Infra Actie nr 1 - 2012 - Bam

12
project
de feiten
WERELD-
PRIMEUR
in PijnackeR
ten zuiden van delft doet BaM infratechniek Midden-West iets
wat nog nooit is gedaan: ondergronds een elf kilometer lange
hoogspanningsverbinding aanleggen van 380.000 volt.
proJect Randstad 380kV
initiatiefnemers Ministerie van
Economische Zaken, Landbouw en
Innovatie, elektriciteitstransporteur en
hoogspanningsnetbeheerder TenneT TSO
opdrachtgever nkt cables GmbH
opdrachtnemer BAM Infratechniek
Midden-West
over het proJect aanleg door TenneT
van een nieuwe 380kV-hoogspanningsverbinding
(80 km, Wateringen -
Beverwijk) in de Randstad, om de
capaciteit van het hoogspanningsnet uit
te breiden. Nodig omdat het energieverbruik
van de Nederlanders toeneemt.
BAM legt tussen Wateringen en
Bleiswijk, de zogenoemde Zuidring, een
ondergrondse verbinding aan van bijna
elf kilometer. Zo worden de landschappelijk
waardevolle gebieden Delfland en
Zuidpolder ontzien. Nooit eerder werd
een kabel met dat spanningsniveau,
over zo’n lang traject, ondergronds
aangelegd.
start boUW Maart 2011
oplevering Eind november 2012
nou, dit is ‘m dan’, zegt projectmanager
Richard van
Beers van BAM Infratechniek
Midden-West. Hij wijst naar
een reusachtige haspel - vier
meter hoog, vier meter
breed, bijna vijftig ton zwaar - die in een
weiland staat bij de Zuid-Hollandse plaats
Pijnacker. Hij heeft het over de hoogspanningskabel
380kV, die BAM in opdracht
van nkt cables tussen de A4 bij Delft en
knooppunt Klapwijkse Knoop ondergronds
aanlegt. Een verbinding van elf kilometer,
om zo de ‘natuurgebieden’ Zuidpolder en
Midden-Delfland te sparen. Een wereldprimeur,
weet projectcoördinator Giuseppe
Pluchino (BAM Infratechniek Midden-West).
‘Nooit eerder en nergens anders ter wereld is
een kabel, met zo’n hoog spanningsniveau,
over zo’n lengte ondergronds aangelegd.’
gevoeligheid
Vanaf een industrieterrein in Delft, waar BAM
Infratechniek speciaal voor deze opdracht
kantoor houdt, is het met de auto tien minuten
rijden naar de ‘verbinding’. Projectleider
Rob Bakker (BAM Infratechniek Midden-
West) toont graag de beperkte ruimte waar
ze pionieren in de polder. Het werkterrein
is weliswaar elf kilometer lang, de breedte
is nergens meer dan 35 meter. De projectleider
ontleedt de bouwlocatie. Zowel links
als rechts is een sleuf gegraven, met ieder
een breedte van vijf meter. Langs het traject
heeft BAM een persleiding geplaatst, die
het vrijgekomen grondwater opvangt en
afvoert naar de Delftse Schie. Een eis van het
Hoogheemraadschap. In elke sleuf komen
zes kabels naast elkaar te liggen die de hoogspanningsverbinding
380kV vormen. Richard:
‘Door gescheiden aanleg beperkt TenneT de
storingsgevoeligheid.’
crème brûlée
Bij iedere stap zak je centimeters weg in de
boterzachte veengrond, zegt Richard. ‘Net
crème brûlée’. Toch zorgt BAM ervoor dat
er een haspel plus wagen, gezamenlijk bijna
honderd ton, op het terrein komen en niet
verzakken. Hoe? IJzeren platen, 1.800 kilo per
stuk, vormen de toegangsweg die de sleuven
van elkaar scheiden: die platen liggen op
geotextiel en een laag boomschors, zodat de
haspelwagen niet wegzakt in de veengrond.
De kabellengte is negenhonderd meter. Per
strekkende meter weegt de kabel vijftig
‘Nooit eerder is een kabel over zo’n lengte ondergronds aangelegd’
kilo. Projectcoördinator Giuseppe: ‘Uitvoerig
bodemonderzoek door onze afdeling
Geotechniek wijst uit dat de kabels binnen
vijf jaar naar de gewenste diepte zakken,
ongeveer anderhalve meter onder de grond.’
BAM Infratechniek verwerkt in totaal 144
haspels, in twaalf secties tussen Delft en
Pijnacker-Nootdorp. Dat gaat als volgt:
kabelleverancier nkt brengt de haspels in
diepladers vanuit het Duitse Keulen over de
weg naar Delft en plaatst ze in een door BAM
Infratechniek ontworpen wikkelmachine.
Een lier begeleidt de kabel, voortgeduwd op
kabeltransporteurs, door de sleuf. Aan het
eind van iedere sectie, om de negenhonderd
meter, verbindt nkt de kabels, in door BAM
gefabriceerde stofvrije montagetenten.
Vervolgens wordt de verbinding in een jasje
van speciaal zand gestoken. Richard: ‘Hoe
warmer de kabel, hoe minder stroom er
doorheen kan. Terwijl TenneT juist zo veel
mogelijk stroom wil transporteren. Door een
bepaalde geleidingswaarde in het zand vloeit
de warmte weg.’
Het werk is onderdeel van het Randstad
380 kV-project van TenneT. Jaarlijks stijgt
het energieverbruik. Laptops, magnetrons,
opladers, lampen: je moet er niet aan denken
dat straks alles uitvalt omdat het hoogspanningsnetwerk
de vraag niet meer aankan. Om
dat probleem voor te zijn, breidt TenneT de
capaciteit van het netwerk in de Randstad
uit. Dat doen ze in twee fasen: eerst de
Zuidring (Wateringen - Zoetermeer), later
de Noordring (Zoetermeer - Beverwijk). In
totaal tachtig kilometer. De 380kV-verbinding
neemt het transportwerk over van de huidige
150kV-kabels. Als een brede snelweg die de
provinciale weg vervangt.
Besparen
Richard: ‘TenneT legt de kabel het liefst
overal bovengronds aan. Dat bespaart kosten
en de technieken zijn bekend. In bijzondere
gevallen wordt de verbinding ondergronds
aangelegd, bijvoorbeeld in natuurgebieden of
bij waterkruisingen - zoals in Delft.’ Giuseppe:
‘Omdat het Rijk dit project als nationaal
belang ziet, zijn alle vergunningen door het
ministerie aangevraagd, met steun van BAM.’
Naast het graven van de sleuven en het
leggen van de kabels, vraagt het boren
inventiviteit van de bouwers. Vier van de elf
kilometer worden geboord. Zo trekt BAM de
kabel onder hindernissen als de A13, provinciale
wegen, spoorlijnen en landschappelijk
waardevolle veendijken door. Voor iedere
hindernis op het traject zijn dertien boringen
nodig – het zogeheten horizontaal gestuurd
boren. Per kabel één gat en één voor de aardkabel
en glasvezelverbinding. BAM voert de
boringen uit met een gyroscoop. Soms over
een afstand van vijfhonderd meter. De kop
van de gyroscoop wordt in de voorgeprojecteerde
boorlijn gedrukt, bijvoorbeeld onder
de snelweg. Vanaf een boorstelling worden
meterslange stangen in de gaten gedrukt en
weer teruggetrokken. Uiteindelijk trekt BAM
de kabel onder de hindernis door. Zo’n proces
duurt acht weken. Giuseppe: ‘We maken
niet één, maar dertien boringen parallel in
een driehoekconfiguratie en trekken daar
de kabels doorheen. Wij zijn de eerste partij
die boringen in deze configuratie verricht.
Dat doen we voor de warmteregulering.’
Richard: ‘Er is weinig tot niets bekend over
deze manier van boren in de slappe veengrond.
Wereldwijd kijken ingenieursbureaus
belangstellend mee. De boringen verlopen
probleemloos, net als het graven van de sleuf
en het leggen van de kabel.’ Eind november
staat de oplevering gepland. •
13