Een wijk voor iedereen handreiking ... - Provincie Utrecht

Een rustpunt
12
Een wijk voor iedereen
Bewust naar de openbare ruimte en naar wegen kijken is essentieel. Wat is er nodig of wat zou anders ingericht
moeten worden voor mensen met beperkingen, in de brede zin van het woord? En vanuit jonge gezinnen bekeken,
is er dan nog meer of iets anders nodig? Vaak levert een wijkschouw met mensen die afhankelijk zijn van hulpmiddelen
veel op: dan worden de hindernissen duidelijk. Er zijn verschillende aandachtsgebieden:
• Drempels en opstapjes; de woonomgeving moet zo ingericht zijn dat er geen (onnodige) hindernissen in de
directe omgeving zijn. Dus geen trappen of trapjes om naar het winkelcentrum, gezondheidscentrum en buurtcentrum
of wijkservicepunt te komen. Kwaliteitsbewaking bij de aanleg van de openbare ruimte is hierbij belangrijk,
omdat een kleine kuil bij de overgang van weg naar stoep al een moeilijke hindernis wordt voor mensen
met een rollator. Bolle bruggetjes bijvoorbeeld zijn niet geschikt voor mensen met rollators, kinderwagens of
rolstoelen. En uiteraard moeten tegels die los of ongelijk liggen snel worden vervangen.
• Sociale veiligheid en rustpunten; voor mensen met een beperkt uithoudingsvermogen zijn voetgangersoversteekplaatsen
en bankjes erg gewenst, vooral op de meestgebruikte routes naar de voorzieningen. Deze bankjes
moeten zo staan dat ze aantrekkelijk zijn om te gebruiken. Staan ze bijvoorbeeld in een park of een parkachtige
omgeving, dan moeten ze wel voldoende zicht op de omgeving geven. En als ze langs de weg staan, moet het
verkeer (snel en langzaam) er niet te dicht langsrijden. Ook goede en veilige routes voor schoolgaande kinderen
horen bij de sociale veiligheid.
• Kruispunten; vanwege de veiligheid worden kruispunten met voetgangersoversteekplaatsen verhoogd aangelegd.
Voetgangers hoeven dan geen drempels te nemen maar het gemotoriseerd verkeer moet wel afremmen. Op de
meestgebruikte routes helpen zebrapaden de onzekerder weggebruikers om over te steken.
Vaak kan een levensloopbestendige woonomgeving uit het reguliere budget voor grijs en groen bekostigd worden.
Zo’n woonomgeving hoeft namelijk niet per se meer te kosten, maar vraagt vooral extra aandacht bij de voorbereiding
van de maatregelen en kwaliteitsbewaking bij de uitvoering. Extra kosten zijn alleen aan de orde als het
verwerken van alle maatregelen binnen het reguliere onderhoudsprogramma te veel jaren in beslag zou nemen en
een versnelling wenselijk is. Kijk daarbij ook bijvoorbeeld naar het ITS-keurmerk van het Projectbureau Toegankelijkheid.
Het bureau toetst naast de openbare gebouwen ook de inrichtingsplannen voor de openbare ruimten.
In Zeist-Oost is een van de te leveren prestaties voor Zorgeloos Wonen, een plan van aanpak voor een levensloopbestendige
infrastructuur. In de uitwerking hebben de betrokkenen ervoor gekozen niet alle openbare ruimte te
toetsen op levensloopbestendigheid, maar om in te zoomen op de verbinding tussen de voorzieningenzone en
de concentratie van senioren- en zorgwoningen aan de Arnhemse Bovenweg, en de verbinding tussen de voorzieningenzone
en een sterk vergrijsd deel van de wijk (de Hoge Dennen). Om de bestaande fysieke infrastructuur te
toetsen op toegankelijkheid, hebben de partijen de eerder al ontwikkelde ‘Checklist voor toegankelijkheid openbare
ruimte Zeist’ gebruikt. Een extern bureau heeft die opdracht uitgewerkt. Bij de uitvoering worden de bewoners van
de wijk geraadpleegd, zodat zij ook hun eigen wensen en knelpunten kunnen doorgeven. Voor het herstructureringsdeel
geldt de checklist sowieso. De architect heeft de checklist meegekregen als functionele eisen bij het planontwerp.
In de bestaande delen van de wijk wacht de uitvoering nog op het beschikbaar komen van regulier budget.