Gids <strong>camera</strong>bewaking - Ook wie weg is, is gezi<strong>en</strong>?Verplaatsingseffect <strong>en</strong>/of diffusie van voordel<strong>en</strong>De vraag of er nu e<strong>en</strong> duidelijk verplaatsingseffect <strong>en</strong>/of diffusie van voordel<strong>en</strong> aanwezig is, is helaas niete<strong>en</strong>duidig te beantwoord<strong>en</strong>. Vertrekk<strong>en</strong>de vanuit de algem<strong>en</strong>e analyse kan word<strong>en</strong> gesteld dat er zich e<strong>en</strong>verplaatsingseffect voordoet bij vermog<strong>en</strong>sdelict<strong>en</strong> <strong>en</strong> fraude <strong>en</strong> bedrog <strong>en</strong> dat er e<strong>en</strong> diffusie vanvoordel<strong>en</strong> optreedt bij overlastfeit<strong>en</strong>.Voor wat gewelddelict<strong>en</strong> betreft, zi<strong>en</strong> we ge<strong>en</strong> van beid<strong>en</strong>.Dit di<strong>en</strong>t echter toch met de nodige voorzichtigheid te word<strong>en</strong> geïnterpreteerd, temeer omdat we dezeeffect<strong>en</strong> bij de verschill<strong>en</strong>de onderzochte sted<strong>en</strong> afzonderlijk niet zo uitdrukkelijk terugvond<strong>en</strong>.In sommige gevall<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong> de resultat<strong>en</strong> elkaar zelfs teg<strong>en</strong>. Vandaar dat het steeds van groot belang is omook de context mee op te nem<strong>en</strong> in het verhaal.Less<strong>en</strong> voor de praktijkConsist<strong>en</strong>t met de literatuur, zi<strong>en</strong> we vaak gem<strong>en</strong>gde of onduidelijke effect<strong>en</strong> van <strong>camera</strong>toezicht, waarbijhet moeilijk is om bepaalde effect<strong>en</strong> (al dan niet volledig) aan het <strong>camera</strong>toezicht toe te schrijv<strong>en</strong> (Welsh& Farrington, 2002; Armitage, 2002; Brew, 2005; Gill & Turbin, 1999, e.a.) . Afhankelijk van factor<strong>en</strong> zoalsde specifieke context, de specifieke prioriteit<strong>en</strong>, specifieke types van <strong>camera</strong>toezicht <strong>en</strong> de specifiekepolitiezones met elk e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>d beleid, oef<strong>en</strong>t het <strong>camera</strong>toezicht e<strong>en</strong> variabele invloed uit. Daaromis het – zoals eerder in dit rapport werd aangehaald – belangrijk om <strong>camera</strong>toezicht te beschouw<strong>en</strong> als e<strong>en</strong>f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong> waarvan de effectiviteit sterk ‘context- <strong>en</strong> categorie-afhankelijk’ is (Ditton & Short, 1999; Phillips,2003).Het al dan niet implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van <strong>camera</strong>’s, is dan ook vaak e<strong>en</strong> hot topic. Het advies dat kan meegegev<strong>en</strong>word<strong>en</strong> op basis van dit <strong>onderzoek</strong>, vertrekt vanuit het idee van ‘verstandig <strong>camera</strong>toezicht’ (Flight 2010).In wat volgt word<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal tips opgesomd waarbij m<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing di<strong>en</strong>t te houd<strong>en</strong> bij de afweging om aldan niet over te gaan tot het plaats<strong>en</strong> van <strong>camera</strong>’s in e<strong>en</strong> bepaalde op<strong>en</strong>bare ruimte.36
Hot spots, hot times, hot crimesAlvor<strong>en</strong>s binn<strong>en</strong> het beleid e<strong>en</strong> keuze te mak<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> bepaalde inzet van person<strong>en</strong> of middel<strong>en</strong> om e<strong>en</strong>probleem aan te pakk<strong>en</strong> is het van groot belang om te vertrekk<strong>en</strong> vanuit e<strong>en</strong> gedeg<strong>en</strong> probleemanalyse. Vaakbr<strong>en</strong>gt dit heel wat werk met zich mee, maar het werpt echter zijn vrucht<strong>en</strong> af. E<strong>en</strong>s zicht op de problem<strong>en</strong>, ishet gemakkelijker om e<strong>en</strong> aantal afweging<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong>.Camera’s werk<strong>en</strong> het best op plaats<strong>en</strong> waar echt veel aan de hand is (Flight & Rovers, 2012).E<strong>en</strong>s je de hot spots, hot times <strong>en</strong> hot crimes in beeld hebt gebracht, is het noodzakelijk te bestuder<strong>en</strong>welke method<strong>en</strong> <strong>en</strong> techniek<strong>en</strong> m<strong>en</strong> zal gaan inzett<strong>en</strong> om het probleem in te dijk<strong>en</strong>. Het kan gaan om<strong>camera</strong>toezicht, maar kan ev<strong>en</strong>goed iets anders zijn of e<strong>en</strong> combinatie van verschill<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong>.De inzet net op de hot spots, daar waar er net problem<strong>en</strong> zijn, toont aan dat <strong>camera</strong>’s effectief beog<strong>en</strong>, wat erwordt beoogd, namelijk e<strong>en</strong> daling in het aantal incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op korte termijn.Vandaar dat de <strong>onderzoek</strong>ers aanbevel<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> verplaatsbaar <strong>camera</strong>systeem efficiënter is, dan e<strong>en</strong> vast<strong>camera</strong>circuit, net omdat het de mogelijkheid biedt om te blijv<strong>en</strong> focuss<strong>en</strong> op de hot spots, hot times <strong>en</strong> hotcrimes. Ook speelt zo’n <strong>camera</strong>systeem in op de alertheid van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.Het gevoel hebb<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> systeem zich steeds kan verplaats<strong>en</strong>, zorgt er voor dat de aanwezigheid van<strong>camera</strong>’s niet als e<strong>en</strong> ‘vanzelfsprek<strong>en</strong>dheid’ wordt beschouwd. Op deze manier wordt het geloof in deeffectiviteit terug aangewakkerd <strong>en</strong> stijgt hiermee het veiligheidsgevoel bij m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.Gids <strong>camera</strong>bewaking - Ook wie weg is, is gezi<strong>en</strong>?DoelmatigheidE<strong>en</strong>s je e<strong>en</strong> gedeg<strong>en</strong> probleemanalyse <strong>en</strong> de afweging hebt gemaakt om over te gaan tot de implem<strong>en</strong>tatievan <strong>camera</strong>’s is het verstandig om duidelijke <strong>en</strong> specifieke doestelling<strong>en</strong> te formuler<strong>en</strong> met betrekking tot watzal word<strong>en</strong> beoogd, dit om ontgoocheling<strong>en</strong> achteraf te voorkom<strong>en</strong>.Vandaar dat het tot de aanbeveling strekt om:- Duidelijk aan te gev<strong>en</strong> wat zal word<strong>en</strong> beoogd met het <strong>camera</strong>toezicht <strong>en</strong> wat m<strong>en</strong> w<strong>en</strong>st te bereik<strong>en</strong>;- Te werk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> strak methodologisch design zoals gehanteerd in dit <strong>onderzoek</strong> (zijnde e<strong>en</strong><strong>onderzoek</strong>s-, controle-, <strong>en</strong> buffersite) <strong>en</strong> e<strong>en</strong>duidige criminaliteitscategorieën aan te duid<strong>en</strong> (bijvoorbeeld:vermog<strong>en</strong>sdelict<strong>en</strong>, gewelddelict<strong>en</strong>, overlast zoals opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het politiereglem<strong>en</strong>t,…) waarvoor de<strong>camera</strong>’s zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ingezet. Dit om o.a. de evaluatie van het systeem e<strong>en</strong>voudiger te mak<strong>en</strong>;37