RESTAURANDTHet geheim van eengoede frietFrietkramen zijn een stukjecultureel erfgoed van België.Esthetisch kun je ze moeilijknoemen, maar in tijden vanpolitieke chaos is de frituur eenvan de symbolen die noord enzuid delen. Jo Van den Brandebaat in Wolvertem al 22 jaar zijnfrietkraam uit. De friet heeft voorhem geen geheimen meer.TEKST Veronique Verlinden | FOTO’S Filip ClaessensIk geef toe: ik ben geen echte Belg. Inmijn leven ben ik misschien vijf keer eenfrituur binnengestapt. Vrienden die geenweek zonder een frietje kunnen, wijzen meop mijn gebrek aan vaderlandsliefde. Ik pleitverzachtende omstandigheden: mijn ouderszijn geen frietgangers. De friet werd me dusniet, zoals bij veel andere landgenoten, metde paplepel ingegoten. Ook met de terminologieben ik niet mee. Frikandellen, bouletten,viandellen ... Vraag me niet wat hetis. Ik ken enkel de Mora-bitterballen van der eclame. Nee, een frietspecialist ben ik niet.We vallen uit de toon als we op een woensdagavondFrituur Den Dries binnenvallenin ons maatpak en rokje met hakken. Hierheersen jeans en joggingbroeken. We kijkenverbaasd op als we naast de frituursnacks ooknog een hele resem andere gerechten op hetmenubord zien staan: van pitta tot spaghettibolognese. ‘Deze gerechten worden door eenbeenhouwer geleverd’, legt Jo later uit. ‘Ookde sauzen maken we niet zelf. Mensen komennaar hier voor de frietjes en we steken alonze energie in de kwaliteit van ons product.’De juiste patatWat is nu het geheim van een lekkere friet?‘Het zit in de aardappel’, vertelt Jo. ‘Veel collega’szweren bij de bintjes. Tijdens het hoogseizoenis dat inderdaad de frietaardappelbij uitstek maar tussen april en juni, net voorhet nieuwe seizoen, zit je met een probleem.Door de suikers worden de aardappelen vaakbruin en dat proef je. Wij proberen het helejaar door de hoge kwaliteit aan te houdenen dat kan alleen door Israëlische en Egyptischeaardappels te gebruiken.’ Een tweedeelement is de temperatuur van het vet. ‘Sommigefrituurhouders bakken alles op 140 °C.Ook hier is de soort aardappel belangrijk. Bijeen nieuwe oogst duurt het een tijd voor wede perfecte temperatuur hebben gevondenen dan nog houden we de temperatuur elkedag in de gaten. Drie weken geleden baktenwe nog op 169 °C, nu hebben we het opgedreventot 175 °C.’De frietjes zijn eenvoltreffer. Ze zijn lekkerknapperig en hebben deperfecte goudgele kleur.Tot in de puntjesHet is duidelijk dat Jo weet waarover hijspreekt en het resultaat mag er zijn. De frietjeszijn een voltreffer. Ze zijn lekker knapperigen hebben de perfecte goudgele kleur.Jo kan terugblikken op 22 jaar ervaring. Naeen opleiding in de horeca besloot hij vrijsnel zijn eerste frietkraam te openen. ‘Deinvestering was vrij klein in vergelijking meteen restaurant en bovendien was ik een grotefan. Toen ik jong was at ik alle dagen frietjes,maar over het algemeen vond ik dat de kwaliteitvan de meeste frietkramen te wensenoverliet. Veel frituureigenaars gingen zeeronprofessioneel te werk. Dat heb ik vollediganders aangepakt, tot in het kleinste detail.We zijn bijvoorbeeld allemaal in het wit gekleeden ik sta absoluut op hygiëne in mijnfrietkraam. We verversen het vet elke dag.’Drie jaar geleden heeft Jo een nieuwefrituur gebouwd. Vroeger werkte hij metgasflessen, maar de gemeente vroeg omdie aan te passen. Daarop besloot hij om na19 jaar een modernere versie van zijn frituurte bouwen. We zetten ons aan een van de tafeltjes.Naast de portie frietjes, willen we nogenkele snacks proeven. We kiezen voor dekaaskroket, loempia, frikandel, bitterballenen een cheeseburger. Alles, tot de hamburgertoe, verdwijnt in het frietvet. De snackszijn niet echt aan mij besteed, al smaakt decheeseburger beter dan verwacht. Maar zoalsJo zelf zegt, je komt hier voor de frietjesen die zijn het wachten zeker waard. En eethij nog elke dag frietjes? ‘Ik beperk me nu totéén pakje per week want de goesting om elkedag friet te eten is na al die jaren toch verdwenen.’InfoFrituur Den Dries,Driesstraat, Wolvertem, 0475 27 56 21Maandag gesloten28
NEEM EEN TAALBADNEDERLANDSTaalblad.be is een Nederlandstalig e-zine voor anderstaligen die opeen actieve manier Nederlands willen leren. Bij moeilijke of specialewoorden verschijnt er een vertaling in het Frans en het Engels. OpTaalblad.be vind je ook oefeningen en een grammaticagids. De taal-t(r)ips zetten jou op weg naar Nederlandstalige culturele activiteiten.weetje (het weetje – de weetjes)détail intéressant – triviaboordevol (boordevol –boordevolle) comble – plenty oftoegankelijk (toegankelijke)abordable – accessibleaanwakkeren (wakkerdeaan - aangewakkerd)allumer – stimulateVlaamse geschiedenis inkalenderformaatWist je dat ons land twee wereldkampioenen heeft met denaam Eddy Merckx? De ene was wielrenner, de andere isbiljarter. Dat en nog veel meer amusante en interessanteweetjes vind je terug in de Roetskalender, een handigekalender boordevol historische informatie over onzeVlaamse roots. ‘De Roetskalender wil op een speelse entoegankelijke manier de interesse voor onze geschiedenisaanwakkeren’, zegt initiatiefnemer Herman Brijssinckuit Dilbeek. ‘Samen met dertig medewerkers werk ik tienmaanden per jaar aan de Roets. Het is een echt monnikenwerk,maar het levert soms heel onverwachte resultaten op,ook voor personages uit de Rand.’Lees meer p. 23.wielrenner (de wielrenner– de wielrenners)coureur cycliste – cyclerspeels (speels – speelse)ludique – playfulNIEUWSmonnikenwerk (het monnikenwerk)travail de bénédictin– donkey workZo of zoals?Ik kan … niet leven.Zij is heel groot, … haar vader.ZoHet woordje zo gebruik je als synoniem van op die manier.- Zo mag je de schaar niet vasthouden- Ik kan zo niet leven.ZoalsZoals gebruik je bij vergelijkingen.- Zij is heel groot, zoals haar vader.Zoals gebruik je in combinatie met een participium.- We komen, zoals afgesproken, om 15 uur samen.Zoals gebruik je om voorbeelden in te leiden- Ik heb veel interesses, zoals geschiedenis en economie.TAALKNOOPZo of zoals?OEFENING1. ... moeilijk is het niet!2. ... gedacht verliep de manifestatie rustig.3. Ik heb mij nog nooit ... droevig gevoeld.4. Werken mannenhersenen ...vrouwenhersenen?5. Waarom ben ik niet ... rijk als Bill Gates?6. De kinderen zijn ... stil. Wat zijn ze aan hetdoen?7. Waarom rijdt het verkeer ... langzaam?8. Doe maar ... ik. Dan lukt het wel.9. ... verwacht zijn er een paar moeilijkheden.10. Ze willen ... snel mogelijk gaan samenwonen.Zo ... als ...Zo ... als ... gebruik je om een vergelijking te maken die vertrektvan een adverbium. Het adverbium staat direct achter zo.- Mijn kleinzoon is zo koppig als een ezel. InfoDe juiste antwoorden, meer woordenschat engrammatica Nederlands: www.taalblad.be29