K03ADV.indd 4 22-09-2011 12:48:37 Jouw gids voor kunst en cultuur Welke films, concerten, festivals, en muziek mag je niet missen Met de Volkskrant altijd kunst en cultuur bij de hand. vk.nl/events
K03RED.indd 5 23-09-2011 17:45:55 Interview Marco van Geffen <strong>Nederlands</strong> drama, universeel karakter Marco van Geffen maakt met zijn speelfilmdebuut meteen naam in de internationale filmwereld. Onder ons, over een <strong>Nederlands</strong> stel dat de Poolse au pair Ewa in huis haalt, een Vinex-drama. In plaats van schilders en bouwvakkers haal jij acteertalent uit Polen. ‘Ik ging naar Warschau om de twee belangrijkste rollen Ewa en Aga te casten. Daar heb ik 75 actrices voorbij zien komen. Maar toen ik Dagmara Bak zag, wist ik direct dat zij Ewa was. Iedereen viel als een blok voor haar. Dagmara is een ongelofelijk talent, pas een jaartje afgestudeerd aan een theateropleiding. Natalia Rybicka daarentegen, die in de film de andere Poolse au pair speelt, is hartstikke beroemd. In Polen dan hè! Als voormalig kindsterretje wordt ze op straat herkend.’ In Onder ons speelt de taalbarrière de personages danig parten. Had Van Geffen daar in het echt ook last van ‘Nou, mijn Pools is niet bepaald geweldig. Daarom heb ik eerst een paar maanden Pools geleerd om Dagmara en Natalia beter te kunnen verstaan. Ik wil namelijk niet dat wat in mijn film gebeurt, ook op de set plaatsvindt. Of ik me nog wat woorden herinner (lachend) Cześć en przepraszam: hoi en sorry. Best handige woorden om te kennen, maar mijn uitspraak is nog steeds beroerd, vrees ik.’ Onder ons oogstte lovende kritieken op de festivals van Locarno en Toronto. Hoe internationaal is je film met die typisch <strong>Nederlands</strong>e Vinex-locatie ‘Ik neem met de film bewust geen stelling in. Ik laat graag zaken open, zodat de kijker de conclusie trekt. Dat maakt hem ook voor buitenlandse ogen geschikt. Ik schets een beeld van het hedendaagse Nederland, maar natuurlijk is dat een uitvergroting van slechts een bepaald stukje daarvan. Belangrijker nog is dat het verhaal en het gegeven een universeel karakter hebben. Voor de <strong>Nederlands</strong>e première ben ik dan ook niet meer of minder zenuwachtig dan voor een buitenlandse. Ik ben sowieso niet zo snel zenuwachtig: ik vind het wel leuk zelfs. Als ik iets voel, dan is het vooral trots.’ Onder ons is het eerste deel van een geplande Vinex-trilogie. Trekt zo’n nieuwbouwwijk jou zo aan Lachend: ‘Neen. Ik woon zelf in een fijn huis in Amsterdam, maar vroeger woonde ik wel in een middenklassenbuurt. Ik heb een haat-liefdeverhouding met dit soort wijken, want ze zijn best lelijk, maar ik voel me er ook direct thuis. Heel interessant om dat conflict op te zoeken en daarbij de lelijkheid niet uit de weg te gaan. Voor de vervolgfilms is de locatie opnieuw een nieuwbouwwijk. Welke Dat weet ik nu nog niet. Belangrijk is dat de locatie bij het verhaal past, het drama versterkt. Je hoeft de films niet in een bepaalde volgorde te zien: het zijn in principe drie losse verhalen, die alleen een thematische verwantschap hebben.’ IV Onder ons – Marco van Geffen za24-9 21:00 Stadsschouwburg, zo25-9 10:30 Stadsschouwburg, zo25-9 16:15 City 2, zo25-9 22:00 City 1, ma26-9 20:00 City 2 Time Likes Deese De blues van Barack Obama Het documentaireduo Maarten Schmidt en Thomas Doebele over de blues, Barack Obama en hun samenwerking. ‘Samen sta je sterker.’ Maarten Schmidt en Thomas Doebele trokken door het zuiden van de VS om onder oude zwarte bluesartiesten en jonge zwarte rappers te peilen hoe Obama het doet. ‘Lord, in times like deese, no jobs in America right now.’ ‘Blind Mississippi Morris Cummings zong het en wij vonden het direct een prachtige titel: Times Like Deese’, zegt Schmidt. ‘Het slaat echt op deze tijd. Er was later wel discussie over de schrijfwijze, want sommige mensen vinden het toch een beetje Uncle Tom-taal.’ Doebele: ‘Maar Cummings schrijft het zelf precies zo.’ Het idee om naar het zuiden van Amerika af te reizen ontstond door een artikel van Guido van Rijn, de blueshistoricus die bezig is om alle songs te verzamelen die over Amerikaanse presidenten zijn gemaakt. Schmidt: ‘Wij vonden dat een mooie invalshoek, om door middel van de blues iets over de Afro-Amerikaanse geschiedenis te vertellen. Dat was overigens nog voordat Obama werd gekozen. Daarna was het de uitdaging om Obama’s overwinning in historisch perspectief te plaatsen.’ In Times Like Deese zijn oude knarren als L.C. Ulmer en Blind Mississippi Morris te zien en te horen, over sociaalmaatschappelijke thema’s, optredend Thomas Doebele & Maarten Schmidt Foto Felix Kalkman in bijna lege cafés. Het duo koos bewust voor niet al te grote namen. ‘We wisten zelf ook niet altijd wie deze artiesten waren’, bekent Schmidt. ‘Van Rijn gaf ons een aantal namen, en we zochten ze gewoon op. We zochten heel bewust de low blues, van lokaal talent. We wilden weten wat het voor hen betekent dat er een zwarte president in het Witte Huis zit.’ ‘We hebben wel overwogen om iemand als B.B. King te vragen’, vult Doebele aan. ‘Maar hij heeft maar weinig echt politieke of sociaal-maatschappelijke songs gemaakt. Het ligt in het commerciële circuit uiterst gevoelig om het over politiek te hebben. De meeste bluesteksten gaan over de liefde óf over liefdesverdriet. De bluesvertolkers worden steeds ouder. De jonge generatie rappers en hiphoppers vertellen op hun manier over wat er zich afspeelt in de samenleving. Dus we ontkwamen er niet aan om hen op te voeren. Zij hebben minder geduld en zijn vaak al teleurgesteld dat er zo weinig verandert.’ Sinds 1984 maken Schmidt en Doebele samen documentaires, waaronder ook Staat van verzorging (1987) die dit jaar als keuzefilm van Gast van het Jaar Frans van Gestel wordt vertoond. ‘Samen sta je sterker’, aldus Doebele. ‘En alleen durf je toch minder’, vult Schmidt aan. ‘Thomas kan heel goed contact leggen met mensen, dat gaat meteen goed. Zo ontstaat er een sfeer waarin iemand zich veilig voelt.’ En dan kunnen er volgens Doebele bijzondere dingen gebeuren. ‘Toen we aan Blind Mississippi Morris vroegen hoe hij als kind blind is geworden, wisten we niet dat dat van het ene op het andere moment is gebeurd. Toen hij ons dit vertelde, beleefde hij dat moment weer opnieuw. Ik was enorm onder de indruk.’ Schmidt beaamt dat. ‘Ik had tranen in mijn ogen.’ JVH Times Like Deese – Maarten Schmidt & Thomas Doebele za24-9 19:30 City 1, ma26-9 22:15 Rembrandt 2, wo28-9 22:00 City 1 Minimale middelen, maximaal effect Phil van Tongeren is in het dagelijks leven artistiek directeur van het Amsterdamse Imagine-filmfestival. Maar hij verschijnt vanavond als scenarist van korte film Rumoer. Zijn veelvuldig partnerin-crime Jan Doense (alias Mr. Horror) voerde de regie. Verrassing: het is géén horror. Althans, Rumoer is niet wat het publiek doorgaans onder dit <strong>genre</strong> schaart. Geen botte bijlenwerk of gillende tieners dus, maar ‘een oefening in suspense. Jan noemt het zelf audio-splatter. Er wordt van alles gesuggereerd, maar je krijgt niets te zien,’ aldus Van Tongeren. ‘Het verhaal gaat over een verzuurd echtpaar dat in bed een gigantische burenruzie hoort, gevolgd door een vreselijk gezoem. De vrouw van het stel denkt dan direct aan iets naars met een heggenschaar.’ Kijkers kunnen echter gerust zijn, want ‘er komt geen spatje bloed aan te pas,’ zo verzekert de schrijver. ‘De film past helemaal in mijn visie dat je met heel karige middelen toch een maximaal effect kunt bereiken. Jan wordt altijd vereenzelvigd met horror, maar ik vind dat hij hier een stap maakt in zijn ontwikkeling als regisseur. Er spreekt lef uit: het is zijn beste film tot heden.’ Rumoer – Jan Doense za24-9 19:30 Rembrandt 1, ma26-9 22:15 Rembrandt 3 FILMFESTIVAL.NL VOOR MEER INFORMATIE EN KAARTVERKOOP 24 SEPTEMBER 2011 DAGKRANT NEDERLANDS FILM FESTIVAL 5
Change language