downloaden - Promotie Binnenvaart Vlaanderen

BINNEN
MAGAZINE VOOR VERVOER OVER WATER | WWW.BINNENVAART.BE | december 2010
VAART
#49
+ DOSSIER
Barge to
Business
Onze vloot in cijfers
Capaciteit en
kleine nieuwbouw
Inlanav lanceert
Projectoproep
koppelverbanden
trimestrieel | P911147 | Afgiftekantoor: Gent x | PB nummer BC31383
Sita Remediation
‘De stap naar het water was
onverwacht
eenvoudig’
Sluistechniek, sectordag, sociale contacten en veel meer
#49.2010 BINNENVAART 01

Toekomst
ziet er beter uit dan een jaar geleden
Beste lezer,
Verantwoordelijke uitgever:
Filip Martens, Vzw Promotie
Binnenvaart Vlaanderen,
Armand Hertzstraat 23,
3500 Hasselt. | Het magazine
Binnenvaart verschijnt 4 keer
per jaar. | Voor meer info
of vragen over advertenties
of een gratis abonnement:
T 011 23 06 06, pbv@
binnenvaart.be,
www.binnenvaart.be |
Redactie en realisatie:
Jansen & Janssen Uitgeverij,
www.jaja.be | De meningen
die derden in dit magazine
vertolken, vallen buiten de
verantwoordelijkheid van PBV.
Op de snelweg van de innovatie doet de binnenvaart
het niet zo slecht. Op de Europese conferentie ‘Barge
to Business’, die onze vereniging deze maand organiseerde,
was er één belangrijke rode draad (zie insert):
in 101 vormen is de sector aan het veranderen. Als
even zoveel bloemen, bloeien er nieuwe initiatieven
– overal in Europa. Misschien zullen er enkele bloempjes
verwelken. Maar de dynamiek die uitgaat van
de meest succesvolle initiatieven, zal de binnenvaart
vernieuwen, aantrekkelijker maken, efficiënter.
Op het einde van dit moeilijk jaar, contrasteert de realiteit
van vernieuwing met een negatief sentiment,
gevoed door de berichten van elke dag. Er is onzekerheid
en twijfel over de toekomst. Te gulle kredietverlening
liep uit op kredietschaarste; de economische
crisis leidde tot een bankencrisis; de redding van de
banken veroorzaakte in verscheidene landen dan
weer een schuldencrisis; en de schuldenbergen en
begrotingstekorten dwingen thans de overheid tot bezuinigingen.
De duimschroeven worden aangedraaid
en de OESO voorspelt dat de economische groei niet
alleen in ons land zal vertragen.
In ons planetair dorp is alles met alles verweven. Wehebben
geleerd hoe het verminderen van de handel
uit China binnen de kortste keren wordt gevoeld op
de vaarweg tussen Antwerpen en Noord-Frankrijk, of
tussen Rotterdam en de Rijn. En toch. Dit is het moment
om even terug te kijken op de 12 maanden die
achter ons liggen. Herinnert u zich december 2009?
Hoe zwart de wereld toén wel was? Voor veel ondernemers,
in het bijzonder in de binnenvaart, leek het
alsof de hemel op hun hoofd zou vallen. De trafieken
waren ineengestort en de vrachtprijzen gekelderd.
In het afgelopen jaar lijkt de situatie echt wel ten goede
gekeerd. De trafieken zijn maand na maand verbeterd.
De internationale handel kon zich herpakken. De
activiteit in onze zeehavens kwam opnieuw op gang.
Onze belangrijkste handelspartner, Duitsland, verkeert
volgens zijn minister van Economie ‘in een uitstekende
conditie’ en de werkloosheid bereikt er een
diepterecord. Als economie en handel hernemen, kan
het transport toch niet achterblijven?
Aan zichzelf kent men de halve wereld. Neen, het is
niet met een euforisch gevoel dat we dit jaar afsluiten.
Maar zowel de dynamiek van innovatie en vernieuwing,
als de kentering die er het afgelopen jaar
toch wel is gekomen, zijn redenen om met vertrouwen
naar de toekomst te kijken. Minister van Staat
Mark Eyskens zei het al: sedert de Slag van Waterloo
in 1815 hebben zich in Europa 37 recessies voorgedaan
– en geen enkele ervan is blijven duren.
Het is een paradox van de globalisering dat kleine
landen de meest welvarende zijn. Zwitserland, Zweden,
Singapore, België. Misschien is dat niet eens zo
verwonderlijk. Kleine landen hebben een groot buitenland.
Omdat wij zo klein zijn, moeten we ons wel
richten op de wereld. De business die we in het binnenland
maar beperkt kunnen realiseren, moéten wij
wel gaan zoeken in het buitenland. Bijvoorbeeld met
onze transportsector, bij uitstek internationaal gericht.
Ons land is de draaischijf voor onze buurlanden.
Dat blijft een belangrijke troef, zeker voor onze sector.
Bij het einde van dit jaar wens ik aan al onze ondernemers
dat zij door de bomen het bos blijven zien. De
wereld verandert. De binnenvaart ook. Maar de grote
noden van de samenleving blijven dezelfde: het verbeteren
van onze mobiliteit en het groener maken van
onze economie. Zolang de binnenvaart kan inspelen
op deze behoeften, is de toekomst aan ons.
Filip MARTENS
Voorzitter Raad van Bestuur
Promotie Binnenvaart Vlaanderen
02 BINNENVAART #49.2010

IN DIT NUMMER
MARKT
08
NIEUWE KLEINE SCHEPEN
16 Bedrijf met vaart
Hoe Sita Remediation ontdekte
dat binnenvaart helemaal niet zo
complex is als het leek.
Vloot
08 Capaciteit
Cijfers uit België en nieuwe
kleine schepen over de grens
11 Techniek
Van dubbele waterkering tot
geautomatiseerde sluis
13
SECTORDAG
22 Visie & Opinie
Heb jij in de huidige binnenvaart
nog voldoende sociaal contact?
Beleid
07 Inlanav
Gezocht: kandidaten die hun
koppelverband willen aanpassen
aan nieuwe logistieke concepten
13 Sectordag
Scholen brainstormen met
afgevaardigden uit de praktijk
22
BLIJFT VAREN GEZELLIG?
Het pro forma inzetten
van havenarbeiders maakt laden
en lossen aan onze Gentse
site onnodig duurder.
XXXX
En verder
04 Actueel en
nieuwstelex
14 Jobspot
18 Waterrecreatie
24 Mijn schip
Cindy Prieels (Sita Remediation)
10
#49.2010 BINNENVAART 03

ACTUEEL
Vzw Scheepvaartmuseum
Baasrode vernieuwt
Bouw 2 de sluis
Waaslandhaven
start in 2011
De vereniging achter het Scheepvaartmuseum
in Baasrode krijgt een
nieuwe structuur. Voorzitter Jan Annemans
heeft afscheid genomen, maar
blijft wel betrokken bij de vzw. De overige
bestuursleden willen een aantal
extra bestuursleden en zo veel mogelijk
nieuwe leden aantrekken. Ook wil
men voor de dagelijkse werking sterker
inzetten op werkgroepen die meer
verantwoordelijkheid krijgen. Vanaf
de lente zal de vzw de verdere bouw
van de botter Rosalie hervatten. Op
26 november werd in Baasrode ook
het boek ‘Vlaamse en Brabantse binnenschepen
uit de 18 e en 19 e eeuw’
van museummedewerker Maurice
Kaak voorgesteld.
info
www.scheepswervenbaasrode.be
Na het bouwverlof van 2011 zal gestart
worden met de bouw van de
tweede sluis in de Waaslandhaven.
De sluis zal dezelfde afmetingen
hebben als de Berendrechtsluis, die
momenteel de grootste zeesluis ter
wereld is, maar ze zal dieper liggen.
De afmetingen van de sluis zijn 68 op
500 meter. Er zal 20.000 ton staal en
740.000 m 3 gewapend beton voor
worden gebruikt. In 2016 moet de
sluis operationeel zijn.
info
Meer details over de financiering of
een 3D-impressie vind je op
www.tweedesluiswaaslandhaven.be
Oproep tot verhoging
bruggen Albertkanaal
VOKA – KvK Limburg en nv De
Scheepvaart hebben in een brief aan
minister Crevits gevraagd om dringend
de meer dan 40 bruggen over
het Albertkanaal te verhogen. Zoniet
dreigen containerschepen met
vier lagen containers de provincie
niet langer binnen te geraken. De
organisaties dringen erop aan om
de projecten, waarvoor al heel wat
voorbereidend werk is gebeurd, binnen
maximum tien jaar te realiseren.
Een tijd geleden besliste de Vlaamse
regering om de verhoging van de
bruggen over het Albertkanaal op
Antwerps grondgebied deel te laten
uitmaken van het Masterplan 2020.
Geen uitkijkpost
Nieuwpoort meer
Wachten op
zwavelarme brandstof
Op 1 november is de uitkijkpost
Nieuwpoort gesloten. De bijhorende
verkeerslichten en mistbel werken
niet langer, de diabolobediening op
het loodswezengebouw is geautomatiseerd.
Berichten aan de scheepvaart
worden voortaan uitgezonden
via Radio Oostende op Navtex. Voor
informatie voor commerciële vaart
op Nieuwpoort: VTS Wandelaar
Approach VHF 60.
info
Voor alle incidenten, noodgevallen
en dringende informatie: MRCC VHF
16/67 of tel. 059 255 490.
Een van de Europese afspraken om de binnenvaart nog milieuvriendelijker
te maken, is dat er vanaf 1 januari 2011 laagzwavelige
brandstof wordt gebruikt. In dat kader maakten de leveranciers
onlangs bekend dat ze in Antwerpen tot april 2011 geen
belevering langs waterzijde kunnen organiseren en dat schepen
via tankwagens moeten worden beleverd. Het Gemeentelijk Havenbedrijf
Antwerpen is op de hoogte gebracht en is nog volop
naar alternatieve oplossingen op zoek.
04 BINNENVAART #49.2010

Antwerpen en Brussel
zetten in op binnenvaart
De havens van Antwerpen en Brussel hebben een samenwerkingsakkoord
afgesloten om de binnenvaart tussen de
twee stedelijke knooppunten te bevorderen. De havenautoriteiten
gaan onderzoeken welke van hun goederenstromen
van de weg naar het water kunnen worden geshift.
Ze hebben daarvoor een samenwerkingsakkoord afgesloten
dat onder meer een uitgebreidere informatieuitwisseling
omvat. Het akkoord werd ondertekend
in het kader van de Havendag in Brussel.
Om sneller te kunnen inspelen op problemen
heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
enkele nieuwe meldpunten.
1. Schade aan haveninfrastructuur (zoals putten
in wegen, schade aan kaaimuren, hinder
aan een brug... ) kun je voortaan melden via
de website www.havenvanantwerpen.be.
Klik in de rechterkolom op ‘schademeldingen
infrastructuur’ en vul de invulvelden van
het formulier in.
Meldpunten Haven
van Antwerpen
2. Voor problemen met betrekking tot de ketenwerking
in de haven zoals de sluizenproblematiek,
kun je voortaan mailen naar
Centraal_Meldpunt_Ketenwerking@haven.
antwerpen.be . Dit mailadres vervangt het
oude dat niet langer wordt opgevolgd.
3. Problemen in het kader van het afvalstoffenverdrag,
zoals vragen in verband met losverklaringen,
kun je dan weer melden op ccr@
haven.antwerpen.be, T 03 205 20 13 of
03 205 22 49, fax 03 205 24 37 ter attentie
van Guido Van Meel.
Provincie Luik bouwt
opleidingsschip
Telex
TCT Willebroek is in september
gestart met een dagelijkse
verbinding van en naar
Rotterdam. Ook richting Luik
gaan er voortaan drie afvaarten
per week.
Tijdens de jaarlijkse Lloyd’s
List Awards is de Haven van
Antwerpen uitgeroepen
tot Port of the Year. De jury
loofde vooral de aanpak in
crisistijd.
PortConnect en H&S Container
Line hebben een nieuwe
wekelijkse dienst van Neuss
en Duisburg naar Zeebrugge.
Het schip vertrekt op donderdag
in Zeebrugge en keert
op zaterdag terug.
Contargo, containervervoerder
op de Rijn, heeft een
eigen kantoor geopend in
Antwerpen.
De Waalse overheid heeft
de NV Shipit voor vijf jaar
erkend als vervoerder van
gevaarlijke afvalstoffen.
De Brusselse regering gaat
de komende 4 jaar 123 miljoen
euro investeren in de
Haven van Brussel, onder
meer om de containerterminal
verder uit te bouwen en
bruggen te verhogen.
Het opleidingsinstituut van Hoei krijgt een nieuw opleidingsschip
om haar leerlingen beter op de arbeidsmarkt
voor te bereiden. De Provincie Luik heeft daarvoor de nodige
centen vrijgemaakt en een openbare aanbesteding
uitgeschreven. Het oude opleidingsschip dateert van
1921 en wordt nu vervangen door een koppelverband
dat aan alle normen voor de Rijn- en binnenvaart moet
voldoen.
#49.2010 BINNENVAART 05

ACTUEEL
Verladers op Night
of the Proms
Promotie Binnenvaart Vlaanderen
nodigde dit jaar de verladers uit
voor een swingend avondje Night of
the Proms met onder andere Grace
Jones op het podium.
Op 26 november werd
het Nieuwe Kluizendok in Gent
officieel ingehuldigd
Na 14 jaar zijn de werken aan het nieuwe Kluizendok in de
Gentse haven klaar. Het dok kostte 190 miljoen euro, maar
de 600 hectare bedrijventerrein is goed voor honderden
nieuwe jobs. Gent is hiermee klaar om de haven verder te
ontwikkelen tot dé toegangspoort van Europa.
Binnenvaart: veilig en gezellig van deur tot deur.
Beste wensen voor 2011!
PBV wenst alle lezers
een gelukkig 2011!
06 BINNENVAART #49.2010

BELEID
Simulator LeNa krijgt
zusje genaamd Lara
Na de vaarsimulator LeNa, die ingezet
wordt om te leren navigeren, is
begin december ook Lara gedoopt.
De nieuwe simulator zal worden ingezet
door het Waterbouwkundig
Labo om berekeningen te maken
voor de ontwikkeling en aanpassing
van binnenvaartinfrastructuur.
Inlanav
lanceert
Projectoproep
koppelverbanden
Beschik jij over een koppelverband van kempenaars of over een
combinatie van een kempenaar met een duwbak? Dan biedt Inlanav
je de kans om meer goederen en nieuwe goederensoorten
te vervoeren en zo je bedrijfszekerheid te verhogen.
Uitkijk Zelzate
in het nieuw
Sinds kort moeten de verkeersleiders
in Zelzate niet meer de 85 trappen
omhoog om hun werkplek te bereiken.
De uitkijktoren is namelijk
vernieuwd en is onder meer met een
lift uitgerust. Dat is overigens verre
van de enige innovatie: vooral de
nieuwe brugsturing en de hoogtechnologische
communicatiemiddelen
springen in het oog. Door de automatisering
zullen op termijn een aantal
binnenvaartbegeleiders een meer
nautische functie gaan vervullen.
Het project Innovative Inland Navigation
(INLANAV) wil het vervoer op de kleine
waterwegen optimaliseren en stimuleren.
Een van de nieuwe technologieën en logistieke
concepten die worden getest, is het
varen met een koppelverband met pallets of
‘big bags’ op kleine waterwegen in Nederland,
Vlaanderen of Frankrijk. Hiervoor lanceren
de projectpartners een oproep tot kandidaatstelling.
Wat en hoe?
Inlanav zoekt kandidaten die hun koppelverband
minstens drie maanden ter beschikking
willen stellen. Tijdens die periode zullen
proefvaarten met pallets of ‘big bags’ op kleine
waterwegen in Nederland, Vlaanderen of
Frankrijk worden uitgevoerd. De inkomsten
uit die proefvaarten gaan naar de kandidaat
die het koppelverband ter beschikking stelt.
Daarnaast geniet de kandidaat voor het bouwen
en installeren van de nodige kraan van
een belangrijke financiële tussenkomst. En
niet te vergeten: na de proefvaart kan de geselecteerde
kandidaat als eerste dit nieuwe
binnenvaartconcept op de markt aanbieden!
Geïnteresseerd?
Raadpleeg het document ‘kandidaatstelling
voor het ter beschikking stellen van een koppelverband’
via de link op www.inlanav.eu.
Voor alle informatie kun je terecht bij: Projectmanager
Willy Robijns, tel. +32 3 860 62 72
willy.robijns@wenz.be of mevr. Joke Sips,
tel. +32 3 860 63 12 joke.sips@wenz.be
Wanneer?
Het indienen van kandidatuurstellingen kan
tot uiterlijk 20 januari 2011 om 17 uur.
De proefvaarten zijn gepland vanaf midden
2011.
Info
www.inlanav.eu
#49.2010 BINNENVAART 07

vloot
Kleintjes worden
Hoe evolueert de capaciteit van de Belgische binnenvaartvloot?
Enkele kenmerkende cijfers uit de recentste statistieken van
het Instituut voor Transport langs de Binnenwateren (ITB). En
wat kunnen we in Vlaanderen opsteken van twee nieuwbouwprojecten
voor kleine schepen uit Frankrijk en Nederland?
Het Franse
Fluviofeeder
heeft dit jaar
4 nieuwe
kleine schepen
gedoopt.
08 BINNENVAART #49.2010

(te) groot?
Op dit ogenblik zijn er in België 1.429 binnenschepen ingeschreven:
1.101 drogeladingschepen, 217 tankschepen
en 111 duwboten. Dat blijkt uit de recentste cijfers (30
juni 2010) van de in België gedomicilieerde binnenvaartondernemers.
Ondanks de crisis zijn er in vergelijking met andere
jaren geen extra schepen uit de vaart genomen. De natuurlijke afvloeiing
zet zich door, met 18 schepen die het voorbije halfjaar definitief
aanmeerden of naar niet-Belgische wateren verdwenen (tegenover
38 in de twee jaarhelften van 2009 samen).
Groot, groter, grootst
Net als de voorbije jaren blijkt de gemiddelde tonnenmaat in 2010
verder te stijgen. Kleinere binnenschepen verdwijnen uit de vloot en
worden vervangen door grotere nieuwbouwschepen – die al voor de
crisis waren besteld. De tendens naar schaalvergroting lijkt moeilijk
te keren, al heeft de economische situatie zeker een remmend effect
op de evolutie. Grotere schepen bieden nog altijd een hogere
return voor een gelijkaardig niveau aan vaste kosten. Tenzij ze natuurlijk
aan de kant liggen wegens te weinig vrachtaanbod…
In het segment van de tankvaart nemen we wel voor het eerst een
uitzondering op de tendens naar schaalvergroting waar. De gemiddelde
tonnenmaat blijkt er van 340.697 naar 333.115 ton te zijn
geëvolueerd. In de praktijk gaat het echter maar over één nieuwbouwtanker
van een kleiner formaat die in de vaart is gebracht.
Toch kan ook dit voorbeeld misschien wel inspirerend werken voor
de sector van droge bulkschepen?
Nieuw op de Marne
In Frankrijk bewijst men alvast dat kleine nieuwbouwschepen ook
in de bulkvaart mogelijk zijn. Het bedrijf FluvioFeeder, een dochteronderneming
van zeerederij Marfret, heeft de voorbije maanden
vier nieuwe, kleine binnenvaartschepen in de vaart gebracht. De
schepen zijn specifiek ontworpen voor het Kanaal Marne-Rijn met
sluizen van 45 op 7,40 meter. Ze werden gebouwd met steun van
de Franse waterwegbeheerder VNF en hebben een capaciteit van
20 TEU of 460 ton – terwijl eerder op het traject maar schepen tot
240 ton konden worden ingezet. Twee van de vier schepen vervoeren
voor Veolia verbrandingsresten van Issy-les-Moulineaux naar
Précy-sur-Marne. De twee andere varen met 20 TEU tussen Gennevilliers
en Précy.
Ondanks de crisis zijn
er niet meer schepen uit
de vaart genomen dan
andere jaren.
Volgens Jérôme Baudy, verantwoordelijk voor de logistieke en watergebonden
ontwikkeling bij Marfret, slaagde dit project op de
eerste plaats door de efficiëntieverbetering die werd gerealiseerd.
Al was een duwtje in de rug ook onontbeerlijk. ‘De VNF hebben
50 procent van het studiewerk voor onze schepen gesubsidieerd.
Voor de bouw zelf werd 20 procent bijgepast, met een plafond van
200.000 euro per dossier. Het nadeel hiervan was dat we al wat
daarbovenop kwam niet konden inbrengen in het VNF-programma
om nieuwe trafieken aan te trekken. Per schip bedroeg onze totaalprijs
toch een stuk meer dan één miljoen euro.’ De schepen zijn gebouwd
in Roemenië en afgewerkt in Frankrijk met ook Nederlandse
en Belgische inbreng. Opmerkelijk is nog dat er zowel een woning
achterin, als vooraan een verblijfsplaats voor stagiairs is voorzien.
Vracht op de gracht
Ook in Nederland is onlangs een klein schip voor een specifiek traject
gebouwd. Op 16 september is op de Amsterdamse grachten de
City Supplier gedoopt. Mokum Mariteam, een consortium bestaande
uit vijf bedrijven die duurzaam en maatschappelijk verantwoord
ondernemen, baat voortaan een nieuw schip van 20 meter lang
en 4,25 meter breed uit. De City Supplier heeft een capaciteit van
In Amsterdam
bedient een
nieuw elektrisch
schip van 20 op
4,25 meter de
binnenstad.
#49.2010 BINNENVAART 09

www.varen.be
BELEID
Gegevens per type en tonnageklasse
DROGE LADING-
SCHEPEN
totalen
aantal aantal aantal aantal
25/250 t 1 3 12 16
251/450 t 0 202 35 237
451/650 t 0 92 28 120
651/850 t 0 77 4 81
851/1000 t 0 56 4 60
1001/1500 t 0 210 20 230
1501/2000 t 0 67 12 79
2001/2500 t 0 39 20 59
2501/3000 t 0 38 44 82
3001 en + 2 80 55 137
totalen 3 864 234 1101
sleepschepen
motorschepen
duwbakken
TANKSCHEPEN
sleepschepeschepebakken
motor-
duw-
totalen
aantal aantal aantal aantal
251/450 t 1 26 0 27
451/650 t 0 17 0 17
651/850 t 0 6 0 6
851/1000 t 0 6 1 7
1001/1500 t 0 47 2 49
1501/2000 t 0 13 0 13
2001/2500 t 0 15 2 17
2501/3000 t 0 18 1 19
3001 en + 0 30 1 31
totalen 1 209 7 217
85 m3 en vaart volledig elektrisch in de binnenstad. Buiten de stad
kan het schip eventueel ook door twee generatoren worden aangedreven.
Als de batterijen zijn opgeladen, kan het zonder probleem 8
tot 10 vaaruren presteren zonder uitstoot in de stad te veroorzaken.
In het kader van de Subsidieregeling Innovatie Binnenvaart heeft
het consortium 240.000 euro steun gekregen van de Nederlandse
overheidsdienst Senter Novem en een gelijkaardig bedrag van de
provincie Noord-Holland. In het subsidiedossier werd rekening gehouden
met de studiekosten voor de innovatieve technieken, met
de bouw van een tweede en mogelijk derde schip en met de exploitatie
gedurende de eerste 5 jaar. Daarna moet het concept volgens
het financieel plan van de investerende ondernemingen tot een
rendabele business zijn uitgegroeid. Het schip, dat voor minder
dan een miljoen euro gebouwd werd, zal zich focussen op ‘dikke
stromen’ van bouwmaterialen, food service, horeca en reststoffen.
Waar de City Supplier niet bij de klant voor de deur kan komen, kan
een elektrische handwagen aan wal worden gezet, waarmee een
afstand tot 150 meter kan worden overbrugd.
Info
www.mokummariteam.nl, www.fluviofeeder.fr, www.itb-info.be
12-14 & 18-20 FEBRUARI
FLANDERS EXPO GENT
Belgian Boat Show zal 2 verlengde weekends
geopend zijn met 2 sfeerrijke nocturnes.
Zaterdag 12/02 10 - 22h
Zondag 13/02 10 - 19h
Maandag 14/02 10 - 19h
Vrijdag 18/02 10 - 22h
Zaterdag 19/02 10 - 19h
Zondag 20/02 10 - 19h
3 EURO
KORTING
via www.belgianboatshow.be
10 BINNENVAART #49.2010

TECHNIEK
Sluizen zijn het eeuwenoude antwoord
op de natuur om hoogteverschillen
in waterlopen te overwinnen.
Dankzij de wonderen der
techniek kunnen we die hordes
almaar sneller nemen. Maar hoe
werkt dat precies? Een overzicht
van het prille begin, tot de automatisering
die vandaag ingang vindt.
Geautomatiseerde sluizen
De overtreffende trap
De uitvinding van de sluis wordt toegeschreven
aan een ingenieur die in de
tiende eeuw Chinese kanalen hielp bouwen.
Het verhaal wil dat de man, Chiao Wei-yo
genaamd, twee waterkeringen op 180 meter
van elkaar wilde bouwen. Gaandeweg besefte
hij dat hij op die manier een afgesloten poel water
creëerde, waarvan hij het peil kon regelen
door een van de twee waterkeringen te openen.
Zodra dat gebeurd was, kon de kering met
aan beide kanten evenveel water zonder veel
kracht worden geopend en konden schepen
‘bergop varen’…
Puntdeuren en rails van 68 meter
Vier eeuwen later werd in Nederland de eerste
sluis van Europa gebouwd. Sindsdien blijven
mensen zich het hoofd breken over hoe
ze schepen nog sneller kunnen versassen. Onder
hen niet de minsten: de grote Leonardo da
Vinci geldt als uitvinder van de sluis met puntdeuren.
Dat zijn sluisdeuren die zoals klapdeuren
in een saloon (weliswaar in één richting)
opendraaien, terwijl ze in gesloten toestand
door de waterdruk met de punten tegen elkaar
worden gedrukt. Dat systeem wordt in de moderne
waterbouwkunde nog altijd toegepast,
naast sluisdeuren die op rails openschuiven en
hefdeuren waarbij de sluisdeur uit het water
wordt geheven.
In de loop der jaren zijn zowel de sluizen als
de schepen almaar groter geworden. Dat zien
we niet in het minst in de Haven van Antwerpen,
waar men met de grootste sluis ter wereld
kan pronken. De Berendrechtsluis is 500
meter lang, 68 meter breed en
13,58 meter diep. Dat is net zo
lang als een rij van maar liefst 28
bussen en even breed als een
snelweg met 19 rijstroken. Vanaf
2015 krijgt Vlaanderen er trouwens
een even grote sluis bij: de
nieuwe sluis in de Waaslandhaven
draagt dezelfde afmetingen en krijgt, net
zoals de Berendrechtsluis, deuren die op rails
openschuiven.
Bediening op afstand
Sluizen worden niet alleen groter, maar ook
makkelijker te bedienen. Tegenwoordig is het
perfect mogelijk om een sluis volautomatisch
De grote Leonardo da Vinci
geldt als uitvinder van de
sluis met puntdeuren.
te laten werken. Toch kiest men ervoor om op
de Vlaamse kanalen uit veiligheidsredenen de
menselijke factor niet volledig uit te sluiten.
Een geautomatiseerde sluis betekent bij ons
dat het kunstwerk van op afstand wordt bediend,
vanuit een Verkeerspost. Net als vroeger
wordt elke fase bij het versluizen van een
schip manueel, met een druk op de knop, in
werking gezet. De sluizen zijn wel uitgerust met
een geluidsinstallatie en met veiligheidscamera’s
waarop de operator het hele proces van
op afstand kan volgen. Elk camerabeeld wordt
ook opgenomen om bij een averij de nodige
vaststellingen te kunnen doen. Momenteel zijn
op het Zeekanaal Brussel-Schelde de bruggen
geautomatiseerd en worden op het kanaal Leuven-Dijle
vier van de vijf sluizen vanuit de Verkeerspost
in Kampenhout bediend.
#49.2010 BINNENVAART 11

U zoekt een matroos?
U wil matroos worden?
Levanto geeft een opleiding tot matroos in de binnenvaart
voor volwassenen. Kandidaten volgen gedurende één jaar een
intensieve leer- en werkervaring.
Gedurende zes maanden leren ze de basisknepen van het mooie
beroep aan boord van het binnenschoolschip Merdok. Van koken
tot bikken, van lassen en slijpen tot schilderen, het onderhouden
van de motoren, aanleggen en splitsen. De Merdok, bouwjaar
1955, is 42,62 m lang, 6,32 m breed en is uiteraard hét leermiddel
bij uitstek.
De overige zes maanden doen de kandidaten werkervaring op bij
het Havenbedrijf, aan boord van baggerschepen, sleepboten en
vlotkranen. Deze succesvolle samenwerking loopt sinds 2009 en
zorgt ervoor dat de cursisten ook voeling krijgen met de haven, met
andere taken en het werken in ploegen.
Na de opleiding gaan ze van boord met een dienstboekje erkend als
matroos én een marifoonbrevet. Sommigen, met zeebenen, volgen
tijdens de opleiding ook nog een STCW-cursus.
Voorwaarden tot toelating tot de opleiding is een sterke motivatie
en twee jaar werkloosheid.
Zoekt u een matroos, wilt u matroos worden, wenst u meer informatie
of komt u eens graag een kijkje nemen? U bent altijd welkom!
Arbeidsbemiddelaar:
Leo Gerits 03 620.17.30
Instructeur:
Marco Cools 0485 88.89.67
Voor meer info over LEVANTO of andere opleidingen
www.levanto.be
Levanto kan haar missie realiseren dankzij de steun van en/of partnerschap met Europa (ESF, Urban en Efro), de Vlaamse Gemeenschap, de Stad Antwerpen, OCMW Antwerpen,
de Stad Mechelen, Provincie Antwerpen, de Federale Overheidsdienst Sociale Economie, Migrantenimpulsfonds, VDAB, cvba de Schoring en vele anderen.

BELEID
‘Brug tussen
theorie en praktijk’
Scholen ontmoeten sector
Welke score geef jij de Vlaamse binnenvaartscholen? En wat kunnen
de verschillende actoren uit de sector doen om ons onderwijs te verbeteren?
Tijdens de tweede sectordag die op 29 oktober georganiseerd
werd, brainstormden een zeventigtal aanwezigen een dag lang
over deze en andere prangende vragen.
Bevragen, niet oplossen’, zo luidde het
motto van de tweede Sectordag, die
op 29 oktober plaatsvond in zaal het
Schipperswelzijn in Antwerpen. De
bijeenkomst werd georganiseerd door het
KTA Cenflumarin in samenwerking met de
Het is zeker de bedoeling
om aan de woorden van
vandaag opnieuw daden
te koppelen.
andere opleidingsverstrekkers en Promotie
Binnenvaart Vlaanderen (PBV), als trekker
van de werkgroep instroom binnen het FISN
(Flanders Inland Shipping Network). ‘Met
het initiatief willen we op de eerste plaats de
band met de sector aanhalen’, zegt Zoë Noyen,
directrice van het KTA Cenflumarin.
‘Drie jaar geleden vond de eerste
sectordag plaats en iedereen vond
het een geslaagd initiatief.’
2 varende ondernemers
‘Enerzijds willen we een brug slaan
tussen de schoolse theorie en de
Carlos Steppe,
leerkracht
KTA Cenflumarin
‘Voor mij was het de eerste Sectordag
waarop ik aanwezig ben. Ik ben altijd
binnenvaartondernemer geweest,
maar sinds 1 september ligt ms La
Luna langs de kant en geef ik met heel
veel enthousiasme les. Ik had vroeger
al een carrière als leraar overwogen,
en door de economische crisis heb ik
nu besloten dat ik de stap wilde wagen.
Het is zeker een serieuze aanpassing.
Niet dat ik spijt van mijn keuze
heb: ik kende heel wat collega’s en de
leerlingen vinden het boeiend als je
tussendoor een anekdote kunt vertellen.
Maar ik heb nog nooit zo veel in papieren
gezeten als vandaag. Zelfs al las
ik vroeger ook alles wat met binnenvaart
te maken had. In het begin van
het schooljaar gaf ik vooral theoretische
vakken zoals stabiliteit, belading
en brandbestrijding aan leerlingen van
het 3de tot het 6de jaar DEK. Sinds de
herfstvakantie is er een collega teruggekeerd
en sta ik weer iets dichter bij
de praktijk: ik geef nu les aan het 7de
BK. Of ik het varen niet zal missen? Dat
kan, maar ik ben ook als leraar met
varen bezig. En mijn oudste zoon die
3 jaar geleden is afgestudeerd, is ook
in de binnenvaart actief…’
Jacques
Kerkhof,
sectorconsulent
instroom
‘Het is belangrijk dat iedereen die
zich inzet om de instroom in de binnenvaart
te verbeteren, de handen
in elkaar slaat. We hebben vandaag
weer een aantal ideeën kunnen uitwisselen
van zaken die voor verbetering
vatbaar zijn. In vergelijking met de
editie van drie jaar geleden is er veel
gerealiseerd. Er is een gemeenschappelijk
platform opgericht. De simulator
LeNa is al inzetbaar. Er zijn Europese
beroepsprofielen uitgewerkt,
enzovoort. Andere zaken blijven door
omstandigheden aanslepen. Sinds de
#49.2010 BINNENVAART 13

BELEID
nieuwe minister van Onderwijs is er
minder interesse voor een vorm van
hoger beroepsonderwijs. De sector
wil nog altijd graag een technische
opleiding Binnenvaart, met meer administratieve
en managementkennis,
omdat dat leerlingen zou aantrekken
en omdat het beter aansluit bij de
complexere realiteit. Maar dat blijkt
niet zo eenvoudig. Anderzijds zijn er
ook ideeën gelanceerd die makkelijker
te realiseren zijn. Ik denk aan het organiseren
van contactmomenten met de
ouders op school, op een ogenblik dat
ze anders alleen hun kinderen komen
afzetten. Ook dat soort zaken kan de
informatie-uitwisseling tussen scholen
en de sector verbeteren.’
Jan Lybeert,
coördinator
binnenvaartopleidingen
Syntra
‘Het is een goede zaak dat opleidingsinstellingen
en de sector elkaar vinden
op dagen zoals vandaag. Als we kijken
naar wat er gebeurd is sinds de editie
van 2007, dan is dat enorm. Drie jaar
geleden werd hier om een opleidingssimulator
gevraagd en kijk: in die korte
periode is een complex project als
LeNa gerealiseerd en inzetbaar voor
onze opleidingen. Tijdens de workshop
die ik voorzat, hebben we vooral
een aantal zaken over LeNa verduidelijkt.
Bijvoorbeeld dat het nooit de
bedoeling is geweest om cursisten af
te leveren die alleen op de simulator
hebben gevaren. Of dat het gebruik
van de simulator alleen effectief is
als je leerlingen een bepaald scenario
laat volgen. Verder hebben we gepraat
over uitbreidingsmodules en over de
manier waarop LeNa in het uitreiken
van certificaten en dergelijke kan worden
ingepast.’
Gaston Pius,
ondernemer in de
duw- en containerscheepvaart
‘Ik weet niet hoe het komt dat er zo
weinig collega’s aanwezig zijn. Al moet
ik toegeven dat ik hier ook maar ben
doordat een kennis me toevallig over
dit initiatief vertelde. Voor de sector is
het echt belangrijk dat er voldoende
degelijke matrozen afstuderen. Het
klopt dat je wel een beetje moet volgen
wat er op dat vlak gebeurt, zodat
je mee bent met bepaalde termen
die hier worden gebruikt. Ik vind het
sowieso interessant om op dagen
als vandaag andere mensen te ontmoeten.
Je weet nooit waar dat goed
voor is of welke interessante ideeën
je hoort. Op het vlak van instroom gebeurt
er veel, maar kan er zeker nog
veel bijgestuurd worden. Ik vraag me
bijvoorbeeld af of we wel aan vaste
vaartijden moeten vasthouden. Je
weet nooit wat een matroos in die tijd
doet en misschien zijn er wel betere
manieren om na te gaan wat hij heeft
geleerd.’
René Goedgezelschap,
ms Zonga
‘Het onderwijs levert de afgestudeerden
af die de toekomst van de sector
bepalen. Het is dus belangrijk om
goed draaiende opleidingsinstellingen
te hebben. Ik heb hier interessante
workshops gevolgd over river speak en
over de simulator. De aanpak van die
thema’s bewijst voor mij dat de scholen
meegaan in de professionalisering
van de sector. Ik besef wel dat er naast
de scholen nog andere factoren zijn die
voor meer instroom kunnen zorgen. De
vrijetijdsregeling schrikt veel jongeren
af, terwijl iets ouderen daar waarschijnlijk
minder problemen mee hebben.
Volgens mij zou het toelaten van interimarbeid
veel nieuwe kansen creëren.’
Zoë Noyen, directrice van het KTA-Cenflumarin
praktijk. Anderzijds is het gewoon gezond om jezelf af
en toe in vraag te stellen’, gaat Zoë verder. ‘Met het motto
van deze editie bedoelen we vanzelfsprekend niet dat
er geen oplossingen moeten komen. We willen vooral
een klimaat creëren waarin alle mogelijke vragen en
suggesties worden geuit, ongeacht of er al dan niet een
oplossing voor in zicht is. We gaan alle conclusies in
Meer binnenvaartondernemers
bereiken is
zeker een actiepunt voor
de volgende editie.
concrete actiepunten vertalen, zodat we achteraf kunnen
opvolgen welke doelstellingen we halen en welke
niet. Het is zeker de bedoeling om aan alle mooie of
minder mooie woorden van vandaag opnieuw daden te
koppelen.’
Zoals het hoort op een Sectordag, waren de aanwezigen
mensen met een gevarieerde achtergrond: leerkrachten
en opvoeders van de verschillende binnenvaartscholen,
werknemers van bedrijven als Deme, Ahlers,
het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, afgevaardigden
van de VDAB, de FOD Mobiliteit, Syntra, PBV,
enzovoort. Ook de varende ondernemers waren uitgenodigd,
maar er waren uiteindelijk slechts twee schippers
op post. ‘Meer binnenvaartondernemers bereiken
moet zeker een actiepunt zijn voor de volgende editie,’
zegt Ludo Niëto, voorzitter van de schoolraad en al ja-
14 BINNENVAART #49.2010

JOBSPOT
ren werkzaam bij URS. ‘Ik snap het niet: ik hoor al jaren
vanuit de sector dat men matrozen wil die direct op je
schip inzetbaar zijn. Wel, alle begrip daarvoor, maar dan
moet je niet aan de kant blijven staan. Dan moet je als
binnenvaartondernemer ook input leveren en constructief
aan oplossingen meewerken.’
River speak en didactisch materiaal
Het inhoudelijke programma bestond uit vier workshops
in de voormiddag en vier in de namiddag, waarna
telkens per sessie de conclusies in een plenaire zitting
werden toegelicht. De geselecteerde thema’s waren
respectievelijk: river speak, leerplannen ‘zeevaart’,
stage- en werkplaatsleren, opleidingsschepen (vervanging
Azymut, tankschip, …), certificaten, simulatoren &
LeNa, leerplannen ‘binnenvaart’, en didactisch materiaal.
De deelnemers konden zelf kiezen voor welke sessie
ze zich inschreven.
De conclusies op het einde van de dag waren zeker de
moeite waard. In verband met didactisch materiaal
werd bijvoorbeeld afgesproken om een lijst van didactisch
materiaal te maken, zodat de verschillende scholen
kunnen kijken welke zaken ze kunnen uitwisselen.
Aanwezigen uit het bedrijfsleven beloofden om na te
kijken hoe materiaal dat zij vernieuwen – zoals kaarten,
reddingsmateriaal of een oude sloep – eventueel
nog in de scholen zou kunnen worden ingezet. Er werd
onder meer een extra module besproken als antwoord
op de beperking voor leerlingen uit het KTA-Cenflumarin
tot 3000 ton. En zo waren er nog veel meer ideeën
waarmee de school, het beleid en de sector aan de slag
kunnen.
NAAM Didier Laureys | JOB Kanaalloods | ORGANISATIE DAB Loodswezen
‘Je weet nooit
waar je aan
boord komt’
‘Ik werk al 13 jaar als kanaalloods
en vaar met zeeschepen
tot in de Haven van Gent en terug.
Vroeger was ik in de koopvaardij
kapitein ter lange omvaart,
maar mijn huidige job kan
ik veel beter met een gezinsleven
combineren. Het is iets minder
avontuurlijk – het ideale zou
misschien zijn dat ik tien maanden
per jaar als loods en twee
maanden als kapitein voor verre
reizen werk. Maar het geeft me
keer op keer veel voldoening
als ik een schip veilig aanmeer.
De vaaromstandigheden zijn
elke dag anders. Nu eens is er
mist, dan vaar je ’s nachts. Het is
druk of er is juist weinig scheepvaart…’
‘Ik vind het ook leuk dat je nooit
weet op wat voor schip je terechtkomt.
Soms moet je diplomatisch
of doortastend zijn.
Soms werk je goed samen met
de kapitein en een andere keer
neem je alle teugels strak in handen.
Dat is een kwestie van psychologisch
aanvoelen. Je merkt
dat snel: binnen een tiental minuten
weten we min of meer wat
voor vlees we in de kuip hebben.
Op sommige schepen durf je
nog geen koffie te drinken omdat
de hygiëne te wensen overlaat.
Op andere schepen krijg je soms
een heel lekkere maaltijd. Op het
kanaal Gent-Terneuzen varen
we met onze grote zeeschepen
naast binnenschepen maar dat
levert weinig problemen op. Het
is vooral een kwestie van goed
communiceren. Anders dan in
de zeevaart spreken de meeste
binnenschippers Nederlands en
indien nodig schakelen we over
op Duits of Frans.’
#49.2010 BINNENVAART 15

BEDRIJF MET VAART
Sita Remediation
‘De overstap
was onverwacht eenvoudig’
Om vervuilde en gereinigde gronden te transporteren, kiest SITA Remediation
tegenwoordig al één keer op de twee voor watervervoer.
Vooral de logistieke voordelen - een groter volume in een veel korter
tijdsbestek - spelen duidelijk in de kaart van de binnenvaart.
SITA Remediation is gespecialiseerd in
het uitvoeren van bodem- en grondwatersaneringen
en in het reinigen
van vervuilde gronden. De dochteronderneming
van Suez Environment maakt
sinds 1999 gebruik van de binnenvaart om
vervuilde en gereinigde gronden te transporteren
van en naar haar vestiging in Grimbergen,
of naar één van haar opslagplaatsen verspreid
over België. Toch is het transport over
water pas de laatste jaren in een stroomversnelling
terecht gekomen, vertelt Cindy Prieels,
logistiek manager bij SITA Remediation.
‘Tot voor kort bood alleen de afvoer per schip
een meerwaarde voor ons, omdat we dan een
grote hoeveelheid grond met een uniforme
kwaliteit naar één enkel afzetgebied konden
brengen. Voor de aanvoer ging het dikwijls
om gronden van verschillende kleinere werven,
die apart moesten getransporteerd worden
om niet vermengd te raken. Of de werven
lagen niet bij een waterweg.’ In 2006 liet
het bedrijf nog een studie uitvoeren waaruit
bleek dat binnenvaart pas op lange termijn
een prominentere rol zou kunnen spelen voor
het bedrijf.
Stijging met factor 10
Dat het allemaal sneller dan verwacht verliep,
komt doordat SITA Remediation enkele grote
opdrachten wist binnen te halen. Daardoor
werd ook de aanvoer over water plots interessant,
zegt Cindy: ‘In de Antwerpse haven zijn
we momenteel bezig met de bodemsanering
van een groot petroleumopslagbedrijf. Daar
hebben we de voorbije drie maanden 45.000
ton zwaar vervuilde gronden ontgraven. Bovendien
ligt de site langs het water, wat het
project zeer geschikt maakt voor watertransport.’
Langs de andere kant mocht de onderneming
bijna 100.000 ton gronden leveren
voor de aanleg van het nieuwe klaverblad in
Lummen.
Mede dankzij die opdrachten steeg het volume
dat SITA Remediation via water transporteert
van 20.000 ton in 2003, tot naar
schatting 220.000 ton dit jaar, liefst tien keer
zoveel dus. ‘Ongeveer 50% van ons transport
gebeurt nu via de binnenvaart’, verduidelijkt
Voka-leden ontdekken Sita en binnenvaart
Op maandag 25 november vond bij Sita
Remediation in Grimbergen een infosessie
‘Ontdek de binnenvaart’ plaats. Op
uitnodiging van Promotie Binnenvaart
Vlaanderen en VOKA – de Kamer van
Koophandel woonden een 25-tal bedrijven
het evenement bij. De sessie kadert
in een nieuwe campagne van PBV om
via infosessies potentiële binnenvaartgebruikers
te bereiken. In vergelijking
met de campagne van twee jaar terug
werden iets minder maar beter geselecteerde
bedrijven uitgenodigd.
16 BINNENVAART #49.2010

Binnenvaart zorgt
ook voor minder
papieren en
een efficiëntere
werking op onze
site.’
Cindy. Of die trend zich ook de komende jaren
zal doorzetten, is koffiedik kijken. ‘Alles hangt
af van de opdrachten die we zullen binnenhalen
en de afzetmogelijkheden via watergebonden
routes.’
Logistieke bonus
Als logistiek manager is het Cindy’s taak om
een lading zo snel, efficiënt en kostenvriendelijk
mogelijk op bestemming te krijgen. En dan
heeft de binnenvaart ontegensprekelijk een
streepje voor. ‘Voor watertransport heb je
een kraanman en een schipper nodig, that’s
it. Je hoeft ook maar één transportdocument
in te vullen, je krijgt op één dag tijd meer volume
geladen en je weet praktisch zeker dat
je vracht op tijd aankomt. Over de weg heb
je voor 2.500 ton minstens tachtig
vrachtwagenchauffeurs nodig en
moet je tachtig transportdocumenten
invullen. Al wat we over het water
vervoeren, wordt geijkt en hoeven
we ook niet meer uit te wegen.
Dat betekent een serieuze ontlasting
van onze weegbrug.’
Toch kan het hier en daar nog een stuk efficiënter,
vindt Cindy. ‘Een voorbeeld. Onze
tijdelijke opslagplaats in Gent ligt in havengebied,
waardoor er tijdens het laden en lossen
verplicht havenarbeiders aanwezig moeten
zijn. In de praktijk komt het erop neer dat drie
havenarbeiders toezicht houden, terwijl de
schipper en onze kraanman het werk doen.
Dat kost ons een euro per ton. Niet bepaald
welbesteed geld.’
‘Tegelijk zijn we het aan ons imago en onze
bedrijfscultuur verplicht om voor de oplossing
te kiezen die het minst invloed heeft op
het (leef)milieu: over water veroorzaken we
veel minder geur- en stofhinder, en dragen we
bij tot de ontlasting van onze wegen. Wat niet
per definitie wil zeggen dat we te allen koste
voor watervervoer kiezen. De prijs moet nog
altijd concurrentieel blijven.’
Veel potentieel
Na een aarzelende start lijkt binnenvaart stilaan
incontournable bij SITA Remediation.
Door de wet op
havenarbeid is laden en
lossen aan onze Gentse
site 1 euro per ton duurder.
‘Onlangs is hier voor het eerst een lading uit
Frankrijk aangekomen.’ Meer afdelingen van
SITA zouden binnenkort wel eens kunnen volgen.
‘Voor zover ik weet zijn wij momenteel
ongeveer de enige afdeling die op dergelijke
schaal gebruik maakt van de binnenvaart.
Maar ik weet dat bijvoorbeeld ook de vestiging
in het naburige Neder-over-Heembeek,
die huisvuil en niet-gevaarlijk bedrijfsafval
sorteert en verwerkt, nadenkt over een modal
shift naar watervervoer.’
‘Voor je ermee begint, lijkt het allemaal
ingewikkeld’, blikt Cindy terug, ‘maar dat
klopt dus niet. Binnenvaart is juist heel gemakkelijk
te organiseren. Wij werken met
bevrachters die alles voor ons regelen én
die rekening houden met onze specifieke
eisen. De wet bepaalt dat voor bepaalde
trajecten binnenschippers een overdrukcabine
moeten hebben en over specifieke
vergunningen moeten beschikken voor het
transport van afvalstoffen. Daar zijn we heel
streng op.’
#49.2010 BINNENVAART 17

RECREATIE
Minister Crevits: samen promotie voeren voor
‘Een zeer genietbaar
Tijdens de Nieuwpoort International Boat Show heeft minister
Hilde Crevits een nieuwe vaarkaart voorgesteld. Aanvullend bij
de vorig jaar uitgebrachte – en al 3000 keer verkochte – kaart
voor westelijk Vlaanderen, informeert die over de oostelijke
vaarwegen.
In maart 2009 bracht Promotie Binnenvaart
Vlaanderen (PBV) al de Vaarkaart
voor West- en Oost-Vlaanderen, Antwerpen,
Vlaams- en Waals-Brabant, Brussel,
Henegouwen en Nord-Pas de Calais uit. De
kaart is overzichtelijk en volledig, gebruiksvriendelijk
en kost toch maar 5 euro. Genoeg
redenen om in de smaak te vallen, zo blijkt:
er zijn intussen meer dan 3000 exemplaren
van verkocht.
Voor binnen- en buitenland
Het succes van die kaart overtuigde PBV om
ook het oostelijk deel van Vlaanderen, uitgebreid
met de aansluitingen in Wallonië en de
grensgebieden met Nederland, in kaart te
18 BINNENVAART #49.2010

Vaarkaart onder de loep
Een greep uit de informatie die je op de
kaart terugvindt:
Telefoonnummers en VHF-kanalen
van sluizen en bruggen.
De bedieningstijden van de sluizen
en beweegbare bruggen.
Telefoonnummers van jachthavens.
Het graduele onderscheid tussen
jachthavens met alle mogelijke
voorzieningen, aanmeerplaatsen
met aftappunten voor water en
elektriciteit, en aanlegplaatsen
zonder speciale faciliteiten die wel
aantrekkelijk zijn omdat je er rustig
kunt liggen, meestal in de vrije natuur
en met directe aansluiting op
fietsroutes en bezoekdoelen.
De aanduiding van trailerhellingen,
milieustations, de beschikbaarheid
van brandstof, de vrije hoogte en
diepgang, de afstand in km, de
aanwezigheid van fietspaden langs
waterwegen, de nabijheid van toeristische
infopunten, van snelvaartzones
en staandemastroutes.
Uitvergrotingen van steden en gemeentes
zoals Boom, Willebroek,
Roermond, Maastricht.
De Vaarkaart voor Limburg, Antwerpen,
Vlaams-Brabant, Brussel, Henegouwen,
Luik, Namen, Limburg (NL) en
Noord-Brabant kost 6 euro en wordt
verkocht door PBV via de website
www.waterrecreatie.be. De opbrengst
van de verkoop gaat naar een update
van de kaart over enkele jaren.
De kaart is opgemaakt in dezelfde lay-out,
schaal en legende als de vorige. De gebieproduct’
brengen. Die nieuwe uitgave werd door Hilde
Crevits, Vlaams minister van Mobiliteit
en Openbare Werken, eind oktober officieel
voorgesteld tijdens de Nieuwpoort International
Boat Show.
Iets wat de moeite waard
is om promotie voor te
maken in binnen- en
buitenland.
den waarover wordt geïnformeerd, zijn Limburg,
Antwerpen, Vlaams-Brabant, Brussel,
Henegouwen, Luik, Namen, Limburg (NL) en
Noord-Brabant. Om zowel binnen- als buitenlandse
recreanten aan te trekken, wordt de
uitleg op de kaart in vier talen (Nederlands,
Frans, Duits en Engels) weergegeven.
Allemaal samen!
Bij de voorstelling van de kaart ging
minister Crevits onder meer dieper
in op de rol van het Overlegplatform
voor Waterrecreatie, -sport en –toerisme.
‘Gelet op het multifunctionele
karakter van de waterweg is het belangrijk
om samen te werken met de
verschillende actoren uit de sector. Via het
platform kunnen we vragen over waterrecreatie
vanuit verschillende hoeken kanaliseren
en er een afdoend antwoord op geven.’
De minister beklemtoonde ook dat er de voorbije
jaren heel wat gerealiseerd is, en dat die
inspanningen ook de komende jaren zullen
worden voortgezet. ‘Vlaanderen heeft op het
vlak van watersport en –recreatie een zeer
genietbaar product in de aanbieding. Iets om
fier over te zijn en iets wat de moeite waard is
om in binnen- en buitenland promotie voor te
maken. Bijvoorbeeld met dit soort vaarkaarten
waarop alle waterwegen van heel Vlaanderen
zijn samengebracht.’
#49.2010 BINNENVAART 19

2011
KOOP UW
TOEGANGSKAART
VOORDELIG OP
HISWA.NL
en win 1 van de 10 Laser Bugs
of Zodiac rubberboten
met Yamaha motor
Bestel meteen zeer
voordelig een 2e klas
NS-dagretour
HISWA Amsterdam Boat Show: 1 t/m 6 maart 2011
Of u nou kiest voor de binnenwateren of het ruime • Grootste watersportbeurs van de Benelux
sop, op de HISWA Amsterdam Boat Show vindt • Elektrisch varen paviljoen & Doe-het-zelf plein
u alles voor op en om de boot. Met meer dan • Meteo clinics & Interactieve zeilpresentaties
500 boten, duizenden nautische accessoires en • Voordelig arrangement, incl. hotel en treinticket
tientallen watersportwinkels is het de grootste en • Jongeren t/m 16 jaar gratis
meest complete watersportbeurs van de Benelux.
PARTNER
20 BINNENVAART #49.2010
MEDIAPARTNERS
ORGANISATOR

RECREATIE
Varen
in Vlaanderen
Om het recreatief gebruik van de Vlaamse waterwegen te promoten,
slaan 19 partners de handen in elkaar. Promotie Binnenvaart Vlaanderen
is een van hen en ontwikkelde een nieuw logo met bijhorende
website. In afwachting van Boot Düsseldorf stellen we het in avantpremière
aan je voor.
Met een nieuwe naam, ‘Varen in
Vlaanderen’, en een nieuw logo
willen publieke en private partners
voortaan de recreatie op
Vlaamse binnenwateren nog sterker promoten.
De puzzelstukjes in het logo symboliseren
hoe verschillende partners elk hun eigen
expertise hebben en hoe ze samen een groter
en mooier geheel creëren.
Amsterdam en Düsseldorf
De partners willen zowel in Vlaanderen als
daarbuiten aan hetzelfde touw trekken om
extra recreanten te werven. Eind januari reizen
ze voor het eerst onder de noemer ‘Varen
in Vlaanderen’ naar Boot Düsseldorf, met
niet minder dan 19 partners. Begin maart
trekt het nieuwe concept voor het eerst ook
naar de HISWA Amsterdam Boat Show, waar
Vlaanderen bovendien als gastregio is uitgenodigd.
Hier zal ‘Varen in Vlaanderen’ 15
partners vertegenwoordigen.
Publieke partners van ‘Varen in Vlaanderen’
zijn onder andere de waterwegbeheerders
Waterwegen en Zeekanaal NV, nv De Scheepvaart,
Departement Mobiliteit en Openbare
Werken, Maritieme Dienstverlening en Kust -
Afdeling Kust en Promotie Binnenvaart Vlaanderen
vzw. Daarnaast zijn er toeristische partners
(steden Gent en Antwerpen) en werken
samen met NautiV een tiental Vlaamse bedrijven
mee die actief zijn in de sector van de
waterrecreatie.
Info
www.vareninvlaanderen.be,
www.waterrecreatie.be
Wist je dat?
Er jaarlijks een 6000-tal Nederlandse
pleziervaartboten langs
het Julianakanaal naar Frankrijk
varen?
Er tijdens de werken aan het Julianakanaal
een prachtig alternatief
is uitgewerkt, namelijk De
Willemsroute? Die verloopt via
de Zuid-Willemsvaart en zorgde
het afgelopen vaarseizoen voor
38 procent extra doorvaarten
aan de sluis van Bocholt.
Info
www.dewillemsroute.eu
#49.2010 BINNENVAART 21

visie & opinie
Contacten
in het water?
Is de binnenvaart een kille, 24-uurseconomie geworden? Of kun je
dankzij internet en gsm juist meer contacten onderhouden? Vier binnenvaartprofessionals
antwoorden op de vraag of er op en naast het
water nog voldoende sociaal contact is.
Christophe Dekeersmaeker,
ms Valencia
‘De tijd dat binnenschepen, zoals indertijd bij mijn vader, twee dagen
langs de kant lagen om met een collega te feesten, is voorbij.
Bijna iedereen vaart nu zo veel en zo snel mogelijk. Als je een schip
ziet aanmeren, denkt niemand aan een gezellige avond samen. Iedereen
denkt die varen we lekker voorbij. De concurrentie is veel
harder. De meesten gaan wel al eens vaker op vakantie, al is dat
nu met de crisis wat verminderd. Ik vind het ook belangrijk om
een sociaal leven te onderhouden naast het werk. Mijn vrouw
en ik hebben twee kinderen die we zo veel mogelijk willen zien opgroeien.
Dat is een van de redenen waarom ik geen verre reizen
doe en ik zo weinig mogelijk ’s avonds of in het weekend werk. Al
ben ik door de crisis natuurlijk wel wat soepeler. Op schoolactiviteiten
en dergelijke zie ik wel een aantal collega’s, maar ik merk
dat ik veel meer vrienden buiten de sector heb dan de generatie
van mijn vader. Via Facebook en gsm kun je ook veel makkelijker
contacten onderhouden. Je zit in de binnenvaart al lang niet meer
op een eiland.’
Patrick Mees,
ms Aspasia
‘Wij hebben nog veel sociaal contact, maar je moet er wel de nodige
moeite voor doen. Ik speel op zondagnamiddag voetbal met de
Musketiers, een ploeg met bijna allemaal binnenvaartondernemers.
Op zondagavond brengen we de kinderen naar het internaat,
en wij komen dan iets vroeger om eerst te shotten. Geen competitie,
gewoon een vriendschappelijke wedstrijd en daarna een pintje
drinken. Anders dan bij ploegen aan wal komen onze vrouwen en
kinderen bijna altijd mee. Het is echt een sociaal gebeuren en dikwijls
gaan we achteraf nog iets eten. En ik moet zeggen: eigenlijk
praten we daar bijna nooit over het werk. In het weekend laat ik
mijn job graag los. Tijdens de week is het veel moeilijker om af te
spreken, zeker nu ik sinds kort in de containervaart zit. We doen
maar heel weinig verre reizen, ik weet dus niet of het klopt dat collega’s
onderweg geen contact meer hebben. Ik denk dat het overdreven
wordt. Volgens wat ik hoor, gebeurt het zeker nog wel dat
men samen aanmeert en de bbq aansteekt. Alleen is er de laatste
twee jaar, sinds de crisis, wel wat meer afgunst en nijd in de sector.’
22 BINNENVAART #49.2010

Willy Huysmans,
oud-organisator Open Scheepvaartdagen
‘Ik denk niet dat we minder sociaal contact hebben dan vroeger,
wel dat het tegenwoordig om een ander soort contact gaat.
Vroeger kwamen de schippers elkaar dagelijks tegen op de Schippersbeurs
en in de cafés errond. Dat was minstens evenveel een
ontmoetingsplaats als een handelsbeurs. Ikzelf kwam als internationaal
schipper speciaal naar Antwerpen om collega’s te ontmoeten.
Toen de Schippersbeurs eind jaren ‘90 de deuren sloot,
viel dat verzamelpunt weg. Gelukkig kwamen er met de gsm en
het internet andere mogelijkheden in de plaats. Ook nu bestaan er
nog altijd ontmoetingsplaatsen, al zijn ze natuurlijk wel zeldzamer
geworden. In de tien jaar dat ik de Open Scheepvaartdagen heb
georganiseerd, heb ik die activiteit in zekere zin de rol van de
Schippersbeurs zien overnemen. Zelfs na 25 edities neemt het
succes nog toe, we krijgen ook steeds meer internationale standhouders
op bezoek. Weet je wat een Nederlander antwoordde
toen ik hem daarover naar een verklaring vroeg? “Omdat het bij
jullie zo gezellig is”, zei hij (lacht).’
Wendy Hermans,
ms Semper Fi
‘Ik denk dat varende ondernemers door de stijgende werkdruk inderdaad
minder tijd hebben voor sociale activiteiten aan wal. Met
De Schroef, waar ik tot vorig jaar actief was als monitor op jeugdkampen,
proberen we wel voldoende mogelijkheden te bieden. Tijdens
de kerstdagen, aan het begin van de zomervakantie en op de
eerste schooldag blijven de meeste collega’s aan wal om bij de kinderen
te kunnen zijn. Op die momenten proberen we steevast iets
in elkaar te steken. Deze kerstvakantie is dat net zoals vorig jaar een
dansavond. En de voorbije zomervakantie hebben we na een onderbreking
van twee jaar opnieuw de Schroefbarbecue georganiseerd.
Sinds kort ondervind ik trouwens zelf hoe sterk de collegialiteit nog
is in de sector. Eind oktober zijn mijn man en ik zelf ook beginnen
varen met de ms Semper Fi, een kempenaar die we zelf gerestaureerd
hebben. Aangezien ik nog onvoldoende vaaruren heb, ben ik
nog niet in het bezit van een vaarbewijs en moet ik regelmatig om
hulp vragen. Wel, wij moeten maar een kik geven of er staat hier
een collega om ons te helpen, in woord en in daad.’
#49.2010 BINNENVAART 23

MIJN SCHIP
© VT4
Naam mts Atlas
Kapitein Fony Wirges
Eigenaar nv Atlas
Vrachten diesel en benzine
Afmetingen 110 × 11,40 × 3,70 meter
Capaciteit 3232 ton of 4.300.000 liter
1STERKE PUNTEN?
‘Dit schip is nog gebouwd in Nederland.
De kwaliteit van het gebruikte
staal is een stuk beter dan bij de huidige
nieuwbouwschepen uit China. Zelfs
al is het gebouwd in 1985, ons schip
is goed onderhouden en voorzien van
alle nodige technologie. We kunnen
ons perfect met een nieuwbouwschip
meten. Onze tonnenmaat is afgestemd
op reizen binnen de Rijndelta. We varen
dan ook vooral met diesel en benzine
over en weer tussen Birsfelden bij
Bazel en België of Nederland.’
TOEKOMSTVISIE? 2‘Ik verwacht dat de moeilijke tijden
nog een tijdje blijven duren. Er zijn
veel schepen bijgekomen en ik verwacht
dat er pas tegen 2018, met de
verplichte dubbelwandigheid, zullen
verdwijnen. Ik ben 38 jaar oud en vaar
als kapitein in dienst bij mijn vader. Zijn
generatie heeft alleszins betere tijden
meegemaakt dan wat we vandaag
zien. Ik weet niet of ik het schip ooit
overneem. Ik vermoed het wel, maar
voor een jongere is het vandaag toch
moeilijker starten.’
3PASSIE EN PLEZIER?
‘Ik heb van mijn 23 tot mijn 31 jaar met
een vrachtwagen gereden. Je weet
wel, je bent jong en je wil je tegen je
ouders afzetten. Maar de roep van het
water was te sterk. In een vrachtwagen
zit je de hele dag in een kleine cabine.
Je hebt alleen drie pedalen om mee te
werken. Een binnenschip is veel complexer
en biedt meer vrijheid dan een
vrachtwagen. Je kunt al eens buiten
gaan of een babbeltje slaan. Ik voel
me ook erg goed in het systeem van
twee weken op, twee weken af. Als ik
nu thuis ben, kan ik veel meer met m’n
kinderen bezig zijn dan toen ik iedere
dag ’s avonds laat thuiskwam.’
24 BINNENVAART #49.2010