Een Haagse Dame En Een Indiaan - Vijfeeuwenmigratie.nl

More documents

Recommendations

Info

Vijf eeuwen migratie - www.vijfeeuwenmigratie.nlArtikel uit: Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis114 » Marga AltenaToen tijdens de crisisjaren François en zijn vrouw slechts metmoeite hun gezin met vier kinderen konden onderhouden, verschaftenJohanna’s connecties op het Nederlandse consulaathulp en werkgelegenheid. 89 In deze jaren toonde de bejaardeJohanna zich veerkrachtig en vindingrijk. De neergang in hetwerk in de bouw maakte dat de Mohawks hun toevlucht zochtenin de showbusiness. 90 Mogelijk werd de vitale tachtigjarigehierdoor geïnspireerd om op te treden als waarzegster, werkendin een plaatselijk café The Samovar en op het reservaat. 91Zij die als meisje een toneelloopbaan had geambieerd, slaagdeer nu met succes in een extra inkomen te verdienen voor degezinnen van haar zoon en stiefkinderen.Na François’ overlijden in 1952 woonde Johanna afwisselendbij de gezinnen van haar kleinkinderen in Montreal enBaltimore. 92 Haar kleinkinderen herinneren zich haar in dezeperiode van haar leven als afstandelijk naar vreemden maar zeer beschermendnaar haar familie. Johanna leefde bij haar kleinkinderen en achterkleinkinderentotdat ze professionele zorg nodig had. Ze werd opgenomen in een verpleegtehuisin Montreal en overleed daar in 1957, drieënnegentig jaar oud. 93Vandaag wordt de liefdesgeschiedenis van Angus en Johanna nog steeds inKahnawake verteld. Johanna geldt in dit verhaal als een mysterieuze vrouw,waarbij de mythe van haar afstamming zich zelfs ontwikkelde tot het geruchtdat zij een nicht zou zijn van koningin Wilhelmina. 94 In deze versie van deromance weerstond het paar felle protesten van ‘Anna’s royal family who wereconvinced that a connection with the red race would tarnish their noble lineage’.Het verhaal in Kahnawake richtte zich op het klassenonderscheid, waarbijhet Nederlandse vooroordeel tegenover de indiaanse cultuur werd overwonnendoor liefde en respect. Niet alleen haar liefde voor Angus deed dat Johannaafzien van haar voormalige, weelderige ‘station in life’, maar ook haar gehechtheidaan de ‘humble and peaceful environment’ van het reservaat maakte datzij ervoor koos om in Kahnawake te blijven.Afb. 3 Foto Valentin Shebayev,Johanna van Dommelen alswaarzegster tijdens de crisisjaren.Privé-archief Frank vanDommelen.89. Nationaal Archief Den Haag, Inventaris Consulaat Generaal Montreal, toegangsnummer2.05.48.10. Persoonsdossier 174 F. van Dommelen. Brief van Mrs. A. Montour-VanDommelen aan Mr. Schuurman (4-3-1933).90. David Blanchard, For your entertainment pleasure, Princess White Deer, and ChiefRunning Deer, Last ‘hereditary’ Chief of the Mohawk: Northern Mohawk Rodeos & Showmanship,University of Chicago, ongedateerd manuscript [1983], 24.91. Interview LvD, Baltimore mei 2004.92. Interview FvD, Baltimore oktober 2002, band 1B.93. Ibidem, band 1B.94. Johnny Beauvais, Kahnawake; Interview IvD, Chateaugay mei 2004.
Vijf eeuwen migratie - www.vijfeeuwenmigratie.nlArtikel uit: Tijdschrift voor Sociale en Economische GeschiedenisEen Haagse dame en een indiaan » 115ConclusieIn dit artikel stond de vraag centraal hoe Nederlandse en Canadese nieuwsmediaetnisch verschil representeerden in berichten over het huwelijk vanAngus Montour en Johanna van Dommelen, hoe verschillen in de verslaggevingvan beide landen kunnen worden verklaard en vooral, of de echtgenotende berichtgeving over hun huwelijk naar hun hand wisten te zetten?Bij de aankondiging van hun huwelijk in de media werden Johanna enAngus geclassificeerd volgens de gangbare beeldvorming over witte vrouwenen indianen. Johanna werd opgevoerd als de klassieke witte dame die zich doorhaar gevoelens had laten meeslepen in een roekeloos avontuur en Angus werdgetypeerd als de ‘roodhuid’ die haar emotionele toestand had misbruikt. In deNederlandse media evolueerde het beeld van Johanna van een redeloze vrouwdie haar ongeluk tegemoet ging, naar dat van een gelukkig getrouwde vrouwdie de rol van de media bekritiseerde en die pleitte voor een verbetering vanpositie van de indianen. Het mediabeeld van Angus Montour ontwikkeldezich van de typische, oorlogszuchtige indiaan die zijn kans greep om een wittevrouw te trouwen, tot het evenzeer stereotype beeld van de trouwhartige nobeleindiaan, in weerwil van zijn activisme voor de indiaanse zaak en afzweringvan het katholieke geloof.In Canadese kranten en tijdschriften maakte Johanna haar entree als eenmysterieuze dame uit de oude wereld en als trofeebruid van een indiaan, omlater te worden weergegeven als een geslaagde immigrante die optrad alswoordvoerster van de indiaanse kwestie. In dit land werd Angus Montour, netals in Nederland, volgens traditionele stereotypen gepresenteerd. De voortdurendenadruk op zijn afkomst als ‘volbloed indiaan’ en zijn fysieke verschijningverklaart dat hij – anders dan Johanna – veelvuldig in afbeeldingen verscheenmaar in de artikelen beperkt was vertegenwoordigd.Kenmerkend voor de waardering van sekse en etnisch verschil in Nederlandseén Canadese media was dat de weergave van Angus niet loskwam van degeijkte beeldvorming over de wilde of beschaafde indiaan, maar dat de presentatievan Johanna als culturele bemiddelaarster het stereotype van de onmondige,zwakke witte vrouw overschreed. Beide echtgenoten werden echter toegestaanom zich als politiek activist te manifesteren, en dat op een wijze die in de toenmaligemediaberichtgeving voor vrouwen én indianen ongebruikelijk was.De Amerikaanse en Canadese commentaren onderscheidden zich echtervan de Nederlandse, door de waardering van de echtgenoot als succesvolle veroveraarvan een knappe, welgestelde bruid. Het was een verschil dat deelswordt verklaard door de grotere bekendheid van de Canadese maatschappijmet etnisch gemengde huwelijken. Hoewel ook in dit land, indianen die wittevrouwen trouwden als problematisch werden beoordeeld, kwalificeerdeJohanna’s vermeende afkomst uit Nederlandse adel haar als exotische vreemdelinge,waarmee het huwelijk acceptabel werd als één tussen gelijke partners.
Page 1 and 2: Vijf eeuwen migratie - www.vijfeeuw
Page 23: Vijf eeuwen migratie - www.vijfeeuw
Page 27: Vijf eeuwen migratie - www.vijfeeuw

Een Haagse Dame En Een Indiaan - Vijfeeuwenmigratie.nl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?