VM85 Kwaliteitsborgingsaspecten bij de vervaardiging van ... - Induteq

7
slechts 10% op tijd werd geleverd, 30% werd zelfs 0,5 à
1 jaar te laat opgeleverd, terwijl bij 50% na herinspectie
ingrijpende reparaties noodzakelijk bleken;
ernstig falen in de zestiger jaren in ketelcomponenten in
Engeland, waardoor het toenmalige energieprogramma in
gevaar dreigde te komen. De oorzaken lagen voornamelijk
in autogeen-lassen, afbrandstuiklassen en aangelaste
delen aan pijpen en drukvaten.
1.3 Systematiek voor borgen van kwaliteit
Termen en begrippen
Een systeem van totale kwaliteitsborging is opgebouwd uit
een aantal elementen, te weten:
kwaliteitszorg (quality management);
kwaliteitssysteem (quality system);
kwaliteitsbeheersing (quality control);
kwaliteitsborging (quality assurance).
Een en ander is in figuur 1.2 weergegeven.
figuur 1.2
Samenhang tussen kwaliteitszorg, systeembeheersing
en -borging
Kwaliteitszorg is een beleidsfunctie, namelijk dat aspect
van de totale managementfunctie dat bepalend is voor het
kwaliteitsbeleid en de uitvoering.
Het kwaliteitssysteem omvat de organisatorische structuur,
dat wil zeggen verantwoordelijkheden, procedures, processen
en voorzieningen om de kwaliteitszorg uit te kunnen
voeren.
De kwaliteitsbeheersing omvat de operationele technieken
en activiteiten die worden toegepast om aan de kwaliteitseisen
te voldoen (bijv. controle). Om de productkwaliteit te
beheersen is controle nodig. Controleren is het vergelijken
van de werkelijke gegevens met de norm. Dit is één van
de activiteiten als onderdeel van kwaliteitsbeheersing.
De kwaliteitsborging is het geheel aan geplande acties dat
nodig is om voldoende vertrouwen te geven dat een product
voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen.
Modellen van kwaliteitsborging
Er zijn in 1994 drie normen ontwikkeld als model voor de
kwaliteitsborging,
(NEN-)EN-ISO 9001:
Kwaliteitssystemen. Model voor de kwaliteitsborging bij
het ontwerpen/ontwikkelen, vervaardigen, installeren en
de nazorg. Deze norm is van toepassing, indien door de
leverancier overeenstemming met de voorgeschreven
eisen moet worden gewaarborgd tijdens de verschillende
eerder genoemde stadia.
(NEN-)EN-ISO 9002:
Kwaliteitssystemen. Model voor de kwaliteitsborging bij
het vervaardigen en het installeren. Deze norm is van
toepassing, indien door de leverancier overeenstemming
met de voorgeschreven eisen moet worden gewaarborgd
tijdens het vervaardigen, uitvoeren en installeren.
(NEN-)EN-ISO 9003:
Kwaliteitssystemen. Model voor de kwaliteitsborging bij
de eindkeuring en de beproeving. Dit model is van toepassing,
indien door de leverancier overeenstemming met
de voorgeschreven eisen alleen moet worden gewaarborgd
bij eindkeuring en beproeving.
Deze normen zijn vertalingen van de internationale ISO-normen
van de International Organization for Standardization
(ISO) en zijn ook als Europese norm aanvaard.
Daarnaast waren er in de 9000-serie nog verkrijgbaar:
NEN-EN-ISO 9000:
Kwaliteitszorg en normen voor kwaliteitsborging. Richtlijnen
voor de keuze en de toepassing.
NEN-EN-ISO 9004:
Kwaliteitszorg en de elementen van een kwaliteitssysteem.
Richtlijnen.
Modellen voor kwaliteitsmanagementsysteem
In 2000 zijn de normen op het gebied van kwaliteitszorg
gestroomlijnd en teruggebracht tot de volgende serie:
NEN-EN-ISO 9000:
Kwaliteitsmanagementsystemen - Grondbeginselen en
verklarende woordenlijst.
NEN-EN-ISO 9001:
Kwaliteitsmanagementsystemen - Eisen.
NEN-EN-ISO 9004:
Kwaliteitsmanagementsystemen - Richtlijnen voor prestatieverbeteringen.
NEN-EN-ISO 19011:
Richtlijn voor auditing van kwaliteits- en/of milieumanagementsystemen
Het onderscheid tussen NEN-EN-ISO 9001, 9002 en 9003
is komen te vervallen. De scope van het kwaliteitsmanagementsysteem
wordt op het certificaat vermeld. Er bestaat
de mogelijkheid om aan te geven welke elementen uit de
ISO 9001 voor een organisatie niet van toepassing zijn. In
het kwaliteitshandboek moet worden vastgelegd voor
welke elementen uit hoofdstuk 7 van NEN-EN-ISO 9001
“Realisatie van het product” dit geldt.
In het procesmodel van de nieuwe NEN-EN-ISO 9001 staat
het productie- en dienstverleningsproces centraal. Het
klantgerichte karakter komt tot uiting door de situering van
de klant aan het begin van dit proces (eisen van de klant)
en aan het einde (klanttevredenheid). In het procesmodel
worden vier clusters van activiteiten onderscheiden, die
met elkaar het kwaliteitsmanagementsysteem vormen.
Deze vier clusters zijn opeenvolgend (zie ook figuur 1.3):
managementactiviteiten die tot de directe taken van de
directie behoren;
management van middelen;
realisatie van het product;
meting, analyse en verbetering.
figuur 1.3
Model van een op processen gebaseerd kwaliteitsmanagementsysteem
Figuur .1.3 kan inhoudelijk worden vertaald naar de praktijk
van alledag (zie figuur 1.4).