Belgische Herder nr 3

Hartwormen
Officieel komen hartwormen (Dirofilaria immitis) nog niet in
Nederland voor. De muggen die deze parasiet overbrengen zijn
echter al wel gesignaleerd. In grote delen van Zuid-Europa (Italië
en andere landen rond de Middellandse zee) komt hartworm
wel voor, zelfs zo dichtbij als het noorden van Frankrijk (tot de
hoogte van Parijs). Met het warmer worden van het klimaat is het
waarschijnlijk slechts een kwestie van tijd tot hartworm ook hier
voorkomt. Deze worm wordt als microlarve overgebracht door
muggen. In het lichaam van de hond groeien ze uit tot volwassen
wormen die meer dan twintig centimeter lang kunnen worden
en in het hart en de longslagaders blijven zitten. Symptomen
zijn hartritmestoornissen, koorts, benauwdheid, vermoeidheid,
gewichtsverlies en hoesten. Deze treden pas maanden na de
infectie op.
Een besmetting met hartwormen is niet eenvoudig kwijt te raken.
Bij het ineens doden van de wormen door een medicijn bestaat
namelijk de kans dat de dode wormen verstoppingen van de
bloedvaten veroorzaken. Daarom moet dit voorzichtig en in
meerdere stappen gebeuren. Veel beter is om te voorkomen dat
de hond besmet raakt. Neem je je hond mee naar een land waar
deze hartworm voorkomt, zorg dan voor een goede bescherming,
die je bij de dierenarts kunt krijgen.
Toxocara-infectie mens
spoelwormeitjes worden opgenomen uit de omgeving, zoals bij
tuinieren, het spelen in zandbakken en het recreëren in openbare
parken. Ook het eten van ongewassen groenten en sommige
fruitsoorten van eigen moestuin is een besmettingsroute.
Na orale opname van infectieuze toxocara-eitjes komen onder
invloed van het maagsap de larven vrij, passeren het darmslijmvlies
en bereiken eerst de lever. Vervolgens maken ze via de bloedbaan,
weefsels en lichaamsholten een trektocht door het lichaam en gaan
in organen en weefsels, vooral zenuwweefsel en spieren, over in
een ruststadium. Larven migreren niet voortdurend, maar kennen
regelmatig periodes van rust. Ze veroorzaken immuun-gemedieerde
ontstekingsreacties.
Als het gaat om een klein aantal larven, zullen de meeste mensen
geen klachten hebben. Bij grotere aantallen kunnen niet-specifieke
griepachtige klachten optreden, zoals algemene malaise, koorts,
buikpijn, leververgroting en hoesten. In de longen kunnen de larven
allergische aandoeningen zoals astma en eczeem veroorzaken, vooral
bij kinderen.
Overigens vormt niet alleen de honden-spoelworm een risico, maar
ook die van de vos en de kat. In recent onderzoek was de prevalentie
van spoelwormen bij hond, vos (Toxocara canis) en kat (Toxocara cati)
in Nederland respectievelijk 4,6%, 61% en 7%.
Franse hartworm
Er zijn meerdere soorten wormen die bekend staan als ‘hartworm’.
De Franse hartworm (Angiostrongylus vasorum) kwam tot voor
kort niet in Nederland voor. In landen om ons heen zoals Frankrijk,
Duitsland, Zwitserland, Denemarken en Engeland was deze wel
bekend. Sinds 2007 zijn echter ook gevallen van honden met een
hartworminfectie gemeld waarbij de hond niet in het buitenland
was geweest. De larven van de Franse hartworm leven in slakken
en kikkers. Als deze door een hond worden opgegeten of als een
hond iets opeet waar een slak op heeft gepoept, kan de hond
besmet worden. De larven gaan via de darmwand de bloedbaan
in en ontwikkelen zich tot volwassen wormen. Zo belanden ze in
de rechter harthelft en de longslagader, waar ze eieren leggen die
vervolgens in de longen vastlopen. Daar komen ze uit tot larven,
worden opgehoest en ingeslikt en worden via de ontlasting van
de hond weer uitgescheiden. Symptomen kunnen pas maanden
na een infectie te zien zijn. De hond heeft een slechte conditie,
eet en groeit niet goed, kan hoesten of braken en benauwd zijn of
vocht vasthouden. De larven zijn in de ontlasting alleen met een
microscoop te zien. Behandeling is mogelijk met een geschikte
wormenkuur.
Bronnen:
- Overgaauw, P.A.M., 2018. Toxocara-infecties bij mens en dier. RIVM
Infectieziekten Bulletin, jaargang 29, nummer 2, februari 2018
- https://www.licg.nl/honden/wormen-bij-de-hond/
- Melody Eveleens, 2019. Standaard 4x per jaar ontwormen of toch
maar niet? Ontwormen bij honden en katten. Website van De
Groene Os. Gepubliceerd op 30 apr 2019.
- Wormbestrijding bij de hond.
Het Woud (https://wormbestrijding.nl/)
Foto: Thea van Niekerk
NVBH | Oktober 2019 13