Bodemverbeterende eigenschappen van sloot - Stowa

STOWA 2003-06 BEMESTENDE WAARDE
4
VOORBEELD
CONSEQUENTIES VOOR EEN
AKKERBOUWER OP KLEIGROND
Anno 2002 geldt dat landbouwers jaarlijks zuiveringsslib (kwaliteitseisen vermeld in bijlage I
van het Besluit ‘kwaliteit en gebruik Overige Organische Meststoffen (BOOM)’) mogen doseren
tot 2 ton droge stof per ha op bouwland en 1 ton op grasland. Voor bermmaaisel geldt
dat in de brief van het ministerie van LNV aan het College van Gedeputeerde Staten in de
provincie Noord-Brabant dd 8 april 2002 met als onderwerp ‘Ontheffing bermmaaisel als
meststof’ wordt uitgegaan van een gewenste aanvoer van 3750 kg organische stof. Voor de
toepassing van slootmaaisel is hier van deze gegevens uitgegaan.
TABEL 2 geeft inzicht in de werkzaamheid van het slootmaaisel in termen van stikstofefficiëntie:
hoeveel stikstof wordt er uit opgenomen door een gewas en hoeveel kan er daarmee
op kunstmest worden bespaard bij verschillende toegediende hoeveelheden.
Uitgangseenheid is een perceel van 1 ha groot waarop in 2002 aardappels of snijmaïs worden
geteeld op een kleigrond. De streefopbrengst is respectievelijk 50 en 39 ton droge stof,
te realiseren met alleen kunstmest of met combinaties van kunstmest en slootmaaisel: 2 ton
ds slootmaaisel per ha (de zuiveringsslibvariant) en 3,75 ton ds per ha (de bermmaaiselvariant).
Voor het tijdstip van toediening zijn twee varianten berekend: in week 15 (vlak voor het seizoen)
en in week 40 (na het seizoen). Voor de typering van de meststof zijn twee varianten
gekozen: varkensmest en compost, omdat gegevens over de werkelijke mineralisatie gedurende
een seizoen voor slootmaaisel niet beschikbaar zijn. Varkensmest wijkt vooral af van
slootmaaisel door stikstofverlies na toediening (vervluchtiging van ammoniak), maar de
(snelle) mineralisatie lijkt wel overeen te komen. Compost heeft geen grote verliezen na toediening,
maar heeft een tragere mineralisatie dan slootmaaisel. Voor een meer precieze
berekening van het stikstofoverschot zijn nauwkeurige gegevens nodig van de mineralisatiesnelheid
van slootmaaisel.
TABEL 2 geeft een indicatie van de te verwachten reductie van de kunstmestgift bij toediening
van slootmaaisel. Wanneer de typering van slootmaaisel overeenkomt met compost, blijkt
het toedieningstijdstip van weinig belang voor de stikstofkunstmestgift, er wordt 1-3%
bespaard bij toediening van 3,75 ton ds slootmaaisel. Komt de typering meer overeen met
varkensmest, dan blijkt toepassing in het voorjaar gunstiger, er kan dan 6-17% worden
bespaard op de stikstofkunstmestgift. Bij toepassing in het najaar bedraagt de reductie 4-11%.
Welke typering slootmaaisel het best karakteriseert, is zoals eerder vermeld niet bekend.
Volgens metingen van Zwart (2001) zou toediening van slechts 2 ton ds slootmaaisel per ha
leiden tot ongeveer 10% lagere drogestofproductie van het gewas vergeleken een hoeveelheid
kunstmest waarmee evenveel stikstof wordt toegediend. Daarnaast vergt de toediening
van maaisel waarschijnlijk een grotere inspanning dan van kunstmest. Voor een akker-
6