Bakkers in Dalfsen en omgeving 't Kästfeest van Derk en ... - Atlantis

De molenmakers Feijen, Schiller en BisschopDeel 3: Het molenmakersgeslacht BisschopBen KloostermanWe besluiten deze serie over de Dalfser molenmakers met het molenmakersgeslacht Bisschop, dat viergeneraties kende. Verdere opvolging was er niet, waardoor er helaas ook in Dalfsen een einde kwamaan het voortbestaan van dit aloude, prachtige ambacht. De molenmakers Bisschop hebben gewerktop vrijwel alle windmolens in Overijssel, maar ook in Drente en in het Gelderse bouwden, verplaatsten,onderhielden, restaureerden en (óók dat) sloopten ze molens. Van al die molens is er heden ten dagehelaas nog maar een gering aantal in bedrijf of nog in goede staat van onderhoud, waaronder onze‘eigen’ uit 1818 daterende windkorenmolen ‘Westermolen’.Alvorens nader in te gaan op de molenmakersBisschop, eerst even ietsover hun verre voorvaderen.De familienaam Bisschop is zeker alzo’n 300 jaar oud. Genealogisch onderzoekvoert terug tot het jaar 1748,toen er een landelijke volkstelling gehoudenwerd. Onder de gemeenteHeino kwam toen de naam voor vanGarret Arentsz. Bisschop, getrouwdmet Trientjen Jansen. (Er moet dusook daarvóór al een ‘Bisschop’ zijngeweest, want de naam GarretArentsz. duidt er op, dat hij een zoonwas van Arent, vrijwel zeker ArentGarretsz., dus ook weer een voorvaderen misschien nog wel meer.) Zehebben vijf kinderen, waarvan er, blijkensdie volkstelling, twee ouder zijndan tien jaar, dus geboren vóór 1738.Vader Garret Arentsz. zal dus omstreeks1700 geboren zijn. Het kon(nog) niet worden vastgesteld, maarbinnen de familie Bisschop weet menvrijwel zeker dat de oorsprong van de‘bisschoppelijke’ familie in Duitslandmoet worden gezocht. GarretArentsz. Bisschop woonde ten tijdevan de volkstelling op de erve ‘DenGrooten Bisschop’ in de Veldhoek onderHeino (thans Berkendijk 3).De oudste zoon, Arent Garretsz., vestigtzich, na zijn huwelijk in 1758 metHendrina Jansen, aan de Marshoekersteegin Dalfsen op de erve ‘Kollenhoven’(later Van Ankum). Zij krijgenzeven kinderen, waarvan de namenstaan opgetekend in het doopregistervan de parochie Hoonhorst.Van de zeven kinderen volgen we Joannes(Jan) Bisschop, als vijfde kindgeboren op 29 januari 1769. Hijtrouwt op late leeftijd (30 april 1821,dus 52 jaar oud) met de 31-jarige uitVilsteren afkomstige boerendochterGerredina Kampman. Hij vestigt zichals boer in de Mossen, achter landgoedDen Berg (Oude Vechtsteeg), inde kadastrale atlas van 1832 vermeldals de erve ‘Bisschop’. (De boerderij islater, tot 1998, bewoond geweest doorde familie Kijk in de Vegte en sindsdiendoor de familie F.G. Das.)Jan Bisschop bezit daar diverse landerijen,in totaal ruim 10 hectaren,voor die tijd een flink bezit. Het huwelijkduurt slechts 12 jaar, want op14 augustus 1833 overlijdt Jan Bisschop,64 jaar oud. Uit dit huwelijkwerden drie kinderen geboren:Hendrikus, 2 november 1822 en gehuwdmet Maria Kodden, Willemina,28 november 1824 en overleden 14maart 1844 en Arnoldus, 12 maart1827 en gehuwd met Aleida Hollak,boerendochter van Bernardus Hollaken Geertruida Schurink uit stad Ommen.Eerste generatie molenmakersEn met deze Arnoldus dient zich deeerste generatie molenmakers Bisschopaan! Bij zijn huwelijk op 28april 1855 is hij aanvankelijk ‘boerenwerker’op het ouderlijk huis in DeMossen, maar korte tijd later is hijtimmermans- en molenmakersknechtbij het molenmakersbedrijf Schillerwaarover u in het vorige nummer vanRondom Dalfsen hebt kunnen lezen.Arnold en Aleida Bisschop krijgentien kinderen, vijf zoons en vijf dochters,waarvan er twee kort na de geboorteoverlijden. Hij beleeft de bloeitijdonder de molens, want na 1856,toen de belasting op het gemaal, demeelaccijns, werd afgeschaft, was ersprake van een ware ‘molengolf’, ookin de gemeente Dalfsen. Zo zal hij betrokkenzijn geweest bij de bouw vandiverse nieuwe molens, zoals de molenvan Fakkert (1862 en, na brand,1868), Lemelerveld (1864), Zuidwolde(1878) en Balkbrug (1882).Daarnaast waren er de vele molenrestauraties,waardoor hij zich ongetwijfeldals een zeer vakbekwame molenmakerzal hebben ontwikkeld.Arnold Bisschop overleed op 14 januari1886 op 58-jarige leeftijd. Van hemwordt nog vermeld dat hij vijf jaarheeft gediend bij het eerste regimentinfanterie van de Nationale Militie.Tweede generatieVan de vijf zoons van Arnold is Willem,als vierde kind geboren op 21juni 1863, dan inmiddels ook al zo’njaar of tien, vanaf de lagere school, alstimmermans- en molenmakersknechtbij Schiller werkzaam en is daarmeedus de tweede molenmakersgeneratieBisschop.Willem Bisschop trouwt op 7 mei1890 met Gerritdina Wilhelmina Heupink,dochter van Hendrik Jan Heupinken Evertdina Schippers en ves-RONDOM DALFSEN 45 951