Een wijk voor iedereen handreiking ... - Provincie Utrecht

2.3 Ontwerpfase
In de ontwerpfase komt het erop aan om van visie en een project op hoofdlijnen te komen tot een uitwerking op
detailniveau. Aangezien een levensloopbestendige wijk zo veel onderwerpen raakt, is dat een complex proces.
Een goede structuur en organisatie kunnen daarbij helpen. We beginnen met de organisatie.
Organisatie
In alle wijken is een ontwerpteam aan de slag gegaan met de verdere uitwerking. Maar per wijk zag de organisatie er
toch nog heel anders uit. In Ondiep heeft het ontwerpteam met drie scenario’s gewerkt. Vervolgens heeft het één
hoofdscenario gekozen, en dat heeft het team weer vertaald in drie programma’s, namelijk voor de deelgebieden
wonen, woonomgeving en voorzieningen. Het team heeft deze programma’s uitgewerkt voor de drie ontwikkellocaties
die in Ondiep centraal staan: Plantage, Boerhaaveplein en Thorbeckepark.
In Veenendaal zijn in het begin van het proces vijf werkateliers aan de slag gegaan. Daaruit kwamen vijf pijlers die
als kapstok hebben gediend voor de verdere uitvoering. Dat zijn:
• Efficiënt en duurzaam gebruik van de ruimte voor voorzieningen, waarop men trots kan zijn en blijven.
• Levensloopbestendige woningen en gebouwen hebben de toekomst.
• Mobiliteit en toegankelijkheid voor iedereen.
• Naar een zelfregulerende wijk, en buurtjes met actieve en betrokken bewoners.
• Een vraaggericht en vernieuwd maatschappelijk dienstenpakket.
26
Een wijk voor iedereen
Het ontwerpteam heeft deze pijlers vervolgens vertaald en uitgewerkt in het programma dat terug te vinden is
het ontwerp ‘Veenendaal-Oost: de plek van je leven’. Dit programma is nog steeds de hoofdlijn van het ontwerp,
waarover de gemeente ook verantwoording aflegt aan de provincie. de gemeente heeft het programma vervolgens
vertaald naar een Uitvoeringsplan Nieuw Wonen. De provinciale subsidie is gekoppeld aan de prestaties die in dat
Uitvoeringsplan staan.
In Zeist-Oost hebben eerst de vijf centrale partners met elkaar een visie geformuleerd, die ook de basis vormde
voor het positieve oordeel van de provincie om Zeist-Oost als derde wijk te honoreren met extra subsidiemiddelen.
De partners hebben die visie daarna uitgewerkt in wat uiteindelijk een prestatieovereenkomst is geworden met
vijftien prestaties. De vijf partners zijn nog steeds dragende partijen. Tot eind 2011 waren zij verenigd in een
stuurgroep voor de besluitvorming op hoofdlijnen, en in een programmateam voor de vertaalslag richting praktijk.
In 2011 zijn er enkele wijzigingen in de bestuurlijke structuur doorgevoerd, vooral om de herstructurering en het
levensloop-bestendige programma sterker te verbinden. De werkgroep Sociaal is de spil die de prestaties onderling
op elkaar afstemt en de voortgang bewaakt.
Projectleider
De projectleider levensloopbestendige wijk is cruciaal in de organisatie en in de uiteindelijke resultaten op
wijkniveau. Zijn of haar invloed is niet te overschatten. Hij moet zeker een duizendpoot zijn. Allereerst neemt hij
de dagelijkse aansturing op zich. Daarnaast is hij in het ontwerptraject degene die de visie vasthoudt door deze
steeds als leidraad te nemen en daarover te communiceren met de andere deelnemers. Maar bovenal moet de
projectleider een down-to-earthbenadering combineren met het inspireren en enthousiasmeren van de betrokkenen.
De Provincie Utrecht heeft ervoor gekozen om tot en met het ontwerpproces intensief betrokken te zijn bij de
uitwerking door een projectleider voor deze fase te leveren. Dat waren steeds provinciale ambtenaren met een
ruime proceservaring, met veel inhoudelijke kennis rond wonen, welzijn en zorg en met mogelijkheden om die
kennis enthousiast en geïnspireerd over te brengen. Zo had de projectleider in Ondiep de insteek om allereerst op
zoek te gaan naar de vernieuwers in de betrokken organisatie. Die aanpak vergroot de kans op inspiratie en out-ofthe-boxdenken.
Na het ontwerpproces is de provinciale projectleider teruggetreden en hebben de gemeenten zelf
een nieuwe projectleider aangetrokken. Dat kan op zich prima, omdat de rol van de projectleider ook verschuift met
de fasen in de totstandkoming. Voor de uitvoeringsfase is het goed om een projectleider te kiezen die vrij dicht bij
de praktijk staat en de wijk goed kent. De andere kwalificaties blijven ook dan nog steeds relevant.