Kerkinformatie nr. 154, december 2007 - Kerk in Actie

More documents

Recommendations

Info

Kerkinformatie STUDIEREIS Hanneke Meulink-Korf en Nel van Doorn December 2007 Uitwisseling tussen Zuid-Afrika en Nederland Predikanten in Zuid-Afrika worden overspoeld door veranderingen. De nood gaat niet buiten het kerkelijke erf om: aids, geweld, verslavingen, armoede, grondteruggave, veranderende verhoudingen in families en gezinnen, om maar iets te noemen.’Transformasies’ die nadere theologische vragen oproepen en tevens uitnodigen tot kerkvereniging. Maar het is vaak te veel en dus lijden ook daar predikanten aan ‘uitgeblustheid’. Het is bijna nacht als we op 11 april 2007 in Kaapstad aankomen. We zullen een cursus contextueel pastoraat gaan geven. We worden opgehaald door dr. Frederick Marais, adjunct directeur van het Buvton, het bureau voor voortgezette theologisch onderwijs en onderzoek van de Theologische Faculteit van de Universiteit van Stellenbosch. ‘Een historiese dag’, vertelt hij. Voor het eerst in de geschiedenis is een niet-blanke rector magnificus ingehuldigd aan de universiteit van Stellenbosch, prof. H. Russel Botman, een bekend theoloog. Hij omschrijft zijn opdracht als: werken aan een pedagogie van hoop waarin de universiteit en het dorp uitgroeien tot een multiculturele plek die uitdrukking geeft aan ‘die konstitutionele mandaat vir nie-rassigheid’. Contextueel pastoraat De mogelijkheid om in Stellenbosch een cursus contextueel pastoraat voor predikanten en kerkelijk werkers aan te bieden is voortgekomen uit contacten van één van ons (Nel van Doorn) met dr. Marais en prof. Elna Mouton (decaan van de Theologische Faculteit van de Universiteit van Stellenbosch) en met andere predikanten. Er bleek behoefte te bestaan aan een vorm van pastoraat die constructief bijdraagt aan de veranderingen die kerk en samenleving in Zuid-Afrika momenteel doormaken. In oktober 2005 volgde een verkennend onderzoek. In drie verschillende culturen onderzochten we hoe loyaliteit in families zich beweegt te midden van veranderingsprocessen tijdens en na apartheid. Vervolgens hebben we in april 2007 een eerste cursus gegeven aan een kleine groep predikanten en kerkelijk jeugdleiders. Juist de ‘andersheid’ van ieders culturele herkomst bracht toen een eigen, ook voor ons nieuwe, spannende dynamiek in. Het samen leren binnen deze context bleek vernieuwend en constructief, zowel op persoonlijk familiaal gebied en voor inzichten van jongeren, als in breder pastoraal verband. In april 2008 zal deze cursus een breder vervolg krijgen. In gesprek. Naast het geven van de cursus hebben we gesprekken gehad met mensen die zich inzetten om tot een beter verstaan tussen de verschillende culturen te komen. Daarbij spelen erkenning voor wat geleden is in het verleden en zorg voor de toekomst een belangrijke rol. Zo onderzoekt de hoogleraar praktische theologie, dr. Llewelyn MacMaster, hoe het komt dat groepen jongeren als gewelddadige bendes (‘gangs’) op de Kaapse vlakte opereren. Fungeert de groep als een vervangende ‘extended family’? En zo ja, hebben geloofsgemeenschappen daar een plaats in? Mogelijk kunnen zij bijdragen aan een meer constructieve verbondenheid van de jongeren. In de gemeente Badhoevedorp/Lijnden Mede dankzij de contacten van haar predikant Nel van Doorn realiseerde de hervormde gemeente Badhoevedorp/Lijnden een project ten bate van de Verenigende Gereformeerde (VG) Kerk in George. De gemeente verzamelde een geldbedrag, dat werd verdubbeld door de landelijke organisatie Impulsis, om de bouw van een nieuw schoollokaal te realiseren. De VG Kerk bestaat hoofdzakelijk uit ‘kleurlingen’. (Hoe lastig is het om termen van rassen te willen vermijden en toch met respect te duiden waar deze gemeente zich in bevindt). Naast de kerk is een pre-primary-school, waar 140 kansarme kinderen voorbereid worden op de lagere school. Met deze scholing hebben ze een goede kans om het daar te redden. Armoe is troef in dit gebied en dat geldt in meerdere opzichten. We hoorden dat maar 20% van de kinderen hun eigen vader kent. Het is geweldig om te zien dat deze kinderen (en dus een aantal ouders en grootouders) via de kerk, althans tijdelijk, een veilige structuur krijgen aangeboden. ‘Het is inspirerend om te leren dat theologische verbanden in een preek hier geen troost en perspectief bieden voor de dag van heden, maar wel het bericht dat Gods woonplaats onder de mensen is, nu al (Openbaring 21). (foto: Kerk in Actie) De dankbaarheid aan Badhoevedorp/Lijnden krijgt onder andere gestalte in een kerkdienst met 600 mensen in feestelijke kledij, liederen en dans. Het is meer dan dank, de waardering getuigt van hoop. Er is in George even een venster geopend naar een wereld buiten de eigen gemeente. Niet vanwege een of ander gepassioneerd hulpaanbod, maar omdat er ergens mensen zijn die zich positief inzetten voor de meest kwetsbaren. De preek die Nel van Doorn als gastvoorganger houdt komt in een ander licht te staan, wanneer een diaken meedeelt dat die ochtend een houten huisje is verbrand, waarbij een moeder met baby zijn omgekomen. De vader ligt zwaar gewond in het ziekenhuis. Wie had er nog een bed, dekens en pannen? 4
Kerkinformatie December 2007 teologiese erfenis verstaan. En hoe verskillend is die kontekste nie tussen Suid-Afrika en Nederland nie. Klein, groot, waterryk en waterarm, sekuler en Christendom, monotalig en meer-talig, oorwegend Europees en Afrika. En tog tussen dit alles loop die dun lyn van die geskiedenis wat begrip moontlik maak. Ja seker is dit nodig dat daar aan alle kante fyn geluister sal word, steriotipes afgebreek word, kontekste nie vanuit eie konteks verstaan behoort te word nie. In die proses het ons geleer ontstaan kostbare vriendskappe maar miskien belangriker: ’n verassend nuwe begrip vir eie konteks.’ ‘Het is geweldig om te zien dat kinderen (en dus een aantal ouders en grootouders) via de kerk een veilige structuur krijgen aangeboden.’ (foto: Kerk in Actie) Het is inspirerend om te leren dat theologische verbanden in een preek hier geen troost en perspectief bieden voor de dag van heden, maar wel het bericht dat Gods woonplaats onder de mensen is, nu al (Openbaring 21). Het voorgaan in deze totaal andere gemeente leert je als predikant ook iets over de verhouding voorganger/ gemeente in je eigen land. De andersheid stelt vragen aan de eigenheid. Frederick Marais noemt dit ‘vruchtbaar wegkijken’ om anders thuis te komen: decentring, een term die wij graag overnemen. Voor ons betekent het met nieuwe ogen kijken naar het eigen mandaat (Botman). Uitwisseling We hebben ontdekt dat weggaan uit ons vertrouwde centrum veel in beweging heeft gezet. Bij het verlaten van je eigen huis, begint een ander soort vragen: wie is de ander, wie ben ik zelf? En wie is de eigen gemeente? Het zien van de ‘andersheid’ van de ander laat onvermijdelijk gefilterd licht vallen op de eigen cultuur, ook de kerkelijke cultuur. In de ontmoeting wordt de ander voor mij tot vreemdeling die geen weerstand oproept maar een nieuwe werkelijkheid ontsluit. Er is sprake van een differentiatie die niet vrijblijvend is. Immers, onder veel verschillen liggen gezamenlijke oude banden. Wanneer bijvoorbeeld 1200 jonge mensen (20-30 jarigen) in een studentendienst ‘onze’ oude liederen zingen, en wij ruim een generatie ouder al, in ons bekende taal meedoen, wordt een vreemd verlangen gewekt. Niet een naïef verlangen - verweven met louter nostalgie, maar eerder een verlangen naar herkenbare gemeenschappelijke taal die verwijst naar die ene Levende, die zichzelf gedeeld heeft en in wie wij deel zijn van een wereldwijde gemeente. Stichting Uitwisseling (decentring) tussen predikanten en kerkelijk werkers in Zuid-Afrika en Nederland is inspirerend en her-vitaliseert. Om deze oversteekplaats te realiseren is de stichting Zebra opgericht met een Raad van Advies in Zuid-Afrika en Nederland. Karel Blei is voorzitter en Ploni Robbers secretaris, allebei met veel ervaring en deskundigheid in de internationale oecumene. In de statuten is een verbinding met de Stichting Contextueel Pastoraat Nederland opgenomen. In de Raad van Advies zijn er relaties met de Werkbegeleiding predikant van de Protestantse Kerk in Nederland, Kerk in Actie en Protestantse Theologische Universiteit (PThU). De stichting streeft er naar om twee keer per jaar beurtelings uit te wisselen. Een groepje predikanten verblijft een week bij een collega in een gemeente en volgt daarna een bijscholingscursus gericht op het gewone kerkelijke of instellingsleven. In het voorjaar van 2008 is Zuid-Afrika weer gastland. Wij bieden dan een cursus aan waarbij het (mede) zal gaan om contextuele benadering. Als later Nederland gastland is, biedt Zuid- Afrika een cursus aan en zal het (mede) gaan om leiderschap in de gemeente (Frederick Marais). Marais schrijft over de betekenis van de uitwisseling onder andere het volgende: ‘Die geboorte van die Stigting het alles te make met die kosbare ervaring om blootgestel te word aan ’n radikaal verskillende konteks met die luukse van gesprekgenote wat iets van ’n kulturele, historiese en Conferentie vrouwelijke predikanten Sinds een paar jaar denken we ook mee met de positie van vrouwelijke predikanten in Zuid-Afrika. Dat gebeurt op hun eigen verzoek. Zij hebben geen gemakkelijke positie te midden van de grote meerderheid mannelijke collega’s. Zo krijgen weinig vrouwen de gelegenheid om voltijds predikant te zijn. De ‘frustrasies’ over verhoudingen zijn nog altijd groot. Op uitnodiging van de decaan en de studentenpredikante Marie Brítz zal Nel van Doorn in februari 2008 een conferentie voor een twintigtal vrouwelijke theologen leiden. Ook dr. Anne Marijke-Spijkerboer werkt daaraan mee. Met hen zullen twee vrouwelijke predikanten mee reizen, die korte tijd bij een collega in een gemeente zullen verblijven. Betekenis Decentring is te omschrijven als: een wegtrekken uit het vertrouwde centrum om met nieuwe ogen te zien en beter te verstaan. Je ontdekt nieuwe dingen in zowel de context van de ander als in je eigen context. Deze her-vitaliserende betekenis is er niet uitsluitend voor de predikanten en kerkelijk werkers die aan de uitwisseling deelnemen, maar komt ook ten goede aan de betrokken gemeenten. Er wordt een venster geopend naar de wereldwijde gemeente waartoe wij behoren. Vanuit dat geopende venster valt ander licht binnen in de gemeente, zowel in Zuid-Afrika als in Nederland. Die ervaring kan leiden tot een hernieuwd mandaat voor de gemeenten en haar voorgangers én van haar verhouding tot de multiculturele samenleving, daar en hier. Hanneke Meulink-Korf is universitair docent pastoraat aan de Protestantse Theologische Universiteit, vestiging Leiden en Nel van Doorn is predikant te Badhoevedorp/Lijnden en docent voor de 2-jarige opleiding Contextueel Pastoraat. STICHTING ZEBRA Meer informatie over de stichting Zebra: Ploni Robbers- van Berkel, secretaris ploni@robbers.dhs.org 5
Page 1 and 2: Kerkinformatie Nummer 132 154 Decem
Page 3: Kerkinformatie BIJBEL Arie Moolenaa
Page 7 and 8: Kerkinformatie BERICHTEN December 2
Page 9 and 10: Kerkinformatie ZINGEN IN DE KERK Kl
Page 11 and 12: Kerkinformatie KERK EN KUNST Decemb
Page 15 and 16: Kerkinformatie BOEKBESPREKING Decem
Page 17 and 18: Kerkinformatie December 2007 - wees
Page 19 and 20: Kerkinformatie December 2007 der Ho
Page 23 and 24: Kerkinformatie December 2007 het la
Page 25 and 26: Kerkinformatie BIJBELTEKSTEN RUBRIE
Page 27 and 28: Kerkinformatie De Protestantse Geme
Page 29 and 30: Kerkinformatie ADVERTENTIES RUBRIEK
Page 31 and 32: Kerkinformatie ADVERTENTIES RUBRIEK

Kerkinformatie nr. 154, december 2007 - Kerk in Actie

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?