HET DIEPENHEIM- PROJECT - Tauw
HET DIEPENHEIM- PROJECT - Tauw
HET DIEPENHEIM- PROJECT - Tauw
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DOOR DONALD BUIJTENDORP<br />
<strong>HET</strong><br />
<strong>DIEPENHEIM</strong>-<br />
<strong>PROJECT</strong><br />
Tegen de 40 reeën dood door aanrijdingen in Diepenheim.<br />
Dit kan niet zo langer vonden de Provincie en valwildman Spijkerman.<br />
Na gedegen onderzoek is het probleem uiteindelijk opgelost door een<br />
elektronisch wildsignaleringssyteem te plaatsen. Dit systeem is nu één<br />
jaar in gebruik. Waren er op de hotspots veertig reeën doodgereden,<br />
nu is het er nog maar één. Aldus is de conclusie: het werkt en hoe!<br />
Twente’, zag het aantal aanrijdingen jaar in jaar uit stijgen.<br />
In 2005/2006 vonden in de WBE 95 stuks de dood. Door de<br />
WBE loopt ook het Twente kanaal, een drukke vaarroute voor<br />
de binnenscheepvaart. Het kanaal doorsnijdt de WBE. Een<br />
Toenemende verkeersdrukte maakt het voor reeën steeds ultieme barrière betekent het kanaal niet. Reeën steken dus<br />
lastiger om van de ene kant van de weg naar de andere te regelmatig over. Dat gaat vaak niet goed.<br />
gaan. Bij sommige provinciale wegen in Overijssel, zoals de In- en uitsprongen in het kanaal waren nodig en die zijn er<br />
N346 bij Diepenheim, is oversteken een levensgevaarlijke ook gekomen. Veel geld besteedde de Provincie daar aan.<br />
situatie. Een mens haalt het niet in zijn hoofd. Die steekt wel Ter hoogte van Diepenheim werd er een aangelegd. Geweldige<br />
actie denk je dan. Een perfecte verbinding binnen het<br />
over daar waar een veilige plek voor hem is ingericht. Voor<br />
een ree was er geen veilige plek. Dieren aanrijden is niet leefgebied van de reeën. De euforie was ten onrechte. De<br />
leuk. Nee, het is een trauma voor de bestuurder, de auto provinciale weg N346 bleek een nog grotere barrière voor<br />
is veelal zwaar beschadigd en veel erger is dat het ree de de reeën te zijn, moest de Provincie pijnlijk vaststellen. “Dit<br />
botsing met de dood moet bekopen.<br />
kan echt niet”. Frank Spijkerman neemt het initiatief om een<br />
goed onderbouwd verhaal aan de provincie te presenteren.<br />
Registratie valwild<br />
Aan de wildverkeersslachtoffers moest echt iets gedaan<br />
Frank Spijkerman, de jachtopziener van het landgoed Diepenheim<br />
en tevens valwildcoördinator van de WBE ‘Hof van minutieuze registratie van het<br />
worden. De basis voor zijn verhaal was de jaarlijkse<br />
valwild.<br />
Controleerbare registratie, dus valide. Het faunaregistratiesysteem<br />
en BOA registratie hebben daar veel aan bijgedragen.<br />
Uit de registratie van het valwild in de WBE ‘Hof van<br />
Twente’ kwamen ook de hotspots naar voren. Waar worden<br />
in de WBE nu de meeste dieren doodgereden? Op de N346<br />
bij Diepenheim. Maar waar op de N346? Exact daar waar<br />
Frank Spijkerman telkens weer een aangereden dier van de<br />
weg moest plukken. Op de N346 waren dat er veertig.<br />
Verbindingszones<br />
De Provincie, de wegbeheerder daar, was het er roerend<br />
mee eens. Hier moest iets gebeuren, dit kan niet zo langer<br />
doorgaan. Zoveel dieren en dan wel geld uitgeven voor een<br />
verbindingszone in het kanaal en niets op de N346, dat klopt<br />
niet. Aan de slag. Echt alles is uit de kast getrokken. Er is<br />
niet over één-nacht ijs gegaan. Dat kun je je als Provincie<br />
ook niet permitteren. Er is onderzoek gedaan naar afrastering<br />
van de weg. Geen goede optie. Het risico dat het probleem<br />
zich dan verschuift naar de plek waar de afrastering<br />
ophoudt, is veel te groot. De snelheid uit de weg halen? Lijkt<br />
een simpele oplossing. Chicanes en een strenge handhaving<br />
op bijvoorbeeld 60 km per uur, bleek ook geen optie. De<br />
N346 is een provinciale weg met een 80 km regiem. Het is<br />
een veel gebruikte sluiproute. En dat verandert niet. Snelheidsbeperking<br />
heeft direct invloed op filevorming en dat tot<br />
aan het verkeersknooppunt bij Velp toe. Wat dan wel?<br />
Elektronische wildsignaleringssystemen<br />
Er bestaan elektronische wildsignaleringssystemen die<br />
positieve effecten hebben op de vermindering van verkeersslachtoffers.<br />
Bij ’t Harde is zo’n systeem. Het blijkt wanneer<br />
je als bestuurder van een auto tijdig wordt gewaarschuwd<br />
dat er een dier dreigt over te steken, je langzamer gaat<br />
rijden en daarmee dus een aanrijding voorkomt. Welk<br />
systeem? En waar geplaatst? Voor het systeem ging de<br />
Provincie aan de slag. Voor de locatie, Frank Spijkerman.<br />
Frank had in zijn rapport al exact aangegeven waar de<br />
hotspots waren. Waar willen de reeën oversteken, waar is<br />
de natuurlijke wissel? Dat moet je weten om een effectief<br />
signaleringssysteem neer te zetten. Verder onderzoek heeft<br />
plaatsgevonden. De specialisten van het Duitse systeem<br />
hebben hun advies gegeven waar het waarschuwingssysteem<br />
te plaatsen. Onafhankelijke specialisten zijn ingehuurd<br />
voor een gedegen ‘second opinion’. Elke keer kwamen ze<br />
weer uit op de oversteekplaatsen die Spijkerman had aangegeven.<br />
Aldaar is het systeem ook ingericht.<br />
16 MAGAZINE VERENIGING <strong>HET</strong> REEWILD<br />
MAGAZINE VERENIGING <strong>HET</strong> REEWILD<br />
17
VERVOLG: <strong>DIEPENHEIM</strong>-<strong>PROJECT</strong><br />
Beproefd systeem uit Zwitserland en Duitsland<br />
In het kort gezegd betreft het een elektronisch wildwaarschuwingssysteem<br />
met een toegepaste afrastering aan<br />
beide zijden van de weg. Een dwangwissel eigenlijk, maar<br />
wel op de plek die de reeën van nature willen gebruiken.<br />
Het Zwitserse systeem is veelvuldig beproefd. In Zwitserland<br />
zelf en intensief in de deelstaat Baden Württemberg van<br />
Duitsland bijvoorbeeld. Het detecteren, de waarschuwing,<br />
van de reeën werkt in een vak van ca. 25 x 30 meter. Het kan<br />
door straaldetectie, het ree verbreekt de straal, infrarood<br />
bijvoorbeeld. Het kan ook een vorm van detectie zijn over<br />
het hele vlak. Hoe dat technisch allemaal precies werkt,<br />
schrijven wij in een volgend nummer van Reewild magazine.<br />
In Diepenheim zijn zowel de vlakdetectie als de lijndetectie<br />
geplaatst. Constante monitoring, mede met camera’s (ook<br />
voor de nacht), leert de Provincie hoe het werkt. De afstelling<br />
stelt de Provincie steeds bij. Detecteert het systeem<br />
alleen reeën (hoogte van het dier) of detecteert het ook een<br />
das, een vos en een haas? Gevoeligheid is ook belangrijk.<br />
Werkt de detectie ook als er een vogel doorheen vliegt?<br />
Het is een kwestie van uitproberen.<br />
Niet over ‘één-nacht ijs’<br />
Frank Spijkerman heeft via de WBE de eerste aanzet gegeven<br />
voor dit project. De technische invulling was een zaak<br />
van de Provincie. Via collega’s in Limburg zijn de verantwoordelijke<br />
mannen in contact gekomen met het Duitse systeem<br />
dat in Baden Württemberg bij een Staats ‘Forstverwaltung’<br />
met uitstekende resultaten al een ruime periode draait.<br />
Het aantal aanrijdingen daar zijn met meer dan 80% teruggebracht.<br />
Specialisten uit Duitsland zijn naar Nederland<br />
gekomen en hebben een degelijk advies gegeven. Mede met<br />
de informatie van Spijkerman is toen het plan van aanpak<br />
gemaakt. Het Nederlandse Traffic 2000 heeft uiteindelijk de<br />
elektronica geleverd en geïnstalleerd en Arfman Hekwerk<br />
was verantwoordelijk voor de plaatsing van het raster. Het<br />
systeem is nu één jaar in gebruik. Waren er op deze hotspots<br />
veertig reeën doodgereden, nu is het er nog maar één. Aldus<br />
is de conclusie: het werkt en hoe!<br />
Kosten. Het gaat over serieus geld<br />
Het Diepenheim-project kost tussen de twee en een half en<br />
drie ton euro. Gelukkig was er binnen de provincie een<br />
programma om met speciale maatregelen de verkeersveiligheid<br />
te verbeteren. Zijn er ergens heel veel kop-staartbotsingen,<br />
dan kun je daar gerichte maatregelen voor nemen.<br />
Al dat soort specifieke zaken zijn in de Provincie onderzocht<br />
en in het onderzoek is het fenomeen aanrijdingen met<br />
wild ook meegenomen. Van de vier hotspots met wild was<br />
Diepenheim wel de ergste. Dus daarom is daar als eerste<br />
ingegrepen. Knelpunten wil je oplossen en daar was budget<br />
voor vrijgemaakt.<br />
Elektronica versus ecoduct<br />
Overijssel is een zeer wildrijke Provincie die voor haar wild<br />
zorgt. Zij heeft die verantwoordelijkheid ook als de officiële<br />
wildbeheerder. “Vraagstukken als ecologische verbindingszones,<br />
zomaar overstekend wild, robuuste verbindingen<br />
en ecopassages, het houdt ons bezig”, zegt Bert Dijkstra, beheerder<br />
wegennet van Overijssel. “We zijn bezig bij de Weerribben,<br />
in Twente, bij Balkbrug, noem maar op. Het blijft niet<br />
bij praten en vergaderen. Nee, er wordt gepoetst en er wordt<br />
gewerkt aan zinvolle oplossingen. Het wildwaarschuwingssysteem<br />
in Diepenheim heeft ons veel geleerd. Waar vroeger<br />
alleen gedacht werd aan een duur ecoduct is er nu de optie<br />
elektronische wildwaarschuwing bijgekomen. En dat is heel<br />
prettig. Onze ervaringen zijn natuurlijk voor de collega Provincies<br />
ook toegankelijk. Reeën en verkeersproblemen met<br />
reeën zijn er in heel Nederland. En die kunnen soms ook<br />
voorkomen worden met beduidend minder geld dan de kosten<br />
van een ecoduct. Het systeem is geen één op één vervanging<br />
van een ecoduct. Bepalend blijft welk probleem wil je<br />
oplossen. Het elektronisch wildwaarschuwingssysteem is er<br />
voor dieren die een straat over willen steken en waar wij van<br />
willen dat dat zonder ongelukken met auto’s gebeurt. Het is<br />
dus een systeem voor een beperkt aantal diersoorten.”<br />
Veilig een weg oversteken voor reeën en ander<br />
wild is er niet altijd bij. Een drama voor de dieren.<br />
En een grote kans op letsel en schade voor<br />
mensen.<br />
Een nieuw type dynamisch wildwaarschuwingssysteem<br />
laat een spectaculaire daling zien van<br />
het aantal ongevallen met overstekend wild.<br />
De provincie Overijssel telt beduidend minder<br />
ongevallen na realisatie van het nieuwe systeem<br />
op drie provinciale wegen. Dat belooft wat voor<br />
wild Nederland!<br />
Het nieuwe wildwaarschuwingssysteem is, in<br />
opdracht van Provincie Overijssel, tot stand<br />
gekomen door advies-en ingenieursbureau <strong>Tauw</strong><br />
en Traffic2000.<br />
Meer weten? Kijk op www.traffic2000.nl<br />
Met z’n allen hetzelfde doel nastreven en<br />
dat ook willen uitvoeren<br />
De VHR is blij dat dit systeem er is. En natuurlijk dat dit<br />
systeem zo goed werkt. Van veertig aanrijdingen met reeën<br />
naar één is nogal wat. Elk leefgebied van reeën wordt wel<br />
doorkruist door een drukke straat. Er zijn dus aanrijdingen<br />
met alle nare gevolgen van dien. De VHR is een voorstander<br />
om maatregelen te bedenken en uit te voeren om deze<br />
aanrijdingen sterk te verminderen. Het Diepenheim-project<br />
geeft maar weer aan dat er afdoende oplossingen zijn.<br />
Het aangeven van de urgentie ligt bij de verantwoordelijke<br />
mensen in het leefgebied. Monitoring, registratie via het<br />
Faunaregistratiesysteem en BOA-registratiesysteem levert<br />
de bewijsvoering. De noodzaak wordt meestal onderkend.<br />
Geld voor uitvoering moet worden vrijgemaakt. Tijdige<br />
budgettering zal door de VHR worden geadviseerd. Het allerbelangrijkste<br />
is dat alle belanghebbende en bestuurlijke<br />
partijen met elkaar samenwerken. Wegbeheerders, jachtopzieners,<br />
BOA’s, valwildverantwoordelijken, de techniek, de<br />
WBE’s en jagers moeten de handen in één slaan. Samen het<br />
aantal verkeersslachtoffers terugdringen. Dat is goed voor<br />
het welzijn van het ree, goed voor jou en mij. Dat heeft het<br />
Diepenheim-project wel bewezen.<br />
Veilig oversteken, nu écht<br />
Contactpersoon Traffic2000<br />
Gert Hamberg<br />
Tel. 06 51 55 25 97<br />
Contactpersoon <strong>Tauw</strong><br />
Marc Wilborts<br />
Tel. 06 15 87 42 03<br />
Adv. Traffic2000.indd 1 6-12-2012 15:31:58<br />
18 MAGAZINE VERENIGING <strong>HET</strong> REEWILD MAGAZINE VERENIGING <strong>HET</strong> REEWILD 19