Hoe een taalbeleid het beleidsvoerend vermogen van je school kan ...

Hoe een taalbeleid het beleidsvoerend vermogen van je school kan verhogen
98
Deze competentielijst kan nog aangevuld
worden met vakinhoudelijke competenties
die geïnspireerd zijn door het taalbeleidsplan
van de school, bijvoorbeeld:
−−
stimuleren van de interactie tussen
leerlingen;
−−
actief zoeken naar wat leerlingen motiveert.
Vervolgens kan een school op basis van de
competentielijst procedures uitwerken voor
aanwervingen, opleidingen, functioneringsgesprekken
en evaluatiegesprekken. Vanuit
de competentielijst is het bovendien ook
mogelijk om een beloningsbeleid uit te zetten
dat leerkrachten beloont of erkent voor
competenties die ze ontwikkeld hebben (zie
ook duurzaam motiveren bij stap 5).
Een andere belangrijke taak voor de groep
met gewicht in deze stap is het uitbouwen
van een kennismanagement door bijvoorbeeld
een schriftelijke neerslag te voorzien
waarin het volgende is opgenomen:
−−
de visie van de school op (in het voorbeeld)
spreekvaardigheid;
−−
de manier van werken die op basis van het
taalbeleidsplan in de school ontstaan is en
waarvan het team geoordeeld heeft dat het
resultaat oplevert;
−−
de competenties waarover leerkrachten
moeten beschikken of die ze moeten ontwikkelen
en hoe ze dit kunnen doen;
−−
de ontwikkelde checklists, tools, ...
Op die manier kan de ontwikkelde kennis
vastgehouden worden en is iedereen die
nieuw in de school komt (nieuwe leerkrachten,
nieuwe directeur, begeleiders, ...) vrij
snel in staat het taalbeleid te doorgronden.
De groep met gewicht werkt ook uit hoe
er met de ontwikkelde neerslag wordt omgegaan.
Zo kan er voorzien worden dat een
nieuw personeelslid de neerslag krijgt en
kan er bepaald worden dat de groep met gewicht
(met de hulp van het team) jaarlijks
evalueert of er al dan niet bijsturingen aan de
neerslag moeten gebeuren.
Tot slot
Dit artikel kwam tot stand naar aanleiding
van de uitdagingen die scholen die ik zelf begeleid
in het vormgeven van een taalbeleid,
ervaren. Die uitdagingen hebben niet alleen
met pedagogisch-didactische kwesties te maken
maar ook met het algehele beleidsvoerende
vermogen van scholen. In dit artikel
besprak ik het invoeren van een taalbeleid
op school vanuit het perspectief van veranderingsmanagement.
Uit de reacties van
scholen die vanuit deze bril naar hun taalbeleid
keken, bleek alvast dat ze deze invalshoek
voor het vormgeven van een taalbeleid
bijzonder waardevol vinden, niet alleen voor
het concretiseren van hun taalbeleid maar
ook om sterker te staan in het doorvoeren
van toekomstige onderwijsvernieuwingen.
Martien Berben
Wetenschappelijk medewerker bij het Centrum voor
Taal en Onderwijs (K.U.Leuven)
Geeft opleidingen tot taalbeleidsexpert aan
begeleiders, directies, (gok- en zorg)leerkrachten
martien.berben@arts.kuleuven.be
Literatuur
Bogaert, N., & Van den Branden, K. (2011).
Handboek taalbeleid secundair onderwijs. Leuven:
Acco.
Fullan, M. (2011). Choosing the wrong drivers
for whole system reform. Seminar Series Paper,
204.
Kotter, J. (1996). Leading change. USA: Harvard
Business School Press.
Van den Branden, K. (2010). Handboek taalbeleid
basisonderwijs. Leuven: Acco.
Van der Linden, R., Kools, Q., Teurlings, Chr., &
Verbiest, E. (2007). De inzet van competenties
bij de ontwikkeling van TOM scholen als professionele
leergemeenschappen. Tilburg: IVA.
Van hoof, J., Deneire, A., & Van Petegem, P.
(2011). Waar zit beleidsvoerend vermogen in
(ver)scholen Mechelen: Plantyn.
www.de-raet.be/vorming/pdf/duurzaam_motiveren.pdf
www.ond.vlaanderen.be/curriculum/basisonderwijs/lager-onderwijs/leergebieden/nederlands/
eindtermen.htm
www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundaironderwijs/derde-graad/index.htm
www.taalbeleid.org