Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nieuws uit de wereld van wetenschap en technologie heet van de naald lezen?<br />
Reageren op een bericht? Ga naar www.kijkmagazine.nl!<br />
bewoner gesimuleerd<br />
Met behulp van robotpoten en een echt skelet<br />
hebben onderzoekers de voortbeweging van<br />
een bijna 300 miljoen jaar oud dier nagebootst.<br />
Paleontologen hebben geen makkelijke baan. Op<br />
basis van stoffige fossielen en wat pootafdrukken<br />
moeten ze een beeld schetsen van dieren die miljoenen<br />
jaren geleden leefden. Hoe groot waren<br />
die beesten? Wat aten ze? En: hoe liepen ze?<br />
Deze laatste vraag hebben onderzoekers onlangs<br />
getackeld bij een bijna 300 miljoen jaar oud fossiel.<br />
Hoe? Door het te voorzien van robotpoten.<br />
Het betrof een skelet van Orobates pabsti, een<br />
salamanderachtig dier. De paleontologen gingen<br />
als volgt te werk. Allereerst namen ze de manier<br />
van lopen van vergelijkbare moderne dieren,<br />
waaronder krokodillen en leguanen,<br />
onder de loep. Met behulp van röntgenfoto’s<br />
en metingen werd bepaald hoe<br />
deze diersoorten staan, hoe ze hun<br />
ruggengraat bewegen en hoe ver ze<br />
hun ellebogen en knieën buigen<br />
tijdens het lopen. Aan de hand<br />
van deze informatie, het fossiele<br />
skelet en de gevonden<br />
pootafdrukken van Orobates<br />
maakten de onderzoekers<br />
computersimulaties<br />
van de mogelijke<br />
loopjes van het dier.<br />
Om vast te kunnen stellen<br />
welke digitale simulatie het bij het<br />
rechte eind had, rustten de paleontologen<br />
een Orobates-skelet uit met robotpoten:<br />
OroBOT was geboren. Niet alleen werd gekeken<br />
hoe de verschillende loopwijzen overeenkwamen<br />
met de fossiele pootafdrukken; ook maten de<br />
onderzoekers hoeveel energie het lopen vergde<br />
en hoe stabiel het beest bewoog. Zo kon uiteindelijk<br />
het meest waarschijnlijke loopje worden<br />
gekozen. En dat kwam aardig overeen met de<br />
manier waarop krokodillen rondhobbelen.<br />
Paleontoloog Dennis Voeten (die niet betrokken<br />
was bij dit onderzoek) legt uit waarom<br />
het zo belangrijk is om te weten hoe het oeroude<br />
dier ooit liep: “Orabates stond aan de<br />
basis van de kolonisatie van het land door<br />
gewervelde dieren. Door zijn manier van voortbewegen<br />
te analyseren, gaan we meer begrijpen<br />
van het ontstaan en de vroege evolutie van het<br />
‘lopen’ bij gewervelden.” LO<br />
Bronnen: Nature, New Atlas, Gizmodo<br />
“Dat zitten nu<br />
ineens als roken geldt,<br />
vind ik een rotstreek van de<br />
wetenschap. Heb ik verdomme<br />
mijn hele leven niet gerookt, en<br />
dan krijg je te horen dat zitten<br />
net zo ongezond is als roken.<br />
Waarvoor heb ik dan zo mijn<br />
best gedaan?”<br />
De nogal zwaarlijvige schrijver A.F.Th. van der<br />
Heijden is op z’n zachtst gezegd niet zo te<br />
spreken over de ‘zitten is het nieuwe<br />
roken’-hypothese.<br />
Bron: de Volkskrant<br />
AAN HET WOORD<br />
“Jarenlang dachten<br />
artsen dat gewrichtskraakbeen<br />
niet te<br />
herstellen was”<br />
Mensen met een versleten<br />
knie krijgen al snel een<br />
prothese. Onderzoekers van<br />
het UMC Utrecht hebben een<br />
methode ontwikkeld waarbij<br />
het kraakbeen in de knie zichzelf<br />
herstelt. KIJK sprak erover<br />
met medisch bioloog Floris Lafeber.<br />
Wat is het probleem?<br />
“Jarenlang dachten wetenschappers dat gewrichtskraakbeen<br />
niet te herstellen was. Een<br />
gewricht dat als gevolg van artrose versleten<br />
was, zou gedoemd zijn verder te slijten.<br />
Alleen een prothese kon uiteindelijk uitkomst<br />
bieden. Als mensen onder de 65 jaar een prothese<br />
krijgen, is de kans groot dat die op latere<br />
leeftijd door middel van een complexe operatie<br />
moet worden vervangen. Het uitstellen<br />
van een eerste prothese tot ten minste deze<br />
leeftijd is dus heel belangrijk.”<br />
Hoe werkt jullie methode?<br />
“Tijdens een chirurgische behandeling van nog<br />
geen drie kwartier worden pennen door de<br />
huid en de spieren heen in het bot geplaatst.<br />
Aan deze pennen bevestigen we aan beide<br />
zijden van de knie een zogeheten KneeReviver.<br />
Die trekt de botuiteinden die het gewricht<br />
vormen een stukje uit elkaar. Het beschadigde<br />
gewichtskraakbeen op beide botuiteinden<br />
krijgt zo de kans om zich te herstellen. Na zes<br />
weken wordt het frame verwijderd en gaat dit<br />
herstelproces door.”<br />
Wat is het resultaat?<br />
“Na een jaar zien we op röntgen- en MRI-beelden<br />
een duidelijk herstel van kraakbeen. Dit is<br />
een proces dat over de jaren na behandeling<br />
gehandhaafd blijft. De pijn verdwijnt en patiënten<br />
kunnen weer normaal functioneren.”<br />
GMC<br />
Hoe nu verder?<br />
“De behandeling blijft zwaar. Gedurende de<br />
zes weken behandeling heeft de helft van<br />
de patiënten last van oppervlakkige huidinfecties.<br />
Die zijn goed te behandelen met<br />
antibiotica, maar het blijft een belasting voor<br />
de patiënt. We willen de methode daarom nog<br />
patiëntvriendelijker maken.” LO<br />
4/<strong>2019</strong> 7
Change language