Columbus Travel editie 87 - 2020

NR.1
REIS
MAGAZINE
JAN/FEB
2020
87
INDIA • ITALIË • BOTSWANA
MONTREAL DE LEUKSTE STAD VAN CANADA // WADLOPEN ZOALS
JE HET NOG NIET KENT // WIN DROOMREIS VOOR TWEE PAG. 45
44X
MOOISTE REIZEN
WEG VAN DE MASSA
STRAND, WINTERSPORT,
CITYTRIPS & EILANDEN

Het mooiste strand ter wereld
Anse Source d’Argent op La Digue — het kleinste hoofdeiland van de Seychellen — is het drukst bezochte en misschien wel
mooiste strand ter wereld. In feite is het niet één strand, maar een aaneenschakeling. Achter elke granieten rots tref je weer
een nieuw ongerept strandje. De naam betekent letterlijk ‘geldbron’. Al wil dit niet zeggen dat een verblijf nabij de kuststrook
alleen is weggelegd voor jetsetters. Op tien minuten fietsen vind je eenvoudige guesthouses waar je nog voor een redelijk
bedrag kunt overnachten. Ga vroeg in de ochtend. Dan heb je deze strandparel bijna voor jezelf. Het is ook aan te raden om
de kust vanaf het water te observeren. Snorkel langs de kust en verbaas je over dit wereldwonder.
FOTO EN TEKST: LOES VAN DEN BOOMEN VIA HAAR PERSOONLIJKE PAGINA LOESVANDENBOOMEN.COLUMBUSTRAVEL.NL
006

WEGDROMER
4° 22’ ZUID, 55° 49’ OOST
007

DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA
>> BESTEL VORIGE EDITIES OP COLUMBUSTRAVEL.NL/SHOP
114 037 082
ONTDEK
VOORPRET
024 INDIA 21 PAGINA’S
Je eigen best exotic Marigold
Hotel
Rajasthan ligt bezaaid met vorstelijke
optrekjes die nog steeds worden
bewoond door lokale maharadja’s.
Ook jij kunt in zo’n paleis overnachten, en
de hoofdrol spelen in jouw eigen versie
van de filmklassieker The Best Exotic
Marigold Hotel.
050 MONTREAL 6 PAGINA’S
Het Montreal van Leonard
Cohen
Ontdek Le Plateau-Mont-Royal, een
hippe kunstenaarswijk waar Leonard
Cohen, een van Canada’s beroemdste
zangers, zo van hield en nog steeds
over waakt.
060 HOTLIST 2020 18 PAGINA’S
De nieuwste reisbestemmingen
en -trends
Slenter door gloednieuwe musea,
bewandel kersverse wandelpaden
of ga waar de wind je brengt, naar
bountybestemmingen die werden
‘ontdekt’ door kitesurfpioniers.
082 NEDERLAND 6 PAGINA’S
Verzeild op de Waddenzee
Internationaal staat ‘onze’ Waddenzee
er goed op, maar in Nederland zien
we het vooral als het stukje water
richting de TVTAS-eilanden. Hoogste
tijd dus om de Waddenzee eens als
bestemming an sich te ontdekken.
090 BOTSWANA 20 PAGINA’S
In het hart van de laatste
wildernis
Botswana is met zijn eindeloze wildernis
het ultieme safariland. De natuur is rauw
en nietsontziend — nergens kom je zo
dicht bij het pure Afrika van weleer.
114 DOLOMIETEN 8 PAGINA’S
Genieten in de Dolomieten
Als je voorbijrijdt aan de welbekende
skigebieden van Oostenrijk kom je uit
bij de Dolomieten, een Noord-Italiaanse
bergketen die als zomerbestemming
reeds op de deur klopt, maar als
winterbestemming nog grotendeels
onderbelicht is. Wij gaan op
verkenningstocht in Val di Fassa — op de
piste, buiten de piste en aan tafel.
017 Reiskalender 2020
Zo laat jij je vakantiedagen voor jóú
werken in plaats van andersom.
020 Weekje weg voor weinig
in Europa
Deze betaalbare reiservaringen zijn zó
bijzonder dat je er een zevendaagse
reis omheen kunt bouwen.
057 Bespaartips voor je wereldreis
Zo bereid je binnen een jaar een
wereldreis of sabbatical voor.
059 Duurzaam op wintersport
Deze vijf onontdekte wintersportbestemmingen
bereik je gemakkelijk
met de trein.
123 Fotografietips
Leuk hoor, al die beelden om bij weg
te dromen, maar het is nog leuker als
je het zelf ook gewoon kan. In deze
nieuwe reisfotografierubriek ontleedt
Columbus-fotograaf Tim Bilman
beelden die hij maakte tijdens zijn
reizen en geeft hij tips om jouw eigen
reisfoto’s te verbeteren.
010

INHOUD
070 Noorwegen
082 Nederland
064 Zuid Tirol
077 Zuid-Korea
050 Montreal
062 Indonesie
024 India
076 Brazilië 090 Botswana
062 103
012
ONTMOET
GENIET NA
080 Reizende psycholoog
Ap Dijksterhuis
In zijn nieuwste boek Wegwee gaat
schrijver en hoogleraar psychologie
Ap Dijksterhuis (51) dieper in op de
effecten van reizen. ‘Reizen is een
schoonmaakmiddel. Door af te reizen
naar bestemmingen die op cultureel
vlak ver van me afstaan, ruim ik mijn
hoofd op.’
124 Peru-expert Guido van Es
De toeristische impact op Peru valt
niet te ontkennen. Er zijn plannen voor
een luchthaven die nóg meer toeristen
naar Machu Picchu zal brengen en de
eilanden in het Titicacameer hebben
inmiddels meer weg van een Efteling.
Toch is het mogelijk om het land
op duurzame en unieke wijze te
ontdekken. Peru-expert Guido van Es
legt uit hoe.
004 Wegdromers
Onze favoriete wegdromers. Droom
verder weg op columbustravel.nl/
wegdromers en deel je eigen
wegdromers op Instagram met
#wegdromer of via onze community,
columbustravel.nl/community
VOOR JOU
016 Bespaar tot 30% op je Columbus
Travel-abonnement
022 Alle abonneevoordelen op een rij
045 Win een droomreis naar een land
op jouw bucketlist
122 Ga met Columbus op fotografiereis
naar Engeland
126 Win 6 topprijzen, waaronder een
zeiltocht door de Waddenzee, een
Fjällräven-rugzak en een romantische
overnachting aan de Overijsselse Vecht
131 Nu online beschikbaar voor abonnees:
reisreportages uit het maar liefst vijftien
jaar oude Columbus-archief
OP DE COVER
Een van de paradijselijke
stranden van Oahu, Hawaï
(foto: Nash Hagen)
011

Hotel
TROPICANA
Van zonovergoten zandstranden tot overdadige
wouden; de tropen wekken onmiddellijk een
vakantiegevoel op. In deze oorden, aan weerskanten
van de evenaar, check je bij Hotel Tropicana in.
FOTO'S BOUTIQUE HOMES - JAMES PURVIS
Slapen in de Balinese jungle
Zodra je door de eivormige deur (afgebeeld achter de twee ligbedden) van Aura
House naar binnen stapt voel je je aura veranderen. Stress glijdt van je af en totale
ontspanning doet zijn intrede. Sla eindelijk eens die roman open of verzink in fijne
gedachten, terwijl je achteroverleunt in je privézwembadje of hangmat met uitzicht
op de Ayungrivier en de boomkruinen erachter. Werkelijk alles aan dit eco-optrekje
is gemaakt van bamboe: de meubels, de keukenkastjes, de lampenfittings.
Aura House maakt onderdeel uit van Green Village. De initiatiefnemers van dit
project proberen aan te tonen dat duurzaamheid en esthetiek óók hand in hand
kunnen gaan. Missie geslaagd! Vanaf € 222 per nacht voor maximaal vier personen.
Dit vakantiehuis is te boeken via BoutiqueHomes, een online platform met
moderne accommodaties over de hele wereld, boutique-homes.com
012

VOORPRET
minder dan
€ 50 p.p.
Slapen aan het Malawimeer
Je kunt natuurlijk voor de boot kiezen. Maar het is veel spannender om zelfstandig
naar Domwe Island Adventure Camp toe te kajakken. Het peddelen zelf is goed te
doen; je blijft dicht bij de kust en hoeft geen gevaarlijke geulen over te steken.
Dit maakt de voldoening er niet minder om, wanneer je de boeg van je kajak in het
zand graaft. Een overnachting op Domwe Island — het grootste, onbewoonde eiland
in het Malawimeer — zal vooral de actieve reiziger bekoren. Je kunt om het eiland
heen kajakken, naar de vierhonderd meter hoge top wandelen of duiken in wat het
allermooiste zoetwaterduikgebied van de wereld wordt genoemd: het Malawimeer
Nationaal Park. Dit kamp is de exclusiefste en tegelijkertijd betaalbaarste slaapoptie
aan het meer. Barefoot luxury! Vanaf € 45 p.p. (volpension voor € 27 p.p. extra),
kayakafrica.co.za/domwe-island
FOTO MARCO DERKSON
FOTO KIM STEINBERG
013

FRANKRIJK //
GA OP DE VINTAGETOUR
Dakraampje open, wind door je haren, Franse chansons uit de
radio; welke vakantiestreek leent zich nou beter voor een
vintage roadtrip dan Normandië? Pik jouw iconische Citroën
2CV op in het departement Orne en tuf richting de kust.
Je beleeft die bekende krijtrotsen bij Étretat immers heel anders
als je komt aanrijden in een oldtimer, autopassionlegende.com
Om het vintagegevoel compleet te maken zet je je kamp (lees:
eigen tent) op een Les Castels-camping op, zoals Le Brévedent
of Château de Martrigny. Les Castels-kampeerterreinen liggen
op de landgoederen van eeuwenoude Franse châteaux, en zijn
daarom per definitie vintage, camping-castels.nl
Neem ook eens een kijkje op vintageroadtrips.com
>> Kostenplaatje voor 7 dagen € 570 (oldtimer € 450 p.p. //
camping € 70 // benzine € 50)
020

Weekje weg voor weinig
in Europa
Deze betaalbare reiservaringen zijn zó bijzonder dat
je er een zevendaagse reis omheen kunt bouwen.
021

JE EIGEN BEST EXOTIC
Marigold Hotel
Rajasthan ligt bezaaid met vorstelijke optrekjes die nog steeds worden bewoond door
lokale maharadja’s. De Nederlandse Arie-Jan Laan — oprichter van reisorganisatie
Heritage Travel — ontdekte dat veel maharadja’s hun paleizen hebben opengesteld
voor gasten. Ook jij kunt in zo’n paleis overnachten, en de hoofdrol spelen in jouw
eigen versie van de filmklassieker The Best Exotic Marigold Hotel.
SCHRIJVER TOM AUSSEMS FOTOGRAAF MIRJAM BLEEKER
024

025

‘na dertig jaar begrijp ik nog steeds
helemaal niets van het land.
juist daarom raak ik
niet uitgekeken’
Solo in Polo
Het Polo Forest in de
buurt van Vijaynagar ligt
bezaaid met tempelruïnes
en andere overblijfselen
uit de tiende eeuw. Deze
opname is gemaakt met
behulp van een drone.
030

INDIA
031

‘Je hebt het gefotoshopt!’ roept
een verontwaardigde Ms. Ainslie
(Penelope Wilton), als ze voor
het eerst een blik werpt op het
afbrokkelende Best Exotic
Marigold Hotel. ‘In de brochure
heb ik u slechts een toekomstvisie
aangeboden,’ antwoordt de
energieke hotelmanager Sonny
(Dev Patel). ‘Ik had gehoopt dat
mijn visie reeds was uitgemond
in het heden. Maar in India hebben
we een gezegde: uiteindelijk zal
alles goedkomen. Als het nog níét
goed is, dan is het einde simpelweg
nog niet aangebroken.’
Uitbundig Bundi
Als je in Bundi de tuktuk
neemt en de stad uitrijdt,
kom je vroeg of laat verlaten
paleizen en buitenverblijven
tegen die door de natuur zijn
overgenomen. Wij gingen op
ontdekking in de moessontijd.
Vanwege de grote
hoeveelheid regen zijn de
erfgoederen omringd
door groen.
Ook Arie-Jans mond viel open van verontwaardiging, toen hij in
1988 voor het eerst voet zette op Indiase bodem. Maar al na twee
dagen was hij bezeten. ‘Ik wilde door, om het land te doorgronden
en de cultuur op te slurpen,’ herinnert hij. ‘Tot op heden is dat nog
niet gelukt. Sterker nog: na dertig jaar begrijp ik nog steeds helemaal
niets van het land. Juist daarom raak ik er niet op uitgekeken.’
Door de jaren heen bouwde Arie-Jan een waardevol netwerk en
zelfs vriendschappen met lokale maharadja’s op. Zij wijzen hem
vaak op verborgen schatten. Dat kunnen de paleizen van familieleden
zijn, maar ook oude burchten en overwoekerde privétempels.
‘Elke keer als ik ze spreek komt er wel weer iets bovendrijven. Er is
bijvoorbeeld een neef die ergens in de bossen een oud gebouw bezit.
Of een oom die sinds kort gasten verwelkomt. Zo kom ik aan mijn
adresjes.’ Eén keer per jaar stapt Arie-Jan op de motor, om de tips
die hij ontving te onderzoeken en op zoek te gaan naar maharadjaerfgoed.
Soms loopt het op niets uit. Soms is er één kamer die
helemaal te gek is.
Erfgoed voor het oprapen
Gedurende de Britse overheersing bestond het Indisch subcontinent
uit ongeveer zeshonderd koninkrijken, elk geleid door een
maharadja (of nawaab, als de heerser moslim was). De maharadja’s
van het huidige Rajasthan behoren tot de Rajputs − van oudsher de
032

033
INDIA

Het Montreal
van Leonard Cohen
OP DE MUZIKALE TOER IN LE PLATEAU-MONT-ROYAL
Le Plateau-Mont-Royal is een hippe kunstenaarswijk
met Victoriaanse allure, Franse attitude en een
kosmopolitische gemeenschapszin die je in weinig
andere steden aantreft. De plek waar een van Canada’s
beroemdste zangers Leonard Cohen zo van hield en
nog steeds over waakt.
SCHRIJVER GEERT JAN HAHN FOTOGRAAF MARIJE VAN DE VLEKKERT
050

MONTREAL
3
Le plateau herbergt
misschien wel het
kleurrijkste centrum
van alle westere
miljoenensteden,
waarin alles en iedereen
zich thuis voelt
in Downtown Montreal vind je sinds kort duizend vierkante
meter aan Leonard Cohen. Een foto van de drie jaar terug
overleden singer-songwriter diende als basis voor een
enorme muurschildering in Rue Crescent. Als een beschermheilige
kijkt Cohen uit over zijn stad. ‘Ik ben noch Canadees
noch Québécois. Ik ben Montrealer, voor altijd,’ zei hij ooit.
De beroemdste Canadees van onze tijd, die vanaf de jaren
zestig met dichterlijke liederen zoals Hallelujah, So Long,
Marianne en Suzanne en een stem vol melancholie de muzikale
wereld bestormde, had talloze muzen. Maar voor zijn ultieme
inspiratie liet hij de gedachten gewoon gaan naar de stad waar
hij zo van hield. ‘Ik kan niet anders dan teruggaan naar Montreal,
om mijn neurotische verwantschap telkens te vernieuwen.’
En als Cohen dan terugkwam voor zijn verslaving aan deze
stad, invliegend vanuit één van zijn optrekjes in New York, Londen
of op het Griekse eiland Hydra, dan ging hij terug naar zijn huis
in Le Plateau-Mont-Royal. Deze buurt is dé kunstenaarswijk van
Montreal, die als het beleg van een sandwich grofweg ligt
ingeklemd tussen Parc la Fontaine en de stadsberg Mont Royal.
Een wijk die misschien wel het kleurrijkste centrum van een
westerse miljoenenstad herbergt, waarin alles en iedereen zich
thuis voelt. Het is een wet dat één procent van de begroting van
openbare bouwprojecten in Quebec naar kunstinitiatieven gaat.
Cohen woonde vlak bij zijn favoriete Boulevard Saint-Laurent
− door iedereen La Main genoemd. Hier flaneerde, at, dronk en
genoot hij net als iedere Montrealer. Als joods jongetje wist hij al
waar de beste deli’s van de stad te vinden waren. En met de
jaren werd het culinaire koninkrijk in Le Plateau alleen maar
groter en groter; naar verluidt heeft alleen New York meer
restaurants dan Montreal, per duizend inwoners gerekend.
En La Main is het multiculturele epicentrum van dit paradijs
voor foodies. Of zoals een Australische restaurantcriticus ooit
schreef: ‘Als je in Montreal wil eten als een local, dan maakt je
maag duizelingwekkende rondjes, een theatrale duik in een
buurt die uitblinkt in historie, onafhankelijkheid en culturele
diversiteit.’ We weten dus wat ons als eerste te doen staat:
op naar de deli.
Gerookt vlees
We geven het gelijk grif toe. Schwartz’s Deli 1 is een begrip, en
dus geen tip die we even geruisloos aan je door kunnen geven.
Je struikelt bijna over de merchandising en de krantenknipsels
waar ze gretig mee strooien. Maar hallelujah, wat smaakt dat
gerookte vlees lekker. Al gaat het verhaal dat Leonard Cohen
juist meer aan de overkant van de straat te vinden was. Een serveerster
zegt dat de singer-songwriter altijd alleen kwam, om in
een booth aan het raam plaats te nemen. Smikkelend en smakkend
051

HOTLIST 2020
DE NIEUWSTE REISBESTEMMINGEN EN -TRENDS
De jaarwisseling staat gelijk aan het indrukken van een denkbeeldige verversknop
(Ctrl+Shift+R). Het biedt ons een kans om opnieuw te beginnen, met een lege kalender die
uitnodigt tot het maken van nieuwe reisplannen. Met deze Hotlist hopen we je te inspireren
om ook dit jaar weer je horizon te verbreden. Slenter bijvoorbeeld door gloednieuwe musea,
bewandel kersverse wandelpaden of ga waar de wind je brengt, naar bountybestemmingen
die werden ‘ontdekt’ door kitesurfpioniers.
060

5
Nieuwe
bountybestemmingen
Ver weg &
dichtbij
1. RODRIGUES //
eilandbestemming voor incrowd
Onze reisjournalisten zijn onze ogen en oren. Dus toen
een van onze gewaardeerde fotografen — zelf een groot
kitesurffan — ons vertelde over een onbekend kitesurfparadijsje
in de Indische Oceaan, was onze interesse
meteen gewekt. Het eiland in kwestie heet Rodrigues,
hoort officieel bij Mauritius en valt het best te om -
schrijven als een mix van de Cariben en de Méditerranée,
met een vleugje Seychellen. Buiten kitesurfende pioniers
is er nauwelijks sprake van toerisme. Vooralsnog heb je
de bountystranden, koraalriffen en couleur-localemarktjes
dus voor jezelf. Maar wacht niet te lang ...
2. TELO-EILANDEN //
ultieme Robinson Crusoe-ervaring
Eigenlijk gaat het tegen onze principes in om een
bestemming in twéé opeenvolgende hotlists mee te
nemen. Maar voor de Telo-eilanden maken we graag een
uitzondering. De reden: de moeilijk te bereiken archipel
voor de kust van Sumatra ligt er nu, een jaar na dato,
nog exact zo bij als toen. Geen grootschalige resorts,
geen af-en-aan excursies, geen full moon party’s, geen
pinautomaat en geen wifi. Meer lezen over dit Robinson
Crusoe-eiland? Lees de reisreportage in editie 83.
Het eiland Rodrigues

3
Nieuwe
wintersportactiviteiten
Alpen tot
Balkan
1. WORD LID VAN DE CLUB4000 // ZWITSERSE ALPEN
Acht jij jezelf klaar voor het echte klimwerk? Dan weten wij de perfecte klim voor jou: die van de Breithorn.
Hoewel de beklimming zeker geen koud kunstje is, staat hij te boek als een van de gemakkelijkst te bereiken
4000-plussers van de Alpen. Zelf deze magische grens doorbreken? Neem dan vanuit het Zwitserse Zermatt
de Klein Matterhorn-kabelbaan, en loop in een paar uur naar de top (4164 m). Of schakel een gids in,
vanaf € 181 p.p. inclusief uitrusting, zermatters.ch
2.
Winterslapen
bij de boer
In het Noord-Italiaanse
Zuid-Tirol staan liefst 1600
vakantieboerderijen, allen
aangesloten bij het Roter Hahnnetwerk.
Maak een mooie
wandeling in de omgeving of blijf
op het erf om een dagje mee te
lopen, een boerenambacht te
leren en in een boerencafé te
dineren. Het hele jaar door
beschikbaar. Oók in de winter,
rodehaan.it
3. Begeef je tussen regen
en zonneschijn // Bulgarije
Landschapsfotografen opgelet:
in de Pirin — een Zuid-Bulgaars
hooggebergte — is het mogelijk
om regen en zonneschijn in
één shot vast te leggen. De
scherpe Koncheto-bergkam
fungeert als een natuurlijke
kom, waarbinnen bewolking
blijft hangen. Eendaagse hike
vanuit Bansko, vanaf € 107 voor
vier personen, bulgariaski.com
064

HOTLIST 2020
8
Nieuwe
(en gouwe
ouwe) langeafstandswandelingen
1. MULLERTHAL TRAIL, LUXEMBURG
‘Klein Zwitserland’, compleet met zandstenen
rotsformaties en uitgesleten kloven. En dat op
slechts een paar uurtjes rijden van Nederland.
Begin en eind: omgeving Echternach
Afstand: 110 km (6 etappes;
plus: 4 ‘ExtraTours’)
Dagen: 6+
Info: visitluxembourg.com
2. JULIANA TRAIL, SLOVENIË
Op de slow travel-manier door Slovenië,
dwars door de Julische Alpen en langs
de rand van Triglav Nationaal Park.
Begin en eind: Rateče
Afstand: 270 km (16 etappes)
Dagen: 16+
Info: bohinj.si, slovenia.info
3. ALPE-ADRIA TRAIL, OOSTENRIJK,
SLOVENIË EN ITALIË
Ook wel ‘wandeling door het Hof van Eden’
genoemd. Hike in één dag door drie landen
rond het drielandenpunt.
Afstand: 750 km (43 etappes)
Dagen: 30+
Info: alpe-adria-trail.com, mtsobek.com
4. HIGH SCARDUS TRAIL, NOORD-
MACEDONIË, ALBANIË EN KOSOVO
Een van de minst bewandelde
langeafstands paden van het continent,
door een afgelegen deel van de Balkan.
Begin en eind: Sharri NP > Prespa NP
Afstand: 495 km
Dagen: 20+
Info: highscardus.com, bnadventure.com
5. CAMINO DOS FAROS COASTAL
TRAIL, SPANJE
Onderbelicht alternatief voor de Camino
de Santiago-pelgrimstocht, langs de grillige
kust van Galicië.
Begin en eind: Malpica > Finisterre
Afstand: 200 km (8 etappes)
Dagen: 8+
Info: caminodosfaros.com
6. LIECHTENSTEIN TRAIL, LIECHTENSTEIN
Alle greatest hits van Liechtenstein,
in één weekend gepropt.
Begin en eind: Balzers > Schaanwald
Afstand: 75 km
Dagen: 2 – 6 dagen
Info: tourismus.li
7. VIA FRANCIGENA, ITALIË
Een van de minst bekende doch
mooiste middeleeuwse pelgrimsroutes
van Europa, tussen het Engelse Canterbury
en het Vaticaan. Jij beperkt je tot het traject
door Italië.
Begin en eind: Grote Sint-Bernhardpas >
Vaticaanstad
Afstand: 950 km (45 etappes)
Dagen: 90+
Info: viefrancigene.org
8. LOUSIOS-KLOOF KLOOSTERHIKE,
GRIEKENLAND
Hike door een spectaculaire kloof van
vijf kilometer lang en driehonderd meter
diep. Letterlijk een ongebaand pad in
het onherbergzame binnenland van
de Peloponnesos.
Begin en eind: Karýtena > Dimitsána
Afstand: 5 – 23 km
Dagen: 1
Info: thepeloponneseguide.com,
menalontrail.eu
065

Foto: Laurian Ghinitoiu
070

HOTLIST 2020
16
Nieuwe musea
Selfies
tot dino’s
1. The Twist //
KUNSTGALERIE EN LOOPBRUG INEEN
Dat The Twist een absolute blikvanger is valt niet te betwisten.
Dit bijzondere bouwwerk, dat zijn naam dankt aan het kwartslagdraaiontwerp,
is de nieuwste toevoeging aan het Noorse Kistefos Sculpture Park.
Bezoekers aan deze beeldentuin kunnen over een aangelegd wandelpad
langs 46 sculpturen lopen, en The Twist gebruiken om de Randselva-rivier
over te steken. In de zestig meter lange hal worden steeds wisselende
werken uitgestald. De eerste expo toont de kleurrijke, moderne werken
van Howard Hodgkin en Martin Creed. Het Kistefos Sculpture Park werd
ingericht op het terrein van een oude houtpulpmolen en ligt op een uurtje
rijden ten noorden van Oslo. Open van eind mei tot medio november.
De entree is € 15 p.p., kistefosmuseum.com
071

teamLab Borderless >
TREND
Bezoek een
Insta-museum
Door een 3D-spiegelruimte
lopen met
honderden hang lampen,
van een glijbaan roetsjen
en in een bak vol reuzenhagelslag
landen of
spelen in een ballenbak
voor volwassenen; de
immersive museumtrend
is er een uit duizenden.
Op deze plekken vul jij je
Instagramfeed:
10. WONDR Experience, Amsterdam. Dans,
zing, teken en ‘zwem’ jezelf een weg door
dit pop-upmuseum in een oude loods in
Amsterdam-Noord, € 24,50,
wondrexperience.com
-
11. Youseum, Amsterdam. Deze pop-up
draait om jóú. Loop over een catwalk, maak
ongegeneerd selfies of verbeter de wereld.
Ook maatschappelijke thema’s als gendergelijkheid
en plastic waste komen aan bod,
€ 19,95, youseum.nl
-
12. teamLab Borderless, Tokio. Een 3Dwereld
van tienduizend vierkante meter
vol digitale projecties, die jou voor even
lostrekken van de werkelijkheid, € 24,
borderless.teamlab.art
-
13. Museum of Ice Cream, San Francisco.
‘IRL (in real life) interaction and URL
connections’; dit over-de-top museum is
gericht op de generatie van nu. Eerst spelen,
dan online delen. Ook vestigingen in New
York, Los Angeles en Miami, € 34,50,
museumoficecream.com
-
14. Museum of Selfies, Las Vegas. Alles voor
de ultieme selfie: optische illusies, een Game
of Thrones-set en een emojizwembad. Ook een
vestiging in L.A., € 21, selfievegas.com
-
15. Gashouder, Amsterdam. Unieke combinatie
tussen licht en geluid, genaamd Skalar. De
installatie ligt nooit stil en loopt continu door.
Van 10 januari tot 5 februari, westergas.nl
-
16. Museum of Sweets and Selfies, Boedapest.
Zij komt uit de marketing- en social mediahoek,
hij richtte een succesvolle escaperoom op.
Het resultaat? Een kleurrijke fantasiewereld
rond het thema snoep, gebak en ijs, € 10,
szelfimuzeum.hu
074

HOTLIST 2020
075

Verzeild op
de Waddenzee
Internationaal staat ‘onze’ Waddenzee er goed op, maar
in Nederland zien we het vooral als het stukje water
richting de TVTAS-eilanden. Hoogste tijd dus om de
Waddenzee eens als bestemming an sich te ontdekken.
SCHRIJVER PIM WESTENBERG FOTOGRAAF THIJS VAN DEN BURGH
082

083
Even geen tijd? Luister naar deze reportage
columbustravel.nl/podcasts

De Waddenzee
leeft. Waar
we ook
vastlopen,
we zien
altijd weer
nieuwe
dingen
Vorige pagina’s
Bodemonderzoek
Graven, wroeten en met de blik gericht op de
zeebodem; de Waddenzee is een natuurparadijs.
Rechts
Blijde boodschapper
Schipper Andries neemt ons mee op zijn schip
De Linde. Vriendin, matroos en natuurgids
Marjolijn geeft ons op de zeebodem een lesje
over het geslacht van krabben.
‘De Waddenzee is het grootste waddensysteem
ter wereld,’ zegt schipper Andries Terpstra.
‘Jullie komen er straks nog wel achter wat ik
daarmee bedoel.’ Fotograaf Thijs en ik zijn
zojuist vertrokken vanuit Harlingen, ligplaats
van Terpstra’s schip De Linde, maar wellicht
beter bekend als havenplaats voor de veerboten
van en naar Vlieland en Terschelling. Wij
laten de Waddeneilanden echter links liggen
− letterlijk − en gaan met onze driemaster
de zee op, om te wachten tot die droogvalt.
De Linde is veertig meter lang, beschikt
over drie masten en biedt plaats aan vijftig
mensen. Toch ligt het schip slechts 1,37 meter
diep in het water. Door de platte bodem,
zónder kiel, is De Linde uitermate geschikt
voor tochten op de droogvallende Waddenzee.
De trossen zijn al een uurtje los en er is
niets anders dan water om ons heen. Op het
eerste gezicht lijkt het water diep zat. Maar
schijn bedriegt. ‘We zijn vastgelopen!’ roept
Andries plotseling vanuit de kajuit. Vastgelopen?
Ik kijk over de railing, maar niets
wijst op een zandbank. Alhoewel ... De geur
doet vermoeden dat er iets aan de hand is.
Een penetrante, zure lucht, vergelijkbaar met
die van rotte eieren, dampt vanaf het wateroppervlak
omhoog. ‘De bodem van het schip
woelt zand en water omhoog. De eerste
centimeter van de bodem is zuurstofrijk.
Daaronder leven zwavel- en ijzerbacteriën.
En als die vrijkomen ruik je dat meteen,’ legt
de vriendin van Andries, Marjolijn, uit.
Even vermoed ik dat Andries een stuur- of
inschattingsfout heeft gemaakt, maar dat is
gelukkig niet het geval. Sterker nog: het vastlopen
op het wad is een belangrijk onderdeel
van onze trip. ‘En nu?’ vraag ik, terwijl ik
hoopvol naar Andries kijk. De schipper hangt
onderuitgezakt in een zitzak op het dek
en geniet van de rust. De toon is gezet.
De komende zes uur kunnen we geen kant
op. Ik realiseer me dat ik mijn stadse tempo
los moet laten en mee moet gaan in de kunst
van het ontspannen.
Even later hang ik in het kuivernet −
een soort hangmat XL − boven het water.
De golven klotsen tegen het schip en het
najaarszonnetje laat me wegdommelen.
Maar de zilte lucht frist onmiddellijk weer op.
Na ontspanning vind ik het tijd voor inspanning
en ik besluit en stukje te gaan kanoën.
Mijn blik houd ik gericht op de horizon.
Er kan immers altijd een zeehondenkopje
opdoemen. Even verderop geniet een vogelkolonie
van een uitgebreide maaltijd op een
al droog gevallen stuk zeebodem. Tien tot
twaalf miljoen trekvogels vinden hier jaarlijks
hun rust- of broedplaats, omdat de vloed
telkens weer nieuwe voedingsstoffen aanvoert.
Ik gebruik mijn peddel een paar keer
als meet instrument. Het water wordt steeds
ondieper. Andere schepen of mensen kunnen
hier allang niet meer komen. We hebben het
rijk volledig voor onszelf.
Het getij keren
Om zijn vergunning te behouden is elke
schipper die de Waddenzee bevaart verplicht
om elk jaar een nieuwe zeekaart aan te
schaffen. De Waddenzeebodem is immers
aan verandering onderhevig. Andries pakt de
kaart erbij voor duiding. Wat meteen opvalt
is de enorme hoeveelheid groen. Elke groene
vlek duidt een zandbank aan. In mijn voorstelling
is een zeekaart voornamelijk blauw.
Maar die kleur is op deze kaart amper terug
te zien. Slechts een paar sluiers − de vaargeulen
− zijn blauwgekleurd. ‘De bodem ligt
bezaaid met zandplaten,’ vertelt Andries.
‘Met vloed wordt het water vanaf de Noordzee
het waddensysteem op geperst. Met eb
loopt het weer weg. Sedimentatie als grind,
klei, zand en leem blijft achter en verhoogt of
verplaatst de wadden. Zo kan het dat er
steeds weer andere plekken droogvallen.’
Niet alleen het getij, ook de aanleg van de
Afsluitdijk zorgt ervoor dat de Waddenzee
verandert. Voorheen liep er van de Noordzee
naar het IJsselmeer een diepe, brede vaargeul,
maar die werd door de aanleg van de
dijk onderbroken. De Waddenzee slibt hierdoor
dicht. De vaargeulen richting Ameland
en Schiermonnikoog moeten 365 dagen per
jaar worden gebaggerd om dat tegen te gaan
en vaarverkeer mogelijk te houden.
084

WADDENZEE
085

21° 53’ zuid, 23° 45’ oost
in het hart van de
LAATSTE WILDERNIS
090

Botswana is met zijn eindeloze wildernis het ultieme safariland. Je kunt er luxueus
verblijven in een lodge of in een tent slapen tussen de leeuwen en luipaarden. De natuur
is rauw en nietsontziend — nergens kom je zo dicht bij het pure Afrika van weleer.
SCHRIJVER LARS ANDERSON FOTOGRAAF MALOU VAN BREEVOORT
091

096

BOTSWANA
097
Op zoek naar water
In de Makgadikgadi
Pans komen duizenden
migrerende zebra’s aan.
We hebben geluk, een
donderwolk van een paar
dagen eerder bracht
de eerste regen en ze
ruiken het water van
kilo meters afstand. Het
is het startsein voor het
regenseizoen en in de
Pans hopen de zebra’s
water te vinden en zich
te kunnen voortplanten,
veilig van de roofdieren.
Zo blij als jonge veulens
komen ze aangerend nu
ze weten dat het
water lonkt.