. Maar, zeg ik daarbij, de cultuur en de cultuurtrends dreigen de eigenheid van de kerk te overvleugelen. Naar mijn mening moet de kerk zijn eigenheid bewaren, ook in de vormgeving. ‘Corrie en de Rekels’ hebben binnen de evangelische beweging vaak de overhand. Dat vind ik in strijd met dat wat de kerk van alle eeuwen in liturgisch opzicht heeft aangehangen. Er is een zekere constante in de vormgeving van de eredienst en het kerkelijk leven. Dat geldt van de Rooms-Katholieke Kerk aan de ene kant tot bijvoorbeeld de Doopsgezinde Broederschap aan de andere kant. Dat wordt in de evangelische wereld tamelijk fundamenteel doorbroken. De religieuze feesten en party’s zijn niet de stijl die ik afleid uit wat de bijbel en de traditie ons op dat punt aanbieden.’ ‘Protestbeweging heeft altijd gelijk’ ‘Het evangelische christendom heeft iets maakbaars, iets dwingends.”Jij moet dit en jij moet dat.” Het is te vergelijken met de vroegere vrijgemaakte traditie: uiterlijke kenmerken. Daar heb ik gaandeweg steeds meer moeite mee. Er wordt te weinig rekening mee gehouden dat de kerk altijd een gebroken gestalte heeft en dat de mensen altijd last van die gebrokenheid hebben. Dat maakbaarheidsaspect vind ik een vorm van Doperdom in negatieve zin. In de Reformatietijd geloofden de Wederdopers dat zij in Münster het Koninkrijk Gods konden vestigen. De gereformeerden hebben dat deels geërfd in een Kuyperiaans activisme. In de evangelische wereld wordt een soort geestelijk rijk gecreëerd. Dat moet op een deceptie uitlopen. Daar ben ik van overtuigd. Een protestbeweging heeft altijd gelijk; alleen, op slechts één onderdeel. Als je daar alles op focust, vlieg je bij de volgende eenzijdigheid zelf uit de bocht. Waar ik ook grote moeite mee heb is de wijze waarop het liberalisme in Nederland meent het alleenrecht te hebben op wat onze normen en waarden zijn. In dat interview in onze krant probeert de COC-voorzitter een opvatting dwingend aan de samenleving op te leggen als de enig toegestane. Dat heeft bijna dictatoriale trekken. Die ontwikkeling vind ik wel eens beangstigend. Zeker als een populist als Rita Verdonk het volk achter zich probeert te krijgen. Partijen zonder leden zijn ‘broedplaatsen voor de dictatuur’, schreef redacteur Marc Chavannes laatst in NRC Handelsblad.’ Dirk Visser is freelance journalist. PETER BERGWERFF (foto: Eljee) Peter Bergwerff (56) is sinds september 1993 hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad, de krant waar hij vanaf 1973 werkt. Het Nederlands Dagblad werd in 1944 als een half illegaal blad onder de naam Reformatie Stemmen opgericht. Aanleiding was de kerkscheuring in de Gereformeerde Kerken in Nederland, waarbij de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt ontstonden. Mede door de negatieve opstelling van Trouw ten opzichte van de vrijgemaakten, werd de behoefte gevoeld aan een eigen vrijgemaakt dagblad. Dat was aanvankelijk om financiële redenen niet haalbaar. Vanaf 1959 verschijnt de krant dagelijks. Op 31 december 1967 werd de naam gewijzigd in Nederlands Dagblad. De krant, die zich op de voorpagina ‘christelijk betrokken’ noemt, heeft ongeveer 33.000 abonnees. 19
Page 1 and 2: Kerkinformatie Nummer 132 154 Decem
Page 3 and 4: Kerkinformatie BIJBEL Arie Moolenaa
Page 5 and 6: Kerkinformatie December 2007 teolog
Page 7 and 8: Kerkinformatie BERICHTEN December 2
Page 9 and 10: Kerkinformatie ZINGEN IN DE KERK Kl
Page 11 and 12: Kerkinformatie KERK EN KUNST Decemb
Page 15 and 16: Kerkinformatie BOEKBESPREKING Decem
Page 17: Kerkinformatie December 2007 - wees
Page 23 and 24: Kerkinformatie December 2007 het la
Page 25 and 26: Kerkinformatie BIJBELTEKSTEN RUBRIE
Page 27 and 28: Kerkinformatie De Protestantse Geme
Page 29 and 30: Kerkinformatie ADVERTENTIES RUBRIEK
Page 31 and 32: Kerkinformatie ADVERTENTIES RUBRIEK

Kerkinformatie nr. 154, december 2007 - Kerk in Actie

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?