Competenties: van complicaties tot compromis - Onderwijsraad

More documents

Recommendations

Info

Deze studie is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 gaat in op de ontwikkeling van het competentiebegrip. Daarbij wordt vooral gekeken naar de aanleidingen en motieven om het competentiebegrip meer centraal te stellen in achtereenvolgens arbeidsorganisaties, bve-veld, hoger onderwijs en voortgezet onderwijs. Hoofdstuk 3 bekijkt het begrip competentie vanuit verschillende perspectieven. Allereerst wordt ingegaan op het gebruik van het concept competentie in verschillende landen en binnen diverse leertheoretische opvattingen, alsmede op de uiteenlopende doelen die met het concept competentie worden nagestreefd. Vervolgens wordt ingegaan op een aantal definities van het competentiebegrip en datgene wat de definities gemeenschappelijk hebben. Ook wordt ingegaan op wat competenties niet zijn door het competentiebegrip af te bakenen ten opzichte van aanpalende begrippen, zoals bijvoorbeeld kwalificatie en leer- en onderwijsdoelen. Daarna worden de resultaten van de interviews met de experts en de uitkomsten van de expert meeting gepresenteerd. Het laatste hoofdstuk beschrijft de conclusies ten aanzien van het vraagstuk van de (on)mogelijkheid van conceptuele harmonisatie van het competentiebegrip. Na een korte terugblik op de opbrengsten van de hoofdstukken 2 en 3, wordt de slotconclusie gepresenteerd, voorzien van aanbevelingen. De literatuur die in het kader van deze studie is bestudeerd, is in de vorm van een annotatiesysteem opgenomen, waardoor de lezer op trefwoord en op sector kan zoeken naar bronnen. 12 Onderwijsraad, november 2002
2 De ontwikkeling van het competentiebegrip Het definiëren van het begrip competentie zal een belangrijke uitkomst van dit rapport zijn. Toch wordt omwille van de helderheid en de leesbaarheid van dit rapport op deze plaats alvast een zeer voorlopige werkdefinitie gegeven. Deze definitie is dermate ruim gekozen dat niet op voorhand interessante bronnen worden uitgesloten. Boon en Van der Klink (2001) hebben in dit verband gesignaleerd dat een competentie ten minste moet worden opgevat als een combinatie van kennis, vaardigheden en attituden - waarbij de verhouding tussen deze drie elementen per competentie kan verschillen. Uitgaande van deze werkdefinitie wordt in dit hoofdstuk verkend wat de belangrijkste aanleidingen en motieven zijn voor het denken in termen van competenties. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt in een tweetal terreinen: arbeidsorganisaties (paragraaf 2.1) en het onderwijs (paragraaf 2.2). Voor arbeidsorganisaties wordt een nadere indeling gemaakt in een drietal aandachtsgebieden: de idee van kerncompetentie komt ter sprake in paragraaf 2.1.1, het beleid met betrekking tot Human Resource Management (HRM) en het beleid met betrekking tot Human Resource Development (HRD) worden respectievelijk in paragraaf 2.1.2 en 2.1.3 beschreven. Voor het onderwijs wordt de blik achtereenvolgens gericht op het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie (paragraaf 2.2.1), het hoger onderwijs (paragraaf 2.2.2), en tot slot het voortgezet onderwijs (paragraaf 2.2.3). Na de verkenning volgen in paragraaf 2.3 de conclusies over het begrip competentie die naar aanleiding van de terugblik geformuleerd zijn. 2.1 Het competentiebegrip in arbeidsorganisaties Kenmerkend voor de jaren zeventig is dat arbeidsorganisaties streven naar massaproductie en kostenbeheersing. Standaardisatie van werkprocessen en een stringente arbeidsdeling zorgen ervoor dat leren en opleiden van werknemers tot een minimum beperkt blijft en sterk verbonden is met de functie-uitoefening. Veelal is er sprake van een leertraject bij indiensttreding, bijvoorbeeld door middel van een opleiding in de bedrijfs- Competenties: van complicaties tot compromis 13
Page 1 and 2: COMPETENTIES: VAN COMPLICATIES TOT
Page 3 and 4: Colofon De Onderwijsraad is een ona
Page 5 and 6: Ten geleide Competentie is een begr
Page 7 and 8: Inhoudsopgave Samenvatting 1 Vraags
Page 9 and 10: Samenvatting Deze studie is uitgevo
Page 11: 1 Vraagstelling en opbouw van het r
Page 15 and 16: 2.1.1 COMPETENTIE ALS ORGANISATIEST
Page 17 and 18: taal voor alle betrokkenen. Het com
Page 19 and 20: over de mate waarin met name het be
Page 21 and 22: functies met de mogelijkheid tot tr
Page 23 and 24: dert in het onderwijs. ‘Oude wijn
Page 25 and 26: Bij competentiegerichte vormen van
Page 27 and 28: culum. In het kerncurriculum worden
Page 29 and 30: staan. De discussie over competenti
Page 31 and 32: 2.3.3 CONCLUSIES Zowel in arbeidsor
Page 33 and 34: Competentiebegrip in internationaal
Page 35 and 36: vat als een persoonlijke bekwaamhei
Page 37 and 38: 3.2.1 BUNK: COMPETENTIE ALS GEÏNTE
Page 39 and 40: gen die licht werpen op de definiti
Page 41 and 42: De auteurs visualiseren deze vijf o
Page 43 and 44: Ellström maakt een onderscheid tus
Page 45 and 46: 1 Het leren van beschikbaar informa
Page 47 and 48: Omdat onderwijs nooit kan voorberei
Page 49 and 50: Tabel 4: De elf definities vergelek
Page 51 and 52: precies tot de elementen in het clu
Page 53 and 54: een functie te hanteren en de trans
Page 55 and 56: Volgens deze gangbare opvatting is
Page 57 and 58: ■ ■ matie over de betekenis van
Page 59 and 60: duen, terwijl de idee van performan
Page 61 and 62: Bijlage 1 bevat de namen van de exp
Page 63 and 64:
op zichzelf al een persoonlijke bek
Page 65 and 66:
■ ■ ■ ■ ■ Persoonseigensc
Page 67 and 68:
■ ■ ■ ■ ■ ■ competentie
Page 69 and 70:
4 Conclusie en aanbevelingen In de
Page 71 and 72:
Via interviews, hoofdzakelijk telef
Page 73 and 74:
materialen, technieken en wijzigend
Page 75 and 76:
Hoge scores op de dimensies ‘spec
Page 77 and 78:
Het is ongewenst om in een situatie
Page 79 and 80:
Annotatiesysteem literatuur Paragra
Page 81 and 82:
Annotatiesysteem 1 2.2.1/3.1/3.2.2/
Page 83 and 84:
28 3.1/3.2.1/3.2.12. E. Bunk, G.P.
Page 85 and 86:
57 3.3.7. A. Harvey, R.J. (1990). J
Page 87 and 88:
85 2.2.1. A/E. Kraayvanger, G., & V
Page 89 and 90:
113 G. Onderwijsraad. (2000). Samen
Page 91 and 92:
143 2.2.3. H. Sociaal en Cultureel
Page 93 and 94:
172 2.1.3. D. Woerkom, M. van, Nijh
Page 95 and 96:
Boer, P. den., & Hövels, B. (1999)
Page 97 and 98:
Geurts, J. (1989). Van beroepenstru
Page 99 and 100:
Keursten, P. (1998). Het organisere
Page 101 and 102:
Nijhof, W.J., & Ginkel, K. van (199
Page 103 and 104:
Schuyt, C.J.M. (1995). Kwetsbare jo
Page 105 and 106:
Velenturf, M.J., & Lap, E. (1998).
Page 107 and 108:
Bijlage 1 Geraadpleegde experts Bij
Page 109 and 110:
Bijlage 2 Vragenlijst interviews Bi
Page 111 and 112:
2 Behoort kenmerk B naar uw mening
Page 113 and 114:
Ter afronding 1 Zijn er documenten,
Page 115 and 116:
Bijlage 3 Mate van instemming met d
Page 117 and 118:
16 de eisen die door jezelf of door
Page 119 and 120:
onderwijstechnoloog. Hier houdt ze
show all

Competenties: van complicaties tot compromis - Onderwijsraad

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?