Download rapport - Biax Consult

More documents

Recommendations

Info

BIAXiaal 466 6Verdere indicatie voor menselijke activiteit bestaat uit lage waarden pollen van alsem(Artemisia) en varkensgras (Polygonum aviculare), een typische tredplant.Opvallend is de vondst van een ei van de spoelworm (Ascaris). De spoelworm is eendarmparasiet die bij de mens kan voorkomen en daardoor vaak in beerputten wordtaangetroffen. Ook in grachtvullingen worden soms resten van menselijke darmparasietenaangetroffen.4. ConclusiesDe zaden uit de waterput hebben informatie opgeleverd over voedselgewassen en delokale vegetatie. De gebruikers hebben haver, gerst, rogge, emmer- en broodtarwegegeten. Van gerst en rogge zijn aarspilfragmenten gevonden, die wijzen op lokaleverbouw van deze gewassen. Gezien de kleine hoeveelheden zou het ook om eenverontreiniging kunnen gaan, maar in de landelijke context van de waterput is lokaleverbouw aannemelijk. Voor de overige soorten zijn geen aanwijzingen gevonden voorlokale verbouw, maar er is geen reden om aan te nemen dat de gewassen zijngeïmporteerd. Uit de inventarisatie van de pollenmonsters is gebleken dat er graan in denabije omgeving van de waterput werd verwerkt.Erwt en/of duivenboon kunnen in de aanwezige lokale tuinen zijn verbouwd, evenalszwarte mosterd en herik. Deze laatstgenoemde soorten kunnen als olieleverancier of alsingrediënt voor mosterd zijn gebruikt. Of ze verbouwd werden is niet duidelijk, zekunnen ook als akkeronkruid hebben gegroeid. In de omgeving van de waterput heeft eenvlier gestaan. Mogelijk werden de bloesems en bessen gegeten.De zaden van wilde planten zijn afkomstig van onkruiden van akkers en tuinen ensoorten die op het erf (tredplanten en ruigteplanten) en rond de waterput (storingsplantenen oeverplanten) hebben gegroeid. Natte vegetaties kunnen ook rond een greppel in debuurt van de waterput hebben gegroeid. De vegetatie lijkt vrij open te zijn geweest.De in Bunnik gevonden cultuurgewassen zijn goed vergelijkbaar met het materiaal uitandere vindplaatsen uit de omgeving met dezelfde datering (zie tabel 1). 9 Emmertarwe,gerst, haver en rogge komen in alle onderzochte nederzettingen voor, broodtarweontbreekt alleen in Houten-Loeriker Hofstede. Ook de peulvruchten erwt en duivenboonkomen in de meeste nederzettingen voor.Wat betreft de olieleveranciers ontbreken in Bunnik de meest algemene soorten alslijnzaad en raapzaad. Ook hennep wordt wel in deze periode aangetroffen. In Bunnik zijnalleen zwarte mosterd en herik aanwezig, die beide ook als onkruid gegroeid kunnenhebben. Het is echter goed denkbaar dat er meer soorten aangetroffen waren als er meermonsters van deze vindplaats onderzocht hadden kunnen worden. Er waren echter geengeschikte contexten aanwezig in het opgegraven stuk.Het ontbreken van gecultiveerd fruit daarentegen is niet uitzonderlijk. Alleen inBunnik-Thematerweg is een grote variatie aan fruit aanwezig. Dit wijst waarschijnlijk open speciale status van deze vindplaats. In de overige nederzettingen zijn alleen wildefruitsoorten aanwezig, meestal vlier.Voor diverse granen, peulvruchten en olieleveranciers is lokale verbouw in degenoemde vindplaatsen aangetoond. Er zijn geen redenen om te veronderstellen dat ermateriaal geïmporteerd is. Luxe producten ontbreken in de meeste nederzettingen. AlleenVleuten-Thematerweg met zijn (deels) aangevoerde fruit vormt hierop een uitzondering.Op grond van de onkruidvondsten wordt verondersteld dat er moestuinen aanwezigwaren.9 Beurden & Van Dijk 2001 (Houten-Loeriker Hofstede); Van Haaster 2003 (Houten-Loerik); VanHaaster & Van Rijn 2005 (Vleuten-Huis te Vleuten); Hänninen et al. 2001 (Houten-Hoogdijk);Van der Meer 2007 (Vleuten-Thematerweg).
BIAXiaal 466 7Tabel 1Overzicht van de aangetoonde cultuur- en gebruiksgewassen in nederzettingen uit deVolle-Middeleeuwen rond Bunnik. Met N = aantal geanalyseerde monsters, 1 = Vleuten-Thematerweg; 2 = Vleuten-Huis te Vleuten; 3 = Houten-Loerik; 4 = Houten-LoerikerHofstede (mogelijk verontreinigd met materiaal uit de Midden-IJzertijd); 5 = Houten-Hoogdijk.N229 1 2 3 4 5N 1 4 5 15 1 14graanBroodtarwe x x x x . x Triticum aestivumEmmertarwe x x x x x x Triticum dicocconGerst x x x x x x Hordeum vulgareHaver x x x x x x AvenaRogge x x x x x x Secale cerealeSpelttarwe . . . x . . Triticum speltapeulvruchtenDuivenboon ? x x x x x Vicia faba var. minorErwt ? x x x ? ? Pisum sativumSmalle wikke/Voederwikke . ? x . ? . Vicia sativaolieleveranciersHennep . x x . . x Cannabis sativaHerik x . . x . . Sinapis arvensisLijnzaad . x x x . x Linum usitatissimumRaapzaad . x x x . . Brassica rapaZwarte mosterd x x . ? . . Brassica nigranoten en fruitAppel . x . . . . Malus domesticaBraam . . . . x . Rubus fruticosusDruif . x . . . . Vitis viniferaEikel . . . . x . QuercusKers . ? . . . . Prunus avium/cerasusPeer . x . . . . Pyrus communisPruim . x . . . . Prunus domesticaVijg . x . . . . Ficus caricaVlier x x . x x x Sambucus nigra5. LiteratuurBakels, C.C., 1978: Four Linearbandkeramik Settlements and their Environments: aPalaeoecological Study of Sittard, Elsloo and Hienheim, Analecta PraehistoricaLeidensia 11.Beurden, L. van, & J. van Dijk 2001: Een zadenonderzoek en een zoölogische waarderingvan het archeologisch monument 39A-022 te Houten, BIAXiaal 130, Zaandam.Dodoens, R., 1554: Cruydeboeck, Antwerpen.Erdtman, G., 1960: The Acetolysis Method, Svensk Botanisk Tidskrift 54, 561-564.Gehasse, E.F., 1995: Ecologisch-archeologisch onderzoek van het Neolithicum en deVroege Bronstijd in de Noordoostpolder met nadruk op vindplaats P14, thesis,Amsterdam.
Page 1 and 2: BIAXiaal466Botanisch onderzoek aan
Page 5 and 6: BIAXiaal 466 3van wegedoorn (Rhamnu
Page 7: BIAXiaal 466 53.3 POLLENcynapium),
Page 11 and 12: Uitleg van de codering gebruikt in
Page 13 and 14: Bijlage 1Bunnik-N229, resultaten ho
Page 15 and 16: Persicaria hydropiper (o)Ranunculus

Download rapport - Biax Consult

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?