Koolzaad, van zaad tot olie - Vlaanderen

Deze zijn hierom, en om de slechte kalkhuishouding (knolvoet),
ongeschikt voor de teelt van koolzaad. Het tekort aan molybdeen
wordt behandeld met een bladbemesting van 100 g molybdeen/ha.
2.6 Groeiregulatie en versteviging
Sommige teeltfactoren verhogen de kans op legering:
- variëteiten met hogere legergevoeligheid;
- te hoge plantdichtheid;
- hoge stikstofgift.
Bepaalde triazolen (vb. tebuconazol) hebben naast een
fungicidewerking op blad- en stengelziektes ook een invloed op
de plantstructuur. Bij een vroege najaarstoepassing, wanneer de
temperaturen nog voldoende hoog zijn, geven ze een compactere
plant met een stevigere wortel. Dit vermindert de uitwintering en
versterkt de voorjaarsgroei.
Voor een daadwerkelijke verkorting van de plant, met als doel
een beperking van de legering, is een voorjaarsbehandeling
noodzakelijk. De effecten verschillen sterk per teeltseizoen en
zijn niet eenduidig. Tabel 6 geeft een overzicht van de gebruikte
producten.
2.7 Bestrijding van ziekten en plagen
Een goede ziektebestrijding begint met de keuze van ziektetolerante
koolzaadvariëteiten. Vooral daar in de bestrijding van
schimmelziekten in de koolzaadteelt enkel producten erkend zijn
naar Sclerotinia toe. Een overzicht van de behandeling van
verschillende ziekten en plagen is weergegeven in tabel 7.
Raadpleeg ook www.fytoweb.be met de lijst van erkende
producten.
Bespuiting met insecticiden gebeurt ’s avonds wanneer de bijen
niet actief zijn. Bijen zijn noodzakelijk voor de bestuiving en dienen
dus gespaard te worden.
2.8 Slakkenbestrijding
Koolzaad heeft door de aanwezigheid van glucosinolaat een
natuurlijke afweer tegen slakkenvraat. Door de doorgedreven
selectie naar 00-koolzaadrassen met laag glucosinolaatgehalte is
deze natuurlijke bescherming grotendeels verloren gegaan. Vooral
de jonge kiemplantjes blijken zeer door slakken gegeerd. Door de
introductie van extensieve teelttechnieken zoals zaaien zonder
ploegen, gebruik van groenbemesters, vormen slakkenpopulaties
in veel koolzaadvelden een ernstig probleem. Het probleem stelt
zich vooral op zwaardere gronden waar het niet evident is een fijn
zaaibed te bereiden en waar slakken voldoende schuilgelegenheid
wordt geboden in de grond. Slakkenbestrijding in de voorvrucht
(afrijpend graangewas) is van het grootste belang. Dit kan
met slakkenkorrels op basis van methiocarb, thiodicarb of van
methaldehyde (zie tabel 7). Deze laatste actieve stof verdient de
voorkeur daar deze de loopkever Pterostichus melanarius spaart,
welke een natuurlijke vijand van de slakken is maar heeft als
nadeel dat de werking minder goed is bij veel neerslag. Middelen
ter bestrijding van slakken hebben een korte werkingsperiode (5
tot 6 dagen).
2.9 Vogelschade
Vooral in streken met marginaal koolzaadareaal blijkt een eenzaam
winterkoolzaadveld een zeer gegeerde bron van wintergroen
voor houtduiven. De hardnekkigheid van een duivenplaag
overtreft meestal het recuperatievermogen van een aangepikt
koolzaadgewas.
2.10 Oogst
Opbrengstpotentieel van winterkoolzaad bedraagt 4 tot 6 ton. Het
oogsttijdstip gebeurt vóór wintertarwe (juli). Een verlating van
oogsttijdstip verhoogt het oliegehalte. Een lange afrijpingsperiode
(door overdreven N-bemesting en/of te late fungicidebehandeling)
verhoogt het glucosinolaatgehalte.
17
Tabel 6: Overzicht van de producten gebruikt voor groeiregulatie en versteviging
Actieve stof
(dosis per ha)
Handelsproduct
(dosis per ha)
Opmerkingen
trinexapac-ethyl (300 g) Moddus (1,2 l) Bij heldere weersomstandigheden
Niet toepassen op vermeerderingsvelden
wegens de soms heterogene verkorting
die selectiecriteria maskeert.
ethefon (144 g)
Diverse producten
v a n z a a d t o t o l i e
03