Werken met portfolio's in de praktijk - hjk

met de kinderen reflecteren op de leeractiviteiten
en de resultaten hiervan.
4 Ze hebben een motiverende functie.
S Het zelfvertrouwen van kinderen wordt
versterkt, doordat zij zelf kunnen zien en
aan anderen kunnen tonen wat ze al
kunnen en hoe ze gedurende een
bepaalde periode zijn vooruitgegaan.
6 Een portfolio is goed hanteerbaar en
kenmerkt zich door eenvoud.
delijk gekozen om de documentatie op
twee sporen op te pakken.
1 Aan de hand van een systematisch
volgsysteem, dat een beeld geeft van de
kennis en vaardigheden die op vastgestelde
momenten worden beheerst door
de kinderen.
2 Het werken met portfolio's, gericht op
de brede ontwikkeling van kinderen waarbij
ze ook zelf actief worden betrokken.
SCHOOLVISIE OP PORTFOLIO'S
Het traject in De Donatushof start met
een studiedag, waar leerkrachten worden
uitgedaagd om hun persoonlijke opvattingen
over leren en het volgen van ontwikkeling
met elkaar te bespreken. Op basis
van een inventarisatie van persoonlijke
opvattingen wordt een verzameling van
gemeenschappelijke uitspraken over leren
en onderwijs uitgefilterd.
Gedeelde opvattingen over leren:
- Er moet een eigen inbreng zijn van de
kinderen, bijvoorbeeld door ruimte voor
eigen initiatieven, keuzemogelijkheden, op
eigen wijze dingen vormgeven.
- Wij willen kinderen de kans geven
elkaar te vertellen wat ze al weten en
kunnen en zoveel mogelijk hierop aansluiten
in het onderwijs.
- Het is van belang de motivatie van een
kind om te leren (leren) te benutten.
- Ontwikkeling is per kind verschillend
en dit moet herkenbaar zijn in het onderwijs.
- De omgeving moet uitdagen om te
leren en de onderwerpen moeten aansluiten
bij de belevingswereld van de kinderen.
- Het is belangrijk het plezier in het
leren erin te houden.
Een portfolio heeft
een motiverende
functie
Kinderen moeten merken dat het
geleerde ook toegepast kan worden in
allerlei andere situaties, dichtbij het leven
van alledag.
Betekenis van deze opvattingen voor
vastleggen van ontwikkeling:
- Het beeld van de ontwikkeling moet
persoonlijk zijn.
- Dit beeld moet duidelijk zijn, voldoende
knowhow geven om vooruitgang
in ontwikkeling in te schatten.
- Veel observeren en materialen van kinderen
verzamelen die iets zeggen over hun
ontwikkeling.
- De documentatie moet een compleet
beeld geven van de ontwikkeling van het
kind.
- Het materiaal moet voor de leerkracht
zodanig hanteerbaar zijn dat gegevens
over ontwikkeling van een hele groep vastgelegd
kunnen worden.
Vervolgens wordt informatie gegeven over
de kenmerken, soorten, inhoud, vorm,
werkwijze en betekenis van portfolio's in
het onderwijs. Hierop aansluitend denken
de leerkrachten samen na over de betekenis
en de invulling van portfolio's in de
eigen school. Met de eigen opvattingen
over het leren en het volgen en vastleggen
van de ontwikkeling van kinderen in
gedachten, wil het team van De Donatushof
om de volgende redenen gaan werken
met portfolio's.
1 Portfolio's bieden de mogelijkheid om
de ontwikkeling van het kind aan de
ouders te presenteren.
2 Een portfolio geeft het kind zelf
belangrijke informatie over eigen ontwikkeling
gedurende het schooljaar.
3 Ze bevorderen dat leerkrachten samen
De reacties ten aanzien van de verandering
zijn weliswaar positief maar ook voorzichtig.
Sommige leerkrachten pleiten
ervoor niet alles tegelijk aan te pakken en
met één onderdeel te starten. Anderen
hebben twijfels over de wijze waarop
materialen zouden worden verzameld en
zijn bang voor het extra werk dat het traject
met zich mee gaat brengen.
Ondanks deze zorgen besluiten zij het
werken met portfolio's aan te pakken.
HET WERKEN MET PORTFOLIO'S
Binnen de kaders van de gemaakte afspraken
formuleert elke leerkracht één of
enkele actiepunten voor de komende
periode, zodat naar eigen mogelijkheden
een start met het werken met portfolio's
in de eigen groep kan worden gemaakt. In
de eerste periode (oktober 2000 tot september
2001) hebben de actiepunten
vooral betrekking op praktische activiteiten,
zoals het zoeken naar een geschikte
vorm, de aanschaf van benodigde materialen,
kinderen de omslag van de eigen
portfolio laten maken en portfolio's introduceren
in de groep.
Sommige leerkrachten kiezen voor de
aanschaf van ordners, anderen voor een
zelf gemaakte map van dubbel geslagen,
geplastificeerd kartonpapier op A3-formaat
met een snelhechter.
De leerkrachten zien zich al snel met
vragen geconfronteerd zoals: Hoe maak ik
aan de kinderen duidelijk wat een portfolio
is Hoe introduceer ik portfolio's Wat
verwacht ik van de kinderen Wat wordt
mijn eigen rol hierbij Hoe ga ik binnen
het lesrooster werken met de portfolio's
en wanneer doe ik dit
Tijdens de tussentijdse besprekingen blijkt
dat sommige leerkrachten moeite hebben
met een geschikte introductievorm; de
knelpunten hebben vooral te maken met
de hoeveelheid tijd die zij kwijt zijn.
------""'=~""t.~~r:JYoktober
2002 - 57 vk.uv