Preek Marcus 16 vers 8 - Hans-Jan Roosenbrand

Preek over Marcus 16 vers 8Gemeente van Christus, gasten, luisteraars,We staan vandaag nog een keer stil bij het verhaal van de opstanding. Net alsvorige week, maar nu vooral het laatste vers. Daarin vertelt Marcus van devrouwen, die verlamd van angst en schrik wegvluchten en in plaats van hetnieuws verder vertellen tegen helemaal niemand iets zeggen.Wat is dat? Waarom zijn ze bang? Is de boodschap van de opstanding nietiets om vooral blij mee te zijn. Iets om enthousiast verder te vertellen? Daargaat het vandaag over.Maar eerst praat de luisteraars van vandaag graag even bij over waar we zijngebleven en wat we tot nu toe hebben geleerd van het verslag van Marcus.Wat er is gebeurd op die eerste paasochtend in het jaar 33 na Christus, dat isecht gebeurd. En juist daarom kon het de levens van mensen ook echtveranderen. Daar stonden we vorige week bij stil. Het leven van de vrouwendie ontdekten dat het graf leeg was toen zij het lichaam van Jezus wildenverzorgen. Het leven van de leerlingen die op die derde dag niet als eersten bijhet graf stonden om te zien of Jezus echt was opgestaan, zoals Jezus zelfmeer dan eens had gezegd. En de levens van heel veel mensen, aan wie deboodschap sindsdien verteld is. Vaak mensen zonder aanzien. Slavenbijvoorbeeld, en vrouwen. Die in de tijd waarin Marcus schrijft niet veel tevertellen hadden.Dat is op zich al een aanwijzing voor de geloofwaardigheid van de boodschapvan Pasen. Dat mensen hun leven hebben gegeven voor de boodschap vanhet evangelie. Maar er zijn nog vier aanwijzingen die aangeven dat watMarcus beschrijft, echt is gebeurd:

1) Marcus vermeldt ooggetuigen. Die leefden nog in de tijd dat Marcus zijnverslag schreef. De mensen die het voor het eerst lazen, konden het dusnavragen.2) De eerste ooggetuigen waren vrouwen. Nu waren er mensen, in de eersteeeuwen, die dat een reden vonden om juist niet te geloven in de opstandingvan Jezus uit de dood. Vrouwen, zo dachten mensen toen, die zijn emotioneel,labiel en dus onbetrouwbaar. Hoe kunnen de evangelisten nu juist vrouwenopvoeren als eerste (!) getuigen van zo iets belangrijks? De enige reden die ikkan bedenken waarom Marcus vrouwen noemt als ooggetuigen is, dat hetecht zo is gegaan. Als het voor Marcus niet belangrijk was geweest wat erecht gebeurd is en als hij een loopje met de feiten had willen nemen, dan hadhij zeker geen vrouwen opgevoerd als getuigen.3) Marcus is heel eerlijk over het ongeloof van de vrouwen en van de mannendie Jezus volgen. De vrouwen verwachtten de opstanding niet. Zij kwamen omeen stoffelijk overschot te balsemen. En voordat je hoofdschuddend opzij kijktnaar je buurvrouw, … de mannen zijn helemáál afwezig. Jezus had het keerop keer gezegd: ‘na drie dagen zal ik opstaan.’ Maar niemand gelooft. Zie je?Marcus beschrijft echte mensen, die het moeilijk vinden om te geloven. Geensymbolisch verhaal met superhelden en superheiligen maar echte mensen dieniet verder kijken dan hun eigen verdriet. Echte mensen die zich thuisopsluiten. Marcus is heel eerlijk over de eerste christenen. Hij doet de feitenniet beter voor dan dat ze zijn. Mensen zijn niet geneigd om te geloven. Ookkerkmensen niet. Die twijfelen of zijn ronduit ongelovig. Kijk maar naar deleerlingen en de vrouwen van het eerste uur. Ik zeg niet dat dat goed is. Er zijnook mensen – vooral in deze tijd – die twijfelen tot een soort norm verheffen.Maar het is wel de realiteit. Mensen zijn niet geneigd om te geloven. Toen niet,nu niet.

Een vierde aanwijzing, 4) de engel stuurde de vrouwen op weg met eenboodschap die niemand weten kon, behalve Jezus en zijn leerlingen. Ga opweg naar Galilea. Daar zullen jullie Hem zien, zoals Hij gezegd heeft. Dat hadJezus inderdaad gezegd in de besloten kring van zijn leerlingen (Marcus 14vers 28). Wat er in vers 7 staat, is dus een soort Jezus-code:‘Hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zullen jullie hem zien, zoals hij jullie heeftgezegd.’ Een boodschap die niemand weten kon, behalve Jezus en zijnleerlingen.En het betekent nog iets anders. Het verhaal gaat verder. De boodschap vande opstanding is niet: einde verhaal. Het is: wordt vervolgd. Díe boodschapmoest en moet nog steeds verder. Hij is opgestaan. Wij – de leerlingen toen,maar ook ik nu – wij hebben het uit onszelf niet geloofd. Maar het is echt zo.Gelukkig maar voor mij, voor u en voor jou trekt God zich niets aan van onzeverwachtingen. Hij is opgestaan.Het leven gaat verder. Voor wie gelooft, door de dood. Die heeft eeuwig leven.Het is echt gebeurd. En daarom vraagt het om een echt vervolg, en concretereactie van mensen. Toen en nu.Hoe reageer je op die boodschap? Dat Jezus is opgestaan. Dat de dood Hemniet kon vasthouden? Dat de machten van de duisternis zijn overwonnen?!Blij? Uitgelaten? Halleluja?Voordat je uitbarst in gejuich, de kerkstoelen het raam uitgooit of thuis de bankaan de kant zet eerst even dit.

De vrouwen staan helemaal niet te springen van vreugde. De leerlingenreageren eerst heel ongelovig. Toen ze van Maria van Magdala, de enige diehet uiteindelijk toch verder vertelde, hoorden dat Hij leefde en dat zij Hem hadgezien, geloofden ze het niet. Dat staat in vers 11.De vrouwen staan niet te springen. Ze zijn bang. Ze vluchten bij het grafvandaan. En zeggen tegen niemand wat. Waar zijn de vrouwen bang voor?Waarom zo geschrokken?Van de engel, bij het graf? Best mogelijk.Van het graf dat leeg is, en het lichaam dat weg is? Ongetwijfeld.Van hun eigen ongeloof, en dat van de leerlingen? Ook dat is mogelijk. Hij isopgestaan. Wee ons, want … wij hebben het niet geloofd!Allemaal mogelijk. Maar de vrouwen schrikken óók, omdat de gevolgen van deopstanding van hun Meester niet te overzien zijn. Hun leven staat, letterlijk, opde kop.Ik heb wel eens iemand horen zeggen: ‘in dit leven is maar één ding zeker, endat is dat iedereen doodgaat.’ En, hoe raar het ook klinkt, dat is voor veelmensen een troost. Er komt een keer een einde aan verdriet, eenzaamheid,noem maar op. Maar ook als het goed gaat. Ook dan begrenst de dood hetleven. Een leven zonder grenzen, dat overstijgt ons voorstellingsvermogen.Een eeuwig leven dat is ook eng. We hadden het er van de week opcatechisatie over. Eeuwig leven, kan je het je voorstellen??Eeuwig leven betekent ook dat het uitmaakt wat ik doe, op mijn werk, thuis inmijn gezin, op school, enz. … voor de eeuwigheid. Want eeuwig leven begintniet straks, maar voor wie gelooft begint het nu, op dit moment. Wat ik doe,zeg, wat ik nalaat heeft gevolgen voor de eeuwigheid. Het vergroot mijnverantwoordelijkheid voor het leven hier en nu. Kan je dat aan?

Een leven zonder grenzen is, ja, grenzeloos. En dat is eng. En toch is dat deboodschap van de Bijbel. Er is eeuwig leven voor wie gelooft.Misschien denk je hier, of denkt u thuis: ‘daar begrijp ik niks van.’ Of: ‘daar inHoofddorp zijn ze beneveld door de rook van Schiphol. Hoe kan eeuwig leveneng zijn? Ik kan u gerust stellen, Hoofddorp is een hele mooie plek om tewonen (ik kan het iedereen aanraden…)Hoe kan eeuwig leven eng zijn. Als je dat een rare vraag vindt, wijs iknogmaals op de vrouwen in vers 8. Die zijn, nadat ze zich overtuigd hebbenvan de realiteit van de opstanding niet blij maar bang. Dat mag je aan hetdenken zetten.Hoe kan iets moois, eng zijn? Tijd voor een paar voorbeelden.Ik moest denken aan de film The Shawshank Redemption uit 1994. De film isgenomineerd geweest voor maar liefst 7 oscars, maar heeft uiteindelijk niet 1gewonnen, geloof ik. De film gaat over het leven in een beruchte gevangenisin Amerika. Eén van de veroordeelden, Brooks, wordt na bijna zijn hele levengevangen te hebben gezeten, vrijgelaten. Hij is oud en kan slecht wennen aanhet leven op vrije voeten. Het lukt hem uiteindelijk om een simpel baantje tevinden en hij huur een slordige kamer ergens drie-hoog-achter. Tijdenseenzame uren wanneer hij niet kan slapen fantaseert hij over mogelijkhedenom weer in de gevangenis terecht te komen. Een overval. Een moord. MaarBrooks is oud en voelt niets voor dat soort fratsen. De enige uitweg die hijuiteindelijk vindt is zichzelf van het leven te beroven. Een heel verdrietig einde.

Een van de andere hoofdpersonen, Red, zegt op een gegeven moment dit. Hijzegt: ‘hier, op deze bekrompen plek heeft iedere man een identiteit, een rol, enhoe langer je in Shawshank zit, hoe meer je eraan went. Het wordt je leven.Volgens Red is de hoop op een beter leven buiten eigenlijk gevaarlijk, wanthet maakt je gek om over iets te dromen, dat toch nooit waar wordt.Herkenbaar? Vrijheid, om bang voor te zijn. Omdat je gewend bent aan debeperkingen van dit leven met als grens de dood. Niet durven dromen van eenleven zonder ziekte, financiële problemen of eenzaamheid. Niet als teidealistisch zijn. Omdat de ervaring je heeft geleerd: echt beter wordt het tochniet.Nog een voorbeeld. Sommige mensen krijgen te horen dat ze ernstig ziek zijn.Wij hebben het in ons eigen gezin meegemaakt. Kanker. Je denkt, in een flits,terwijl de dokter jou het slechte nieuws vertelt, je luchtweg blokkeert, je hartslaat over: dat was het dan. Maar na een tijd blijkt dat de behandelingenaanslaan, of uit scans blijkt geen progressie van de kanker. Na de eersteschrik moet je wennen aan goed nieuws: het ziet ernaar uit dat je (voorlopig)zult blijven leven.En, hoe raar het ook klinkt, ook dat is eng. Ik las op een internetforum van eenvrouw die zei: 'Ik had afscheid genomen en wachtte op de dood. Maar diekwam niet. Ik heb opnieuw moeten leren leven. Dat ik die mogelijkheid heb, iseen groot geluk en daar ben ik dankbaar voor. Maar het lucht me maar vooreen deel op. Ik voel me vaak ontheemd, buitengesloten.’Leven. Langer leven. Als je bent genezen van bijvoorbeeld kanker. Eeuwigleven. Waarom voelt dat niet als een opluchting? Waarom stonden devrouwen die kwamen om het lichaam van Jezus te verzorgen te trillen op hunbenen?

Als je in je Bijbel kijkt, dan zie je dat het Bijbelboek Marcus eigenlijk eendubbel slot heeft. Marcus vertelt eerst het verhaal vanuit het perspectief vande vrouwen die geschrokken blijven zwijgen. Maar het verhaal moet verder.En daarom wordt het verhaal nog een keer verteld, maar dan vanuit hetgezichtspunt van Jezus zelf.En dat is nodig. Wij mensen blijven vaak hangen in ons eigen perspectief. Wijkijken niet verder dan onze eigen neus lang is. Eén ding in dit leven is zeker,zeggen we dan, dat we allemaal een keer doodgaan. En dat voelt, hoe gek datook klinkt als je het hardop zegt, veilig. Zoals een aap die zijn hele leven ineen kooi zit en geen idee heeft wat hij daarbuiten zou moeten.God wil ons door de Bijbel leren te kijken, niet vanuit onze beperkte ervaring,maar vanuit zijn perspectief. En dit is Gods perspectief: er is eeuwig levenvoor wie gelooft. Voor wie gelooft, bestaat de dood niet meer. Ja, alsdoorgang. Meer niet. Een deur naar eeuwig leven. Voor wie gelooft. Gelooftwaarin?In 1 Korintiërs 15 vat Paulus heel kort samen waar het over gaat. Hij schrijft:Dit is de boodschap die ik jullie heb bekend gemaakt: ‘dat Christus voor onzezonden is gestorven, zoals in de Schriften staat, dat hij is begraven en op dederde dag is opgewekt, zoals in de Schriften staat’ Dood, waar is jeoverwinning? Waar je angel?Gods perspectief is moeilijk te bevatten voor mensen zoals wij. Met ervaringendie gestempeld zijn door de realiteit van een leven dat begrensd is door dedood. Kijk maar naar de reactie van de vrouwen. Gods perspectief is ookuniek. De boodschap van de opstanding is geen verhaal dat mensenaanspoort om een klein verschil te maken. De geschiedenis van de opstandinguit de dood is geen symbolisch verhaal dat mensen aanspoort om het goedete doen zolang ze hier op aarde leven en dan klaar.

De geschiedenis van de opstanding uit de dood is echt gebeurd. En daaromheeft het leven zin. Dít leven. Want eeuwig leven begint nu. Het christelijkgeloof heeft niet voor niets een ongekende impuls gegeven aanarmoedebestrijding, ontwikkelingswerk, bestrijding van ziektes. Wantdaarachter zit dit besef: Wat je doet hier en nu heeft betekenis voor deeeuwigheid.Ik hoor wel eens christenen zeggen: ach laat allemaal maar. Straks ga ik naarde hemel. Wat maakt dit allemaal nog uit. Dat is niet de boodschap van deopstanding. Het christelijk geloof is uniek. Het gaat God om deze wereld.Geen enkele andere religie in deze wereld beweert zoiets. Niemand kan zichmeer verschuilen achter de dood. Of in de eeuwigheid.Het verhaal gaat dat Luther eens werd gevraagd: ‘wat zou je doen als je wistdat morgen de wereld vergaat?’ En dat hij toen heeft geantwoord: ‘dan zou ikvandaag nog een boom planten.’ Met andere woorden: voor een christen heefthet zin, wat je doet vandaag. Welk werk je doet. Waar je je geld aan uitgeeft.Of je tijd. Zin voor de eeuwigheid.Is dat eng? Ja, dat kan eng zijn. De laatste grens is weg. Ik kan nergens meerschuilen voor de Almachtige. En lang niet alles wat ik denk, geloof, zeg of doe,kan voor Hem bestaan. Lang niet.Is eeuwig leven eng? Let erop dat God geen perfecte mensen zoekt. De Bijbelvertelt niet het verhaal van heilige mensen. Maar van een heilige God. Endeze God zoekt geen superhelden. Dan kan Hij lang zoeken. God zoekteerder twijfelaars en angsthazen. Zoals de vrouwen in Marcus 16. God zoektgewone mensen. Zoals jij en ik. Die Hij perfect mag maken.De Heer is waarlijk opgestaan. Wat ga jij morgen doen? [amen]