Democratische controle op gemeenschappelijke regelingen - VNG

- De besluitvorming binnen een basisregeling wordt intensief voorbereid. Portefeuillehoudersoverleggen/adviescommissievormen hierbij de belangrijkste organen.In bepaalde gevallen worden gemeenteambtenaren bij de voorbereiding betrokken (bijvoorbeeldin Midden-Holland bij het opstellen van de begroting) of vindteen consultatieronde bij gemeentenplaats (ook in Midden-Holland, waar het dagelijks bestuur in verband met het opstellen van hetbeleidsprogramma alle colleges heeft bezocht om de wensen van de afzonderlijke gemeenten teinventariseren). Dit betekent dat in de voorbereidingsfase vaak reeds consensus is bereiktwaardoor het algemeen bestuur niet meer in de positie verkeert om tot andere afwegingen tekomen. Of, zoals een gewestsecretaris het uitdrukte: 'Als het algemeen bestuur iets anders zoubesluiten dan aan dat bestuur wordt voorgesteld, moet er in de voorbereiding iets ernstig mis zijngegaan'.Daarnaast hebben zich in de verschillende basisregelingen veranderingen in de bestuursstructuurvoorgedaan waardoor de positie van het algemeen bestuur ten opzichte van de anderebestuursorganen verzwakt is:- Beperking van de formele bevoegdhedenIn het Samenwerkingsorgaan Midden-Holland zijn de bevoegdheden van het algemeen bestuurteruggebracht tot het vaststellen van de begroting en rekening (de wettelijke bevoegdheden) en hetvaststellen van het beleidsprogramma.Ten aanzien van de uitvoerende taken (GGD, Milieudienst) zijn de bevoegdheden overgedragenaan bestuurscommissies. In de oude structuur waren dit adviescommissies, bestaande uit degemeentelijke portefeuillehouders, die advies uitbrachten aan het algemeen bestuur. En het kwamweieens voor dat een advies van de adviescommissie niet werd overgenomen door het algemeenbestuur.In het Gewest Gooi en Vechtstreek en in de Regio Achterhoek zijn de bevoegdheden van hetalgemeen bestuur niet formeel beperkt, maar is de wel de feitelijke invloed van dit bestuursorgaanop de besluitvorming binnen het samenwerkingsverband minder geworden. In het Gewest Gooi enVechtstreek heeft deze ontwikkeling duidelijk te maken met de verandering van debestuursstructuur, als gevolg waarvan het algemeen bestuur niet meer langs politieke fracties issamengesteld, maar gemeentelijke fracties kent. In de Regio Achterhoek is in de afgelopen jaren deinvloed van het algemeen bestuur afgenomen en die van de portefeuillehoudersoverleggen(adviescommissies) toegenomen, zonder dat daar de bestuursstructuur is veranderd.- Hef afschaffen van de politieke fractievormingZowel in het Gewest Gooi en Vechtstreek als in het Samenwerkingsorgaan Midden-Holland was hetalgemeen bestuur op basis van politieke fracties samengesteld. Dit betekende dat de AB-leden zichniet of in ieder geval niet uitsluitend opstelden als gemeentelijke vertegenwoordiger, maar ook alsvertegenwoordiger van een politieke stroming binnen de regio. Doordat de band tussen degemeenten en hun vertegenwoordigers in het algemeen bestuur in zekere zin was doorgesneden,leidde politieke fractievorming ertoe dat het algemeen bestuur een redelijk zelfstandige positie tenopzichte van de gemeenten kon innemen.ÖDemocratische controle op gemeenschappelijke regelingen 1 6