Wijzer 2019 lente MEO

Partner van een patiënt
“Ik heb losgelaten dat ik alles moet voorkómen”
Bij een psychische ziekte gaat de aandacht
vaak (niet met opzet) alleen uit naar
de mensen die psychisch ziek zijn. Maar
de mensen om hen heen leveren vaak ook
een hele bijdrage aan de genezing of het
leren omgaan met de ziekte.
Zoals Tonnie, de vrouw van Gerbrand.
Gerbrand heeft CPTSS (Complexe Post
Traumatische Stress Stoornis).
Tonnie (59) is werkzaam in het basisonderwijs.
Gerbrand (56) heeft heel lang gewerkt als vrachtwagenchauffeur.
Sinds hij in de WIA zit is fotografie
zijn grote passie. Ze zijn 26 jaar getrouwd.
In mei 2014 is bij Gerbrand de diagnose CPTSS
geconstateerd.
Tonnie vertelt: “De dag dat hij na de eerste dissociatie
in paniek van zijn werk thuis kwam was een
heel heftige dag voor mij, want ik wist niet goed wat
er aan de hand was. Bovendien probeerde ik onze
kinderen zo goed mogelijk ervoor af te schermen.
Na ongeveer twee maanden lukte dat niet meer en
toen hebben we een half jaar in een crisis gezeten.
Gerbrand is vanaf toen een lang traject van behandeling
in gegaan en ik ben een half jaar overspannen
geweest. Toen ik weer aan het werk ging heb
ik geleidelijk geleerd om mijn aandacht op mijn
werk te richten als ik op mijn werk ben. In het begin
was ik nerveus over wat er thuis kon gebeuren. De
laatste twee jaar merk ik dat ik wel steeds beter kan
loslaten. Gerbrand heeft nu een bepaalde stabiele
basis waarop hij kan vertrouwen en dat doe ik dan
óók. Ik heb losgelaten dat ik alles moet voorkómen.”
De crisis en de behandeling hebben veel effect
op het gezin.
Tonnie: “In de eerste twee jaar was ik erg op mijn
hoede, omdat ik nooit wist hoe en wanneer Gerbrands
dissociaties kwamen. Ik durfde ook niemand
meer uit te nodigen, uit angst voor een dissociatie
bij Gerbrand. Ik ben in die periode ook heel vaak ’s
nachts wakker geworden, doordat er opnieuw iets
met Gerbrand gebeurde. Ook al wist ik inmiddels
het een en ander van CPTSS, bij je eigen man is het
toch een ander verhaal. En je wilt zoveel, maar je
bent machteloos. Gerbrand vertrouwde mij en geloofde
mij ook altijd als ik vertelde wat er gebeurd
was in een dissociatie. Hierdoor konden en kunnen
we nog steeds goed met elkaar praten.
Maar ik merkte dat onze kinderen (inmiddels boven
de 20) het heel moeilijk vonden, dus ik beschermde
hen nog steeds tegen sommige invloeden van
hun vader. Ik leefde in die periode heel sterk vanuit
het besef dat ik de ‘schade’ wilde beperken, die de
CPTSS aan het gezin heeft toegebracht. De kinderen
waren hun vader ‘kwijt’. Als echtgenote had ik
mijn verwachtingen naar nul gebracht en geleerd te
anticiperen op wat er komt. Er kwam daardoor rust,
maar ik maakte tegelijkertijd een innerlijk rouwproces
door. Ik nam afscheid van de gewone, spontane
dingen die we gewend waren samen te doen:
samen uit eten gaan, samen dansen, spontaan op
visite gaan, spontaan met z’n allen thuis aan tafel
zitten. Ik heb me erg eenzaam gevoeld.
Ik had ook een gevoel van schaamte. Ik durfde
bijvoorbeeld een vriendin of collega’s niet zomaar
te vertellen dat mijn man CPTSS heeft. Inmiddels
zeg ik het wel als het van belang is voor het contact.
Wellicht helpt het ook dat er veel meer bekend
is over CPTSS in de maatschappij. De mensen
aan wie ik het heb verteld reageerden allemaal
geschrokken en zeiden ook dat het heel heftig is.
Dat geeft wel een gevoel van erkenning, dat ik het
ook af en toe ‘zwaar’ mag vinden. Het is een stukje
begrip.
Ik doe nog steeds veel dingen voor Gerbrand. Ik
probeer hem te beschermen tegen mogelijke triggers
en ik belicht in gesprekken zowel de visie van
mijn man als de visie van onze kinderen. Zijn keuze
voor een activiteit in het weekend is doorslaggevend
voor wat wij doen. En aangezien hij in deze
fase nog niet alleen op straat durft te fotograferen,
ga ik mee.
Soms is er wel een korte periode waarin het mij
/ LENTE 2019 / 14