BRASSIN OJan de Haan overMetamorphosisDe slotmaten van dit werk werden geschreven op8 januari <strong>2014</strong>. De dag dat mijn kleindochterVera werd geboren. Het werk is daarom dan ookaan haar opgedragen.In de opening van dezedriedelige compositie wordt het thematischemateriaal gepresenteerd dat verderop in het werkin allerlei transformaties voorkomt. De ‘kleinesecunde’ dient daarbij als leidmotief.In het levendige en flitsende Metamorphosis Onewordt volop gevarieerd met de thematiek. Het deelwordt onderbroken door een sfeervol meno mossomet daarin melodische passages die teruggrijpenop het beginthema.In Metamorhosis Two treden veel veranderingenop in het tempo en het muzikale karakter. Zevenverschillende solisten transformeren ieder op huneigen wijze het thematische materiaal. Uiteindelijkresulteert dat in een gepassioneerd, tutti gespeeldgedeelte.De inspiratiebron voor Metamorphosis Three is hetzogenaamde BACH-motief, een muzikale handtekeningmet de noten Bes, A, C en B. Dit karakteristiekemotief ontstaat vanuit het leidmotief (in ditgeval een dalende kleine secunde) en verandertvoortdurend van gedaante door allerlei transpositiesen omvormingen. Dit spectaculaire laatstedeel kan men beschouwen als een eerbetoon aaneen van de grootste en invloedrijkste componistenuit de geschiedenis van de muziek: Johann SebastianBach.De Europese Jeugdbrassband was prominent aanwezig tijdens deze <strong>editie</strong>.je in de top te mengen en daarnaast moet je ook eendosis geluk hebben, en dat dan ook nog het liefsttwee dagen lang. Dat geluk zal een keer richtingSchoonhoven vallen maar dat deed het nu niet.Eikanger mengde zich, bijna traditiegetrouw,tussen de favorieten met een goed doordachte entechnisch vrijwel perfect uitgevoerde uitvoeringvan het testpiece. Alles zeer afgewogen en geheelin de stijl van dirigent David King, waarbij gezegdkan worden dat die dwingende stijl weinigruimte geeft aan persoonlijke muzikale invullingdoor de muzikanten. Maar daardoor wel volmet prachtige details, die zorgvuldig op elkaarafgestemd waren.Opvallend was verder de muzikale prestatie vanParis Brass Band. Deze band met vrijwel alleenmaar beroepsmuzikanten en studenten, onderleiding van een zeer kundige en talentvolle dirigent,wist het publiek en ook de jury te boeienmet een prachtige open en eerlijke uitvoeringvan het verplichte werk. Van dat werk gaan wewaarschijnlijk nooit meer horen.We kunnen nog een eervolle vermelding gevenaan de debutant Austrian Brass Band, voor heteerst in de A-sectie te horen. Het was nog nietecht volwassen in de afwerking, maar je hoortdat er goede muzikanten zitten daar in Oostenrijk.De andere drie bands, Concord Brass,Whitburn en Tongwynlais kwamen net kwaliteittekort om indruk te maken, teveel details werdenopgeofferd in de strijd tegen de partituur.De keuzewerkenDe sessie met vrije werken op de zaterdag waseen memorabele. Memorabel omdat er een discussiedreigt los te barsten of je de bands nog welmet elkaar kunt vergelijken als we de traditionelekeuzewerken afzetten tegen de nieuwe spectaculaireblockbusters van bijvoorbeeld de winnaarLuzern en runner-up Black Dyke. De laatstgenoemdengaan richting effect en spektakel waarbijgrenzen nadrukkelijk worden opgezocht. Zoheb ik nog nooit een band zo hard horen spelenals de Zwitsers. Het was niet lelijk, en ook goedin balans, maar waar eindigt het? En mag je datdan nog wel vergelijken met een zeer aantrekkelijke,maar traditionelere compositie van Jan deHaan? Het is meer dan appels en peren vergelijkenop deze manier. De jury is zoals gewoonlijkonnavolgbaar, maar het wordt meer een loterijwaarbij de smaak van de jury de doorslag geeft.En over smaak valt immers niet te twisten.Cory lootte zoals gezegd weer als eerste en speeldemet The Divine Right een première van dedirigent zelf. Of dat handig is, is sterk de vraag,want op zo’n manier hoeft een jury niet in de boxnatuurlijk. Al is het dan ook zo dat een deskundigejury ook wel weet wie er speelt omdat de88
BRASS RECENSIEwebsites van de deelnemers natuurlijk ook doorhen worden geraadpleegd.Overall kon The Divine Right mij niet erg bekoren.Het is een slim gecomponeerd stuk met veelnootjes en voor de hand liggende melodietjes.Het was mij allemaal wat te gemakkelijk en teoppervlakkig, waarbij uiteraard een beroepwerd gedaan op de technische kwaliteiten van desecties binnen de band. Conclusie: slim, geraffineerdmaar niet bijzonder genoeg.Als tweede van de middag lootte Black Dykedie een premièrewerk had van Peter Grahamgetiteld The Triumph of Time. In tegenstellingtot de matte uitvoering van het verplichte werkwas dit een totaal andere Black Dyke. Nu kloptealles wel en viel het geheel totaal op zijn plaats.Werkelijk alle details waren imponerend in ditmegamoeilijke werk van Graham. De solo’smet volop gewandel naar de solistenlessenaarsvoor de band waren vrijwel vlekkeloos, waarbijde vrouwelijke solisten op flugel en baritonde show stalen met hun prachtig lyrische spel.Zoe Hancock ontroerde de hele zaal met eenprachtige melodie die werkelijk fluisterzachtbegeleid werd door de band; een al te letterlijke,maar ook letterlijk stille verwijzing naar hetmiddendeel van Sparke’s Year of the Dragon. KatrinaMarzella mocht aan het eind van de avondde solistenprijs mee naar huis nemen. Terecht,alhoewel de andere solisten van Dyke deze keerook zo hadden kunnen winnen. Het was zo’nuitvoering die je je over 10 jaar nog herinnerd,een gevoel van ‘ik was erbij ‘. Uiteraard won Dykede vrije werken sessie met maar liefst 98 punten.In puntentotaal een gelijkspel met Eikangermaar deze band was hoger in het verplichte werken regels zijn regels. Eikanger werd in eindrangschikkingtweede en Black Dyke eindigde eenplaatsje lager.Brassband Willebroek had de voorbereidinganders dan anderen gedaan. Omdat de bandtijdens de Belgische Kampioenschappen al hadgepiekt op On Shoulders of Giants had men zichin de voorbereiding naar de EBK bijna volledigtoegelegd op Muckle Flugga. On Shoulders kreegom die reden minder aandacht en dat brak deBelgische topband op: een prima uitvoering,maar net niet goed genoeg. De gok had ookgunstig kunnen uitpakken als alles gelukt was.Het was eigenlijk best wel goed maar tegen dewereldpremières en de ongelofelijke intense uitvoeringenvan Black Dyke en Luzern was weinigte beginnen. Toch kan Willebroek terug zien opeen geslaagde rentree op het Europese podium.Brassband Schoonhoven kwam met een primeurin Perth. Volgens mijn weten heeft nog geenenkele Nederlandse band een nieuw keuzewerk,en ook nog van Nederlandse makelij, op hetEuropees podium gebracht. Het was dan ookeen gewaagde keuze om het werk Metamorphosisfor Brass Band van Jan de Haan ten gehore tebrengen, maar die pakte prima uit! Het is eenmooi werk met prachtige solo’s en een genot omnaar te luisteren, misschien wel het beste werk datJan de Haan ooit geschreven heeft. Maar het isniet zo spectaculair als de blockbuster van Dyke,Luzern of Cory, of het energieke Audivi waarmeeBBS in Rotterdam de zaal op zijn kop kreeg. Maardaarmee is ook de al genoemde discussie weeropgelaaid. Welke kant willen we op? Wordt ongetwijfeldvervolgd. Schoonhoven ging voor de pure(brassband)muziek en dat was een verademing.Je zag dat alles liep zoals gehoopt was en de ontladingbij het slotapplaus was groot op het podium.Terecht, hoewel de einduitslag in deze spierballenwedstrijduiteindelijk een beetje tegenviel.Dan de kampioen. Burgermusik Luzern had alslaatste geloot en brak net als Black Dyke de tentaf met REM-Scapes, een nieuw werk van ThomasDoss. Deze band had vandaag geen andere instellingdan ‘gaan voor de beker’. Het werk leendezich ervoor want echt alle troeven, foefjes en trucswerden uitgespeeld. Waar Spiriti , het werk datDoss als testpiece schreef voor de EBK in 2010in Linz, al opwindend is, dan doet REM-Scapeser nog een stapje er boven op. In ieder geval in delezing van Michael Bach, wat een energie kan dieman laten ontstaan op het podium! Het einde wasronduit spectaculair met een gigantische climax.Er werd foutloos gespeeld, het was goed, maar hetwas zoals al gezegd ook keihard. Alle eerdere werkenvan Doss kwamen in REM-Scapes voorbij endaarmee is de zwakte ook meteen genoemd. Welwaren er een aantal interessante slaapgeluidenmet bijbehorende adem te beluisteren en naar watik gehoord heb kwam er ook een heus citaat vanPhantom of the Opera voorbij.Enfin; Burgermusik Luzern met Michael Bachschreef geschiedenis op zaterdag 3 mei. Het wasdan ook nog lang onrustig in Perth met feestendeZwitsers die na dit vuurwerk minder ooghadden voor het eigen uurwerk. Alle lof voor deZwitsers uit Luzern!Cory Band met alle solisten.Uitslag EBK1. Brass Band Bürgermusik Luzern Zwitserland,193 pt; 2. Eikanger-Bjørsvik Musikklag Noorwegen,191 pt; 3. Black Dyke Band Engeland, 191 pt;4. Brass Band Willebroek België, 190 pt; 5. CoryBand Wales, 185 pt; 6. Brass Band SchoonhovenNederland, 184 pt; 7. Paris Brass Band Frankrijk,183 pt; 8. Austrian Brass Band Oostenrijk, 178 pt;9. Whitburn Band Schotland, 177 pt; 10. ConcordBrass Band Denemarken, 177 pt; 11. TongwynlaisTemperance Band Wales, 174 pt.89