verandering-voor-vooruitgang

Onderwijs is een pijnpunt. Van alle
Belgische 20- tot 24-jarigen heeft 17%
geen diploma secundair onderwijs. In
Brussel loopt dat op tot 28%. Vooral
het Franstalig onderwijs presteert
ondermaats. De lage opleidingsgraad
leidt tot een mismatch op de
arbeidsmarkt. Hoewel er in Brussel
om en bij de 700.000 arbeidsplaatsen
zijn, is meer dan 20% van de
beroepsactieve bevolking werkloos. Bij
jongeren is dat zelfs 35%.
De activering van werklozen komt
niet van de grond. Het Brussels
werkgelegenheidsagentschap Actiris
presteert zo ondermaats, dat bedrijven
hun vacatures liever aan de Vlaamse
VDAB of het Waalse Forem bezorgen.
Het hoge armoedecijfer is er mede
gevolg van. Op duizend inwoners
trekken 14 Belgen een leefloon, in
Brussel zijn er dat 34. Ook de zichtbare
armoede (daklozen, bedelaars,
verkrotting, …) neemt zienderogen toe.
Brussel scoort bovendien slecht voor
mobiliteit, netheid, veiligheid en
overlast.
Dat alles verklaart de stadsvlucht,
vooral van de middenklasse. En heel
wat bedrijven volgen in haar spoor.
Alleen al de afgelopen vijf jaar verlieten
meer dan 2.500 bedrijven Brussel.
Dat het beleid niet opgewassen is
tegen deze en andere problemen en
uitdagingen, heeft veel te maken met
de staatsarchitectuur. Brussel is een
institutioneel kluwen dat weinig
transparant en allesbehalve efficiënt
is. Brussel heeft veel bestuurders,
maar slechts weinigen voelen zich
verantwoordelijk.
Er is het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest (met parlement en regering),
er is de Brusselse agglomeratie, er
zijn de negentien gemeenten (met elk
een burgemeester, schepencollege en
gemeenteraad). Daarbovenop komen er
negentien OCMW’s en zes politiezones,
allen met een eigen raad. De federale
overheid is in Brussel dan weer
bevoegd voor de federale culturele en
wetenschappelijke instellingen zoals
Bozar, De Muntschouwburg, het KMI
en het Rijksarchief. Dan zijn er nog
de Vlaamse en Franse Gemeenschap
die hun bevoegdheden in Brussel voor
een deel rechtstreeks uitoefenen, voor
een deel via de Vlaamse en de Franse
Gemeenschapscommissie (resp. VGC
en Cocof). Ze hebben elk een Raad en
een College, en vergaderen waar nodig
gezamenlijk in de Gemeenschappelijke
Gemeenschapscommissie (GGC).
En volgens sommigen moet er
nóg zand zijn. Zij creëerden met
de zesde staatshervorming nog
eens een Brusselse Hoofdstedelijke
Gemeenschap.
Brussel en het hele land betalen
zo een zware prijs voor de slechte
institutionele architectuur en het
ondermaats bestuur.
2. CONFEDERALISME
232 We kunnen niet langer tijd,
geld en energie blijven verspillen
aan communautaire discussies.
De voortzetting van de klassieke
staatshervormingen is voor
de Vlamingen een heilloos en
geldverslindend perpetuum mobile.
“Communautaire
discussies blijven
ons tijd, geld en
energie kosten.
Willen we structureel
veranderen,
dan moeten we
de structuren
veranderen”
233 Op korte termijn kunnen we
het roer in de Wetstraat onmiddellijk
omgooien. Maar willen we iets
structureel veranderen, dan moeten
we de structuren veranderen. De
institutionele hervorming die dit land
nodig heeft, heeft als uitgangspunt
dat Vlaanderen en Wallonië eigenaar
zijn van alle bevoegdheden. Ze
kunnen bevoegdheden zelf uitoefenen
of ze kunnen beslissen om sommige
bevoegdheden samen te beheren op
het confederale niveau, in hun beider
belang.
234 Zo wordt de logica volledig
omgedraaid. In plaats van
bevoegdheden over te dragen van
het federale niveau naar Vlaanderen
en Wallonië, kunnen bevoegdheden
worden overgedragen naar het
confederale niveau. Gedwongen
samenwerking wordt vervangen door
vrijwillige samenwerking. Moeten wordt
willen. Afbreken van bovenaf wordt
opbouwen van onderuit.
50/