Het speellokaal als speelleeromgeving - hjk

Hanneke VerkleijHanneke Verkleij(met nietenschieter). Wat een plezier als de beweging zich herhaalten wat een verwondering als de kastanje met wapperende linten naarbeneden valt…Het speellokaal is een goede ruimte om te bewegen op muziek. Erbestaan mooie cd’s met handleidingen voor kleuterdansen, waar elkeleerkracht mee uit de voeten kan.Ook het afwisselen van de organisatie spreekt kinderen aan. Zo is hetmogelijk om vrij te spelen op de toestellen of geleid te spelen zoals bijeen spelles of bij het bewegen op muziek. Een andere mogelijkheidis het spelen in drie of vier vakken. Hierin kunnen de kinderen opdrachtenuitvoeren op de toestellen en experimenteren met en zonderhanteerbaar materiaal. Ingedeeld in drie of vier groepen, kunnen zerouleren. Deze werkvorm zorgt voor extra structuur in een drukkegroep.ObserverenWanneer je kinderen in het speellokaal observeert, valt op hoeveelandere dan motorische vaardigheden de kinderen nodig hebbenom mee te kunnen doen. De vrije bewegingssituaties op de grotetoestellen doen een beroep op sociale vaardigheden, zelfredzaamheid,zorgvuldigheid, zelfvertrouwen en inschattingsvermogen. ‘Kan ik dieafstand tussen die twee sporten overbruggen?’ ‘Opletten dat ik nietmis stap.’ En als er een ander kind van de tegengestelde richtingaankomt: ‘hoe passeren we elkaar dan?’. ‘Hoe pak ik het aan als ik uitde schommelbak wil stappen en de andere kinderen willen nog welschommelen?’De spelletjes vragen het kunnen omgaan met spanning, een overwinningen een teleurstelling. Het begeleide spel vraagt taalvaardighedenom te begrijpen wat achterin, vooraan, achter elkaar, de overkant, eenrij maken, twee aan twee of af zijn is. Bovendien vraagt het tegelijk eenuitvoering van een handeling en het bepalen van de eigen positie in deruimte. Voor jonge kinderen is dit een complexe situatie.Al die vaardigheden zijn nog volop in ontwikkeling. De observerende,stimulerende en ondersteunende rol van de leerkracht is dan onmisbaar.Laten we eens kijken hoe je hier als leerkracht op kan inspelen.BegeleidenEen goede begeleiding begint met de voorbereiding van het bewegingsaanbod.Onze leerkrachten doen dat samen. Vandaag zetten zede toestellen uit: het klim- en klautermateriaal met de ladders en deglijbaan, de springkast met een schuine bank en een gymmat voor deafsprong, de houten schommelbak, een bank waar een andere bankschuin op staat, de boksballen en hanteerbaar materiaal: loopklossen,springtouwen en paardenleidsels. De kinderen mogen straks vrijbewegen.Terwijl de leerkrachten het speellokaal inrichten, wisselen ze metelkaar van gedachten over hoe ze kunnen inspelen op interessenen behoeften van kinderen. Ze staan stil bij de beginsituatie van dekinderen. Is er een lage kast voor de kinderen die deze week voorhet eerst op school kwamen? Zijn er uitdagende activiteiten voor dekinderen met veel bewegingsdrang? Op welke plaatsen laten we dekinderen touwtje springen, en hoe kunnen we tegemoet komen aan debehoefte van Tom om zo nu en dan te kunnen afhaken?Tom is altijd kort actief, waarna hij zich stilletjes en langdurig terugtrekt opde bank. De leerkracht heeft dit besproken met zijn ouders. Zij verteldendat Tom in het algemeen snel last heeft van de drukte om zich heen.Waarschijnlijk is dit ook in het speellokaal het geval.De leerkrachten willen hem graag een beter alternatief aanbieden danhet zitten op de bank. In de hoek van speelzaal leggen ze een speelkleeden zetten daar groot constructiemateriaal op waarmee hij graagspeelt. Zij denken dat Tom daar op positieve wijze tot rust kan komen.Het biedt hem ook de mogelijkheid om er samen met een ander kindte spelen.26 Het Jonge Kind | maart 2009