Mei - Historische Kring Haaksbergen
Mei - Historische Kring Haaksbergen
Mei - Historische Kring Haaksbergen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
17e jaargang no. 2 - mei 1984 - Verschijnt 4 x per jaar<br />
ORGAAN VAN DE<br />
HISTORISCHE KRING HAAKSBERGEN
Aold Hoksebarge<br />
REDAKTIE:<br />
W. E. ten Asbroek<br />
F. G. M. Gebbink-Broekhuis<br />
J. G. L. Overbeeke<br />
ADMINISTRATIE:<br />
A. J. Temmink, Eibergsestraat 108, 7481 HN <strong>Haaksbergen</strong>,<br />
Postrek. 2547699 t.n.v. Penningmeester <strong>Historische</strong> <strong>Kring</strong> <strong>Haaksbergen</strong><br />
„Aold Hoksebarge" wordt toegezonden aan de leden van de „<strong>Historische</strong> <strong>Kring</strong> <strong>Haaksbergen</strong>".<br />
Zij betalen voor lidmaatschap en abonnement f 15,— per jaar.<br />
Publikatie of overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk, alleen toegestaan met schriftelijke<br />
toestemming van de auteurs.<br />
Bestuur van de <strong>Historische</strong> <strong>Kring</strong> <strong>Haaksbergen</strong><br />
D. Jordaan J.G.H.zn.<br />
J. G. L. Overbeeke<br />
A. J. Temmink<br />
B. E. Asbreuk<br />
W. E. ten Asbroek<br />
Mej. R. Brummelhuis<br />
F. G. M. Gebbink-Broekhuis<br />
H. J. J. ten Hagen<br />
J. B. A. Leusink<br />
J. F. Overbeek<br />
Morsinkhofweg 34<br />
Voorzitter<br />
Fazantstraat 13<br />
Secretaris<br />
Eibergsestraat 108<br />
Postrekening 2547699<br />
Penningmeester<br />
Benteloseweg 23<br />
Van Heemskerkstraat 11<br />
Dr. Ariënsstraat 8<br />
Kolenbranderweg 53<br />
Mozartstraat 46<br />
Nachtegaalstraat 13<br />
Bevertstraat 14<br />
7481 TT <strong>Haaksbergen</strong> tel. 11248<br />
7481 BG <strong>Haaksbergen</strong> tel. 11634<br />
7481 HN <strong>Haaksbergen</strong><br />
7482 PN <strong>Haaksbergen</strong> tel. 05405-214<br />
7482 BS <strong>Haaksbergen</strong> tel. 14799<br />
7481 JL<br />
7482 SE<br />
<strong>Haaksbergen</strong><br />
<strong>Haaksbergen</strong><br />
tel. 13594<br />
tel. 12559<br />
7482 VD <strong>Haaksbergen</strong> tel. 13509<br />
7481 AT<br />
7481 CX<br />
<strong>Haaksbergen</strong><br />
<strong>Haaksbergen</strong><br />
tel. 12023<br />
tel. 11564
VERENIGINGSNIEUWS<br />
.<br />
1069<br />
Op maandag 2 april j.l. bezochten 95 leden van onze kring de jaarvergadering,<br />
die gehouden werd in de Richtershof. De jaarverslagen van secretaris<br />
en penningmeester over 1983 werden ongewijzigd goedgekeurd. De aftredende<br />
bestuursleden voorzitter D. Jordaan en secretaris J. G. L. Overbeeke<br />
werden onder applaus voor een periode van vijf jaar herkozen. Aangekondigd<br />
werden twee excursies, in juni naar Zutphen en in de nazomer naar<br />
een plaats in Duitsland.<br />
Na een pauze hield de bekende heer Henk L. Kok uit Enschede een met<br />
dia's verluchte lezing over „Witte Wieven, Legende en Werkelijkheid". Zijn<br />
humoristisch getinte causerie werd door alle aanwezigen zeer gewaardeerd<br />
en met een dankbaar applaus beloond.<br />
JAARVERSLAG 1983<br />
De belangrijkste aktiviteiten van de historische kring in 1983 waren:<br />
Het inrichten van een kleine stand op een tentoonstelling in het Provinciehuis<br />
te Zwolle op 5 september 1983. Alle Overijsselsche historische verenigingen<br />
waren daar present in verband met de herdenking van het 125-jarig<br />
bestaan van de Vereeniging voor Overijsselsch Regt en Geschiedenis.<br />
In juni werd door de Haaksbergse Ondernemers Vereniging een feestweek<br />
georganiseerd om de herinrichting van het dorpscentrum te vieren. Op haar<br />
verzoek verschaften wij foto- en brochuremateriaal en een overzicht van alle<br />
in 1795 en 1830 aanwezige Haaksbergse zakenlieden.<br />
Mede door de herinrichting van de kom, waardoor de loop van enkele straten<br />
gewijzigd werd, was het nodig enige straatnamen te veranderen. Ons bestuurslid,<br />
tevens lid zijnde van de zgn. straatnaamcommissie, verleende daarbij<br />
zijn medewerking, waardoor o.a. de naam van het eerste gedeelte van de<br />
Enschedesestraat in Ruisschenborg veranderd werd.<br />
De openbare M.A.V.O. aan de Veldkampstraat verzocht ons een historische<br />
naam te bedenken voor zijn school. Op ons voorstel werd gekozen voor de<br />
nieuwe naam Nortwic-M.A.V.O.<br />
In 1983 vonden volgende lezingen en filmvoorstellingen plaats:<br />
9 februari: In de Richtershof een kleurenfilm „Dat Aolle Mönsterland" van<br />
Werner Altemöller uit Burgsteinfurt. 170 bezoekers.<br />
11 april: In hotel Morssinkhof een lezing met dia's „Varen waren geen water<br />
is" door Drs. G. J. Schutten. 50 bezoekers.<br />
30 november: In de Technische School oude films en journaalgedeeltes over<br />
gebeurtenissen in Twente vanaf 1930 door H. Kraayenbrink van de Provinciale<br />
Bibliotheekcentrale te Borne. 160 bezoekers.<br />
De excursies in 1983 waren:<br />
2 juli: Lochem en kasteel Verwolde bij Laren. 40 deelnemers,<br />
l oktober: Burgsteinfurt, slot en Banjo, en Borghorst, hallenkerk. 100 deelnemers.<br />
Op 31 december 1983 telde onze vereniging 365 leden.
1070<br />
DE TAAL VAN HAAKSBERGEN (LX)<br />
BERNARD TE LINTELO (17)<br />
De broedskoo wodden vuer in den stal ezat en duer iedereene bekekken. 't<br />
Beest was der heelemoale beduusd van, nog nooit hadden ze urn zoolange<br />
an staon gapen, 't Was net o'" 't zeggen wol: ,,Ik kan toch neet helpen, dat ze<br />
miej zon mooi strik um den kop hebt ebonden!"<br />
As noo alles op zien plaatse was wodden er nog es epreuvet, ezongen en e-<br />
sprongen en eandeluk gongen ze allemoale vreuluk op 't hoes an.<br />
Zooak al veteld hebbe, wodden vueroet al oaverleg, wee met mekaar zollen<br />
goan as neugers, nen breur van den brugom en een breur van de broed en dan<br />
noaberjongs.<br />
Een dag of wat vuer de broedlachte tradden ze smorgens al biej tieds noar<br />
den brugom, 't zondaagsge pak an, nen stok, met een mooi reusken dran,<br />
in de haand en de pette versierd met strikskes en papieren bloomen. Heel<br />
vrooger hadden ze der nen hoogen hood biej op ehad, de zoerkooltonne,<br />
zeeren grappenmakers.<br />
Ze kregen breefkes met de naams van degennige dee ze vezeuken mosten,<br />
beproaten met mekaar eers, hoo ze 't beste en vuerdeeligste loopen konnen<br />
en noodat ze eerst etrakteerd wazzen, gongen ze der op los.<br />
't Riemsel harren ze good van boeten eleerd, doar mankeerden niks an; um<br />
de buerte zollen ze neugen.<br />
Kwammen ze biej nen boer, dan begon der ééne van de neugers:<br />
Goeien dag in 't hoes!<br />
Wat stoa 'k hier kroes,<br />
Meut miej de hond,<br />
Of ik sloa ne tot stront!<br />
Hier zet ik mien stok en staf<br />
En weet neet wat ik zeggen mag.<br />
Ik stoa hier te stotteren en te stameren,<br />
Ze kiekt miej an oet alle heuke en kameren.<br />
Doar steurt miej hee,<br />
En ik wet neet wee!<br />
Mer loat ik miej ees bezinnen,<br />
Of ik neet weet, woar 'k mot beginnen.<br />
Doar steurt miej Getjaan van Hommelenborg als brugom<br />
en Jannoa van Nettelenkamp as broed,<br />
Dee loat oew neugen<br />
Op ne tonne beer vief, zesse,<br />
'n Aanker foezel tien, twaalven<br />
Een scheppel sokker en ne wanne vol rozienen,<br />
Doar zoi oew Woensdaggenmorgen<br />
Biej Groot Nettelenkaamp op loaten veschienen<br />
Hoesgezetten<br />
Nums der oet vegetten,<br />
Vroo kommen en lange blieven,
1071<br />
Aans ke we 't neet op kriegen.<br />
Mocht ik der wat oet vegetten,<br />
Dan zal de brugom en de broed<br />
Met sokker en foezel vebettern.<br />
Hei ons noo wal vestoan,<br />
Dan wille wiej 'n huusken veerder goan.<br />
Wodden de oole leu alleene neuget, dan was 't:<br />
Hoesgezetten<br />
De jongen der oet vegetten!<br />
Of harren ze mer nen halven dag, 's noamiddaags wat merre, dan zear den<br />
neuger:<br />
Doar zoi oew Woensdaggennoamiddag<br />
Biej Hommelenborg op loaten veschienen.<br />
Later to Getjaan en Jannoa oold wodden en euren oldsten zönne der biej in<br />
leeten trouwen, was dat riemsel neet mooi genog meer. Den eenen neuger<br />
„dichten" der wat biej of veraandern hier of doar wat, den aaiulern was 't<br />
nog neet noar 't zinne en dear der nog wat biej of wat of, tot der 't volgende<br />
nieje riemsel ontston, woarmerre de broedlachtenneugers sins dee tied de<br />
gasten vezochten:<br />
l en Neuger:<br />
Goeien dag!<br />
Hier zet ik mien stok en staf<br />
En neem mijn pet voor U allen af.<br />
Doar stoa Te noo binnen,<br />
Wat zal ik noo beginnen<br />
Ik bun wat dom en ongeleerd,<br />
Daarom valt mij de rede zoo verkeerd!<br />
Maar vrienden wees eens even stil<br />
En luister naar wat ik U zeggen wil.<br />
As iej allemoale miej zoo wilt vesteuren,<br />
Dan kui van mien riemsel niks heuren.<br />
Wat ik hier wil, dat zult ge wel weten,<br />
Want een bruiloft wordt niet licht vergeten.<br />
Al van die praat of van dat woord<br />
Hebt ge zeker wel wat gehoord.<br />
Ik komme neet oet 't Oosten of oet 't Westen,<br />
Ik bun neet van de slimsten, ok neet van de besten,<br />
Mer ik komme van hooger haand, van brugom en broed,<br />
Dee stuert ons der allebeide op oet,<br />
Um oew te neugen op de broedlachte<br />
Van Hendrik van Hommelenborg<br />
En Miene van Teutelenbosch.<br />
Dee loat oew neugen,<br />
Dat zal oew heugen.<br />
Dee loat oew dagen,<br />
Dat zal oew behagen,
1072<br />
Op zat sokker en foezel<br />
En ne wanne vol rozienen,<br />
Doar zoi oew Woensdaggensmorgen<br />
Biej Teutelenbosch op loaten veschienen,<br />
Hoesgezetten<br />
Nums der oet vegetten.<br />
Mer noo loak miej es bedeinken,<br />
Dan kui miej wah mangs nen borrel inscheinken,<br />
Dee zette miej doar mer kaant en klaor,<br />
Dan kon iej oew gaank wah goan.<br />
Dee beiden wilt noo samen leven,<br />
Mer eers ne broedlachte geven<br />
Op jenever en brandewijn<br />
Wat zult ge daar vroolijk op zijn.<br />
Op wat koffie en wat bier,<br />
Dat doet ons groot plezier.<br />
Komt vrienden al te maal<br />
Op zoo'n bruiloftsmaal,<br />
Daar wat te eten en te drinken is,<br />
Komt vrienden aan zoo'n bruilof tsdisch.<br />
Jonk en old, groot en klein,<br />
Allen moeten op die bruiloft zijn,<br />
Daar krijgt ge drank van allerlei soort,<br />
En een maaltijd, zooals het behoort.<br />
Want er is veel wittebrood gebakken,<br />
Met koffie en schinkenplakken.<br />
Want de bruidegom hoopt van zijn leven<br />
Nooit een bruiloft weer te geven.<br />
De bruid, die hij nu heeft,<br />
Hoopt hij te houden zoolang hij leeft.<br />
Nu ben ik wat kort van zinnen,<br />
Daarom zal mijn kameraad eens beginnen.<br />
2en Neuger:<br />
Ik kan oe zeggen, het deut miej leed,<br />
Dat mien kameroad 't neet wieder weet.<br />
Mer dan zal ik oew neugen<br />
Dat zal oew heugen,<br />
Dan zal ik oew dagen,<br />
Dat zal oew behagen.<br />
Op gestokken ossen en geslachte zwienen,<br />
Op hazen en konienen<br />
En op proemen en rozienen.<br />
Ook jenever en brandewijn<br />
Zal er op die bruiloft zijn.<br />
Die zult ge daar drinken<br />
Wanneer de glazen zullen klinken<br />
Want de brugom en de broed
1073<br />
Wilt 't maken op die bruiloft goed.<br />
Daar kunt ge rooken op uw gemak<br />
Uit lange pijpen, lekkere tabak.<br />
En ook dansen als mijnheer<br />
Want doar kump ook violensmeer.<br />
's Middags um half ééne<br />
Is 't muziek al op de beene<br />
Um één uur, dat is gewist,<br />
Dan zit 't muziek al op de kist.<br />
En as ze dan begint te strieken<br />
Begint de jongs noar de meakes te kieken.<br />
Dan zui daansen as Jaan en Greet,<br />
Dat oew den schoem op de rugge steet.<br />
Doarumme roa 'k oew an:<br />
Zet't de schoone in 't smeer,<br />
Dan doot biej 't daansen<br />
De teene neet zeer.<br />
lej kont better nen pezerik koopen,<br />
As met kapotte teene loopen.<br />
Vroo kommen en lange blieven,<br />
Aanders ke we der gen wille van kriegen.<br />
Vrienden hei ons noo wal gehoord<br />
We moeten nog verder voort.<br />
Hei ons noo wal verstoan<br />
Loat dan de glaasjes um de toafel goan.<br />
De neugers zeet ze oaveral wah geane kommen. Wee zol der neet noa ne<br />
broedlachte willen Doarumme mot ze der goan zitten en wodt ze op kloar<br />
met sokker etrakteerd. Komt ze biej noa familie van de brugom of van de<br />
broed, dan mot ze an toafel schikken en merre etten of as 't gen ettenstied is,<br />
dan haalt de vrouwe nen bollen spek oet den wiemen en deut eur nen has of<br />
wat in de panne, doar kont ze dan brood biej etten. Mangs bakt ze eur ok<br />
wah gauw 'n paar pannekoken der biej. En as ze dee achter de kneupe hebt<br />
zitten, kont de jongs der weer tegen. Wat ducht oew Broedlachtenneugers<br />
hebt 't nog neet zoo slech, as ze mer zoo wies bunt, dat ze neet meer van den<br />
Jan Doedel nemt, as ze verdraegen kont en kriegt ze wat oet den wiemen,<br />
dan mot ze neet van veerten goan zitten, mer anriegen . Dan hooft ze ok<br />
neet bange te weean, dat ze 's oavens langs de weg loopt te slingeren.<br />
Asse zoo vreande, noabers en kunnigheid, allemoale harren eneugd, zonder<br />
der eene oaver te sloan, dan gongen ze noar 't hoes van den brugom, woar<br />
ze verslag oetbrachten van alles wat er den dag zooal gebuerd was. Ze mosten<br />
an toafel schikken en wodden etrakteerd op spekpannekoke en beschutenpap<br />
Draank wodden eur wol eprissenteerd, mer doar wodden biejnoa aait<br />
vuer bedaankt.<br />
De neugers gongen op de broedlachte met de vlesge rond um in te schenken.<br />
F. Gebbink-Broekhuis
1074<br />
WONINGEN OOSTENSTRAAT IV<br />
HUIZEN NRS. 20 EN 21<br />
„In den namen onzess Heren Jesu Christi. Amen. In den Jaire als men<br />
schreeff dusent vijff hundert seven und tachtentig nha der gebuerten ons<br />
Heylants iss er een testament gemaeckt van Gebbe to Averbekke van Twecklo<br />
" aldus begint de laatste wilsbeschikking van Gebbe Averbekke, die in<br />
een armenhuisje aan het kerkhof te Enschede verbleef. Arm was ze echter<br />
niet, want ze vermaakte diverse bedragen o.a. aan het Lieve Vrouwengilde<br />
te Enschede ten behoeve van de armen en aan kinderen van haar overleden<br />
broer, onder wie genoemd werd Geert Averbeeke wonende te <strong>Haaksbergen</strong>.<br />
Deze is de oudst bekende bewoner van een huis, dat stond op de Dorper<br />
Kamp, in 1830 huis nr. 20 of 21. Op deze plaats werd in het verpondingsregister<br />
van 1602 Kamp Werner alias Werner Averbeeke vermeld. Deze was<br />
omstreeks 1590 gehuwd, vermoedelijk met een dochter van een Wissinkserf<br />
in Eppenzolder. Werner had minstens twee zonen, Arend en Jacob geheten,<br />
die beiden timmerman en houthandelaar waren. Jacob woonde in<br />
huis nr. 21, Arend in nr. 20. Met de laatste vervolgen wij de geschiedenis.<br />
HUIS NR. 20<br />
Arend was twee keer getrouwd. Vóór 1632 met Maria Smidt, dochter van<br />
Berndt en vóór 1651 met Gerdtken NN. Arend overleed in juli 1661. Opvolger<br />
in het huis werd zijn zoon Werner, vermoedelijk uit het eerste huwelijk,<br />
die omstreeks 1673 huwde met Jenneke Bouwmeester. Hij overleed<br />
kort na 1716. Werner was diaken van de NH kerk en smid. Hij was bovendien<br />
voorvader van een smedengeslacht Averbeek, dat tot 1813 in huis nr.<br />
20 woonde. Achtereenvolgens waren dat<br />
Arend Averbeek, NH lidmaat 1695, overleden 1727 en gehuwd 1701 12/6<br />
met Aaltje Lankheet, dochter van kerkmeester Jan Lankheet.<br />
Jan Averbeek, NH lidmaat 1726, gehuwd 1737 17/11 met Berendje Roerink<br />
uit Buurse. Jan testeerde op 5 juni 1759 en overleed kort daarna.<br />
Arend Averbeek, NH gedoopt 1738 28/11, overleden ca. 1802, gehuwd<br />
1761 15/11 met Herberdina Scholten uit Buurse.<br />
Jan Averbeek, NH gedoopt 1769 14/5, overleden 1813 30/2, gehuwd 1793<br />
23/6 met Janna Morsinkhof, dochter van Berend. In 1804 verbrandde hun<br />
huis, maar werd nadien weer opgebouwd.<br />
De volgende bewoner was wel een zoon, maar de eerste die geen smid werd.<br />
Zijn naam was Berend Jan Averbeek, geboren 1802 9/2, overleden 1836<br />
27/2. Berend Jan was bakker en huwde op 20 mei 1827 te Neede met Elisabeth<br />
<strong>Mei</strong>jer, geboren 1800 25/9 als dochter van Adam <strong>Mei</strong>jer te Amsterdam.<br />
Elisabeth hertrouwde op 20 november 1838 te <strong>Haaksbergen</strong> met de<br />
6 juni 1811 geboren Arend Jan Gakink, die werkte op de Jordaansbleek.<br />
Door zijn vrouw leerde hij het bakkersvak en werd hij ook bakker. Hun zoon<br />
Johannes Frederikus Gakink werd op 25 maart 1839 geboren. Elisabeth<br />
<strong>Mei</strong>jer overleed op 14 december 1883, enkele dagen nadat genoemde zoon
op 8 december 1883 gehuwd was met Hilligje ten Hoorn, geboren 28 augustus<br />
1858 te Hoogeveen. Johannes Frederikus Gakink was zadelmaker en<br />
Hilligje ten Hoorn vroedvrouw. Zij overleed in 1894. Haar gezin bleef nog<br />
tot 1913 in huis nr. 20 wonen, waarna het pand betrokken werd door de<br />
te Tubbergen geboren Bernardus Steggink, zijn vrouw Arnolda Johanna<br />
Schuurman en hun acht kinderen, die voordien aan de overzijde van de straat<br />
gewoond hadden. Deze familie oefende tot ongeveer 1950 een kruideniersbedrijf<br />
uit. Het pand werd daarna gekocht door Theo Bösing.<br />
HUIS NR. 21<br />
Uit het vervolg van de historie is gebleken, dat in dit huis in 1651 Jacob<br />
Averbeeke woonde, een broer van de bij huis nr. 20 vermelde Arend. Mogelijk<br />
was dit huis in 1602 al aanwezig met als bewoner Kamp Hendrik, van<br />
wie verder niets bekend is. Gezien zijn naam moet hij echter wel ongeveer<br />
hier gewoond hebben. Jacob was reeds vóór 1623 getrouwd met een van het<br />
erve Groothuis in Brammelo afkomstige vrouw, Kinderen uit dit eerste huwelijk<br />
verkochten namelijk in 1663 een gedeelte van de Sassenmolenkamp,<br />
die eigendom was van het erve Groothuis. In 1637 hertrouwde Jacob met<br />
Swenne Kemerink, dochter van Evert. Op 22 februari 1647 maakten Jacob<br />
en Swenne hun testament, waaruit het jaar van hun huwelijk blijkt. Hoewel<br />
uit het tweede huwelijk een zoon Hendrik geboren werd, werd de/e geen<br />
opvolger in het huis, waarschijnlijk omdat hij in 1683 met een meisje uit<br />
Ottenstein trouwde en daarheen verhuisde. Opvolger in huis nr. 21 werd<br />
dochter Aaltje Averbeek, die op paasmaandag 1668 huwde met Jan te Lintelo,<br />
zoon van Jan. Na haar overlijden hertrouwde Jan op 23 oktober 1681<br />
met Berendje Veldkamp, dochter van Jan. Opvolger werd de zoon uit het<br />
eerste huwelijk, Arend geheten, die op 9 mei 1717 trouwde met Grietje<br />
Langezaal, dochter van Thias. In de bekende registers van 1720 en 1723<br />
werden zowel vader Arend als zoon Jan te Lintelo vermeld. Arends dochter<br />
Anna huwde op 6 augustus 1741 met Hendrik Kuipers uit Buurse. Anna<br />
overleed al spoedig, waarna Hendrik op kerstmis 1749 hertrouwde met Jenneke<br />
Klein Langelo.<br />
Volgens de registers van 1751 en 1764 woonde Hendrik in huis nr. 21. In<br />
1767 bouwde hij er een nieuw huis getuige een gevelsteen, die in dit huis<br />
aanwezig was. Uit zijn eerste huwelijk werd in 1742 een zoon Jan Hendrik<br />
geboren, die op 26 januari 1772 trouwde met Janna ten Spoolder uit Rekken,<br />
waar Jan Hendrik ook ging wonen. Uit de volkstelling van 1795 blijkt<br />
dat het pand toen verhuurd was aan Derk Ordelmans en de weduwe Stille,<br />
een naaister. De te Rekken geboren zoon, ook Jan Hendrik Kuipers geheten,<br />
huwde in 1810 met Johanna Wolterink uit Buurse, die op 20 juli 1822 in<br />
huis nr. 21 overleed. Hierop hertrouwde Jan Hendrik eind van dit jaar met<br />
Aleida Broshuis uit Neede. Deze overleed op 3 september 1825, waarna Jan<br />
Hendrik voor de derde keer trouwde, nu met Gezina Morsink uit Enter. Bij<br />
de volkstelling van 1830 werd het huis bewoond door het laatste echtpaar<br />
met zoon Christiaan uit het tweede huwelijk, geboren 1824, en zoon Ar-<br />
1075
1076<br />
nold uit het derde huwelijk, geboren 1827. Inwonend was de weduwe Hesselink-Leppink<br />
niet een zoontje van drie jaar. Jan Hendrik Kuiper overleed<br />
op 7 juli 1836. Zijn weduwe woonde er nog in 1840. Het huis werd daarna<br />
verhuurd aan verschillende echtparen en hun kinderen. Vermeld werden 26<br />
gezinnen, van wie de meesten er slechts enkele jaren woonden. Meer dan 10<br />
jaar woonden er alleen het gezin van Frederik Ordelmans-Waanders met 2<br />
kinderen en dat van Gerrit Jan Wissink-Hondelink. In 1858 emigreerde vanuit<br />
dit pand het echtpaar Johannes Scholten, grofsmid, met zijn vrouw<br />
Johanna Maria van der Poel en l kind naar Brazilië. Omstreeks 1930 werd<br />
het pand bewoond door een nazaat van de laatste eigenaar Kuipers, genaamd<br />
Hermanus Johannes Kuipers, geboren in 1899, en zijn vrouw Aleida Gerarda<br />
Ooink. Hij was chauffeur van dokter Scaf en zij hielp in de winkel van Theo<br />
Bösing, nadat deze hier zijn manufacturenzaak gevestigd had. Theo Bösing<br />
bracht de panden 20 en 21 weer bijeen.<br />
HUIS NR. 22<br />
In het verpondingsregister van 1600/1602 werd dit huis reeds vermeld. Het<br />
was eigendom van en werd bewoond door Jan Lansink, die ook Kamp Jan<br />
genoemd werd. Opvolgende bewoners werden zijn zoon Jan Lansink en zijn<br />
vrouw Judith Oynck. Schuldeisers van dezen legden op 15 april 1667 beslag<br />
op hun huis. Hun kinderen protesteerden hiertegen, omdat niet hun ouders,<br />
maar zij eigenaren waren en het huis op 8 juli 1641 van grootmoeder geërfd<br />
hadden. De vrouw van Kamp Jan moet dus in 1641 overleden zijn. Jan Lansink<br />
Jr. werd nog als bewoner vermeld in de vuurstedenregisters van 1675<br />
en 1682. Hij overleed vóór 1688. Zijn zoon Joan huwde op 2 december 1688<br />
met Margaretha de Wolf, dochter van Wolfgang Theodorus de Wolf, burgemeester<br />
van Ottenstein. Hun zoons waren de bekende Haaksbergse pastoor<br />
Theodorus Lansink en de opvolger in huis nr. 22 Daniël Albertus. Voor meer<br />
gegevens over pastoor Lansink en de ook in dit huis geboren Catharina de<br />
Hartog-Lansink, schenkster van het avondmaalszilver, verwijzen we naar de<br />
Historie der Kerken.<br />
Daniël Albertus huwde op 30 november 1738 met Eva Lankheet. Hij werd in<br />
1751 nog als eigenaar en bewoner vermeld. Zijn financiële omstandigheden<br />
waren echter verre van rooskleurig, waardoor het pand op 26 januari 1756<br />
executorieel verkocht moest worden aan Hendrik Budde, koopman te Deventer.<br />
Hij betaalde er f 2005,- voor. Deze verhuurde het huis aan de medisch<br />
doctor Johan Buursink, die in het hoofdgeldregister als bewoner vermeld<br />
werd. Hij overleed in januari 1768. Zijn weduwe bleef er wonen. Van 1771<br />
tot 1775 woonde er ook de bakker Jan ten Rouwenhorst. Op 9 november<br />
1774 werd het huis openbaar verkocht door kinderen van predikant Bachine,<br />
schoonzoon van Hendrik Budde. Koper was een halfbroer van de 1768 overleden<br />
medisch doctor, eveneens een medisch doctor en ook Johan geheten,<br />
in 1780 gehuwd met Anna Maria Nijtert uit Oldenzaal. Deze verhuurde het<br />
huis aan zijn zuster Berendina Buursink uit Buurse,die op 17 augustus 1777<br />
trouwde met Johannes Theodorus de Reuver, die uit het Bentheimse stamde.
Deze was winkelier. Op 21 december 1782 kon hij het pand voor f 2000,-<br />
van zijn zwager kopen. Zijn dochter Helena trouwde op 28 januari 1806<br />
met Jan Hendrik Brons, geboren te Schapen in de graafschap Lingen. Dit<br />
echtpaar werd in 1830 als bewoner van huis nr. 22 vermeld. Eigenaren waren<br />
toen de erfgenamen van J. Th. de Reuver. Deze verkochten het huis op<br />
25 januari 1831 aan de weduwe Lammersman-Wamelink. Haar dochter Maria<br />
Sophia Aleida Josephina Elisabeth trouwde op 24 november 1835 met de<br />
metselaar Jan Hendrik Langezaal. Deze werden in 1850 als eigenaren en bewoners<br />
opgegeven. Zij hadden het pand bij schenkingsakte van 7 november<br />
1836 verworven. In april 1856 emigreerde het gezin Langezaal-Lammersman<br />
naar Noord Amerika.<br />
Daarna woonden er diverse gezinnen o.a. dat van de veearts Carel van Hummel,<br />
dat in 1859 naar Hengelo vertrok; het gezin Vierdag-Hondelink, dat in<br />
1889 met 15 personen naar Enschede vertrok. Opvolgers werden de in 1857<br />
te Eibergen geboren logementhouder Anthony Hasselo, zijn vrouw de in<br />
1863 te Dinxperlo geboren Hendrika Bruggink met 2 kinderen. Kort voor<br />
1910 vertrokken de Hasselo's naar Buurse op het café de Kruisboer. Opvolgers<br />
werden de in 1870 te Neede geboren Jan Hendrik Scheggetman, zijn<br />
tweede vrouw, de in 1875 te Mettman geboren Wilhelmina Odink met 7<br />
kinderen. Dit gezin vertrok kort voor de eerste wereldoorlog naar de Bekkevosweg.<br />
In pand nr. 22 kwam toen café Snuverink. Omstreeks 1920 bouwde<br />
Herman Broekhuis er een nieuw winkel- en woonhuis met daarbij een bloemisterij.<br />
De bloemisterij werd overgenomen door H. van Veen. In 1982 werd<br />
hier de supermarkt Torro gebouwd.<br />
HUIS NR. 23<br />
Op 16 september 1826 verkocht J. Th. de Reuver, de bewoner van huis nr.<br />
22, 3000 m2 van zijn eigendom aan de tapper Johannes Wijlens, de bewoner<br />
van huis nr. 42. Deze ging er niet zelf wonen, maar bouwde er wel een huis,<br />
dat volgens de volkstelling van 1830 verhuurd was aan de commies te paard<br />
Franciscus Jacobus Vos en zijn gezin. In 1840 werd het pand bewoond door<br />
de weduwnaar Jan Hendrik Ticheler en het gezin van zijn dochter Johanna,<br />
die in 1834 met Gradus Waanders, winkelier, gehuwd was. Na Johanna's<br />
overlijden hertrouwde Gradus in 1844 met Anna Hondelink. In 1850 waren<br />
zowel Jan Hendrik als Gradus overleden. Bewoners waren de weduwe Anna<br />
Waanders-Hondelink en drie stiefkinderen. Omstreeks 1855 werd het huis<br />
bewoond door de huisschilder Hermannus Klaassen, zijn vrouw Johanna<br />
Wessels en drie kinderen. Nog vóór 1860 werden als opvolgers vermeld de in<br />
1796 geboren veldwachter Jan te Kiefte met zijn vrouw Berendina <strong>Mei</strong>jers<br />
en hun zoon, de in 1825 geboren rijksveldwachter Hendrik Jan te Kiefte<br />
met zijn vrouw Hermina Hilderink en vier kinderen. Daarna woonden er nog<br />
de gezinnen van Salomon Frankenhuis, totaal vier personen en van Johannes<br />
Antonius Jansen, hakkeren winkelier, totaal vijf personen. In 1881 werd het<br />
pand bewoond door de arts Jan Jacob Lokker met vijf gezinsleden. Na het<br />
vertrek van deze naar Coevorden in 1886 werd het pand in eigendom be-<br />
1077
1078<br />
woond door Jan Herman Wisselink, geboren te Hellendoorn op 30 mei 1847,<br />
gehuwd met Hendrika Companje uit Vriezenveen. Jan Harmen overleed in<br />
1904. Zijn weduwe woonde er nog tot 1920. Het pand werd toen door de<br />
gemeente <strong>Haaksbergen</strong> aangekocht voor f 29000,-. Het werd verbouwd tot<br />
gemeentehuis en burgemeesterswoning, In augustus 1921 verhuisde men het<br />
gemeentehuis van de markt naar het nieuwe pand. Na 1940 werd het voor<br />
andere gemeentelijke doeleinden gebruikt tot 1964. Toen werd er het huidige<br />
postkantoor gebouwd.<br />
W. E. ten Asbroek - J. B. A. Leusink - J. G. L. Overbeeke<br />
NIJHUIS OP LAAKMORS IN DE HONES<br />
Hendrik Schol ten op Laakmors had twee zonen, die op Laakmors trouwden.<br />
Frederik Egbert werd opvolger op het erve Laakmors en voor Jan, die in<br />
1741 trouwde, werd omstreeks dit jaar een tweede huis op Laakmors gebouwd,<br />
die we naar Jans schoonzoon Jan of Jan Hendrik Nijhuis „Nijhuis op<br />
Laakmors" noemden. Met Jan beginnen we de stamreeks op dit deel Laakmors.<br />
A. JAN SCHOLTEN, overleden 1785 3/3, gehuwd 1741 26/3 met JANNA<br />
SWERINK uit Brammelo, overleden 1783 14/4<br />
Kinderen:<br />
1. Toone Scholten, gedoopt 1741 29/10<br />
2. Hendrik Scholten, gedoopt 1750 1/3. Hij verkocht op 26 november<br />
1787 zijn erfdeel, zijnde een vijfde, aan zijn neef Toone op Laakmors<br />
3. Jan Harmen Scholten, gedoopt 1753 31/5, eerste gehuwd met NN en<br />
dan 1781 4/11 hertrouwd met Anna Geertrui Averbeek. Jan Harmen<br />
verhuisde nogal eens. Bij zijn tweede huwelijk woonde hij in Uitdam,<br />
in 1788 te Durgerdam en in 1798 te Diepenheim. Hij werd ook eigenaar<br />
van een vijfde deel Laakmors bewoond door Nijhuis.<br />
4. Toone Scholten, gedoopt 1755 9/2<br />
5. CATHARINA SCHOLTEN, zie B<br />
6. Joannes Scholten (tweeling) gedoopt 1758 11/6 met aantekening<br />
„dood"<br />
7. Fredericus Scholten, gedoopt 1758 11/6 (tweeling)<br />
Aannemende, dat de eerstgenoemde Toone en Joannes jong overleden zijn,<br />
werd het deel Laakmors van Jan Scholten in vijf delen geërfd door de onder<br />
2, 3, 4, 5 en 7 genoemden. Anna Geertrui Scholten-Averbeek testeerde op 4<br />
juni 1801 en overleed kort daarna. Op 5 oktober van hetzelfde jaar kocht<br />
Jan Handrik Nijhuis (zie B) haar één vijfde deel en het door hemzelf bewoonde<br />
één vijfde deel bij executoriéle distractie. Op onbekende wijze werd hij<br />
voor 1825 ook eigenaar van de delen van Toone en Fredericus. Jan Scholten<br />
en zijn broer Frederik Egbert werden in 1740 door de drost beboet wegens<br />
stropen. Jagen zat Jan in het bloed, in 1747 en 1756 werd hij vermeld als<br />
jager van de Graaf van Rechteren, landrentmeester van Twente.
B. CATHARINA SCHOLTEN, gedoopt 1756 19/9, overleden na 1821, gehuwd<br />
1779 16/12 met (Jan) HENDRIK NIJHUIS, zoon van Berend uit<br />
de Rutbeek, gedoopt 1745 25/2, overleden 1807 21/3.<br />
Kinderen:<br />
1. Johannes Nijhuis, gedoopt 1779 12/12<br />
2. HENDRIK NIJHUIS, zie C<br />
3. Jan Nijhuis, gedoopt 1783 14/9, overleden 1783 25/9<br />
4. Janna Nijhuis, gedoopt 1784 19/9<br />
5. Jannes Nijhuis, gedoopt 1786 5/11<br />
6. Jenneke Nijhuis, gedoopt 1790 17/3<br />
7. Berendina Nijhuis, gedoopt 1792 14/3<br />
8. Berend Jan Nijhuis, gedoopt 1794 3/8, gehuwd 1832 18/3 met Arendina<br />
Wargerink, dochter van Arend, weduwe van Gerrit Jan Jasink.<br />
Na haar overlijden hertrouwde Berend Jan met Johanna Teutelink,<br />
dochter van Jan. Hij was landbouwer in de gemeente Lonneker.<br />
9. Berendina Nijhuis, gedoopt 1798 22/4, gehuwd 1835 24/4 met Jan<br />
Harmen te Rijth, zoon van Jannes.<br />
10. Aaltje Nijhuis, gedoopt 1802 30/1<br />
De vader van Jan Hendrik of Hendrik Nijhuis, Berend Nijhuis had in 1767<br />
driekwart deel van de Kattenstaart gekocht van Frederik Egbert Scholten.<br />
Het andere kwart erfde J. H. Nijhuis van zijn schoonvader Jan Scholten.<br />
C. HENDRIK NIJHUIS, gedoopt 1781 12/8, overleden 1837 4/6, gehuwd<br />
1807 16/8 met JENNEKE NIJHOF alias LEUSINK, dochter van Berend<br />
onder Enschede.<br />
Kinderen:<br />
1. Hendrina Nijhuis, gedoopt 1808 16/1, gehuwd 1830 2/10 met Hendrik<br />
Westendorp, zoon van Hendrik<br />
2. Gerrit Jan Nijhuis, gedoopt 1809 28/2, overleden voor 1839<br />
3. JAN HENDRIK NIJHUIS, zie D<br />
4. Janna Nijhuis, geboren 1813 31/1, gehuwd 1836 5/3 met Jan Harmen<br />
ter Maat, zoon van Jan<br />
5. Aaltje Nijhuis, geboren 1816 1/12<br />
6. Christiaan Nijhuis, geboren 1822 3/4, gehuwd 1851 26/3 met Gerritdina<br />
te Rijt, dochter van Harmen, Neede<br />
7. Berend Jan Nijhuis, geboren 1824 5/11<br />
Op 6 juli 1839 testeerde Jenneke Leusink, weduwe van Hendrik Nijhuis. Erfgenaam<br />
werd haar zoon Jan Handrik. De andere kinderen Hendrina, Janna,<br />
Aaltje, Christiaan en Berend Jan kregen elk f 25,-.<br />
D. JAN HENDRIK NIJHUIS, gedoopt 1810 16/11, gehuwd 1833 8/8 met<br />
GEERTJE BREUKERS, gedoopt Enschede 1808 8/11, dochter van<br />
Gradus Breukers of Brakers.<br />
Het huis van Jan Hendrik Nijhuis (kadaster nr. D 71) brandde in 1841 af. Er<br />
werd een nieuw gebouwd (nu Koekoek-wönner genaamd), dichter bij de<br />
Buurserstraat (kadaster nr. D 252). Blijkbaar was Jan Hendrik Nijhuis door<br />
de brand in armoede en moeilijkheden gekomen. Om uit de nood te geraken<br />
1079
1080<br />
werden op 6 juni 1847 zijn huis en landerijen op het Laak mors en zijn land<br />
de Kattenstaart, waar inmiddels een woning het Haasje gebouwd was, verkocht<br />
aan Jan Bos op de Koekoek. Daarom wordt de boerderij nu Koekoekwönner<br />
genoemd. Tot de verkoop moest Jan Hendrik natuurlijk zijn medewerking<br />
verlenen, maar hij was gevlucht. Daarom werd de hulp van de rechtbank<br />
te Almelo ingeroepen. Op 5 juni 1847 schreef burgemeester Verbeek<br />
van <strong>Haaksbergen</strong> aan de officier van justitie te Almelo: „J. H. Nijhuis vreest<br />
gevangen genomen te worden. Hij laat zich niet in het openbaar zien en<br />
slaapt niet meer in huis. Hij heeft zijn goederen verkocht en wil vertrekken".<br />
Op 9 juni vulde de burgemeester nog aan: „J. H. Nijhuis is onvindbaar. Hij<br />
zou zich in Pruisen ophouden en reeds heden de reis naar Amerika aanvaarden".<br />
Zijn vrouw en nog in leven zijnde kinderen verlieten kort daarop het<br />
plaatsje Nijhuis op Laakmors.<br />
De volgende bewoners waren prachters van de opvolgende eigenaren: eerst<br />
Gerrit Jan Bos, zoon van Jan Bos op Koekoek, geboren 1829 6/5 en dan<br />
Egbert Scholten, schoonzoon van Gerrit Jan Bos, geboren Borculo 1863<br />
11/2.<br />
Van de bewoners van Koekoek Wönner zijn bekend: Hendrik Wissink, geboren<br />
1820 6/7 en zijn vrouw Janna Voogd, geboren 1822 20/11, vermeld<br />
van 1850 tot 1870, Gerhard Hukker, geboren Zelhem 1848 30/3, vermeld<br />
in 1897 en Jan Hendrik Hietbrink, geboren Eibergen 1866 6/1, vermeld in<br />
1909.<br />
W. E. ten Asbroek - J. G. L. Overbeeke<br />
DE LAARVELD-ERVEN IN LANGELO, HET LAARVELD<br />
In de rentmeestersrekeningen van het drostambt <strong>Haaksbergen</strong> is reeds in<br />
1531/32 sprake van de „Laeringgaerden" bij het erve Wildering, nu Wilder<br />
geheten. Het is niet duidelijk of deze gaarden toen bewoond werd, maar<br />
zeker is, dat het landbouwgrond was, waaruit Karel V, heer van Overijssel,<br />
inkomsten genoot. Misschien behoorde hij tot het Lutke en Lamanshuis<br />
(zie AH blz. 653/654 en blz. 726/727) vermeld in 1411, waarschijnlijk voorlopers<br />
van de erven Grote en Luttike Twenhuis. In het veld bij La- of Laarman<br />
werd tussen 1600 en 1675 een erf Laarveld gesticht, dat in 1677 bewoond<br />
werd door Hendrik Scholten, zoon van de uit Buurse afkomstige<br />
Albert Scholten (zie artikel Scholten Vaarwerk te Buurse onder D 5). Met<br />
deze Albert zullen we de reeks bewoners op Laarveld beginnen.<br />
A. ALBERT SCHOLTEN, zoon van Hendrik, overleden maart-juni 1662,<br />
natuurlijke vader van Hendrik, zoon van ANNA TER MAAT, dochter<br />
van Hendrik.<br />
Op 6 december 1652 werd Albert door Anna aangesproken vooreen schadevergoeding<br />
wegens het verwekken van het kind. Het is niet bekend, hoeveel
hij betalen moest. Zeker is, dat Albert Anna's kind als zijn zoon erkende.<br />
Toen hij op 8 maart 1662 testeerde, vermaakte hij zijn erfenis aan zijn broers<br />
en zusters, maar gaf aan zijn zoon Hendrik 1200 daalder en de „halve iemen"<br />
(bijenvolk). Het is niet duidelijk, waar Albert woonde. Vermoedelijk aanvankelijk<br />
op Scholten Vaarwerk, maar toen zijn schoonzuster daar in 1658 hertrouwde<br />
met Hendrik ter Hofstede, ging hij mogelijk naar zijn zwager Geert<br />
Lankheet op het gelijknamige erve in Langelo, waar hij in 1662 zijn testament<br />
opstelde. Omdat zijn zoon en kleinkinderen ook Scholten Langelo en<br />
Klein Langelo genoemd werden, was hij mogelijk boer op Klein Langelo<br />
alias Vedders. Bij leningen aan Kamp Arend kreeg Albert reeds in 1652<br />
land bij de Oostendorper Braak in onderpand. Mogelijk heeft hij ook dit<br />
land bebouwd. Zeker is, dat Oostendorp eigenaar was van de ondergrond<br />
van de Laarvelderven, zie hieronder.<br />
1081<br />
B. HENDRIK SCHOLTEN TE LANGELO, gehuwd 1680 18/7 met JEN-<br />
NEKE TEN WESTENDORP, dochter van Berend uit Buurse, die 1699<br />
16/12 hertrouwde met Jan Sjongen, zoon van Hendrik uit Rekken.<br />
Kinderen uit het Ie huwelijk:<br />
1. Albert Scholten te Langelo, gehuwd 1709 10/2 met Jenneke ten<br />
Dijkhuis, dochter van Hendrik, Langelo, landbouwer op de lijf tocht<br />
Dijkhuis<br />
2. BEREND SCHOLTEN TE LANGELO, zie C<br />
3. Harmken Scholten, gehuwd 1711 27/1 met Gerrit Nijenhuis, zoon<br />
van Hendrik op Wilderink. Landbouwer op Klein Langelo alias Vedders.<br />
Testeerde 31 januari 1773, overleden voor l september 1773.<br />
4. Hendrik te Langelo, ongehuwd, mogelijk gedoopt Rekken 1685<br />
30/8, testeerde 1747 31/10, overleden oktober 1773.<br />
5. Roelof Klein Langelo, overleden pinksteren 1744.<br />
6. Claas te Laarveld, gehuwd 1699 23/4 met Aaltje Morsinkhof, dochter<br />
van Harmen Bloemena op Morsinkhof, zie LAARVELD/BOTTEROP<br />
Hendrik Scholten was door de erfenis van zijn vader in goede doen gekomen.<br />
In 1668 kocht hij met Jan Lankheet de helft van de woning Kriegerie (Klaashuis)<br />
van Claas Morsinkhof, in 1680 een markslag bij Dijkhuis en in 1685<br />
land op de Molenkamp in Langelo. In het register van de 500e penning anno<br />
1675 werd hij aangeslagen naar een vermogen van f 1000,-. In 1677 was hij<br />
reeds landbouwer op het Laarveld, zoals in de protocollen van 5 november<br />
van dat jaar vernield. Hij werd ook Laarvedder genoemd. Eigenaren van het<br />
Laarveld waren nog steeds Oostendorps. Bij erfdeling van 6 mei 1699 werden<br />
de broers Albert en Berend Oostendorp voor f 1200,- eigenaren van het Laarveld.<br />
C. BEREND SCHOLTEN OF KLEIN LANGELO, gehuwd 1711 18/1 met<br />
GEESKEN TE LANGELO, dochter van Roelof Oostendorp.<br />
Kinderen:<br />
1. HENDRIK SCHOLTEN OP LANGELO alias LAARVELD, zie D<br />
2. Jan Laarveld, gehuwd 1762 14/3 met Christia ter Bekke, overleden<br />
november 1783. Jan was landbouwer op de Koldeweye in Langelo,
1082<br />
op 14 februari 1784 verkocht aan Jan Hendrik Laarveld, zie D S<br />
3. Berend Laarveld, knecht op Lankheet, overleden 1784 3/1<br />
4. Harmina Klein Langelo, vermeld in testament van broer Berend d.d.<br />
1761 2/3<br />
5. Joanna Laarveld.<br />
Op 18 september 1745 werd geprotocolleerd, dat Berend Klein Langelo op<br />
eigen land van Hendrik Oostendorp woonde. Op 23 augustus 1753 werd het<br />
land Laarveld van Hendrik Oostendorp publiek geveild. Er waren drie meiers:<br />
Hendrik Scholten (C 1), Hendrik Laarveld (zie Laarveld/Botterop) en Claas<br />
ter Helle (zie Laarveld/Helle), die allen hun deel kochten voor resp.f 926,-,<br />
f 996,-en f 746,-.<br />
D. HENDRIK SCHOLTEN alias LAARVELD, gehuwd 1740 28/2 met JAN-<br />
NA HAGMAN te Langelo, overleden 1788 25/3<br />
Kinderen:<br />
1. Berend Laarveld, gedoopt 1740 4/7<br />
2. Berendina Laarveld, gedoopt 1741 10/8, gehuwd 1782 8/12 met Berend<br />
Wissink, Eppenzolder, en 1789 4/10 hertrouwd met Jan Onland,<br />
zoon van Mannus, die 1794 19/1 hertrouwde met Fenne Eijsink<br />
dochter van Hendrik<br />
3. BEREND LAARVELD, zie E<br />
4. Jan Hendrik Laarveld, gedoopt 1747 2/7<br />
5. Jan Hendrik Laarveld, gedoopt 1750 10/6, overleden 1792 21/3, gehuwd<br />
1778 12/7 met Geertruit Klein Langelo, overleden 1803 13/11<br />
die 1793 8/12 hertrouwde met Jan Hendrik Bouwmeester, zoon van<br />
Jan. Jan Hendrik Bouwmeester hertrouwde 1804 17/4 met Johanna<br />
Teesselink. Jan Hendrik Laarveld was landbouwer op de Koldeweye.<br />
Zijn zoon Rudolf werd boer op Schutjesgoor in Langelo.<br />
6. Joanna Laarveld, gedoopt 1753 29/3<br />
7. Gerardus Laarveld, gedoopt 1754 26/3<br />
8. Bernardus Laarveld, gedoopt 1756 30/1, overleden 1819 12/9, gehuwd<br />
1804 17/5 met Henrica Belshof, dochter van Berend, overleden<br />
1837 11/4, die na Bernardus' overlijden hertrouwde met Johannes<br />
ten Hagen. Bernardus Laarveld was de „ziener van <strong>Haaksbergen</strong>" en<br />
woonde op het naar hem genoemde erve Kiekeberend aan de Hasseltweg.<br />
9. RolefLaarveld,gedoopt 1757 14/6<br />
10. Rolef Laarveld, gedoopt 1758 20/8<br />
Volgens de volkstelling van 1748 woonde Hendrik op Laarveld met vrouw en<br />
drie kinderen onder 10 jaar en zijn moeder als „meid" en een zieke zuster en<br />
een knecht.<br />
E. BEREND LAARVELD, gedoopt 1744 19/9, gehuwd 1778 22/11 met<br />
ANNA KLEINSMAN alias Van de Höfte, dochter van Jan en Janna Kerkemeijer<br />
te Boekelo onder <strong>Haaksbergen</strong>.<br />
Kinderen:<br />
l. Bernarda Laarveld, gedoopt 1779 23/12
2. Johannes Hendrikus Laarveld, gedoopt 1780 15/10<br />
3. Gerhardus Johannes Laarveld, gedoopt 1782 12/9<br />
4. Johannes Hendrikus Laarveld, gedoopt 1783 29/8<br />
Volgens het brouwboek van Hendrikus Waanders in de Dom werden<br />
op 1783 27/7, 1785 26/1 en 1787 22/5 drie kinderen van<br />
het „heerschap" Berend op het Laarveld begraven.<br />
5. Joanna Laarveld, gedoopt 1784 13/8, overleden 1856 14/10, gehuwd<br />
1811 16/8 met Gerrit Jan Veehof, zoon van Gerhardus, gedoopt<br />
1768 23/8, overleden 1841 6/11, timmerman in de Blankenborg<br />
nr. 173.<br />
6. Hendrika Laarveld, gedoopt 1786 22/1, overleden 1855 9/5, gehuwd<br />
1813 21/10 met Jan Hendrik ter Weele, zoon van Hendrikus,<br />
gedoopt 1782 23/10, landbouwer op Aaftink in Langelo<br />
7. JOHANNES HENDRIKUS LAARVELD, zie F I<br />
8. JOHANNES LAARVELD, zie F II<br />
F I JOHANNES HENDRIKUS LAARVELD, gedoopt 1787 19/11,<br />
overleden 1844 3/5, gehuwd 1812 11/2 met GEZIENA BOONK,<br />
dochter van Joannes en Jenneke Volmerink, gedoopt 1789 22/3.<br />
Johannes Hendrikus was landbouwer op Laarveld, Omdat hij geen kinderen<br />
had, werd zijn broer Johannes opvolger, zie F II<br />
F II JOHANNES LAARVELD, gedoopt 1789 16/12, overleden 1856<br />
3/12, gehuwd Neede 1823 19/4 met JANNA GEERTRUID TE<br />
RIETMOLE, dochter van Nicolaas en Janna Lenderink, gedoopt<br />
1792 1/3 te Rietmolen.<br />
Kinderen:<br />
1. Anna Laarveld, geboren Neede 1823 12/8<br />
2. Catharina Laarveld, geboren Neede 1827 17/1, overleden <strong>Haaksbergen</strong><br />
1857 26/1, metselaar, ongehuwd<br />
4. GERRIT JAN LAARVELD, zie G<br />
5. Janna Geertruida Laarveld, geboren <strong>Haaksbergen</strong> 1832 21/9.<br />
Johannes Laarveld was metselaar van beroep. Tot ca. 1832 woonde hij in de<br />
gemeente Neede, ging toen naar <strong>Haaksbergen</strong>, maar vertrok l mei 1841 opnieuw<br />
naar Neede. Vandaar verhuisde hij op 12 februari 1846 weer naar<br />
<strong>Haaksbergen</strong>, waar hij zijn in 1844 overleden broer Jan Hendrik op Laarveld<br />
opvolgde.<br />
1083<br />
G. GERRIT JAN LAARVELD, geboren Neede 1829,25/4 overleden <strong>Haaksbergen</strong><br />
1897 6/12 als weduwnaar van drie vrouwen. Hij huwde n.l. drie<br />
maal: 1859 22/7 met Johanna Geertruida Assink, geboren 1835 27/6,<br />
overleden 1865 7/7, dochter van Hendrikus en Anna ten Hoopen, 1866<br />
30/6 met Catharina Komman, geboren 1839 8/6, overleden 1875 16/4,<br />
dochter van Christiaan en Johanna Lankheet, en tenslotte 1875 2/9 met<br />
GRADA ELLENBROEK, geboren 1844 21/2, overleden 1891 11/6,<br />
dochter van Hendrikus en Berendina Eijsink.<br />
Kinderen uit het Ie huwelijk:
1084<br />
1. Johannes Hendrikus Laarveld, geboren 1861 28/1, overleden 1872<br />
26/1<br />
2. Bernardus Laarveld, geboren 1865 1/7, overleden 1865 12/9<br />
Kinderen uit het 2e huwelijk:<br />
3. Johannes Laarveld, geboren 1867 6/8, overleden 1947 29/9, gehuwd<br />
1893 29/4 met Johanna Geertruida Michorius, dochter van Joannes<br />
en Joanna Geertruid <strong>Mei</strong>jerink, geboren 1853 8/12, overleden 1933<br />
12/7. Zij woonde in de Götte, Eibergsestraat<br />
4. Jan Laarveld, geboren 1870 16/4, gehuwd 1899 21/10 met Anna<br />
Gerridina Schartman, dochter van Martinus en Joanna Bouwmeester,<br />
geboren in 1862. Zij woonden in het dorp Lonneker.<br />
5. Bernardus Laarveld, geboren 1872 28/11, werkte in wereldoorlog<br />
1914-1918 in Duitsland en is daar zoekgeraakt.<br />
Kinderen uit het 3e huwelijk :<br />
6. CATHARINA LAARVELD, zie H<br />
7. Hendrikus Laarveld, geboren 1879 1/2, overleden 1950 6/2, gehuwd<br />
met Anette Catharina Gerarda Michorius, geboren 1882 25/12, overleden<br />
1957 15/6. Zij woonden te Enschede.<br />
H. CATHARINA LAARVELD, geboren 1876 9/11, gehuwd 1897 2/10 met<br />
JAN HENDRIK WIJLENS, geboren 1873 22/12, metselaar op Laarveld,<br />
zoon van Gerrit Jan en Aleida ten Broeke.<br />
Erfopvolger werd hun zoon Hendrik Wijlens.<br />
KLEINE VOORVALLEN (XI)<br />
W. E. ten Asbroek - J. G. L. Overbeeke<br />
Op 8 juli 1763 stelde Derk te Lintelo Hzn. zich garant voor de penningen,<br />
die de commies Herman Rattink op het Oost Indische huis te Enkhuizen<br />
voor zijn minderjarige kinderen zou ontvangen en die nagelaten waren door<br />
Hermans zoon Hendrik Rattink, die in 1760 als „constapelsmaat" naar Oost<br />
Indié gevaren was met het schip Ibraleen of Itralein (slecht leesbaar).<br />
Op 3 juni 1765 liet de drost beslag leggen op de vaderlijke erfportie van<br />
Geertje Conhuurne in het huis Rikkerinkbroek genaamd (thans Mariënbroek<br />
in Boekelo), waar zij met haar moeder, zuster en broer woonde. Zij had een<br />
boete van 30 oude schilden of 63 gulden niet betaald, die haar opgelegd<br />
was „wegens het begaan van hoererij en daaruit in onechte gekraamd<br />
hebbend". Weer was een gezin in de vernieling gekomen.<br />
Op 27 augustus 1765 verklaarde Arend Kleinsman, dat hij een koe in het<br />
voer had, eigendom van de bouwman Jannes Assink, „zijnde blauw schimmelt<br />
met een korte start, een kolle voor de kop en ouwd 3 jaaren". Tegenwoorden<br />
maakt men kalverschetsen.<br />
W. E. ten Asbroek