Stedenbouw_2019-757

EDITIE
757
PLATFORM OVER NIEUWBOUW, RENOVATIE, RESTAURATIE EN TRANSFORMATIE - JAARGANG 73 - 2019
Ultramoderne datacentercampus
op bedrijventerrein Polanenpark
Prefab betonproducent legt de lat wéér hoger
Capelse ERAflat wordt toekomstproof
STEDENBOUW.NL

Rockfon ® Krios ® X-kant
Rockfon ® Krios ®
Perfect voor
elk project.
• Optimale akoestiek dankzij
plafondpaneel met hoge
geluidsabsorptie (α w
: 1,00)
• Combineer budgetvriendelij ke
A-kant met Chicago Metallic
ophangsysteem in de nieuwe
kleur Mat Wit 11 voor een egale
uitstraling
• Nu ook in de nieuwe kantafwerkingen
X, D en Dznl/A
voor luxe toepassingen met een
(semi-) verdekt ophangsysteem
www.rockfon.nl/kieskrios
Akoestische plafond- en wandoplossingen
Lees meer over Rockfon ® Krios ® als de
betrouwbare keuze van VDL Groep op pagina 58
Rockfon ® Krios ® A-kant i.c.m.
Chicago Metallic Mat Wit 11
Part of the ROCKWOOL Group

WIJ KOMEN AL
JAAR
GRAAG BIJ U OVER DE VLOER
Van Berlo | Doornhoek 3715 | 5465 TA Veghel | +31 (0)413 - 389 090
info@vanberlo.com | vanberlo.com

EDITIE
757
Voorwoord
Sneller, efficiënter en weersonafhankelijk bouwen
We leven in een dynamische wereld waarin we anders leven, wonen en op zoek gaan naar persoonlijk
geluk en ruimte om onszelf te ontplooien. Vandaag de dag gaat duurzaamheid niet langer alleen maar
om materiaal. Gebruik is belangrijker dan bezit en groei is eerder een kwestie van slimmer dan van meer.
We doen wat we willen, waar we willen en wanneer we willen en geven op een eigen wijze invulling aan
onze identiteit. In zo'n wereld willen en kunnen we toch niet meer statisch bouwen?
Om aan de nieuwe woonvraag te voldoen, is traditioneel bouwen niet meer afdoende. Daarover zijn
de specialisten in ons themakatern ‘Modulair Bouwen’ het eens. Modulaire woonconcepten, die zich
moeiteloos aanpassen aan de veranderende woonwensen, zijn volgens hen dé oplossing in alle denkbare
woonsegmenten (studenten, gezinnen, ouderen, arbeidsmigranten,…) Hoe deze concepten de permanente
bouw benaderen en hoe tegemoet wordt gekomen aan zaken als energiebesparing, milieu, gezondheid,
comfort, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde, vertellen o.a. NEZZT, Jan Snel en Wagenbouw
Bouwsystemen in een aantal sprekende artikelen.
Hoewel modulair bouwen natuurlijk een stapje verder gaat, speelt ook de prefab betonproductie in op
de trend om sneller, efficiënter en weersonafhankelijk te kunnen bouwen. Verderop in deze uitgave laten
diverse spelers in deze branche dan ook hun nieuwste producten, technieken en dienstverlening zien en
worden diverse prefabprojecten getoond, zoals het Gerechtsgebouw Breda en sportcentrum De Rolpeal
in Workum.
Maar er is ook aandacht voor traditionele (woning)bouwprojecten. Zoals de bouw van woonwijk Woerden
Centraal in Woerden, dat in nauwe samenwerking met de bewoners is ontworpen en daardoor 72(!)
unieke woonplattegronden telt. Of wat dacht u van de bouw van de Hondsrugtoren in Emmen, dat het
hoogste (woon)gebouw van Emmen wordt? Als het om utiliteitsbouwprojecten gaat, springen met name
de renovatie en uitbreiding van het VDL-hoofdkantoor in Eindhoven, de verbouwing en uitbreiding van
het Naturalis Biodiversity Center in Leiden, de bouw van AMS Cargo Center II op het Schiphol Logistics
Park en de bouw van het Groninger Forum in Groningen in het oog. Bovendien besteden we uitgebreid
aandacht aan de bouw van het nieuwe datacenter van CyrusOne in Amsterdam en Prologis DC3 op Goederen
Distributie Centrum Noord in Eindhoven. Kortom: we hebben weer een bomvolle uitgave voor u!
Ik wens u weer veel leesplezier.
Lieke van Zuilekom

757
Platform over nieuwbouw,
renovatie, restauratie en transformatie
Jaargang 73 | 2019
Verschijnt 6 x per jaar
ISSN 0165-3997
UITGEVER
Schatbeurderlaan 6
Postbus 249, 6000 AE Weert
+31 495 45 00 95
info@louwersmediagroep.nl
louwersmediagroep.nl
Vestiging België
Domein De Herten
Hertsbergsestraat 4
B-8020 Oostkamp
Postbus 85, B3900 Pelt
+32 50 36 81 70
info@louwersmediagroep.be
louwersmediagroep.be
EINDREDACTIE
Lieke van Zuilekom
REDACTIETEAM
Patricia van der Beek, Hubertine van den Biggelaar,
Jac Buchholz, Johan Debaere. Tim van Dorsten,
Chris Elbers, Henk Geist, Roel van Gils, Fiona de
Heus, Jan Mol, Gerrit Tenkink, Liliane Verwoolde,
Jan-Kees Verschuure en Lieke van Zuilekom
PROJECTMANAGER
Sander van Hout
s.vanhout@louwersmediagroep.nl
BLADMANAGERS
Randy van den Hoek
r.vandenhoek@louwersmediagroep.nl
Rick Pauwels
r.pauwels@louwersmediagroep.nl
SECRETARIAAT
Manuela Depenbrock
Sandra Reijnders
ADVERTENTIES
Online aanleveren:
www.wetransfer.com
o.v.v. naam en project
traffic@louwersmediagroep.nl
ABONNEMENTSPRIJS
€ 81,- per jaar excl. BTW
Buiten Nederland: € 129,00 per jaar excl. BTW
ABN Bank
IBAN NL78ABNA0490282067
BIC ABNANL2A
t.n.v. Louwers Mediagroep
o.v.v. Stedenbouw magazine
Informatie over abonnementen:
+31 495 45 00 95
ADRESWIJZIGINGEN
Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing
naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland
Opzeggingen
Indien twee maanden voor het verstrijken van de
abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van
op zegging is ontvangen, wordt het abonnement
auto matisch met een jaar verlengd.
DOELGROEP
Verspreiding vindt plaats via abonnementen
en via gerichte distributie aan architecten,
aannemers, opdrachtgevers, project-ontwikkelaars,
zorginstellingen, woningbouwverenigingen en andere
opdrachtgevers,(semi-)overheidsinstellingen,
brancheorganisaties, toeleveranciers en verwante
organisaties.
VORMGEVING/ART DIRECTION
studio@louwersmediagroep.nl
DRUKWERK
Drukkerij Hendrix, Peer
Niets uit deze uitgave mag worden over genomen of
ver menig vuldigd zonder uitdruk kelijke toestemming
van de uitgever en zon der bronvermelding. Hoewel
dit blad op zorg vuldige wijze en naar beste weten is
samen gesteld kunnen uitgever en auteurs op geen
enkele wijze instaan voor de juistheid of volledig heid
van de informatie. Zij aan vaar den dan ook geen
enkele aansprake lijkheid voor schade, van wel ke aard
ook, die het gevolg is van hande lingen en/of beslissingen
die gebaseerd zijn op deze informatie.
UTILITEITSBOUW
38
8 20
56
AMSTERDAM Datacentercampus CyrusOne............................................................................................................................................................8
VENLO Océ.................................................................................................................................................................................................................. 17
EINDHOVEN Prologis DC3....................................................................................................................................................................................... 20
GRONINGEN Groninger Forum............................................................................................................................................................................... 26
TILBURG Busstation................................................................................................................................................................................................. 30
SCHIPHOL AMS Cargo Center II.............................................................................................................................................................................. 34
HENGELO Jonkman Coating.................................................................................................................................................................................... 36
WAALWIJK Magna Tyres........................................................................................................................................................................................... 42
ZWANENBURG Dorpshuis...................................................................................................................................................................................... 46
PURMEREND MBO-campus..................................................................................................................................................................................... 48
LEIDEN Naturalis Biodiversity Center.................................................................................................................................................................... 50
EINDHOVEN VDL-hoofdkantoor............................................................................................................................................................................. 56
EINDHOVEN Business Park Flight Forum.............................................................................................................................................................. 64
HEERHUGOWAARD Oogcentrum Noordholland................................................................................................................................................ 68
RIJSWIJK De Generaal............................................................................................................................................................................................. 78
APELDOORN Bredenoord......................................................................................................................................................................................... 80
BEDRIJFSREPORTAGE VAN BERLO...................................................................................................................................................................... 86
ROTTERDAM World Trade Center (WTC).............................................................................................................................................................. 88
WORKUM Sportcentrum De Rolpeal...................................................................................................................................................................... 90
Thema Prefab beton
Prefab betonproducent legt de lat wéér hoger..................................................................................................................................................... 95
Snel, efficiënt en weersonafhankelijk bouwen met prefab beton..................................................................................................................... 97
‘Toepasbaarheid prefab beton wordt nog groter’................................................................................................................................................ 98
50 jaar ervaring in architectonisch beton, met oog voor architect en aannemer....................................................................................... 100

Inhoud
64
88 98
106 136
162
Thema Modulair Bouwen
Maak kennis met de volgende stap in wonen....................................................................................................................................................102
Groeiende vraag naar flexibele woonvormen opent deuren voor circulaire, modulaire bouw................................................................105
Huisvesting - passend, haalbaar & betaalbaar...................................................................................................................................................106
Diverse
Zelfdragende dakconstructie op maat voor Alphense parkvilla's.................................................................................................................. 108
WEBO Klantevent in het teken van innovatie.....................................................................................................................................................110
‘Onze expertise geeft ons een voorsprong’.........................................................................................................................................................112
WONINGBOUW
CAPELLE AAN DEN IJSSEL ERAflat Purmerhoek.............................................................................................................................................114
WOERDEN Woonwijk Woerden Centraal ..........................................................................................................................................................122
EMMEN Kade Noord...............................................................................................................................................................................................125
EMMEN Hondsrugtoren..........................................................................................................................................................................................128
AMSTERDAM Rhapsody.........................................................................................................................................................................................130
AMSTERDAM De Bocht..........................................................................................................................................................................................136
HENGELO Klein Driene............................................................................................................................................................................................139
UTRECHT Up Living..................................................................................................................................................................................................143
ZUTPHEN Kade Noord.............................................................................................................................................................................................146
'Toenemend aantal opdrachtgevers professionaliseert rol in bouwprojecten'............................................................................................149
ROTTERDAM The FIZZ Cobana..............................................................................................................................................................................150
PURMEREND Kop van West...................................................................................................................................................................................156
ROTTERDAM De Peperklip.....................................................................................................................................................................................158
SCHEVENINGEN Hoog Lindoduin........................................................................................................................................................................160
AMSTERDAM Elzenhagen......................................................................................................................................................................................162
Bouwpartners............................................................................................................................................................................................................ 168
Naturalis
Beeld | egbertdeboer.com
Blijf gratis en eenvoudig op de
hoogte van het laatste nieuws.
Volg ons op social media en meld
je aan voor onze nieuwsbrief!
stedenbouw.nl

Utiliteitsbouw
Tekst | Johan Debaere Beeld | Luuk Kramer
TIJDIGE OPLEVERING CRUCIAAL VOOR HOOGTECHNOLOGISCHE CAMPUS
ULTRAMODERNE DATACENTERCAMPUS
OP BEDRIJVENTERREIN POLANENPARK
NABIJ AMSTERDAM
De Amerikaanse datacenterexploitant CyrusOne Inc. bouwt een nieuwe next-gen datacentercampus met een geschatte
capaciteit van 54 MW op bedrijventerrein PolanenPark in Halfweg, tussen Haarlem en Amsterdam. Het ontwerp van deze
hoogtechnologische gebouwen met een totale oppervlakte van 27.000 m², verdeeld over drie bouwlagen, komt van het
internationale architectenbureau Hyphen Architects en zal opgevolgd worden door het Amsterdamse bureau Knevel
Architecten. Algemeen aannemer Cosimco kreeg de opdracht om dit project te bouwen.
De Amerikaanse datacenterexploitant CyrusOne bouwt een nieuwe datacentercampus met een geschatte
capaciteit van 54 MW op het bedrijventerrein PolanenPark nabij Amsterdam.
CyrusOne is een snelgroeiende Real Estate Investement
Trust (REIT), gespecialiseerd in zeer
betrouwbare enterprise-class, carrier-neutrale
datacenters. Deze Amerikaanse firma biedt datacenterfaciliteiten
die de continue werking van de
IT-infrastructuur beschermen en waarborgen voor
ongeveer duizend klanten. CyrusOne telt meer dan
vijfenveertig datacenters wereldwijd en breidt nu
verder uit in Nederland. Zo sloot de datacenterexploitant
een strategisch partnership af met Agriport
A7 in Middenmeer voor de ontwikkeling van
een 270 MW multi-datacentercampus op een kavel
van 33 hectare en kocht het 6,3 hectare grond
van de Schiphol Area Development Company
(SADC) voor de bouw van een nieuwe datacentercampus
met een geschatte capaciteit van 54 MW.
VOLGENS DE
LAATSTE STANDAARDEN
Het iconische datacenter op bedrijventerrein Polanenpark,
op tien minuten afstand van Schiphol en
vijftien minuten van Amsterdam, wordt gebouwd
volgens de laatste standaarden en is onderdeel van
het Europese Green IT-innovatieproject Catalyst.
“Het ontwerp van dit gebouw komt van de hand
8 | STEDENBOUW.NL

Datacentercampus CyrusOne Amsterdam
realiseren ze een hoogtechnologisch gebouw met
drie bouwlagen, goed voor 27.000 m², dat 22 meter
hoog én diep is en op 3.500 funderingspalen
rust. Voor de bouw werd maar liefst 3.500 ton
staal en 4.000 m³ beton gebruikt.
Voor de realisatie van het hoogtechnologische gebouw werd maar liefst
3.500 ton staal en 4000 m³ beton gebruikt.
'De enorme tijdsdruk is een grote
uitdaging. Het hele project moet binnen
9 maanden tijd afgerond zijn'
HOGE TIJDSDRUK ALS UITDAGING
Naast de performantie van het gebouw was voornamelijk
de hoge tijdsdruk een grote uitdaging. De
werken zijn gestart in december 2018 en in september
van dit jaar moet Cosimco klaar zijn met
de opdracht. “Op 5 maanden tijd werd de ruwbouwfase
afgesloten en was het gebouw wind- en
waterdicht. Dan kon met de verdere afwerking en
de omgevingsaanleg gestart worden”, licht Berben
toe. “We stellen alles in het werk om de korte
uitvoeringstermijn van 9 maanden te respecteren.
Voor een vlotte samenwerking en uitvoering maken
we gebruik van de lean-methodiek, die verspilling
op alle vlakken moet vermijden. Dankzij deze
manier van werken voorkomen we bijvoorbeeld
wachttijden omdat bepaalde materialen niet beschikbaar
zijn of onnodige verplaatsingen van arbeiders
naar de werf. Er is ook geen rework omdat
werken niet of niet correct uitgevoerd zijn. Vergaderingen,
rapporten en controles worden tot een
minimum beperkt. Tot slot is het ook belangrijk dat
de voorraad en het transport goed beheerd worden.
Uiteindelijk is het de bedoeling om zo de kwaliteit
te optimaliseren, kosten te besparen en een
tijdige oplevering van het project te garanderen.” ❚
van het internationale architectenbureau Hyphen,
dat daarvoor samenwerkte met projectmanager
Haz Mission Critical en ingenieursbureau Pinnacle,
beiden uit het Verenigd Koninkrijk. De bouwaanvraag
werd ingediend door Knevel Architecten uit
Amsterdam, dat ook zorgt voor de opvolging tijdens
de uitvoering van de werken”, vertelt Jack
Berben, commercieel directeur van Cosimco, dat
aangesteld werd als algemeen aannemer voor dit
project. “Cosimco behoort sinds 2005 tot de Willemen
Groep en is gespecialiseerd in de realisatie
van huisvesting voor bedrijven, bijvoorbeeld productiefaciliteiten,
logistieke gebouwen en kantoren,
maar ook in utiliteitsbouw en collectieve huisvesting.
We realiseren de architecturale ontwerpen
van een opdrachtgever, maar werken ook vaak samen
met design & buildteams die een project van A
tot Z – van het zoeken van een gepast stuk bouwgrond
tot de oplevering – kunnen uitwerken.”
Bij het CyrusOne datacenter staat Cosimco in voor
de ‘core and shell’ uitvoering van het project en
ook voor de omgevingsaanleg. Het bedrijf werkt
daarvoor nauw samen met een aantal lokale partners
zoals GS Staalwerken (Helmond), Kempen
Cladding (Bergeijk) en Van Berlo (Veghel). Samen
Cosimco realiseert een gebouw met drie bouwlagen, goed voor 27.000 m²,
dat 22 meter hoog én diep is en op 3.500 funderingspalen rust.
STEDENBOUW.NL | 9

Van Berlo.indd 1 02-10-19 09:08
AHORN Bouwsystemen bv
Industrieterrein ‘de Mars’
Sontstraat 7 7202CW Zutphen
T +31(0) 575 544 941
info@ahorn-bouwsystemen.nl
www.ahorn-bouwsystemen.nl

Datacentercampus CyrusOne Amsterdam
Tekst | Johan Debaere
Beeld | Luuk Kramer
VLOERPLATEN, DAKPLATEN EN GEVELPANELEN
VOOR DATACENTER VAN CYRUSONE
Het Bergeijkse Kempen Cladding kreeg de opdracht om de vloerplaten voor de verdiepingen, de dakplaten en de
gevelpanelen voor het nieuwe datacenter van CyrusOne te leveren en te monteren.
Het volledige pakket omvat 18.000 m² stalen vloerplaten, 9.000 m² stalen dakplaten,
11.000 m² vlakke steenwol gevelpanelen en 650 m² vlakke aluminium cassettepanelen.
12 | STEDENBOUW.NL

Datacentercampus CyrusOne Amsterdam
“De eerste contacten werden middenin het bouwverlof van
vorig jaar gelegd. Op korte termijn haalden we de definitieve
opdracht binnen”, weet zaakvoerder Edo Peek. “Het volledige
pakket omvat 18.000 m² stalen vloerplaten die gebruikt worden
voor de constructie van de verdiepingen. Verder installeerden
we 9.000 m² stalen dakplaten. Voor de imposante
gevel van het gebouw werden onder meer 11.000 m² vlakke
steenwol gevelpanelen in verschillende kleuren en 650 m²
vlakke aluminium cassettepanelen gebruikt.”
Kempen Cladding is gespecialiseerd in de levering en montage
van dak- en gevelbekleding in de breedste zin van het
woord, zowel voor nieuwbouw- als renovatieprojecten. De
firma werd 15 jaar geleden opgericht door Mat Cuypers en
Edo Peek en is vandaag uitgegroeid tot een bedrijf met zowat
40 eigen medewerkers, die samen met een grote groep
vaste onderaannemers en zzp-ers de meest uiteenlopende
projecten uitvoeren. Naast de klassieke enkelwandige en
geïsoleerde dak- en gevelbeplatingen, kunststof en bitumineuze
dakbedekkingen en stalen vloerplaten voor vrijdragende
betonvloeren heeft de specialist immers alle kennis
en producten in huis om in te spelen op de meeste wensen
van de klanten. Zo omvat het assortiment ook aluminium
felsbeplating, trespa, composiet, eterniet, aluminium en
stalen sandwichgevelcassettes, plankprofielen, gebogen
afwerkstukken en puntprofielen. Verder behoren ook hemelwaterafvoersystemen,
betonplinten, lichte staalconstructies,
lichtstraten en lichtkoepels tot de mogelijkheden.
'De imposante gevel
van het datacenter
bestaat onder meer
uit vlakke steenwol
gevelpanelen in
verschillende kleuren'
“Onze eigen hoofdzetel met kantoorruimte en atelier is een
showcase voor onze producten en expertise. We gaan dan
ook geen enkele uitdaging uit de weg. Bij de realisatie van
het datacenter van CyrusOne waren de tijdsdruk en hoge
kwaliteitseisen grote uitdagingen, maar vooral ook het gebruik
van een niet-alledaagse gevelbekleding voor de ruime
gevels. Gedurende een volledig jaar waren we met gemiddeld
acht tot tien personen per week op de werf actief”, geeft
Peek aan. “We waren ook betrokken bij het Park Paviljoen
De Hoge Veluwe, dat recent door Koning Willem-Alexander
geopend werd, zijn voor ontwikkelaar VGP en opdrachtgever
Willy Naesens Nederland bezig aan de realisatie van een
groot DC en gaan voor Tacx hun nieuwe bedrijfspand en
aangrenzende Praxis in Oegsgeest bouwen.” ❚
STEDENBOUW.NL | 13

AL MEER DAN 20 JAAR
Dé partner voor
dak- en gevelbekleding
De werkzaamheden van Kempen Cladding bestaan uit de
levering en montage van dak- & gevel-bekledingen en
dakbedekkingen in de breedste zin van het woord, gericht
op zowel nieuwbouw als renovatie. Elk project wordt door
ons benaderd vanuit uw situatie, geen enkel werk is immers
standaard.
Door u te laten profiteren van de vele technische mogelijkheden
en een betrouwbaar, deskundig advies gebaseerd
op meer dan 20 jaar ervaring, krijgt u het beste resultaat
voor de afgesproken prijs.
Wij hanteren een breed productengamma en leveren zowel
geïsoleerde als enkelwandige dak- en gevelbeplating. Als
plaatmateriaal heeft u de keus uit gecoat staal of aluminium
in vele kleuren en profileringen. Daarnaast leveren en
monteren wij ook kunststof en bitumineuze dakbedekkingen,
stalen vloerplaten voor vrijdragende betonvloeren, lichtstraten,
lichtkoepels en aluminium goten. Ook voor zeer specifieke
producten zoals aluminium felsbeplating, cassettepanelen,
plankprofielen, gebogen afwerkstukken en puntprofielen
kunt u bij ons terecht.
KEMPEN CLADDING
DAK- DAK- EN EN GEVELBEKLEDING - - DAKBEDEKKINGEN
KENNEDYLAAN 16A 16A
5571 5571 KC KC BERGEIJK
0497 0497 - 55 - 55 65 65 30 30
WWW.KEMPENCLADDING.NL

Datacentercampus CyrusOne Amsterdam
Tekst | Henk Geist Beeld | CTS international
PAL NAAST ROTTERPOLDERPLEIN
‘STATE-OF-THE-ART’
DATACENTER VOOR CYRUSONE
Voor de snelgroeiende Amerikaanse exploitant van datacenters CyrusOne is in het Polanenpark tussen Amsterdam en
Haarlem het state-of-the-art datacenter Amsterdam I in aanbouw. De twee hallen met een totaaloppervlak van 29.350
vierkante meter en een drie lagen tellende kantoorvleugel verrijzen pal naast het verkeersplein Rottepolder.
Officieel ligt het datacenter in de gemeente Haarlemmermeer
en op een steenworp afstand van
Schiphol. CTS, gespecialiseerd in de bouw van datacenters
over de hele wereld, is verantwoordelijk
voor de volledige technische uitrusting van het gebouw.
“Voor Amerikaanse begrippen gaat het bij
deze locatie om de regio Amsterdam”, zegt Paul
Wardell van CTS. “CyrusOne heeft gekozen voor
het Polanenpark vanwege de aanwezigheid van
de Amsterdam Internet Exchange, het belangrijkste
internetknooppunt van Nederland, de beschikbaarheid
van voldoende stroom en de aanwezigheid
van datacenters in de omtrek. De vestiging van datacenters
in de regio Amsterdam heeft sinds 2016
een vlucht genomen, de bouw daarvan is op dit
moment booming. Amsterdam kan zich meten met
steden als Frankfurt, Parijs en Londen. CyrusOne wil
uiteindelijk 180 megawatt realiseren in Europa.”
‘Met een toekomstige capaciteit van
54 megawatt biedt Amsterdam I
internetfaciliteiten voor ongeveer
duizend bedrijven’
GEFASEERDE INGEBRUIKNAME
Met een toekomstige capaciteit van 54 megawatt
biedt Amsterdam I internetfaciliteiten
voor ongeveer duizend bedrijven. Het complex
wordt gefaseerd in gebruik genomen. Hal 1
heeft een oppervlak van 16.722 vierkante meter
en telt drie verdiepingsvloeren, onderver-
deeld in zes eenheden die afhankelijk van de
vraag stapsgewijs in gebruik worden genomen.
Later volgt hal 2 met 12.628 vierkante meter
en twee verdiepingsvloeren. Het gebouw core
and shell wordt opgetrokken door de Belgische
aannemer Cosimco, als nevenaannemer
van CTS. ›
STEDENBOUW.NL | 15

Datacentercampus CyrusOne Amsterdam
Wardell: “Het gaat bij de bouw om een kritische
tolerantie, de staal- en betonconstructies moeten
perfect horizontaal worden uitgevoerd. Als CTS zijn
wij verantwoordelijk voor de stroomvoorziening,
de noodstroomgeneratoren en de koelsystemen.
Je hebt veel stroom nodig om alle servers te laten
draaien en heel veel koeling is nodig om de geproduceerde
warmte weg te nemen. In Zweden gebruiken
we die warmte voor lokale verwarming, want
we willen zo groen mogelijk werken. Een dergelijk
verwarmingssysteem is in deze regio niet beschikbaar.
De noodstroomgeneratoren zijn voorzien van
een benzinevoorraad die genoeg is om twee dagen
lang de stroomvoorziening over te nemen.” ❚
Projectinfo
Zorgeloze en kostenefficiënte oplossing voor de technische ruimte
AHORN Bouwsystemen uit Zutphen is gespecialiseerd in het produceren van prefab betonnen
constructies. Voor het project CyrusOne is door AHORN samen met aannemer
Cosimco een maatwerk oplossing ontworpen voor de schakelruimte van Liander.
Voor deze ruimte van ca. 12 meter lang, 8 meter breed, 5 meter hoog en een gewicht
van ca. 185 ton is op locatie een kabelkelder met een oppervlakte van ca. 276 m²
gestort. De elementen voor de bovenbouw zijn vooraf geproduceerd op de werf van
AHORN en in samenwerking met transportbedrijf Pultrum en kraanbedrijf Wagenborg
op locatie samengebouwd. Om aan de strenge kwaliteitseisen van energiebedrijven te
voldoen, is volgens een kwaliteitsplan gewerkt waarbinnen verificatie en validatie is
geborgd. Met als resultaat een duurzaam en kostenefficiënt bouwwerk. De onderdelen
zoals de brandwerende bedrijfsdeuren en ventilatieroosters en de vloerluiken zijn
afkomstig van gerenommeerde toeleveranciers van AHORN en volledig afgestemd op
de gebruikersbehoefte.
AHORN blinkt uit in het ontzorgen van opdrachtgevers door proactief deskundig advies
te leveren, betrouwbare productietechnieken toe te passen en flexibel om te gaan met de
veranderende behoeften binnen een bouwproject. Deze aanpak is ook bij dit project weer
van grote waarde gebleken.
Delivering Multi-MW, Turn-Key, Design & Build DATA CENTRES throughout
Europe since 1997 !
Over 1,000,000 ft² of IT white space has already been delivered by the CTS Teams. Each time,
on time, on budget. Often developed in-house from the conceptual stage through to IST and
ultimate Hand-Over. The high percentage of repeat business is testament to CTS’s achieving its
desire of providing total client satisfaction.
CTS is proud to be of service to Cyrus One Amsterdam
www.cts-international.eu
16 | STEDENBOUW.NL

Océ Venlo
Tekst | Johan Debaere Beeld | Broekbakema/BAM
OPDRACHTGEVER KIEST VOOR VIERKANT GEBOUW MET NEGEN VERDIEPINGEN
GREEN PLAZA’S ALS KERN
VAN NIEUW HOOFDKANTOOR
Océ bouwt een nieuw hoofdkantoor in Venlo, middenin het groen en in de buurt van de bestaande gebouwen. Het ontwerp
van architectenbureau Broekbakema voorziet in een compact en hoog gebouw met negen verdiepingen, een vloeroppervlak
van 15.500 m² en ruimte voor ongeveer vijfhonderdvijftig medewerkers. De binnentuinen in het gebouw, de
zogenaamde Green Plaza’s, verbinden medewerkers en bezoekers en zorgen voor een continu contact met de omgeving.
Bouwconcern BAM startte in mei 2018 met de realisatie van het gebouw, dat in maart 2020 opgeleverd moet zijn. ›
‘De zogenaamde Green Plaza’s zijn
binnentuinen, die medewerkers en
bezoekers verbinden’
Het nieuwe gebouw is volledig omgeven door groen.
STEDENBOUW.NL | 17

Océ Venlo
Een beeld van de binnenzijde van het nieuwe kantoor. (Beeld: Fred Sonnega)
De Green Plaza’s of groene binnenpleinen zijn ontmoetingsplekken, waar mensen kunnen vergaderen,
elkaar kunnen treffen voor een informele babbel bij de koffie of gewoon in contact kunnen komen bij
een bezoekje aan het toilet.
Océ, onderdeel van de Canon Groep, ontwikkelt
en produceert hightech printers en workflowsoftware
voor de commerciële printmarkt.
De firma besliste enkele jaren geleden om te
investeren in een nieuwbouw voor de Nederlandse
vestiging in Venlo. “Het voortraject begon
eigenlijk al in 2015. We ontwikkelden toen
verschillende modellen voor de nieuwbouw:
plat, langwerpig, compact en hoog, …. Uiteindelijk
koos Océ voor een vierkant gebouw met
negen verdiepingen”, zegt Marius Voets van
architectenbureau Broekbakema. “De zogenaamde
Green Plaza’s vormen de kern van ons
ontwerp. Het zijn ontmoetingsplekken, ontworpen
als binnentuinen, waar mensen kunnen
vergaderen, elkaar kunnen treffen voor
een informele babbel bij de koffie of gewoon
in contact kunnen komen bij een bezoekje aan
het toilet. De groene binnenpleinen zijn onderling
met elkaar verbonden door middel van de
hoofdtrappen en verdraaien ook steeds 90°
ten opzichte van het centraal gelegen atrium.
Zo krijgt men in elke binnentuin een ander
zicht op het omringende bos en op de hogere
niveaus zelfs op de omgeving.”
TRANSPARANT GEBOUW,
GEREALISEERD VOLGENS
EEN STRAKKE PLANNING
De architect en opdrachtgever kozen voor
een open en transparant gebouw, dat naast
de kantoren ook een publiek toegankelijk
congrescentrum, een foyer, een restaurant en
vergaderfaciliteiten omvat. Grote glaspartijen
zorgen voor een aangename lichtinval en een
onbegrensd zicht op de omgeving. Zelfs het
dak bestaat grotendeels uit glas. BAM kreeg
de opdracht om het integrale project met
gebouw en terreininrichting te realiseren.
“Tussen maart en november 2017 hebben
we samen met de architect en opdrachtgever
het concept van dit project geoptimaliseerd.
Daarna hebben onze engineers samen met de
partners Staalbouw Nagelhout Bakhuizen en
Blitta Gevelsystemen het concept uitgewerkt
en naar een 3D-model omgezet”, vertelt Joost
Wieland, projectleider bij BAM Bouw en Techniek.
“Begin oktober 2018 zijn de eerste funderingspalen
in de grond geboord en net voor
de bouwvakantie van dit jaar bereikten we het
hoogste punt. We maken tijdens het bouwproces
o.a. gebruik van prefab elementen. Zoals
de leidingschachten, die in een nabijgelegen
fabriek geassembleerd worden en compleet
op de bouwplaats worden geleverd en gemonteerd.
Verder integreren we onze modulaire
distributiebanen, waarbij alle benodigde componenten,
zoals CV en GWK-leidingen al in de
fabriek in de modules zijn samengevoegd. De
komende maanden zullen de gevel en het dak
18 | STEDENBOUW.NL

Océ Venlo
dichtgemaakt worden en volgt de binnenafwerking,
waarna het nieuwe kantoor in maart
2020 opgeleverd zal worden.”
3D-MODEL ALS EXTRA TROEF
Naast het esthetische en functionele aspect
van het ontwerp werd uiteraard ook aan het
energieverbruik gedacht. Het dak wordt maximaal
gebruikt voor het plaatsen van PV-panelen
en in de glazen dakkap van het atrium zijn
PV-cellen geïntegreerd. Verder werd gekozen
voor energiezuinige LED-verlichting en een
hoge mate van daglichttoetreding. “Voor de
realisatie van dit project maakten we gebruik
van de nieuwste digitale technieken”, sluit de
projectleider af. “Het volledige gebouw werd
in een 3D-model uitgewerkt, wat niet alleen
zorgt voor een meerwaarde in het bouwproces,
maar ook uitermate geschikt is voor visualisaties
en virtual reality.” ❚
Het nieuwe hoofdkantoor van Océ in Venlo is een vierkant gebouw met negen verdiepingen,
waar transparantie en zicht op de omgeving heel belangrijk zijn.
‘Het volledige gebouw werd in een
3D-model omgezet’
Bouwinfo
Opdrachtgever Océ, Venlo
Architect Architectenbureau
Broekbakema, Rotterdam
Hoofdaannemer BAM, Bunnik
Specialist in staal(constructies)
-Utiliteitsbouw
-Procesindustrie
-Turnkey projecten
-Woningbouw
Tel. 0514 - 58 18 44
www.staalbouwnagelhout.nl
STEDENBOUW.NL | 19

Prologis DC3 Eindhoven
Tekst | Lieke van Zuilekom
Beeld | ASK Romein Bouw
‘TWEEDE DISTRIBUTIE-
CENTRUM VAN
PROLOGIS BENELUX
IN EINDHOVEN
IS GEREED’
Op Goederen Distributie Centrum Noord in Eindhoven is afgelopen mei
Prologis DC3 opgeleverd. Het circa 30.000 m² grote distributiecentrum
bestaat uit twee hallen van resp. 7.000 en 20.000 m² met bijbehorende
mezzanine, kantoren en dertig loading docks. In opdracht van vastgoedontwikkelaar
Prologis Benelux maakte Johan de Vries Architect BV het
ontwerp voor de nieuwbouw. ASK Romein Bouw was verantwoordelijk
voor de complete realisatie, van engineering tot en met fabricage,
levering en montage. Leo Burger, projectleider bij ASK Romein Bouw,
licht toe: “In dit project hebben wij alle constructieve, bouwkundige en
bouwfysische werkzaamheden verzorgd. Conform de BREEAM-NL ‘Very
Good’ certificeringscriteria en rekening houdend met de specifieke klantwensen
van de eerste huurder.”
Het distributiecentrum is opgebouwd uit een betonnen funderingsconstructie met 9.700 mini vibropalen, 410 prefab funderingspalen, ruim 700 meter
funderingsbalken en 90 poeren, met daar bovenop een betonvloer en met als primaire structuur een staalstructuur.
20 | STEDENBOUW.NL

Prologis DC3 Eindhoven
“Achter de lichtdoorlatende (polycarbonaat) gevelpanelen hebben
wij intelligente LED-armaturen aangebracht.”
'Bijzonder zijn de architectonische
gevel en dakrand, die in de avonduren
helderblauw worden verlicht'
OPVALLENDE GEVEL EN DAKRAND
“Het distributiecentrum is opgebouwd uit een
betonnen funderingsconstructie met 9.700 mini
vibropalen, 410 prefab funderingspalen, ruim
700 meter funderingsbalken en 90 poeren, met
daar bovenop een betonvloer en met als primaire
structuur een staalstructuur”, vertelt Burger. “De
constructie is afgewerkt met sandwichpanelen en
aluminium kozijnen met triple glas. Bijzonder zijn
de architectonische gevel en dakrand, die in de
avonduren helderblauw worden verlicht. Om hier
optimaal invulling aan te geven, hebben wij achter
de lichtdoorlatende (polycarbonaat) gevelpanelen
intelligente LED-armaturen aangebracht.”
TURNKEY OPGELEVERD
Het nieuwe distributiecentrum sluit uitstekend
aan bij de overige gebouwen op het industrieterrein,
vertelt Burger. “Een royale, glazen entree
zorgt voor maximale transparantie en een
duidelijke ontvangst. Beide hallen beschikken
over een eigen kantoordeel en zijn turnkey door
ons opgeleverd. Inclusief de W- en E-installaties,
plafonds, binnenwanden en vloerafwerkingen.
Omdat voor hal A (7.000 m²) de huurder reeds
bekend was, hebben we hier alle huurderswensen
al kunnen integreren. Hal B (20.000 m²) hebben
wij volgens het wensen- en eisenpakket van
Prologis Benelux gerealiseerd.”
VASTE PARTNERS
De grootste uitdaging in dit project was de tijd, vertelt
Marcel Michielsen, algemeen directeur bij ASK
Romein Bouw. “We hebben het distributiecentrum
in slechts 9 maanden gerealiseerd. Van de engineeringsfase
tot en met de oplevering. Bepaald
geen sinecure, maar omdat we vaker met elkaar
samenwerken, zijn we goed bekend met elkaars
werkwijzen, wensen en eisen.” Recent heeft de
totaalbouwer bijvoorbeeld ook de projecten DC2
in Eindhoven, DC6 in Venlo en DC11 in Eemhaven
voor Prologis gerealiseerd. Op dit moment bouwt
ASK Romein aan distributiecentra DC2 en DC3 in
Waalwijk en DC8 in Venlo. Het is zonder meer duidelijk
dat beide partijen elkaar goed begrijpen. De
vlotte samenwerking tussen ASK Romein Bouw en
Prologis zal in de toekomst ook over de nationale
grenzen heen worden verdergezet. ❚
STEDENBOUW.NL | 21

Industriële sectionaaldeuren
Europa’s grootste
gamma industriedeuren
• Europa’s nr. 1: meer dan 80 jaar
ervaring in de productie van deuren
• Uitstekende warmte-isolatie:
U-waarde van max. 0,51 W/(m²•K)*
• 24-uurs service:
dag en nacht voor u bereikbaar
Dockequipment
* bij de industriële
sectionaaldeur
SPU 67 Thermo
met ThermoFrame
www.hormann.nl
Motiv 205-18
gewerbliche Endkunden

Prologis DC3 Eindhoven
Tekst | Lieke van Zuilekom
DUURZAME SANDWICHPANELEN
VOOR PROLOGIS DC3
De constructie van Prologis DC3 in Eindhoven is afgewerkt met sandwichpanelen en aluminium kozijnen. Alle sandwichpanelen
zijn geleverd door Kingspan Geïsoleerde Panelen. Gekozen is voor de KS1000 MR-panelen die niet alleen opvallen
door hun duurzaamheid, maar ook door hun optimale thermische en brandeigenschappen.
“De afgelopen jaren hebben we diverse projecten voor Prologis uitgevoerd”,
vertelt Patrick Theelen, Business Development Manager bij Kingspan Geïsoleerde
Panelen. “Waaronder in Tilburg, Amsterdam, Venlo, Eindhoven, Waalwijk
en Nieuwegein. Als organisatie zijn we goed bekend met de wensen en
eisen van de industrieel vastgoedaanbieder, waardoor we ook in dit project
snel konden schakelen. In de voorfase hebben we onder meer de aanvullende
eisen m.b.t. BREEAM-NL en brand geïnventariseerd. Vervolgens hebben we
de overspanningsberekeningen uitgevoerd en in opdracht van ASK Romein
alle sandwichpanelen geleverd. Gekozen is voor onze KS1000 MR-panelen,
die zijn uitgevoerd met onze nieuwste generatie QuadCore isolatieschuim.
QuadCore heeft niet alleen een 12% betere thermische waarde (6,34 bij 120
mm dikte), een zeer gunstige MPG (MilieuPrestatie Gebouwen) score en een
B-s1,d0 brandclassificatie, maar beschikt ook over de hoogst haalbare FM Approval
certificeringen (FM 4882). Dit keurmerk wordt afgegeven door ’s werelds
grootste verzekeringsmaatschappij FM Global en is met name gericht op het
vermijden van schade bij brand.”
In totaal heeft Kingspan Geïsoleerde Panelen circa 7.200 m² KS1000 MRpanelen
geleverd, in de kleuren Spectrum Pearl (RAL 9010) en Obsidian
(RAL 9007). “Daarnaast hebben we 2.750 m¹ gordingen geleverd waarop de
sandwichpanelen zijn gemonteerd”, vertelt Theelen. “Gekozen is voor koudgewalste
gordingen. Deze zijn duurzamer dan warmgewalste profielen. Ten
slotte hebben wij door value engineering een besparing op het materiaalgebruik
gerealiseerd, hetgeen ook weer goed is voor het milieu.” ❚
Waarom gaan
voor 100 mm,
als er meer past in
88 mm?
Kingspan ® QuadCore : dunner en beter
www.kingspanquadcore.nl
STEDENBOUW.NL | 23

Prologis DC3 Eindhoven
Projectinfo
Hoogwaardige laaddocks voor Prologis
DC3 in Eindhoven
Specialist in industriële dock/-deursystemen Hörmann
heeft de complete laaddocks voor Prologis DC3 in Eindhoven
voor zijn rekening genomen. “In opdracht van
aannemer ASK Romein hebben wij 27 docklevellers,
dock(sectionaal)deuren, dockshelters, dockbuffers,
wieldwingers en brievenbusafdichtingen ontwikkeld,
geleverd en gemonteerd, evenals twee grote sectionaaldeuren”,
vertelt Mike Obdam, Senior Accountmanager
Industrie bij Hörmann Nederland. “Volledig in eigen beheer
en exact op maat voor dit project.”
“Om te voldoen aan de BREEAM-NL ‘Very Good’ certificeringscriteria
en om een optimale temperatuurbeheersing
te borgen, hebben wij alle docklevellers
voorzien van een warmte-isolatie onder het plateau”,
vertelt Obdam. “Bovendien zijn overal Hörmann SPU
67 Thermo sectionaaldeuren toegepast, die beschikken
over thermisch gescheiden en thermisch onderbroken
deurpanelen. Alle sectionaaldeuren zijn voorzien van
een energiezuinige aandrijving. Een Hörmann Thermo-
Frame borgt een uitstekende thermische ontkoppeling
(koudebrugonderbreking) tussen het Hörmann kozijn en
de bouwkundige constructie.”
Prettig project, hoogwaardig eindresultaat
De gekozen producten én isolatiewaardes zijn kenmerkend
voor de projecten van vastgoedontwikkelaar
Prologis Benelux, waarvoor Hörmann met regelmaat
projecten uitvoert. Zowel nationaal als internationaal,
vertelt Obdam. “We zijn goed bekend met de wensen
van Prologis en de werkwijzen van alle bouwpartners.
Ook in dit project heeft zich dit vertaald in een prettige
samenwerking, een vakkundige projectrealisatie en
een hoogwaardig, fraai eindresultaat.”
De Hörmann groep is een internationale onderneming
voor de bouwmaterialenindustrie. In 36 gespecialiseerde
fabrieken worden garage- en industriedeuren,
huisdeuren, voordeuren, aandrijvingen, toegangscontrolesystemen
en dockequipment voor Europa, Noord-
Amerika en Azië geproduceerd. Zij zijn met meer dan
100 eigen vestigingen in meer dan 40 landen vertegenwoordigd
en in 50 overige landen door verkooppartners.
Met meer dan 6.000 medewerkers wereldwijd wordt
een omzet van meer dan 1 miljard euro gerealiseerd.
24 | STEDENBOUW.NL

Prologis DC3 Eindhoven
Projectinfo
‘Lichtstraten garanderen optimale daglichtinval in Prologis DC3’
Het dak van distributiecentrum Prologis DC3 in Eindhoven is voorzien van 27 hoogwaardige lichtstraten van 1,8 bij 12 meter, die daglicht
tot ver in het gebouw laten doorstromen. In opdracht van ASK Romein heeft Bright Light alle lichtstraten geproduceerd en gemonteerd.
“We voeren al meer dan 20 jaar succesvol projecten uit voor ASK
Romein België”, vertelt Stefan Camerlynck, Partner/Zaakvoerder bij
Bright Light. “Sinds vorig jaar leveren en monteren we bovendien
geregeld lichtstraten voor de Nederlandse vestiging, die ons onder
andere waardeert om onze hoge productkwaliteit en leverbetrouwbaarheid.
In navolging van de Prologis-projecten in Venlo (DC8) en
Waalwijk (DC3) hebben wij recent EPB-conforme lichtstraten geleverd
en gemonteerd voor Prologis DC3 in Eindhoven. De lichtstraten
voor dit project zijn opgebouwd uit zelfdragende aluminium profielen
van ons eigen fabricaat in combinatie met gebogen lichtdoorlatende
polycarbonaatplaten. De lichtstraten zijn opgebouwd met heldere
polycarbonaatplaten aan de onderzijde en opaal witte aan de bovenzijde.
Hierdoor wordt verblinding door de zon voorkomen en wordt het
daglicht diffuus verspreid. De gemonteerde lichtstraten zijn bewezen
doorvalveilig in overeenstemming met de 1200JOULE-test.”
Al 40 jaar lang is Bright Light dé referentie voor industriële dakbeglazing
en lichtdoorlatende bouwproducten in kunststof. “Wij zijn
gespecialiseerd in daglichtconstructies met meerwandige polycarbonaatplaten
en lichtkoepels voor de industriebouw, met een
uitgesproken expertise in de fabricage en montage van gebogen
lichtstraten en RWA-systemen”, vertelt Camerlynck. “Dankzij
deze specialisatie zijn wij uitgegroeid tot één van de voornaamste
producenten/installateurs van lichtstraten in België.”
STEDENBOUW.NL | 25

Groninger Forum Groningen
Bouw
Groninger Forum
nadert apotheose
Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Deon Prins
Met zijn expressieve vorm, imposante volume en opzienbarende hoogte geeft het Groninger Forum het stadshart van
Groningen een nieuwe impuls. Het Groninger Forum is een ontmoetingsplek voor alle nieuwsgierige mensen en herbergt
een keur aan functies. De bouw is nagenoeg gereed: eind november 2019 gaan de deuren open.
Het meest in het oog springend is de spectaculaire
gevel van het Groninger Forum: een dynamisch
samenspel van geometrische gevelvlakken die in
verschillende schuintes op elkaar aansluiten, in
combinatie met speels geplaatste raampartijen
die voor een optimale lichtbeleving zorgen. Achter
deze in natuursteen uitgevoerde façade ontstaat
straks een aantrekkelijke ontmoetingsplek met
verschillende culturele faciliteiten, die middels
tien pleinen zijn verbonden met een groot atrium.
TIEN VERDIEPINGEN
Het Groninger Forum betreft een opdracht van de
gemeente Groningen. De uitvoering is in handen
van BAM Bouw en Techniek, in samenwerking
met BAM Civiel. “We bouwen het Groninger
Forum op een vijflaagse parkeergarage met ca.
380 parkeerplekken”, vertelt Projectdirecteur Jos
Rona van BAM Bouw en Techniek. “Daartegenaan
bevindt zich een fietsenstalling voor zo’n 1.200
fietsen. Het Groninger Forum zelf bestaat uit tien
verdiepingen, met drie evenement- en expositieruimtes,
vijf bioscoopzalen, verschillende horecagelegenheden,
Storyworld met strips en games, de
bibliotheek en de VVV. Het dakterras op 45 meter
hoogte biedt een fraai uitzicht over de stad.”
Speels geplaatste raampartijen zorgen voor een optimale lichtbeleving.
26 | STEDENBOUW.NL

Groninger Forum Groningen
Het Groninger Forum geeft het stadshart van Groningen een nieuwe impuls.
'Met name de draaiende massa en verspringende vides
vormden een uitdaging'
AARDBEVINGSBESTENDIG
De bouwwerkzaamheden gingen in 2012 voortvarend
van start, maar moesten tijdelijk gestaakt
worden. Rona: “In september 2014 waren de eerste
aardbevingen voelbaar in de stad Groningen,
met de nodige schades tot gevolg. Reden genoeg
voor de gemeente om het Groninger Forum aardbevingsbestending
te maken.” BAM Advies &
Engineering, ingenieursbureau ABT en experts uit
Nieuw-Zeeland onderzochten de mogelijkheden
hiertoe. Zij concludeerden dat versterken de beste
oplossing was. Rona: “Met hogere sterkte beton,
meer wapeningsstaal, verzwaringen in de staalconstructie
en meer verbindingen tussen het staal
en beton is het gebouw sterk genoeg om intact te
blijven na een zware beving. Zo kan het publiek
veilig vluchten. Tegelijkertijd blijven het karakteristieke
uiterlijk en het programma behouden.” ›
Het Filmplein op de vijfde verdieping.
STEDENBOUW.NL | 27

Groninger Forum Groningen
ZWARE BETONKERNEN,
COMPLEXE STAALCONSTRUCTIE
Na een intensieve periode van ontwerpen en
construeren, waarbij de bouwdelen en montagestappen
in BIM zijn uitgewerkt, ging eind 2015 de
bouw opnieuw van start. De twee reeds gebouwde
betonkernen werden gesloopt en de begane grond
ging er voor tachtig procent uit. BAM Bouw en
Techniek bouwde twee nieuwe, zwaar gewapende
betonkernen, één aan de oostkant en één aan de
westkant. Vanaf de negende verdieping zijn de
kernen door een staalconstructie met elkaar verbonden.
De rest van het gebouw is opgetrokken
uit een complexe staalconstructie. Met name de
draaiende massa en verspringende vides vormden
een uitdaging. Rona: “Vanuit de integrale gedachte
van BAM Bouw en Techniek integreerden we de
bouwkundige en installatietechnische werkzaamheden.
Dat werkte extreem goed.”
BEKRONING OP SAMENWERKING
Rona benadrukt dat de nieuwe start van de bouw
ook een nieuwe start was van de samenwerking
met de gemeente Groningen. “Met van onze kant
een nieuw team, waarvan ik ook onderdeel uitmaak,
gingen we met de gemeente een behoorlijke
uitdaging aan. Dat vraagt om een transparante, op
vertrouwen gebaseerde manier van samenwerken.
De gemeente heeft lef getoond door zich hiervoor
open te stellen. En dat heeft bijzonder goed uitgepakt.
Het heeft er tevens in geresulteerd dat wij, na
de casco oplevering eind 2018, nog steeds betrokken
zijn. Om te voorkomen dat de afbouw niet zou
aansluiten op wat wij opleverden, boden we aan
om het vaste interieur onder onze supervisie aan
te brengen. Wij zien deze aanvullende opdracht als
een mooie bekroning op onze samenwerking. We
kijken dan ook met zeer veel trots terug op het proces
en het naderende eindresultaat.” ❚
Het Groninger Forum, een nieuw stadsicoon
onder de rook van de Martinitoren.
Bouwinfo
Opdrachtgever Gemeente Groningen
Architect NL Architects, Amsterdam
Hoofdaannemer BAM Bouw en Techniek bv,
Bunnik i.s.m. BAM Infra bv,
Gouda
Van Stokkum en Dekker bouwen
aardbevingsveilig aan de toekomst.
T 0031 (0)77 351 88 54
E info@vanstokkum.com
www.vanstokkum.com
28 | STEDENBOUW.NL

Groninger Forum Groningen
Tekst | Jac Buchholz Beeld | Deon Prins
MARKANTE NIEUWBOUW GRONINGER FORUM NADERT ZIJN VOLTOOIING
‘WE KUNNEN WEER LATEN ZIEN DAT WE
BIJZONDERE UITDAGINGEN AANKUNNEN’
Het is een eyecatcher in het Groningse centrum, het Groninger Forum. Vanwege de omvang, vormgeving en uitgebreide
toepassing van natuursteen. Deze Wachenzeller-Dolomit is geleverd en tegen de gevels aangebracht door natuursteenbedrijf
Van Stokkum. Daar bedacht het bedrijf een speciale bevestigingsmethode voor.
Hij gaat zo’n tien jaar terug in de tijd, directeur Twan
Smedts van Van Stokkum, naar het begin van de
voorbereidingen voor de bouw van het Forum in
Groningen. “De architect had een ontwerp gemaakt
met gevels bekleed met natuursteen. Die moest
wel aansluiten bij de nabijgelegen Martinitoren.
We kregen het verzoek voor een monster van Travertin
en één van Musschelkalk.” De uitstraling van
beide sloot echter niet aan bij wat de architect voor
ogen had, herinnert Smedts zich. “Wij hebben toen
Wachenzeller-Dolomit voorgesteld, dat zit qua kleur
tussen die twee in. Dat was precies wat hij zocht.”
In de jaren erna kreeg Van Stokkum vanwege de
bij het bedrijf aanwezige kennis een uitgebreide
rol in het voorbereidingstraject, geeft Smedts aan.
Zo werd er mee ondersteuning gegeven bij de
gegevensverstrekking voor het samenstellen van
het bestek. Vanuit Van Stokkum kwam ook de suggestie
voor een specifieke ankerconstructie. “Het
komt niet vaak voor dat zo’n groot gebouw geheel
'Het komt niet
vaak voor dat
zo’n groot
gebouw geheel
wordt voorzien
van natuursteen'
wordt voorzien van natuursteen. Bovendien zijn
de gevels niet recht maar bestaan ze uit schuine
wanden. Daardoor moest een deel van het natuursteen
hangend worden aangebracht. Er is dan ook
veel tijd in de engineering gestopt; alles is in 3D
uitgewerkt.” In 2015 werd officieel de opdracht
vergund, zegt Smedts, en kon met de bouw worden
begonnen. Die kwam al snel weer stil te liggen
vanwege de aardbevingsproblematiek. “Dat
had nogal wat consequenties: er moesten geheel
nieuwe berekeningen worden gemaakt. We zijn
met diverse partijen om de tafel gaan zitten, er
werden specialisten ingeschakeld – onder andere
door ons, een Duitse constructeur – en we hebben
op basis van de nieuwe berekeningen een aardbevingsbestendige
manier van ophangen bedacht.
Naast de vier pennen waar een paneel normaal
mee wordt bevestigd, zijn er nu een vijfde en zesde
pen ingezet, voor de extra veiligheid.”
De gevels zijn inmiddels klaar; Van Stokkum is in
april in het interieur aan de slag gegaan. Daar komen
de Spaanse natuursteen Argent en het Italiaanse
Arabescato Corchia. Smedts: “Het is een uniek
project; leuk om te doen. Het levert nieuwe kennis
op en we kunnen laten zien dat we dit soort bijzondere
uitdagingen zonder meer aankunnen.” ❚
STEDENBOUW.NL | 29

Busstation Tilburg
Tekst | Johan Debaere
Beeld | BAM Infra/cepezed
HET GEBRUIK VAN ETFE-FOLIE WAS VOOR ALLE BOUWPARTNERS EEN GROTE UITDAGING
NIEUW BUSSTATION ZET
IN OP REIZIGERSCOMFORT
Busreizigers op station Tilburg staan en zitten er sinds maart dit jaar een stuk comfortabeler bij.
30 | STEDENBOUW.NL

Busstation Tilburg
Het busstation bestaat uit ranke kolommenparen met daarop een minimalistische luifelstructuur, die de volledige perrons en een deel van de bussen
overdekt. Het bouwwerk vormt een driehoekig circuit van ruim 160 meter lang.
Eind april werd het nieuwe busstation van Tilburg in gebruik genomen. Net als de renovatie van het treinstation en de nieuwe
fietsenstallingen in het spoorgebied is het ontwerp van de hand van architectenbureau cepezed. BAM Infra kreeg de opdracht
om dit 160 meter lange driehoekige circuit te realiseren, inclusief een minimalistische luifelstructuur met innovatieve ETFEfolie.
Het comfort van de reizigers stond centraal, al werd er ook aandacht besteed aan energie-efficiëntie en onderhoud.
De gemeente Tilburg vond dat het oude busstation niet meer voldeed aan
de huidige eisen op vlak van veiligheid en privacy. Bovendien wilde zij het
gebied rond het treinstation een nieuwe kwaliteitsimpuls geven. Architectenbureau
cepezed kreeg de opdracht om de ontwerpen te tekenen voor de
renovatie van het treinstation, de bouw van de nieuwe fietsenstallingen en
de realisatie van een nieuw busstation met bijhorend chauffeursgebouw.
BAM Infra werd geselecteerd om het project mee te ondersteunen en te
realiseren. “In de eerste plaats hebben we de opdrachtgever en ontwerper
ondersteund bij het nemen van beslissingen en het maken van de juiste
keuzes”, zegt Mathé Lodewijk, projectleider bij BAM Infra. “Verder waren
we verantwoordelijk voor het uitvoeringsontwerp van het busstation en de
realisatie van het volledige project, waartoe ook de infrastructuur van de
Spoorlaan behoort.”
EFTE-FOLIE VORMT UITDAGING
Het busstation bestaat uit een reeks uiterst ranke kolommenparen met daarop
een al even minimalistische luifelstructuur, die de volledige perrons en een
deel van de bussen overdekt en waardoor de reizigers droog en beschut kunnen
in- en uitstappen. Het bouwwerk vormt een driehoekig circuit van ruim
160 meter lang met centraal een open ruimte. De luifelomloop verloopt van
14 naar 30 meter breedte en kent twee verspringingen, die de totaalstructuur
in drie segmenten verdelen. In het hart van elk segment bevindt zich een
groenplantsoen met zitrand voor de reizigers. Aan de brede kop staat een
paviljoen met de personeelsruimte voor de buschauffeurs, een servicepunt en
‘De folie filtert overdag
het zonlicht en als het
donker wordt, transformeert
hij tot een ruimtelijk
verlichtings element’
een commerciële ruimte. Dit chauffeursgebouw is opgebouwd uit grote elementen
in gehard glas, die speciaal voor dit project op de juiste afmetingen
en in de correcte kleur geproduceerd werden. “De constructie bestaat uit een
stalen framewerk bespannen met een innovatieve translucente ETFE-folie.
Achter de folie is de verlichting in de staalconstructie geïntegreerd. De folie
filtert overdag het zonlicht en als het donker wordt, transformeert hij tot een
ruimtelijk verlichtingselement”, legt de projectleider uit. “Omdat het gebruik
van EFTE-folie redelijk nieuw was, nam het maken van de juiste berekeningen
en tekeningen veel tijd in beslag. Bepaalde details uit het ontwerp bleken
in de praktijk niet of slecht uitvoerbaar. Daardoor moesten we een aantal
wijzigingen doorvoeren, die de nodige vertraging met zich meebrachten.” ›
STEDENBOUW.NL | 31

Busstation Tilburg
'Zonnepanelen leveren
voldoende energie
voor alle functionaliteiten
van het busstation'
ENERGIE-EFFICIËNT EN ONDERHOUDSVRIENDELIJK
De bouwpartners hebben ook rekening gehouden met energieverbruik en onderhoud.
Om de veertien meter zijn bewegingsmelders in de stalen luifelrand
geïntegreerd, die reageren op de aanwezigheid van bussen en reizigers. Zo
kan er op elk moment voldoende verlichting voorzien worden. “Bovenop de
luifel liggen ook 250 m² zonnepanelen, die voldoende energie leveren voor alle
functionaliteiten van het busstation, zoals de verlichting, de digitale informatieborden,
de personeelsruimte en het OV-servicepunt”, sluit Lodewijk af. “De
EFTE-folie van de luifel is zelfreinigend en vraagt nauwelijks onderhoud. Voor de
service van de zonnepanelen en de elektrische voorzieningen is de luifelomloop
eenvoudig begaanbaar via het paviljoen en een beloopbare kabelgoot.” ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever Gemeente Tilburg
Architect cepezed, Delft
Hoofdaannemer BAM Infra, Helmond/Breda
Het stalen framewerk is bespannen met een speciale ETFE-folie en uitgerust
met verlichting. De folie filtert overdag het zonlicht en als het donker
wordt, transformeert hij tot een ruimtelijk verlichtingselement.
32 | STEDENBOUW.NL

Busstation Tilburg
Tekst | Liliane Verwoolde
Beeld | Buiting Staalbouw
EEN GROTE, MODERNE OVERKAPPING MET
GEÏNTEGREERDE HEMELWATERAFVOER
Busreizigers op station Tilburg staan er sinds maart van dit jaar een stuk comfortabeler bij. Een indrukwekkende
overkapping met lichtdoorlatende panelen houdt hen droog. Het licht boven de panelen maakt het station overzichtelijk
en zorgt voor een veilig gevoel.
“We hebben de staalconstructie berekend, getekend, geproduceerd en gemonteerd”,
vertelt Arthur Heesen, projectleider van Buiting Staalbouw. “Hieronder
viel ook de constructie voor het beheerdersgebouw, dat zich in de lus
van de overkapping bevindt. We hebben een belangrijke bijdrage geleverd
aan het finetunen van het ontwerp.”
GEÏNTEGREERDE GOOTCONSTRUCTIE
De kapconstructie werd opgebouwd met 48 kolommen en 23 spanten met
lengtes tot 17 m¹. Een geïntegreerde gootconstructie over de lengte van het
gebouw – in totaal 165 m – zorgt voor de afvoer van het hemelwater. De
roestvaststalen standleidingen van de HWA zijn geïntegreerd in de kolommen
en esthetisch weggewerkt. “Dat was een behoorlijke uitdaging”, vertelt Heesen.
“De smalle kolommen moesten worden verzinkt om het hemelwater via
de kolommen af te voeren. Maar de binnenzijden van de kolommen waren onbereikbaar
voor lasverbindingen. In overleg met de opdrachtgever is gekozen
voor luchtdicht lassen gecombineerd met een hoogwaardig natlaksysteem.”
LICHTDOORLATENDE DOEKEN
Om het raamwerk te voorzien van doeken, werkte Buiting Staalbouw nauw
samen met Buitink. De doeken moesten sterk en lichtdoorlatend zijn. Heesen:
“Hier zat de uitdaging in de opspanverbindingen tussen de doeken en het staal.
Het voorgestelde detail voor de aanhechting was zo complex, dat we op zoek
zijn gegaan naar een innovatieve oplossing. Dit resulteerde in een strakke opspanconstructie
met lange bouten en spanprofielen waar de doeken op aangesloten
zijn.” Extra comfort biedt het licht boven de melkwitte doeken, dat is
voorzien van sensoren die zijn geïntegreerd in de staalconstructie. Zodra een
reiziger het station opstapt, gaat het licht boven de bovenliggende doeken aan
om vervolgens met de reiziger ‘mee te lopen’ naar de plaats van bestemming. ❚
Buiting Machinebouw en Staalconstructie B.V.
is een jong, snelgroeiend en modern geoutilleerd machinebouw- en staalconstructiebedrijf.
Vanuit onze vestigingen in Broekland, Almelo en Schagen werken ruim 100 goed opgeleide medewerkers
aan de engineering, productie en montage van machinedelen en staalconstructies voor de utiliteitsbouw,
bruggen, railinfra, woningbouw, hallenbouw en de industrie.
Buiting Machinebouw & Staalconstructie B.V.
Vestiging Broekland:
Vestiging Almelo:
Van Dongenstraat 42, 8107 AG Darwin 13, 7609 RL
Tel: (0570) 53 10 10 Tel: (0546) 53 65 20
E-mail: info@buitingstaalbouw.nl W: www.buitingstaalbouw.nl
STEDENBOUW.NL | 33

AMS Cargo Center II Schiphol
Tekst | Johan Debaere
Beeld | DENC architecten
CONCEPT MET PARKEERDEK UNIEK VOOR DERGELIJKE PROJECTEN
NIEUW DISTRIBUTIECENTRUM OP
SCHIPHOL LOGISTICS PARK
Na de succesvolle oplevering van AMS Cargo Center eind vorig jaar is Distri Development, een joint venture tussen Built
to Build en Proptimize, al bezig met de realisatie van een volgende fase: AMS Cargo Center II. Ze werkt daarvoor opnieuw
samen met DENC architecten. Het nieuwe distributiecentrum heeft een oppervlakte van ongeveer 32.000 m², onderverdeeld
in zeven individuele units, en is BREEAM ‘Very Good’ gecertificeerd. Vooral het concept met een parkeerdek boven
de laad- en loszone maakt het project uniek.
Na de succesvolle oplevering van AMS Cargo Center eind vorig jaar wordt nu gebouwd aan de volgende fase, met de naam AMS Cargo Center II.
AMS Cargo Center II komt aan de Changiweg op
het Schiphol Logistics Park, precies aan de overkant
van het AMS Cargo Center. Het gebouw van
de hand van DENC architecten valt op door het
bijzondere ontwerp en de zichtbaarheid vanaf de
A4-autosnelweg. “Nog voor het eerste distributiecentrum
opgeleverd was, waren we eigenlijk al
gestart met het voortraject voor dit volume”, zegt
architect Peter van Meerwijk. “AMS Cargo Center II
heeft een totale oppervlakte van ongeveer 32.000
m², onderverdeeld in zeven individuele units, variërend
in grootte van 3.600 m² tot maximaal de
complete oppervlakte. De kantoren zijn te bereiken
via het unieke parkeerdek op de eerste verdieping,
dat honderdzeventien parkeerplaatsen voor personenwagens
omvat. Deze oplossing komt voort uit
de eis in het bestemmingsplan, die parkeerplaatsen
in het zich op deze locatie niet toelaat. Door de
constructieve oplossing, waarbij dit dek ook een
esthetische meerwaarde biedt, wordt aan deze eis
voldaan. Verder zijn er vier individuele laadkuilen
‘AMS Cargo Center op het Schiphol
Logistics Park krijgt een opvolger’
voor vrachtwagens, die elk hun eigen in- en uitrit
hebben en het terrein omvat ook nog eens zowat
tachtig parkeerplaatsen voor trailers.”
STERK IN TOTAALOPLOSSINGEN
DENC architecten is gespecialiseerd in het ontwerp
en de engineering van dergelijke distributiecentra,
maar staat ook in voor de bouwbegeleiding
én, indien gewenst, voor de logistieke
advisering. Klanten kloppen bij het architecten- en
ingenieursbureau uit Bussum aan met plannen
om een terrein te ontwikkelen. De specialisten
van DENC bekijken de mogelijkheden op basis
van onder meer het gewenste bouwvolume, de
kenmerken van het terrein, de marktsituatie en
het bestemmingsplan, waarna de klant uiteindelijk
eenvoudig de haalbaarheid van zijn project
kan bepalen.“Distri Development is één van
de klanten, waarmee we al regelmatig projecten
gerealiseerd hebben. Ook voor AMS Cargo
Center II hebben we samen met deze projectontwikkelaar
het volledige project in handen
genomen. We werkten de plannen en ontwerpen
uit en namen de engineering voor onze rekening.
Verder ondersteunden we de klant bij het
aanvragen van vergunningen en het opstellen
34 | STEDENBOUW.NL

AMS Cargo Center II Schiphol
van aanbestedingen, maar ook bij de keuze van de materialen en het tekenen
van contracten met bouwpartners. Bovendien staan we in voor de
begeleiding van het bouwproces”, licht Van Meerwijk toe. “De eerste studie
dateert al van het voorjaar van 2018, maar door de uitdagingen vanuit
het bestemmingsplan en het uitwerken van het unieke concept met parkeerdek
waren heel wat tussenstudies nodig om begin oktober 2018 de
ontwerpen te finaliseren en de vergunningsaanvragen te kunnen indienen.
In februari van dit jaar werd het bouwproject opgestart en nog voor het
begin van het nieuwe jaar moet het distributiecentrum opgeleverd worden.”
DUURZAAMHEID BELANGRIJK
De bouwwerken zijn nog in volle gang, maar toch zijn de eerste huurders al bekend.
Rutges Cargo Europe en J.M. Logistics, twee logistieke zusterondernemingen,
tekenden een overeenkomst voor 6.000 m² warehouse met tweeëntachtig
opstelplaatsen voor vrachtwagens en trailers. “Het pand kent een hoogwaardig
afwerkingsniveau, is volledig voorzien van LED-verlichting en is deels geschikt
voor het plaatsen van zonnepanelen”, sluit de architect af. “Net als het AMS
Cargo Center is dit project eveneens BREEAM ‘Very Good’ gecertificeerd.” ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever Distri Development, ‘s Hertogenbosch
Architect DENC Architecten, Bussum
Hoofdaannemer Van der Heijden Bouw & Ontwikkeling, Schaijk
Projectinfo
Snel en effectief binnenschilderwerk
Het binnenschilderwerk van AMS02 wordt uitgevoerd door
Claassen Schilderwerken. De voorbereidingen hiervoor gebeuren
in het bouwteam. “Een effectieve manier van werken”,
vertelt Roel Diks van Claassen Schilderwerken. “Met het hele
bouwteam hebben we gezocht naar de allerbeste aanpak.
Dankzij deze samenwerking heeft de opdrachtgever straks de
hoogste kwaliteit en de kortste bouwtijd.”
Voor Claassen Schilderwerken leidde het gezamenlijk overleg
tot een nieuwe aanpak. Zij schildert voor AMS02 niet alleen alle
koven en plinten, maar produceert deze ook. “Dit levert een
groot voordeel op”, vertelt Diks. “We kunnen ze nu spuiten in
onze eigen spuiterij en kant-en-klaar aanleveren op de bouw.
Dit zorgt voor een behoorlijke tijdwinst.”
Naast de koven en plinten neemt Claassen Schilderwerken in
de nieuwe hal alle binnenwanden en kozijnen voor haar rekening,
inclusief de beglazing.
Nieuwbouw distributiecentrum
AMS 02 te Schiphol
Hardeman | van Harten levert en
monteert stalen dak- en wandbeplating
voor diverse uiteenlopende projecten.
Of het nu gaat om een kleine loods of
een groot distributie centrum, wij zijn
gespecialiseerd in beide.
UTILITEITSBOUW
AGRIBOUW
RENOVATIE
www.hardeman-vanharten.nl
dé specialisten
in dak- en wandbeplating
Volg ons ook via F T 0318 46 15 51 | E info@hardeman-vanharten.nl
STEDENBOUW.NL | 35

Jonkman Coating Hengelo
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Wouter Borre Productions
DE BESTE VERVANGER VOOR CHROOM 6
VERTICAAL PRE-ANODISEREN
EN POEDERCOATEN IN ÉÉN LIJN
Door de toekomstige uitbanning van Chroom 6 in o.a. de oppervlaktebehandelende industrie, is er grote behoefte aan
alternatieven. Welk procedé kan de hechtingskracht en corrosiewering van Chroom 6 evenaren? Welk proces is toekomstbestendig?
Het antwoord op deze vragen geeft Jonkman Coating.
36 | STEDENBOUW.NL

Jonkman Coating Hengelo
Met een innovatief coatingsysteem, waarbij pre-anodiseren en poedercoaten
worden samengevoegd in één verticale lijn, ontstaat een duurzame afwerklaag
die de hechtingskracht en corrosiewering van Chroom 6 zelfs overtreft.
Om het innovatieve coatingsysteem zo efficiënt mogelijk toe te kunnen passen,
bouwt Jonkman Coating op dit moment een nieuw bedrijfspand op bedrijventerrein
Westermaat/De Veldkamp in Hengelo. Hiervoor zijn de profielen
geleverd door Kawneer en de gevelelementen gemaakt en geplaatst door Alkondor.
“De belangrijkste noviteit schuilt in het procedé dat hier straks wordt
toegepast om aluminium te beschermen tegen corrosie door pre-anodiseren”,
vertelt Harmen IJdema, directeur/eigenaar van Jonkman Coating. “Hiervoor
wordt het nieuwe pand uitgerust met een verticale installatie die profielen tot
8 meter lengte kan behandelen. Na behandeling kunnen de profielen kwalitatief,
Arbotechnisch en milieutechnisch aan de hoogste eisen voldoen.”
PRE-ANODISEREN
In de traditionele coatingsystemen zit de kracht van de hechting in het chemische
proces, waarbij op het aluminium een conversielaag wordt aangebracht.
In het nieuwe procedé is dit chemische proces vervangen door een elektrochemisch
proces, waarbij een flinterdunne aluminiumoxidelaag wordt gevormd
met een open structuur en daardoor uitermate geschikt voor de aanhechting
van de opvolgende laklaag. IJdema: “Dit pre-anodiseringsproces levert een
dunnere laag dan een volledige anodiseerlaag. Door deze laag niet te sealen
maar direct af te lakken, ontstaat de gewenste duurzame afwerklaag.”
VERTICALE INSTALLATIE
Maar er zijn meer noviteiten bij Jonkman. Zo is het nieuwe pand 15 meter
hoog, waardoor de profielen niet horizontaal maar verticaal kunnen worden
behandeld. Hiervoor was een pre-anodiseerbad nodig van 8 meter diep. “Als
de profielen verticaal hangen, kunnen we efficiënter lakken, omdat er per
strekkende meter meer profielen hangen”, licht IJdema toe. “We kunnen de
profielen aan vier kanten coaten met de gewenste hoeveelheid poeder, mede
dankzij het cameradetectiesysteem dat de profielen herkent. De profielen
kunnen ook vooraf geborsteld worden voor een effectievere voorbehandeling.”
Jonkman Coating is de eerste looncoater in de Benelux die verticaal
pre-anodiseert en poedercoat in één lijn.
'Dankzij een pre-anodiseerbad
van 8 meter diep
kunnen de profielen
verticaal worden behandeld'
Het nieuwe pand wordt 15 meter hoog.
UITBREIDEN EN VERHUIZEN IN FASEN
En afsluitend: “Er staat nog aardig wat te gebeuren voordat de volledige uitbreiding
en verhuizing een feit is. We bouwen in twee fasen, waarvan de eerste
inmiddels is opgeleverd. Op dit moment wordt de verticale lijn opgebouwd
met een oppervlakte van 6.000 m². Deze zal eind 2019 operationeel zijn. In
de tweede fase verhuizen de horizontale poederinstallaties en natlakfaciliteiten
van de Beitelstraat naar de Lemerij in Hengelo. Dan komt er nog eens
7.000 m² bij. Daarna staat er een state-of-the-art coatingbedrijf, waar we de
producten van onze klanten nog beter kunnen voorzien van een coatsysteem
van hoogwaardige kwaliteit.” ❚
Projectinfo
‘Aluminium systemen die passen
binnen de BREEAM-ambitie’
De ramen, deuren en kozijnen in het nieuwe bedrijfspand van
Jonkman Coating zijn opvallend slank. Ze hebben een hoge isolatiewaarde
en bevatten een hoog percentage gerecyclede content.
Producent en leverancier van de aluminium systemen is Kawneer.
“Deze eigenschappen zijn voor ons al bijna standaard”, vertelt
Henk Booij, sales director bij Kawneer. “Ze passen binnen de
cultuur van ons bedrijf. En natuurlijk ook binnen de BREEAMambitie
van Jonkman Coating.”
De keuze voor de systemen werd gemaakt tijdens een informeel
adviesgesprek. Jonkman Coating en Kawneer zijn immers
samenwerkingspartners; het overgrote gedeelte van de profielen
die Kawneer verkoopt, wordt gecoat door Jonkman Coating.
“We hebben onze opdrachtgever eerst geïnformeerd over de
laatste ontwikkelingen in onze branche en vervolgens advies
uitgebracht voor de beste profielen in de gegeven situatie. Jonkman
Coating heeft dit advies integraal opgevolgd.”
STEDENBOUW.NL | 37

Jonkman Coating Hengelo
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | EUROLACKE
BLIJVEND KLEURRIJKE
GEVELS DANKZIJ
DUURZAME COATING
Vanwege de intensieve samenwerking lag het voor de hand dat Jonkman Coating
voor de afwerking van de buitenzijde van haar nieuwe bedrijfspand het advies
inwon van EUROLACKE. Jonkman Coating was op zoek naar een coating die zowel
op technisch als op esthetisch gebied aan hoge, specifieke eisen voldoet.
38 | STEDENBOUW.NL

Jonkman Coating Hengelo
De relatie tussen Jonkman Coating en EURO-
LACKE overschrijdt die van klant en leverancier.
De gespecialiseerde bedrijven trekken samen op
bij technische en esthetische vraagstukken, delen
kennis, houden elkaar op de hoogte van ontwikkelingen
binnen hun branche en verzorgen samen
trainingen en kennissessies. “Zo houden we elkaar
op niveau”, vat John Theewis, directeur van EURO-
LACKE, samen.
ESTHETISCH ADVIES
Voor de buitenzijde van het nieuwe bedrijfspand
was Jonkman Coating op zoek naar een coating
met hoogstaande esthetische eigenschappen.
De gevel van het bedrijfspand moest een chique
uitstraling krijgen. Meerdere kleuren en effecten
moesten worden toegepast. De coating moest immers
passen bij de gekozen beplating, het getinte
glas en de binnenzonwering, die aan de buitenzijde
een zilverachtige kleur laat zien. “Een esthetisch
advies van dit niveau is bij ons in deskundige
handen”, vertelt Theewis. “Onze adviseurs werken
veelvuldig samen met architecten en designers die
op zoek zijn naar een specifieke uitstraling. Dit
heeft voor Jonkman Coating geresulteerd in een
interessante kleurencombinatie.”
TECHNISCHE EISEN
De coating moest daarnaast op technisch gebied
aan hoge eisen voldoen. De vraag was een zeer
duurzame poedercoating met perfecte verwerkingseigenschappen.
Theewis: “Hiervoor hebben
'De technische en
esthetische eisen
waren hoog'
we de oplossing gevonden in Alesta® SD Super
Durable coating met metallic in een gebonderde
uitvoering. Deze productlijn is dé oplossing voor
elke locatie waar een langdurige UV- en weersbestendigheid
wordt gevraagd. Daarbij is de Alesta®
SD serie Qualicoat klasse 2 en GSB Master gecertificeerd.
De poederlak is verkrijgbaar in meerdere
kleuren, glansgraden, oppervlaktestructuren en
(metallic) effecten. Met deze kwaliteiten sluit de
Alesta® SD coating 100% aan op de wensen van
Jonkman Coating. De gevels van het pand zullen
hun kleur en glans decennia lang behouden.”
Naast de vele RAL-kleuren zijn in Super Durable
meerdere speciale effectlakken mogelijk, waaronder
de productranges ICONICA, The Eloxal Selection
en The Timeless Collection. ❚
De juiste finish voor uw project
►Kwaliteitspoedercoatings, langdurig kleur- en glansbehoud
► Compleet nieuw Colour Experience Center
► Kleur en technisch advies op maat
► Gratis stalenservice
www.eurolacke.nl
STEDENBOUW.NL | 39

Bouwen aan
een perfecte
laklaag
+31 (0)74 - 29 16 875
jonkman-coating.nl
LESSCHER.COM
CIRCULAIR &
DUURZAAM

Jonkman Coating Hengelo
Tekst | Johan Debaere Beeld | Lesscher Installatietechniek
ENERGIE-EFFICIËNTE TECHNISCHE
INSTALLATIES VOOR NIEUWBOUW
JONKMAN COATING
Installateur Lesscher Installatietechniek levert een totaalpakket voor elektro, sanitair, warmte, telecom en infra. “Als familiebedrijf
zijn we klein en lokaal begonnen, maar inmiddels zijn we uitgegroeid tot een bedrijf met meer dan honderd
medewerkers, actief binnen alle disciplines van de installatietechniek”, vertelt operationeel directeur Gerben Arends.
“Onze twee vestigingen in Saasveld en Hengevelde werken heel nauw samen om elk project tot een goed einde te brengen.
We beschikken daarvoor over een team van specialisten, die dankzij interne en externe opleidingen continu hun
kennis up-to-date houden, verbreden en verdiepen.”
Lesscher Installatietechniek kreeg de opdracht
om voor de nieuwbouw van Jonkman Coating
– alle gebouwgebonden installaties en (nuts)
installaties voor het coatingproces te realiseren.
Binnen het bouwteam is de totaalinstallateur
verantwoordelijk voor de engineering en
de montage van onder meer de elektra- (10 kV),
water-, afvoer-, lucht behandelings-, klimaat-,
verlichting- en beveiligingsinstallaties. “Dit is
een bijzonder project voor ons. Zo wordt de vrijgekomen
warmte uit het koelproces door middel
van warmtepompen opgewaardeerd en opnieuw
in het proces gebruikt. Ook de kantoorinstallatie
wordt in de productie-installatie ingekoppeld
'Het hergebruik van de vrijgekomen
warmte uit het koelproces zorgt voor
een aanzienlijke energiebesparing'
om restwarmte te gebruiken. Dit alles zorgt voor
een aanzienlijke energiebesparing”, licht Gerben
Arends toe. “Alles wordt in nauw overleg met
het bouwteam gerealiseerd. Voor de mensen van
Jonkman Coating is het een voordeel dat zij voor
de engineering, de realisatie en het onderhoud
van alle installaties bij één partner terecht kunnen.
Het project verloopt in verschillende fases,
waarvan de eerste tegen het einde van 2019 afgerond
moet zijn.” ❚
Lesscher Installatietechniek is verantwoordelijk voor de engineering en montage van onder meer de elektra- (10 kV), water-, afvoer-,
luchtbehandelings-, klimaat-, verlichting- en beveiligingsinstallaties in de nieuwbouw van Jonkman Coating.
STEDENBOUW.NL | 41

Magna Tyres Waalwijk
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Magna Tyres Group
EEN WERK MET UITDAGINGEN
INDRUKWEKKENDE GETALLEN,
HOGE KWALITEITSEISEN EN
BREEAM ‘EXCELLENT’
De Magna Tyres Group bouwt een nieuw distributiecentrum langs de A59. De bandenspecialist kiest hierbij voor
een centrum dat voldoet aan de hoogste kwaliteitseisen en het BREEAM ‘Excellent’-certificaat. Dit zorgt voor bijzondere
uitdagingen.
42 | STEDENBOUW.NL

Magna Tyres Waalwijk
LOGISTIEKE UITDAGING
De betonconstructie van Hal A vormde een uitdaging op het gebied van montage
en productie. Wijgerse: “De betonelementen zijn geproduceerd in onze
15 fabrieken in België. Het vroeg 900 transporten om de betonelementen
in 60 dagen naar de plaats van bestemming te brengen. Dat betekende 15
vrachten per dag.” Na de opbouw van het betoncasco werden gevelbeplating,
stalen dakplaten, isolatie en pvc-dakbedekking aangebracht in een tempo van
5.000 m² per week. ›
Projectinfo
Door de staalconstructie om te zetten in een betonnen casco konden twee
rijen kolommen en funderingen komen te vervallen.
Het totale oppervlak van het nieuwe distributiecentrum van de Magna Tyres
Group bedraagt – inclusief kantoor – 57.671 m². Het dc bevat aan weerszijden
een laadkuil met in totaal 48 docks. Het kantoorgedeelte wordt van alle gemakken
voorzien. De medewerkers kunnen hier straks genieten van een luxe
kantine, professionele keuken, fitnessruimte en bijbehorende sanitaire voorzieningen.
Bouwer van het distributiecentrum is Willy Naessens Nederland.
Deze denkt vanaf het eerste moment mee over de uitvoering van de bouw.
HYBRIDE CONSTRUCTIE
“Oorspronkelijk was gekozen voor een staalconstructie”, vertelt Herman Wijgerse,
projectleider van Willy Naessens Nederland. “Door dit om te zetten in
een betonnen casco konden twee rijen kolommen en funderingen komen te
vervallen. Dit levert Magna Tyres aanzienlijk meer ruimte op. De stalen dakplaten
en de gevelbekleding van sandwichpanelen zijn gehandhaafd. Het is
dus een hybride constructie geworden.”
INDRUKWEKKENDE GETALLEN
Willy Naessens moest eerst het modderige terrein geschikt maken voor de
bouwwerkzaamheden. Met immobilisaat, een cementgebonden grondstof,
maakte zij de ondergrond geschikt voor het zware materieel. Daarna konden
de heiwerkzaamheden beginnen. “Het is het grootste werk dat we tot nu toe
in Nederland hebben uitgevoerd”, vertelt Wijgerse. “Dat zorgt voor indrukwekkende
getallen. Zo hebben we ruim 1.000 prefab heipalen in de grond
gebracht met een gemiddelde lengte van 10 m. De funderingen en laadkuilen
tellen zo’n 300 poeren en 500 m funderingsbalken. De 17.000 vloerpalen zijn
met een snelheid van 300 palen per dag de grond in gegaan.”
'Het vroeg 900 transporten
om de betonelementen
naar de plaats van
bestemming te brengen;
een logistieke uitdaging'
Complete afbouw,
‘van de dekvloer tot de laatste druppel verf’
Zodra Willy Naessens Nederland, de hoofdaannemer van Magna
Tyres, de ruwbouw heeft afgerond, neemt DAS Bouwsystemen
de complete afbouw voor haar rekening. “Van de dekvloer tot
de laatste druppel verf”, vat Omid Abdi, projectleider van DAS
Bouwsystemen, samen.
Voor DAS Bouwsystemen betekent dit een enorme uitdaging.
“De esthetische lat ligt hier heel hoog”, vertelt Abdi. “Magna
Tyres gaat voor een pand met uitstraling. Dat zie je aan de
prachtige afwerkmaterialen en hoge afwerkingseisen. Dichte en
glazen wanden, plafonds, interieur, houten vloeren, tegels van
150x150 cm, natuursteen, houten en stalen deuren: alles komt
voorbij. Daarnaast is het een omvangrijk project. We zullen strak
moeten plannen om alles in goede banen te leiden. Dit vergt
een intensieve samenwerking tussen alle betrokken partijen.
Anderzijds is dit sleutel voor een fantastisch eindresultaat.”
Projectinfo
Doorgewinterde gevelbouwers
Voor de bouw van het nieuwe logistieke centrum en hoofdkantoor
van Magna Tyres in Waalwijk levert JM van Delft & zn 1.600
m² vliesgevel (FWS60) en 956 m² kozijnen (Schüco) met triple
glas. “Door onze ruime expertise en jarenlange ervaring in grote
projecten zijn wij een doorgewinterde partij”, vertelt projectleider
Albert Emmers.
“De grootste uitdaging van dit project zit in de deadline. Alleen
met een strakke planning en goede communicatie zorg je
ervoor dat de productie en montage volgens schema verlopen.
Dit is van groot belang omdat meerdere partijen aan dit project
werken, met ieder een eigen doel. Dit maakt ons een belangrijke
schakel in het geheel.” Dankzij extra inzet tijdens de vakantieperiode
verlopen de werkzaamheden van JM van Delft & zn exact
volgens schema en is het pand tijdig wind- en waterdicht.
STEDENBOUW.NL | 43

Magna Tyres Waalwijk
BREEAM ‘EXCELLENT’-UITDAGINGEN
Het BREEAM ‘Excellent’-certificaat is een continue uitdaging. Hiervoor moeten
zaken zoals CO 2
-uitstoot, verkeersbewegingen, natuurverschijnselen, afvalstromen
en energieverbruik nauwlettend worden gemonitord en vastgelegd. Er
moeten vleermuizenkasten, een insectenhotel, passende beplanting en amfibieëntrapjes
komen. En dan moet de bouwplaats ook nog netjes zijn. Wijgerse:
“Het is een groot werk, maar het is goed voorbereid. Iedereen weet wat
van hem verwacht wordt. We moeten nu alleen zorgen dat de trein op tempo
blijft rijden. In dit kader vraagt een groot werk minder energie dan drie kleine
werken. Voor mij kan een werk dus niet groot genoeg zijn.” Naar verwachting
kan Magna Tyres het distributiecentrum begin november in gebruik nemen.
Het kantoor wordt omstreeks maart 2020 opgeleverd. ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever Magna Tyres Group, Waalwijk
Architect DENC architecten, Oisterwijk
Constructeur/
aannemer Willy Naessens Nederland, Nieuwkuijk
Installaties Installatiebedrijf den Doorn, Nieuwendijk
Bouwsom € 26 miljoen
Bouwperiode januari 2019 – maart 2020
jmvandelft.nl
Nieuwbouw
Magna Tyres te Waalwijk
DAS Bouwsystemen bv
Cartografenweg 24
Hardeman | van Harten levert en
monteert stalen dak- en wandbeplating
voor diverse uiteenlopende projecten.
Of het nu gaat om een kleine loods of
een groot distributie centrum, wij zijn
gespecialiseerd in beide.
UTILITEITSBOUW
AGRIBOUW
RENOVATIE
5141 MT Waalwijk
info@dasbv.nl
www.dasbv.nl
www.hardeman-vanharten.nl
dé specialisten
in dak- en wandbeplating
Volg ons ook via F T 0318 46 15 51 | E info@hardeman-vanharten.nl
44 | STEDENBOUW.NL

MASCOT® ACCELERATE
New workwear range in stores now
Ga naar de website en vind de
MASCOT® ACCELERATE
-partner bij u in de buurt
www.mascot.nl/nl/accelerate
STAALBOUW
Innovatieve
oplossingen die
design, comfort en
waterbesparing
samenbrengen in
publieke ruimten
DAK & WAND
BEPLATING
PREFAB BETON
RENOVATIE
Meer informatie op delabiebenelux.com
De Bonkelaar 7 • 3774 SB • Kootwijkerbroek • info@bincx.nl

Dorpshuis Zwanenburg
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | K. Dekker Bouw & Infra
MEERDERE HUIZEN ONDER ÉÉN DAK
EEN ONTMOETINGSPLAATS
IN HET HART VAN HET DORP
In Zwanenburg verrijst op dit moment een dorpshuis. Geen bungalowachtig pandje op een achterafpleintje, maar een
markant gebouw met de uitstraling van diverse monumentale panden op rij in het hart van het dorp.
De dakbedekking is duurzaam, kerosinebestendig en reflecterend.
De eerste gesprekken over het te bouwen dorpshuis vonden al plaats in 2013.
In dat jaar leverde Heren 5 architecten – met inbreng van de bewoners – het
winnende ontwerp voor het dorpshuis. Een fraai ontwerp dat voldeed aan
alle wensen van de gemeente Haarlemmermeer. Met een sporthal, bibliotheek,
activiteitenruimtes voor meerdere verenigingen, koffiebar en terras
aan het water en een collectieve huiskamer had het alles in zich om het kloppend
hart van Zwanenburg te worden. Door het overkoepelende herbestemmingsplan
startte de bouw echter pas in 2018.
UITDAGENDE VORMEN
Het dorpshuis – opgezet als meerdere dorpse huizen onder één dak – heeft
opvallende kapvormen. Meer en minder stijgende daklijnen wisselen elkaar
af. Een behoorlijke uitdaging voor K. Dekker Bouw & Infra. “De schuine belijningen
en de exclusieve detailleringen maken dit werk bijzonder”, vertelt
Maarten Snijder, projectleider van K. Dekker Bouw & Infra. “Bovendien zijn er
veel partijen betrokken bij de vorm van het gebouw. Deze hebben impact op
de installaties, de sparingen in het kalkzandsteen, de plafondlijnen en meer.
Gelukkig hebben bijna alle partijen de voorbereidingen in 3D gedaan en is
tijdens de voorbereidingsfase nagenoeg alles al op elkaar afgestemd.”
RUIM EN LICHT
Aan de binnenzijde is het gebouw ruim en licht. Alle gebruiksruimtes zijn
zichtbaar en bereikbaar vanuit de ruime, centraal gelegen ‘binnenstraat’. “In
de vijf jaar dat het plan werd uitgesteld, is het ontwerp nauwelijks veranderd”,
vertelt Snijder. “Op enkele punten is het alleen iets aangescherpt. Zo
verwijst het interieurontwerp nu meer naar een grote Hollandse schuur met
houten spanten. In overleg met de architect en de opdrachtgever hebben we
ook een aantal bezuinigingen doorgevoerd. Door hier en daar materialen en
armaturen te wijzigen, bleef de look & feel van het pand ongewijzigd, maar
kon wel worden bespaard.”
46 | STEDENBOUW.NL

Dorpshuis Zwanenburg
Projectinfo
Vloerverwarming en
-koeling met complete ontzorging
De vloerverwarming en -koeling in het nieuwe dorpshuis wordt
geïnstalleerd door Provarmo. Deze doet dat in opdracht van
werktuigbouwkundig installateur Schulte & Lestraden. “We zijn
er klaar voor”, meldt Ido van Maldegem, commercieel directeur
van Provarmo. “We hebben een ontwerp gerealiseerd binnen
het budget, hebben dit in BIM-modules overgedragen aan
Schulte & Lestraden en wachten nu op het startschot.”
Meer en minder stijgende daklijnen wisselen elkaar af.
Provarmo opereert in geheel Nederland en uitsluitend voor
professionele installateurs. Zij gaat daarbij voor complete
ontzorging, van ontwerp tot revisie. Haar opdrachtgevers
hebben er totaal geen omkijken naar. “Die ontzorging zit in een
optimaal ontwerp, snelle leveringen, flexibiliteit in uitvoering en
begeleiding en dat alles binnen een scherpe prijs-kwaliteitverhouding”,
licht Van Maldegem toe. “We maken daarbij gebruik
van hulpmiddelen die het meest efficiënte legpatroon van de
leidingen garanderen, compleet met een helder overzicht van
het legplan. Na oplevering heeft de klant alle belangrijke technische
gegevens zwart-op-wit."
'Het dorpshuis
wordt all-electric'
DUURZAME MAATREGELEN
In het kader van duurzaamheid werd gekozen voor duurzame materialen. Speciaal
voor het dorpshuis werden drie kleuren gevelstenen geselecteerd. Om de
metselaars te ontzien, werden deze gemixt op de pallets aangeleverd. Voor de
dakbedekking werd een lichtgrijze kunststof FPO gekozen in verband met de
lange levensduur, kerosinebestendigheid en reflectie van het zonlicht. Door
de reflectie warmt het gebouw minder op en hoeft er minder gekoeld te worden.
Op de zuidgevel wordt zonwerende beglazing toegepast. Verwarming en
koeling worden geregeld door een warmtekoudeopslag, waarvoor de energie
wordt aangeleverd door pv-panelen, gekoppeld aan een batterijsysteem met
opslag. Ook isolatie en kierdichting hebben extra aandacht gekregen. Snijder:
“Met deze maatregelen is het dorpshuis straks all-electric en klaar voor een
lange, duurzame toekomst.”
Als de Lidl, die nu is gevestigd in het pand naast het nieuwe dorpshuis, is
verhuisd, wordt dit terrein ingericht als het voorterrein van het dorpshuis. ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever Gemeente Haarlemmermeer
Architect Heren 5 Architecten, Amsterdam
Constructeur Pieters Bouwtechniek, Haarlem
Uitvoerder K. Dekker Bouw & Infra, Warmenhuizen
Installaties Schulte & Lestraden, Lisse
Bouwsom € 7 miljoen
Bouwperiode oktober 2018 – februari 2020
STEDENBOUW.NL | 47
Provarmo advertentie (lettercontouren) (95x130mm).indd 1 25-07-19 12:31

MBO-campus Purmerend
Tekst | Roel van Gils Beeld | Sebastiaan Rozendaal
HOGE ESTHETISCHE
KWALITEIT VOOR
HERNIEUWD ONTWERP
Het ROC Horizon College en ROC Regio College openen vanaf schooljaar
2019/2020 een nieuwe vestiging in Purmerend. De realisatie had wat voeten
in de aarde als gevolg van bezwaarprocedures vanuit omwonenden, maar
het resultaat mag er zijn. Intal leverde een belangrijke bijdrage aan de
esthetische kwaliteit van het hernieuwde ontwerp van de mbo-campus.
Door gebruik van het profielsysteem IT77-CS is er geen verschil in uitstraling tussen beweegbare en vaste componenten;
de draaivleugel ligt verdekt achter het vaste kader.
48 | STEDENBOUW.NL

MBO-campus Purmerend
De eerste plannen voor de nieuwbouw dateren van
2013, zegt Johan Andringa van Intal. “Destijds werden
we door opdrachtgever SMT Bouw & Vastgoed
al tijdens de aanbesteding gevraagd om gezamenlijk
met een aantal andere partijen een voorstel uit
te werken voor het winnend ontwerp. Dat is gelukt.
Vrijwel parallel aan de engineeringsfase kwamen er
bezwaarprocedures vanuit omwonenden en werd
het project voor enkele jaren stilgelegd. Medio
2018 werd het weer actueel en konden we de initiële
stukken weer uit de kast halen. Met dezelfde
partijen, maar met nieuwe gezichten, hebben we
het plan opnieuw onder de loep genomen."
OPTIMALISATIES
Het initiële plan werd volgens Andringa grondig
herzien. “Gedurende de jaren is er veel veranderd.
Met de nodige aanpassingen en gewijzigde inzichten,
zowel vanuit de behoefte van de school als na
het doorlopen van de bezwaarprocedures, is een
hernieuwd ontwerp gemaakt, passend binnen de
nieuwe vergunningen. Ook wij wisten de nodige
optimalisaties te realiseren in het hernieuwde
ontwerp. Dat ging uitstekend doordat het engineeringstraject
volledig in 3D werd uitgevoerd.
Wij hebben aangetoond dat de beoogde overspanningen,
met voldoende versterking intern, in
aluminium kunnen worden uitgevoerd. In combinatie
met de aluminium puien en kozijnen geeft
dat een mooi(er) esthetisch resultaat. Daarnaast
weten we met onze IT55 vliesgevel met beperkte
(en betaalbare) aanpassingen de vereiste inbraakwerendheidsklasse
WK3 te realiseren.”
RUSTIG GEVELBEELD
Intal heeft voor het nieuwe gebouw 900 m 2
vliesgevels geleverd en 600 m 2 aluminium kozijnen,
uitgevoerd in het profielsysteem IT77-CS.
“Deze serie onderscheidt zich met een volledig
verdekt liggende vleugel”, zegt Andringa. “Er is
dus geen verschil in uitstraling tussen een beweegbare
en vaste component; de draaivleugel
ligt verdekt achter het vaste kader. Dat biedt
maximale daglichttoetreding en zorgt voor een
rustig gevelbeeld. Een groot deel van de kozijnen
is reeds bij Leebo in de prefab gevelpanelen
geïntegreerd. Op die manier hebben we kunnen
bijdragen aan een efficiënter bouwproces met
een hoge esthetische kwaliteit."
De nieuwe schoollocatie aan het Karekietpark
in Purmerend biedt vanaf schooljaar 2019/2020
plaats aan 2.000 leerlingen en omvat circa
10.000 m² bruto vloeroppervlak. ❚
'De aluminium vliesgevels in combinatie
met de aluminium kozijnen geven de
campus een hoge esthetische kwaliteit'
Intal leverde een belangrijke bijdrage aan de esthetische kwaliteit van de mbo-campus.
STEDENBOUW.NL | 49

Naturalis Biodiversity Center Leiden
Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Egbert de Boer
PRECISIEWERK IN ONTWERP
EN UITVOERING MAAKT
IMPOSANTE GLASKROON-
GEVEL MOGELIJK
Een monumentale trappenberg leidt naar de tentoonstellingsruimte.
Het nieuwe Naturalis Biodiversity Center in Leiden is recentelijk heropend. Het populaire museum (circa 400.000 bezoekers
per jaar) is in twee jaar tijd drastisch verbouwd en uitgebreid. In totaal omvat het project circa 38.000 m². Hiervan is
circa 18.000 m² renovatie van het bestaande gebouw. Daarnaast realiseert Naturalis een nieuw laboratoriumgebouw van
circa 3.000 m² en circa 17.000 m² nieuwbouw voor het museum. Stedenbouw sprak met hoofdaannemer J.P. van Eesteren
over maakbaarheid, maatwerk en samenwerking.
50 | STEDENBOUW.NL

Naturalis Biodiversity Center Leiden
'Een integrale
aanpak van
ontwerp,
engineering en
uitvoering was
noodzaak'
Niet te missen in het straatbeeld is de veertig meter
hoge 'glaskroon' in het ontwerp van Neutelings
Riedijk Architecten. Deze verbindende gevel en
ontvangsthal – opgetrokken uit duurzame materialen
– is het nieuwe beeldmerk van het museum,
dat verder bestaat uit bestaande onderzoeksfaciliteiten
en kantoren, alsmede een zestig meter
hoge depottoren uit 1997. Naturalis koos in het
ontwerptraject (op basis van een prijsvraag) voor
toepassing van materialen die op natuurlijke wijze
verouderen: natuursteen, beton, glas, staal en eikenhout.
Het gesloten deel van de buitenzijde van
het nieuwe hoofdgebouw is afgewerkt met grote
Naturalis koos in het ontwerptraject voor toepassing van materialen die op natuurlijke wijze
verouderen: natuursteen, beton, glas, staal en eikenhout.
blokken rood travertin. De glaskroongevel is samengesteld
uit geprefabriceerde, beglaasde betonnen
elementen die aan de binnenzijde zijn afgewerkt
met eikenhout. De gevel, die oud en nieuw
tot een geheel smeedt, is geconstrueerd in 3D op
basis van een hybride skelet, samengesteld uit betonnen
prefab elementen en een staalconstructie.
De gevels zijn deels afgewerkt met rood travertin.
MAAKBARE CONSTRUCTIES
“Het prijswinnende ontwerp is volledig doorgelicht
en gefinetuned op basis van maakbaarheid”,
zegt projectmanager Erwin van den Hove van J.P.
van Eesteren. Intensieve samenwerking tussen
architect en aannemer is de basis van deze aanpak.
“Wij hebben veel ervaring met uitdagende
utiliteitsbouw, waarbij wij zij aan zij staan met
ontwerppartijen, als co-ontwikkelaar van het
technisch ontwerp. Dat hoeft niet per se in Design
& Build, het kan ook op basis van een aanbesteding
na een ontwerptender, zoals in dit geval.” De
ruime dimensionering en de gewenste materialisatie
van de visie van Naturalis en de architect
vroegen om een zorgvuldige technische vertaling
van het esthetische concept. “Wij zijn letterlijk
met een 3D-bril op met de betrokken partijen door
het ontwerp heen gelopen – van de constructieve
basis tot aan de afwerkingsdetails, zoals de betonnen
gevelstroken ontworpen door Iris van
Herpen. De glaskroongevel is opnieuw geconstrueerd
om tot maakbare elementen te komen die
optimaal aansluiten op het gewenste gevelbeeld. ›
STEDENBOUW.NL | 51

Naturalis Biodiversity Center Leiden
De uiteindelijke staalconstructie die de glaskroon
constructief mogelijk maakt, is niet meer zichtbaar;
deze is achter een pakket van beton en eikenhout
‘verdwenen’.”
HELDERE UITVOERINGSLOGISTIEK
Een integrale aanpak van ontwerp, engineering
en uitvoering was noodzaak, zegt Van den
Hove. “Veel is geprefabriceerd, zoals de betonnen
gevel elementen van de glaskroon – oogvormige,
vooraf beglaasde elementen met een doorsnede
van negen meter, die per twee op een vrachtwagen
passen.” Het gewenste ontwerp staat voorop,
de maakbaarheid ervan is geperfectioneerd zodat
de uitvoering vlekkeloos kon verlopen. “Prestaties
van ontwerpende partijen en uitvoerende partijen
zijn daarop volledig afgestemd. Logistieke stromen
van nieuwbouw en renovatie zijn gelijktijdig
gestart, maar hebben niet geconflicteerd. Tegelijkertijd
hebben wij voor een heldere knip gezorgd
in de oplevering: in mei dit jaar leverden wij het
gebouw op; de tentoonstellingsinrichting viel
'De veertig meter hoge ‘glaskroon’ is
het nieuwe beeldmerk van het museum'
onder de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever
en is grotendeels ingepast in onze planning.”
De tentoonstellingsruimten vallen op door
hun dimensionering, met muren tot 30 meter
lengte, 300 millimeter dikte en 14 meter hoogte,
met overspanningen tot 21 meter. Afdoende volume
om plaats te bieden aan opgezette dieren
als giraffen en olifanten en natuurlijk Trix, het
gigantische T. rex-skelet dat een belangrijke publiekstrekker
is voor het museum. De tentoonstellingsruimten
lopen vrijwel door tot in de nok van
de nieuwbouw en zijn verbonden door een 'trappenberg'
in het atrium – afgewerkt met eikenhout,
in dimensionering afnemend naar boven toe.
TRILLINGVRIJ HEIEN
De robuuste grandeur van de ontvangsthal, deels
afgewerkt in dezelfde natuursteensoort als de buitengevel,
gaat geleidelijk over in een besloten setting,
op maat van de tentoon te stellen objecten,
terwijl het uitzicht op de glaskroongevel vanaf de
omlopen indruk blijft maken. Het nieuwe museumgebouw
en het laboratoriumgebouw vormen
nu één ensemble met de bestaande kantoren,
collectiedepots en laboratoria. Deels gevestigd in
de bestaande gebouwen zijn deze laboratoria zowel
binnen als buiten geüpgraded. Van den Hove:
“Eén van de uitdagingen was het heien naast
de depottoren en het slopen van het bestaande
52 | STEDENBOUW.NL

Naturalis Biodiversity Center Leiden
gebouw, dat niet ontruimd kon worden vanwege de kwetsbaarheid van het
collectiemateriaal – miljoenen unieke exemplaren, van botten tot vlinders. De
oplossing hebben wij gevonden in stil en trillingvrij funderen en slopen.” Innovatieve
nieuwbouw in combinatie met renovatie, met oog voor het bestaande
gebouw en de verschillende deelbelangen; het eindresultaat mag er zijn. ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever
Ontwerp-bouwteam
Naturalis Biodiversity Center
Neutelings Riedijk Architecten, Aronsohn
Raadgevende Ingenieurs, Bureau Huisman
en Van Muijen, Ingenieursbureau DGMR
TBI-onderneming J.P. van Eesteren
Hoofdaannemer
Installatiecombinatie ULC/Kuipers
Bouwperiode januari 2017 – mei 2019
Projectinfo
Specialist in architectonisch beton houdt
kwaliteitsfactoren onder controle
De architectonische betonelementen in de nieuwbouw van het
Naturalis Biodiversity Center zijn geproduceerd door Hibex.
De constructieve maakbaarheid van de kroongevel, afgewerkt
met circa 400 beglaasde, ruitvormige prefab betonelementen,
is mogelijk gemaakt door een intensieve samenwerking tussen
hoofdaannemer, (constructief) ontwerpers en gevelleverancier.
“Door in een vroeg stadium alle partijen aan tafel te
brengen, kon het spectaculaire gevelbeeld worden omgezet in
maakbare elementen”, vertelt projectmanager Marc Spanjer
van Hibex.
De maakbaarheid van het esthetisch ontwerp van Neutelings
Riedijk Architecten kende aanvankelijk vele uitdagingen, zegt
Spanjer. “Het gewenste reliëf in het gevelbeeld, de constructieve
afdracht van de gevelelementen en de waterdichting
dienden in een samenhangend technisch ontwerp te worden
vervat.” Ingenieursbureau Lievense heeft in dit proces zowel
voor Hibex als hoofdaannemer J.P. van Eesteren een verbindende
rol gespeeld. “Met behulp van digitale technieken is tot
een ontwerp gekomen waarmee wij als betonbouwer verder
konden: de elementen zijn perfect ruitvormig gemaakt en in
onze fabriek beglaasd; de montagemethode met onzichtbare
stapelnokken, belangrijk voor de afdracht, is uitontwikkeld.
Uiteindelijk kwamen we uit bij gevelelementen die goed te
produceren en te monteren waren, met de juiste transportmethode,
gevelwerking, waterdichting en gewenste uitstraling.
Het betonmengsel is voorzien van Noors marmergranulaat
en na productie gestraald, waardoor de gevel een bijzondere
schittering krijgt.” Ook het ontwerp voor de bij Hibex geproduceerde
gevelbanden in het natuurstenen geveldeel (met reliëf
aan binnen- en buitenzijde) is gefinetuned op technische maakbaarheid.
“Daarnaast hebben wij de V-vormige kolommen
geproduceerd waarop de kroongevel rust.”
Projectinfo
'Interieurbouwer betrokken in bouwkundig traject'
Een grote maatwerklevering met bouwkundige aspecten, dat is
de inbreng van Harryvan Interieurbouw in het nieuwbouwdeel
van het Naturalis Biodiversity Center. De opdracht van hoofdaannemer
J.P. van Eesteren bestond uit de engineering, levering en
montage van eiken wand- en plafondelementen van de kroongevel,
eiken bekleding van de balustrades van de trappenberg en
480 stuks eiken kaders rondom deuren, doorgangen en akoestische
panelen ontworpen door bekend designer Tord Boontje.
“Uiteraard zijn betrouwbare leveranciers en montagepartijen
essentieel bij deze volumes”, vertelt projectorganisator Peter
Dijkman van Harryvan Interieurbouw. Om een voorbeeld te
geven: het plafond van de kroongevel, de verbindende ontvangsthal
van het Naturalis Biodiversity Center, meet 50x40x40 meter
en bestaat uit 284, ellipsvormige eiken elementen met lichtdoorlatende
spanplafonds, elk elementdeel met een lengte van circa
4,20 meter. “Belangrijke aspecten bij dit project zijn akoestiek,
vormvastheid en demontabiliteit. De diverse en vaak complexe
onderdelen vereisten een goede begeleiding tijdens de bouw,
geborgd door een eigen uitvoerder.”
Wij vertalen plannen en ontwerpen in perfect
uitgevoerde projecten.
harryvaninterieur.nl
0598 - 422 700
STEDENBOUW.NL | 53

Naturalis Biodiversity Center Leiden
Tekst | Jan-Kees Verschuure
'GEVELELEMENTEN DRAGEN AF AAN ELKAAR'
Beeld | Koen Mol
De imposante kroongevel van het vernieuwde Naturalis Biodiversity Center bood technische uitdagingen in het kader
van maakbaarheid. Hoofdaannemer J.P. van Eesteren heeft advies- en ingenieursbureau Lievense ingeschakeld om alternatieven
te ontwikkelen voor het constructief ontwerp. Van de geheel in beton ontworpen geveldraagstructuur is
uiteindelijk een hybride constructie gemaakt, met een sterke expertise-inbreng van de producerende partijen.
Met behoud van de vormgeving is een staalconstructie
ontworpen die het dak draagt en tevens
horizontale steun biedt tegen windbelastingen
loodrecht op de gevel. In de staalconstructie zijn
oplossingen bedacht om de kniklengten van kolommen
te reduceren, om deze zo slank mogelijk
te houden. “Slankheid had prioriteit. We hebben
alles op alles gezet om de constructie optimaal te
laten bijdragen aan de reductie van de kniklengten.
Bijvoorbeeld met een kleine koppeling naar
de bestaande depottoren van Naturalis”, zegt
ontwerper/projectleider Robin van Gerwen van
Lievense. “De hoge kroongevel heeft immers geen
achterconstructie voor de afdracht van krachten.”
'Slankheid
had prioriteit'
Producent Hibex heeft Lievense gevraagd de
uitwerking van de gevelelementen tot op detailniveau
uit te werken. Van Gerwen: “De prefab gevelelementen
zijn perfect ruitvormig gemaakt en
dragen af aan elkaar, met stapelnokken voorzien
van glijfolies. Het eigen gewicht van de elementen
wordt met deze verborgen nokken naar beneden
gedragen. De elementen zijn middels bouten aan
de staalconstructie bevestigd voor de winddruk en
met name windzuiging: overal kunnen kleine horizontale
verplaatsingen plaatsvinden, zodat geen
temperatuurspanningen worden opgebouwd.”
Met behoud van de vormgeving is een staalconstructie ontworpen die het dak draagt en tevens
horizontale steun biedt tegen windbelastingen loodrecht op de gevel.
De gevelelementen zijn zodanig ontworpen dat de
stelkozijnen konden worden meegestort in de fabriek
van Hibex, wat weer in het belang is van een
goede waterdichting. Van Gerwen: “Producerende
partijen, hoofdaannemer en architect hebben continu
meegedacht, waardoor de juiste expertise kon
worden ingebracht om het gewenste gevelbeeld
technisch te vertalen – een integrale aanpak voor
een maatwerkconstructie. Hierdoor kan Lievense
zijn rol als advies- en ingenieursbureau dat architectonische
ontwerpen constructief haalbaar
maakt optimaal waarmaken.” ❚
STEDENBOUW.NL | 55

VDL-hoofdkantoor Eindhoven
Tekst | Tim van Dorsten
Beeld | Hurks bouw & vastgoedontwikkeling
VDL WERKTE DOOR TIJDENS
RENOVATIE HOOFDKANTOOR
Tijdens de werkzaamheden van Hurks om het bestaande VDL-hoofdkantoor in Eindhoven uit te breiden en te renoveren,
koos VDL Groep ervoor om in dit gebouw te blijven werken. “Tijdens de renovatie stond er slechts een stofschot tussen
ons en hen.”
Het vernieuwde hoofdkantoor van VDL Groep in
Eindhoven is inmiddels meer dan tweemaal zo groot,
mede dankzij de werkzaamheden van bouwbedrijf
Hurks. Hiervoor heeft dit bedrijf in eerste instantie
van februari 2017 tot en met september 2018 een
nieuwe toren en een parkeergarage gebouwd. De
toren is vergelijkbaar met het bestaande gebouw.
“Die toren hebben we anderhalve meter naast het
bestaande pand gebouwd”, vertelt Marcel Stokkingreef,
projectleider bij Hurks. De nieuwe toren
kreeg aan drie kanten een gevel, maar werd aan één
zijde opengelaten: de zijkant die het dichtst bij het
bestaande gebouw stond. “Beide gebouwen hebben
we later aan elkaar verbonden, met een atrium.”
GEBOUW GESTRIPT
Maar voor het zover was, moest van het bestaande
pand eerst de gevel worden gestript. “Dat was
aanvankelijk niet de wens van VDL Groep, maar
bij een nadere inspectie bleek die gevel aan vervanging
toe te zijn. Niet zo vreemd ook, want
dit gebouw en ook deze gevel zijn ruim 25 jaar
Tijdens het bouwen van de nieuwe toren gaf VDL Groep aan meer elan aan het vernieuwde gebouw te willen geven.
56 | STEDENBOUW.NL

VDL-hoofdkantoor Eindhoven
'Beide gebouwen
hebben we aan
elkaar verbonden,
met een atrium'
oud. Door de gevel te vervangen, hebben we ervoor
gezorgd dat het pand ook de komende 25
jaar een fris en toch herkenbaar uiterlijk heeft.”
Met deze werkzaamheden ging Hurks in oktober
2018 aan de slag, nadat het bouwbedrijf de meeste
werkzaamheden van de nieuwe toren had afgerond.
Ook de medewerkers van VDL waren inmiddels
verhuisd: van het bestaande gebouw naar de
nieuwe toren. “Dat was wel erg bijzonder, om zo
dicht bij onder meer de directie te werken”, vindt
Stokkingreef. “Met name in het tweede deel van de
werkzaamheden, die eind september 2019 zijn afgerond,
stonden er slechts stofschotten tussen ons en
hen. Hierop hebben we onze werkzaamheden aangepast,
door minder geluidsoverlast te produceren.
Daarnaast hielden we poolshoogte bij de directie
om er zeker van te zijn dat ze zo min mogelijk last
van ons zouden hebben. De VDL-directie reageerde
steeds erg ontspannen: ze heeft nooit geklaagd.”
AANGEPASTE WENSEN
Daarnaast kreeg Hurks te maken met aangepaste
wensen. “Tijdens het bouwen van de nieuwe
toren gaf VDL Groep aan meer elan aan het ver-
Hurks heeft de nieuwe toren anderhalve meter naast het bestaande pand gebouwd.
'Het was erg bijzonder om zo dicht bij
onder meer de directie te werken'
nieuwde gebouw te willen geven. Het gaat per
slot van rekening wel om het hoofdkantoor.”
Hiervoor nam het bedrijf een interieurarchitect
in de arm, die onder meer aangaf dat de verdiepingsruimten
meer openheid moesten krijgen
door andere kozijntoepassingen en glazen videhekken.
“Dit heeft samen met andere materiaaltoepassingen,
kleuren en meubels geleid tot een
prachtig, transparant gebouw. Het heeft wel voor
ietwat vertraging gezorgd, want eigenlijk zouden
onze werkzaamheden in mei afgerond zijn.”
Hiervoor heeft Hurks in eerste instantie van februari 2017 tot en met september 2018 een nieuwe
toren en een parkeergarage gebouwd.
Dit komt ook door de showroom, dat VDL Groep inmiddels
heeft omgedoopt tot ‘De Wereld van VDL’.
“Hier gaat VDL Groep laten zien en ervaren wie ze
is, wat ze doet, waarom ze dat doet en wat de toegevoegde
waarde is van alle producten en diensten die
ze wereldwijd ontwikkelt, produceert en verkoopt”,
licht Stokkingreef toe. “De laatste jaren is VDL Groep
enorm gegroeid, dus hebben we de ruimte in oppervlakte
moeten verdubbelen. Ook hier heeft de interieurarchitect
ervoor gezorgd dat de ruimte als een
volwaardig experience center zal gaan fungeren.” ❚
STEDENBOUW.NL | 57

VDL-hoofdkantoor Eindhoven
Tekst | Tim van Dorsten
Beeld | Rockfon
COMBINATIE VAN PLAFONDSYSTEMEN
ZORGT VOOR GEWENSTE UITSTRALING
HOOFDKANTOOR VDL GROEP
Door de combinatie van zichtbare en verdekte plafondsystemen van Rockfon krijgt elke ruimte van het vernieuwde
VDL-hoofdkantoor niet alleen de gewenste uitstraling, maar ook een goede akoestiek en brandveiligheid.
Door de groei van VDL Groep was het bestaande hoofdkantoor te klein geworden
en aan vernieuwing toe. Bij de revitalisatie van het gebouw koos het Brabantse
familiebedrijf voor de systeemplafonds van Rockfon. “We werken al
decennialang samen met VDL”, laat Oualid Rouchdi van Rockfon weten. “Dit
komt onder meer vanwege onze productbeschikbaarheid: onze producten zijn
altijd direct leverbaar. Daarnaast hebben we gezorgd voor een combinatie van
zichtbare en verdekte plafondsystemen, waardoor elke ruimte de gewenste
uitstraling krijgt.”
Het gaat hierbij om een ingetogen en functionele uitstraling, die onder meer
tot stand komt door het gebruik van panelen met de verdekte kantafwerking
D. Hierbij liggen de plafondpanelen een centimeter lager dan de profielen,
waardoor ze uit het zicht vallen en een chiquere ambiance ontstaat. “Daarnaast
hebben de panelen de hoogste waarden op het gebied van akoestiek en
brandwerendheid”, geeft Rouchdi aan.
Het hoofdkantoor van VDL Groep in Eindhoven.
'We werken al decennialang
samen met VDL, onder meer
omdat onze producten altijd
direct leverbaar zijn'
Het aangelegde plafondsysteem in de gangen.
KANTOORTUINEN ZONDER GELUIDSOVERLAST
Voor de plafonds van de kantoren en de directiekamers heeft VDL Groep
gekozen voor Rockfon Krios-panelen, vertelt Stijn Kennis, die als projectleider
verantwoordelijk is voor de nieuwbouw- en renovatieprojecten
van de VDL-gebouwen. Dankzij een lichtreflectie van 86 procent en een
klasse-A-geluidsabsorptie zijn deze plafondpanelen met name geschikt in
kantoortuinen waar veel mensen werken die niet gehinderd willen worden
door teveel geluidsoverlast. Daarnaast zorgt de hoogste brandklasse A1
voor brandveiligheid. “Meestal zijn stramienmaten in kantoren 3,6 meter
en kunnen alleen plafondpanelen van 600 millimeter worden toegepast”,
weet Kennis. “Rockfon Krios kan echter in verschillende afmetingen
worden geleverd. Deze systemen zijn ideaal, omdat ze op maat gemaakt
kunnen worden. In het gerenoveerde VDL-hoofdkantoor zijn de plafondpanelen
in een veelvoud van 800 millimeter gemaakt, omdat dit kantoor
stramienmaten van 4 meter heeft.”
EGAAL GEHEEL DANKZIJ VERDEKT PROFIELSYSTEEM
In de gangen van de directieafdeling zijn deze grotere panelen, voorzien van
de kantafwerking D, geplaatst in een verdekt plafondsysteem waarbij de panelen
niet zichtbaar zijn. In dit volledig verdekt profielsysteem, dat Rockfon
speciaal voor VDL heeft ontwikkeld, zijn de plafondpanelen demonteerbaar
voor een eenvoudige toegang tot de installaties in het plenum. Dankzij een
speciale systeemvariant is het mogelijk de hoofdprofielen op 1.800 millimeter
afstand van elkaar te plaatsen, waarbij minder ophangpunten nodig zijn. “De
keuze voor een verdekt profielsysteem is een eenvoudige manier om een upgrade
te geven aan een plafondsysteem doordat een egaler geheel ontstaat”,
aldus Rouchdi. ❚
58 | STEDENBOUW.NL

www.rijbroekvloeren.nl
VDL-hoofdkantoor Eindhoven
Tekst | Tim van Dorsten Beeld | Vloerenbedrijf Van Rijbroek
GIETDEKVLOEREN:
ECONOMISCH DE BESTE KEUZE
In de huidige overspannen markt heeft de bouw nieuwe uitdagingen en moeten kosten, kwaliteit en planning goed
worden bewaakt. Gietdekvloeren bieden het antwoord op al deze uitdagingen.
Het snelle bouwen – omarmd tijdens de crisis – komt onder druk te staan
door een krapte op de arbeidsmarkt. Daarnaast worden bedrijven in de bouw
gedwongen op een andere manier naar kwaliteit te kijken, mede door het
beoogde stelsel voor kwaliteitsborging in de bouw. In deze markt pleit Vloerenbedrijf
Van Rijbroek voor meer bewustwording van gietdekvloeren. Gieten
gaat namelijk veel sneller dan smeren en is minder arbeidsintensief. De beschikbare,
maar steeds schaarser wordende vaklui worden veel beter benut.
De planning van zowel aannemer Hurks als opdrachtgever VDL is in dit uitdagende
project gewaarborgd gebleven.
'We verhogen de kwaliteit
door de aanvoer van
grondstoffen in eigen
handen te nemen'
RENOVATIE EN NIEUWBOUW
Kwaliteit is bij traditionele, gesmeerde zandcement dekvloeren in de praktijk
moeilijk te garanderen. De aardvochtige specie moet immers – veelal handmatig
– goed worden verdicht. Hierdoor ontstaat een grote spreiding in kwaliteit. Vooral
bij renovatie, zoals bij VDL, waarbij aangesloten moet worden op bestaande
situaties is flexibiliteit gecombineerd met gegarandeerde kwaliteit een vereiste.
Gietdekvloeren bereiken hun sterkte vanwege hun zelfverdichtende karakter,
zonder intensieve handmatige verdichting. Hierdoor is de kwaliteit gegarandeerd.
Vloerenbedrijf Van Rijbroek verhoogt de kwaliteit nog een stap, door de
aanvoer van grondstoffen volledig in eigen hand te nemen en is daardoor onafhankelijk
van de aanlevermogelijkheden en kwaliteiten van derden. Vooral
bij de begane grondvloeren van VDL zijn zeer hoge kwaliteitseisen gevraagd
en mede dankzij het intensieve overleg in de voorbereidende fase tussen
Hurks en Van Rijbroek ook daadwerkelijk gerealiseerd. ❚
VAN RIJBROEK VLOEREN
TOONAANGEVEND SINDS 1976
GIETVLOEREN
VAN RIJBROEK
VLOEREN
0413 - 265055 info@rijbroekvloeren.nl
Gietdekvloeren
Fotobijschrift. Zandcementvloeren (Beeld: xxxxx) Zwevende vloeren
Het gieten van vloeren gaat veel sneller dan smeren en
is minder arbeidsintensief.
“GIETDEKVLOEREN:
Fotobijschrift. (Beeld: xxxxx)
DE BASIS VOOR ELKE VLOERAFWERKING”
STEDENBOUW.NL | 59

VDL-hoofdkantoor Eindhoven
Tekst | Tim van Dorsten Beeld | De Haan Westerhoff
STORMVASTE SCREENS VOOR
VERNIEUWD VDL-HOOFDKANTOOR
Bij de uitbreiding en renovatie van het hoofdkantoor
van VDL Groep in Eindhoven heeft De Haan Westerhoff
gezorgd voor de stormvaste buitenzonwering.
Het bedrijf in zonweringen, rolluiken en kozijnen is betrokken geraakt bij dit
grote revitalisatieproject aan de Hoevenlaan in Eindhoven naar aanleiding
van de aangeboden offerte aan Hurks Bouw & Vastgoedontwikkeling en het
adviesgesprek wat daarop volgde. Hurks heeft toen gekozen om met De Haan
Westerhoff in zee te gaan. De keuze ging hierbij naar de ritsscreens, mede
omdat deze screens in elke stand windvast zijn tot windkracht 8. Dit is te danken
aan het geleidingssysteem met rits. Daarnaast weert het glasvezeldoek
van deze screens ruim 85 procent van de zonnewarmte, maar is desondanks
wel lichtdoorlatend. Hierdoor hebben de VDL-medewerkers nog wel zicht
naar buiten wanneer de screens zich in neergelaten positie bevinden. Vanaf
augustus 2018 zorgde het team van projectleider Roel Olivier ervoor dat de
buitenzonwering in fases werd aangebracht. De stormvaste buitenzonwering
is op maat gemaakt. ❚
'Dankzij het geleidingssysteem
met rits zijn de
screens in elke stand
windvast tot windkracht 8'
De stormvaste buitenzonwering voor het nieuwe hoofdkantoor van VDL
Groep is op maat gemaakt.
60 | STEDENBOUW.NL

VDL-hoofdkantoor Eindhoven
Projectinfo
Hoofdkantoor VDL Groep duurzaam gestript
Bij de uitbreiding van het hoofdkantoor van VDL Groep moest
eerst het oude deel worden gestript, voordat aan de grootschalige
verbouwing kon worden begonnen. 99 procent van de vrijgekomen
materialen zijn duurzaam hergebruikt of gerecycled.
Sloopbedrijf M. Heezen heeft deze sloopwerkzaamheden
duurzaam uitgevoerd. “Naast circulariteit en recycling zit hard
werken in onze genen. Bij ieder project werken we met oog
voor de toekomst”, vertelt uitvoerder Sam van Kemenade.
Vanaf september 2017 heeft dit bedrijf in dertien weken het
oude hoofdkantoor volledig gestript. “We hebben de plafonds,
wanden, vloeren en één gevel volledig verwijderd. Daarnaast
hebben we het VDL-logo van het dak gehaald, zodat dit later op
zijn nieuwe plek teruggeplaatst kon worden.”
Tijdens het project bleef het hoofdkantoor gewoon geopend,
waardoor de overlast tot een minimum beperkt diende te
worden. “We hebben ervoor gekozen om zo min mogelijk te
hakken, met uitzondering van de dekvloer op de begane grond.
Voor de afvoer en materiaalscheiding hebben we gebruikgemaakt
van verreikers." Veel verwijderde materialen krijgen een
nieuwe bestemming, waaronder de kozijnen en de binnendeuren.
Daarnaast zijn liftonderdelen ter beschikking gesteld aan
het liftinstituut, waar trainingen en opleidingen worden gegeven.
99 procent van de vrijgekomen materialen zijn duurzaam
hergebruikt of gerecycled.
Projectinfo
Vernieuwd VDL-hoofdkantoor
heeft nieuw rioolstelsel
De uitbreiding van het hoofdkantoor van VDL Groep in Eindhoven
betekende ook een verandering van het rioolnetwerk. B.
Schepens B.V. zorgde voor een nieuw rioolsysteem, zonder te
weten hoe het huidige eruit zag.
De uitbreiding van het hoofdkantoor van VDL Groep in Eindhoven
betekende ook een verandering van het rioolnetwerk.
Begin dit jaar ging B. Schepens grond- en infrawerken aan
de slag met de infrastructuur rond het vernieuwde hoofdkantoor.
Zo diende een nieuw systeem voor de riolering te worden
ontworpen en kreeg de parkeerplaats een ingrijpende verandering.
“We wisten niet wat er aan riool aanwezig was”, vertelt
directeur Bert Schepens. “Maar dat maakte het werk voor ons
juist interessant. Het liefst zoeken we zelf hoe het rioolstelsel uit
te breiden. Daarnaast willen we als betrouwbare partner graag
betrokken zijn bij het begin, de engineering en de uitvoering.”
In dit geval ging het om een rioolnetwerk dat twee keer zo
groot moest worden. Daarnaast diende de parkeerplaats te
worden aangepakt, omdat het hoofdkantoor twee keer zo groot
is geworden. Het nieuwe rioolsysteem is inmiddels aangelegd
en eind september zorgde B. Schepens B.V. nog voor de laatste
fase van de bestrating van de parkeerplaats.
STEDENBOUW.NL | 61

VDL-hoofdkantoor Eindhoven
ZO DOEN WE DAT
Partner voor perfectie in afbouw, glas & schilderwerken
Projectinfo
Beglazing en schilderwerkzaamheden
In opdracht van bouwkundig aannemer Hurks Bouw Zuid levert
en monteert Van Vonderen alle beglazing (enkelglas) in de houten
kozijnen van het VDL-project.
Conform de eisen van het Bouwbesluit en de NEN 3569 worden de
glasbokken met een verreiker op de verdieping geplaatst, uitgelopen
met een glaskar, met de hand gemonteerd en vervolgens
afgekit. Daarnaast verzorgt de Bergeijkse specialist in afbouw en
schilderwerk alle schilderwerkzaamheden. “Alle houten binnenkozijnen
worden in een donkere kleur afgewerkt”, vertelt Paul
Bouman, directeur van Van Vonderen. “De wanden worden voorzien
van een scan/glasvezelbehang en vervolgens in een lichte
kleur getext.” Fase 1 van de werkzaamheden (de nieuwbouw) is
inmiddels opgeleverd. De renovatie van de bestaande bouw en
uitbreiding van de showroom volgden in september.
Het glas bij VDL hoofdkantoor in Eindhoven is in partnership met van Noordenne uitgevoerd!
Schilderwerk en Glas voor nieuwbouw en renovatie:
Bij nieuwbouw en renovatie van utiliteitsgebouwen, hotels en woningen is het
van belang dat het schildersbedrijf betrouwbaar is qua timing en capaciteit,
flexibel ingezet kan worden tijdens de bouw. Daarnaast moet onder verschillende
omstandigheden de geleverde kwaliteit gewaarborgd zijn. Van Vonderen heeft zich
hierin ruimschoots bewezen en dit heeft geleid tot langdurige relaties met een keur
aan landelijk en regionaal opererende aannemers.
Als dé specialist in afbouw, glas en schilderwerken denkt Van
Vonderen vooraf en tijdens de bouw proactief mee in het proces.
“Voor het gehele traject en voor alle disciplines in de bouw is het
belangrijk om t.b.v. planning en logistiek een maximale efficiency
te bereiken”, vertelt Bouman. “Van Vonderen ontzorgt opdrachtgevers
van A tot Z. Klanten zien ons als partner voor perfectie!”
Schildersbedrijf
De Waterlaat 2 | 5571 MZ Bergeijk | T +31(0)497-572425
www.vanvonderen.nl
Vestiging Tiel: Edisonstraat 21 | 4004 JL Tiel
Vestiging Oosterhout: Nijverheidsweg 15 | 4906 CM Oosterhout
In samenwerking met:
Uw partner in grond- en infrawerken vanaf het
voortraject tot en met de uitvoering.
B. Schepens B.V. is een modern en veelzijdig bedrijf dat relaties ontzorgt
in zowel de voorbereidende fase als in de uitvoering op het
gebied van grond- en infrawerken. Met een team van vakbekwame en
gecertificeerde medewerkers realiseren we uitdagende projecten voor
overheden, ontwikkelaars, aannemers en bedrijven.
0499 379911 bschepens.nl
Een wereld die constant in beweging is, vraagt een continue
cyclus van saneren, recyclen, bouwen en onderhouden. Als
familiebedrijf doen wij dat vanzelfsprekend met respect voor
onze omgeving. Met het oog op de generatie na ons.
040 262 18 15
www.heezenbv.nl
samen sterk
voor morgen
62 | STEDENBOUW.NL

Advertorial
Tekst en beeld | Mascot International A/S
KLEDINGCOLLECTIES VOOR DE BOUW
FOCUS OP BEWEGINGS-
VRIJHEID, STRETCH EN COMFORT
MASCOT ® ACCELERATE is een zeer uitgebreide kledingcollectie met meer dan zeventig producten in zes verschillende
kleurencombinaties, waarin kwaliteit, bewegingsvrijheid en duurzaam materiaal de grootste focus hebben. De keuze is
groot en er zijn functies en kleuren voor vele verschillende branches – waaronder de bouw.
De MASCOT ® ACCELERATE-collectie is geschikt voor vele branches door de focus
op bewegingsvrijheid, comfort en slijtvast materiaal. In de collectie vindt u broeken
in vier verschillende stofcombinaties, met ieder hun eigen unieke eigenschappen.
PERSONALISEER MET MIX & MATCH
De algemene flexibiliteit van de selectie in MASCOT ® ACCELERATE biedt functies,
kleuren en mogelijkheden voor een groot aantal branches. Er is een volledige collectie
voor zowel mannen als vrouwen – met broeken en rokken voor vrouwen in
maar liefst twee verschillende pasvormen. Individuele medewerkers kunnen zelf
een keuze maken die past bij hun voorkeuren of werksituatie, en blijven zo toch
voldoen aan de gemeenschappelijke beeldvormende uitstraling op de werkplek.
100% stretchstof met rek in vier richtingen en licht materiaal worden volop
gebruikt in de collectie. De meeste werknemers in de bouw zijn geïnteresseerd
in comfortabele en lichte werkkleding met veel bewegingsvrijheid.
Eén van de bestsellers is stoftype 311, die elastisch is in alle richtingen en
daardoor een unieke bewegingsvrijheid biedt. Daarnaast combineert de mul-
tifunctionele stretchstof een laag gewicht met een zeer hoge slijtvastheid en
is deze ook nog waterafstotend.
Naast het personaliseren van de kleding met betrekking tot kleuren en materialen,
kunt u ook uw bedrijfsnaam en logo op de kleding laten bedrukken
of borduren.
OVER MASCOT INTERNATIONAL A/S
Mascot International A/S is een Deens bedrijf met eigen CSR-gecertificeerde
fabrieken in Laos en Vietnam. MASCOT heeft één van Europa's grootste magazijnen
voor werkkleding. Meer dan 4,8 miljoen producten – verdeeld over
32.000 artikelnummers – liggen klaar voor verzending. De verkoop loopt uitsluitend
via dealers met klanten in de bouw, handwerk, transport, logistiek en
industrie. Als wereldwijd textielbedrijf draagt MASCOT een grote verantwoordelijkheid
voor de veiligheid van mensen en milieu, zowel op de productielocaties
als in de rest van de toeleveringsketen. ❚
https://www.mascot.nl/nl/accelerate
STEDENBOUW.NL | 63

Business Park Flight Forum Eindhoven
Tekst | Johan Debaere
Beeld | Aannemersbedrijf M.P. Drijvers B.V.
NIEUW DC WORDT HET MEEST PROMINENTE GEBOUW OP BUSINESS PARK FLIGHT FORUM
OPVALLEND ‘GOUDEN’
DISTRIBUTIECENTRUM OP
BEDRIJVENPARK IN EINDHOVEN
Business Park Flight Forum in Eindhoven krijgt er binnenkort een nieuw distributiecentrum bij. In opdracht van KERO
Vastgoedontwikkeling ontwierpen de architecten van Pauwert Architectuur een opvallende nieuwbouw met een goudkleurige
gevel, BREEAM ‘Very Good’ gecertificeerd. Aannemersbedrijf M.P. Drijvers B.V. kreeg de opdracht voor de bouw
van de ruime hal van 20.000 m² en een aanpalende kantoorruimte van 1.000 m². De aannemer startte begin maart met
de werkzaamheden, eind 2019 moet het project af zijn.
Flight Forum is hét Brainport businesspark van
Eindhoven. Op dit gemengd bedrijvenpark met
een totale omvang van ongeveer 65 hectare vlakbij
Eindhoven Airport liggen bedrijfspanden als
zwerfkeien verspreid in het landschap. Het businesspark
omvat onder meer het distributiecentrum
Silver Forum, dat een opvallende, organische
'Gold Forum valt op door de
goud kleurige gevel met een
organische vorm'
64 | STEDENBOUW.NL

Business Park Flight Forum Eindhoven
vorm heeft met een zilverkleurige gebogen gevelafwerking.
“In opdracht van KERO Vastgoedontwikkeling
wordt de centrale cluster op het terrein
nu afgewerkt met Gold Forum, dat architecturaal
en functioneel één geheel vormt met Silver Forum”,
zegt Martin Drijvers, vijfde generatie van
het gelijknamige aannemingsbedrijf. “Het nieuwe
distributiecentrum krijgt een goudkleurige gebogen
gevelafwerking en wordt na oplevering het
meest prominente gebouw op de site.”
BREEAM ‘VERY GOOD’
GECERTIFICEERD
Aannemersbedrijf M.P Drijvers B.V. werd opgericht
in 1902 door Michel Drijvers en is meer
dan 100 jaar later uitgegroeid tot een allround
aannemer voor nieuwbouw, verbouw, renovatie,
restauratie en onderhoud. Het familiebedrijf uit
‘s-Hertogenbosch wordt inmiddels geleid door de
vierde generatie Drijvers, beschikt over een vast
team van vijfendertig ervaren medewerkers en
voert opdrachten uit voor particulieren, woningbouwcorporaties,
gemeenten en onderwijsinstellingen,
maar ook voor bedrijven en projectontwikkelaars.
Recente projecten zijn de transformatie
van klooster Mariënburg in ’s-Hertogenbosch tot
JADS University Campus, de transformatie van het
voormalige Philips NatLab in Eindhoven tot creatieve
vakschool Sint-Lucas en de renovatie van
de Petruskerk in Vught tot ontmoetingscentrum
DePetrus.
Daarom hebben we ook een adviseur in de arm
genomen, die ons in elke fase kon begeleiden om
het project tot een goed einde te brengen.”
DEADLINE EIND 2019
De aannemer startte begin maart van dit jaar met
de werkzaamheden en tegen het bouwverlof was
de bedrijfshal waterdicht afgewerkt. Vandaag
wordt nog hard gewerkt om ook de kantoorruimtes
verder af te werken. “Tegen het einde
van dit jaar moet het project helemaal af zijn”,
sluit Drijvers af. “Intussen hebben we met KERO
Vastgoedontwikkeling al een contract afgesloten
voor een volgend project, dit keer met BREEAM
‘Outstanding’-certificatie.” ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever
KERO Vastgoedontwikkeling
Architect
Pauwert Architectuur
Hoofdaannemer
Aannemersbedrijf M.P. Drijvers B.V.
Dakbedekking
dakAlliance
'Dit is ons
eerste BREEAM
‘Very Good’
gecertificeerde
project'
Aannemersbedrijf M.P. Drijvers B.V. staat in voor de volledige realisatie van
het project Gold Forum in Eindhoven.
“Ook voor KERO Vastgoedontwikkeling hebben
we in het verleden naar tevredenheid projecten
uitgevoerd, waaronder de nieuwbouw van een
distributiecentrum in Venlo. Daarom contacteerden
ze ons ook voor de realisatie van het nieuwe
distributiecentrum in Eindhoven met een bedrijfshal
van 20.000 m² en 1.000 m² aan kantoorruimte.
Het nieuwbouwvolume steunt op een grote
staalconstructie en een gevel met een organische
vorm in goudkleurige sandwichpanelen. In de hal
werd gekozen voor een vlakke betonvloer, terwijl
in de kantoren geopteerd werd voor een cementdekvloer.
Overal werd LED-verlichting met bewegingsdetectie
en daglichtsensoren voorzien”, licht
Drijvers het project toe. “Voor ons is dit het eerste
BREEAM ‘Very Good’ gecertificeerde project.
Het nieuwe distributiecentrum is het meest prominente gebouw op Business Park Flight Forum.
Het valt op door zijn goudkleurige gevel, maar kreeg ook de BREEAM ‘Very Good’ certificering.
STEDENBOUW.NL | 65

Business Park Flight Forum Eindhoven
Tekst | Johan Debaere
Beeld | dakAlliance
DISTRIBUTIECENTRUM KRIJGT
PVC-DAKBEDEKKING GESCHIKT
VOOR PLAATSING VAN ZONNEPANELEN
Het Eindhovense dakAlliance is een relatief jong bedrijf dat pas 5 jaar geleden werd opgericht door Koos van Dommelen
en Bart van Goch. Beide eigenaars hadden echter al meer dan 25 jaar specifieke ervaring op het gebied van innovatieve
dakoplossingen, productinnovatie en projectmanagement.
“Zoals onze naam al doet vermoeden, zijn we
gespecialiseerd in dakbedekking en werken we
liefst samen met een selecte groep van aannemers
en leveranciers om opdrachtgevers een geschikte
oplossing voor hun projecten aan te bieden”,
stelt Van Goch. “Onze corebusiness ligt in het
leveren en plaatsen van duurzame oplossingen
voor nieuwbouw en renovatieprojecten, maar ook
‘De grote oppervlakte, het BREEAMprincipe
en de korte doorlooptijd
maken dit project speciaal’
DakAlliance is een specialist op het gebied van innovatieve dakoplossingen. Zo levert en monteert de firma ook de
dakbedekking voor het distributiecentrum Gold Forum in Eindhoven.
66 | STEDENBOUW.NL

Business Park Flight Forum Eindhoven
in het onderhoud van bestaande daken. We zijn
goed in het creëren van platte daken, bijvoorbeeld
groendaken of energiedaken, en het aanbrengen
van veiligheidsvoorzieningen op het dak. Referentieprojecten
zijn onder meer het Provinciehuis
(torendak) van Den Bosch, het Centrumplan in
Rosmalen, het Afrika Museum in Berg en Dal en
Sportcomplex Drieburcht in Tilburg.”
Drijvers is één van die aannemingsbedrijven waar ze
bij dakAlliance regelmatig mee samenwerken. Ook
voor het nieuwe distributiecentrum Gold Forum in
Eindhoven contacteerde de aannemer Van Dommelen
en Van Goch. “Architectenbureau Pauwert en opdrachtgever
KERO Vastgoedontwikkeling creëerden
een iconisch gebouw met een opvallende goudkleurige
gevel en kozen eveneens voor een esthetische
en vooral duurzame dakafwerking. We monteerden
een dakbedekking op basis van PVC dik 1,5 mm
van Alkorplan en PIR-isolatie van Unilin, die uiterst
geschikt is voor de installatie van zonnepanelen. Bovendien
zijn ook de veiligheidssystemen, met andere
woorden de lijnsystemen met synthetische kabels
van MARQ, van onze hand”, licht Van Goch toe.
“Technisch gezien is dit project dan wel niet zo
uitzonderlijk, maar de oppervlakte van 20.000 m²
en het feit dat het gaat om een BREEAM-project
De architect en opdrachtgever creëerden een iconosch gebouw met een opvallende gevel en kozen
voor een esthetische en vooral duurzame dakafwerking.
maken het toch speciaal. Bovendien krijgen we
te maken met een vrij korte doorlooptijd. Zo
moest de hal tegen het bouwverlof volledig waterdicht
afgewerkt zijn. De uitzonderlijke weersomstandigheden
met dagen lang een extreem
hoge temperatuur waren een niet te onderschatten
factor. Onze teams, goed voor zowat vijftien
mensen, begonnen ’s morgens om 5 uur, zodat ze
tegen de middag naar huis konden. In een mum
van tijd was deze fase van de werkzaamheden afgerond.
Nu volgt nog de tweede fase, waarbij het
dak van de kantoorruimte aangepakt wordt.” ❚
STEDENBOUW.NL | 67

Oogcentrum Noordholland Heerhugowaard
Tekst | Johan Debaere
Beeld | Aannemersbedrijf Dick de Boer
OOGCENTRUM GROEIT OP HUIDIGE LOCATIE UIT JASJE
NIEUWBOUW ALS
VISITEKAARTJE VAN IDENTITEIT
EN PROFESSIONALITEIT
Het nieuwe Oogcentrum Noordholland krijgt een opvallende open gevel uit wit stucwerk met veel en hoge openingen.
68 | STEDENBOUW.NL

Oogcentrum Noordholland Heerhugowaard
In maart 2020 verhuist Oogcentrum
Noordholland naar een nieuwbouw
in de buurt van het station van Heerhugowaard.
Een bouwteam met EGM
Architecten en aannemersbedrijf Dick
de Boer ontwierp een opvallend drielaags
gebouw met een gevel uit wit
stucwerk, met veel en hoge openingen
en een ruime en lichte patio als
groen hart. De betonskeletbouw was
af tegen het bouwverlof en tegen het
einde van het jaar moet het gebouw
klaar zijn, waarna de testen van de
medische apparatuur kunnen volgen.
Oogcentrum Noordholland kent de laatste jaren
een enorm sterke groei en ziet de vraag naar oogheelkundige
zorg de komende jaren verder toenemen.
Dit centrum houdt zich steeds meer bezig
met super-specialistische oogzorg en onderzoek.
Het huidige gebouw werd in februari 2010 in gebruik
genomen en in juli van dat jaar werd ook
de operatiekamer opgeleverd. “Het oogcentrum is
een begrip in de regio en is dan ook op de huidige
locatie volledig uit zijn jasje gegroeid. Daarom investeert
de directie in een nieuwbouwvolume met
een oppervlakte van 4.500 m² aan de Gildestraat,
in de buurt van het station van Heerhugowaard.
Het is meteen het eerste bedrijf op de strook grond
achter hotel Jules tussen de N242, het spoor en de
spoorbrug”, geeft Dick de Boer aan. “Achter een
opvallende open gevel in wit stucwerk schuilt een
gebouw met een heldere en duidelijke opbouw.
Patiënten, bezoekers en medewerkers betreden
het gebouw via dezelfde entree en komen terecht
in de receptie op het gelijkvloers, de spreek-, behandel-
en onderzoeksruimtes op de eerste verdieping
of de kantoren en het operatiecomplex nog
een verdieping hoger. Een ruime en lichte patio
vormt het groene hart van dit gebouw.” ›
‘Tegen het einde
van 2019 moeten
de bouw werkzaam
heden
afgerond zijn’
STEDENBOUW.NL | 69

75 C - 100 G
85 C - 50 G
100 M - 100 G
100 Z
Verbouwen in een
ziekenhuis/zorginstelling
dat 24/7 in bedrijf is,
maken wij dagelijks mee…
Sasburg Techniek zorgt voor de oplossing!
Sasburg Techniek is een
enthousiast bedrijf met jarenlange
ervaring en veel kennis.
Wij dragen bij aan de realisatie
van duurzame gebouwen. Niet
alleen bij nieuwbouwprojecten
maar ook bij renovaties en uitbreidingen
wordt een op maat
gesneden installatie verzorgd.
Voor en tijdens de verbouwing
hebben wij dagelijks contact
met de opdrachtgever en eind -
gebruiker en zorgen wij ervoor
dat de overlast naar cliënten en
gebruikers minimaal is en
de productie of werkzaamheden
van de opdrachtgever kunnen
doorgaan.
Daarnaast maakt Sasburg
Techniek zowel bij nieuwbouw
als renovatie/verbouw gebruik
van BIM/Revit om in het voortraject
een volledig uitgewerkt
ontwerp te kunnen aanleveren.
Dit heeft als voordeel dat
eventuele clashes met andere
installaties en bouwkundige
constructies, voor aanvang van
de werkzaamheden worden
voorkomen.
Kijk voor meer informatie op:
sasburgtechniek.nl
BIM/REVIT | medisch geclassificeerde ruimtes | beveiliging- en brandmeldinstallaties | data- en verpleegoproepsystemen
ai156896704711_00018431001 Schermer BV Installatietechniek.pdf 1 20-09-19 10:10
Al 65 jaar
de constante factor
in West-Friesland.
Betrouwbaar
Betrokken
Ambitieus
Kleuren

Oogcentrum Noordholland Heerhugowaard
‘Een ruime en lichte patio
vormt het groene hart van
het Oogcentrum’
RESTAURATIE, RENOVATIE EN NIEUWBOUW
Aannemersbedrijf Dick de Boer is de ideale partner voor dit project. De firma
uit Hoorn werd opgericht in 1984 met de focus op de renovatie van bestaande
gebouwen en de restauratie van historische panden. Zo heeft de aannemer
bijvoorbeeld een twintigtal restaurants van de McDonald’s groep gemoderniseerd
en kantoren voor vastgoedinvesteerder Vastint gerenoveerd. “Vandaag
bestaat ons team uit acht specialisten in restauratie, acht man op utiliteitsbouw
en vier medewerkers op kantoor. Daarnaast beschikken we over een flexibele
schil van nog eens twintig personen. We denken steeds mee met de architect
en opdrachtgever om het bouwtraject te optimaliseren en streven ernaar om
elk project soepel en vlekkeloos te laten verlopen en hinder voor de gebruikers
te voorkomen”, vertelt de zaakvoerder. “We beginnen vaak met een kleinere
klus bij een bepaalde klant en worden er later voor een groter project teruggevraagd.
Zo werden we 2 jaar geleden gecontacteerd door de oogarts van het
Oogcentrum Noordhollland om een aantal optimalisaties aan zijn privéwoning
uit te voeren. Vandaag bouwen we het nieuwe pand voor het Oogcentrum.” }
Projectinfo
Prefab houtskeletbouw gevelelementen en
dakranden zorgen voor luchtdichte schil
BouW ’85 (Hem) is verantwoordelijk voor de levering en montage
van de prefab houtskeletbouw gevelelementen en dakranden
voor het nieuwe Oogcentrum Noordholland.
“We ontwerpen, produceren, leveren en monteren prefab houtconstructies
voor alle denkbare toepassingen: van houten (dak)
constructies tot complete woningen en van gevelelementen
tot gootrekken. Dankzij een geheel geautomatiseerde zaagfreesstraat
en een team van goed opgeleide vakmensen kunnen
we elk project aan”, vertelt directeur Joey Besseling. “Het feit dat
we dit project in bouwteam realiseren en in een vroeg stadium
onze kennis konden delen, heeft ervoor gezorgd dat de gebouwschil
absoluut luchtdicht is en daarbij ook met alle voorbereidingen
voor de overige bouwpartners rekening gehouden werd. De
volledige voorbereidingsfase verliep uiterst vlot en nu zijn we
volop bezig met de montage van de verschillende elementen.
Dit project bewijst nog maar eens dat prefab bouwelemenenten
een absolute meerwaarde zijn voor elke toepassing, zeker ook
voor een dergelijk prestigieus project waar voor alle bouwpartners
kwaliteit centraal staat.”
Projectinfo
Vliesgevel springt in het oog
Het Hoornse Akuflex Aluminiumbouw werd opgericht in 1975
en sinds 2006 staan Theo Verduin en Olaf Diderich aan het roer.
Onder het motto ‘Bouwen doe je samen’ fabriceert en monteert
de firma aluminium gevelelementen.
Aannemersbedrijf Dick de Boer focust op de restauratie van historische
panden en de renovatie van bestaande gebouwen, maar ook op de
realisatie van nieuwbouwprojecten.
Het assortiment omvat onder meer vliesgevels, raam- en
deurkozijnen, daklichten, schuif- en vouwsystemen, winkelpuien
en automatische deuren inclusief de aandrijving. “We
zijn een creatieve oplossingsgerichte bouwpartner. Tijdens
elke fase van het bouwproces denken we met onze klanten
mee. Dankzij onze ruime kennis en jarenlange ervaring zijn
we in staat om voor elk project een geschikt gevelsysteem
op maat voor te stellen. Flexibiliteit, een nauw contact met de
klant en een snelle service zijn onze belangrijkste troeven”,
legt Theo Verduin uit. “We zijn de vaste partner van aannemingsbedrijf
Dick de Boer voor aluminium gevelelementen.
Daarom belden ze ons voor de realisatie van de opvallende
vliesgevel voor het Oogcentrum Noordholland. Aangezien we
in een vroeg stadium bij het project betrokken waren, konden
we advies geven over design en montage.”
STEDENBOUW.NL | 71

Oogcentrum Noordholland Heerhugowaard
Projectinfo
Hoofdaannemer zocht gespecialiseerde onderaannemer in betonwerken
Van Muijen Betonbouw (Obdam) is een veelzijdige
betonbouwer, gespecialiseerd in de natte
beton. De firma produceert en levert de complete
betonnen ruwbouw voor projecten in de
woning- en utiliteitsbouw.
“We willen onze opdrachtgevers volledig
‘ontzorgen’, wat inhoudt dat we het volledige
traject organiseren. Van het bedenken
van een effectieve bouwsystematiek en alle
noodzakelijke voorbereidingen tot de uitvoering
van een bouwwerk”, zegt hoofd bedrijfsbureau
Sam Korrel. “We passen ons steeds
flexibel aan de behoeften van elk project
aan en onze ervaren medewerkers denken
graag met de klant mee om tot een kwalitatief
hoogwaardige oplossing te komen.”
Aannemersbedrijf Dick de Boer contacteerde
Van Muijen Betonbouw omdat ze voor
de nieuwbouw van Oogcentrum Noordholland
op zoek was naar een gespecialiseerde
onderaannemer voor de betonwerkzaamheden.
Het project omvatte onder meer
funderingen, wanden, kolommen en vierzijdige
opgelegde breedplaatvloeren. “Het
gebouw heeft een kolommenstructuur met
daarop zwaarbewapende vierzijdig opgelegde
breedplaatvloeren. Voor de imposante
entree van deze eyecatcher hebben we
ronde kolommen van ruim 10 meter hoog
gestort”, legt Korrel uit. “Van april tot augustus
2019 waren we met gemiddeld tien tot
twaalf mensen op de bouwplaats actief. Het
team bestond onder meer uit een uitvoerder,
verschillende betontimmerlui, vlechters
en ondersteuningsbouwers, een kraanen
betonpompmachinist, …. Onze eerste
samenwerking met Dick de Boer verliep heel
positief en dit smaakt naar meer. Het is bovendien
een mooi project bij ons in de buurt.”
Van Muijen Betonbouw is ook betrokken
bij heel wat andere projecten, waaronder
Van der Valk Zuidas, Student Experience
(Amsterdam), Van der Valk Schiedam, De
Leidse Schans (Yours te Leiden), Bold Overhoeks
(Amsterdam), Beach Resort (Nieuwvliet-Bad),
Van der Valk A4 en diverse
andere projecten in de randstad.
72 | STEDENBOUW.NL

Oogcentrum Noordholland Heerhugowaard
STRAKKE PLANNING
Het nieuwe Oogcentrum in Heerhugowaard is in volle opbouw. Net voor het
bouwverlof was het betonskelet afgewerkt en tegen het einde van dit jaar
moeten de bouwwerken volledig afgesloten zijn. In de eerste maanden van
2020 wordt er dan tijd genomen voor een grondige inbouw en test van alle
medische apparatuur om in maart de deuren te openen. ❚
Projectinfo
Nieuwste installatietechnieken
voor Oogcentrum Noordholland
Een kernwaarde bij Oogcentrum Noordholland is ‘zorg volgens
de laatste stand der techniek'. Dit is een mooie overeenkomst
met de visie van Schermer Installatietechniek.
“De klimaatinstallaties die wij gaan installeren voor dit gebouw
zijn gasloos en voorzien van de nieuwste technieken”, aldus het
werktuigbouwkundig installatiebedrijf uit Hoorn. “Zo wordt onder
andere een lucht/water-warmtepomp toegepast met speciaal
ontworpen 4-pijpssystemen. De warmtepomp heeft volledig
gescheiden watercircuits voor koud en warm water. De circuits
kunnen daardoor gelijktijdig en geheel onafhankelijk van elkaar
‘koud’ en ‘warm’ water leveren. We zijn erg trots om onderdeel
te zijn van dit West-Friese bouwteam, onder leiding van aannemingsbedrijf
Dick de Boer.”
Projectinfo
Sanitaire installaties voor nieuw oogcentrum
Familiebedrijf Lenting Techniek, opgericht in 1938, heeft
zich ontwikkeld tot een specialist op het gebied van loodgieterswerk,
sanitaire installaties en – via haar afdeling waterservice
– het beheer en onderhoud van drinkwaterinstallaties
en legionellapreventie.
“Kwaliteit en vakmanschap staan centraal. Vanuit een nieuw
pand in De Goorn zijn we met een team van zowat vijfenveertig
eigen mensen en nog eens tien tot twintig flexibele collega’s actief
in de nieuwbouw en renovatie van heel wat appartementsgebouwen,
utiliteitsgebouwen, ziekenhuizen, fabrieken, scholen,
hotels, …. We zorgen voor de toevoer van vers water en
de afvoer van vervuild water. Verder staan we in voor de brandbeveiliging
met brandblussers, brandslanghaspels of droge
blusleidingen”, legt sr. projectleider Edwin Veldboer uit. “Binnen
het bouwteam voor het nieuwe Oogcentrum in Heerhugowaard
zijn we verantwoordelijk voor het ontwerp, de calculatie én de
uitvoering van de sanitaire installaties. Al geruime tijd zijn we
ook betrokken bij ziekenhuisprojecten in de Westelijke helft van
Nederland en recent bij de bouw van een grote vleesfabriek in
Haarlem en een datacenter in de buurt van Schiphol.”
Projectinfo
Elektrotechnische en beveiligingsinstallaties tot
in de kleinste details uitgewerkt
Voor het ontwerpen en uitwerken van de elektrotechnische en
beveiligingsinstallaties voor de nieuwbouw van het Oogcentrum
Noordholland deed aannemingsbedrijf Dick de Boer een beroep
op Sasburg Techniek uit Zwaag.
“In twee maanden tijd hebben we in nauw overleg met de
aannemer, adviseur Valstar Simonis en de opdrachtgever door
middel van diverse optimalisatievoorstellen een compleet
tekenpakket, bestek en open begroting uitgewerkt”, zegt
Arjan Kleuver. “We zijn recent gestart met de montage van de
kabelgoottracés en zijn ook verantwoordelijk voor de aardingbliksem-,
noodstroom- en laagspanningsinstallatie. Verder
staan we in voor de installatie van de verlichting, waarbij we
gebruikmaken van de nieuwste LED-technologie, grotendeels
geschakeld door aanwezigheidsdetectie, en een passief
optisch netwerk met glasvezelkabels voor het dataverkeer.”
Sasburg Techniek verzorgt ook de beveiliging met een inbraakpreventiesysteem,
intercom, toegangscontrole en IP-camerasysteem
en integreert een gecertificeerde brandmeldinstallatie,
een gebouwbeheersysteem en een verpleegoproepinstallatie.
Het gebouw omvat ook een reserveringssysteem voor spreekkamers
en vergaderzalen in combinatie met narrowcastingschermen.
Het volledige dakoppervlak is uitgerust met in totaal
800 m² aan zonnepanelen en de ramen zijn voorzien van zonwering.
De installatie voor de medische gassen sluit het pakket af.
“We zijn ze alvast heel trots om aan de uitwerking van een dergelijk
prestigueus project te mogen meedenken en meewerken.
We verzorgen immers de elektrotechnische installaties voor
opdrachtgevers uit de meest uiteenlopende sectoren, zeker ook
in de zorgsector”, zegt Johan Konijn. “Onze medewerkers waren
de afgelopen jaren onder meer betrokken bij de renovatie van de
kinderafdeling en de migratie van de brandmeldinstallatie van de
Noordwestziekenhuis groep en het verbouwen en opwaarderen
van de operatiekamers en de realisatie van twee nieuwe verloskamers
in het Ziekenhuis Amstelland.”
STEDENBOUW.NL | 73

Oogcentrum Noordholland Heerhugowaard
Tekst | Johan Debaere Beeld | Van Apeldoorn & Faber HOUT
BAMBOE IN DE VORM VAN EEN OOG
ALS EYECATCHER OP DE VLOER
In opdracht van aannemersbedrijf Dick de Boer zorgt van Apeldoorn & Faber HOUT (Amsterdam) voor de installatie en
afwerking van de bamboe hoogkant mozaïek in de nieuwbouw van het Oogcentrum in Heerhugowaard.
“Dit is een uitzonderlijk project door de speciale
vormen waarin het bamboe hoogkant parket gelegd
moet worden. Door de combinatie van bamboe
met verschillende kleuren is het mogelijk om
de vorm van een oog te creëren en zo een bijkomende
eyecatcher voor deze praktijk te realiseren”,
zegt Dennis van Kessel, die verantwoordelijk
is voor de productie binnen van Apeldoorn & Faber
HOUT. “We zullen gedurende zowat vier weken
met een ploeg van vier ervaren paketteurs op deze
bouwplaats bezig zijn.”
Specialist van Apeldoorn & Faber HOUT is gespecialiseerd in het leveren, leggen, onderhouden en
renoveren van houten vloeren en parketvloeren.
Geen klus is te gek en daarom waren zij voor de
hoofdaannemer ook de ideale partner voor dit
project. De firma, die vandaag gespecialiseerd is
in het leveren, leggen, onderhouden en renoveren
van houten vloeren en parketvloeren, ontstond in
1985 uit een samenwerking tussen Andre Faber
en Arnoud van Apeldoorn. “Zij begonnen met het
kappen van bomen op de Veluwe en dankzij de zagerij
die ze opstartten, zijn ze uiteindelijk vloeren
gaan produceren. Sinds 1999 focussen we ons op
het verkopen en leggen van houten parketvloeren
met als basis een winkel aan de Utrechtsestraat in
Amsterdam”, legt Van Kessel uit. “We leggen houten
vloeren met verschillende houtsoorten. Het
assortiment bestaat uit eiken, loofhout, naaldhout
en hardhout. Deze houtsoorten worden zorgvuldig
uitgekozen. We staan garant voor een hoogwaar-
74 | STEDENBOUW.NL

Oogcentrum Noordholland Heerhugowaard
'Per project
bekijken we
wat de beste
houtsoort en
legmethode is'
dige kwaliteit en zijn FSC ® -gecertificeerd. Bovendien
zijn we sinds kort ook Certified Craftsman
DINESEN Flooring.”
Per project bekijkt de specialist in samenspraak
met architect, aannemer en/of bouwheer welke
housoort en legmethode de beste is om te voldoen
aan alle wensen. De firma heeft meer dan
drieduizend particuliere klanten en werkt ook
samen met heel wat architectenbureaus, zoals
TPAHG architecten en HofmanDujardin architecten,
en aannemers (De Nijs en zn., BAM, Schakel
& Schrale, …). “Voor Bouwinvest realiseerden
Geen klus is te gek voor deze partij.
we The Olympic 1931 in Amsterdam en leggen we
Dinesen.com vloeren voor projecten in heel Europa”,
sluit Van Kessel af. “Bovendien leggen we
niet alleen houten vloeren, maar kunnen klanten
ook bij ons terecht voor het onderhoud en de renovatie
ervan.” ❚
Gespecialiseerd in het leveren, leggen en renoveren van houten vloeren en parketvloeren
Utrechtsestraat 100,
1017 VS Amsterdam
T 020 4273099
info@apfa.nl
www.apfa.nl
FSC®C016391
STEDENBOUW.NL | 75
18516003 Van Apeldoorn & Faber Hout BV 1-2.indd 1 02-10-19 09:20

Restauratie rijksmonumenten Revitaliseren kantoorpanden Nieuwbouw
Ontwerp: EGM Architecten
Neutronweg 6 1627 LG Hoorn Tel.: +31 (0)229 - 218820 E-mail: info@ddbhoorn.nl www.ddbhoorn.nl
Adv_Dick de Boek.indd 1 02-10-19 09:10
BouW’85 in Hem bouwt Prefab houtconstructies, voor alle denk
bare toepassingen. Van (gelamineerde) houten (dak) constructies
tot complete woningen, van gevelelementen tot gootrekken en van
nieuwbouw tot renovatie, in welke vorm dan ook.
Productie
Onze uiterst moderne werkplaats in Hem (3000 m 2 ), het ervaren team
en het volledig doorontwikkelde productieproces garanderen het
beste product en de snelst mogelijke levertijd. De elementen worden
fabrieksmatig geproduceerd en volledig geëngineerd. Dit levert een fikse
besparing op de bouwtijd.
Bouw
Onze meest ervaren bouwers leiden de bouw ter plaatse. Zij hebben
vrijwel alles al eens gezien en als ze het nog niet gezien hebben, krijgen ze
er pas echt zin in. Het zit diep in de genen van BouW’85 om uitdagingen
frontaal aan te gaan. Zelfs het schijnbaar onmogelijke mogelijk maken
gebeurt regelmatig. Waar anderen op voorhand afhaken, begint ons
bloed pas echt te stromen!
Gespecialiseerd in integrale oplossingen.
Kernweg 18/20, 1627 LH Hoorn Tel. 0229 217 913
www.akuflex.nl
Bouw‘85 B.V.
Prefab Houtconstructies
Groeneweg 14, 1607 MK Hem
Industrieterrein Zuiderkogge
T 0228 316060
E info@bouw85.nl
www.bouw85.nl

PLATFORM VOOR DE DUURZAME EN CIRCULAIRE BOUWECONOMIE
Met het relatienetwerk en de kennis van het toonaangevende vaktijdschrift
‘STEDENBOUW’ is hét integrale kennisplatform voor beslissers binnen de
circulaire en duurzame bouweconomie verschenen: KONSTRUKT+.
‘Een creatieve, out-of-the-box manier
om uw boodschap over te brengen’
Het interactieve vaktijdschrift in combinatie met de social mediakanalen brengt
alle informatie over producten, projecten, verduurzamingsopgaves, trends en
ontwikkelingen op het gebied van duurzaam en circulair bouwen samen.
Met KONSTRUKT+ wordt u de mogelijkheid geboden om in contact te treden
met duizenden beslissingsnemers uit de complete bouwkolom, en uw
duurzame initiatieven, projecten, producten of diensten te introduceren en te
profileren. Gericht, snel, efficiënt en voordelig.
KIJK VOOR MEER INFORMATIE ONLINE: KONSTRUKTPLUS.EU
of neem contact op met Sander van Hout, s.vanhout@louwersmediagroep.nl, +31 495 45 00 95

De Generaal Rijswijk
Tekst | Patricia van der Beek
Beeld | IBB Kondor
‘ULTIEME SPIN-OFF
VOOR WIJKVERNIEUWING’
De Plaspoelpolder in Rijswijk vernieuwt. Leegstaande gebouwen krijgen er een tweede leven en in sommige gevallen
ook een nieuwe functie. Zo wordt het voormalige belastingkantoor getransformeerd tot woongebouw ‘De Generaal’. Een
markante en transparante eyecatcher dat in geen enkel opzicht meer doet denken aan het jaren 60-gebouw van weleer.
De Generaal telt zeventien verdiepingen met
tweehonderd koop- en huurappartementen en een
commerciële plint. De ontwikkeling is in handen
van De Generaal 370 BV, een samenwerking tussen
Aertgeerts Bouwgroep, IBB Kondor en Kondor-
Wessels Projecten. In de uitvoering is IBB Kondor
verantwoordelijk voor de coördinatie van het
bouwteam en de bouwkundige realisatie. MEI architects
& planners verzorgt het ontwerp, Giesbers
InstallatieGroep en Schipper & zn Elektrotechniek
de installaties.
STRAKKE, TRANSPARANTE GEVEL
Verschillende ingrepen zijn nodig om het kantoorgebouw
om te turnen tot woongebouw. Directeur
Anton Spaan van IBB Kondor geeft uitleg: “Om
rond de kern goed indeelbare woningen te maken,
vergroten we de afmetingen van het gebouw. Dit
is mogelijk doordat de kelder een grotere voetprint
heeft dan de toren. We gebruiken de kelderwanden
om de gevel uit te breiden. Aan elk van
de korte zijden komt er één meter bij en aan beide
lange zijden drie meter.” Het bouwteam realiseert
de uitbreiding met een staalconstructie. Daar
wordt de nieuwe, goed geïsoleerde en grotendeels
in glas uitgevoerde gevel aan gehangen. De
strakke, transparante façade wordt opgeluisterd
met loggia’s op de langsgevels en witte balkons
'Om rond de
kern goed
indeelbare
woningen
te maken,
vergroten we de
afmetingen van
het gebouw'
De Generaal telt zeventien verdiepingen.
78 | STEDENBOUW.NL

De Generaal Rijswijk
in verschillende afmetingen op de kopgevels. Verticaal
schuifbare ramen met antracietkleurige profielen
maken het levendige gevelbeeld compleet.
SLOPEN, OPBOUWEN, AFWERKEN
In november 2017 startte het bouwteam met het
strippen van de binnenkant, gevolgd door het
slopen van de gevel en asbestsanering. Ook zijn
rondom het gebouw 47 WKO-bronnen geboord.
Spaan: “Toen het sloopwerk een aantal verdiepingen
op weg was, startten we met de opbouw
van de nieuwe gevel en de uitbreiding van de
vloeren. Drie verdiepingen daaronder volgt de afbouw
van de verdiepingen, bestaande uit onder
meer vloerverwarming, afwerkvloeren, tussen- en
binnenwanden, metalstudplafonds en installatiewerk.”
De sloop is inmiddels gereed, de afbouw
bevindt zich op de veertiende verdieping. De afwerking
van de woningen is gestart, evenals het
monteren van de balkons, het aanbrengen van de
dakbedekking en de afbouw van de laatste lift.
JACKBLOK-METHODE
Het gebouw heeft een aantal specifieke aandachtspunten.
Zo is bij de bouw, ruim vijftig jaar
geleden, de jackblok-methode toegepast. Met
bijna tweehonderd vijzels in de kelder en met behulp
van betonnen blokken is het gebouw, verdieping
voor verdieping, omhoog gekrikt. “Tijdens
de werkzaamheden ontdekten we dat delen van
de oorspronkelijke constructie niet brandwerend
waren”, aldus Spaan. “Die delen hebben we hersteld.
Ook namen we extra maatregelen om de
stijfheid van het gebouw te vergroten. Vanaf de
kelder tot en met de negende verdieping brachten
we betonwanden aan.” Andere specifieke aandachtspunten
zijn de beperkte bouwplaats en de
ligging nabij een winkelcentrum. Het bouwteam
ziet streng toe op de veiligheid van de medewerkers
en het winkelend publiek.
LEERZAAM EN BIJZONDER
Onvoorziene omstandigheden, zoals niet-geïnventariseerd
asbest of wanden die minder stevig zijn
dan verwacht, zijn inherent aan bouwen in een bestaande
situatie. Spaan: “Die onvoorziene situaties
zijn uitdagend, maar ook leerzaam. Bovendien beseffen
we dat we hier iets bijzonders maken. De Generaal
is niet alleen een schitterende opwaardering
van een oud gebouw, maar ook de ultieme spin-off
voor meer mooie ontwikkelingen in de wijk.” ❚
Loggia's, balkons en verticaal schuifbare ramen zorgen voor een levendig gevelbeeld.
'We beseffen we dat we hier iets
bijzonders maken'
Bouwinfo
Opdrachtgever
De Generaal 370 BV
Architect
MEI architects & planners, Rotterdam
Bouwkundige uitvoering
IBB Kondor B.V., Oegstgeest
STEDENBOUW.NL | 79

Bredenoord Apeldoorn
Tekst | Johan Debaere Beeld | Bredenoord/Palazzo Groep
NIEUWBOUW MOET BEDRIJFSPROCESSEN NOG EFFICIËNTER MAKEN
UITBREIDING HOOFDKANTOOR
BREDENOORD MET LOGISTIEK CENTRUM
Eind 2019 zal Bredenoord, de specialist in het leveren van tijdelijke en mobiele energievoorzieningen uit Apeldoorn, een
nieuw pand in gebruik nemen. Het ontwerp en de engineering van de nieuwbouw zijn van de hand van architectenbureau
Palazzo. In een bouwteam samen met bouwbedrijf Nikkels werd een plan ontwikkeld voor een nieuwe hal van ca.
5.000 m² met aanpalende hoofdzetel van 2.100 m² op een site met een totale oppervlakte van 65.500 m². Het logistieke
centrum wordt het nieuwe visitekaartje van de firma. De hal zal de bedrijfsprocessen nog efficiënter laten verlopen. In de
toekomst zullen ook de bestaande gebouwen een make-over krijgen.
Het kantoorgebouw met drie bouwlagen omvat naast de kantoren ook de receptie voor de bezoekers, vergaderzalen, sanitaire ruimtes en kantine.
De imposante gevel is opgebouwd uit metselwerk, omgeven door een aluminium kader.
80 | STEDENBOUW.NL

Bredenoord Apeldoorn
Bredenoord heeft internationaal een sterke reputatie
als specialist in het leveren van tijdelijke
en mobiele energievoorzieningen. Het familiebedrijf,
dat intussen meer dan 80 jaar bestaat, is de
laatste jaren gestaag gegroeid en telt meer dan
driehonderd werknemers in verscheidene vestigingen
in Nederland, Duitsland en Denemarken.
Om de verdere groei te ondersteunen en klanten
optimaal te bedienen, was uitbreiding van het
hoofdkantoor noodzakelijk. “Kenmerkend voor de
huidige tijd is dat je ’s morgens een pakje bestelt
en dat ’s avond al in huis hebt. Het is de uitdaging
om ook altijd en overal op korte termijn stroomoplossingen
te kunnen aanbieden. Het logistieke
proces speelt daarbij een cruciale rol. Bovendien is
innovatie ook op het gebied van energie één van
de kernbegrippen. Door te investeren in de uitbreiding
van de faciliteiten kan Bredenoord haar
bedrijfsprocessen nog efficiënter maken en ruimte
vrijmaken om met multidisciplinaire teams duurzame
energieoplossingen te ontwikkelen”, vertelt
Thom Kuipers van architectenbureau Palazzo. “De
realisatie van dit project heeft echter heel wat
voeten in de aarde gehad. Onze eerste gesprekken
dateren al van 2011, de eerste ideeën nog van veel
vroeger. We hebben eerst studies en plannen gemaakt
om de bestaande gebouwen uit te breiden,
maar vorig jaar werd toch beslist om een volledige
nieuwbouw te realiseren. Bovendien was het niet
zo evident om uit te breiden op de bestaande site.
Er liep immers een weg over de grond die onder
de A1 doorliep. Na heel wat besprekingen met de
gemeentes Apeldoorn en Voorst, de provincie en
het Waterschap en Rijkswaterstaat kon dit dossier
uiteindelijk positief afgerond worden.”
KANTOORGEBOUW
EN BEDRIJFSHAL
Meer dan vijftien jaar na de eerste schetsen
wordt nu het nieuwe pand van Bredenoord opgetrokken.
Architectenbureau Palazzo met vestigingen
in Duiven, Holten en Amerongen is binnen
het bouwteam met bouwbedrijf Nikkels en
opdrachtgever Bredenoord verantwoordelijk voor
het tekenen van de schetsen en ontwerpen, het
'Het kantoorgebouw
wordt
het nieuwe
visitekaartje van
de firma'
aanvragen van de nodige vergunningen, het realiseren
van de uitvoeringstekeningen en de opvolging
en coördinatie van de werken. “Het nieuwe
kantoorgebouw moet het visitekaartje van de
firma worden. In een volume met drie bouwlagen
zijn naast de kantoren ook de receptie voor de
bezoekers, vergaderzalen, sanitaire ruimtes en
kantine ondergebracht. De uitnodigende gevel is
opgebouwd uit metselwerk, omgeven door een
kader in aluminium, waardoor het gebouw nauw
aansluit bij de aangrenzende bedrijfshal met een
gevel in staalplaten met verschillende profielen”,
licht de architect toe. “De inrichting van de hal
moet de bedrijfsprocessen optimaliseren. De
stroomoplossingen die terugkeren van de klanten
worden aan de linkerkant van het gebouw gelost.
Na het reinigen, controleren en eventueel repareren
worden de systemen aan de rechterzijde
van het gebouw getest, in stock geplaatst of verstuurd
naar een andere klant.”
KIJKEN NAAR DE TOEKOMST
Innovatie op energiegebied is een belangrijk
thema voor het 80-jarige bedrijf. In het nieuwe
pand zijn meer mogelijkheden om met multidisciplinaire
teams duurzame energieoplossingen
te ontwikkelen, bijvoorbeeld energieopslag en
hybride systemen. Intussen krijgt het bestaande
gebouw een volledige upgrade, waardoor ook
deze kantoren en werkplaatsen zullen voldoen
aan de meest actuele eisen op het gebied van
onder meer werkcomfort. ❚
'De hal is
ontworpen om de
bedrijfsprocessen
zo optimaal
mogelijk te laten
verlopen'
Bouwinfo
Opdrachtgever
Bredenoord, Apeldoorn
Architect
Palazzo, Duiven
Bouwbedrijf
Nikkels, Twello
Brandstofinstallatie
en werkplaatsinrichting
Hamer, Apeldoorn
Elektrotechniek en werktuigbouw
Hollander Techniek, Apeldoorn
STEDENBOUW.NL | 81

Samen
werken aan
duurzaamheid
Gewapend met uitgebreide kennis en ervaring, werken we vol passie aan uw
techniek. In nieuwe en bestaande gebouwen zoals scholen, zorginstellingen,
sportaccommodaties, appartementencomplexen en kantoren realiseren we
technische oplossingen waarbij duurzaamheid centraal staat.
Meer informatie? Kijk op www.hollandertechniek.nl

Bredenoord Apeldoorn
Tekst | Johan Debaere
Beeld | Hollander Techniek
DUURZAME ELEKTROTECHNIEK
EN WERKTUIGBOUW VOOR NIEUWBOUW
VAN LEVERANCIER IN ENERGIESYSTEMEN
Familiebedrijf Hollander Techniek, met vestigingen in Apeldoorn, Almere, Amersfoort en Almelo, focust al 45 jaar op de
realisatie van integrale technische oplossingen op het gebied van elektrotechniek, werktuigbouw, beveiliging, ICT, zwembadtechniek,
industriële automatisering, robotisering en retailtechniek.
“We helpen klanten met de (her)ontwikkeling van
gebouwen, procesoptimalisaties en verschillende
store solutions. We voeren al jarenlang service-
en onderhoudswerkzaamheden uit voor de firma
Bredenoord uit Apeldoorn, één van onze trouwe
klanten. Bovendien zijn we verantwoordelijk voor
‘Een goede samenwerking tussen alle
betrokken partners was cruciaal voor
een vlot en nauwkeurig verloop van
dit project’
de aanpassingen aan hun gebouwgebonden installaties”,
licht projectleider utiliteit Marcel Pieper
toe. “Daarom maken we ook deel uit van het bouwteam
voor de realisatie van de nieuwbouw van
Bredenoord, bestaande uit een werkplaats, magazijn
en kantoorruimtes. In een eerste fase werkten
onze adviseurs elektrotechniek en werktuigbouw
samen met andere partners een compleet ontwerp
uit. Daarna integreerden onze engineers alle
bouwkundige elementen, alsook de proces- en gebouwgebonden
installaties in een 3D-Revitmodel,
dat de basis vormt voor de uitvoering door ons
projectteam, bestaande uit twee projectleiders en
werkvoorbereiders, BIM-modelleurs en software
engineers voor de meet- en regeltechniek.”
In december 2019 moet de nieuwbouw volledig
opgeleverd zijn. De monteurs en onderaannemers
zijn dan ook druk bezig met de montage van de
verschillende duurzame elementen. “Zo zullen
de kantoren en productiehal bijna het hele jaar
door gekoeld en verwarmd worden door middel
van een lucht/water-warmtepompinstallatie.
De regeltechniek van Priva in combinatie met de
Cloud Energy Optimizer moet ervoor zorgen dat
de klimaatinstallatie op basis van de 24-uurs
weersvoorspelling gestuurd wordt en benut de
warmtecapaciteit in het gebouw om een aangenaam
en energie-efficiënt binnenklimaat te creëren.
Het bouwteam koos ook voor LED-verlichting
en zonnepanelen”, geeft de projectleider aan. “Bij
de uitvoering van dit project zijn heel wat partijen
betrokken. Een goede samenwerking tussen de
klant, leveranciers, hoofdaannemer Nikkels en alle
meewerkende partners was cruciaal voor een vlot
en nauwkeurig verloop van de werkzaamheden.”
Hollander Techniek is verantwoordelijk voor de disciplines elektrotechniek en werktuigbouw in het
nieuwbouwproject van Bredenoord. (Beeld: Robin Britstra Fotografie)
Hollander Techniek is ook betrokken bij heel wat
andere projecten, waaronder het Global Foods Innovation
Centre van Unilever (Wageningen), de
nieuwbouw van het Hermann Wesselink College
(Amstelveen) en de verbouwing van het crematorium
in Almere. ❚
STEDENBOUW.NL | 83

Bredenoord Apeldoorn
Projectinfo
Nieuwe brandstof- en werkplaatsinstallatie voor Bredenoord
Het Apeldoornse Hamer is verantwoordelijk voor de brandstofinstallatie en werkplaatsinrichting in de nieuwbouw van Bredenoord.
“We installeren de brandstofvoorzieningen en tanks, de leidingen
en haspels voor smeermiddelen, perslucht en koelvloeistof en de
hogedruk reinigingsinstallaties voor de wasplaatsen. Daarnaast
monteren we de uitlaatgasafzuigsystemen voor het testdraaien van
de aggregaten. Een radiografische handmodule zorgt ervoor dat de
mond of kap direct boven een uitlaat gepositioneerd kan worden.
Ook het tankregistratiesysteem en de besturingstechniek zijn
van onze hand”, zegt commercieel directeur John Dijkman. “Alle
installaties werden in het bouwteam samen met Bredenoord, de
bouwkundig aannemer en de installateur van de gebouwgebonden
installaties bepaald, door ons ontworpen en met BIM in het virtuele
gebouw geprojecteerd.”
Familiebedrijf Hamer, opgericht in 1938, is een totaalaanbieder in
de utiliteit, industrie, automotive, brandstofvoorziening, chemische
sector en voedingsindustrie. De firma met vestigingen in Nederland
en België ontwerpt, installeert en onderhoudt technische installaties.
“Al jaren maken Hamer en Bredenoord gebruik van elkaars
diensten. Het was dan ook vanzelfsprekend dat ze ons benaderden
voor de realisatie van de bedrijfsmatige technische installaties in
hun nieuwbouw”, stelt Dijkman. “Dit project is een mooie uitdaging,
waarin onze expertise maximaal tot haar recht komt. We zijn een
paar weken voor de bouwvakvakantie met de uitvoering gestart en
momenteel zijn zes medewerkers fulltime op de bouwplaats actief.
Eind 2019 moeten onze werkzaamheden afgerond zijn.”
Het Apeldoornse Hamer is verantwoordelijk voor de brandstofinstallatie en werkplaatsinrichting in de nieuwbouw van Bredenoord.
STEDENBOUW.NL | 85

Bedrijfsreportage Van Berlo
Tekst | Hubertine van den Biggelaar Beeld | Van Berlo
40 JAAR VAN BERLO:
VAN EENMANSZAAK TOT MARKTLEIDER
Op 6 september vierde het Veghelse familiebedrijf Van Berlo haar 40-jarig jubileum. Vader Harrie en zoons Frank en
Marcel werden – een beetje tegen wil en dank – in the spotlights gezet. Onder leiding van gastheer Theo Verbruggen
maakten ze met weinig woorden duidelijk waarom Van Berlo in 40 jaar uitgroeide van eenmanszaak tot marktleider
in bedrijfsvloeren.
Terugkijkend heeft Van Berlo een enorme ontwikkeling doorgemaakt.
86 | STEDENBOUW.NL

Bedrijfsreportage Van Berlo
Bescheidenheid is een in het oog springende eigenschap
van de familie Van Berlo. Ze praten niet graag
over zichzelf, maar wél over hun vak. Die passie was het
overkoepelende thema tijdens de speciale jubileumviering
voor klanten en relaties. “Ik wilde een betrouwbare
aannemer zijn die het gewoon goed maakt. Afspraak is
afspraak”, vatte oprichter Harrie kort en bondig samen.
Die mentaliteit zit ook diep verankerd in het DNA van
zijn zoons én de 150 medewerkers en is daardoor hét
fundament waarop Van Berlo zijn bedrijf heeft gebouwd.
KRACHTEN COMBINEREN
Harrie herinnert zich nog dat hij voor zichzelf begon.
“Met hard werken, soms zelfs dag en nacht,
heb ik het bedrijf opgebouwd. Mijn hart lag vooral
bij het werk buiten en minder bij de administratie.”
Ook zoon Frank is een buitenmens. “School was niet
mijn hobby. Zodra ik mijn diploma’s had, ben ik in de
zaak begonnen. Ik weet vanuit mijn eigen praktijkervaring
wat wel en niet werkt. Dat is een belangrijke
meerwaarde.” Broer Marcel vult aan: “Het mooie
is dat we als familie én als bedrijf in staat zijn om
krachten te combineren. Mijn kracht ligt vooral in de
backoffice. Ik vind het nog steeds een uitdaging om
achter de schermen alles soepel te laten verlopen.”
SPECIALE TECHNIEK
Terugkijkend heeft Van Berlo een enorme ontwikkeling
doorgemaakt. Ook hiervoor is passie het sleutelwoord,
stelt commercieel directeur Glenn Verhoef.
“Het beste willen zijn, betekent ook dat je wilt en
durft te investeren in nieuwe technieken en services.
We merken dat de eisen aan de vervorming van
vloeren toenemen door de komst van highbay of volgeautomatiseerde
distributiecentra. Vanuit onze kennis
en daadkracht leveren we steeds weer full service
maatwerk. We hebben alle diensten die bij een project
komen kijken in huis: advies, analyse, engineering en
uitvoering. Juist de voorbereidende fases spelen een
hoofdrol in projecten. Daarmee krijg je rust in het proces
om ook complexe projecten goed uit te voeren.”
VAN BERLO ACADEMY
Wat goed is, kan altijd beter: ook dat is typisch Van
Berlo. “Daarom gaan we nog meer investeren in onze
klantrelaties”, vertelt Glenn. “Hun feedback is leidend
voor onze ontwikkeling. We gaan actief aan de slag met
tips uit ons halfjaarlijks klantwaarderingsonderzoek en
groeien mee met de vragen uit de markt. Daardoor blijven
wij ook groeien. Dat is best een uitdaging in de
huidige krappe arbeidsmarkt. Reden om onze eigen Van
Berlo Academy op te richten, waar we ons eigen personeel
zullen opleiden.” ❚
'Wat goed is,
kan altijd beter'
STEDENBOUW.NL | 87

World Trade Center (WTC) Rotterdam
Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Van Wijnen
WAARDIGE TRANSFORMATIE VAN
ROTTERDAMS HANDELSICOON
Al meer dan tachtig jaar wordt de internationale handelsgeest van Rotterdam belichaamd door het World Trade Center
(WTC) Rotterdam. Een iconisch gebouw met een rijke historie – en een minstens zo rijke toekomst. Sinds drie jaar transformeert
Van Wijnen het in 1937 gerealiseerde pand tot een moderne en fijne plek om te werken en te verblijven.
WTC Rotterdam staat middenin het centrum, tussen
de Coolsingel, de Meent en het Beursplein. Het
oersterke gebouw overleefde het bombardement
in mei 1937 en fungeerde tijdens de oorlogsjaren
als schuilplaats voor onderduikers. Het duurde
tot de jaren tachtig totdat het hoogbouwdeel, de
kenmerkende groene toren, werd gebouwd. Sinds
2015 is Bouwinvest eigenaar van WTC Rotterdam.
Hamelen en Richard Onderstal. Zij lichten de werkzaamheden
toe. “In het hoogbouwdeel slopen we
de verdiepingen kaal”, begint Van Hamelen. “We
halen alle binnenwanden en installaties eruit en
bouwen vervolgens de ruimten weer op. We stuken
de wanden, plaatsen koelplafonds en brengen
nieuwe installaties aan. Van de 23 verdiepingen
hebben we er nu 9 getransformeerd. De overige
verdiepingen transformeren we in fasen, afhankelijk
van de uithuizing van zittende huurders.”
UPGRADE LAAGBOUW
“De gevels, parkeergarage, algemene ruimten
en verhuurbare ruimten van het laagbouwdeel
TRANSFORMATIE HOOGBOUW
De historische waarde in acht nemend, geeft
Bouw invest in samenwerking met vastgoedmanager
Cushman & Wakefield het gebouw een nieuwe
toekomst. De coördinatie en bouwkundige uitvoering
van deze werkzaamheden is in handen van
Van Wijnen, onder leiding van uitvoerders Sven van
'De historische waarde en de
prominente locatie geven het project
een extra dimensie'
88 | STEDENBOUW.NL

World Trade Center (WTC) Rotterdam
'Onze belangrijkste rol in dit project is
het ontzorgen van de opdrachtgever'
ondergaan een flinke upgrade”, voegt Onderstal
toe. “De ontvangsthal, ontmoetingsruimte en het
Business Center pakten we vorig jaar al aan. Ook
de entree en de koffiesalon zijn erg mooi geworden.
Momenteel treffen we de voorbereidingen voor
het vervangen van de gevels aan de Meentzijde.
De tweede, derde en vierde verdieping krijgen een
hotelfunctie. Deze verdiepingen worden kaalgesloopt
en casco opgeleverd. Gezien het monumentale
karakter van het gebouw (rijksmonument) hergebruiken
we zoveel mogelijk oude materialen.”
De vijfde en zesde verdieping, bestemd voor kantoren,
levert Van Wijnen ook casco op. Andere
ingrijpende werkzaamheden in het laagbouwdeel
bestaan uit het aanbrengen van roltrappen en het
aanpassen van de bedrijfskeuken.
ONTZORGEN OPDRACHTGEVER
“Onze belangrijkste rol in dit project is het ontzorgen
(beperkte overlast; het moet net lijken of
we er niet zijn) van de opdrachtgever”, vervolgt
Onderstal. “Zo nemen wij alle bijkomende werkzaamheden
op ons. Bijvoorbeeld wanneer de installateur
van de sprinklerinstallatie een plafondplaatje
geplaatst wil hebben. Of als sparingen in
het beton aangebracht moeten worden. En dan
zijn er nog de verrassingen die horen bij een pand
van ruim tachtig jaar oud, zoals verouderde gietijzeren
buizen. De daarbij behorende herstelwerkzaamheden
verrichten wij ook.”
NIET-STANDAARD OPLOSSINGEN
De historische waarde en de prominente locatie
geven het project een extra dimensie. Bouwinvest,
de gemeente, maar ook de Rotterdammers
zien erop toe dat de upgrade het gebouw waardig
is. Dit vraagt met name bij de gevelrenovatie om
niet-standaard oplossingen. Zo worden er maatwerk
matrijzen voor de kozijnen gemaakt. Voor
het bepalen van de juiste gevelkleur is een uitgebreid
kleurenpalet ontwikkeld en ter beoordeling
op één van de gevels aangebracht.
ÉÉN TEAM
“Op dit project is het de kunst om je werk zo onzichtbaar
mogelijk te doen”, zegt Van Hamelen.
“We zijn de huurders, bezoekers en andere gebruikers
van het pand zo min mogelijk tot last. We
plannen overlastgevende activiteiten, zoals boren,
buiten kantoortijden en activiteiten om. Ook als
er bijvoorbeeld op het laatste moment een zaal
verhuurd wordt. Dat vereist de nodige flexibiliteit.
Van ons, maar ook van onze onder- en nevenaannemers.
Dat we al lang met elkaar samenwerken,
is een groot voordeel. We weten elkaar snel te
vinden en spreken elkaar gemakkelijk aan. Als één
team zorgen we ervoor dat dit karakteristieke gebouw
weer helemaal voldoet aan de wensen en
eisen van nu en straks.” ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever
Bouwinvest Dutch Institutional Office
Fund NV, Amsterdam en Cushman &
Wakefield, Rotterdam
Aannemer
Van Wijnen, Dordrecht
Start bouwwerkzaamheden
2017
STEDENBOUW.NL | 89

Sportcentrum De Rolpeal Workum
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Henri Vos
OP BURGERINITIATIEF
SPORTHAL EN ZWEMBAD MET
BEWEEGBARE BODEM
Het nieuwe sportcomplex in Workum is een absolute eyecatcher. De bijzondere dakvorm, het warme geribbelde metselwerk
en daarboven de staalplaten met hun verticale belijning zorgen voor een stoer geheel.
De bouw van het zwembad vond plaats op initiatief
van de Workumse burgers. Deze wilden een
zwembad dat duurzaam en energiezuinig is. Een
verstelbare bodem over een derde van het bad
moest het zwembad geschikt maken voor allerlei
soorten gebruikers. Ook aan de bouwer stelden de
burgers bijzondere eisen. Deze moest bijvoorbeeld
de lokale bevolking inzetten bij de bouw, zodat
het bouwproject werkgelegenheid creëerde en
iets toevoegde aan de Friese economie. Het was
Jorritsma Bouw die aan al deze eisen voldeed en
het werk gegund kreeg.
EEN EYECATCHER
In het sportcomplex bevinden zich een sporthal
(27 x 44 m), een wedstrijdbad (25 x 15 m) en een
horecagelegenheid met royaal terras. Het zwembad
en de overige faciliteiten – behalve de kleedkamers
van de sporthal – bevinden zich op de
eerste etage. “Ouders en aanmoedigend publiek
hebben dan vanuit de horecagelegenheid zicht
op het bad, de sporthal en de sportvelden”, wijst
Addy Sonneveld, projectleider van Jorritsma Bouw.
ENERGIEZUINIG BOUWEN
Het casco voor het zwembad werd opgebouwd
uit prefab beton. Voor de opbouw werd gekozen
voor een staalconstructie met sandwichpanelen
en het dak werd opgetrokken in staalplaat. “Tot
dusver alledaagse activiteiten”, vertelt Sonneveld.
“Maar de bouw van het zwembad was alles behalve
alledaags. We kregen te maken met hoge
waterdichtheidseisen, luchtvochtigheid en zwembadtemperaturen.
In verband met de hoge luchtvochtigheid
moest het zwembad luchtdicht worden
gebouwd; dat vroeg om vakkundige aandacht
bij de aansluitingen en kierafdichtingen. Om het
pand energiezuinig te maken, zijn er zonnepanelen,
een warmtepomp en een waterbehandelingsproces
geïnstalleerd.”
installateur Hellebrekers Technieken als nevenaannemer
verantwoordelijk voor de installaties.
Ook bijzondere producten – zoals de beweegbare
bodem – zorgden voor nieuwe gezichten
op de bouw. “Gelukkig werd het hele project
uitgewerkt in 3D (BIM)”, vertelt Sonneveld hierover.
“Met dit raakvlakkenmanagement konden
sparingen, luchtkanalen en aan- en afvoeren
moeiteloos op elkaar worden afgestemd. Deze
werkmethode voorkomt miscommunicatie en
zorgt voor samenhang tussen het Programma
van Eisen, verwachtingen en uitvoering. Met
BIM bouw je beter, efficiënter, transparanter,
economisch voordeliger en sneller.”
AANDACHT VOOR DE OMGEVING
“De Stichting met vrijwilligers was ook aanwezig
bij de bouwvergaderingen”, vervolgt Sonneveld.
"De afgevaardigden van de Stichting hadden de
juiste bouwkundige ervaring en leverden hier
zonder meer een toegevoegde waarde.” De maatschappelijke
betrokkenheid waarmee het bouwproject
werd uitgevoerd, paste Jorritsma Bouw
als een jas. Een bijdrage leveren aan de lokale
INTENSIEVE SAMENWERKING
Voor het specialistische werk ging Jorritsma in
zee met gespecialiseerde ketenpartners. Zo was
Het casco voor het zwembad werd opgebouwd uit prefab beton. Voor de opbouw werd gekozen voor
een staalconstructie met sandwichpanelen en het dak werd opgetrokken in staalplaat.
90 | STEDENBOUW.NL

Sportcentrum De Rolpeal Workum
‘De bouw van een zwembad is alles
behalve alledaags’
werkgelegenheid, is voor haar standaard. Ook
CO 2
-reducerend bouwen door het aantal transportbewegingen
te beperken, is bij haar een vast
punt van aandacht. Sonneveld: “We zijn onder
meer aangesloten bij Bewuste Bouwers. Dit bouwmanagement
is gebaseerd op de pijlers ‘bewust’,
‘veilig’, ‘milieu’, ‘verzorgd’ en ‘sociaal’.” ❚
Ouders en aanmoedigend publiek hebben vanuit de horecagelegenheid zicht
op het bad, de sporthal en de sportvelden.
Bouwinfo
Opdrachtgever
Stichting Nije Rolpeal Workum
Constructeur
Ingenieursbureau Bartels, Utrecht
Architect
Slangen + Koenis Architecten, IJsselstein
Bouwkundig aannemer
Jorritsma Bouw, Bolsward
Installatietechnisch aannemer
Hellebrekers Technieken, Nunspeet
Bouwsom
€ 3,6 miljoen
Bouwperiode
april 2018 - april 2019
Projectinfo
Zwembad gemaakt met prefab elementen
Het prefab beton voor het casco en het zwembad van De Rolpeal
werd geëngineerd, geproduceerd en gemonteerd door MBS
Cascobouw. Deze levert als enige zwembaden, opgebouwd uit
prefab elementen.
“Met de prefab beton zwembaden hebben we een uniek product
in huis”, vertelt projectleider Willem Keuken van MBS Cascobouw.
“Dit maakt ons tot een unieke speler in prefabland.
De zwembaden voldoen aan de voorschriften van NOC*NSF,
hebben tot op de millimeter nauwkeurig de juiste afmetingen
en beschikken over een glad oppervlak.” Daarnaast was MBS
Cascobouw verantwoordelijk voor de totale ruwbouw, van
fundering tot opbouw.
Alle benodigde prefab betonelementen werden door MBS
Cascobouw zelf geëngineerd en geproduceerd, in de eigen
productielocatie. Het gehele complex werd uitgevoerd in
zestien weken. “Dat is behoorlijk snel”, weet Keuken. “Dankzij
het werken met prefab beton werd het totale bouwproces
bovendien flink ingekort.”
MBS Cascobouw
STEDENBOUW.NL | 91

BAKKER WORKUM
KONSTRUKTIEWERKEN B.V.
Eniggaburren 15
8711 HP Workum
Telefoon: 0515-542885
Mail: info@bakkerworkum.nl
Website: www.bakkerworkum.nl
• Staalconstructies bedrijfsen
kantoorgebouwen
• Utiliteitsgebouwen
• Stalen dak- en gevelbeplating
• Trappen - Bordessen
• Hekwerken - Klein ijzerwerk
www.bakkerworkum.nl

Sportcentrum De Rolpeal Workum
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Bakker Workum Konstruktiewerken
DAKBEPLATING EN GEVELBEKLEDING MAKEN
VAN DE ROLPEAL EEN EYECATCHER
Het nieuwe sportcentrum De Rolpeal te Workum werd door Bakker Workum voorzien van dakbeplating en gevelbekleding.
“Een waar huzarenstukje”, merkt Sam Bakker, projectleider van Bakker Workum Konstruktiewerken, op. “Zeker de
vormgeving van het gebouw was – in het begin van het bouwproces – een mooie uitdaging.”
Voor de uitwerking van de details werkte Bakker
Konstruktiewerken intensief samen met de aannemer
en architect. Zo werd de buitenzijde van
het gebouw een spectaculair geheel. De aparte
roodbruine kleur van de dakbedekking, de gevelbekleding
en de boeiranden vallen onmiddellijk
in het oog. Bakker: “Het is een gedurfde kleur
die je niet vaak ziet bij hedendaagse gebouwen.”
Bakker Konstruktiewerken kwam mede in aanmerking
om de dakbeplating en gevelbekleding uit te
voeren, omdat zij gevestigd is in Workum. Jorritsma
Bouw koos – waar mogelijk – voor lokale partners.
“Bij ons was het werk natuurlijk meer dan
welkom”, vertelt Bakker. “Het was een uitgekiende
gelegenheid om ons visitekaartje af te geven.”
‘De hoge plafonds en geperforeerde
dakplaten geven de kantine cachet’
De inrichting van het middelste gedeelte van
het gebouw – waar onder andere de kantine
gesitueerd is – ziet er fraai uit. De hoge plafonds
en de geperforeerde dakplaten in verband
met de nodige geluidsabsorptie geven de
ruimte cachet. Bovendien genieten de bezoekers
vanaf de kantine en het verhoogde terras
een fantastisch uitzicht op de voetbalvelden
van v.v. Workum, waar Bakker Workum al jaren
sponsor van is. De medewerkers van Bakker
Workum zijn trots op het eindresultaat. Sinds
de officiële opening door Foppe de Haan, een
sportman in hart en nieren, beschikken sporters
uit Workum en omgeving weer voor jaren over
een prachtig sportcomplex, waaraan Bakker
Workum een bijdrage leverde. ❚
STEDENBOUW.NL | 93

Thema Prefab beton
Tekst | Roel van Gils
Beeld | Bisoton
PREFAB BETONPRODUCENT
LEGT DE LAT WÉÉR HOGER
Al vele jaren produceert Bisoton massieve en geïsoleerde betonpanelen voor de industrie- en utiliteitsbouw. Sinds de ingebruikname
van een compleet nieuwe productiefaciliteit met geavanceerde productielijn in mei dit jaar, heeft de prefab
betonproducent zijn mogelijkheden aan esthetische wandelementen aanzienlijk uitgebreid. Dat biedt volop perspectief
voor de woningbouw.
vele distributiecentra, datacenters, productiefaciliteiten en bedrijfsverzamelgebouwen
op onze naam staan. Op dit moment starten we met de productie
van de betonelementen voor het eerste warehouse van Zalando in Nederland.
Het gaat om ruim 25.000 m² aan betonpanelen. Ook zijn we nu betrokken bij
de bouw van het mega-distributiecentrum van DSV in Tholen en een nieuw,
groot datacenter in Amsterdam. Daarnaast gaan we meer de nadruk leggen
op de woningbouw. Zo is het mogelijk om één gevelsluitende wand, inclusief
steenmotief, te realiseren tot wel 9,25 meter lengte. Ook voor specials kunnen
klanten bij ons aankloppen. We gaan graag de uitdaging aan.” ❚
'Hoge isolatiewaarden,
verschillende steenmotieven
en speciale afwerkingen zijn
eenvoudig te realiseren'
De mogelijkheid tot enorme maatvariatie in betonpanelen
maakt Bisoton uniek in de markt.
“Sinds 2012 zijn we actief in de deze markt en zijn wij continu op zoek naar
slimme, betaalbare en integrale oplossingen voor onze klanten. Onze filosofie
is om een bijdrage te leveren aan een toekomstbestendig gebouw”, zegt
Henri van Veldhuizen. “Om tegemoet te komen aan de toenemende eisen en
hoge vraag, hebben we onlangs een nieuwe productiefaciliteit in gebruik genomen.
Niet alleen de output is daarmee toegenomen, ook kunnen we meer
productvarianten produceren. Dat wil zeggen, meer variaties in maatvoering
en esthetiek. Hoge isolatiewaarden, verschillende steenmotieven en speciale
afwerkingen zijn eenvoudig te verwerken.”
MAATVARIATIE
De mogelijkheid tot enorme maatvariatie in betonpanelen maakt Bisoton
volgens Van Veldhuizen uniek in de markt. “Onze productielijn laat zich
niet beperken door een aantal standaard maatvoeringen. We nemen met
ons dynamische en vakkundige team desgewenst de volledige scope voor
klanten uit handen, verzorgen de engineering, tekenen de wanden in 3D,
verzorgen de wapening- en constructieberekening, .... Kortom: we regelen
in feite alles tot aan het eigen transport.”
Bisoton produceert van oudsher betonpanelen, geïsoleerde gevels, tussenwanden,
compartimenteringswanden, enz. voor de utiliteit. “We hebben al
STEDENBOUW.NL | 95

Preco
zet in op
totaliteit
ONZE BETONPRODUCTEN
Wanden
Dock elementen
Kolommen & balken
IJsseldijk
Kolommen & balken
Trappen & bordesplaten
Balkon- & galerijplaten
Specials
Agrarische vloeren
Kanaalplaatvloeren
Engineering
Productie
Levering
Montage
IJsseldijk 31 - 7325 WZ Apeldoorn - Tel. 085 11 22 360 - info@preco.nl - www.preco.nl

Thema Prefab beton
Tekst | Lieke van Zuilekom
Beeld | Preco
SNEL, EFFICIËNT EN WEERSONAFHANKELIJK
BOUWEN MET PREFAB BETON
Het aandeel prefab betonelementen in de bouwsector is in de afgelopen 10 jaar fors toegenomen. En dat is niet verwonderlijk,
volgens Theo Kool, Commercieel Directeur van Preco (voorheen: Cervix Beton). “Het aantal handjes op de bouw
wordt steeds schaarser en doorlooptijden staan onder druk. Prefab betonproductie speelt hier optimaal op in. Het beton
wordt onder de beste omstandigheden geproduceerd en weersomstandigheden hebben minder invloed op het stort- en
uithardingsproces, waardoor we een optimale efficiëntie en kwaliteit kunnen borgen. De productietijd is aanzienlijk
korter dan in het werk. Bovendien zijn in de fabriek de toleranties kleiner. Doordat we zoveel mogelijk materialen hergebruiken
en water uit onze eigen grondwaterbron benutten, is ons prefab beton bovendien zeer duurzaam.”
Vervoer richting de klant.
'In onze nieuwe betonfabriek kunnen we
geheel zelfvoorzienend opereren en is
voldoende ruimte om - onder één dak -
een totaalconcept aan te bieden aan
onze klanten'
Omdat de bestaande huurlocatie in Ede te klein
was om in de groeiende vraag naar prefab betonproducten
te voorzien, besloot Preco in 2018 om
een nieuwe, eigen betoncentrale te bouwen met
een geavanceerde, nieuwe machinerie. “In onze
nieuwe betonfabriek in Apeldoorn kunnen we
geheel zelfvoorzienend opereren en is voldoende
ruimte om – onder één dak – een totaalconcept
aan te bieden aan onze klanten. Van de engineering
tot en met de productie en levering”, vertelt
Kool. “Klanten kunnen bij ons terecht voor cascowanden,
constructieve wanden, betonplinten,
brandwanden, binnenwanden, kanaalplaatvloeren,
balken en kolommen, balkons en galerijplaten,
trappen en bordesplaten en dockelementen.
Maar ook voor specials, zoals V-kolommen,
reliëfwanden en wanden met een fotoafdruk.”
UITGEKIEND PRODUCTIEPROCES
Alle producten worden op maat gemaakt. “Op basis
van de bouwkundige en constructietekeningen
van onze klanten maakt onze interne tekenkamer
de productietekeningen. Volledig in 3D/BIM, waarna
de modellen via IFC worden ingeladen in ons
ERP-systeem”, vertelt Kool. “Alle betonmengsels
worden op basis van de klantwensen en voorgeschreven
milieuklasse samengesteld door een
gespecialiseerde betontechnoloog. Waar mogelijk
produceren we de prefab betonproducten op
tafels, waarbij de hoofdmaatvoeringen middels
een speciale lasertechniek op de tafels worden geprojecteerd.
Hierdoor kunnen we nog maatvaster
produceren. Voordat onze prefab betonproducten
de fabriek verlaten, ondergaan ze een strenge
kwaliteitscontrole.”
JUST-IN-TIME LOGISTIEK
Preco beschikt over een interne transportplanner
die in overleg met de klant de beste aflevermomenten
bepaalt. “De prefab betonproducten worden
doorgaans vervoerd op een slede”, vertelt
Kool. “Hierdoor blijven de elementen optimaal beschermd
tijdens het transport en wordt de kans op
beschadigingen tot een minimum beperkt.” Naast
het leveren van de prefab betonelementen kan
Preco naar wens ook de montage verzorgen. ❚
STEDENBOUW.NL | 97

Thema Prefab beton
Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Hercuton / Ton Borsboom Fotografie
‘TOEPASBAARHEID PREFAB
BETON WORDT NOG GROTER’
Prefab beton heeft de toekomst. Hercuton weet dat als geen ander. De prefab betonspecialist begon precies
25 jaar geleden als pionier in bedrijfshuisvesting. Sindsdien helpt ze op innovatieve wijze opdrachtgevers blijvend op
voorsprong. Op het gebied van duurzaamheid, kostenbesparing, efficiency, onderhoud, uitstraling én waardebehoud.
Main Office Airforce, Zandvoort.
“Wij geloven in conceptmatig bouwen”, vertelt
directeur Ivo van der Mark van het jubilerende
Hercuton. “Wij vinden het onlogisch om bij elk
project het wiel opnieuw uit te vinden. Wij noemen
onze conceptmatige bouwwijze LEGO lisering.
Feitelijk beschikken wij over zo’n zesduizend
verschillende elementen, prefab betonnen bouwelementen,
waarmee we oneindig kunnen variëren.
Met deze elementen realiseren we turnkey
functionele distributiecentra en productieruimtes,
maar ook architectonische hoogstandjes.” Mooie
voorbeelden hiervan zijn het all-electric sorteercentrum
van DHL in Zaltbommel, Imagewharf in
Amsterdam (genomineerd voor het BNA Beste
Gebouw 2019 én voor de Steden in Beweging
(STIB) Award 2019), het main office voor Airforce
in Zaltbommel en het Euroscoop Cinema- &
Leisurecomplex in Amsterdam en Den Haag.
KWALITEIT WAARBORGEN
Door de jaren heen heeft Hercuton zich gespecialiseerd
in het conceptmatig ontwerpen en turnkey
bouwen van bedrijfspanden in prefab beton. Van
der Mark: “We weten wat wel en niet werkt. Tegelijkertijd
verleggen we continu onze grenzen, om
onze kwaliteit te waarborgen en de verwachtingen
van klanten te overstijgen. Onze conceptmatige
bouwwijze in prefab beton leent zich hier bij uitstek
voor. Dat begint al bij het ontwerpproces.
Onze elementen zijn volledig uitgedacht en eenvoudig
te integreren in een geautomatiseerde 3D
ontwerpomgeving. Vervolgens worden zij, onder
ideale condities, in de fabriek geproduceerd. De
'Niet alleen als onderdeel van modulaire
en integrale concepten, maar ook als
materiaal biedt prefab beton de nodige
voordelen'
98 | STEDENBOUW.NL

Thema Prefab beton
'De kwaliteit van het beton wordt steeds
hoger, waardoor de toepasbaarheid
nog groter wordt'
bouw op locatie is dan slechts nog een logistieke
afwikkeling. De betonelementen zijn maatvast en
passen dus perfect op elkaar.”
PLANNING ONDER CONTROLE
“Naast kwaliteit laat ook de planning zich
eenvoudig beheersen”, vervolgt Van der Mark.
“Doordat we prefabriceren, kunnen we in het
voortraject al een heleboel vastleggen. We
weten immers precies uit welke elementen
het ontwerp is opgebouwd en wanneer welke
elementen nodig zijn. Op basis daarvan instrueren
we de fabriek, die op de dag nauwkeurig
levert.” De efficiëntie die Hercuton met deze
bouw methode bereikt, is nog sterker doordat architecten
en andere betrokken partijen al in het
voortraject van een project aanhaken. Door integraal
samen te werken, zijn processen optimaal
op elkaar afgestemd en is de kans op vertraging
en faalkosten nog kleiner.
DUURZAAM MATERIAAL
Niet alleen als onderdeel van modulaire en
inte grale concepten, maar ook als materiaal biedt
prefab beton de nodige voordelen. Van der Mark
benadrukt de duurzame eigenschappen: “Denk
bijvoorbeeld aan het grote accumulerende vermogen.
Hierdoor blijven onze panden in de zomer
koel en zijn ze ’s winters eenvoudig op temperatuur
te houden. Daarnaast lenen onze prefab
betonnen gebouwen zich bij uitstek voor betonkernactivering.
Een ander voordeel is dat onze
prefab betonnen daken geschikt zijn voor zonnepanelen
én meervoudig grondgebruik. Bovendien
is beton onderhoudsarm, brandwerend, inbraakveilig
en recyclebaar.”
NIEUWE BRANCHES
Op de vraag welke mogelijkheden hij voor de toekomst
ziet, antwoordt Van der Mark: “De kwaliteit
van het beton wordt steeds hoger, waardoor
de toepasbaarheid nog groter wordt. Na onder
meer productieruimtes, groente- en fruitbedrijven,
bloemen- en plantenbedrijven, logistieke
bedrijven en bedrijven die gevaarlijke stoffen
opslaan, verwacht ik dat we de komende jaren
nog meer nieuwe branches aan onze klantenkring
kunnen toevoegen.” ❚
Main Office Airforce, Zandvoort.
Euroscoop Cinema- & Leisurecomplex, Amsterdam.
All-electric sorteercentrum DHL, Zaltbommel.
Drie loft kantoren en een parkeergebouw Imagewharf, Amsterdam.
(Beeld: Jeroen Musch Fotografie)
STEDENBOUW.NL | 99

Thema Prefab beton
Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Decomo
50 JAAR ERVARING IN ARCHITECTONISCH BETON,
MET OOG VOOR ARCHITECT EN AANNEMER
'Er is reden over de grens te kijken voor maatwerkprojecten in architectonisch beton. In België is de ervaring met high
end-projecten in schoonwerkbeton immers vaak groter. Decomo uit Moeskroen combineert expertise in afwerking en
prefabproductie, en wordt vaak verzocht in te schrijven danwel deel te nemen aan prestatiegerichte ontwikkeltrajecten.
“Daar nemen wij de tijd voor”, zegt technisch-commercieel adviseur Werner Hulstaert. “Met als schoolvoorbeeld het in
2018 opgeleverde Gerechtsgebouw Breda.”
De gevel van het Gerechtsgebouw Breda is na
een intensief DBFMO-tendertraject in samenwerking
met opdrachtgever In Balans door Decomo
bemonsterd en geleverd. Bij de trapeziumvormige
volumes, om en om geschikt in de plint, de middenbouw
en het bovenbouwdeel spelen de grote
raampartijen en het architectonisch prefabbeton
van onder meer de dragende sandwichelementen
een cruciale rol in de materialisering van het transparante
ontwerp.
DENKEN VANUIT DE ARCHITECT
Decomo heeft mee-ontwikkeld aan het gevelconcept,
dat zowel is uitgevoerd met enkelschalige als
sandwich betonelementen. Hulstaert: “De betonmix
voor de plintelementen en de buitenplaat van
de sandwichelementen is samengesteld, rekening
houdend met de wens van de architect om met
eenzelfde samenstelling verschillende verschijningsvormen
te kunnen realiseren. Er heeft zich
een zorgvuldig proces afgespeeld waarin geëxperimenteerd
is met drie afwerkingsmethoden. De
gevelelementen zijn gezoet, gezuurd, dan wel geprofileerd/gestraald.
Hiermee konden wij optimaal
laten zien dat architectonisch beton op maat kan
worden vormgegeven, zowel qua productie- als
afwerkingsmethode. Het resultaat mag er zijn.”
WERELDEN VERBINDEN
Decomo beweegt zich op de Nederlandse markt
vanuit de eigen kracht, aldus Hulstaert. “Dat houdt
in: wij ontwikkelen en engineeren met iedereen
mee en luisteren hierbij naar alle partijen, van opdrachtgever
tot montagebedrijf. We nemen in het
voortraject vrijblijvend de tijd om alle wensen van
bijvoorbeeld constructeur, architect, hoofdaannemer
en gevelbouwer maximaal te integreren in
onze prefab gevelelementen. Deze aanpak zorgt
'Met de architect begint alles:
hij bedenkt het esthetische concept
en de materialisatie'
Decomo heeft mee-ontwikkeld aan het gevelconcept van het Gerechtsgebouw Breda, dat zowel is
uitgevoerd met enkelschalige als sandwich betonelementen.
voor de nodige klik tussen partijen en garandeert
een goede start van een verdere samenwerking.
Wij zijn zelfbewust genoeg om alleen in te stappen
wanneer de architect een doorslaggevende
rol heeft. Met de architect begint alles: hij bedenkt
het esthetische concept en de materialisatie. Wij
denken mee met de aannemers. Decomo is ooit
gestart vanuit de aannemerij en wij kunnen de
werelden van ontwerp en uitvoering goed verbinden,
vanuit 50 jaar ervaring in het architectonisch
beton, in al zijn verschijningsvormen.” ❚
100 | STEDENBOUW.NL

NEZZT BOUWT
AAN DE TOEKOMST
NEZZT bouwt aan de toekomst. Een toekomst waarin
flexibiliteit en duurzaamheid essentieel zijn. We moeten
zuinig omgaan met onze grondstoffen en anders leren
kijken naar de woningbouw. Flexibele woonwijken,
permanente woontorens of een tijdelijk thuis. NEZZT
is betaalbaar, gemakkelijk samen te stellen en vliegensvlug
op te bouwen en te verplaatsen. Zo groeit, of
krimpt NEZZT met de samenleving mee. Bouwen aan
de toekomst doen wij samen. Een toekomst waarin wij
zelf de ruimte bepalen met een thuis voor elke fase in
ons leven.
WHAT’S NEZZT?
BY
DEMEEUW
Industrieweg 8
5688 DP Oirschot
+31 499 572 024
info@nezzt.nl
www.nezzt.nl

Thema Modulair Bouwen
Recent zijn de woonmodules in opdracht van woningcorporatie Stadgenoot toegepast in Stek Oost, Amsterdam, waar jongeren met verschillende
achtergronden samen een community gaan opbouwen.
Tekst | Lieke van Zuilekom
Beeld | NEZZT
MAAK KENNIS MET
DE VOLGENDE STAP IN WONEN
We leven in een dynamische wereld waarin we anders leven, wonen en op zoek gaan naar persoonlijk geluk en ruimte
om onszelf te ontplooien. Vandaag de dag gaat duurzaamheid niet langer alleen maar om materiaal. Gebruik is belangrijker
dan bezit en groei is eerder een kwestie van slimmer dan van meer. We doen wat we willen, waar we willen en
wanneer we willen en geven op een eigen wijze invulling aan onze identiteit. In zo'n wereld willen en kunnen we toch
niet meer statisch bouwen?
“Het traditionele woningaanbod slaagt er onvoldoende
in om de nieuwe woonvraag te beantwoorden”,
meent Bas de Haan, directeur van
NEZZT, een woonlabel van bouwbedrijf De Meeuw.
“Er is een dringend tekort aan passende woningen,
van de juiste omvang, met de juiste indeling,
met het juiste comfort en op de juiste plek. Aan
woningen die mensen een thuis bieden, in iedere
fase van hun leven. NEZZT speelt hierop in. Het
woonconcept ademt mee met de samenleving en
wijzigt, groeit, krimpt en past zich moeiteloos aan
de veranderende woonwensen aan. Alleenstaand,
starter, gezin of senior: NEZZT geeft mensen altijd
de ruimte die ze wensen en nodig hebben. En zijn
de woningen niet meer nodig, dan verhuist NEZZT
eenvoudig naar een andere plek of wordt de woning
gedeeltelijk of in zijn geheel teruggenomen.
Klaar voor de volgende bewoner, de volgende levensfase
en de volgende locatie. Dit is het nieuwe
wonen, volgens ons.”
HOGE GPR- EN EPC-SCORES
De NEZZT woningen scoren bovengemiddeld op
het vlak van energie, milieu, gezondheid, comfort,
gebruikskwaliteit en toekomstwaarde, vertelt De
Haan. “De NEZZT woningen behalen zeer hoge
GPR- en EPC-scores. Niet alleen door onze circulaire
aanpak, maar ook dankzij een uitstekende
schil isolatie. Alle woningen functioneren all-electric.
Een kleine, standalone lucht/water-warmtepomp
voorziet in een gasloze warmte- en warmtapwaterlevering.
Doordat deze warmtepomp de
restwarmte uit de ventilatie-retourlucht benut, is
een buitenunit niet nodig. Voor de verwarming
wordt een plintradiator geïnstalleerd. Zonnepanelen
voorzien in een duurzame energieopwekking.”
102 | STEDENBOUW.NL

Thema Modulair Bouwen
Alle woonmodules worden opgebouwd uit in eigen
huis ontwikkelde betonvloeren en een geïsoleerd
stalen frame. Voor de buitenwanden is gekozen
voor houtskeletbouw. “De binnen- en buitenafwerking
kunnen volledig op maat worden uitgewerkt.
Bijvoorbeeld met hout, gevelpanelen of steenstrips.
Daarnaast ontwikkelen we een aantal standaardconcepten.
Bijvoorbeeld voor woningcorporaties en
studentenhuisvesters, die dit zeer op prijs stellen.”
BIJZONDERE PROJECTEN
NEZZT is circa 4 jaar geleden in de markt geïntroduceerd.
Recent zijn de woonmodules in opdracht van
woningcorporatie Stadgenoot toegepast in Stek
Oost, Amsterdam, waar jongeren met verschillende
achtergronden samen een community gaan opbouwen.
“Voor dit project hebben we het voormalige
zorggebouw De Orangerie in Eindhoven – dat 12
jaar geleden is gerealiseerd door bouw bedrijf De
Meeuw – zorgvuldig ontmanteld”, vertelt De Haan.
“Alle woonmodules zijn vervolgens naar onze fabriek
vervoerd en grondig gereinigd voor renovatie
en hergebruik. Van de in totaal 815 units zijn binnen
enkele maanden niet alleen circulair wooncomplex
De binnen- en buitenafwerking kunnen volledig
op maat worden uitgewerkt.
Bas de Haan, directeur van NEZZT, een
woonlabel van bouwbedrijf De Meeuw.
'Ons woonconcept ademt mee met
de samenleving en wijzigt, groeit,
krimpt en past zich moeiteloos aan de
veranderende woonwensen aan'
‘Stek Oost’ (250 studio’s) gebouwd, maar ook een
school in Nijkerk en een kindcentrum in Rosmalen.
Op dit moment zijn we druk bezig met een project
in Purmerend, waar in opdracht van de gemeente
200 tijdelijke NEZZT woningen voor 4 locaties worden
geleverd. Halverwege oktober worden de eerste
20 studio’s geproduceerd, die aan een EPC van
< 0,2 en een GPR van > 8,14 voldoen. Daarmee
presteren de studio’s aanzienlijk beter dan standaard
nieuwbouwprojecten.” ❚
Alle woonmodules worden opgebouwd uit in eigen huis ontwikkelde betonvloeren en een geïsoleerd stalen frame.
Voor de buitenwanden is gekozen voor houtskeletbouw. (Beeld: Thomas Abrahams)
STEDENBOUW.NL | 103

WWW.JANSNEL.COM
Jan Snel staat
voor snel, modulair
en circulair bouwen
Jan Snel bouwt snel, modulair en circulair: gebouwen worden gebouwd in de
fabriek, geplaatst op locatie en na gebruik, gedemonteerd en hergebruikt. Nu
wil Jan Snel een stap verder gaan. We willen niet alleen de units hergebruiken,
maar volledig circulair bouwen. Een belangrijke stap is een circulair design
waarbij gebouwen zo worden ontworpen, dat we alle materialen later kunnen
hergebruiken in nieuwe gebouwen. Samen met onze klanten en leveranciers
willen we de stap maken naar een circulair gebouwde omgeving.
Dat is onze ambitie voor de komende jaren.
Kijk voor meer informatie op www.jansnel.com

Thema Modulair Bouwen
Tekst | Jan-Kees Verschuure
Beeld | Grizli Studio
GROEIENDE VRAAG NAAR FLEXIBELE WOONVORMEN
OPENT DEUREN VOOR CIRCULAIRE, MODULAIRE BOUW
Opdrachtgevers in de bouw hebben een groeiende behoefte aan flexibel vastgoed, merkt Jan Snel. De modulaire bouwer
zet daarbij in op circulariteit. Tegelijkertijd groeien de mogelijkheden in het marktsegment met betrekking tot gestapelde
bouw. “Van oudsher hergebruiken wij bestaande units en onderzoeken wij de mogelijkheden met betrekking tot optimalisatie
van gebruik. Circulaire bouw kan in onze ogen niet los worden gezien van de groeiende vraag naar flexibel
vastgoed”, zegt projectleider circulariteit Daan Kosterman.
Zelfstandig opererend, modulair bouwer Jan Snel
heeft recentelijk de totale jaarproductie van units
laten doorlichten op CO 2
-uitstoot, middels het
softwareprogramma EcoChain. “Daaruit kwam
een aantal interessante zaken naar voren”, zegt
Kosterman. “Voorop staat dat beton en staal het
zwaarst meewegen in de CO 2
-uitstoot. Deze constructie-onderdelen
hebben al een belangrijke rol
in het hergebruik van onze units.” Meer winst valt
te boeken in de productieketen, met duurzaam
geproduceerde grondstoffen en vermindering van
gebruik. “Bouwmaterialen als EPS-isolatie worden
inmiddels door de producent teruggenomen.
Maandelijks gaat tachtig kuub aan piepschuim terug
naar de fabriek. Dat is een significante ontwikkeling
in de verduurzaming van de keten.”
HOOG- EN LAAGBOUW
Jan Snel ziet de vraag naar circulaire bouw vanuit
de opdrachtgever nog niet direct exploderen; de
vraag naar flexibel vastgoed doet dat wel en beide
ontwikkelingen vullen elkaar aan, zegt Kosterman.
“Wij zien een groeiende vraag naar vastgoed dat
op termijn voor andere doelgroepen kan worden
aangewend. Bijvoorbeeld studentenwoningen
die nu nodig zijn, maar op termijn misschien
overbodig worden.” Jan Snel kan op die manier
inspelen op de kortetermijnvraag, maar ook de
units na verloop van tijd weer opnieuw inzetten.
Verschillende projecten waarin Jan Snel als aannemer
fungeert gaan inmiddels die richting uit,
zoals Startblok Elzenhagen in Amsterdam-Noord,
een project voor 540 studenten en statushouders.
“Veel opdrachtgevers hebben behoefte aan flexibele
woonvormen, zowel bij hoog- als laagbouw.
'Maandelijks gaat
tachtig kuub aan
piepschuim terug
naar de fabriek'
Modulaire systemen worden doorontwikkeld voor hoogbouwprojecten.
In Groningen bouwen wij bijvoorbeeld wisselwoningen
voor mensen die in verband met de renovatie
van hun beschadigde woning een tijdelijke
woonplek zoeken.”
TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN
“Zoals gezegd is de zoektocht naar een totaal
circulaire bouw ons uitgangspunt, en is de conventionele
aanpak met hergebruik van bestaande
systemen al een goede stap”, vervolgt Kosterman.
“Uiteraard optimaliseren wij de productieketen in
het kader van grondstofgebruik; daarnaast gaan
wij op zoek naar nieuwe vormen van circulair design.
Zo onderzoeken wij de mogelijkheid van een
volledig houten unit.” Ook de stapeling van units
bevindt zich in een optimalisatieproces. Jan Snel
gaat in het Duitse Bochum studentenwoningen
neerzetten tot twaalf verdiepingen hoog. Bij hoogbouw
komen er beduidend hogere eisen kijken in
het kader van brandveiligheid. Daarom wordt
het leidingwerk geoptimaliseerd voor gestapelde
bouw. Jan Snel probeert op deze wijze continu
nieuwe concepten te verzinnen voor de optimale
samenstelling. “Modulaire bouw wordt op termijn
steeds meer circulair, maar vooral flexibeler in gebruik
en duurzamer in de productieketen.” ❚
STEDENBOUW.NL | 105

Thema Modulair Bouwen
Tekst en beeld | Wagenbouw Bouwsystemen B.V.
HOE WORDT NEDERLAND AANTREKKELIJK VOOR ARBEIDSMIGRANT EN WERKGEVER?
HUISVESTING - PASSEND,
HAALBAAR & BETAALBAAR
Veel EU-landen kampen met een vergrijzingsprobleem. Dit creëert tekorten op de arbeidsmarkt. Om deze tekorten op te
lossen, doen veel bedrijven een beroep op arbeidsmigranten. Ook in Nederland is de arbeidsmigrant onmisbaar geworden
voor nagenoeg elke bedrijfstak. Dit levert een uitdaging op, want hoe zorg je er als land en bedrijf voor dat de keuze
op jou valt en niet op een ander? Hierbij speelt goede huisvesting steeds vaker een belangrijke rol.
Niet alleen de hoogte van het salaris is bepalend voor de keuze van de arbeidsmigrant, maar ook de kwaliteit en de prijs van de aangeboden huisvesting.
Waar men wil werken, wordt steeds meer bepaald
door huisvesting. Fatsoenlijke huisvesting
voor arbeidsmigranten moet vanzelfsprekend zijn.
SALARIS, KWALITEIT EN PRIJS
Niet alleen de hoogte van het salaris is bepalend
voor de keuze van de arbeidsmigrant, maar
ook de kwaliteit en de prijs van de aangeboden
huisvesting. En juist bij die huisvesting loopt het
vaak spaak. Het woningtekort is de laatste jaren
toegenomen en de doelstellingen van lokale
en landelijke overheden om meer woningen bij
te bouwen, worden niet gehaald. Het gevolg:
bestaande woningen worden door beleggers
opgekocht om daar onder meer arbeidsmigranten
in te laten wonen. Een nadeel hiervan is dat
deze woningen in zekere mate aan de reguliere
woningmarkt worden onttrokken, waardoor de
wachttijden voor o.a. starters toenemen.
MODULAIRE BOUW
ALS ALTERNATIEF
Er moeten dus simpelweg meer woningen komen.
Innovatieve bouwmethoden bieden mogelijkheden
voor zowel tijdelijke als permanente huisvesting,
zeker als er seriematigheid van toepassing is.
Onderdelen van modulaire woningen worden namelijk
in vaste eenheden in de fabriek gemaakt.
Serieproductie houdt de prijs laag. Bovendien kan
hiermee snel op locatie gebouwd worden met
minimale overlast voor de omgeving. Daarmee
wordt het bouwen een innovatief en geïndustrialiseerd
proces.
Na verloop van tijd kan het gebouw uitgebreid
of verplaatst worden. Door de modulariteit kan
het gebouw op een andere locatie worden hergebruikt.
Het circulaire bouwen is daarmee één van
de kernwaarden van deze bouwmethode.
106 | STEDENBOUW.NL

Thema Modulair Bouwen
DE KWALITEIT VAN
PERMANENTE BOUW
Modulaire bouw voldoet aan alle woon- en bouweisen.
Het systeem bestaat uit industrieel vervaardigde
bouwelementen met een hoge kwaliteit in
detaillering en afwerking. De elementen voldoen
aan het geldende Bouwbesluit, de eisen aan
het binnenklimaat en de architectonische eisen.
De kwaliteit is zo hoog dat een tijdelijk gebouw
voor migranten zelfs als permanent gebouw kan
gaan functioneren.
“De ruimtes zijn goed geïsoleerd en dempen omgevingsgeluid”,
aldus John Ouburg, accountmanager
bij Wagenbouw Bouwsystemen B.V.. “Ook
heeft elke bouwlaag een betonvloer, waardoor het
contactgeluid nihil is. Door geluidsisolerende ma-
terialen is de geluidsoverdracht tussen de kamers
zeer laag, waardoor privacy gewaarborgd is.”
GEAVANCEERDE ISOLATIE­
PAKKETTEN EN KOELINSTALLATIES
“Soms vragen opdrachtgevers: ‘Maar dat platte
dak, is dat niet warm?’. Door het gebruik van geavanceerde
isolatiepakketten en koelinstallaties
(optioneel) is dat niet langer het geval. Ook op dit
gebied voldoet WONDUR aan de regels van het
Bouwbesluit. Desgewenst kunnen wij effectieve
maatregelen nemen om een gebouw tot aan een
energielabel A te isoleren. Ook is het mogelijk om
een kapconstructie of hellend dak te plaatsen,
voor een esthetisch effect of met zonwerende
functie. Uiteraard kunnen er ook zonnepanelen
geplaatst worden.” ❚
'Innovatieve bouwmethoden bieden
mogelijkheden voor zowel tijdelijke als
permanente huisvesting, zeker als er
seriematigheid van toepassing is'
Wagenbouw Bouwsystemen B.V. (onderdeel
van Dutch Cabin Group) heeft samen
met Kavel44 B.V. het initiatief genomen
om het Wondur concept op de markt te
introduceren. Het concept wordt in de fabriek
gebouwd en in complete modulaire
eenheden op de bouwplaats afgeleverd.
Daarbij wordt gekeken naar de optimale
gebouwconfiguratie. Wondur streeft naar
een optimalisatie van de vorm in relatie tot
het materiaalgebruik. Zoals de hegaxon
het resultaat is van de optimalisatie van
de honingraat in de natuur, is Wondur dit
voor migrantenhuisvesting.
"De kwaliteit is zo hoog dat een tijdelijk gebouw voor migranten zelfs als
permanent gebouw kan gaan functioneren."
Enkele voordelen van het
WONDUR concept:
· Toekomstbestendig: aanpasbaar in
tijden van groei én krimp;
· Tijdwinst (bouwtijd tot 50% korter);
· Minimale overlast voor de omgeving;
· Diverse mogelijkheden binnen
het ontwerp;
· Seriematige productie en standaardisatie
maken de huisvesting haalbaar
en betaalbaar.
STEDENBOUW.NL | 107

Villa Euphonia Alphen aan den Rijn
Art impression van Villa Euphonia (Copyright: van Egmond architecten, Noordwijk).
Tekst | Chris Elbers Beeld | R.A. van Leeuwen Bouw en Projectontwikkeling BV / van Egmond architecten, Noordwijk
ZELFDRAGENDE DAKCONSTRUCTIE OP
MAAT VOOR ALPHENSE PARKVILLA'S
Al meer dan vijftig jaar wijst UNILIN Insulation ontwikkelaars, architecten en aannemers de weg naar de optimale isolatieoplossing.
Het productengamma van het Oisterwijkse bedrijf is niet alleen bijzonder uitgebreid en divers, ook qua
flexibiliteit en toepasbaarheid liggen de kwaliteitsproducten van UNILIN op pole position. Eén van de toppers is UNIFAS,
het in eigen huis ontwikkelde zelfdragende prefab daksysteem dat zowel eindgebruikers als verwerkers de nodige voordelen
oplevert. Anthony van der Helm, die het product namens R.A. van Leeuwen Bouw en Projectontwikkeling in de
praktijk toepaste, is dan ook razend enthousiast over de vinding.
UNIFAS is de verkorte schrijfwijze van UNILIN
Flexible Airtight Structural, een naam waarin de
voornaamste kenmerken van het volledig op maat
te fabriceren dakconcept zijn vervat. Zo staat het
product, één van de oplossingen van de afdeling
Prefab Solutions, voor uitstekende isolatiewaardes
en een sublieme luchtdichtheid. Maar het belang-
'Het prefab daksysteem biedt
eindgebruikers én verwerkers de
nodige voordelen'
108 | STEDENBOUW.NL

Villa Euphonia Alphen aan den Rijn
rijkste pluspunt van het systeem is toch wel het
wooncomfort voor de eindgebruiker. Zo zorgen
geïntegreerde hoek- en kilkepers ervoor dat er onder
de zelfdragende constructie geen sprake is van
ruimteverlies. Het ontbreken van nok- en tussengordingen
levert hieraan eveneens een bijdrage.
Last but not least kenmerkt UNIFAS zich door een
uiterst korte voorbereidings- en levertijd en een
haast ongekend verwerkingsgemak.
PERFECT PASSEND
Vooral die laatstgenoemde voordelen zorgen bij
Anthony van der Helm voor tevredenheid en enthousiasme.
Als uitvoerder begeleidt hij namens
R.A. van Leeuwen Bouw en Projectontwikkeling
de realisatie van Villa Euphonia, een geheel van
vier riante, geschakelde villa's dat in het monumentale
Park Rijnstroom nabij het centrum van
Alphen aan den Rijn in november van dit jaar
wordt opgeleverd. “UNIFAS is een prachtig mooi
product dat volledig voor deze specifieke toepassing
op maat is gemaakt”, jubelt Van der Helm.
“Samen met onze projectleider ben ik in de aanloop
van het project met UNILIN rond de tafel
gegaan. Daarbij zijn met name alle details betreffende
de dakkappen besproken. Aansluitend heeft
De montage van de dakkapellen.
'Op de projectlocatie bleek alles perfect
te passen en supersnel te monteren'
De gemonteerde UNIFAS dakelementen zoals aangeleverd vanuit de fabriek.
UNILIN een voorlopige tekening gemaakt die we
eigenlijk meteen definitief konden maken. Nadat
alle prefab componenten, inclusief alle losse elementen
en verbindingen, als een totaalpakket op
de projectlocatie waren geleverd, bleek alles perfect
te passen en supersnel te monteren. UNIFAS
is wat mij betreft dan ook dé oplossing wanneer je
snel en gemakkelijk een dak wenst te construeren,
zelfs in het geval van zeer complexe vormen.”
DAKKAPELLEN
Naast de verwerking van vier UNIFAS dakkappen
verwerkte R.A. van Leeuwen in Alphen aan den Rijn
ook nog eens dertien ruwbouw dakkapellen van
UNILIN. Dit uit drie losse onderdelen (twee zijwangen
en een dak) bestaande product kan zowel op
rechte als getoogde daken worden toegepast en is,
net als UNIFAS, eenvoudig en razendsnel te monteren.
Zónder dat er gebruik hoeft te worden gemaakt
van een kraan of steiger. “Met de afzonderlijke onderdelen,
waarmee je een maximale overspanning
kunt maken van 5.000 millimeter, bouw je in slechts
10 minuten een volwaardige dakkapel”, aldus Van
der Helm. “En wat ook mooi is: beide producten
sluiten naadloos op elkaar aan. Wanneer een dak
geïsoleerd wordt met de dakelementen van UNIFAS,
kan het geheel zeer gemakkelijk worden uitgebreid
met een ruwbouw dakkapel van UNILIN. Een gegeven
dat de doordachte en maatgerichte aanpak van
het bedrijf andermaal onderschrijft.” ❚
STEDENBOUW.NL | 109

Timmerfabriek WEBO 30 jaar Rijssen
Tekst | Suzanne van Gaale
Beeld | WEBO
WEBO KLANTEVENT IN HET
TEKEN VAN INNOVATIE
Timmerfabriek WEBO in Rijssen bestaat 30 jaar. Dit werd gevierd tijdens een speciaal klantevent op vrijdag 13 september
jl. Naast een rondleiding door de fabriek kregen de gasten een exclusieve preview van de nieuwste ontwikkeling binnen
het bedrijf.
Wie gelooft er in disruptieve verandering? Wie
denkt dat de samenwerking in de bouw binnen nu
en tien jaar sterk verandert? En wie gelooft dat er
grote veranderingen nodig zijn in de bouw? Met
deze drie vragen probeerde Willem Haase, directeur
timmerfabriek WEBO, zijn gasten te peilen en
te prikkelen. Het typeert de jonge directeur. Sinds
hij het bedrijf in 2008 van zijn vader Jan Haase
overnam, waait er een nieuwe frisse wind. Hij
gooide het roer om en zet vol in op ontwikkeling
en innovatie. Het bedrijf positioneert zich dan ook
als ‘Uitvinders in de timmerindustrie’. In 1988
werkten er acht mensen en was de corebusiness
de productie van houten kozijnen, deuren en ramen.
Inmiddels is dat ingehaald door innovatie en
anno vandaag telt het bedrijf honderd man, drie
productielocaties en verdienen ze hun geld vooral
met de productie van prefab HSB-elementen en
hun paradepaardje het Steigerloos® Bouwen.
“Ik heb een passie voor processen en innovatie”,
aldus Willem. “Ik geloof in industrialisatie in de
110 | STEDENBOUW.NL

Timmerfabriek WEBO 30 jaar Rijssen
bouw. De bouwwereld is de minst efficiënte industrie
van de wereld, industrialisatie is daarvoor de
oplossing. Zo werken wij al jaren met BIM. Al onze
processen worden vanuit BIM aangestuurd. De
stap om over te gaan naar een geautomatiseerde
fabriek is dan dichtbij. Het wordt tijd dat we in de
branche weer wat gaan doen. Als het aan mij ligt,
gaat er in de komende jaren heel wat veranderen
in de bouw.”
FABRIEKSTOER
Tijdens het klantevent was er niet alleen tijd voor
woorden, maar ook om de timmerfabriek in actie
te zien. Zo zagen de gasten onder meer op de productielocatie
van het Steigerloos® Bouwen met
eigen ogen hoe bij WEBO complete gevelsystemen
in elkaar gezet en afgewerkt worden. In het jubileumprogramma
werd tevens een uitstapje gemaakt
naar innovatie in de autobranche. Gastspreker Robert
Dingemanse, CEO PAL-V, vertelde boeiend het
verhaal over de vliegende auto.
PLUG-IN VOOR REVIT
Het klantevent was tevens het moment om de
gasten te trakteren op de exclusieve preview van
de laatste ontwikkeling binnen WEBO. Willem:
“Wij zijn continu op zoek naar kansen om processen
te verbeteren. Voor het softwareprogramma
Revit hebben wij een WEBO plug-in ontwikkeld.
Met deze plug-in kun je ieder gewenst model kozijn
selecteren en in een 3D omgeving plaatsen in
het te ontwikkelen gebouw. De meerwaarde voor
onze klanten is dat zij hiermee direct een definitief
tekenwerk hebben, de kosten inzichtelijk hebben
en direct kunnen bestellen. Als de hele bouwkolom
dit gaat doen, kunnen we samen digitaal een
huis bouwen. Daarmee maken we met elkaar een
grote stap.” De WEBO plug-in is in de laatste fase
van ontwikkeling. In de eerste helft van 2020 verwacht
men de definitieve release ervan. ❚
STEDENBOUW.NL | 111

Akoestiek
De Living Walls van Maars voldoen aan alle aanvullende eisen op gebied van brandwerendheid, akoestiek en aardbevingsbestendigheid.
Tekst | Gerrit Tenkink
Beeld | Maars Living Walls
‘ONZE EXPERTISE GEEFT
ONS EEN VOORSPRONG’
Al bijna 75 jaar is Maars Living Walls een bekende naam in de wereld van systeemwanden in onder andere kantoorgebouwen,
luchthavens, fabrieken, scholen, ziekenhuizen, winkels en hotels. Maatwerk en innovatie zijn standaardbegrippen
bij het bedrijf uit Harderwijk. Akoestiek speelt in toenemende mate een belangrijke rol.
De naam Maars Living Walls staat voor multifunctionele wanden die ventileren,
maar ook in staat zijn om bijvoorbeeld geluid te absorberen. De dynamiek
van het bedrijf is terug te vinden in nieuwe producten en nieuwe productiemethoden,
maar ook in nieuwe materialen en nieuwe ‘looks’. “Focus en je
doorlopend blijven ontwikkelen zijn absolute noodzaak in deze markt”, zegt
Evert van den Enden, General Manager voor Nederland en Frankrijk bij Maars.
OVERNAME
Het bedrijf startte in 1946 in Amsterdam als producent van lichtarmaturen.
In 1964 kwamen daar plafondsystemen bij, in 1968 aangevuld met systeemwanden.
Uiteindelijk koos Maars er in 2006 voor om zich volledig te specialiseren
in systeemwanden. Inmiddels was het bedrijf (in 1960) verhuisd naar
Harderwijk, waar tot op heden het gehele proces, van productie tot en met
R&D en sales zijn samengebracht. Maars is altijd een familiebedrijf geweest,
'We garanderen kwaliteit en
duurzaamheid aan de hand
van meer dan 140 certificaten'
maar is recentelijk gekoppeld aan een nieuwe strategische eigenaar: de
Amerikaanse meubelfabrikant Herman Miller. De overname biedt Maars de
kans om internationaal te groeien. Met name de Verenigde Staten is voor
Maars een absolute groeimarkt.
112 | STEDENBOUW.NL

Akoestiek
FOCUS
Van den Enden legt uit dat focus absolute noodzaak is in de wereld van de
systeemwanden. “We voldoen aan alle aanvullende eisen op gebied van
bijvoorbeeld brandwerendheid, akoestiek en aardbevingsbestendigheid. Wij
hebben het voordeel dat Nederland, zeker op gebied van akoestiek, één van
de koplopers is wat betreft regelgeving. Onze expertise geeft ons een voorsprong.
In het eigen laboratorium worden de wanden getest conform de ISOen
ASTM-normen. We garanderen kwaliteit en duurzaamheid aan de hand
van meer dan 140 certificaten. Alle wandsystemen van Maars voldoen aan
de hoge eisen van het Cradle tot Cradle Certified Bronze-certificaat. Alle componenten
zijn volledig herbruikbaar. Maars gebruikt duurzame systeemwanden
in haar projecten, wat wordt aangetoond met het BREEAM-certificaat
dat het desbetreffende gebouw ontvangt. Daarnaast hebben we onze eigen
trendwatchers die hun bijdrage leveren op het gebied van esthetiek, want ook
systeemwanden zijn aan mode onderhevig.”
we een vervijfvoudiging van de isolatiewaarden op het gebied van akoestiek
voorbij zien komen. 80 Procent van onze producten heeft staal als basis. De
combinatie met een backing van bijvoorbeeld gips zorgt voor de juiste isolatie
en perforatie zorgt voor een goede geluidsabsorptie. Omdat onze eigen
R&D en productie zich op één locatie bevinden, zijn we in staat om snel de
gevraagde akoestische performance te leveren.” ❚
PROJECTEN
De Verenigde Staten en Duitsland zijn voor Maars op dit moment de absolute
groeimarkten. In Nederland is het bedrijf bij grote prestigieuze projecten betrokken,
zoals het ICC, Eurojust en de Hoge Raad. Op dit moment zijn projecten
van EMA, Vrije Universiteit en Fontys Hogeschool in uitvoering.
AKOESTIEK
Akoestiek is een belangrijk onderdeel als het om systeemwanden gaat. Maars
levert een uitgebreid programma wanden en deuren op het gebied van brandwerendheid
en akoestiek. “Op het gebied van akoestiek leveren we wanden
die geluidsisolerend zijn tot minder dan 60 dB. De afgelopen jaren hebben
Bij het ontwerpen van wanden speelt creativiteit een steeds belangrijkere rol.
Maars Living Walls
blijft in beweging
In de wereld van Maars zijn we al meer
dan 70 jaar gedreven om samen te slagen.
In een verrassend snel tempo jagen we
onze dromen en ambities na, we zijn
innovatief en een A-merk in onze branche.
Onze multifunctionele systeemwanden
staan voor duurzaamheid, maatwerk,
innovatie en integratie. Deze wanden vind je
terug in segmenten als kantoorgebouwen,
luchthavens, fabrieken, ziekenhuizen en
hotels. Misschien herken je ons wel van
onze projecten bij o.a. Deloitte The Edge,
Rabobank en Randstad. Kijk ook eens
op maarslivingwalls.nl.
STEDENBOUW.NL | 113

Woningbouw
Het verbeteronderhoud richt zich op duurzaamheid, esthetica en leefbaarheid.
Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Team ERAflats
CAPELSE ERAFLAT WORDT TOEKOMSTPROOF
ERAflats zijn een begrip in de Nederlandse woningbouw. Ze werden in de jaren zestig en zeventig gebouwd als antwoord
op de kwantitatieve woningnood en zijn nog altijd geliefd vanwege hun ruime, lichte woningen. Zo ook de Purmerhoek.
Deze immense flat in Capelle aan den IJssel is alweer de derde ERAflat van woningcorporatie Havensteder die toekomstproof
gemaakt wordt.
Voor het verbeteronderhoud van haar ERAflats
ging Havensteder een intensieve samenwerking
aan met Team ERAflats, een joint venture van
Smits Vastgoedzorg en ERA Contour. Bijzonder
is dat laatstgenoemde 55 jaar geleden ontstaan
is uit de oorspronkelijke bouwer van de ERAflat.
Aannemer J.P. van Eesteren kwam in de zestiger
jaren met de revolutionaire ‘Van Eesteren Rationele
Aanpak’, kortweg ERA. Met deze industriële
bouwmethode werd in zeer korte tijd een grote
hoeveelheid woningen gerealiseerd. In totaal zijn
er zo’n 11.000 ERAflat-woningen. De helft daarvan
staat in Rotterdam en omgeving. Ook voor Smits
Vastgoedzorg zijn de ERAflats niet onbekend; zij
draagt al jarenlang de verantwoordelijkheid voor
het onderhoud aan duizenden van deze woningen.
GESPECIALISEERDE, VASTE TEAMS
Team ERAflats nam al zo’n duizend ERAflatwoningen
van verschillende woningcorporaties
onder handen. Nog eens duizend woningen worden
nu aangepakt. “We staan voor een enorme
opgave”, zegt Jurgen Weerdenburg, die samen
met Hans van der Krogt de directie van Team ER-
Aflats vormt. “Die opgave gaat verder dan het
114 | STEDENBOUW.NL

ERAflat Purmerhoek Capelle aan den IJssel
uitvoeren van deze grootschalige onderhoudsprojecten. We denken vanaf het
begin mee in de planvorming en zijn verantwoordelijk voor het ontwerp en
de bewonersbegeleiding. Hiervoor vormden we gespecialiseerde, vaste teams
van eigen medewerkers en ketenpartners. Met elkaar doen we een schat aan
kennis en ervaring op, die we één op één kunnen toepassen op lopende en
nieuwe projecten.” Van der Krogt voegt toe: “Tegelijkertijd vraagt deze ‘design
& build-achtige’ aanpak om vernieuwend opdrachtgeverschap. Havensteder
toont lef en vertrouwen door omvangrijke projecten als de Purmerhoek en
eerder Lewis & Eliot in Rotterdam op dergelijke wijze met ons aan te gaan.”
DUURZAAM, ESTHETISCH EN LEEFBAAR
Het verbeteronderhoud richt zich op duurzaamheid, esthetica en leefbaarheid.
Weerdenburg licht de verbeteringen toe: “Het duurzaamheidslabel gaat van E/F
naar A. We monteren dubbele en drielaagse beglazing en isoleren de kopgevels,
wanden en bergingen. Daarnaast maken we het verwarmingssysteem geschikt
voor toekomstige aansluiting op stadsverwarming.” Andere werkzaamheden
betreffen asbestsanering en veel schilderwerk. In de woningen komen nieuwe
radiatoren, vraaggestuurde ventilatie en een intercomsysteem. Ook krijgen de
meeste woningen een nieuwe keuken, badkamer en toilet.
VEILIGE, PRETTIGE BELEVING
Esthetisch gezien leverde A3 Architecten knap werk. De architect met wie
Team ERAflats intensief samenwerkt, liet de oorspronkelijke kwaliteiten van
de flat – het krachtige lijnenspel, de betonranden, de randen op de kopgevel
en de witte hekwerken – intact. Tegelijkertijd zorgde A3 Architecten met
de juiste ingrepen voor een veilige, prettige beleving van de flat. Zo worden
de lifthallen en trappenhuizen opgefrist. De plinten krijgen een nieuwe
uitstraling, bestaande uit een raster van prefab beton en kleine LED-strips.
De galerijhekken op de eerste verdieping krijgen een transparant glashek. De
hoofdentrees sluiten hier visueel op aan met hoge, glazen puien.
MINIMALE OVERLAST
De werkzaamheden in de woningen lijken op een militaire operatie. Team ERAflats
doet er alles aan om elke woning binnen elf dagen uit te voeren. Niet alleen
om de voortgang in het werk te houden, maar vooral ook om de afspraken
met de bewoners na te komen. “We treffen ook de nodige voorzieningen om de
overlast voor de bewoners te minimaliseren”, aldus Van der Krogt. “We scheiden
bouw- en bewonerswegen zoveel mogelijk door te werken aan de galerijzijde
en niet aan de balkonzijde van de flat. Op het parkeerterrein staat een speciaal
ingericht Bad-Huis met toilet- en douchegelegenheden. Daarbij bevindt zich een
rustwoning, waar bewoners tijdens de werkzaamheden kunnen verblijven.”
WOONCOACH
Havensteder en Team ERAflats besteden veel aandacht aan de begeleiding van
de bewoners. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor de wooncoach, die al
enkele maanden voorafgaand aan de werkzaamheden met de bewoners in ge-
Op het parkeerterrein staat een speciaal ingericht Bad-Huis met toilet- en
douchegelegenheden.
'Met elkaar doen we
een schat aan kennis en
ervaring op'
sprek gaat. Er zijn overleggen met de klankbordgroep en via enquêtes worden
de wensen van de bewoners geïnventariseerd. Ook worden de bewoners zoveel
mogelijk meegenomen in de planvorming. Tijdens informatiebijeenkomsten krijgen
zij de uiteindelijke plannen gepresenteerd. Weerdenburg: “Vanaf dat moment
gaat het instemmingstraject van start. Met onder meer een modelwoning
namen we de bewoners zoveel mogelijk mee in wat zij konden verwachten
van het verbeteronderhoud. Uiteindelijk is dit traject zeer goed en snel verlopen.”
Van der Krogt voegt toe: “Na instemming volgt het traject van de warme
opnames en individuele bewonersgesprekken. En tijdens de uitvoering worden
bewoners uiteraard ook door onze wooncoach en uitvoerders begeleid.”
PRETTIGE SFEER, GOEDE VOORTGANG
“Werken in een bewoonde omgeving vereist meer dan technische skills”,
benadrukt Van der Krogt. “Oog en aandacht hebben voor de bewoner is minstens
zo belangrijk. De mensen van Team ERAflats hebben dit in de genen.”
Weerdenburg: “En, dat mag ook gezegd worden, we voelen ons erg welkom
bij de bewoners tot nu toe. We weten dat we, ondanks dat we heel veel
maatregelen nemen en zorgvuldig communiceren, toch veel vragen van de
bewoners. Als we in hun woning aan het werk gaan, maar ook als we bij hun
buren verderop bezig zijn.” Het goede contact met de bewoners, maar ook
de goede onderlinge samenwerking binnen Team ERAflats, betaalt zich uit in
een prettige sfeer en goede voortgang. Van der Krogt en Weerdenburg zien de
oplevering eind 2020 dan ook met vertrouwen tegemoet. ❚
Projectinfo
Duurzaam glas in alle woningen Purmerhoek
Voor het verbeteronderhoud van de Purmerhoek in Capelle aan
den IJssel levert en monteert Jansenglas Hoogvliet BV al het
glas voor de 504 woningen. De allround glasspecialist voorziet
ook een deel van de algemene ruimten van nieuw glas.
“In totaal gaat het om zo’n 8.500 vierkante meter triple glas”,
vertelt directeur/eigenaar Ronald Jansen van Jansenglas Hoogvliet
BV. “Alles wat er verder bij komt kijken, nemen we mee. Zo
leveren en monteren we alle roosters, ongeveer 39.000 strekkende
meter glaslatten en 1.512 hardglazen klepramen.”
Twee woningen per dag
Na uitvoering van een proefstrang in januari 2019 startte
Jansenglas Hoogvliet BV in mei met de montage van het glas in
de woningen. Jansen: “We zitten vrij vroeg in de trein van werkzaamheden.
Op dag één wordt de woning afgedekt en op dag
twee halen de asbestsaneerders de oude ramen eruit. Direct
daarna plaatsen wij het nieuwe glas. We leveren elke dag twee
woningen op. Inmiddels hebben we 112 woningen gedaan en
gaan we gestaag door naar woning 504.”
STEDENBOUW.NL | 115

ERAflat Purmerhoek Capelle aan den IJssel
Projectinfo
‘Misgrijpen is geen optie’
Breur IJzerhandel voorziet Team ERAflats van alle gereedschappen, bevestigingsmaterialen
en brandwerende afdichtingen voor de Purmerhoek. Het familiebedrijf levert
zo’n 50.000 artikelen en denkt mee in de filosofie van de klant.
Als vaste leverancier van zowel ERA Contour als Smits Vastgoedzorg is Breur IJzerhandel
een betrouwbare partner voor de bouwcombinatie. “Die betrouwbaarheid
is belangrijk”, zegt salesmanager Jasper van Dijk van Breur IJzerhandel. “Zonder
onze materialen kan de klant vertraging oplopen in het proces. Misgrijpen is dus
geen optie.”
Meedenken in het brandveiligheidsproces
Breur IJzerhandel heeft tevens een adviserende rol en denkt onder meer mee in
het brandveiligheidsproces. Van Dijk geeft als voorbeeld: “De woningen staan met
elkaar in verbinding met leidingwerk. Om brandoverslag te voorkomen, adviseren
wij producten die hier van toepassing zijn. Hierdoor heeft de woning een brandklasse
van 60 min.”
Inspelen op wensen
Om het proces te bespoedigen, is vooraf een planning uitgewerkt om de bestellingen
gefaseerd (één maal per twee weken) op het werk te leveren. Van Dijk gaat bovendien
tweewekelijks naar de bouwlocatie, om het proces te continueren. “Zo spelen we
voortdurend in op de wensen en behoeften van Team ERAflats.”
Projectinfo
‘Door techniek een betere toekomst’
Installatiebedrijf Slagboom Vlaardingen Elektrotechniek
is gespecialiseerd in het nieuw bouwen of renoveren
van praktisch alle soorten projecten. Of het nu gaat
om utiliteitswerken, scholen, politiebureaus, brandweerkazernes,
winkels, hotels, horeca of bedrijfsgebouwen,
bij Installatiebedrijf Slagboom Vlaardingen
Elektrotechniek bent u aan het juiste adres.
“Ook op het gebied van flatrenovaties zijn wij geen
onbekende speler”, aldus het bedrijf. “Wij zijn trots om
als E-installateur en als vaste co-maker van ERA-Smit
bij dit mooie project Purmerhoek te zijn betrokken.”
“Slagboom Vlaardingen Elektrotechniek beschikt
over een schat aan kennis en ervaring, dus voor
ieder projecten kunt u bij ons terecht. Wij verzorgen
de complete elektrotechnische installaties, licht- en
krachtinstallaties, gebouwbeheersystemen, domotica-oplossingen,
beveiligingsinstallaties, camerasystemen,
datanetwerken en zonnepaneleninstallaties
(pv). En dat alles onder het motto ‘Door techniek een
betere toekomst'.”
Partner bij
renovaties
DOOR TECHNIEK EEN BETERE TOEKOMST
HORECA EN RETAIL
MKB EN INDUSTRIE
SPORT, CULTUUR EN RECREATIE
010 2 888 444
VASTGOED & BOUW
WONING CORPORATIES
ZORG- EN ONDERWIJS INSTELLINGEN
Slagboomvld.nl
116 | STEDENBOUW.NL

746-6735_brabant.indd 1 09-11-17 10:40
ERAflat Purmerhoek Capelle aan den IJssel
Projectinfo
Rockpanel en aftimmerhout op maat
Zesduizend vierkante meter rockpanel voor de buitengevel en
al het aftimmerhout voor in de woningen. Dat levert Heuvelman
Hout voor het verbeteronderhoud van de Purmerhoek in Capelle
aan den IJssel.
Heuvelman Hout was eerder al betrokken bij de renovatie van
de ERA-flats aan de Sinclair Lewis- en Eliotplaats in Rotterdam-
Ommoord. “Op basis van die ervaringen betrok het bouwteam
ons ook bij de Purmerhoek”, zegt accountmanager Aad Hobo
van Heuvelman Hout. “Onze samenwerking met ERA Contour,
één van de bouwteampartners, gaat verder terug. Die samenwerking
was er al toen ik twintig jaar geleden bij Heuvelman
Hout begon.”
Meerdere leveringen per week
Heuvelman Hout levert de rockpanel gevelbekleding exact op
maat. Ook het aftimmerhout, waaronder vensterbanken en
koven, wordt op maat gemaakt en per woning gemerkt. Hobo:
“We leveren de maatwerkproducten per twee strangen aan.
Sinds de eerste levering in mei gaan er een jaar lang meerdere
leveringen per week richting de Purmerhoek.”
Projectinfo
Esthetisch en brandveilig isolatiesysteem
Als onderdeel van het verbeteronderhoud van de Purmerhoek in
Capelle aan den IJssel worden de bergingen en gangen van plafondisolatie
voorzien. Team ERAflats koos voor Sonotex Isolatie,
een product van Brabant Totaal Afbouw BV.
“Sonotex Isolatie is een esthetisch en brandveilig alternatief voor
traditionele isolerende plafondsystemen”, legt mede-eigenaar
Jurgen Thijssens van Brabant Totaal Afbouw uit. “Eerst verlijmen
we een thermische isolatielaag van hardschuim platen tegen
het betonwerk. Sparingen ten behoeve van leidingwerk kunnen
hierin worden opgenomen. Na het nodige afplakwerk brengen
we akoestische spuitmortel op de isolatielaag aan. Zo ontstaat er
een strak en naadloos geheel, zonder koudebruggen.”
Gefaseerde aanpak
In juni isoleerde Brabant Totaal Afbouw de eerste bergingen van
de Purmerhoek. Thijssens: “Onze jongens werken drie dagen
per week op dit project. In die drie dagen hebben zij een aantal
lege bergingen tot hun beschikking. Daarna gaan de spullen van
de bewoners weer terug de bergingen in en worden de volgende
bergingen leeggemaakt. Zo werken we gefaseerd naar de
eindoplevering toe.”
Maatwerk
voor de bouw
• Vurenhout
• Hardhout
• Plaatmateriaal
Brabant Totaal Afbouw BV
Brandwerende, Thermische en Akoestische voorzieningen
Voor de realisatie van projecten op het gebied van isolatie, brandveiligheid en
akoestiek, bent u bij ons aan het juiste adres. Onze opdrachtgevers zijn
aannemers, projectontwikkelaars en gebouwbeheerders. Zowel bij nieuwbouw,
onderhoud als renovatie bieden wij een passende oplossing voor elk project.
Heuvelman Hout - Specialist in maatwerk
IJsseldijk-Noord 172 | 2935 BM | Ouderkerk aan den IJssel
T 0180-688688 | info@heuvelman-hout.nl | heuvelman-hout.nl
Nieuwstraat 114
6021HW BUDEL
T +31 495 78 52 06
www.brabanttotaalafbouw.nl
STEDENBOUW.NL | 117

ERAflat Purmerhoek Capelle aan den IJssel
Projectinfo
CO 2
-gestuurde ventilatie in elke woning
Voor de duurzame en comfortabele ventilatie in de Purmerhoek werkt
Team ERAflats samen met Bevico. Het woongebouw in Capelle aan den
IJssel is niet de eerste ERA-flat voor Bevico. De specialist in ventilatietechniek
droeg ook al bij aan het verbeteronderhoud van onder meer
de ERAflats in Rotterdam-Ommoord.
“De samenwerking is ontstaan vanuit de behoefte om tot een optimale
ventilatieoplossing voor de ERA-flats te komen”, zegt relatiebeheerder
Job Doornbosch van Bevico. “Wij ontwikkelden twee ingrepen, één
voor individuele ventilatie en één voor collectieve. Hier is gekozen voor
individuele ventilatie. Alle woningen krijgen een eigen, C0 2
-gestuurde
ventilator.”
Hecht team
Bevico installeert de ventilatiesystemen en is ook comaker van woningcorporatie
Havensteder, voor het onderhoud aan de ventilatiesystemen.
Doornbosch: “We zijn onderdeel van Team ERAflats. Met onze ventilatieoplossing
dragen wij bij aan de wens om de bewoners minimale
overlast te bezorgen. Dat we al meerdere ERA-flats gedaan hebben,
helpt daarbij. Niet alleen vanwege het repeterende werk, maar ook
omdat we met veel dezelfde partijen werken. We vormen een hecht
team. Dat is goed voor de onderlinge communicatie, de samenwerking
en de voortgang.”
Bijdorp-West 82
2992 Bijdorp-West LC Barendrecht 82
Postbus 2992 LC Barendrecht
276
2990 Postbus AG 276 Barendrecht
2990 AG Barendrecht
Aangenaam binnenklimaat binnen handbereik
Aangenaam binnenklimaat binnen handbereik
Tel: 088 - 4009 500
Tel: www.bevico.nl 088 - 4009 500
info@bevico.nl
www.bevico.nl
info@bevico.nl
Coenen B.V. uw partner
Coenen voor vastgoedonderhoud
B.V. uw partner
voor vastgoedonderhoud
> AFDICHTINGEN
AFDICHTINGEN
nen B.V.
> BRANDWERENDE
•
DOORVOERINGEN
Valk
> BRANDWERENDE GEVELTECHNIEK DOORVOERINGEN
> GEVELTECHNIEK
NA-ISOLEREN
> VASTGOEDZORG
NA-ISOLEREN
> VASTGOEDZORG
Coenen B.V. • Valkenierstr. 38 • 2984 AZ Ridderkerk • t 0180 - 48 68 66 • e info@coenen.nl • www.coenen.nl
Coenen B.V. • Valkenierstr. 38 • 2984 AZ Ridderkerk • t 0180 - 48 68 66 • e info@coenen.nl • www.coenen.nl
118 | STEDENBOUW.NL

ERAflat Purmerhoek Capelle aan den IJssel
Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Team ERAflats
​VAN KITWERK TOT
VOEGWERKHERSTEL EN REINIGING
Bij het verbeteronderhoud van woongebouw de Purmerhoek in Capelle aan den IJssel zijn twee afdelingen van Coenen
B.V. betrokken. Afdichtingsbedrijf Coenen B.V. neemt de kitwerkzaamheden in de woningen op zich, terwijl Coenen Vastgoedzorg
B.V de buitengevel opknapt.
Coenen raakte via de afdeling Afdichtingstechnieken
betrokken bij het verbeteronderhoud
van de Purmerhoek. “Ons bedrijf is van oudsher
gespecialiseerd in kitwerken”, vertelt projectleider
Dick de Jong van Coenen Vastgoedzorg BV.
“Sinds de oprichting veertig jaar geleden zijn we
uitgegroeid tot één van de grootste kitbedrijven
van Nederland. Wij werken dan ook al jaren met
grote bouwbedrijven, waaronder ERA Contour.
Vanuit die relatie zijn we met elkaar in gesprek
gegaan over de Purmerhoek. Zo is het balletje
gaan rollen.”
GEVELS HERSTELLEN EN REINIGEN
In alle 504 woningen van de Purmerhoek vernieuwen
de kitspecialisten van Coenen de kitvoegen
van de keukens, badkamers, toiletten en galerijen.
De vastgoedzorg-medewerkers van Coenen
herstellen en reinigen de buitengevel. De Jong:
“Voorafgaand aan de opdracht dachten we met
de opdrachtgever mee in de verbetering van de
gevels. We werkten verschillende scenario’s uit.
Van elk daarvan maakten we een proefopstelling.
'Als specialist in vastgoedzorg zijn we
gewend om zulke grote projecten
te draaien'
De opdrachtgever maakte daaruit een keuze.”
Coenen reinigt de betonnen geveldelen met water
dat onder hoge druk op het geveloppervlak gespoten
wordt. Van de metselwerk plinten en de drie
dakopbouwen vernieuwt Coenen het voegwerk.
OPLEVERING
BUITENGEVEL IN OKTOBER
Het voegwerk van de plinten, in totaal zo’n
1.200 vierkante meter, is inmiddels afgerond.
Het spuitwerk van de betonnen delen wordt
uitgevoerd in overeenstemming met de fasering
van de werkzaamheden. “We zijn nu bezig met
de dakopbouwen”, zegt De Jong. Op de vraag
waar de uitdagingen liggen, antwoordt hij: “Als
specialist in vastgoedzorg zijn we gewend om
zulke grote projecten te draaien. In opdracht
van woningcorporaties pakken we vaak hele
woongebieden aan. Het enige waar we in het
begin aan moesten wennen, is dat we nu voor
een bouwbedrijf werken. Procedures zijn iets
anders dan wanneer we direct voor een woningcorporatie
werken.” De werkzaamheden verlopen
volgens planning. In oktober levert Coenen
de buitengevel op. Het kitwerk loopt door tot
het einde van het project. ❚
In alle 504 woningen van de Purmerhoek vernieuwen de kitspecialisten van Coenen de kitvoegen van de keukens, badkamers,
toiletten en galerijen. De vastgoedzorg-medewerkers van Coenen herstellen en reinigen de buitengevel.
STEDENBOUW.NL | 119

078 - 65 22 422
info@mampaey.nl
www.mampaey.nl
Comfort is
het resultaat
Mampaey installeert en
onderhoudt haar eigen
ontworpen installaties op
zodanige wijze dat de
eindgebruiker altijd comfort
ervaart in zijn of haar
woon- en werkomgeving.
SINDS 1912 UW PARTNER VOOR BOUWSPECIALITEITEN
Jansenglas Hoogvliet BV
Voor alle soorten glas
van wijngaarden + co b .v .
24 uurs service 010-4164864
www.jansenglas.nl
Telefoon : +31 (10) 428 14 44
Email : info@vanwijngaardenenco.com
Web : www.vanwijngaardenenco.com

ERAflat Purmerhoek Capelle aan den IJssel
Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Mampaey
KLAAR VOOR AANSLUITING
OP STADSVERWARMING
Door het verbeteronderhoud wordt de Purmerhoek in Capelle aan den IJssel een stuk duurzamer. Eén van de maatregelen
die daaraan bijdragen, is dat het woongebouw op termijn overgaat op stadsverwarming. Team ERAflats en Mampaey
installatietechniek bv treffen hiervoor de nodige voorbereidingen.
Mampaey was al vaste partner van zowel ERA Contour als Havensteder en
denkt nu vanaf de voorbereidingsfase met het bouwteam mee. “Op basis van
de wensen van Havensteder hebben we verschillende opties bekeken voor de
verwarmingsinstallatie”, vertelt projectleider Cees Jongkoen van Mampaey.
“De gekozen optie voeren we nu uit.”
CV-AANSLUITING AANPASSEN
De huidige cv-aansluiting wordt zodanig aangepast, dat de Purmerhoek in
de toekomst eenvoudig kan overstappen op stadsverwarming. Hiertoe regelt
Mampaey de drie bestaande ketelhuizen op het dak opnieuw in. Vanaf deze
ketelhuizen legt Mampaey een nieuw hoofdleidingnet aan. Dit leidingnet
loopt over het dak en gaat per strang helemaal naar beneden, naar alle woningen.
Jongkoen: “In de woningen installeren we de stadsverwarmingsunit,
nieuwe radiatoren en een nieuw leidingnet. Voor de nieuwe aansluiting leggen
we een tweepijpsysteem aan, met een aanvoertemperatuur van 70°C en
een retourtemperatuur van 40°C.”
TWEE DAGEN PER WONING
Afgelopen februari legde Mampaey de installaties voor de proefstrang aan, in
een tempo van één woning per dag. Drie weken later volgden de werkzaamheden
aan de ketelhuizen en op het dak. Jongkoen: “Sinds mei zijn we volop
in de woningen aan het werk. We lopen mee in de trein aan werkzaamheden.
Onze werkzaamheden vinden plaats op de derde en vierde dag. Op dag drie
slopen we de oude installatie, op dag vier leggen we de nieuwe installatie
aan. Daarna vullen we de installatie en stellen we deze in bedrijf.”
Vanaf de ketelhuizen legt Mampaey een nieuw hoofdleidingnet aan.
GOEDE VOORBEREIDING, SNELLE UITVOERING
Met een tempo van twee woningen per dag zit de voortgang er goed in. Dat
is grotendeels te danken aan de goede voorbereiding. “In het voortraject hebben
we alles tot in detail uitgedacht”, aldus Jongkoen. “Ook prefabriceren we
een groot deel van de onderdelen. Met 504 bijna identieke woningen leent dit
project zich hier bij uitstek voor. En het is prettig voor de bewoners. Door te
prefabriceren versnellen we de installatiewerkzaamheden in de woningen en
bezorgen we hen zo kort mogelijk overlast.” ❚
'Met een tempo van twee
woningen per dag zit de
voortgang er goed in'
STEDENBOUW.NL | 121

Woonwijk Woerden Centraal Woerden
Tekst | Lieke van Zuilekom
Beeld | Bolton Bouw
‘GEEN WONING IS GELIJK’
Met 72 plattegronden, metselstenen in zwart, rood en geel, langskappen, dwarskappen, tuitkappen en puntdaken met
verschillende pannen en een keur aan buitenkozijnen, is geen woning in Woerden Centraal gelijk. Waar ontwikkelaar
Hollands Midden/Bolton Ontwikkeling en architect Venster Architekten de contouren voor de 72 grondgebonden woningen
bepaalden – met een beukmaat van 4.800 x 8.600 mm, twee verdiepingen en een plat dak – deden de bewoners
van de nieuwe woonwijk de rest. “Volgens het Bolton à la Carte principe kozen de bewoners onder meer het volume, de
uitstraling en de inrichting van hun woning”, vertelt Henry Booms, Projectleider bij Bolton Bouw. “Een zeer dynamische
wijk is het resultaat, terwijl een uniforme architectuur en uitgekiende kavelindeling voor een evenwichtig beeld zorgen.”
“Met het Bolton à la Carte speelden wij in op
de bouwcrisis, waarin woningen maar moeilijk
verkocht werden”, vertelt Booms. “Hadden we
Woerden Centraal tien jaar geleden gebouwd,
dan waren er hoogstwaarschijnlijk 72 identieke
grondgebonden woningen gekomen. Maar in
plaats hiervan kregen wij te maken met een kleine
én kieskeurige koopgroep, die we niet alleen
maximaal wilden bedienen, maar ook van A tot Z
'Hadden we Woerden Centraal tien
jaar geleden gebouwd, dan waren
er hoogstwaarschijnlijk 72 identieke
grondgebonden woningen gekomen'
V.l.n.r.: Peter Bol, directeur van Bolton Bouw, Arjan Ton, directeur van Bolton Ontwikkeling en Jan Vissers, Henry Booms,
Ruben Verkerk en Martien Vergeer van Bolton Bouw.
122 | STEDENBOUW.NL

Woonwijk Woerden Centraal Woerden
wilden ontzorgen. In nauwe samenwerking met
de architect hebben de bewoners hun eigen woning
ontworpen. In drie workshops kregen zij alle
handvatten aangereikt om het architectonische
plaatje om te zetten in een eigen plattegrond.
Alle ontwerpen zijn in een 3D-model inzichtelijk
gemaakt, waarna de bewoners nog zaken konden
optimaliseren. Na akkoord heeft ingenieursbureau
SWINN voor iedere woning een separate
hoofddraagconstructie uitgewerkt en berekend,
waarna wij in 2014 met de bouw zijn gestart.”
Met 72 plattegronden, metselstenen in zwart, rood en geel, langskappen, dwarskappen, tuitkappen en puntdaken
met verschillende pannen en een keur aan buitenkozijnen, is geen woning in Woerden Centraal gelijk.
In 2015 werd begonnen met de realisatie van
een eenlaagse parkeergarage van 200 meter
breed, waarop vijf unieke appartementengebouwen
zijn gebouwd. Een uitgekiende architectuur
én gemeenschappelijke daktuin zorgen
hier voor harmonie en verbinding. “In het eerste
woonblok konden de kopers zelf hun plattegronden
en gevelindelingen bepalen”, vertelt
Booms. “Alleen de schachten stonden vast, wat
in de praktijk voor uitdagingen zorgde. Bijvoorbeeld
ten aanzien van de MV-installaties
en rioleringen, die niet mochten clashen.” Het
eerste woonblok is traditioneel opgebouwd met
in het werk gestorte betonwanden en breedplaatvloeren,
vertelt hij. “Bij de drie volgende
blokken – die verkocht zijn aan diverse verhuurpartijen
en ‘standaard’ zijn ingedeeld – is deze
bouwwijze gecombineerd met prefab betonnen
binnenspouwbladen. In het laatste woonblok
kregen bewoners weer meer keuzevrijheid, al
lagen hier de basisplattegronden vast. Voor dit
woongebouw zijn alle gevelcomponenten prefab
uitgevoerd. Inclusief de spouwbladen, isolatie,
steenstrips, kozijnen en beglazingen.” ❚
STEDENBOUW.NL | 123

Woonwijk Woerden Centraal Woerden
Tekst | Lieke van Zuilekom
Beeld | SWINN/Kamp Fotografie
WOONWIJK WOERDEN CENTRAAL:
‘EEN UNIEKE WIJK MET UNIEKE
DRAAGCONSTRUCTIES’
Op het voormalige Campinaterrein in Woerden is recent woonwijk Woerden Centraal opgeleverd. De wijk omvat een mix
van grondgebonden woningen, vijf appartementengebouwen en een parkeergarage op maaiveldniveau, die gefaseerd zijn
gerealiseerd. In opdracht van Hollands Midden/Bolton Ontwikkeling was SWINN verantwoordelijk voor het opzetten en uitwerken
van de hoofddraagconstructies. Daarbij werd het ingenieursbureau met verschillende uitdagingen geconfronteerd.
'Voor iedere woning hebben we
een separate hoofddraagconstructie
uitgewerkt en berekend'
“Alle grondgebonden woningen zijn ontwikkeld
op basis van het Bolton à la Carte principe”, vertelt
Erik Verweij, projectleider bij SWINN. “Het
ontwerp van de woningen lag volledig in handen
van de bewoners, die naast de woningbreedte en
-diepte ook het aantal woonlagen en hun eigen
kleur steen, type kap en deur mochten bepalen.
Voor iedere woning hebben we een separate
hoofddraagconstructie uitgewerkt en berekend.
Alle woningen zijn opgebouwd uit prefab betonwanden
en kanaalplaatvloeren, die just-in-time op
het project zijn aangeleverd.”
‘ICOON’ LE PERRON
De vijf appartementengebouwen zijn bovenop een
parkeergarage gerealiseerd. “Net als de woningen
zijn ook de appartementengebouwen uniek”, vertelt
Verweij. “Zo wordt één gebouw verhuurd aan
een zorginstelling voor mensen met een beperking.
Dit gebouw bevat 32 zorgappartementen die in de
toekomst eenvoudig omgebouwd kunnen worden
naar reguliere appartementen. Woongebouw Le
Perron – dat het sluitstuk van Woerden Centraal
betrof en een ‘icoon’ voor de stad moest worden –
is uitgevoerd met een complexe gevel met diverse
De 200 meter lange parkeergarage fungeert
tevens als een geluidswal voor de achtergelegen
woningen, net als een glazen scherm dat
bovenop de parkeergarage is gerealiseerd.
uitkragingen en setbacks, die bijzondere eisen stelden
aan de draag- en stabiliteitsstructuur.”
Bij dit project heeft het spoor geen directe invloed gehad
op de constructies. Een zogenaamde ‘plasbrand’
en het geluid hadden dat indirect wel. “De gevels van
de gebouwen en de parkeergarage zijn brandwerend
uitgevoerd. In dit geval fungeert de 200 meter lange
parkeergarage bovendien als een geluidswal voor de
achtergelegen woningen, net als het glazen scherm
dat bovenop de parkeergarage is gerealiseerd.”
De vijf appartementengebouwen zijn bovenop een parkeergarage gerealiseerd. “Net als de woningen
zijn ook de appartementengebouwen uniek.”
STEIGERLOOS BOUWEN
De hoofddraagconstructie voor alle appartementengebouwen
is opgebouwd uit een volledig betonskelet.
“Waar de eerste vier appartementengebouwen
zijn afgewerkt met traditioneel metselwerk,
heeft Le Perron een volledig prefab betonnen sandwichgevel
gekregen waarvan de buitenbladen zijn
voorzien van steenstrips”, vertelt Verweij. “De mix
van dragende en niet-dragende elementen en het
samenspel hiertussen zijn zodanig vanuit het voorontwerp
met Bolton, Venster Architekten en leverancier
Hibex afgestemd, dat er zonder steigers gebouwd
kon worden en de afbouwtijd beperkt werd.
Alle hoofddraagconstructies zijn vanaf het definitief
ontwerp tot en met het uitvoeringsgereed ontwerp
volledig in 3D uitgewerkt.” ❚
124 | STEDENBOUW.NL

Hondsrugtoren Emmen
Tekst | Jan Mol
Beeld | Akor Bouw/Attika Architekten
MAAR LIEFST 65 METER DE LUCHT IN:
EMMENS HOOGSTE GEBOUW
KOMT ERAAN!
Geïnspireerd door de wolkenkrabbers die hij in zijn jongere jaren zag in de Verenigde Staten, vatte projectontwikkelaar
Peter van Dijk het plan op om Emmen voor eens en voor altijd op de kaart te zetten, met een spraakmakende hoogbouw.
Oorspronkelijk kreeg het project als werktitel
‘Manhattan’, maar al snel bleek dit voor de Emmense
bevolking een station te ver. Onder het
motto ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’
kreeg de 17 bouwlagen tellende woontoren
daarom de naam ‘Hondsrugtoren’, als verwijzing
naar de locatie van het gebouw, de hoek Hondsrugweg/Weerdingerstraat.
We spreken met Jan
Nijkamp, projectleider bij Akor Bouw uit Rijssen,
die ook dit Emmense project begeleidt.
EEN DRENTHS-OVERIJSSELSE
SAMENWERKING
Om te beginnen vragen we aan Nijkamp of het toeval
is dat Akor Bouw wederom in Emmen actief is.
In de vorige editie van Stedenbouw was namelijk
te lezen dat Akor Bouw tegenover Wildlands, aan
de zuidzijde van het Raadhuisplein, bouwt aan een
pand van 92 meter lang, 57 meter breed en 23 meter
hoog. Tevens wordt de bestaande parkeergarage
onder het Raadhuisplein uitgebreid. Nijkamp verzekert
ons dat het enerzijds op puur toeval berust dat
beide projecten gelijktijdig spelen, maar anderzijds
is het ook wel begrijpelijk omdat Akor reeds een jarenlange
samenwerking heeft met Peter van Dijk.
Niet zo bijzonder dus, dat de twee spraakmakende
nieuwbouwprojecten in Emmen op een Drenths-
Overijsselse samenwerking berusten.
Attika Architecten heeft het gebouw als een echte
blikvanger ontworpen; één die het gezicht van Emmen
gaat veranderen. Nijkamp: “Dat mag je letterlijk
en spreekwoordelijk zien. Het gebouw is straks
fysiek vanaf de N34 al zichtbaar en wordt beeldbepalend.
Maar ook maatschappelijk gezien is deze
hoogbouw een hele stap voor Emmen, omdat er
nog niet eerder sprake was van zo’n hoog gebouw.”
NU AL EEN ZEER GEWILDE LOCATIE
De 17 verdiepingen van de Hondsrugtoren zijn
bedoeld voor bewoning. De begane grond wordt
voor commercieel gebruik ingezet. “Lefier, de Emmense
woningstichting, heeft 28 appartementen
gekocht op de verdiepingen 1 tot en met 7, › Artist impressie van de Hondsrugtoren.
STEDENBOUW.NL | 125

Hondsrugtoren Emmen
‘We hebben
alleen de grote
kraan nodig die
op dit moment
boven de buurt
uittorent, om
alles op de juiste
plek te krijgen'
die men gaat verhuren. De verdiepingen 8, 9 en
10 bevatten 12 koopappartementen, waarvan er
niet één over is. Alles is reeds verkocht. De verdiepingen
11 tot en met 17 krijgen 9 penthouses,
die eveneens als warme broodjes over de toonbank
zijn gegaan. Kortom: dit is een zeer gewilde
locatie. Peter van Dijk bewijst hiermee dat zijn
idee om tot de bouw van deze toren over te gaan
een vruchtbaar plan is.” In het plan zijn verder de
bouw van een parkeergarage (voor 15 auto’s),
een fietsenstalling (voor 70 fietsen) alsmede een
30-tal bovengrondse parkeerplaatsen inbegrepen.
Verder worden er nog parkeerplaatsen in het
openbaar gebied toegevoegd.
Werkzaamheden aan de begane grond.
STEIGERLOOS BOUWEN
Uniek aan deze hoogbouw is het feit dat er geen
steiger aan te pas komt. “Tot de 2e verdieping zien
we gemetselde gevels, daarboven architectonisch
beton. De gevels vanaf de 2e verdieping worden
volledig prefab gemaakt met een betonnen binnen-
en buitenspouwblad. De buitenzijde wordt
op kleur en met een door de architect bedachte
structuur uitgevoerd. De kozijnen worden bij de
producent voorgemonteerd in de gevelelementen
en als compleet afgewerkte gevels aangevoerd
en gemonteerd. We hebben dus alleen de grote
kraan nodig die op dit moment boven de buurt
uittorent, om alles op de juiste plek te krijgen. Alle
materialen die we toepassen zijn onderhoudsarm
en het gebouw heeft straks een top isolatie. Energiezuinig,
volledig volgens de geldende normen
en eisen”, schetst Nijkamp.
De aanneemsom ligt tussen de € 10.000.000,- en
€ 15.000.000,-, lezen we op de website van Akor
Bouw. “De planning is om medio augustus/begin
september 2020 gereed te zijn”, zegt Nijkamp tot
besluit. “Dan hebben we niet alleen de hoogste
woontoren van Emmen opgeleverd, maar vooralsnog
ook de hoogste in de geschiedenis van
Akor Bouw.” ❚
De 17 bouwlagen tellende woontoren krijgt de naam ‘Hondsrugtoren’, als verwijzing naar de locatie
van het gebouw, de hoek Hondsrugweg/Weerdingerstraat.
126 | STEDENBOUW.NL

BudoBouw is een bewuste bouwer in kwaliteit, duurzaamheid en veiligheid.
Specialismes zijn traditioneel betonwerk, funderingsconstructies en herstel, tunnelbouw,
complete staal- en betonskeletten (of combinaties hiervan ) en het leveren
en monteren van prefab betonnen onderdelen met een KOMO- of productcertificaat.
Wij zijn bedreven
in Beton & Montage
BudoBouw | Katwolderweg 8a | 8041 ad Zwolle | 038 720 08 10 | info@budobouw.nl | www.budobouw.nl
Specialist in Verticaal
& Horizontaal Transport
Kraaninspectie Nederland is een gecertificeerde onderneming op het gebied van
verticaal en horizontaal transport. Specialismen zijn hijswerkzaamheden, verhuur
van hijskranen, bemiddeling en detachering van kraanmachinisten, keuringen van
hijs en hefwerktuigen en opleidingen. Kwaliteit, Flexibiliteit en Veiligheid staan
garant voor een efficiënte uitvoering van werkzaamheden.
Kraaninspectie nederland | Katwolderweg 8a | 8041 ad Zwolle | 06 47 65 98 67 | 038 720 08 18
info@Kraaninspectienederland.nl | www.Kraaninspectienederland.nl

Hondsrugtoren Emmen
Tekst | Jan Mol Beeld | BudoBouw
DE SKYLINE
VAN EMMEN
VERANDERT
DEFINITIEF
Er wordt hard gewerkt op de hoek Hondsrugweg/Weerdingerstraat
in Emmen. Akor Bouw uit Rijssen realiseert
daar in opdracht van projectontwikkelaar Peter van Dijk
het hoogste woongebouw van Emmen, de Hondsrugtoren.
Een prestigieus project dat de skyline van Emmen
definitief een ander gezicht zal geven.
128 | STEDENBOUW.NL

Hondsrugtoren Emmen
Verantwoordelijk voor het betonwerk is Budo-
Bouw BV uit Zwolle. We spreken met Jeroen van
Ostaijen, bedrijfsleider bij BudoBouw. Ten tijde van
het gesprek is BudoBouw met de werkzaamheden
op de begane grond bezig.
MONOLITISCHE KELDERVLOER
“We zijn begonnen met de fundering en hebben
een kelder gerealiseerd met een monolitisch afgewerkte
keldervloer, holle wanden en kolommen,
die in het werk zijn gestort. Daarna was de begane
grond aan de beurt, die bestaat uit verzwaarde
balken met een breedplaatvloer. Deze moest voor
de bouwvak klaar zijn, hetgeen is gelukt”, opent
Van Ostaijen het gesprek. “Nu de werkzaamheden
na de bouwvak weer gestart zijn, zijn we bezig om
op de begane grond wanden te zetten. De begane
grond en eerste verdieping worden opgebouwd
uit holle wanden en in het werk gestorte wanden.
De vloeren zijn balkstructuren met breedplaatvloeren.
Ook wordt op dit moment de grote, vaste
torenkraan opgebouwd.”
SANDWICH BETONWANDEN
Van Ostaijen vervolgt zijn verhaal: “Vanaf de
tweede verdieping wordt er gebouwd met twee
types wanden. De binnenwanden zijn grijs en massief,
de buitenwanden bestaan uit sandwich betonwanden.
Eén zo’n betonelement is opgebouwd
uit een buitenwand, een isolatiekern en een binnenwand.
Dit ‘recept’ zal herhaald worden tot en
met de bovenste verdieping. De vloeren zijn overal
breedplaatvloeren.”
ZOWEL COMMERCIËLE
ALS WOONBESTEMMING
Akor Bouw uit Rijssen is al vanaf 2016 met dit
project bezig, in opdracht van Peter van Dijk. Jan
Nijkamp van Akor Bouw is tevreden over de voortgang
en noemt het project bijzonder voor Emmen.
'Het gebouw staat letterlijk op de
entree van Emmen en is ontworpen
als een echte landmark'
“Het gebouw staat letterlijk op de entree van
Emmen en is ontworpen door Attika Architekten,
als een echte ‘landmark’. Wie straks op de N34
naar Groningen rijdt, kan het gebouw al van verre
zien. Een prominent gebouw op een prominente
plaats.” Wat kan er verteld worden over de bestemming?
Nijkamp schetst: “Met zijn 65 meter
hoogte telt de Hondsrugtoren straks 17 verdiepingen.
In de kelder vinden we dan een parkeergarage
voor onder andere de penthouses, een fietsenberging
en een algemene berging. De begane
grond wordt voor commercieel gebruik ingezet en
verdieping 1 tot en met 7 met 28 appartementen
is al verkocht aan woningstichting Lefier, voor
huurdoeleinden. Verdiepingen 8, 9 en 10 bestaan
uit 12 koopappartementen, die inmiddels allemaal
zijn verkocht. De 11e tot en met de 17e verdieping
zijn gereserveerd voor 9 penthouses, ook allemaal
verkocht. Het is een iconische en gewilde plek.”
ONDERHOUDSARM EN
DUURZAAM GEBOUWD
Nijkamp over de duurzaamheid van de Hondsrugtoren:
“Er is gekozen voor onderhoudsarme materialen.
Tot de 2e verdieping zien we gemetselde
gevels, daarboven beton, met aluminium kozijnen.
De kozijnen worden voorgemonteerd meegeleverd
in de prefab elementen. Uniek aan het project is
dat we steigerloos bouwen. Voor Akor Bouw is dit
één van de hoogste bouwwerken die we tot nu toe
mochten maken.” ❚
STEDENBOUW.NL | 129

Rhapsody Amsterdam
Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | VPT Versteeg
RHAPSODY IN WEST:
INTEGRALE
ONTWIKKEL TENDER
LEIDT TOT MAXIMAAL
RESULTAAT
Dit voorjaar is Rhapsody in West opgeleverd.
De inbreiding bevindt zich aan het Jan van
Schaffelaarplantsoen in Amsterdam-West en
vormt het laatste bouwdeel tussen de Bos en
Lommerweg en Ring A10. Hier zijn verdeeld
over vijf gebouwen 239 huurwoningen gerealiseerd.
De architect werkt in opdracht van de
ontwikkelcombinatie SBB - De Nijs; ook belegger
CBRE is betrokken in de ontwikkeling. Met
een integraal ontwikkeltraject kon maximaal
worden ingezet op duurzaamheid (EPC – 0,02).
Bouwkundig rusten de woonblokken op een onderbouw van gestort beton, naast en boven een half verdiept parkeerdek dat wordt ingericht als buitenruimte.
130 | STEDENBOUW.NL

Rhapsody Amsterdam
“De beoordeling van de ontwerptender vond in eerste instantie plaats op
basis van visie en met duurzaamheid als meest bepalende factor”, vertelt
projectleider Gijsbert-Jan Heek van Smit's Bouwbedrijf. “De winnende visie
van Ontwikkelcombinatie SBB - De Nijs is vormgegeven met een integrale benadering,
waarbij rekening is gehouden met de belangen en wensen van alle
stakeholders. Dit komt terug in het programma, de manier waarop de buurt
wordt betrokken, het energieconcept, de geluidreductie en hoe buitenruimte
de buurt een boost kan geven. Ingekleurd met een keur aan adviserende partijen
– van Hiensch Engineering voor het energieconcept tot Urban SYNC voor
de buurtparticipatie – hebben wij hieraan weten vorm te geven.”
NEGATIEVE EPC
Rhapsody in West kent van verschillende zijden een zware geluidbelasting
(ringweg A10, industrieterrein Westpoort en Bos en Lommerweg). Binnen het
integrale ontwerp wordt geluidshinder dan ook tot een minimum beperkt. De
oostzijde van de bouwenvelop langs de A10 wordt door een woonplateau
afgeschermd met een woonblok, massief afgemetseld in aardetinten. Het
blok bestaat uit drie geschakelde woontorens, met vijf woningen op een laag.
“Door een goede geveloriëntatie met luwe geveldelen en het gebruik van
absorberende materialen wordt het geluid binnen de norm gehouden”, aldus
Heek. Rhapsody in West heeft daarnaast een negatieve EPC. Het dakoppervlak
is een immense zonnecollector met ruim 1.500 panelen. Koeling is eerder een
issue dan verwarming; het op het stadsverwarmingsnet aangesloten gebouw
wordt daarom geventileerd met behulp van het innovatieve CERA-systeem,
dat gebruik maakt van CO 2
-meting en is gekoppeld aan een WKO.
GOEDE MIX
Bouwkundig rusten de woonblokken op een onderbouw van gestort beton,
naast en boven een half verdiept parkeerdek dat wordt ingericht als buitenruimte.
Het hoogteverschil met de Bos en Lommerweg wordt overbrugd
met gemetselde trappen. De opstallen zijn opgebouwd uit gestorte wanden
en breedplaatvloeren en prefab betonnen gevelpanelen voorzien van meegestorte
stelkozijnen. De gevelpanelen zijn afgemetseld in de plint, dan wel
afgewerkt met aluminium gevelbekleding en voorzien van akoestisch glas.
Horizontale gevelbanden zorgen voor een rustig gevelbeeld en een vorm van
individuele buitenruimte. Inbreiden op maat van de buurt? Heek: “Een goede
mix van integraal ontwerpen en vaste partners in de uitvoering maakt Rhapsody
in West tot een binnenstedelijk project van deze tijd, zowel op het gebied
van eisen als uitvoerbaarheid.” ❚
'De oostzijde van de
bouwenvelop langs de A10
wordt door een woonplateau
afgeschermd met een woonblok'
Bouwinfo
Opdrachtgever Ontwikkelcombinatie SBB -
De Nijs (belegger CBRE)
Ontwerp TANGRAM Architekten
Uitvoering Smit’s Bouwbedrijf B.V./Bouwbedrijf M.J. de
Nijs en Zonen B.V
Bouwperiode januari 2017 (start heiwerk) – mei 2019
Programma 239 woningen, 400 m² commerciële ruimte en
196 parkeerplaatsen
Projectinfo
Maatwerk in gevels
In opdracht van ontwikkelcombinatie SBB - De Nijs is Rinkel &
Smit verantwoordelijk voor de stelkozijnen, het aanvullende stelwerk,
de HSB-elementen en de HSB-dakranden van Rhapsody in
West. Ook heeft de West-Friese montagespecialist het stelwerk
van de trappen op de binnenplaats verzorgd. “Wij worden graag
ingeschakeld voor projecten met verschillende vakexpertises, in
aanvulling op die van de hoofdaannemer”, zegt Jan-Willem Smit.
Dat houdt in dat Rinkel & Smit de gehele bouwkundige realisatiefase
op locatie aanwezig is, in dit geval van oktober 2017 tot
en met het voorjaar van 2019. “Wij zijn een montagepartij en wij
hebben het meerdere keren zo samen uitgevoerd met Bouwbedrijf
De Nijs.” Het stellen van de kozijnen is zo'n specialisme dat
is uitbesteed door de bouwcombinatie, maar ook het specifieke
stelwerk, zoals dat van de trappen. “Op deze manier kunnen wij
waar gewenst maatwerk verrichten voor de opdrachtgever. Ook
met de mensen van Smit's Bouwbedrijf, de andere hoofdaannemer
uit de bouwcombinatie, hebben wij prima samengewerkt.”
STEDENBOUW.NL | 131

Rhapsody Amsterdam
Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | VPT Versteeg
'LOGISTIEKE PUZZEL'
OM GEVELPRESTATIES TE OPTIMALISEREN
Witte aluminium gevelstijlen en panelen zorgen voor een verticale geleding in het gevelbeeld van Rhapsody in West. De
vele rondingen en vormen, alsmede de vraag naar een dun en luchtdicht gevelsysteem, leidden naar gevelproducent VPT
Versteeg, dat het gewenste systeem in eigen beheer produceerde en monteerde. “We groeien steeds meer toe naar een
digitale bouwplaats, waarin alle onderdelen geconstrueerd zijn voorafgaand aan de bouw”, zegt directeur Peter Moser.
In dit specifieke geval geen overbodig luxe, vertelt hij. “Op zich is Rhapsody
in West qua productie en volume voor ons goed te realiseren; het gaat voor
het overgrote deel om vlakke gevelpanelen die relatief eenvoudig gefreesd
worden, voorzien van een standaard montageregel. De logistieke puzzel
in de montage was de grote uitdaging en het eisenpakket was hoog ten
aanzien van geluidsbelasting en isolatie, met tests achteraf op het gebied
van luchtdichtheid.”
VPT Versteeg voorziet in alle witte aluminium stijlen en panelen tussen metselwerk
en sierwerkbetonbanden in. “Elk aspect van de levering is uitvoerig
besproken met de opdrachtgever en de architect, waarmee wij al meerdere
maatwerkprojecten hebben uitgevoerd. Tot aan de keuze van het lakwerk toe:
een wit gevelpaneel in de directe omgeving van een snelweg vraagt immers
om hoogwaardige afwerking. Met reguliere isolatiebeplating was het gewenste
dunne gevelpakket niet mogelijk; daartoe hebben wij met de leverancier
uitvoerig om de tafel gezeten in de engineeringsfase.”
Wanneer specificatie en prijsvorming integraal worden benaderd, is het mogelijk
dergelijke zaken af te stemmen. Dat geldt evenzeer voor de 3D/BIMwerkmethode.
“Wij zetten fors in op de digitale bouwplaats en ondervinden
dat de BIM-werkomgeving steeds meer integraal wordt aangepakt. Het is
zaak je voorwerk goed te doen, zodat je precies weet wat er gaat gebeuren
op de bouwplaats. In dit project zijn luchtdichtheid en een dun gevelpakket
gecombineerd – een uitdagende opdracht. Wanneer aansluitingen tussen
verschillende onderdelen perfect zijn voorbereid, is het ook logistiek goed te
plannen – zelfs bij maatwerkleveringen met een grote vormvariatie.” ❚
VPT Versteeg voorziet in alle witte aluminium stijlen en panelen tussen metselwerk en sierwerkbetonbanden in.
132 | STEDENBOUW.NL

Rhapsody Amsterdam
Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | VPT Versteeg
INTEGRAAL INSTALLATIECONCEPT
MET NEGATIEVE EPC
De uitzonderlijk lage EPC (

Adviseurs voor installaties en duurzaamheid
In het project Rhapsody is het door Hiensch
Engineering ontwikkelde CERA-systeem toegepast.
Wilt u meer informatie over dit innovatieve
ventilatiesysteem? Neem dan vrijblijvend contact
met ons op.
Zekeringstraat 15
1014 BM Amsterdam
www.hiensch.nl
020 659 55 51
info@hiensch.nl
Dé partner in innovatieve en
creatieve gevelbekleding
#CREATIVEMINDS
Projecten Gevelsystemen Productie
www.vptversteeg.nl

Aboma bv
Maxwellstraat 49 a
6716 BX Ede
Postbus 141
6710 BC Ede
T 0318 691920
info@aboma.nl
www.aboma.nl
Een veilige bouwplaats
Hoe betrokken bent u?
DUURZAAM BOUWEN
AAN VEILIGHEID EN KWALITEIT.
MODULAIR DORPELSYSTEEM
VOOR KUNSTSTOF EN ALUMINIUM KOZIJNEN
DTS VARIPRO dorpels zijn ontwikkeld voor en in samenwerking
met de kunststof en aluminium kozijnindustrie. Het VARIPRO
systeem is modulair aanpasbaar, afhankelijk van de vakvulling
en geschikt voor alle bekende profielhuizen.
INNODEEN.NL/DTSVARIPRO
SNELLE MONTAGE
UNIEK KLIK-SYSTEEM

De Bocht Amsterdam
Tekst | Henk Geist
Beeld | LEVS Architecten/Moare/ZesxZes
‘DE BOCHT’ BLIKVANGER
VOOR NIEUW
WOONGEBIED CRUQUIUS
Appartementengebouw De Bocht moet met zijn trapsgewijs opgebouwde toren één van de blikvangers worden van het
nieuwe woongebied Cruquius in Amsterdam-Oost. Het gebouw volgt de kromming die de Cruquiusweg hier maakt langs
de Entrepothaven en wil bewoners maximaal laten genieten van de aanwezigheid van het water.
'We willen
bewoners
maximaal laten
genieten van de
aanwezigheid
van het water'
De Bocht vormt één van de drie gebouwen van
het project De Binnenbocht, dat in totaal 156
woningen telt, zowel sociale huur, vrije sector
huur als koop. Het wordt ontwikkeld door Amvest
en is ontworpen door LEVS architecten, dat
tien jaar geleden al neerstreek in een naastgelegen
kantoorgebouw. De Bocht telt 124 appartementen
en 700 m² commerciële ruimte.
De bouw van appartementengebouw 2Peer met
24 woningen voor woningdelers nadert inmiddels
de oplevering. Tussen beide gebouwen
wordt als laatste De Loods met 8 loftwoningen
gerealiseerd – het vormt een reconstructie
van de oude karakteristieke loods die hier
stond met gebruik van de originele spanten.
WONEN, WERKEN,
CULTUUR EN WATER
Cruquius is het laatste eiland in het oostelijke
havengebied dat wordt getransformeerd van verouderd
bedrijventerrein naar een multifunctioneel
woon- en werkgebied. “Aan de Entrepothaven
ontstaat de komende jaren een attractieve combinatie
van stijlvolle nieuwbouw en industriële historie,
waar wonen, werken, cultuur en water bij elkaar
komen”, zegt Adriaan Mout namens LEVS. De
136 | STEDENBOUW.NL

De Bocht Amsterdam
gemeente Amsterdam heeft voor de herontwikkeling
geen stedenbouwkundig plan opgesteld.
Er geldt slechts een beperkt aantal randvoorwaarden,
die zijn vastgelegd in een zogeheten
spelregelkaart. Mout: “Die spelregelkaart is niet
meer dan een A4-tje. De beperkte gemeentelijke
regie en het welstandsvrij bouwen betekenen een
zware plicht voor de betrokken ontwikkelaars en
ontwerpers om een goed plan te maken. Eén van
de richtlijnen is dat de aanwezigheid van water
voelbaar moet blijven. Daar hebben wij met het
ontwerp van De Bocht op ingespeeld.”
SCULPTURAAL,
MONOLITHISCH BOUWWERK
De 40 meter hoge toren verjongt zich en loopt
trapsgewijs op, waardoor de appartementen grote
terrassen hebben die uitnodigen om naar buiten te
gaan. “Door de glazen panoramapuien profiteren
de bewoners maximaal van het uitzicht over het
water. De trapsgewijze opbouw tussen de zevende
en vijftiende verdieping maakt van De Bocht ook
een statement. Daardoor wordt het een sculpturaal,
monolithisch bouwwerk. De terrassen liggen aan de
waterzijde, zo krijg je het idee van een waterval. We
geven het gebouw een lichte, maritieme en tegelijkertijd
industriële uitstraling als verwijzing naar
het verleden van dit gebied. Dat doen we door de
toepassing van een lichte, levende baksteen met
een verkleuring, dankzij het bijzondere bakproces,
in combinatie met betonelementen. We zijn lang
op zoek geweest naar de goede steen, die in kleur
aansluit bij de omgeving en met het afwijkende,
Door de glazen panoramapuien profiteren de bewoners maximaal van het uitzicht over het water.
grotere formaat het gebouw ook robuustheid geeft.
Het industriële karakter komt tot uitdrukking door
de horizontale betonstroken die een structurerend
element vormen in het gevelontwerp.”
De bakstenen worden in de fabriek van het Groningse
bedrijf Hibex aangebracht op de prefab
betonnen gevelvullende elementen. “Het gaat in
totaal om zo’n 460 gevelelementen, die precies
op elkaar moeten aansluiten. Gezien de hoekverdraaiingen
in het ontwerp vereist dat een enorme
voorbereiding, maar het maakt een snelle en
steigerloze bouw mogelijk op deze krappe bouwplaats”,
aldus Surya Steijlen van LEVS.
Vanwege de bodemvervuiling was het niet haalbaar
om een ondergrondse parkeervoorziening te
maken. De oplossing is gevonden in de vorm van
een drielaagse parkeergarage in de kern van het
complex. Op het dak van deze garage wordt een
groen binnenhof aangelegd. Doordat het complex
de kromming van de weg volgt, kent De Bocht een
zeer grote variatie aan woningen. Mout: “Elke
woning heeft specifieke kwaliteiten, er valt voor
de toekomstige bewoners veel te kiezen. Je kunt
intiem aan het binnenhof wonen, aan de straat of
aan de kade. De grondgebonden woningen aan de
waterzijde hebben ook een rijzige gevel over drie
lagen, prachtig gelegen aan een autovrije kade.
We willen de bewoners maximaal laten genieten
van de aanwezigheid van het water.” ❚
De trapsgewijze opbouw tussen de zevende en vijftiende verdieping maakt van De Bocht een statement.
Bouwinfo
Opdrachtgever
Amvest, Amsterdam
Ontwerp
LEVS architecten, Amsterdam
Uitvoering
Koopmans TBI, Enschede
Constructeur
Pieters Bouwtechniek, Amsterdam
Installatieadviseur
Linssen, Amsterdam
Installateur
Comfort Partners, Nieuw Vennep
en Haarmans, IJsselstein
Bouwperiode
september 2018 - najaar 2020
STEDENBOUW.NL | 137

Binnenbocht Amsterdam
Tekst | Johan Debaere Beeld | Hibex
ELK PROJECT IS UNIEK, GEEN STANDAARD GEVELSYSTEMEN UIT VOORRAAD
ARCHITECTONISCHE PREFAB BETONNEN
BOUWELEMENTEN VOOR PROJECT CRUQUIUS BINNENBOCHT
Het Groningse Hibex, opgericht in 1983, is gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van bouwelementen in beton:
sandwich gevelelementen in architectonisch beton, metselwerk of natuursteen, kolommen en balken, galerijplaten, balkons
en bijzondere elementen. “We zijn méér dan een producent en leverancier van bouwelementen. Bij voorkeur denken
we mee bij de ontwikkeling van de plannen. Zo kunnen we onmiddellijk de meest praktische en voordelige oplossing
toepassen”, zegt technisch directeur Michael Hermes. “Elk project is uniek. Bij ons vind je geen standaard gevelsystemen
op voorraad, want we focussen op maatoplossingen. Het liefst leveren we kant-en-klare gevelelementen met voor- en
achterlaag, isolatie en geïntegreerde kozijnen en ramen.”
Voor project Binnenbocht, dat de deelprojecten De
Bocht, De Loods en 2Peer omvat en beschikt over
435 appartementen en commerciële ruimtes in het
Oostenlijk havengebied van Amsterdam ontwikkelde
en produceerde Hibex alle prefab gevelelementen.
“In maart 2018 kregen we van algemeen aannemer
Koopmans Bouw uit Enschede de opdracht voor de
ontwikkeling, productie en levering van 398 grote
sandwichelementen, deels met steenstrips, deels met
wit sierbeton, evenals 119 sandwich borstweringen,
penanten en dakranden, 211 enkelschalige witte sierbetonelementen
en 144 enkelschalige borstweringen
met steenstrips gegund. De sierbetonelementen
worden geproduceerd in onze specialiteit ‘noors wit’
en Koopmans leverde zelf speciale steenstrips met
een lengte van 290 mm”, licht Hermes toe. “Toen het
originele idee met houtskeletbouw gevels niet realiseerbaar
bleek, kwamen ze bij ons terecht om een ge-
velsysteem op maat te bedenken. Na de engineering
startten we in februari 2019 met de productie. Sinds
april 2019 worden de prefab delen in samenspraak
met de aannemer op de bouwplaats geleverd.”
Hibex leverde ook elementen voor heel wat andere
projecten, waaronder het Naturalis Museum (Leiden),
appartementengebouw De Pontsteiger (Amsterdam)
en het Herman Teirlinckgebouw (Brussel). ❚
138 | STEDENBOUW.NL

Klein Driene Hengelo
Tekst | Fiona de Heus/Zutphens Persbureau Beeld | Nijhuis/Welbions
​GROOT ONDERHOUD
VAN KLANTGESTUURD NAAR PROJECTGESTUURD
​Ruim zestig jaar geleden bouwde Nijhuis Bouw uit Rijssen Klein Driene in Hengelo (Overijssel): een wijk met voornamelijk
portiekflats. Dit jaar voert hetzelfde bedrijf groot onderhoud uit aan de woningen. “In basis zijn zij nog hetzelfde. Qua
indeling en opbouw is daar niets aan veranderd”, vertelt Hans Hamberg van opdrachtgever woningcorporatie Welbions.
Eén van de blokken van Klein Driene.
Het onderhoud aan deze 210 woningen, verdeeld
veertien blokken, is voor de corporatie het laatste
project in deze wijk. Al eerder werden twee projecten
van 170 en 150 woningen onder handen genomen
en is een verouderd winkelcentrum omgebouwd
tot woningen met een ontmoetingsruimte.
'De toevoeging van de
balkons is een fikse uitbreiding'
Volgens de meerjarenplanning was groot onderhoud
met renovatieonderdelen nu nodig. “We
willen de woningen graag in leven houden voor
de komende dertig, veertig jaar”, benadrukt
Hamberg. Asbest wordt verwijderd, het dak vervangen
en de bewoners krijgen een nieuwe keuken,
badkamer en toilet. Het sanitair is in veel
woningen zo’n 25 jaar oud. “Niet overal, want
we werkten klantgestuurd. ›
STEDENBOUW.NL | 139

Klein Driene Hengelo
724100_sloof 1-4 Fout formaat.pdf 1 18-11-14 09:40
724100_sloof 1-4 Fout formaat.pdf 1 18-11-14 09:40
Projectinfo
Renovatie met prefab elementen
Hoewel Klein Driene in Hengelo een renovatieproject betreft, is
toch gekozen voor prefab elementen voor de daken. “Dat is best
wel uniek in de renovatiemarkt: het moet heel nauwkeurig worden
ingemeten. In dit project zijn we daarvoor afhankelijk van
de prefableverancier en alles gaat goed”, vertelt Hans Sloof van
Sloof BV in Rijssen. Het bedrijf van zijn broers Anton en Jaap is
gespecialiseerd in hellende daken.
Bij Klein Driene monteert Sloof BV de prefab elementen en
verzorgt het bedrijf de randafwerkingen en het pannenwerk,
inclusief de levering. De bergingdaken worden voorzien van
nieuw dakbeschot en een traditioneel pannendak. “Het complete
plaatje dus. Qua levering werken we just-in-time: wat ’s morgens
wordt aangeleverd, is ’s middags weer bijna allemaal weg. Dit
zijn we gewend bij alle renovatieprojecten die we in het land
doen. We houden zoveel mogelijk rekening met de omgeving
en willen de omwonenden zo weinig mogelijk overlast bezorgen.”
Snel werken lukt doordat Sloof BV ervaren medewerkers
in dienst heeft en over eigen kranen beschikt.
Argonstraat 3A
info@sloofbv.nl
7463 PD Rijssen
www.sloofbv.nl
‘Sloof always on the roof’
‘Sloof always on the roof’
Argonstraat
• Dak
3A
renovatie
7463 PD Rijssen
info@sloofbv.nl www.sloofbv.nl
• Kappenmontage
Dak renovatie
Dak timmerwerken
• Kappenmontage
• Pannenleggen
• Dak timmerwerken
‘Sloof always on the roof’
• • Pannenleggen
Dak renovatie
• Kappenmontage
• Dak timmerwerken
• Pannenleggen
Kijk voor meer informatie op onze website.
Kijk voor meer informatie op onze website.
De Groot Vroomshoop Houtbouw
vertaalt maatwerk vraagstukken
naar prefab modulaire oplossingen:
bergingen, daken, gevels en volledige
houtskeletbouw. We steken energie
in de voorbereiding, produceren
duurzaam, snel en perfect geconditioneerd.
Samen houden we vaart
in uw dagelijks werk en geven we
mensen leefcomfort!
Meteen meer weten? Bel ons op 0546-666333, bezoek www.degrootvroomshoop.nl
of volg ons via social media
140 | STEDENBOUW.NL

Klein Driene Hengelo
Nu willen we projectgestuurd werken, omdat dat
goedkoper is en we dan meer kwaliteit kunnen leveren.”
De brandveiligheid is bijvoorbeeld doelmatiger
te verbeteren door een streng in zijn geheel
aan te pakken in plaats van één van de woningen.
Bij alle werkzaamheden ligt de focus van Welbions
zowel op de verbetering van de brandveiligheid
als op de energetische verbetering. “We koersen
op een labelsprong van twee stappen naar label
A, sommige woningen halen zelfs nog meer als ze
kiezen voor pv-panelen”, vult projectleider Hans
Dannenberg van Nijhuis aan. Behalve vervangende
werkzaamheden wordt ook iets toegevoegd:
mechanische ventilatie en een balkon bij de bovenwoningen.
Tevens wordt de omgeving meegenomen.
Gekozen is voor green to color, met stevige
planten en waarin onkruid weinig kans heeft. Dit
is ook een wens van de bewoners. Zij zijn zoveel
mogelijk betrokken bij de plannen: in een enquête
kregen zij de kans om hun klachten en suggesties
door te geven. Daarna is een klankbordgroep samengesteld.
Eén van de opvallendste wijzigingen
in het project hierdoor is de toevoeging van het
balkon aan de bovenwoningen. Tot nu toe hadden
zij alleen een loggia. Hamberg: “Het is een fikse
uitbreiding, 2.60 bij 1.60 meter.”
'In de basis zijn
de woningen
nog hetzelfde'
In eerste instantie was het niet eenvoudig om de
bewoners mee te krijgen, maar toen Nijhuis en
Welbions drie modelwoningen hadden gerealiseerd,
haalde Welbions wel de benodigde 70 procent
instemmers. “Onder elke beuk bevinden zich
steeds drie woningen: één over de breedte op de
begane grond en daarop twee woningen naast elkaar
met elk twee woonlagen”, legt Dannenberg
uit. “Daardoor heb je te maken met verschillende
belangen. Door van elk type in één beuk een modelwoning
te maken, kon iedere bewoner zijn eigen
huis er goed in herkennen en zelf onder meer
voelen hoe goed de kozijnen sluiten. De meeste
bewoners werden daar enthousiast van en in
maart konden de werkzaamheden startten. Deze
duren ongeveer een jaar.”
Artist impression: De bovenwoningen worden uitgebreid met een balkon.
het binnenwerk, deze werkzaamheden duren ongeveer
drie weken en per blok wordt ongeveer acht
weken gewerkt. Overlast voor de bewoners is niet te
voorkomen. Om ze toch zoveel mogelijk tegemoet te
komen, ontvangt elk huishouden een dagkalender
waarin nauwkeurig is beschreven en te zien met pictogrammen
welke werkzaamheden dagelijks worden
uitgevoerd en hoeveel overlast te verwachten
is. Overdag kunnen zij gebruikmaken van een pauzewoning,
waar zij ook kunnen douchen en de was
kunnen doen. Tijdens de bouwvak werd ook zoveel
mogelijk rekening met hen gehouden: er werden
geen woningen onaf achtergelaten en de steigers
werden tijdelijk afgebouwd. ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever
woningcorporatie Welbions
Bouw
Nijhuis Bouw, Rijssen
Ontwerp
Beltman architecten, Hengelo
Installaties
Klein Poelhuis Installatietechniek, Hengelo
Bouwsom
€ 14.136.000,00
Bouwperiode
2019 – 2020
Het werk aan de modelwoningen leidde tot een optimalisatieronde.
In lean sessies met alle partijen van
het bouwteam is tot enkele wijzigingen besloten. De
standleiding blijft bijvoorbeeld toch op de huidige
plaats en wordt niet verplaatst naar de slaapkamer.
Elke week start Nijhuis in zes nieuwe woningen met
Klein Driene in de steigers voor groot onderhoud.
STEDENBOUW.NL | 141

Klein Driene Hengelo
Tekst | Fiona de Heus/Zutphens Persbureau
MINDER VAAK HIJSEN EN MINDER OVERLAST
Beeld | De Groot Vroomshoop
Negentig procent van de prefabdaken van De Groot Vroomshoop belandt op nieuwbouwprojecten, maar bij de renovatie
van de daken van Kleine Driene in Hengelo wordt ook hiervoor gekozen. De daken worden rechtstreeks uit de fabriek geleverd,
volledig prefab met panlatten inclusief doorvoeren. Voor de woningen waar het dakbeschot is verwijderd, levert
De Groot Vroomshoop de dakelementen ook met een nieuwe onderplaat.
“Bij nieuwbouw werken we vanaf de tekening, maar hier hebben we een eigen
tussenslag gemaakt en een paar blokken op de bouw ingemeten”, vertelt
Wilco Lubbers van De Groot Vroomshoop. “Er zijn meer variaties dan op de
tekeningen stonden. Dat hadden we ook wel verwacht. Vroeger werd er anders
gebouwd, nu gebeurt dat iets strakker aan de maat. Wij engineeren de kap en
kijken of we er met toleranties uitkomen. Toen het eerste blok werd gelegd,
waren twee collega’s van ons aanwezig. Zij hoefden slechts twee kleine aanpassingen
te doen.”
De daken komen gepakketteerd op de bouw aan en worden door De Groot
Vroomshoop zelf gelost, zodat de montage ongehinderd kan doorgaan. “De
daken zijn bij ons lucht- en waterdicht. Door ze direct te monteren, hoef je niets
af te dekken. Dat geeft de minste overlast.”
Lubbers ziet toekomst in prefab voor renovatieprojecten. “We hebben nu
slechts vier elementen per dak. In de oude situatie zouden dat er al minimaal
tien zijn. Prefab scheelt dus hijsjes en veel werkzaamheden op de bouw, door
handen die er niet meer zijn.” ❚
“We hebben nu slechts vier elementen per dak.”
'Prefab scheelt veel werkzaam
heden op de bouw'
De renovatie van Klein Driene met prefab dakelementen.
“De daken zijn bij ons lucht- en waterdicht. Door ze direct te monteren,
hoef je niets af te dekken.”
142 | STEDENBOUW.NL

Up Living Utrecht
Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Bouwcombinatie UP
REALISATIE UP LIVING UTRECHT:
EEN GOEDE MIX VAN
TECHNIEK EN MENSKRACHT
Op een omvangrijke kavel in Utrecht-Kanaleneiland wordt een voormalige ziekenhuislocatie getransformeerd tot
veelzijdige woonbuurt. Onder de naam Up Living ontwikkelt Ontwikkelingscombinatie Oudenrijn BV hier betaalbare
woningen, appartementen en studentenwoningen voor studenten, jongeren en starters. Bouwcombinatie UP V.O.F.
realiseert de uitvoering met een efficiënte logistieke aanpak. De totale oplevering is medio mei 2020 voorzien. ›
STEDENBOUW.NL | 143

Up Living Utrecht
Als Up Living gereed is, biedt het woonruimte aan ongeveer 1.000 bewoners.
Op het terrein van het voormalige St. Antonius
Ziekenhuis locatie Oudenrijn, aan de noordzijde
van de wederopbouwwijk aan de Van Heuven
Goedhartlaan en Beneluxlaan, is Up Living inmiddels
op hoogte. Als Up Living gereed is, biedt het
woonruimte aan ongeveer 1.000 bewoners. Een
grote afgesloten binnentuin, met daaraan grenzend
appartementen, lofts en aanvullende voorzieningen,
wordt het kloppend hart van een levendige,
groene woonbuurt. Het stedenbouwkundig
plan is ontworpen door KuiperCompagnons en
gaat uit van het behoud van het beddenhuis van
het voormalige ziekenhuis. Aan de westzijde van
de locatie zijn in een eerdere fase 37 vrije sector
huurwoningen gebouwd rondom een afgesloten
binnenhof voorzien van privéparkeerplaatsen.
Het plan behelst verder een 70 meter hoge toren
van 23 verdiepingen, een nieuw landmark aan de
'De vlechters
en installateurs
hielpen elkaar
tijdens het
tunnelproces'
westelijke stadsentree dat plaats biedt aan 463
studentenwoningen. Boven een nieuw parkeerdek
worden nog eens twee appartementengebouwen
gerealiseerd met respectievelijk 48 en
125 wooneenheden.
VOLLEDIG GETUNNELD
Ontwikkelingscombinatie Oudenrijn BV (OCO) is
een samenwerking tussen Van Beek & Partners
Vastgoedbeleggingen B.V., Veluwezoom Verkerk
Vastgoedontwikkeling B.V. en DID Vastgoedontwikkeling
B.V.. Een groep VolkerWessels-zusterbedrijven
en partners realiseert de opstallen tussen
mei 2018 en mei 2020. “Het oude ziekenhuis was
voor die tijd al gesloopt, met uitzondering van het
144 | STEDENBOUW.NL

Up Living Utrecht
tunnelproces. Je moet het samen doen, dat is het
uitgangspunt. De gevelsluiting van de Up-toren
met HSB voorzien van stelkozijnen, is al begonnen
in de tunnelfase; de montage van de metalstud
binnenwanden volgde toen de cascobouw op de
zevende verdieping was. Ook de tegelzetters, stukadoors
en schilders konden snel aan de slag. Zo
lopen de 'treintjes' soepel achter elkaar aan, met
dank aan alle medewerkers op de werkvloer.”
PREFAB
De gebouwen zijn gesteigerd in verband met het
metselwerk, dat in verband met kostenefficiëntie
handmatig wordt uitgevoerd. Ooit had Wessels
Rijssen 240 timmerlieden in dienst, nu zijn dat er
nog circa 50. Schotman en zijn mensen kunnen
dit volumineuze project goed aan qua bemensing,
maar vanwege het tekort aan vaklieden is de verwachting
dat steeds meer wordt geprefabriceerd
in de toekomst, zoals de gevelelementen die in
de fabriek al van metselstenen zijn voorzien. “Wij
hebben de technische concepten al in huis, zoals
VolkerWessels MorgenWonen; deze gevels hadden
daarvoor te weinig repetitief volume. Vanwege
de energietransitie zien wij ook steeds vaker
totaalinstallateurs op projecten, omdat de systemen
meer en meer met elkaar samenhangen.
Up Living wordt aangesloten op het Utrechtse
stadsverwarmingsnet en voorzien van een WTWsysteem
en zonnepanelen op de daken. Alle woningen
krijgen vloerverwarming. Met een goede
mix van techniek en samenwerkende teams kom
je tot prachtige prestaties. Wij rijden er dagelijks
graag voor naar Utrecht.” ❚
te transformeren beddenhuis”, vertelt projectdirecteur
Johan Schotman van Wessels Rijssen bv.
“Wij zijn voor de bouwvak van 2018 begonnen
met heien en inmiddels zijn de gevels van alle
nieuwe appartementengebouwen gesloten.” Alle
nieuwbouw is volledig getunneld; de Up-toren
wordt afgewerkt met HSB-elementen, metselwerk
en Alucobond-gevelelementen. De laagbouwappartementen
worden afgewerkt met metselwerk,
Alucobond- en prefab betonpanelen. Het beddenhuis
is deels gestript en wordt in de onderbouw
afgemetseld. Deze aanpak zorgt voor voldoende
snelheid en lucht in de planning. Het project wordt
sleutelklaar opgeleverd, inclusief vloerafwerking,
wandafwerking en volledige terreininrichting.
SAMENWERKING
Up Living heeft drie architecten. “De lijnen zijn
kort; de gedeelde mentaliteit van de VolkerWessels-bedrijven
en het vakbekwame team van uitvoering
en werkvoorbereiding zorgen voor een
planbare uitvoering”, aldus Schotman. “Al blijft
het altijd een uitdaging om de renovatiedelen mee
te laten lopen in de logistiek. Veel is uitbesteed,
wij werken landelijk met vaste, eigen tunnelploegen.
Die realiseren een verdieping in vijf dagen
tijd en schrikken niet van een spatje regen.” De
balkonvloeren zijn gelijktijdig aangestort en de totaalinstallateur
liep mee tijdens het tunnelproces,
dat digitaal op voortgang wordt gemonitord. “De
vlechters en installateurs hielpen elkaar tijdens het
Bouwinfo
Ontwikkelaar:
Ontwikkelingscombinatie Oudenrijn BV
(OCO)
Belegger:
Round Hill Capital
Stedenbouwkundig plan:
KuiperCompagnons
Opstalontwerpen:
LIAG architecten en bouwadviseurs
(woontoren), Centrum Architecten
(hoofdgebouw), KuiperCompagnons
(middengebied)
Uitvoering:
Bouwcombinatie UP V.O.F., een samenwerking
van Bouwbedrijf Wessels Rijssen bv
en Veluwezoom Verkerk Bouw bv
Totaalinstallateur:
Schulte & Lestraden B.V.
Bouwperiode:
mei 2018 – mei 2020
STEDENBOUW.NL | 145

Kade Noord Zutphen
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Heijmans Vastgoed
BOUWEN LANGS HET WATER
WONINGEN, APPARTEMENTEN EN COMMERCIËLE
RUIMTES VORMEN EEN WIT IJSSELFRONT
In Zutphen wordt het industriële gebied Noorderhaven herontwikkeld. Met name liefhebbers van bijzonder wonen
komen hier aan hun trekken. Een oud Koelhuis, pakhuizen en een broodfabriek worden gewoon meegenomen in het plan
en het industrieterrein wordt getransformeerd tot woonwijk. Nu is Kade Noord aan de beurt.
Kade Noord vormt straks een wit gevelfront langs de IJssel.
Voor Kade Noord ontwierpen Zecc Architecten en
KCAP Architects & Urban Planners een gesloten
bouwblok met 134 woningen rondom een gezamenlijke
binnentuin en een half verdiepte parkeervoorziening.
De woningtypes variëren van compacte
appartementen en maisonnettes tot penthouses
en herenhuizen. “134 woningen is een forse uitbreiding
voor Zutphen”, vertelt Wouter Vermaak,
projectontwikkelaar van Heijmans Vastgoed, hierover.
“Met deze grote differentiatie wilden we een
zo breed mogelijke doelgroep aanspreken.”
EEN KWALITEITSPLAN
Aan de uitwerking van Kade Noord ligt een stedenbouwkundig
plan ten grondslag. Noorderhaven
moet een kwaliteitsgebied worden. Om deze kwaliteit
te borgen, worden alleen kwaliteitsarchitecten
geselecteerd. Daarnaast is een kwaliteitsteam actief,
die in elk stadium van het werk toestemming
moet geven. Voor Kade Noord ontwikkelde KCAP
53 appartementen; Zecc nam 63 appartementen
en 18 eengezinswoningen voor haar rekening.
Deze laatste zijn volledig geïntegreerd in de appartementenblokken.
De appartementen variëren
in prijs van € 180.000 tot circa € 1,1 miljoen.
WIT GEVELFRONT
Kade Noord vormt straks een wit gevelfront
langs de IJssel. De brug over de IJssel maakt dan
letterlijk de verbinding tussen de witte, historische
panden aan de ene zijde van de IJssel en
de moderne, eigentijdse witte panden van Kade
Noord. Ook hier zijn alle woningen, appartementenblokken
en commerciële ruimtes licht
van kleur. Het onderscheid wordt gemaakt door
een schakering van wittinten zoals wit stukwerk,
keimwerk en lichte bakstenen. De verschillende
gebouwen worden hiermee afzonderlijk leesbaar
en vormen in detaillering een eenheid. Een
donkere plint van Belgisch hardsteen geeft het
bouwblok een basis, geaccentueerd bij de en-
'Een aaneenschakeling van wittinten'
146 | STEDENBOUW.NL

Kade Noord Zutphen
trees, de toegang van de parkeergarage en de
poort naar het binnenterrein.
BOUWEN LANGS HET WATER
Bouwen langs de IJssel brengt voor Heijmans bijzondere
uitdagingen met zich mee. De IJssel kent
verschillende waterstanden en de woningen moeten
worden beschermd tegen de hoogste stand. Hiervoor
werkt Heijmans samen met de waterschappen
en gespecialiseerde bedrijven. “We hebben eerst
uitvoerig vooronderzoek verricht”, vertelt Vermaak.
“Omdat boren moeilijk was in dit gebied, waren we
aangewezen op heien. Maar als het heiwerk te veel
trillingen veroorzaakte, kon de kwaliteit van de dijk
'Bouwen langs de IJssel brengt
bijzondere uitdagingen met zich mee'
worden ondermijnd. Om dit te voorkomen, hebben
we het heiwerk nauwkeurig gemonitord.”
AANDACHT VOOR ECOLOGIE
Het groen van de uiterwaarden wordt geïntegreerd
in de wijk. In de vorm van groene perken
en parken loopt de plantengroei straks door in
de woonwijk. Ook de binnentuin van Kade Noord
krijgt een rijke beplanting. Vermaak: “KCAP heeft
hiervoor een mooi inrichtingsplan gemaakt. Hierin
is ook de hemelwaterafvoer goed geregeld. Het
regenwater wordt weer in het eigen gebied geïnfiltreerd
en komt niet in het riool.” ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever
Heijmans Vastgoed, Amersfoort
Architecten
KCAP, Rotterdam en Zecc architecten,
Utrecht
Constructeur
Peree Bouwadvies, Deventer
Bouwfysica
Nieman Raadgevend ingenieurs, vestiging
Zwolle
Bouwperiode
april 2019 – juni 2021
Foppen InstallatIe technIek
voor passende InstallatIes en
passend werk!
Foppen Installatie Techniek (FIT) is een expert op het gebied van gas, water, riool en sanitaire installaties
in de projectmatige nieuwbouw. Wij richten ons voornamelijk op loodgieterwerkzaamheden voor
nieuwbouw en renovatie. Dit geldt zowel in de utiliteitbouw als in de (luxe)woningbouw.
natrIumweg 12 | 3812 pv amersFoort | t. 033 - 463 21 53 | F. 033 - 465 90 41
Foppen Installatie Techniek Advertentie 197x130mm FINAL.indd 1 02-09-11 10:22
STEDENBOUW.NL | 147

Kade Noord Zutphen
Projectinfo
Elk project een nieuwe uitdaging
In nieuwbouwwijk Noorderhaven in Zutphen wordt aan de IJssel
een nieuw wooncomplex gerealiseerd: ‘De Nieuwe Haven’. De
bouw is inmiddels gestart. Technisch Bureau van Slooten verzorgt
er de cv-installatie. Het bedrijf is vanaf de ontwerpfase bij
het project betrokken in een adviserende rol en voor het verzorgen
van calculaties.
Van Slooten
Jouw partner voor de toekomst
Tijdens de uitvoering worden met eigen mensen de cv-ketels
gemonteerd en de vloerverwarmingsinstallatie aangelegd. De
appartementen worden verder voorzien van een zoneregeling,
om een optimaal comfort voor de bewoners te creëren. Hiermee
zijn verschillende zones onafhankelijk te regelen voor de ruimtetemperatuur,
wat ook een energiebesparing geeft.
Een woordvoerder laat weten dat dit soort projecten voor Van
Slooten aan de orde van de dag is. “Toch is elk project een
nieuwe uitdaging om te streven naar perfectie. Daarnaast zijn
dankzij de geweldige relatie die we hebben met Heijmans, waar
wij al bijna 40 jaar mee samenwerken, dit soort projecten toch
wel de leukste. Iedereen is dan ook betrokken bij zo’n project,
van de tekenkamer tot de monteurs op de werkvloer.”
Installatie - ontwerp - service - duurzaamheid
148 | STEDENBOUW.NL

Veilig en gezond bouwen
Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Aboma
'TOENEMEND AANTAL OPDRACHTGEVERS
PROFESSIONALISEERT ROL IN BOUWPROJECTEN'
Naast aannemende partijen zijn ook opdrachtgevers in de bouw verantwoordelijk voor een gezonde en veilige werkomgeving.
De opdrachtgever verzorgt bijvoorbeeld de werklocatie of schrijft werkmethoden voor. Op grond van de wet
kan een opdrachtgever worden aangesproken op de arbeidsomstandigheden; verder kent het Arbobesluit verplichtingen
voor opdrachtgevers in de bouw. Deze zijn recent aangescherpt, met een verhoogd bewustzijn als resultaat.
“Verantwoord opdrachtgeverschap biedt bovenal voordelen”, zegt senior
adviseur Marco van den Bogaerdt van Aboma, dat bedrijven en instanties begeleidt
op het gebied van veiligheidsmanagement. “Veilig en gezond werken
en kwaliteit gaan hand-in-hand. Er zijn minder faalkosten; daarnaast draagt
verantwoord opdrachtgeverschap bij aan de continuïteit van de dienstverlening,
het bedrijfsimago en het welzijn van medewerkers en cliënten. Wij zien
mede hierom een toenemend bewustzijn bij opdrachtgevers in de bouw met
betrekking tot veilig en gezond bouwen.” Bij uitvoerende partijen is dat bewustzijn
er al langer; juist de professionalisering van de opdrachtgeverskant
kan helpen, aldus Van den Bogaerdt. “Bij onderhoud of renovatie is de gebouweigenaar
bijvoorbeeld aansprakelijk voor de veilige toegang tot het dak
en bij asbestrisico's is een vooronderzoek door de opdrachtgever verplicht.
Aannemers wijzen opdrachtgevers hier steeds vaker op.”
'VAN REACTIEF NAAR PROACTIEF BELEID'
De aansturing van bouwprojecten in de uitvoeringsfase is ook een aandachtspunt.
Bijvoorbeeld met betrekking tot afspraken over de eisen
waaraan de opdrachtnemer moet voldoen en de manier waarop dit gecontroleerd
wordt door de opdrachtgever. De rol van de opdrachtgever
in de bouw raakt steeds meer geprofessionaliseerd, naar analogie van de
industrie en het daar gehanteerde veiligheidsmanagement, ziet Van den
'Vooral bij overheidsinstellingen
zien wij een
transitie van reactief naar
proactief beleid'
Bogaerdt in de praktijk. “Vooral bij overheidsinstellingen en grotere gemeenten
zien wij op dit gebied een verheugende transitie van reactief naar
proactief beleid.” Aboma ondersteunt opdrachtgevers met gebouwinventarisaties,
bouwveiligheidsplannen, projectinspecties en diverse audits.
“In de audits komen in ieder geval thema’s aan de orde die vanwege de
wettelijke verplichtingen en vanuit goed opdrachtgeverschap belangrijk
zijn, waaronder werken in de publieke ruimte – denk aan toetsing van
bouwveiligheidsplannen en de veilige inrichting van werkzaamheden. Het
is voor opdrachtgevers in de bouw essentieel op de hoogte te zijn van de
aansprakelijkheden op dit gebied.” ❚
De opdrachtgever heeft een pro-actieve rol in het uitvoeringsproces.
STEDENBOUW.NL | 149

The FIZZ Cobana Rotterdam
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | IC Netherlands
MIX VAN STUDIO’S, TWEEKAMERAPPARTEMENTEN EN FRIENDS-WONINGEN
STOER, COMFORTABEL,
CENTRAAL GELEGEN EN BETAALBAAR
The FIZZ Cobana in de Rotterdamse wijk Katendrecht is niet alleen mooi, de woontorens bieden ook innovatieve
mogelijkheden voor starters. Waar de Young Professionals nagenoeg overal tussen wal en schip vallen, heeft The FIZZ
Cobana voor deze groep een mix van studio’s, tweekamerappartementen en Friends-woningen. Hier kunnen jongeren
comfortabel en betaalbaar in de stad te wonen.
Wooncomplex The FIZZ Cobana bevat 375 appartementen,
40 parkeerplaatsen en een grote fietsenstalling.
Op de begane grond bevindt zich een commerciële
plint. Op de vierde verdieping hebben beide
torens een gezamenlijk dakterras met gemeenschappelijke
ruimtes en op de tweede, derde en vierde
verdieping bevinden zich gezamenlijke daktuinen.
De stoere havenarchitectuur verwijst naar de historie
van het gebied.
MEERDERE PARTIJEN
Heijmans was als ontwikkelaar betrokken bij de gebiedsontwikkeling
van Katendrecht. International
Campus Netherlands introduceerde het community
living woonconcept voor dit gebied, inclusief het
Friends-concept: gedeelde ruimtes, gecombineerd
met het comfort van een eigen huis met keuken
en badkamer, geschikt voor stellen, maar ook voor
vrienden. De ruimtes variëren van 38 tot 70 m². Architectenbureau
Rijnboutt gaf het gebouw de uitstraling
van een stoer havengebouw. Uiteindelijk hebben
IC Netherlands en Heijmans het Young Professional
wooncomplex gerealiseerd.
'The FIZZ Cobana
past in de skyline
van Rotterdam'
ALLROUND
“IC Netherlands is investeerder, ontwikkelaar en
beheerder van woningen voor de millennium-generatie”,
vertelt George Vogel, projectontwikkelaar van
IC Netherlands. “Dat is begonnen met studentenwoningen
in de grote studentensteden, automatisch
gevolgd door woningen voor Young Professionals;
jongeren die hun wooncarrière moeten beginnen.
Bij deze projecten zijn wij betrokken vanaf het eerste
150 | STEDENBOUW.NL

The FIZZ Cobana Rotterdam
'Young professionals willen comfort,
een gunstige ligging en een
marktconforme prijs'
initiatief tot het moment van oplevering. We formuleren
het programma passend bij de locatie en
doelgroep, het Programma van Eisen, regelen in
veel gevallen de bouwaanvraag, onderzoeken de
meest efficiënte bouwmethode en installaties en
dragen zorg voor de uiteindelijke realisatie.”
DOELGROEP IN KAART
“Voor de ontwikkeling van het concept hebben
we eerst de doelgroep in kaart gebracht”, vertelt
Moreno Monsanto, directeur IC Services van IC
Netherlands. “Wat willen Young Professionals? Zij
willen comfort, een gunstige ligging ten opzichte
van de stedelijke voorzieningen en een prijs waarbij
zij een zelfstandig leven kunnen leiden. Dit eenduidige
wensenpakket bracht ons op het idee van
community-living op deze locatie, bouwen voor
mensen in dezelfde levensfase. De combinatie van
gezamenlijke faciliteiten en een comfortabel privégedeelte
hield de huurprijzen marktconform.”
MAXIMALE PREFAB FABRICAGE
Na afronding van het vergunningentraject werd The
Fizz Cobana binnen twee jaar gerealiseerd. “Dat is
snel voor een gebouw van dit formaat”, weet Vogel.
“IC Netherlands en Heijmans lieten het hele casco
prefabriceren. De meeste bouwtijd zat in het afbouwtraject
en het gevelmetselwerk. De woningen
zijn bovendien woonklaar opgeleverd. Dat is uniek.”
“Cobana past in de skyline van Rotterdam”, besluit
Vogel. “Ik vind dit het mooiste gebouw in het portfolio
van IC Netherlands. En we spelen in op een
behoefte. Op dit moment transformeren we een
Rijksmonument aan de Westzeedijk in Rotterdam
naar 184 woningen voor Young Professionals.” ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever
IC Netherlands bv, Amsterdam
Architect
Rijnboutt bv, Amsterdam
Constructeur
IMd Raadgevende ingenieurs, Rotterdam
Uitvoerder
Heijmans Woningbouw, Rotterdam
Installateur
Nieman Raadgevende Ingenieurs, Utrecht
Bouwperiode:
juni 2017 – augustus 2019
STEDENBOUW.NL | 151

The FIZZ Cobana Rotterdam
Projectinfo
Gelijktijdige plaatsing van kozijnen en houtskelet
Bouwtijd verkorten is tegenwoordig het keyword en dat was bij
het Cobana-appartementengebouw niet anders. Daarom werkte
Facedo voor het leveren en plaatsen van de aluminium kozijnen en
gevelelementen nauw samen met de houtskeletbouwleverancier.
“Het overgrote deel van de kozijnen hebben we in de fabriek
van de houtskeletbouwleverancier geïnstalleerd en beglaasd”,
vertelt Maikel van Wijk, projectleider van Facedo. “Hierdoor
konden bij het optrekken van het gebouw de gevelvullende
elementen in één beweging worden gemonteerd. Dat heeft veel
tijdwinst opgeleverd. Juist in hoogbouwappartementencomplexen
hebben we veel ervaring opgedaan met deze methodiek;
we weten hoe we hierop moeten sturen.”
Een extra uitdaging ondervond Facedo op de 17e en 18e verdieping,
de ‘kroon’ van het gebouw. Deze werd opgebouwd uit
vliesgevels en van de onderliggende verdiepingen gescheiden
door een terugliggende incisielaag. Van Wijk: “De realisatie van
de kroon heeft veel tijd en energie gevraagd, maar het resultaat
mag er zijn.”
Projectinfo
Custom made hekwerk versterkt stoere
uitstraling FIZZ Cobana
Het hekwerk voor FIZZ Cobana werd geleverd en gemonteerd
door Trahecon. Dat betekende ruim 2 km hekwerk,
waaronder zo’n 1,5 km plaathekwerk voor de balkons.
“De architect had een prachtig ontwerp aangeleverd”,
vertelt John Loeffen, commercieel manager van
Trahecon. “We hebben dit vertaald naar een maakbaar
product, uiteraard zonder afbreuk te doen aan het
ontwerp. We hebben het geëngineerd, gecontroleerd
op de veiligheidsvoorschriften en vervolgens geproduceerd.”
Dit resulteerde in fraaie, gezette platen met grote
kaders, die de industriële look van Cobana versterken.
“Dit project voelde als een thuiswedstrijd”, vertelt Loeffen
dan. “We zijn preferred supplier van Heijmans. Dat houdt in
dat we de mensen op de bouwplaats kenden en dat iedereen
aan een half woord genoeg had. Dat hielp om de strakke
planning te halen en om een mooi eindproduct af te leveren.”
152 | STEDENBOUW.NL

Wkb?
Met KOMO
staat u vooraan.
Onder de nieuwe bouwwetgeving draait alles om aantoonbare kwaliteit.
Producten en bouwprocessen met het KOMO-keurmerk hebben een streepje voor.
Want daarvan staat vast dat ze aan álle eisen voldoen. Keer op keer getoetst door
onafhankelijke deskundigen. Ook vooraan staan in bouw en infra?
Laat uw product of proces nu certificeren. Kijk op:
KOMO.NL
KOMO. Kwaliteit zoals beloofd.
Samen
Hogerop
Gantelstraat 3
5145 PH Waalwijk
0416 – 335 833
www.trahecon.nl
Facédo B.V. | Postbus 3025 | 6802 DA Arnhem
Bezoekadres: Gildestraat 13 | 6883 DB Velp
T: 026.370.13.60 | F: 026.370.10.29
E: info@facedo.nl | W: www.facedo.nl

The FIZZ Cobana Rotterdam
Tekst | Bram van Uchelen
Beeld | Vianen Kozijnen
VOLOP KOMO-GECERTIFICEERDE
BOUWPRODUCTEN IN COBANA
Cobana in Rotterdam Katendrecht zit boordevol KOMO-gecertificeerde bouwproducten. Dat betekent dat de kwaliteit
van deze producten is getoetst door onafhankelijke deskundigen. En dat bij herhaling objectief is vastgesteld dat ze
voldoen aan alle publieke en private kwaliteitseisen. Zoals de innovatieve HSB-gevelele menten van producent Vianen
Kozijnen B.V. die in Cobana zijn verwerkt.
154 | STEDENBOUW.NL

The FIZZ Cobana Rotterdam
ALUMINIUM KOZIJNEN
Vianen Kozijnen ontwikkelde deze speciale gevelelementen samen met
Heijmans en SIGA. De HSB-elementen zijn water- en luchtdicht en zijn voorzien
van aluminium kozijnen in een houten spouwblad. De kozijnen zijn
KOMO-gecertificeerd op basis van BRL 0801 Houten gevelelementen.
WATER- EN LUCHTDICHT OP GROTE HOOGTE
De prefab gevelelementen die voor Cobana zijn ontwikkeld, garanderen
een lucht- en waterdichtheid tot 600Pa en kunnen, ook aan de kust,
tot ruim 100 meter hoogte worden toegepast. Ze halen een luchtdichtheid
op niveau 4 (EN 12207) en voldoen aan passiefniveau Qv10 0,15. Dat
'Het belang van vooraf
objectief geborgde kwaliteit
in bouw en infra neemt
steeds verder toe'
betekent dat deze HSB-gevelelementen bij uitstek voldoen aan specifieke
hoogbouweisen – maar natuurlijk ook in laagbouw tot hun recht komen.
KOMO-GECERTIFICEERD WORDEN? GOED IDEE!
Wilt u ook KOMO-gecertificeerd worden? Een goed idee, want het belang van
vooraf objectief geborgde kwaliteit in bouw en infra neemt steeds verder toe
met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Ga naar www.KOMO.nl
voor meer informatie. ❚
De prefab gevelelementen die voor Cobana zijn ontwikkeld, garanderen een lucht- en waterdichtheid
tot 600Pa en kunnen, ook aan de kust, tot ruim 100 meter hoogte worden toegepast.
STEDENBOUW.NL | 155

Kop van West Purmerend
Tekst | Johan Debaere Beeld | De Langen & van den Berg
7-LAAGS APPARTEMENTENCOMPLEX BIEDT PLAATS AAN 74 HUURWONINGEN
Landmark in de
buurt van Purmerend
In oktober 2017 sloeg wethouder Hans Krieger van de gemeente Purmerend de officiële paal voor de bouw van een appartementencomplex
met 74 huurwoningen en 85 parkeerplaatsen op de begane grond in de hoek van de Neckerstraat
en de Wolgalaan op Kop West. Het plan is ontwikkeld door Stevast Baas & Groen en aangekocht door het Bouwinvest
Residential Fund. Dit zogenaamde Bolwerk aan de Singel is een ontwerp van Bias Architecten en werd uitgevoerd door
bouwbedrijf De Langen & van den Berg. Vooral de gevel met het schuingeplaatste metselwerk op de begane grond en de
diverse kleuren metsel- en voegwerk springen in het oog.
Purmerend krijgt er de laatste jaren een nieuw stukje stad bij: Kop West. In
totaal is er ruimte voor zo’n 630 woongelegenheden. Het plan bestaat uit 11
bouwvelden, die afhankelijk van de wensen in de markt worden ingevuld. Op
bouwveld H aan de westelijke kant van Kop West werd net voor het bouwverlof
een appartementencomplex met 74 huurappartementen voor starters en senioren
in gebruik genomen. “Op vraag van ontwikkelaar Stevast Baas & Groen
uit Capelle a/d IJssel zijn we in het project gestapt op het ogenblik dat de
architecten het definitieve ontwerp aan het afronden waren. Na de calculatie
zijn we gaan meedenken rond de uitvoering, detaillering, materialisatie en ver-
'Het schuingeplaatste
metselwerk op de begane
grond geeft het gebouw
een extra dimensie'
156 | STEDENBOUW.NL

Kop van West Purmerend
eenvoudiging om aan de wensen van architect en opdrachtgever te voldoen”,
legt Paul Aalbersberg van bouwbedrijf Van Langen & van den Berg uit. “Het
project omvatte appartementen en parkeerplaatsen waarvoor de afnemer al
bekend was. In het najaar van 2017 zijn we gestart met de werken en net voor
het bouwverlof van dit jaar volgde de oplevering van de volledig gebruiksklare
huurappartementen van 60 tot 100 m² met 2, 3 of 4 kamers, standaard voorzien
van afgewerkte wanden en met geïntegreerde keuken. Alleen de vloerbedekking
wordt door de huurders zelf gekozen.”
maar is het gebouw aangesloten op het stadsverwarmingsnet van Purmerend.
Vloer-, gevel- en dakisolatie voldoen aan de huidige normen. “Op de hoge
platte daken werden zonnepanelen geplaatst, die aangesloten zijn op de algemene
voorzieningen, zoals verlichting en liften. Bovendien werd overal LEDverlichting
voorzien”, sluit Aalbersberg af. “De daktuin tussen de gebouwen
zorgt dan weer voor de ecologische noot.” ❚
METSELWERK EN DAKTUIN ALS EYECATCHER
Dit project is bouwbedrijf De Langen & van den Berg op het lijf geschreven. De
firma uit Bergambacht werd in 1932 opgericht door Gerrit van den Berg en Piet
de Langen met de focus op de particuliere woningbouw. Vandaag staat de derde
generatie Van den Berg aan het hoofd en focust de firma zich op bouwprojecten
voor opdrachtgevers, zoals de woningbouw, utiliteit en zorggerelateerde projecten,
maar ook eigen ontwikkelingen, met een team van zowat 35 eigen mensen
en heel wat onderaannemers. “We creëerden een echte landmark in de buurt
van Purmerend. Door de keuze voor schuingeplaatst metwelwerk op de begane
grond lijkt het alsof het gebouw als een vesting uit het nabijgelegen water naar
boven komt. De 7 woonlagen zijn trapsgewijs opgebouwd met metsel- en voegwerk
in verschillende kleuren, sprongen in de gevel en diverse bouwkundige
details”, zegt Aalbersberg. “Het appartementencomplex heeft een U-vorm met
centraal een soort daktuin, waar bewoners kunnen genieten in een groene omgeving.
De afsluitbare parkeergarage biedt plaats aan 85 voertuigen.”
DENKEN AAN ENERGIE-EFFICIËNTIE
Uiteraard dachten architect en opdrachtgever bij het ontwerp van dit complex
ook aan de energie-efficiëntie. Zo wordt geen gebruik gemaakt van gas,
Het appartementencomplex met 74 huurappartementen en 85
parkeerplaatsen vormt een echte landmark in de buurt van Purmerend.
Projectinfo
Beton- en staalconstructies van A tot Z: ontwerpen,
berekenen, tekenen en controleren bij de uitvoering
Het Goudase Peters & van Leeuwen, opgericht in 1998, is een
breed georiënteerde onderneming, gespecialiseerd in het ontwerp
van beton- en staalconstructies.
“We ondersteunen onze klanten van A tot Z op het gebied van
constructies van gebouwen: van ontwerp naar berekening en
van tekening tot aan controle bij de uitvoering. Met een team van
zestien specialisten en externe deskundigen, zoals aannemers
en architecten, zijn we betrokken bij nieuwbouw- en renovatieprojecten,
utiliteitsbouw en distributiecentra. We adviseren
klanten ook bij de haalbaarheid en uitvoering van projecten”,
zegt hoofdconstructeur Henk van Vliet. “Via initiatiefnemer
Stevast Baas & Groen uit Capelle a/d IJssel waren we ook
verantwoordelijk voor het ontwerpen, berekenen en tekenen
van de constructies voor het project Kop West in Purmerend.
Vooral de constructie van de balkons rond de binnentuin was
een uitdaging, aangezien die op drie punten opgelegd zijn.”
Peters & van Leeuwen werkte ook aan andere projecten, waaronder
de DC’s van Lidl in Etten-Leur, Oosterhout, Southampton
en Northfleet en diverse grondgebonden woningen in Stolwijk,
Hekelingen en Pijnacker.
Stationsplein 9F, 2801 AK Gouda
Telefoon 0182 231400, Website: www.pelecon.nl
WONINGBOUW ADVIES UTILITEITSBOUW RENOVATIE
STEDENBOUW.NL | 157

De Peperklip Rotterdam
Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Mirjam Lems
OUDE GLORIE HERSTELLEN
IN ‘DE PEPERKLIP’
Het is één van de markantste gebouwen op Rotterdam-Zuid. De Peperklip, ontworpen door Carel Weeber als tegenreactie
op de ‘truttige’ jaren zeventig-architectuur, is een kolossaal gebouw met een uitgesproken vorm en opvallend
kleurenpalet. Nu, bijna veertig jaar na de bouw, ondergaat ‘De Peperklip’ een grootschalige onderhoudsbeurt.
Het complex, dat van bovenaf op een paperclip lijkt, bestaat uit 605 woningen en 8 bedrijfsruimten.
De Peperklip is eigendom van woningcorporatie
Vestia. Het complex, dat van bovenaf op een
paperclip lijkt, bestaat uit 605 woningen en 8
bedrijfsruimten. Aan hoofdaannemer Maasmond
de eer om dit spraakmakende wooncomplex in
zijn oude glorie te herstellen. “We werken al
vijftien jaar voor Vestia”, zegt Hoofd Productie
Richard Dubbelman van Maasmond. “Wij kregen
deze opdracht in november 2016 gegund via een
aanbesteding. In augustus 2017 startten we met
de werkzaamheden.”
DUURZAMER,
VEILIGER, ESTHETISCHER
De werkzaamheden zorgen ervoor dat de Peperklip
na oplevering aan de geldende isolatie- en milieunormen
voldoet. Ook gaat het gebouw er qua
veiligheid en beleving op vooruit. Zo is ontwerper
en kleurenadviseur Clara Froger bij het project
betrokken om het gebouw, met respect voor zijn
cultuurhistorische waarde, esthetisch op te waarderen.
Dubbelman: “We verdelen de werkzaamheden
in een aantal bouwfasen. Eerst knapten we
de algemene ruimten, trappenhuizen en entrees
op. Sinds begin 2018 pakken we de woningen aan.
We saneren asbest, vervangen de gevelkozijnen
en verbeteren de isolatie. Schilder- en tegelwerk
nemen we ook mee. Verder krijgt elke woning een
videofooninstallatie en CO 2
-gestuurde ventilatie.”
OP SCHEMA
“We pakken de woningen per strang aan”, vervolgt
Dubbelman. “We zijn begonnen met de
laagbouwwoningen. Eerst de rechte stukken,
daarna de bochten. Dit deden we met een snelheid
van acht woningen in drie dagen. In het
hoogbouwdeel, waar we nu bezig zijn, hebben we
twee dagen per strang nodig.” De planning kwam
tot stand via leansessies. Daar wordt niet van afgeweken.
Maasmond verwacht dan ook van alle
betrokken partijen dat zij in de planning meegaan.
Dat lukt vooralsnog prima. De werkzaamheden
lopen tot op de dag nauwkeurig op schema.
GOEDE COMMUNICATIE
De bewoners blijven tijdens de werkzaamheden
in hun woning. Dat vraagt om praktische oplossingen,
zoals een kleine portable toilet tijdens de
toilet renovatie, maar ook om goede communicatie.
Vestia en Maasmond besteden daar veel aandacht
aan. “Vóór de start van de werkzaamheden
hebben we vijf contactmomenten met de bewoners”,
zegt Dubbelman. “Twee maanden van tevoren
laten we weten wanneer wij verwachten te
starten. In de weken daarna gaan we nog drie keer
bij de bewoners langs, om hen te informeren over
de werkzaamheden en de planning. Een dag van
tevoren komen we de vloeren afplakken en helpen
we met de laatste voorbereidingen.” Maasmond
huurde zelf een woning in de Peperklip. Bewoners
'De bewoners blijven tijdens de
werkzaamheden in hun woning.
Dat vraagt om praktische oplossingen'
158 | STEDENBOUW.NL

De Peperklip Rotterdam
kunnen daar terecht bij vragen of problemen. In
de modelwoning, die speciaal voor de bewoners is
ingericht, worden spreekuren gehouden.
TEVREDEN BEWONERS
Met ruim vijfhonderd woningen achter de rug,
nadert de oplevering van de Peperklip. Werkzaamheden
die nog resten, zijn de opwaardering
van zes entreepuien en het realiseren van
een groendak. Dubbelman blikt alvast tevreden
terug: “De Peperklip heeft een slechte reputatie,
maar daar merken wij niets van. De werkzaamheden
verlopen vooralsnog zonder problemen.
De samenwerking met Vestia is, zoals we gewend
zijn, uitstekend en het contact met de bewoners
verloopt zeer prettig. In het eerste tevredenheidsonderzoek,
gehouden onder zo’n 475 bewoners,
scoren we en 8,4. Die blijk van waardering is voor
ons het belangrijkst.” ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever
Vestia, Rotterdam
Hoofdaannemer
Maasmond B.V., Rotterdam
Bouwperiode
augustus 2017 – eind 2019
Maasmond staat garant voor vakwerk, creativiteit, kwaliteit, perfecte planning en budgetbewaking. De geschiedenis van
Maasmond begint in 1898 als schildersbedrijf in Rotterdam. Inmiddels zijn wij uitgegroeid tot een begrip in vastgoedzorg en
projectinrichting en hebben een landelijke dekking.
Wij adviseren en ondersteunen onze opdrachtgevers bij het succesvol onderhouden, ontwikkelen en realiseren van
renovatie aan vastgoed. Deze projecten bestaan o.a. uit woningen, kantoren, sportcomplexen, zorgcentra, ziekenhuizen,
horeca, scholen, universiteiten, winkels, recreatiewoningen en historische panden.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen is vanzelfsprekend binnen onze bedrijfscultuur. Een ander aspect
van verantwoord ondernemen is onze deelname aan het Leermeesterschap. Als erkend leerbedrijf verzorgen wij
praktijkopleidingen en stages voor getalenteerde vakmensen.
De kwaliteit van ons werk wordt niet alleen door onszelf gegarandeerd. Maasmond voldoet ook aan de hoogste eisen van
onafhankelijke normeringsinstituten.
We beschikken over belangrijke certificaten als:
• NEN-ISO 9001 voor kwaliteit (al sedert 1994).
• Veilig, gezondheid en milieu Checklist Aannemers (VCA **)
• VGO-keurmerk voor VastGoedOnderhoud
• FSC
• Erkend SBB leerbedrijf
Daarnaast zijn we aangesloten bij diverse kwaliteitsgerichte brancheorganisaties, waaronder VNO-NCW, die ons helpen
onze activiteiten op het hoogste niveau te verrichten en alle milieu- en veiligheidsvoorschriften zorgvuldig na te leven.
Gezichtsbepalend voor ieder project
www.maasmondgroep.nl
Tel. +31 (0)88-0307400
STEDENBOUW.NL | 159

Hoog Lindoduin Scheveningen
Tekst | Jan-Kees Verschuure
Beeld | Normteq
SLANKE CONSOLES MET VERSTERKTE
VOORSPANVOORZIENINGEN MAKEN VERVANGING
BALKONS EN GALERIJEN MOGELIJK
Veel naoorlogse galerijflats hebben een renovatiebehoefte waarbij behoud van balkons en galerijen niet volstaat. Een voorbeeld
is Hoog Lindoduin in Scheveningen: met te krappe en door zeezout aangetaste balkons en galerijen is de galerijflat
niet langer up-to-date. Voor Hoog Lindoduin (182 woningen) bedacht Normteq een maatwerkoplossing op basis van slanke
voorgespannen consoles, waartussen verbrede galerij- en balkonplaten worden geplaatst.
160 | STEDENBOUW.NL

Hoog Lindoduin Scheveningen
'Een maatwerkoplossing
op basis van beproefde
technieken'
op spanning wordt gezet, wordt de bekisting verwijderd en de zone van de
spansparing ter locatie van de moer aangegoten. Dit proces herhaalt zich een
verdieping lager. Eenmaal onderaan zitten onze werkzaamheden erop. Van
onderaf begint de aannemer met het leggen van de galerij- en balkonplaten
tussen de consoles. Als een verdieping gelegd is, worden de wanden vanaf de
nieuwe galerij geplaatst, dan weer een laag balkons en galerijen en zo verder.
Verdiepinggewijs worden de woningen wind- en waterdicht gemaakt en kan
worden gestart met de werkzaamheden in de woningen.”
De consoles vormen de weerszijden van de toekomstige balkon- en
galerijvloeren en worden bevestigd op het kruispunt van wanden en vloeren.
AFSTEMMING MET AANNEMER
Je moet een goede klik hebben met de hoofdaannemer voor een dergelijk
concept, vervolgt Kok. “Dit zijn geen systemen die worden aangeboden binnen
een door de aannemer gekozen logistiek systeem. Je moet de aanpak van
de uitvoering volledig afstemmen.” Dat is het geval; tevens hebben aannemer
BAM en Normteq de gemeente Den Haag volledig betrokken bij ontwerp en
uitvoering. “Wij zijn momenteel de consoles aan het monteren en hiermee
hopen wij in maart 2020 klaar te zijn. Deze oplossing is zeer geschikt om bij
vergelijkbare projecten toe te passen.” ❚
Normteq-directeur Peter Kok: “Het constructiegewicht dat is weggehaald,
mocht met een kleine toename van het gewicht terugkomen. Als de balkons
en galerijen breder moeten worden zoals in dit geval, moeten ze slanker worden
uitgevoerd om op hetzelfde gewicht uit te komen.” De voorspanoplossing
van Normteq werkt op basis van het inbrengen van draadeinden in de
gebouwconstructie, in dit geval zo'n 1,20 meter diep. Door de slanke consoles
was de aansluiting op de constructie kritisch; daarom werd een stalen verankering
ontwikkeld als constructief basiselement in de dragende console.
Dat element verbindt de gebouwconstructie en die van de dragende console.
“De stalen verankering met voorspanstaven wordt door ons geleverd aan de
betonfabrikant; die stort ze in. Na uitharding spant de betonfabrikant de consoles
af. Zij komen dus kant-en-klaar aan.” De consoles vormen de weerszijden
van de toekomstige balkon- en galerijvloeren en worden bevestigd op het
kruispunt van wanden en vloeren. “De losse galerij- en balkonplaten dragen
af aan de constructief verankerde consoles, maar zitten niet aan het gebouw
vast. De voorspanverbinding zorgt voor constructieve afdracht naar beneden
toe. Zonder stalen verankering met toepassing van voorspanning was dit niet
gelukt.”
BEPROEFDE TECHNIEKEN
Een maatwerkoplossing? “Zeker”, zegt Kok. “Op basis van beproefde technieken.
Allereerst onze werkzaamheden vanaf de bestaande galerij: het vullen
van door de aannemer aangebrachte boorgaten met een hoogwaardige mortel,
het inbrengen van de draadeinden met gevulde mortel en het testen van de
sterkte. Vervolgens verwijdert de aannemer de balkons en galerijen en plaatst
een tijdelijke ondersteuning op de verdieping daaronder. Normteq plaatst de
nieuwe consoles op de tijdelijke ondersteuning en stelt deze exact af. Daarna
wordt de zone tussen bestaande constructie en console bekist en uitgegoten,
na uitharding geborgd met een moer aan de voorzijde waarbij het draadeind
altijd
SLMM
BLKNS
slimme balkons
www.normteq.nl
STEDENBOUW.NL | 161

Elzenhagen Amsterdam
Tekst | Liliane Verwoolde
Beeld | Cojan van Toor
MODULAIR BOUWEN IN EEN EXTREEM HOOG TEMPO
EEN FLEXIBELE BOUWSTIJL MET
DUURZAME VOORZIENINGEN
Tussen de Nieuwe Leeuwarderweg en het Noordhollandsch Kanaal in Amsterdam staat sinds kort woonwijk Elzenhagen.
540 jongeren – Nederlanders en statushouders van 18-28 jaar – zijn hier de eerste bewoners van een totaal nieuwe wijk,
compleet met bioscoop, scholen, winkels, een hotel en horeca.
162 | STEDENBOUW.NL

Elzenhagen Amsterdam
Startblok Elzenhagen werd gebouwd in opdracht
van woonstichting De Key en woningstichting Eigen
Haard. In verband met het bestemmingsplan
kozen zij voor een tijdelijke bouwstijl, maar wel
conform de actuele normen van duurzaamheid.
Modulair bouwbedrijf Jan Snel kwam hierbij als
beste uit de bus. “Met onze modulaire bouwstijl
konden we hier in zeer korte tijd honderden appartementen
neerzetten”, vertelt Barry van Wijk,
hoofd Bedrijfsbureau van Jan Snel. “Mocht het bestemmingsplan
na tien jaar wijzigen, dan kunnen
de gestapelde units relatief eenvoudig naar een
andere locatie worden verplaatst.”
MODULAIRE BOUWMETHODE
Startblok Elzenhagen bestaat uit zes bouwblokken,
variërend van 45 tot 250 units per blok. De units
zijn opgebouwd uit een stalen frameconstructie,
een betonvloer en houtskeletbouwelementen. In
de fabriek werden de units opgebouwd en voorzien
van een keuken, badkamer en de aansluitingen
voor de algemene nutsvoorzieningen. Dat gebeurde
in een tempo van dertig units per week. Op
locatie werden de units enkel nog als legoblokken
op elkaar gestapeld. Zodra de installaties waren
aangesloten en de aan- en afvoeren waren gekoppeld
met die van de algemene nutsvoorzieningen,
was de studio klaar voor bewoning.
DUURZAAMHEID
Het tempo van productie en montage is hoog”,
realiseert Van Wijk zich. “Toch is geen enkele concessie
gedaan aan de duurzaamheid en de kwaliteit
van de woningen. Met goede isolatie, zonnepanelen,
WKO-verwarming en driedubbel glas
voldoen de woningen aan het energielabel BENG
(Bijna Energie Neutraal Gebouwd). Ook de eisen
en normen voor veiligheid zijn in acht genomen,
exact zoals dat bij de permanente bouw gebeurt.”
Projectinfo
'In de fabriek werden de units al
voorzien van een keuken en badkamer'
PERMANENTE UITSTRALING
Om de tijdelijke woningen een permanente uitstraling
te geven, werden de scheidingslijnen van
de units gecamoufleerd. Jan Snel schroefde op de
prefab betonelementen speciaal daarvoor gepre-
‘De gevelbekleding maakt van de losse units een eenheid’
De lichte, houten gevelbekleding zorgt voor een vriendelijk en stijlvol geheel.
Nadat modulair bouwbedrijf Jan Snel de units op elkaar had gestapeld, was het aan
Verisol Isolatiesysteembouw om van de gestapelde blokken een eenheid te maken. Hiervoor
monteerde zij eerst zetprofielen en dakranden, allemaal in dezelfde kleur en passend
bij de beplating die daarna zou worden aangebracht.
“Bij de gebouwen één tot en met vijf is gekozen voor de grijze kleur ‘Zeus’”, vertelt Ton
Versteeg, projectleider van Verisol Isolatiesysteembouw. “In gebouw zes is de bruine
kleur ‘Helios’ aangebracht.” Omdat de units al waren voorzien van isolatie, was Verisol
op project Elzenhagen enkel verantwoordelijk voor de gevelkbekleding. “Dat is dankbaar
werk”, vertelt Versteeg. “We hebben als het ware met de gevel de gestapelde blokken
ingepakt. Hierdoor heeft het gebouw overal dezelfde uitstraling gekregen en is het project
echt mooi geworden. Het gebeurde bovendien in een razend tempo. Binnen enkele weken
stond er door ons toedoen een prachtig gebouw. Daar zijn we best trots op.”
fabriceerde rekken, die fungeerden als ondergrond
voor een lichte, houten gevelbekleding. Zo zorgde
de gevelbekleding voor een vriendelijk en stijlvol
geheel. Van Wijk: “De bewoners hebben hier een
betaalbare, duurzame woning. Mocht de gemeente
ooit beslissen dat het terrein bestemd moet zijn
voor utiliteitsbouw, dan is dit bouwsysteem volledig
flexibel en verplaatsbaar; geen probleem dus!” ❚
Bouwinfo
Opdrachtgever
woonstichting De Key en woningstichting
Eigen Haard Amsterdam
Architect:
Roos Ros Architecten, Oud-Beijerland
Constructeur:
Studio DCK, Barendrecht
E-installaties:
Van den Pol Elektrotechniek, Montfoort
W-installaties:
Bogro Snelrewaard, Snelrewaard
Bouwsom:
€ 30 miljoen
Bouwperiode:
augustus 2018 - april 2019
STEDENBOUW.NL | 163

Elzenhagen Amsterdam
Projectinfo
Stalen gevelplaten op maat
In de gevels van Elzenhagen wisselen hout en staal elkaar af.
Juist die afwisseling bezorgt de wijk haar speelse uitstraling.
Producent en leverancier van de stalen delen is Delft Profielen.
Deze firma produceerde de gevelplaten exact op breedtemaat,
zodat ze op de bouwplaats alleen nog gemonteerd
hoefden te worden.
“In de regel werken we met coils op standaardbreedtes van
o.a. Tata Steel”, vertelt Gerard Rutten, accountmanager bij Delft
Profielen. “Delft Profielen bewerkt deze coils tot profielplaten
voor gevels en daken. De grootte van het Elzenhagen-project
maakte het echter interessant om de profielen op een specifieke
breedtemaat te produceren. We hebben hiervoor het staal in
eigen huis teruggeslit naar smallere bandbreedtes en daarna
vervormd tot gevelplaten. Dankzij de duurzame, hoogwaardige
Prisma-coating is de uitstraling van de woningen van Elzenhagen
voor de komende 40 jaar gegarandeerd.”
VERISOL
isolatiesysteembouw b.v.
TROTSE
BOUWTEAM-
PARTNER
van het project
Elzenhagen
Verisol Isolatiesysteembouw B.V. is gespecialiseerd
in leveren, bouwen en onderhouden van:
Koel- en vriesbouw &
Dak- en gevelbekleding
Zundert
St. Truiden
U kunt bij ons terecht voor advies, installatie,
service én onderhoud van uw CV-installatie, sanitair,
loodgieterswerk, gas, ventilatie en koeling.
Amsterdam
Gorinchem
Bogro Snelrewaard BV
Laan van Snelrewaard 57, Snelrewaard
T. 0348 566 000
www.bogrobv.nl
Verisol Isolatiesysteembouw B.V. I Doornseweg 2A
4255 GZ Nieuwendijk I T. +31 (0)183-303832
info@verisol.nl I www.verisol.nl
164 | STEDENBOUW.NL

Elzenhagen Amsterdam
Projectinfo
Gasloos en vrij van stadsverwarming
De studio’s in Elzenhagen moesten gasloos worden en vrij van
stadsverwarming. Bovendien was het de wens van de opdrachtgever
om de woningen te laten voldoen aan de BENG-normen van
2016. “De combinatie van deze factoren zorgde voor een flinke uitdaging”,
bekent Jan van Zijverden, directeur van installatiebedrijf
Bogro Snelrewaard. “In samenwerking met Itho Daalderop hebben
we hiervoor een innovatieve oplossing ontwikkeld.”
De oplossing bestaat uit een warmtepomp per 6 à 7 woningen.
De warmte die hiermee wordt ingewonnen, wordt met behulp
van een binneninstallatie ingezet voor de vloerverwarming en
verwarming van de 90 liter-boilers in de studio’s. “Het klinkt
simpel”, realiseert Van Zijverden zich. “Maar het was een uitdaging.
Zeker gezien het gegeven budget en de korte uitvoeringstijd.
Dankzij een lang en intensief engineeringstraject werd
alles plug & play aangeleverd en hebben we keurig op tijd
kunnen opleveren.”
OFFSITEEUROPE
Wim bal
Sales Manager
+32 473 86 20 30
wim@offsiteeurope.com
OFFSITEEUROPE
Off Site eurOpe b.v.
Eisenhouwerlaan 146, 2517 KP ‘s Gravenhage
Wim bal
The Netherlands
Sales Manager
OFFSITEEUROPE
+32 473 86 20 30
wim@offsiteeurope.com
Wim bal
Sales Manager
Off Site eurOpe b.v.
Eisenhouwerlaan +32 473 86 20 146, 30 2517 KP ‘s Gravenhage
The wim@offsiteeurope.com
Netherlands
Off Site eurOpe b.v.
Eisenhouwerlaan 146, 2517 KP ‘s Gravenhage
The Netherlands
STEDENBOUW.NL | 165
757-17851_Off Site Belgium 1-2.indd 1 01-10-19 16:56

Elzenhagen Amsterdam
Tekst | Van den Pol Elektrotechniek BV
‘ALTIJD OP ZOEK NAAR
SLIMME OPLOSSINGEN’
Elzenhagen maakt deel uit van een groeiende reeks vergelijkbare projecten waarbij Jan Snel en Van den Pol Elektrotechniek
samen optrekken. Voorbeelden in Amsterdam zijn onder meer de studentencomplexen Amstelhome en Ravel
Residence. “En eerder dit jaar werd Wijburg opgeleverd, net als Elzenhagen bewoond door studenten en statushouders”,
zegt projectleider Sebas L’Ortye.
MOOIE BESPARING
Bij Elzenhagen was Van den Pol verantwoordelijk
voor de complete E-installatie, data- en wifivoorzieningen
plus CCTV. Ook bij het duurzame
karakter van het complex – BENG en een EPC
van 0,15 – speelde de Montfoortse specialist een
cruciale rol. “Op alle daken zijn zonnepanelen
geplaatst. Die compenseren het energieverbruik,
dat vrij hoog is door de intensieve bewoning.”
Het complex is all-LED. “Door de geïntegreerde
bewegingsmelders dimt de gangverlichting automatisch
terug als er niemand aanwezig is. Dat
levert een mooie besparing op.”
PROBLEEMLOOS PROCES
Jan Snel en Van den Pol vormen een geoliede tandem.
“We kennen elkaars aanpak door en door. Er
worden vaste teams ingezet en dat zorgt voor een
probleemloos proces. Dit is seriematige bouw in
optima forma.”
'Dit is seriematige
bouw in
optima forma'
Gaandeweg is de werkwijze steeds verder geoptimaliseerd.
“Toch blijven we alert op mogelijke
verbeteringen”, benadrukt L’Ortye. “Bij Elzenhagen
was de afstand tussen de gebouwen vrij groot.
Daarom hebben we geen centrale materiaalcontainer
geplaatst maar is gekozen voor een aantal kleinere
varianten die eenvoudig te verplaatsen zijn.
Hierdoor hoefden onze mensen minder meters af
te leggen.” Logistiek maatwerk waarmee kostbare
tijd is bespaard. “Een goed voorbeeld van de slimme
oplossingen waarnaar wij altijd op zoek zijn.” ❚
Projectinfo
Prefab badkamers voor duurzame woonunits in Amsterdam-Noord
Off Site Belgium is gespecialiseerd in de productie van prefab badkamerunits en de distributie in heel Europa.
“We startten onze activiteiten zowat 9 jaar
geleden, toen nog vanuit een hoofdkantoor
in Den Haag onder de naam Offsite
Europe. Maar sinds 2015 zijn onze kantoren
en showroom verhuisd. We investeerden
ook in een nieuwe productiehal
met een geavanceerd machinepark in
Temse, waar we alle badkamers volgens
de EEC-normen vervaardigen”, zegt Wim
Bal. “Jaarlijks produceren en leveren we
tussen de drie- en vierduizend units voor
projecten in België, Nederland, Frankrijk,
Duitsland, Denemarken en de meeste
andere landen in Europa. De hoge kwaliteit,
uitstekende service en snelle installatie
van de hoogwaardige badkamers
zijn onze troeven. Bovendien wordt alles,
van het begin tot het einde van het productieproces,
in eigen beheer uitgevoerd.”
Off Site Belgium leverde alle badkamers
voor de energiezuinige woonunits van het
project Startblok Elzenhagen, dat modulair
bouwbedrijf Jan Snel in opdracht van
wooncorporaties De Key en Eigen Haard
in Amsterdam-Noord realiseerde. “We zijn
als het ware de huisleverancier van Jan
Snel voor badkamers. De firma eist van
zijn leveranciers steeds de hoogste kwaliteit
en een correcte levering. Die gebeurt
op een bepaalde dag en een vastgelegd
uur en gaat gepaard met een grondige
controle”, geeft Bal aan. “In tegenstelling
tot de meeste andere installaties wordt bij
dit project de warmte van het gebruikte
douchewater gerecupereerd. Tijdens de
uitlevering van de badkamers waren we
continu met een groep van 32 mensen bij
dit project betrokken.”
166 | STEDENBOUW.NL

WELCOME
TO THE SQUARE
Welcome to interlift – The World of Elevators
15 - 18 October 2019 | Messe Augsburg | Germany | www.interlift.de
Organiser: AFAG Messen und Ausstellungen GmbH
Am Messezentrum 5, 86159 Augsburg I www.interlift.de
Technical sponsor: VFA-Interlift e.V.
Süderstraße 282, 20537 Hamburg I www.vfa-interlift.de

BOUWPARTNERS
AL VANAF € 595 PER JAAR KUNT U PARTNER ZIJN!
let op cover moet nog geplaatst
Bouwpartners zijn
servicepagina’s met
een overzicht van de
meest gerenommeerde
toeleveranciers voor
de branche
Zowel in het tijdschrift als op de
website, treft u een overzicht van de
meest gerenommeerde fabrikanten
en leveranciers.
Bent u geïnteresseerd om ook partner te worden van Stedenbouw? Bel of mail voor meer informatie
+31 495 45 00 95 – s.vanhout@louwersmediagroep.nl of r.vandenhoek@louwersmediagroep.nl
STEDENBOUW.NL
HET MEEST COMPLETE OVERZICHT VOOR DE BRANCHE
Op de website van Stedenbouw is bedrijfsinformatie
van onze partners doeltreffend en efficiënt te vinden
Banners en bedrijfsprofielen zijn gekoppeld aan redactionele
artikelen, zo wordt optimale vindbaarheid van bouwpartners door
Google gegarandeerd. Vanuit het tijdschrift is alle informatie over de
bouwpartners direct beschikbaar, door de QR code te gebruiken.
Bent u geïnteresseerd om ook partner te worden van Stedenbouw? Bel of mail voor meer informatie
+31 495 45 00 95 – s.vanhout@louwersmediagroep.nl of r.vandenhoek@louwersmediagroep.nl

Bouwpartners
Voor uitgebreide informatie over de
Bouwpartners, scan deze QR code
met uw smartphone
stedenbouw.nl/bedrijf
CLADDING
POINT
ABOMA
Maxwellstraat 49a
6716 BX Ede
Postbus 141
6710 BC Ede
T +31 318 69 19 20
E info@aboma.nl
W www.aboma.nl
B-BUILT BV
Lelyweg 4
4612 PS Bergen op Zoom
T +31 164 27 16 60
E info@b-built.com
W www.b-built.com
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
Oudewal 21
1749 CA Warmenhuizen
Postbus 1
1749 ZG Warmenhuizen
T +31 226 39 70 00
E info@denijs.nl
CLADDING POINT BV
Handelsweg 12
6662 NH Elst
T +31 26 365 06 31
E info@claddingpoint.nl
W www.claddingpoint.nl
W www.denijs.nl
ASK ROMEIN BV
Belder 101
4704 RK Roosendaal
Postbus 1013
4700 BA Roosendaal
T +31 165 75 03 00
E info@ask-romein.com
W www.ask-romein.nl
VAN BERLO
Doornhoek 3715
5465 TB Veghel
Postbus 183
5460 AD Veghel
T +31 413 38 90 90
E info@vanberlo.com
W www.vanberlo.com
BOUWBEDRIJF VAN DE VEN BV
Erpseweg 3
5463 PG Veghel
Postbus 184
5460 AD Veghel
T +31 413 36 69 33
E algemeen@bouwbedrijfvandeven.nl
CORDEEL NEDERLAND BV
Lindtsedijk 22
3336 LE Zwijndrecht
T +31 78 625 51 00
E info.nl@cordeel.eu
W www.bouwbedrijfvandeven.nl
W www.cordeel.nl
BAM BOUW EN TECHNIEK BV
Runnenberg 13
3981 AZ Bunnik
Postbus 12
BESTCON BV
Kanaaldijk 19
5683 CR Best
BUDOBOUW BETON & MONTAGE
Katwolderweg 8a
DELABIE
Kommenstraat 20
3980 CA Bunnik
T +31 30 659 89 66
E bouwentechniek@bam.com
W www.bambouwentechniek.nl
Postbus 189
5680 AD Best
T +31 499 36 63 66
E info@bestcon.nl
8041 AD ZWOLLE
T +31 38 720 08 10
E info@budobouw.nl
W www.budobouw.nl
B-1070 Brussel
T +32 25 20 16 76
E info@delabiebenelux.com
W www.delabiebenelux.com
W www.bestcon.nl
BUVA HOMECARE SYSTEMEN
BAM WONEN ZUIDWEST
Kralingseweg 241-249
3062 CE Rotterdam
Postbus 8912
3009 AX Rotterdam
T +31 10 436 86 00
E info.wonen@bam.nl
BISOTON BV
Curiestraat 4-6
6716 AR Ede
T +31 318 30 00 70
E info@bisoton.nl
Bremen 5
2993 LJ Barendrecht
Postbus 262
2990 AG Barendrecht
T +31 180 69 75 00
E info@buva.nl
DOKA NEDERLAND BV
Longobardenweg 11
5342 PL Oss
T +31 412 65 30 30
E nederland@doka.com
W www.bamwonen.nl
W www.bisoton.nl
W www.buva.nl
W www.doka.com
STEDENBOUW.NL | 169

Bouwpartners
Voor uitgebreide informatie over de
Bouwpartners, scan deze QR code
met uw smartphone
stedenbouw.nl/bedrijf
DE GROOT & VISSER BV
DONATUS VERZEKERINGEN
Hoff van Hollantlaan 8
5243 SR Rosmalen
Postbus 500
5240 AM Rosmalen
T +31 73 522 17 00
E info@donatus.nl
Marconiweg 1
4207 HH Gorinchem
T +31 183 64 65 66
E info@gv.nl
W www.degrootenvisser.nl
HERCUTON BV
Touwslager 2
5253 RK Nieuwkuijk
Postbus 67
5250 AB Vlijmen
T +31 88 205 34 00
E info@hercuton.jajo.com
HÖRMANN NEDERLAND BV
Harselaarseweg 90
3771 MB Barneveld
T +31 342 42 94 00
E info@hormann.nl
W www.hormann.nl
W www.donatus.nl
W www.hercuton.nl
+ =
DURA VERMEER
Bosmaatweg 60
7556 PJ Hengelo
Postbus 877
7550 AW Hengelo
T +31 74 255 02 55
E dvi-oost@duravermeer.nl
W www.duravermeer.nl
DE GROOT VROOMSHOOP
Zwolsekanaal 36
7681 ED Vroomshoop
Postbus 31
7680 AA Vroomshoop
T +31 546 66 63 33
E info@degrootvroomshoop.nl
W www.degrootvroomshoop.nl
HOLCON BV
Industrieweg 8
7475 NH Markelo
Postbus 81
7475 ZH Markelo
T +31 547 35 73 15
E info@holcon.com
W www.holcon.com
ICOPAL BV
Heeswijk 155
3417 GP Montfoort
Postbus 29
3417 ZG Montfoort
T +31 348 47 65 60
E info.nl@bmigroup.com
W www.icopal.nl
FACÉDO BV
Gildestraat 13
6883 DB Velp
Postbus 3025
6802 DA Arnhem
HARDEMAN VAN HARTEN
Lage Veldweg 10
6741 JL Lunteren
T +31 31 846 15 51
HOMIJ TECHNISCHE INSTALLATIES BV
Lange Dreef 7
4131 NJ Vianen
INTAL BV
De Veken 103
1716 KG OPMEER
T +31 26 370 13 60
E info@hardeman-vanharten.nl
Postbus 47
T +31 226 34 15 25
E info@facedo.nl
W www.hardeman-vanharten.nl
4130 EA Vianen
E info@intal.nl
W www.facedo.nl
T +31 88 186 16 00
W www.intal.nl
E info@homij.nl
W www.homij.nl
FORECO DALFSEN
Dalmsholterweg 5
7722 KJ Dalfsen
Postbus 73
7720 AB Dalfsen
T +31 529 43 15 48
E info@foreco.nl
HEIJMANS
Graafsebaan 65
5248 JT Rosmalen
Postbus 2
5240 BB Rosmalen
T +31 73 543 51 11
E info@heijmans.nl
VAN HOOGEVEST ARCHITECTEN
Westsingel 9
3811 BA Amersfoort
T +31 33 763 17 05
E bureau@vanhoogevest.nl
ITHO DAALDEROP
Lingewei 2
4004 LL Tiel
Postbus 21
3100 AA Schiedam
T +31 10 427 85 00
E mst@ithodaalderop.nl
W www.foreco.nl
W www.heijmans.nl
W www.vanhoogevest.nl
W www.ithodaalderop.nl
170 | STEDENBOUW.NL

Bouwpartners
Voor uitgebreide informatie over de
Bouwpartners, scan deze QR code
met uw smartphone
stedenbouw.nl/bedrijf
J.P. VAN EESTEREN
Hanzeweg 16
2803 MC Gouda
Postbus 8
2800 AA Gouda
T +31 88 823 01 00
E info@jpvaneesteren.nl
W www.jpvaneesteren.nl
KINGSPAN UNIDEK BV
Scheiweg 26
5421 XL Gemert
T +31 492 37 81 11
E info@kingspanunidek.nl
W www.kingspan.com
LINTHORST TECHNIEK BV
Wenumsedwarsweg 18
7345 AS Apeldoorn
T +31 55 312 21 21
E info@linthorsttechniek.nl
OTIS NEDERLAND
Papendorpseweg 83
3528 BJ Utrecht
T +31 88 750 06 00
E informatie@otis.com
W www.otis.com
W www.linthorsttechniek.nl
JM VAN DELFT & ZN
James Wattlaan 21
5151 DP Drunen
Postbus 232
5150 AE Drunen
T +31 416 37 49 25
E info@jmvandelft.nl
W www.jmvandelft.nl
KLIMAATSERVICE HOLLAND BV
Nijverheidsstraat 31
3371 XE Hardinxveld-Giessendam
Postbus 118
3370 AC Hardinxveld-Giessendam
T +31 184 61 39 11
E post@klimaatservice.nl
W www.klimaatservice.nl
LOKHORST BOUW EN ONTWIKKELING
Leeghwaterweg 1
1951 NA Velsen-Noord
Postbus 79
VAN DEN POL ELEKTROTECHNIEK BV
Aardvletterweg 14
3417 XL MONTFOORT
T +31 348 47 34 34
E info@vandenpol.com
W www.vandenpol.com
1951 NA Velsen-Noord
T +31 251 26 50 00
E info@lokhorst.nl
JVK DAKEN
Vestiging Breda
T +31 76 303 24 00
Vestiging Ossendrecht
T +31 164 74 54 30
Verkoopkantoor Rotterdam
T +31 10 310 62 56
E Jurgen@jvkdaken.nl
W www.jvkdaken.nl
KONE
Rijn 10
2491 BG Den Haag
T +31 70 317 10 00
E nederland@kone.com
W www.kone.nl
W www.lokhorst.nl
NATHAN SYSTEMS
Mega 2
PLEIJSIER BOUW
De Blokmat 21
8281 JH Genemuiden
T +31 38 385 45 05
E genemuiden@pleijsierbouw.nl
W www.pleijsierbouw.nl
6902 KL Zevenaar
Postbus 90
KIM NEDERLAND
Tweelingenlaan 144
7324 BP Apeldoorn
T +31 55 368 91 91
E info@kim-nederland.nl
W www.kim-nederland.nl
KONINKLIJKE WOUDENBERG
Voorstraat 7
4233 EA Ameide
Postbus 3
4233 ZG Ameide
T +31 88 355 96 00
E info@koninklijkewoudenberg.nl
W www.koninklijkewoudenberg.nl
6900 AB Zevenaar
T +31 26 445 98 45
E info@nathan.nl
W www.nathan.nl
ROLLECATE
H.G. Zwerusstraat 3
7951 CZ Staphorst
Postbus 3
7950 AA Staphorst
T +31 522 46 70 00
E mail@rollecate.nl
W www.rollecate.nl
NIJHUIS BOUW BV
Molendijk Noord 92a
KINGSPAN GEÏSOLEERDE PANELEN
Lingewei 8
4004 LL Tiel
Postbus 6565
4000 HN Tiel
T +31 344 67 52 50
E info@kingspanpanels.nl
W www.kingspan.com
LIEVENSE
Archimedesweg 5
8912 AK Leeuwarden
T +31 58 212 52 27
E info@lievense.com
W www.lievense.com
7461 JE Rijssen
Postbus 241
7460 AE Rijssen
T +31 548 53 54 45
E bouw@nijhuis.nl
W www.nijhuis.nl
SCHINDLER NEDERLAND
Verheeskade 4
2521 BN Den Haag
Postbus 28501
2502 KM Den Haag
T +31 70 384 37 00
E info@nl.schindler.com
W www.schindler.com
STEDENBOUW.NL | 171

Bouwpartners
Voor uitgebreide informatie over de
Bouwpartners, scan deze QR code
met uw smartphone
stedenbouw.nl/bedrijf
a member of the Stertil Group
STERTIL BV
Westkern 3
9288 CA Kootstertille
T +31 512 33 44 44
E info@stertil.nl
W www.stertil.com
TREBBE GROEP BV
Tubantiasingel 63
7514 AB Enschede
Postbus 4
7500 AA Enschede
UNILIN INSULATION
Beneluxstraat 1
5061 KD Oisterwijk
T +31 13 523 13 13
E info.nl@unilin.com
W www.unilininsulation.com
VORSSELMANS
Wuustwezelseweg 95
B-2990 Loenhout
T +32 3 690 04 40
E info@vorsselmans.be
T +31 88 259 00 00
W www.vorsselmans.be
E info@trebbe.nl
W www.trebbe.nl
UNSTUDIO
VAN STOKKUM
Van Coehoornstraat 10
5916 PH Venlo
T +31 77 351 88 54
E info@vanstokkum.com
W www.vanstokkum.com
DE TWEE SNOEKEN
Stadhouderskade 113
1073 AX Amsterdam
Postbus 75381
1070 AJ Amsterdam
T +31 20 570 20 40
E info@unstudio.com
W www.unstudio.com
DE VRIES EN VERBURG
't Vaartland 8
2821 LH Stolwijk
Postbus 59
Postelstraat 49
2820 AB Stolwijk
5211 DX 's Hertogenbosch
T +31 182 34 17 41
STUDIONINEDOTS
Gedempt Hamerkanaal 111
1021 KP Amsterdam
T +31 20 488 92 69
E info@studioninedots.nl
W www.studioninedots.nl
T +31 73 614 04 07
E info@tweesnoeken.nl
W www.tweesnoeken.nl
VASTBOUW OOST
Spoelerstraat 2
7461 TW Rijssen
Postbus 240
7460 AE Rijssen
T +31 548 53 99 99
E info@devriesverburg.nl
W www.devriesverburg.nl
E info@vastbouw.nl
W www.vastbouw.nl
VAN WIJNEN
Heikampweg 6
TWINTEC NEDERLAND BV
5249 JX Rosmalen
TGM
Heesakkerweg 19
Gutenbergweg 6
4104 BA Culemborg
VOLKERWESSELS
Postbus 46
5240 AA Rosmalen
5721 KM Asten
T +31 493 32 77 22
E info@tgm.nl
T +31 345 53 28 78
E info@twintec.nl
Podium 9
3826 PA Amersfoort
T +31 88 186 61 86
T +31 73 521 90 14
E rosmalen@vanwijnen.nl
W www.tgm.nl
W www.twintecgroup.com
W www.volkerwessels.com
W www.vanwijnen.nl
Wij stellen u graag voor aan onze trotse hoofdverdelers
in België en Nederland:
YOUR COATING SOLUTIONS PARTNER
Tel +32 9 252 43 64
SW.Benelux@Sherwin.com
Ambachtsweg 9
B-9820 Merelbeke
RVL PAINTS
Pantserschipstraat 181/009
9000 GENT
PROFCOAT
Hazelarenlaan 4
3500 HASSELT
ENGELS PROSERVICES
Quai d’Aa 1
1070 BRUSSEL
GREENPAINTS
De Wanne 35
7475 GE MARKELO
WICO
De Hork 27
5431 NS CUIJK
VOLDERS VERF
Minervum 7072
4817 ZK BREDA
172 | STEDENBOUW.NL

OVER NIEUWBOUW, RENOVATIE, RESTAURATIE EN TRANSFORMATIE
Jaarboek
'Het JAARBOEK STEDENBOUW
is uw nieuwe toegang tot beslissers
in de gehele bouwkolom.'
Zorg dat u niet ontbreekt in hét naslagwerk
voor professionals betrokken bij nieuwbouw,
renovatie, restauratie en transformatie.
Neem voor meer informatie contact op met
Randy, Rick of Sander: 0495 45 00 95.
STEDENBOUW.NL

Boetiek hotel BonAparte:
Zakelijk2.0
Boetiek staat voor uniek en eigenzinnig. En dat is
waar het eigenzinnige Boetiek hotel BonAparte
voor staat. U treft de locatie te midden van eeuwen
oude natuur aan de voet van de Lochemse berg.
Een eigenzinnige vergader-, congres of conferentie
locatie. Het bijzonder sfeervolle monumentale
pand uit 1870 ademt gastvrijheid en is voorzien
van alle hedendaagse gemakken. Een ingetogen
luxe en bijzondere ambiance. Daarnaast zijn het
bovenal de mensen die uw zakelijke verblijf 2.0
tot een succes zullen maken. De combinatie
van comfortabele hotelkamers, multifunctionele
vergaderruimtes, een uitstekende keuken en
aparte ontvangstruimtes. Groot genoeg voor
meerdaagse trainingen en congressen en besloten
genoeg voor een intieme kleine workshop.
BonAparte is de mooiste vergader-, congres en
evenementen locatie van de Achterhoek!
32 uurs vergaderarrangement
€ 169,- per persoon
1 overnachting in een luxe hotelkamer
1 maal uitgebreid genieten van een Gelders ontbijt
Luxe vergaderruimte voor twee dagen
2 maal uitstekende business lunch
1 maal het drie gangen keuze menu
in restaurant Le Défi
Onbeperkt koffie, thee, koekjes, chocolade
en mints in de zaal
Gebruik HD beamer, projectiescherm
en geluidsinstallatie
(Nieuw geïnstalleerd in 2017!)
Gebruik flip-over en gratis eigen
WIFI verbinding in de ruimte
Gratis parkeren!
Tip: ruim aanbod vergaderbreaks en teamactiviteiten
beschikbaar en outdoor ruimte in overvloed.
Meer informatie en reserveren:
Boetiek hotel BonAparte Lochemseweg 37 | 7244 RR Barchem | Tel: 0573-298900 | info@hotelbonaparte.nl | www.hotelbonaparte.nl

BUILT BY BESTCON
Binnenstedelijk project aan de Bananenstraat in Katendrecht, gerealiseerd met prefab bouwelementen.
Snel en efficiënt bouwen
met Bestcon prefab beton
Bestcon is totaalaanbieder op het gebied van prefab
beton. Bestcon ontwikkelt, produceert en monteert al
meer dan 60 jaar prefab betoncasco’s en betonelementen
voor de Nederlandse- en Duitse markt.
Bestcon B.V.
Kanaaldijk 19 - 5683 CR Best
T +31 (0) 499 366 366
www.bestcon.nl
KOLOMMEN • BALKEN • WANDEN • GEVELS • SYSTEEMVLOEREN • BETON SILO’S • MONTAGE PREFAB BETONCONSTRUCTIES

TOTAALOPLOSSINGEN
VOOR AL UW BOUW- EN
STAALBOUWPROJECTEN
ASK ROMEIN BOUW
Belder 80
4704 RK Roosendaal
Nederland
+31 (0)165 750 300
info@ask-romein.com
BEKIJK ONZE PROJECTEN OP
WWW.ASK-ROMEIN.COM