Decubitus doorgelicht: richtlijn onvoldoende in praktijk ... - BTSG

13 RAPPORT
als niet zinvol, of zelfs als schadelijk worden omschreven zoals het gebruik van hielringen en
het weglaten van blokken uit het matras. Daarnaast wordt er in protocollen te weinig
aandacht besteed aan instructies over de juiste houding om decubitus te voorkomen.
2.5 Niet zinvolle handelingen nog steeds uitgevoerd
Schapenvachten, hielringen en het weglaten van blokken uit het matras worden nog steeds
op afdelingen gebruikt ter preventie van decubitus terwijl de richtlijn decubitus deze
handelingen niet zinvol of zelfs soms schadelijk acht. Via thuiszorgwinkels, al of niet
onderdeel van een thuiszorginstelling, worden dikwijls hielringen en schapenvachten
verkocht. Personeel van deze winkels geven niet altijd goede voorlichting aan patiënten hoe
deze materialen te gebruiken en dat ze decubitus kunnen veroorzaken.
2.6 Decubituspreventie niet overal prioriteit
Binnen sommige afdelingen van ziekenhuizen kan volgens diverse deskundigen het aantal
patiënten met decubitus nog sterk verminderd worden zoals: de spoedeisende hulp, de
operatiekamers en de functieafdelingen. Dit is ook al geconstateerd door de stuurgroep
decubitus (CBO, 2002). Binnen ziekenhuizen ontbreekt over het algemeen een gericht beleid
om hier verandering in aan te brengen.
Decubituspreventie heeft niet binnen alle sectoren in de gezondheidszorg een even grote
prioriteit. In bijvoorbeeld de verstandelijke, de lichamelijke gehandicaptenzorg en de
psychiatrie wordt weinig gedaan op het gebied van kwaliteitszorg met betrekking tot
decubitus. Zo wordt zelden het aantal patiënten met decubitus op instellingsniveau
gemeten, wordt er weinig met een protocol gewerkt en zijn er nauwelijks decubitusconsulenten
of een werkgroep decubitus actief. Binnen de verstandelijke en lichamelijke
gehandicaptenzorg komt decubitus volgens de ondervraagde zorgverleners weinig voor
vooral omdat patiënten in deze sectoren veelal gericht worden geactiveerd. Een gerichte
meting ontbreekt echter vaak in deze sectoren. Daarnaast vindt scholing en bijscholing
omtrent decubitus soms onvoldoende plaats.
2.7 Gerichte voorlichting aan patiënten kan beter
Patiënten en/of hun verzorgers worden veelal onvoldoende gestructureerd geïnformeerd
over de preventie en behandeling van decubitus. Zo doen zij wellicht te weinig om
doorliggen te voorkomen. Ook is het voor de patiënt onduidelijk dat door een adequate
preventie, decubitus dikwijls voorkomen kan worden. Patiënten met een risico op decubitus
of hun vertegenwoordigers missen de kennis op basis waarvan zij de zorgverlener kunnen
aan spreken wanneer preventieve handelingen achterwege blijven.
2.8 Antidecubitusmatrassen niet altijd in voldoende mate aanwezig
Antidecubitusmatrassen zijn niet overal in voldoende mate voorhanden. Het komt voor dat
patiënten door het beleid van de zorgaanbieder of van de zorgverzekeraar te lang moeten
wachten op een antidecubitusmatras.
2.9 Fabrikanten en wederverkopers van antidecubitusmatrassen voldoen niet aan
wettelijke eisen
Een meerderheid van fabrikanten en wederverkopers voldoen volstrekt onvoldoende aan het
Besluit medische hulpmiddelen. De kwaliteit en veiligheid van de geleverde producten is niet
structureel geborgd. Dit blijkt ondermeer uit de beperkte beschikbaarheid van goede