Installatie & Bouw NL 04 2020
Platform over installatietechniek, klimaatbeheersing en elektriciteit
Platform over installatietechniek, klimaatbeheersing en elektriciteit
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4<br />
INSTALLATIE&BOUW<br />
NUMMER 4 - <strong>2020</strong><br />
september - oktober<br />
installatieenbouw.nl<br />
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT<br />
INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong><br />
PROJECTEN: AWL-TECHNIEK HARDERWIJK,<br />
AFAS EXPERIENCE CENTER, DEPOT BOIJMANS VAN BEUNINGEN<br />
THEMA<br />
TOEGANGSCONTROLE<br />
THEMA<br />
BEKABELING<br />
THEMA<br />
WARMTEPOMPEN
Ga voor grafiet<br />
Nu verkrijgbaar:<br />
tehalit.BR65<br />
Een statement in diepzwart<br />
Gestroomlij nd. Alleskunner. Snelle montage.<br />
Een strak vormgegeven wandgoot die past bij elk project. Vergeet die<br />
wirwar van kabels op kantoor. Een moderne werkomgeving verdient<br />
flexibel verplaatsbare aansluitingen voor energie en data. Nieuwbouw<br />
of renovatie? De nieuwe tehalit.BR65 kabelgoot past bij al jouw eisen.<br />
Gestroomlij nd design. Licht van gewicht door de kunststof uitvoering.<br />
Snelle eenmansmontage door het doordachte ontwerp. En, verkrij gbaar<br />
in stoer grafietzwart. Past dat niet bij je werkplek? Ook verkeerswit of<br />
lichtgrij s zij n een optie.<br />
Meer weten? Ontdek alle details op:<br />
hager.nl/br65
UITGAVE<br />
4<br />
VOORWOORD<br />
Warmtepompen: een uitstekende keuze<br />
Warmtepomptechniek is anno <strong>2020</strong> één van de meest gekozen duurzame energie-opwekkers in nieuwbouwwoningen. En ook in<br />
renovatieprojecten neemt de populariteit snel toe. Niet verwonderlijk, want de warmtepomp is een bewezen, betrouwbare en kostenefficiënte<br />
techniek om duurzame woningen te creëren. In combinatie met zonnepanelen of andere duurzame energiebronnen zijn zelfs energieneutrale<br />
woningen mogelijk. Bovendien leidt een warmtepomp – mede dankzij de mogelijkheid tot koeling – tot flinke comfortvoordelen. Daar zijn<br />
de producenten en leveranciers die in onze special Warmtepompen aan bod komen, het roerend over eens. Toch is er ook een kritische noot:<br />
“Om een optimale efficiëntie te borgen en een hoog comfort te garanderen, luisteren het ontwerp, de installatie en het onderhoud van<br />
warmtepompsystemen nauw”, vertelt bijvoorbeeld Erwin Tuijtel, Directeur Innovatie bij Alklima B.V., exclusief distributeur van Mitsubishi<br />
Electric klimaatsystemen. “Hier wringt vaak de schoen, omdat installateurs, aannemers en onderhoudspartijen nog onvoldoende geschoold<br />
zijn in warmtepomptechnieken.” Alklima B.V. brengt hier graag verandering in, bijvoorbeeld middels het Alklima College. En ook andere<br />
producenten en distributeurs nemen tal van initiatieven, om warmtepompen goed en snel in nieuwbouw- en renovatieprojecten te kunnen<br />
implementeren. Bijvoorbeeld door het montagegemak te vereenvoudigen (Daikin) en/of technieken te integreren (Vasco Group) en door<br />
gezamenlijk op te trekken in projecten (COMAP, VMeij <strong>Installatie</strong>s en 2Flexsystems). Verderop in dit magazine lichten ruim 10 stakeholders hun<br />
oplossingen verder toe.<br />
Daarnaast hebben we weer een aantal mooie projecten voor u verzameld, zoals de nieuwbouw van Plus Ultra II in Wageningen. Dit<br />
bedrijfsverzamelgebouw is ontworpen en gebouwd conform BREEAM-<strong>NL</strong>-score ‘Excellent’. De klimaatinstallaties, sanitaire installaties,<br />
sprinklerinstallaties en bijbehorende regeltechnische installaties leveren hier een belangrijke bijdrage aan. Of wat dacht u van de nieuwbouw<br />
van het AFAS Experience Center in Leusden, waar duurzaamheid tot in de kleinste details is doorgevoerd? De nieuwbouw functioneert zo goed<br />
als energieneutraal, dankzij de toepassing van bijvoorbeeld zonwerende beglazing, zeer energiezuinige en dimbare LED-verlichting en een<br />
duurzame en energiezuinige klimaatinstallatie. Een Smart Buildingconcept met sensoren maakt een intelligente klimaat- en verlichtingssturing<br />
mogelijk.<br />
Ook besteden we aandacht aan het Depot Boijmans Van Beuningen in Rotterdam, de nieuwe, hypermoderne montagefabriek met<br />
hoofdkantoor van systeemintegrator AWL-Techniek B.V. in Harderwijk, de nieuwbouw van Hordijk Verpakkingen BV in Zaandam en het nieuwe<br />
distributiecentrum van Giant in Lelystad, evenals actuele thema’s zoals toegangscontrole, elektrotechniek, stekerbaar installeren, bekabeling en<br />
human centric lighting. Kortom: we hebben weer een bomvolle uitgave voor u verzameld. Ik wens u weer veel leesplezier!<br />
Lieke van Zuilekom
INSTALLATIE&BOUW<br />
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK,<br />
KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT<br />
COLOFON<br />
Jaargang 7 • nummer 4 • <strong>2020</strong><br />
Verschijnt 6 x per jaar<br />
ISSN 2214-4196<br />
UITGEVER<br />
Schatbeurderlaan 6<br />
Postbus 249, 6000 AE Weert<br />
+31 495 45 00 95<br />
info@louwersmediagroep.nl<br />
louwersmediagroep.nl<br />
20<br />
EINDREDACTIE<br />
Lieke van Zuilekom<br />
REDACTIETEAM<br />
Patricia van der Beek, Tjerk van Duinen, Chris Elbers,<br />
Katja van Roosmalen, Jan-Kees Verschuure, Harmen<br />
Weijer en Lieke van Zuilekom<br />
PROJECTMANAGER<br />
Sander van Hout<br />
s.vanhout@louwersmediagroep.nl<br />
BLADMANAGERS<br />
Ayyoub Henjaly<br />
a.henjaly@louwersmediagroep.nl<br />
Yakup Yalcin<br />
y.yalcin@louwersmediagroep.nl<br />
SECRETARIAAT<br />
Manuela Depenbrock,<br />
Sandra Reijnders<br />
ADVERTENTIES<br />
wetransfer.com<br />
Onder vermelding van naam en uitgave<br />
traffic@louwersmediagroep.nl<br />
ABONNEMENTPRIJS<br />
Nederland: € 63,00 per jaar excl. BTW<br />
Buiten Nederland: € 99,00 per jaar excl. BTW<br />
ABN AMRO<br />
IBAN <strong>NL</strong>78 ABNA <strong>04</strong>90 2820 67<br />
BIC ABNA<strong>NL</strong>2A<br />
t.n.v. Louwers Mediagroep<br />
o.v.v. <strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong> magazine<br />
Informatie over abonnementen:<br />
+31 495 45 00 95<br />
ADRESWIJZIGINGEN<br />
Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing<br />
naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland<br />
OPZEGGINGEN<br />
Indien twee maanden voor het verstrijken van de<br />
abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van<br />
op zegging is ontvangen, wordt het abonnement<br />
auto matisch met een jaar verlengd.<br />
DOELGROEP<br />
Verspreiding vindt plaats via abonnementen en via<br />
gerichte distributie in controlled circulation aan<br />
adviesbureaus architecten, aannemers, installateurs,<br />
gemeenten, grote industriële organisaties, opdrachtgevers,<br />
projectontwikkelaars, zorginstellingen, woningbouwverenigingen<br />
(semi-)overheidsinstellingen,<br />
brancheorganisaties en toeleveranciers.<br />
VORMGEVING/ART DIRECTION<br />
studio@louwersmediagroep.nl<br />
DRUKWERK<br />
Drukkerij Hendrix, Peer<br />
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd<br />
zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder<br />
bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar<br />
beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen<br />
enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.<br />
Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor<br />
schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen<br />
en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.<br />
Depot Boijmans van Beuningen: <strong>Installatie</strong>techniek in dienst van de kunst 8<br />
<strong>Installatie</strong>s bij museumdepot werken optimaal dankzij goede waterkwaliteit 10<br />
Intelligent lichtregelsysteem wijst gebruikers de weg 13<br />
De Pen: Ventilatie: het belang van een gezond binnenklimaat 14<br />
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
Circulaire renovatie Zwolse portiekflat met hulp van mbo-studenten 16<br />
‘Groeiende vraag naar warmtepompen vraagt om bijscholing in ontwerp, installatie én onderhoud’ 18<br />
Geothermische warmtepomp met uniek modulatiebereik 20<br />
Installateur en leveranciers slaan de handen ineen 24<br />
‘Met deze efficiënte technologie voor hernieuwbare energie is de cirkel rond’ 28<br />
Warmtepomp: een uitstekende keuze voor renovatieprojecten 30<br />
100% duurzaam, betrouwbaar en energie-efficiënt 34<br />
Totaalaanbieder van duurzame energieoplossingen 36<br />
Oostenrijkse topfabricaat warmtepomp verkoopt zichzelf 38<br />
Kunststof vloerverwarmingsverdeler gooit hoge ogen in woning- en utiliteitsbouw 40<br />
ETU Erasmus MC: Triage-unit in anderhalve dag stekerbaar geïnstalleerd 42<br />
Luchtkanalen tot op 11,5 meter hoogte voor Gymworld Zoetermeer 45<br />
Up Mountain: Slimme ventilatie voor exclusief wooncomplex in Amstelveen 46<br />
AWL-Techniek B.V.: Energieneutrale nieuwbouw voor hightech machinebouwer 48<br />
Customized regeltechnieken voor nieuwbouw AWL-Techniek B.V. in Harderwijk 50<br />
Totaalconcept voor verwarmen en koelen 52<br />
Verhoogde vloeren geven installateurs alle ruimte 54<br />
Meervalkwekerij Booijink: ‘Als een vis in het water dankzij nieuwe klimaat- en regelsystemen’ 56<br />
Flinke elektrotechnische voorzieningen voor nieuwbouw Hordijk Verpakkingen BV 58<br />
Projectspecifieke Busbar-elementen voor Hordijk Verpakkingen BV 59<br />
THEMA TOEGANGSCONTROLE<br />
50 64<br />
De klimaatbewuste toegangscontrole voor gebouwen 62<br />
Van Tsjechische start-up naar nummer één van de mondiale IP-intercommarkt 64<br />
‘COVID-19 heeft de vraag naar contactloze technologieën laten stijgen’ 66<br />
Nieuwe standaard in video-deurstations: Intuïtief, veilig en volledig op maat ontworpen 68
INHOUD<br />
78<br />
103<br />
118 130<br />
<strong>Installatie</strong>s distributiecentrum Giant en het OBO-principe 70<br />
Groothandel met uitgebreide service voor de W-installateur 72<br />
Oranje Nassau’s Oord: ‘Prefab lokaal warmtenet is snel uit te rollen’ 75<br />
‘All-in-one’ pomp specialist 76<br />
Nieuwbouw Plus Ultra II is BREEAM-<strong>NL</strong> ‘Excellent’ 78<br />
Kwaliteit luchtbehandelingskasten voor nieuwbouw Plus Ultra II 80<br />
Knokken voor levertijden: ‘We staan elke dag weer fris in de ring’ 82<br />
Gasloos verwarmen en ventileren van bedrijfsruimten 84<br />
Mandebroek 3 Nieuw-Weerdinge: Betaalbaar all-electric en toekomstbestendig wonen 88<br />
Stekerbaar installeren: De andere aanpak voor de bouwsector 90<br />
THEMA BEKABELING<br />
Totaalleverancier met een hoge servicegraad 92<br />
‘Kennis is onontbeerlijk voor een toekomstgerichte veilige en goed functionerende netwerk-infrastructuur’ 96<br />
Waarom slimme klimaatplafonds de markt veroveren 98<br />
Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis: Samenwerking leidt tot hoge opleverkwaliteit 102<br />
Hoogwaardige luchttechnische installatie voor Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis 103<br />
Stekerbare installaties bieden flinke meerwaarde in farmaceutisch centrum 106<br />
Een constant binnenklimaat, zonder risico op geluidshinder 108<br />
Alles-in-één ventilatieoplossing voor renovatieprojecten 110<br />
Purified Metal Company: Hoogwaardige kabeldraagsystemen garanderen een duurzame oplossing 113<br />
Terrace Tower: Zoneregelingen op basis van indoor plaatsbepaling en Bluetooth Low Energy 114<br />
‘Alle schadelijke bacteriën binnen 24 uur afgebroken’ 116<br />
Technische opleidingen die aansluiten bij de praktijk 118<br />
Eenvoudig maar solide ventilatiesysteem houdt elektronische bandenopslag op temperatuur 120<br />
‘Geavanceerd Human Centric Lighting-systeem ondersteunt het biologisch ritme optimaal’ 122<br />
Moba Barneveld: ‘Onze werkzaamheden mogen de fabrieksprocessen niet verstoren’ 126<br />
Hoogwaardige en comfortabele verlichting voor Moba in Barneveld 128<br />
Hof van Leyland: Comfortabel wonen in een hoogwaardige, duurzame en gasloze woonwijk 130<br />
Vloerverwarming zonder zorgen 133<br />
AFAS Experience Center: Duurzaam tot in de kleinste details 134<br />
Turnkey energievoorziening voor AFAS Experience Center 136<br />
Systeemintegratie zorgt voor een optimaal comfort in iedere ruimte 138<br />
Ionisatieproces zorgt voor schone, hygiënische lucht in AFAS Experience Center 140<br />
<strong>Installatie</strong>partners 141<br />
Cover: VASCO<br />
Beeld: VICA<br />
Blijf gratis en eenvoudig op de<br />
hoogte van het laatste nieuws.<br />
Volg ons op social media en meld<br />
je aan voor onze nieuwsbrief!<br />
installatieenbouw.nl
ROTTERDAM DEPOT BOIJMANS VAN BEUNINGEN<br />
INSTALLATIETECHNIEK IN DIENST VAN DE KUNST<br />
Musea tonen meestal slechts een klein deel van hun rijke kunstcollectie, maar museum Boijmans van Beuningen breekt volgend jaar met die<br />
traditie. Het Rotterdamse museum nodigt bezoekers uit om in het nieuwe depot de hele collectie van ruim 150.000 kunstwerken te ontdekken.<br />
Bezoekers kunnen meekijken bij restauraties en de wereld achter het museum ontdekken. Maar, laat je niet afleiden door het warme<br />
welkom en spectaculaire architectonische ontwerp van MVRDV, de preservatie van de kunstschatten heeft de hoogste prioriteit. De installatietechniek<br />
is hier dienstbaar aan, leggen installatieadviseurs Marco Maas en Yilmaz Akbina van Royal HaskoningDHV uit.<br />
Tekst Katja van Roosmalen | Beeld Ossip van Duivenbode<br />
Het opslaan en conserveren van zo’n waardevolle<br />
kunstcollectie stelt speciale eisen aan de installatietechniek;<br />
ieder risico op brand, inbraak en<br />
waterschade moet voorkomen worden en de<br />
luchtcondities moeten optimaal zijn. “Watervoerende<br />
leidingen door depots zijn een no-go”, zegt<br />
Maas. “Daarnaast worden hoge klimatologische<br />
eisen gesteld aan de ruimtes. Zo zijn er verschillende<br />
klimaateisen gedefinieerd om (an)organische<br />
objecten, foto’s en objecten van metaal zo<br />
efficiënt mogelijk op te slaan.” De luchtcondities<br />
zijn per depot afgestemd op de objecten die er<br />
staan en er worden strikte bandbreedtes ten<br />
aanzien van het klimaat gehanteerd. “Voor de<br />
‘standaard’ depotruimtes geldt bijvoorbeeld een<br />
temperatuureis in de zomer van 18-22°C en de<br />
relatieve luchtvochtigheid mag fluctueren tussen<br />
de 52 en 55%; in de winter bedragen de eisen<br />
16-20°C en 47 tot 52%. In ieder depot worden<br />
deze condities constant gemonitord.” Het gebouw<br />
wordt energiezuinig verwarmd en gekoeld<br />
door gebruik te maken van een WKO-installatie.<br />
Ventilatie<br />
In de kunstdepots wordt bovendien weinig geventileerd.<br />
“De standaard ventilatievoud bedraagt<br />
maximaal 0.2 1/h”, leggen Maas en Akbina uit.<br />
8 |<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
DEPOT BOIJMANS VAN BEUNINGEN ROTTERDAM<br />
De voorbehandeling van verse lucht vindt plaats<br />
op de 6e verdieping, waarna de lucht via de<br />
schachten naast de trappenhuizen wordt getransporteerd<br />
naar de mezzanine op de 1e verdieping.<br />
Daar wordt de lucht nabehandeld. Vervolgens<br />
leiden toevoerkanalen de geconditioneerde lucht<br />
langs de gevels naar de depots. “In de kunstruimten<br />
wordt de lucht niet actief afgezogen. Er is een<br />
overstortvoorziening die de lucht afvoert naar het<br />
atrium. Daar wordt centraal de ventilatielucht<br />
afgezogen, waarna warmte en vocht worden herwonnen<br />
en opnieuw worden gebruikt.”<br />
De nabehandelingskasten zijn op de 1e verdieping<br />
geplaatst; op de 6e verdieping bevinden zich<br />
de voorbehandelingsluchtbehandelingskasten en<br />
de installaties voor het restaurant.<br />
Infrastructuur<br />
Bijna alle verticale infrastructuur – de elektra,<br />
luchttoevoer voor het atrium, waterleidingen<br />
en verwarmingsleidingen – bevindt zich in het<br />
hart van het gebouw en vindt via schachten aan<br />
beide zijden van het 35 meter hoge atrium zijn<br />
weg naar de technische ruimten. “De technische<br />
installaties zijn ondergebracht in mezzanines,<br />
tussenverdiepingen op de 1e en 6e verdieping”,<br />
zegt Akbina. “De belangrijkste elektrotechnische<br />
installaties zoals de hoofdverdeelinrichting, noodstroomvoorziening<br />
en MER/SER-ruimten zijn tussen<br />
de begane grond en eerste etage gehuisvest.”<br />
PV-panelen leveren elektriciteit uit zonne-energie.<br />
Veiligheid<br />
Akbina is elektrotechnisch ingenieur en vertelt<br />
dat ook ten aanzien van de elektra speciale veiligheidsvoorzieningen<br />
zijn getroffen. “Zoals een<br />
grote accu die ononderbroken de belangrijkste<br />
functie kan overnemen als de netspanning wegvalt.<br />
Wanneer een depot wordt betreden, gaat<br />
zowel in de betreffende als aangrenzende zone<br />
de verlichting branden zodra beweging wordt<br />
gedetecteerd. En – als er geen beweging meer<br />
wordt waargenomen – gaat niet alleen de verlichting<br />
uit, maar worden ook de wandcontactdozen<br />
spanningsloos. Er is dan geen spanning<br />
aanwezig in het betreffende depot waardoor de<br />
kans op brandgevaar en kortsluiting vermindert.”<br />
Waterhuishouding<br />
Tussen de betonnen gebouwschil en de spiegelende<br />
gevel lopen de hemelwaterafvoeren. Maas:<br />
“Het regenwater van het dakbos wordt met een<br />
onderdruksysteem naar de prefab kelders gevoerd.”<br />
Voor de put worden blaadjes en takjes uit het<br />
water gezeefd, zodat het water relatief schoon de<br />
tanks in gaat. Is er watervraag van de wc’s, dan<br />
wordt het regenwater door een driedelig filter gepompt.<br />
Eerst een grove filter en daarna een fijn<br />
filter en vervolgens ontdoet het carbonfilter het<br />
water van geur en kleur. Het zijn maatregelen zoals<br />
deze waardoor het Depot Boijmans van Beuningen<br />
zowel energie- als milieu-efficiënt wordt. ❚<br />
❚ ›<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 9
ROTTERDAM DEPOT BOIJMANS VAN BEUNINGEN<br />
INSTALLATIES BIJ MUSEUMDEPOT WERKEN<br />
OPTIMAAL DANKZIJ GOEDE WATERKWALITEIT<br />
Lage temperatuurverwarming vereist een goede waterkwaliteit, anders komt de bedrijfszekerheid van de installaties in gevaar. Bij musea<br />
zoals het Depot Boijmans van Beuningen in Rotterdam wordt het installatiewater daarom behandeld en gemonitord. Dat is een continu proces<br />
Tekst Katja van Roosmalen | Beeld Spirotech en Ossip van Duivenbode<br />
Martijn Worst is Sales Manager Utiliteit & Industrie bij Spirotech. “Door de<br />
verduurzaming worden gebouwen op veel lagere temperaturen verwarmd.<br />
Vroeger was 80°C de standaard, tegenwoordig is bij systemen met een WKO<br />
en warmtepomp – zoals het Depot Boijmans van Beuningen – de aanvoertemperatuur<br />
voor cv minder dan 45°C”, zegt hij. “Die lage temperatuur heeft<br />
invloed op de waterkwaliteit. In water zit zuurstof. Met hoge temperaturen<br />
stook je dat zuurstof eruit, bij lage temperaturen niet. Het gevolg is corrosie.<br />
In eerste instantie worden de minst edele metalen zoals messing aangetast<br />
en komen regelventielen en -kleppen vast te zitten. Daardoor werkt de installatie<br />
niet optimaal en kan hij zelfs uitvallen. Dat moet voorkomen worden.”<br />
10 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
DEPOT BOIJMANS VAN BEUNINGEN ROTTERDAM<br />
Zuurstofarm<br />
“Om het installatiewater van het depot zuurstofarm te maken, is in de retourleidingen<br />
van de verwarmingsinstallatie een volautomatische SpiroVent<br />
Superior vacuümontgasser geplaatst en in de koelinstallatie een geïsoleerde<br />
Superior vacuümontgasser. Worst: “De ontgassers verwijderen de 20 tot 30<br />
procent zuurstof die gemiddeld in installatiesystemen aanwezig is. Zuurstofaantasting<br />
en magnetietvorming worden zo voorkomen en het rendement en<br />
de bedrijfszekerheid van de installatie verbeteren.”<br />
De pomp van de SpiroVent Superior vacuümontgasser haalt steeds circa<br />
10 liter water uit de verwarmings- c.q. koelinstallatie. Dit water wordt via<br />
een instroomventiel in een tank gestort. In de tank wordt de druk verlaagd<br />
tot een vacuümdruk van -0,8 Bar om de gassen efficiënt van het installatiewater<br />
te scheiden. Vervolgens worden de vrijgekomen gassen via een<br />
speciale techniek uit de tank verwijderd en het ontgaste water vloeit terug<br />
in het systeem. Dit proces gaat door tot de volledige installatie is ontgast.<br />
Vuilvrij<br />
Daarnaast zijn de verwarmings- en koelinstallaties voorzien van Spiro-<br />
Trap vuilafscheiders met magneet. “Zelfs de kleinste vuildeeltjes (tot 5<br />
μm) worden uit de installaties verwijderd. Zowel zwevende als circulerend<br />
deeltjes.” Deze microdeeltjes blijven vaak in leidingen achter na de<br />
montage. De vraag aan Worst is: helpt het spoelen van het systeem voor<br />
ingebruikname om vuilresten tegen te gaan? “Dat levert zeker een bijdrage,<br />
maar de praktijk wijst uit dat spoelen te weinig gebeurt. Het is ook<br />
niet voldoende. Spoelen voor ingebruikname is een momentopname en je<br />
wilt altijd een goede waterkwaliteit hebben.” Bijkomstig voordeel van een<br />
vuilvrije en zuurstofarme installatie is de energiebesparing tot zo’n 13%.<br />
De allerkleinste vuildeeltjes worden afgescheiden dankzij de SpiroTrap<br />
magnetische vuilafscheider.<br />
‘Omdat water dat niet wordt<br />
ververst na verloop van tijd<br />
vervuilt, wordt de waterkwaliteit<br />
bij Depot Boijmans van<br />
Beuningen regelmatig<br />
gecontroleerd’<br />
Monitoring<br />
Omdat water dat niet wordt ververst na verloop van tijd vervuilt, wordt<br />
de waterkwaliteit bij Depot Boijmans van Beuningen regelmatig gecontroleerd.<br />
“Het vulwater is in ons laboratorium getest, waarna een<br />
rapport met aanbevelingen naar de klant is gezonden. Aan het installatiewater<br />
is bovendien SpiroPlus Protector toegevoegd. Ook monitoren<br />
we de komende jaren de waterkwaliteit. Ieder jaar nemen we monsters<br />
en onderzoeken we in ons laboratorium in België het water op basis<br />
van zo’n 40 parameters, zoals ijzer, hardheid, pH en biologische verontreiniging.<br />
En natuurlijk op de aanwezigheid van SpiroPlus Protector.”<br />
De volautomatische SpiroVent Superior vacuümontgasser verwijdert volcontinu<br />
alle gassen uit het systeemwater.<br />
In de basis bestaat SpiroPlus Protector uit stabilisatie- en kristalstructuurvernietigende<br />
polymeren, organische roestremmers en een penetreermiddel.<br />
Het product breekt de kristalstructuur van minerale zouten op in zwevende<br />
deeltjes die vervolgens door de SpiroTrap vuilafscheider opgevangen<br />
worden. Voor een optimale werking is het van belang dat de concentratie<br />
SpiroPlus Protector 1% v/v bedraagt. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 11
MEET THE NEW<br />
SPIROCROSS<br />
INNOVATION THAT STICKS<br />
Spirotech introduces the SpiroCross XC-M -<br />
the next generation of hydraulic balancing<br />
deaerators & dirt separators, in combination with<br />
unique magnetic field amplification technology.<br />
The combination of 3 functions in 1 saves on<br />
space, installation and maintenance costs.<br />
Maximising Performance for You<br />
FIND OUT MORE<br />
AT SPIROTECH.COM
DEPOT BOIJMANS VAN BEUNINGEN ROTTERDAM<br />
Intelligent lichtregelsysteem<br />
wijst gebruikers de weg<br />
Depot Boijmans van Beuningen verwelkomt vanaf volgend jaar bezoekers achter de schermen van het museum. Een unicum wereldwijd! Niet<br />
alleen doordat de hele collectie van het museum toegankelijk wordt, het vergt ook een speciale lichtaansturing waarbij de conditionering van<br />
de kunstschatten, de beleving van bezoekers en het gebruiksgemak van medewerkers hoge prioriteit hebben. Hoe de wensen van Boijmans<br />
van Beuningen gestalte kregen in het lichtregelsysteem vertelt Jermain Soeto, technisch adviseur bij Helvar.<br />
Tekst Katja van Roosmalen | Beeld MVRDV<br />
“De verlichting in het depot is opgedeeld in drie zones die onderling gekoppeld<br />
zijn”, vertelt Soeto. “Wordt de eerste zone betreden, dan gaat niet alleen<br />
de LED-verlichting in de betreffende ruimte aan, maar ook – op een lager<br />
niveau – in de tweede en derde zone.” Door het licht zo in te regelen, ervaren<br />
bezoekers de hele ruimte en worden ze uitgenodigd om het depot te verkennen.<br />
“Het licht wijst hen als het ware de weg, maar volgt de bezoekers ook.<br />
Want zodra in een nieuwe zone beweging wordt gedetecteerd, gaat de verlichting<br />
ook daar volledig branden. Pas als 5 minuten lang nergens beweging<br />
is waargenomen, worden de armaturen spanningsloos gemaakt.”<br />
DALI-protocol<br />
Het DALI-protocol is de basis achter het Helvar lichtregelsysteem. “Het is een<br />
snel en heel betrouwbaar systeem waarin we een bijna onbeperkt aantal<br />
schakelingen kunnen maken”, legt Soeto uit. “Voor Boijmans van Beuningen<br />
was dit belangrijk. Zij wil een snel reagerend systeem in verband met de veiligheid.<br />
Bovendien was – met het oog op de toekomst – flexibiliteit een wens.<br />
Door de fijnmazige structuur van het lichtplan en individuele aansturing van<br />
de armaturen kunnen scheidingswanden worden verplaatst, waarna alleen de<br />
lichtprogrammering aanpassingen behoeft.”<br />
Gebruiksvriendelijk<br />
Minstens zo belangrijk als de flexibiliteit is voor Boijmans van Beuningen<br />
het bedieningsgemak en de conservering van de opgeslagen kunst. Soeto:<br />
“Om de kunstwerken te beschermen, moet blootstelling aan fel licht voorkomen<br />
worden. Volgens het DALI-protocol gaan armaturen standaard 100%<br />
branden zodra deze onder spanning komen. Met ons systeem is dat – als<br />
extra toevoeging op het protocol – voorkomen.” Daarnaast wilde de klant<br />
een gebruiksvriendelijk systeem dat eenvoudig aan te sturen is. “Door de<br />
BACnet-koppeling met het gebouwbeheersysteem kan de verlichting via<br />
beide systemen aangestuurd worden. Daarnaast voorziet het systeem in<br />
‘lichtscenes’. In het dashboard hoeft slechts de gewenste sfeer – bijvoorbeeld<br />
voor bezoekers of werkzaamheden – aangegeven te worden, waardoor<br />
de verlichting altijd optimaal is afgestemd op de gebruikers.” ❚<br />
‘Streamer’<br />
MEER DATA. MEER INZICHT.<br />
Artist impression interieur (Beeld: MVRDV).<br />
Een lichtmanagementsysteem verzamelt ontzettend<br />
veel data. Het Helvar Cloud Platform zet deze data om in<br />
waardevolle inzichten. Over o.a. de bezetting van het gebouw,<br />
branduren en het energieverbruik.<br />
Ga naar helvar.nl/cloud voor meer informatie.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 13
De Pen<br />
‘Samen moeten we<br />
alle huizen, kantoren,<br />
scholen en andere<br />
gebouwen 100%<br />
gezond krijgen’<br />
14 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
De Pen<br />
Wouter Wijma<br />
Algemeen Directeur Ned Air BV en Voorzitter van de Vereniging Leveranciers Luchttechnische Apparaten (VLA)<br />
VENTILATIE: HET BELANG VAN EEN<br />
GEZOND BINNENKLIMAAT<br />
Al jaar en dag vinden we verwarming en airconditioning in onze gebouwde omgeving belangrijker dan ventilatiesystemen.<br />
Zo vinden we het belangrijker om bijna energieneutrale gebouwen (BENG) te bouwen, dan te zorgen voor voldoende en<br />
goede ventilatie. Gebouwen worden steeds beter geïsoleerd, waardoor ventilatie van levensbelang wordt. Zeker als je weet<br />
dat wij in Nederland ongeveer 70% van onze tijd binnen doorbrengen. Is het erg als in een gebouw een aantal dagen de<br />
warmte oploopt in de zomer of als de verwarming een paar dagen stuk is in de winter? Hebt u enig idee hoe lang u zonder<br />
zuurstof kunt? Waarom is ventilatie dan nog steeds het ondergeschoven kindje?<br />
COVID-19<br />
Neem nu de COVID-19 pandemie. De scholen gaan weer van start, in de volle bezetting. COVID-19 verscherpt nu de<br />
aandacht voor dit onderwerp omdat de gezondheid van kinderen en docenten plotseling scherp onder de aandacht komt;<br />
alsof niet al jarenlang kinderen en docenten aan het eind van een schooldag vaak met hoofdpijn naar huis gaan en de<br />
CO 2<br />
-meters aan alle kanten uitslaan vanwege te hoge concentraties ...<br />
In 2008 toonde een onderzoek al aan dat 80% van de scholen een slecht binnenklimaat had, met als gevolg een regeling<br />
vanuit de overheid waardoor in een groot aantal scholen (niemand weet exact hoeveel) in de ogen van de schoolbesturen<br />
‘ingewikkelde’ installaties zijn aangebracht. Deze werden vaak zonder grondig overleg en nazorg met de gebruikers<br />
geplaatst. Gevolg: deze installaties worden ontregeld door verkeerd gebruik of uitgezet omdat ze teveel lawaai maken of<br />
simpelweg niet werken. In 2015 heeft het RVO hierop geanticipeerd door met het Programma van Eisen Frisse Scholen te<br />
komen. Echter dit zijn richtlijnen en geen regelgeving en dus heeft een groot deel van de scholen nog steeds geen goede<br />
ventilatie. Daarnaast is er een wantrouwen richting oplossingen vanuit de markt.<br />
Anno <strong>2020</strong> is het binnenklimaat op scholen dus nog steeds niet op orde. De voornaamste reden: binnenklimaatmaatregelen<br />
vallen niet standaard binnen de normvergoeding van scholen, maar in de categorie kwaliteitsverbetering. Aangezien<br />
de normen gericht zijn op sobere en doelmatige gebouwen valt het binnenklimaat daarbuiten en wordt dit bij budgetoverschrijdingen<br />
als eerst geschrapt. In deze tijd een lastig te verkopen boodschap, overigens. In mijn ogen is de enige oplossing<br />
stringente regelgeving en extra financiering vanuit de overheid.<br />
Gezond binnenklimaat<br />
Het hiervoor geschetste probleem geldt natuurlijk niet alleen voor scholen. Ik ben me ervan bewust dat er reductie moet<br />
plaatsvinden rondom de CO 2<br />
-uitstoot en het energiegebruik in de gehele gebouwde omgeving. Het steeds meer isoleren en<br />
kierdicht bouwen van gebouwen is een logische ontwikkeling. Echter hoe zit het met de gezondheid van de gebruikers, als<br />
gevolg van te beperkte en/of onvoldoende ventilatiemogelijkheden? Persoonlijk trek ik me dit erg aan en ik ben dan ook zeer<br />
gedreven om te zorgen dat iedereen de beschikking krijgt over een gezonde leefomgeving. Niet voor niets dat wij binnen de<br />
branchevereniging VLA een gezond binnenklimaat centraal stellen. In Nederland zitten we per dag 17 tot 20 uur binnen.<br />
Dan is het toch niet meer dan logisch dat een gezond binnenklimaat van cruciaal belang is voor de kwaliteit van ons leven?!<br />
Hoe gaan we dit nu realiseren? De VLA is bijvoorbeeld met een aantal marktpartijen een gezond binnenklimaatlabel aan<br />
het uitwerken voor kantoren. Hierbij krijgt het kantoor een label, aan de hand waarvan te zien is in hoeverre het binnenklimaat<br />
gezond is. We weten allemaal dat gezonde gebouwen leiden tot vitale, tevreden en productievere mensen. Het<br />
werkt dus twee kanten op; een hogere productiviteit voor de werkgever en een hogere medewerkerstevredenheid. Tenslotte<br />
werken mensen op de arbeidsmarkt nu eenmaal liever in een gezond gebouw… ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 15
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
CIRCULAIRE RENOVATIE ZWOLSE PORTIEKFLAT<br />
MET HULP VAN MBO-STUDENTEN<br />
In iedere grote en middelgrote stad in Nederland staan ze: portiekflats uit de jaren '60 en '70. En die zijn verre van up-to-date te noemen, zowel<br />
qua comfort als op energetisch gebied. Zo ook aan de Middelweg in Zwolle, waar woningcorporatie DeltaWonen drie blokken van in totaal<br />
zestig appartementen en twaalf garageboxen laat verduurzamen en moderniseren. TBI-onderneming Koopmans <strong>Bouw</strong> voert deze renovatie<br />
uit. Circulariteit, exclusiviteit en duurzaamheid spelen hierbij een belangrijke rol, maar wel met behoud van de karakteristieke uitstraling van<br />
de gevels.<br />
Tekst Harmen Weijer | Beeld Koopmans <strong>Bouw</strong><br />
De modernisering van de portiekflats is hard<br />
nodig, want de woningen zijn qua indeling en<br />
energieverbruik niet meer van deze tijd. De woningindeling<br />
wordt dus aangepakt en ook wordt<br />
er duurzame installatietechniek toegepast, zoals<br />
zonnepanelen en microboosters. Vooral de nieuwe<br />
woningindeling zal de huurders van deze flats<br />
aanspreken, want van een kleine gesloten keuken<br />
gaan deze woningen naar een open keuken in een<br />
doorzon woonkamer. “De ramen aan de voorkant<br />
geven nog meer doorkijk naar het tegenoverliggende<br />
park dan voorheen, en dat was een belangrijk<br />
voorwaarde van de woningcorporatie”, vertelt<br />
projectleider Gerrit Abrahamse van Koopmans.<br />
Ook de twee slaapkamers en badkamer worden<br />
anders ingedeeld. Voorheen waren er twee kleinere<br />
kamers, maar door de badkamer op een andere<br />
plek te plaatsen kan een grotere slaapkamer<br />
worden gerealiseerd. Doordat de keuken in de<br />
woonkamer komt, is er bovendien ruimte voor een<br />
kleinere, tweede slaapkamer. Het zorgt wel voor<br />
wat hoofdbrekens op constructief gebied. “Om dit<br />
te bereiken, moeten we dragende tussenwanden<br />
verwijderen. Hiervoor moeten we wel een nieuwe<br />
stalen draagconstructie realiseren.”<br />
Balkon<br />
Meer ruimte wordt ook verkregen door het achterbalkon<br />
te vergroten. “Het balkon wordt ruim<br />
twee keer zo groot, van 3,5 m² naar 7,5 m².<br />
Ook dat vraagt om een constructieve aanpassing.<br />
De uitbreiding rust op twee stalen pilaren<br />
aan de buitenkant van het balkon. Aan de kopse<br />
kant van het balkon maken we een stalen verbinding<br />
met het bestaande balkon, waarna een<br />
Fermacell vloer wordt aangebracht over de gehele<br />
balkonvloer; ook over de oude betonvloer.”<br />
Een belangrijke rol is weggelegd voor circulariteit<br />
en duurzaamheid. Abrahamse: “Dit uit zich bijvoorbeeld<br />
bij het behoud van één van de drie blokken.<br />
Die zou aanvankelijk gesloopt moeten worden om<br />
twaalf nieuwe appartementen te realiseren, maar<br />
De portiekflats aan de Zwolse Middelweg van woningcorporatie DeltaWonen zijn hard toe aan een renovatie.<br />
Ze worden gemoderniseerd en verduurzaamd door Koopmans <strong>Bouw</strong>.<br />
‘Vooral de nieuwe woningindeling zal de<br />
huurders van deze flats aanspreken’<br />
we hebben DeltaWonen ervan weten te overtuigen<br />
dat dit niet circulair is. De nieuwe appartementen<br />
komen nu in plaats van de garageboxen.<br />
We worden door Alba Concepts in het circulaire<br />
concept ondersteund, zoals met het gebruik van<br />
een circulaire dakbedekking. Verder passen we<br />
RO-anhydriet dekvloeren toe, die gemaakt worden<br />
van industriële reststoffen. Ten slotte maken we gebruik<br />
van een natuurlijk isolatiemateriaal, Isovlas.”<br />
Microbooster<br />
Wat betreft duurzame installaties is gekozen<br />
voor zonnepanelen en een microbooster. “Aanvankelijk<br />
wilden we met individuele warmtepompen<br />
gaan werken, maar dat werd echt te<br />
duur. We realiseren nu een technische ruimte<br />
op het dak van waaruit warmte en koeling naar<br />
de woningen gaan.” In een nieuw te bouwen<br />
technische ruimte in de woningen worden de<br />
16 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
Artists’ impression van het uiteindelijke resultaat van de drie portiekflats.<br />
Het balkon wordt twee keer zo groot, dankzij een uitbreiding die loopt tot het<br />
einde van het bouwdoek op de foto.<br />
De authentieke gevel is gereinigd en indien nodig hersteld. Tevens zijn er nieuwe,<br />
houten kozijnen geplaatst.<br />
microboosters geplaatst. Het gaat om plug &<br />
play water/water-warmtepompboilers met een<br />
190 liter warmtapwater buffervat van geëmailleerd<br />
staal met een magnesiumanode. Het<br />
energielabel is A+ en er is ISDE-subsidie van<br />
het Rijk op aan te vragen. “Tezamen met een<br />
CO 2<br />
-gestuurde balansventilatie met warmteterugwinning<br />
zorgt dit voor een warmtevraag per<br />
woning onder de 50 kWh/m²/jaar, en mede<br />
daardoor voor energielabel A. En hoewel de woningen<br />
niet van warmtepompen zijn voorzien,<br />
zijn ze wel voorbereid om te worden aangesloten<br />
op bijvoorbeeld een warmtenet.”<br />
Bovendien is het project een leerling-bouwplaats<br />
voor mbo-studenten van diverse bouwgerelateerde<br />
opleidingen van Deltion College Zwolle.<br />
Abrahamse: “Eén van de portieken wordt door<br />
hen gerenoveerd, in hun eigen tempo en uiteraard<br />
onder toezicht van onze leermeesters. Dat<br />
is intensief voor ons, maar het is belangrijk dat<br />
de jeugd geïnteresseerd wordt voor werken in<br />
de bouw.” Nog dit jaar, in december, wordt het<br />
eerste blok opgeleverd, gevolgd door de andere<br />
twee blokken in januari en februari 2021. ❚<br />
Met de ISDE-subsidie stimuleert de Rijksoverheid<br />
Nederlandse huishoudens en<br />
bedrijven om minder gas te gebruiken en<br />
meer duurzame warmte. Hiermee wordt<br />
energie bespaard en de CO 2<br />
-uitstoot teruggedrongen.<br />
Meer info: www.rvo.nl/isde.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 17
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
‘GROEIENDE VRAAG NAAR WARMTEPOMPEN VRAAGT OM<br />
BIJSCHOLING IN ONTWERP, INSTALLATIE ÉN ONDERHOUD’<br />
Warmtepomptechniek is anno <strong>2020</strong> één van de meest gekozen duurzame energie-opwekkers in nieuwbouwwoningen. En ook in renovatieprojecten<br />
neemt de populariteit van warmtepompen snel toe, merkt Erwin Tuijtel, Directeur Innovatie bij Alklima B.V., exclusief distributeur van<br />
Mitsubishi Electric klimaatsystemen. “Niet verwonderlijk, want een warmtepomp is een bewezen, betrouwbare en kostenefficiënte techniek<br />
om duurzame woningen te creëren. In combinatie met zonnepanelen of andere duurzame energiebronnen zijn zelfs energieneutrale woningen<br />
mogelijk. Bovendien leidt een warmtepomp – mede dankzij de mogelijkheid tot koeling – tot flinke comfortvoordelen. Om een optimale efficiëntie<br />
te borgen en een hoog comfort te garanderen, luisteren het ontwerp, de installatie en het onderhoud van warmtepompsystemen nauw. Hier<br />
wringt vaak de schoen, omdat installateurs, aannemers en onderhoudspartijen nog onvoldoende geschoold zijn in warmtepomptechnieken.<br />
Met ons Alklima College brengen wij hier graag verandering in.”<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Alklima B.V.<br />
In het trainingslokaal in Alblasserdam kunnen zowel professionals (energieadviseurs, architecten, installateurs en aannemers) als eindgebruikers (bedrijven en<br />
consumenten) trainingen, workshops en opleidingen volgen om de finesses van de Mitsubishi Electric technologie te leren kennen.<br />
De overeenkomst tussen warmtepompen en conventionele<br />
energie-opwekkers is dat zij beiden<br />
warmte produceren. De techniek echter is totaal<br />
verschillend, aldus Tuijtel. “Training en scholing<br />
zijn onontbeerlijk om het kennisniveau op dit vlak<br />
op peil te krijgen en de groeiende populariteit<br />
van warmtepompen te kunnen bijbenen. Alklima<br />
heeft vijf jaar geleden al zijn eigen opleidingsinstituut<br />
(Alklima College) opgezet, om hierin te<br />
kunnen voorzien. In ons trainingslokaal in Alblasserdam<br />
kunnen zowel professionals (energieadviseurs,<br />
architecten, installateurs en aannemers)<br />
als eindgebruikers (bedrijven en consumenten)<br />
‘Vanaf eind <strong>2020</strong> zijn geïnteresseerden van<br />
harte welkom in ons vernieuwde<br />
pand in Alblasserdam’<br />
trainingen, workshops en opleidingen volgen om<br />
de finesses van de Mitsubishi Electric technologie<br />
te leren kennen. In samenwerking met het ROC<br />
verzorgen we bijvoorbeeld de mbo-3-opleiding<br />
Professional in verwarmingstechniek, waarin deelnemers<br />
leren over koudetechniek, het aanleggen<br />
en inbedrijfstellen van warmtepompsystemen, onderhoud<br />
en storingen, voorschriften, elektrotechniek<br />
en meet- en regeltechniek. Onderdeel van de<br />
opleiding is bovendien de verplichte F-gassencertificering,<br />
die net als de ISSO-publicatie 98 (lucht/<br />
water-warmtepompen in woningen) ook als losse<br />
18 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
Erwin Tuijtel, Directeur Innovatie bij Alklima B.V.,<br />
exclusief distributeur van Mitsubishi<br />
Electric klimaatsystemen.<br />
Een warmtepomp is een bewezen, betrouwbare en kostenefficiënte techniek om duurzame woningen te creëren.<br />
opleiding wordt gegeven. Indien gewenst worden<br />
installateurs op hun projectlocatie getraind<br />
in het inbedrijfstellen van onze lucht/waterwarmtepompen.<br />
Bovendien geven we gebruikers<br />
tijdens bewonersavonden regelmatig voorlichting<br />
over het gebruik van onze installaties.”<br />
Breed assortiment<br />
Alklima is exclusief distributeur van Mitsubishi<br />
Electric voor Nederland. “Voor grondgebonden<br />
en hoogbouwwoningen bieden we een breed programma<br />
Ecodan lucht/water-warmtepompen, die<br />
zowel de verwarming, warmtapwaterbereiding<br />
als (indien gewenst) koeling van de woningen<br />
kunnen verzorgen”, vertelt Tuijtel. “Onze nieuwste<br />
Ecodan generatie is op te delen in twee<br />
lijnen (Eco inverter en Powerinverter), die naar<br />
wens in een Ecodan Compact of Ecodan Flexibel<br />
model verkrijgbaar zijn. Bij Ecodan Flexibel<br />
kunnen installateurs zelf hun boiler, driewegklep,<br />
pompen en andere installatiedelen selecteren.<br />
Meest toegepast is echter de Ecodan Compact,<br />
die onder meer beschikt over een eenvoudig te<br />
plaatsen binnenunit waarin de boiler reeds is<br />
geïntegreerd.” De Ecodan lucht/water-warmtepompen<br />
zijn verkrijgbaar in verschillende comfortniveaus<br />
(groot of klein tapwaterpatroon)<br />
en capaciteiten (4 tot 23 kW). Bovendien kunnen<br />
eenvoudig cascade-opstellingen worden<br />
gemaakt. Alle lucht/water-warmtepompen beschikken<br />
over een eenvoudige bediening. Eindgebruikers<br />
kunnen met één thermostaat het<br />
comfort in hun gehele woning regelen. Naar<br />
wens kunnen de warmtepompen bovendien eenvoudig<br />
op afstand worden uitgelezen door de<br />
woningcorporatie of onderhoudspartij, op basis<br />
waarvan het gebruik en de energieprestatie geoptimaliseerd<br />
kunnen worden en onderhoud en<br />
service naar het hoogste niveau worden getild.”<br />
Kijken, horen en voelen<br />
Op dit moment wordt het pand van Alklima in<br />
Alblasserdam gerenoveerd en uitgebreid. “Naast<br />
de prachtige kantoorruimte voor onze medewerkers<br />
wordt ook onze showroom volledig ingericht<br />
met diverse warmtepomp- en airconditioningtechnieken<br />
die oplossingen bieden voor de gehele<br />
gebouwde omgeving”, aldus Tuijtel. “Daarmee<br />
creëren we de mogelijkheid om onze oplossingen<br />
maximaal te ervaren. Vanaf eind <strong>2020</strong> zijn geïnteresseerden<br />
van harte welkom.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 19
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
Geothermische<br />
warmtepomp met uniek<br />
modulatiebereik<br />
Warmtepompen zijn er in veel soorten en maten en fabrikant Daikin biedt oplossingen op elk terrein en voor elke toepassing. Eén van de nieuwe<br />
paradepaardjes in het assortiment is de Daikin Altherma 3 Geo, een zeer energiezuinige, invertergestuurde grond/water-warmtepomp met<br />
een hoog rendement die kan koelen, verwarmen en warm tapwater kan leveren.<br />
Tekst Tjerk van Duinen | Beeld Daikin<br />
Altherma 3 GEO is de nieuwste generatie geothermische warmtepompen van<br />
klimaatspecialist Daikin. “Met veel voordelen; niet alleen voor de eindgebruiker,<br />
maar ook voor de installateur”, aldus Sander Kleine, product manager<br />
heating voor Daikin Nederland. “De enige voorwaarde is dat de grond bij de<br />
woning geschikt is voor een boorgat van 80 tot 100 meter of een horizontaal<br />
captatienet. Maar dan heb je ook een fantastisch systeem.”<br />
Uniek modulatiebereik<br />
“In feite zijn meerdere nieuwe technologieën in dit systeem geïntegreerd”,<br />
vervolgt Kleine. “De Altherma Geo 3 is de eerste bronwarmtepomp met R32<br />
als koudemiddel, wat voor een zeer efficiënte warmte-uitwisseling zorgt. Verder<br />
heeft de warmtepomp een uniek modulatiebereik. Hij kan terugmoduleren<br />
tot slechts 0,85 kW en daardoor zonder te pendelen zelfs voorzien in<br />
De instellingen zijn eenvoudig te programmeren.<br />
20 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
Warmtepomp met 180 liter boilervat in een compacte behuizing die niet misstaat in een bijkeuken.<br />
‘In feite zijn meerdere nieuwe<br />
technologieën in dit systeem<br />
geïntegreerd’<br />
de warmtevraag in kleine ruimtes. De Daikin Altherma GEO 3 is een kwaliteitsproduct.<br />
Dankzij het modulatiebereik gaat het apparaat bovendien nog<br />
langer mee en is het nog zuiniger met energie. De ingebouwde back-upheater<br />
zal zelden nodig zijn. Stel, je hebt een huis met een vermogensbehoefte van<br />
12 kW, een warmtepomp van 10 kW en de temperatuur zakt onder de -10°C,<br />
dan zal de warmtepomp voorzien in de eerste 10 kW en de back-upheater de<br />
overige 2 kW elektrisch aanleveren.”<br />
Compact systeem<br />
De geothermische warmtepomp van Daikin gaat vergezeld van een eveneens<br />
ingebouwd rvs boilervat van 180 liter. “Daarmee is voldoende capaciteit aanwezig<br />
om een heel gezin het hele jaar door te voorzien van sanitair warm<br />
water”, bezweert Kleine. “En dat is allemaal in één unit weggewerkt, die met<br />
een hoogte van nog geen 1,80 meter en een footprint van een koelkast in<br />
vrijwel elk huis past. Het gestroomlijnde ontwerp zou zelfs in een bijkeuken<br />
niet misstaan. Het oog wil ook wat!” Het systeem kan worden aangesloten<br />
op lage temperatuurverwarming voor vloerverwarming, convectoren, warmte-<br />
pompconvectoren en lage en hoge temperatuurradiatoren met een maximum<br />
temperatuur van 65°C. Daarmee is de Altherma 3 GEO geschikt voor zowel<br />
nieuwbouw als renovaties.<br />
Eenvoudige installatie<br />
Er zijn ook aanmerkelijke voordelen voor de installateur, benadrukt Kleine.<br />
“Deze alles in één unit is sowieso compact en daardoor goed te plaatsen in<br />
de meeste woningen. De 70 kilogram wegende compressor is uitneembaar,<br />
dat kan het montageproces eventueel vergemakkelijken. Daarbij bevinden<br />
alle leidingaansluitingen zich op de bovenkant en dat betekent eenvoudig<br />
aansluiten. Er is slechts 10 millimeter ruimte aan de zijkanten vereist. De instellingen<br />
zijn op een laptop te programmeren en tijdens de inbedrijfstelling<br />
eenvoudig naar de besturing te uploaden.”<br />
De bediening van de Altherma 3 GEO verloopt zeer gebruiksvriendelijk via<br />
de bedrade Madoka controller die verkrijgbaar is in drie kleuren. Kleine: “De<br />
installateur kan hierin scenario’s voorinstellen en de bedrijfsgeschiedenis uitlezen.<br />
De eindgebruiker kan via de controller of via de app de temperatuur instellen<br />
en naar behoefte handmatig aanpassingen doen. Zowel de uitgaande<br />
als ingaande energie van de unit wordt weergegeven, waardoor de gebruiker<br />
precies kan aflezen wat het energieverbruik en de energieopbrengst van de<br />
duurzame installatie is. Mensen die kiezen voor het verduurzamen van hun<br />
woning, vinden dat over het algemeen erg leuk om te weten.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 21
DUURZAAM VERWARMEN<br />
MET BODEM WARMTEPOMP:<br />
DAIKIN ALTHERMA 3 GEO<br />
De behoefte aan warmte, verkoeling en warm tapwater kan via de lucht, maar<br />
ook via de bodem -als energiebron- worden ingevuld. De nieuwe generatie<br />
grondgebonden warmtepompen van Daikin Altherma gebruiken geothermische<br />
energie en Daikin invertertechnologie om te zorgen voor een optimaal rendement<br />
in verwarmen en (actief ) koelen.<br />
De nieuwe Daikin Altherma 3 GEO is fluisterstil met slechts 27dB(A) op 1 meter,<br />
en maakt super efficiënt van 1 kW elektriciteit zo’n 5 kW aan warmte, tot 55 graden<br />
Celsius. Geschikt voor zowel renovatie als nieuwbouw. Beschikbaar in 6 en 10 kW.<br />
Daikin<br />
Madoka bediening<br />
Topprestaties met R-32 en rendement gecombineerd met het ideale<br />
bedieningsgemak, zorgen voor het beste binnenklimaat.<br />
Uw Daikin installateur helpt u graag verder.<br />
Meer weten?<br />
www.daikin.nl/GEO
Advies & installatie van<br />
duurzame oplossingen<br />
Duurzaam, innovatief en doordacht<br />
www.vmeij-installaties.nl
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
VERTROUWENSRELATIE RESULTEERT IN HOGE BOUWSNELHEID EN KWALITEIT<br />
INSTALLATEUR EN LEVERANCIERS SLAAN<br />
DE HANDEN INEEN<br />
In de noordwesthoek van Berkel en Rodenrijs wordt hard gewerkt aan de bouw van de Gouden Buurten. In totaal komen hier 2.500 woningen<br />
in verschillende buurten. In een aantal deelprojecten is een combinatie van bedrijven actief, die gezamenlijk zorgen voor de warmtepompen<br />
en het afgiftesysteem in de grondgebonden woningen en appartementen voor de sociale huur. Hun doel: in een efficiënt werkproces komen<br />
tot het hoogst mogelijke comfort voor de eindgebruiker.<br />
Tekst Tjerk van Duinen | Beeld VMeij <strong>Installatie</strong>s<br />
Samen kom je verder. Dat vonden ook de drie bedrijven<br />
die als collectief actief zijn in de markt voor<br />
duurzame verwarmingssystemen voor woningen.<br />
COMAP is een internationaal opererende producent<br />
en leverancier van appendages, leidingen en<br />
afgiftesystemen voor warmte en koeling. 2Flexsystems<br />
is sinds vijf jaar importeur van de Zweedse<br />
Thermia warmtepompen en VMeij <strong>Installatie</strong>s<br />
houdt zich sinds 2018 bezig met het installeren<br />
en ontwerpen van innovatieve duurzame oplossingen,<br />
waaronder ook de Thermia warmtepompen.<br />
Drie jaar geleden hebben deze bedrijven een samenwerking<br />
opgezet die al een aantal vruchtbare<br />
resultaten heeft opgeleverd, waaronder in Berkel<br />
en Rodenrijs.<br />
Afspraken nakomen<br />
Geert Ververs, directeur van RHC COMAP, valt<br />
meteen met de deur in huis: “De markt is erg<br />
versnipperd en dat leidt ertoe dat men vergeet<br />
met elkaar tot een gezamenlijke en energetisch<br />
efficiënte oplossing voor de eindgebruiker te<br />
komen. Daarnaast zijn er organisaties die de<br />
mond vol hebben van ketensamenwerking, maar<br />
concreet stelt dat vaak niet veel voor. Voor ons<br />
betekent samenwerken afspraken nakomen en<br />
samen uit samen thuis. We hebben nu drie projecten<br />
gedaan en die zijn uitstekend verlopen.”<br />
Concept<br />
Gert Meijberg, directeur van VMeij <strong>Installatie</strong>s,<br />
kan daar naadloos op aansluiten: “We kennen<br />
elkaar al langer en kunnen elkaar de waarheid<br />
zeggen. Dan doe je in de regel een stapje extra.<br />
Kom je je afspraken niet na, dan zit daar ook een<br />
persoonlijk aspect aan vast. Niet minder belangrijk:<br />
doordat we op elkaar ingespeeld zijn, kom je<br />
op de bouwplaats en hoef je niks uit te zoeken of<br />
uitgelegd te krijgen, je kunt meteen vol aan de<br />
slag. We hebben gezamenlijk een concept ontwikkeld<br />
met de Thermia warmtepomp en een uitstekend<br />
afgiftesysteem en dat rollen we zeer efficiënt<br />
uit. Onze focus ligt op nieuwbouw, dat is beter te<br />
organiseren. Bij renovatie zit je toch bij mensen<br />
achter de voordeur.”<br />
Voorbereiding<br />
Ook Wim Mulders, directeur van 2FlexSystems,<br />
is lyrisch over het collectief. “We leveren kwalitatief<br />
hoogstaande warmtepompen uit Zweden en<br />
wilden het anders doen, systematischer en met<br />
Een zending Thermia warmtepompen staat klaar voor transport.<br />
24 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
Thermia warmtepompen staan op de dakverdieping van de grondgebonden woningen in Berkel en Rodenrijs.<br />
partijen die we door en door kunnen vertrouwen.<br />
Met als doel: een zo hoog mogelijk comfort voor<br />
de eindgebruiker. Omdat bij ons het meeste werk<br />
in de voorbereiding zit, sluit alles perfect aan en<br />
klopt alles. En we weten alles van elkaars producten<br />
en hoe we werken.”<br />
Afgiftesysteem<br />
Aan de basis van het afgiftesysteem liggen hoogwaardige<br />
producten. Ververs: “COMAP is een van<br />
oorsprong Frans bedrijf dat groot geworden is met<br />
appendages. Drie jaar geleden is het begonnen<br />
met leidingsystemen voor laagtemperatuurverwarming,<br />
met de gedachte de installateur zoveel<br />
mogelijk te ontzorgen. Daarbij kunnen we als<br />
systeemleverancier tot en met montage en inregeling<br />
leveren, al naar gelang de wensen van de<br />
installateur c.q. opdrachtgever. De laatste jaren<br />
zien we een toenemend aantal projecten waar<br />
installateurs bij dergelijke systemen werken met<br />
prefabriceren. Daar kunnen we goed in meedenken<br />
en -doen. Met een breed en sterk aanbod van<br />
eigen producten en complete systemen, die indien<br />
gewenst just-in-time geleverd kunnen worden vanuit<br />
het centrale magazijn in Frankrijk of zo nodig<br />
‘Het doel: in een efficiënt werkproces<br />
komen tot het hoogst mogelijke comfort<br />
voor de eindgebruiker’<br />
via de hub in Amsterdam. COMAP werkt daarbij<br />
altijd in opdracht van de installateur en vooralsnog<br />
nooit voor de aannemer. Met de kwaliteitsgarantie<br />
voor ons warmteafgiftesysteem sorteren we<br />
vast voor op de kwaliteitsborging die volgend jaar<br />
verplicht wordt.”<br />
Brine-Water warmtepomp<br />
Het hart van het installatieconcept wordt gevormd<br />
door de Thermia Calibra Cool warmtepomp, een<br />
paradepaardje van 2Flexsystems. Mulders: “Het<br />
Zweedse Thermia bestaat al sinds 1923 en kwam<br />
in 1973 met de eerste warmtepomp met geïntegreerde<br />
warmwatertank en passieve koeling. De<br />
nieuwste Calibra-modellen zijn Brine-Water warmtepompen<br />
met een invertergecontroleerde compressor,<br />
gemaakt om optimaal te presteren in alle<br />
Europese klimaatzones. Het zijn ideale machines<br />
die de warmteproductie continu aanpassen aan<br />
de actuele warmtebehoefte, dus zonder pendelen.<br />
De dertig grondgebonden woningen in Berkel en<br />
Rodenrijs zijn inmiddels aangesloten, binnenkort<br />
leveren we de dertig warmtepompen voor de twee<br />
appartementsgebouwen. Dit maakt deel uit van<br />
een veel grotere levering van negenhonderd units<br />
in Pijnacker en 786 stuks in Berkel en Rodenrijs.”<br />
Prefabriceren<br />
Warmtepomp en afgiftesysteem worden door<br />
VMeij <strong>Installatie</strong>s ingekocht. Meijberg: “Dan begint<br />
in onze werkplaats het voormonteren. Warmtepompen<br />
zijn nogal arbeidsintensief en alles wat je<br />
in de fabriek aan appendages kunt voorbewerken,<br />
voormonteren en prefabriceren is pure winst. ❯<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 25
THEMA<br />
WARMTEPOMPEN<br />
De vloerverwarming ligt op haar plaats.<br />
Woningen in de Gouden Harpbuurt.<br />
‘De korte montagetijd en dientengevolge<br />
hoge bouwsnelheid vallen ook in goede<br />
aarde bij de hoofdaannemers’<br />
Voor projecten maken we een mock-up en komen<br />
we met de adviseurs van Thermia tot de ideale<br />
montagewijze. Het zijn bij projecten vaak dezelfde<br />
oplossingen en dan kun je met prefabriceren enorme<br />
tijdwinst boeken. De projectleiders van VMeij<br />
<strong>Installatie</strong>s en COMAP stemmen tijdens het bouwproces<br />
doorlopend af en hebben veel contact. Ook<br />
als het proces goed verloopt. Bij de dertig grondgebonden<br />
woningen in Berkel en Rodenrijs, ons<br />
eerste gezamenlijke project, verliep het proces al<br />
meteen voorspoedig. Het was niet twee keer knipperen<br />
met de ogen en klaar, maar veel scheelde<br />
het niet.”<br />
Tevreden aannemers<br />
De korte montagetijd en dientengevolge hoge<br />
bouwsnelheid vallen ook in goede aarde bij hoofdaannemers<br />
Eteck van de projecten in Pijnacker en<br />
Van Mierlo <strong>Bouw</strong> & Ontwikkeling van de projecten<br />
in Berkel en Rodenrijs. Ververs: “In de projecten in<br />
Berkel en Rodenrijs zijn de Thermia Calibra Cool 1<br />
t/m 7 KW Brine-Water warmtepompen toegepast<br />
met individuele lusjes naar de woningen. Bij de<br />
projecten in Pijnacker wordt gebruikgemaakt van<br />
een collectief leidingnet aan de bronzijde, met<br />
meerdere bronnen in combinatie met aquathermie.<br />
Het installatietempo is op beide locaties erg<br />
hoog. Hierna wil de gemeente ook in Berkel en<br />
Rodenrijs woningen realiseren met een collectieve<br />
warmtebron, dat kunnen wij dan ook prima aan.<br />
Maar eerst deze twee deelprojecten in de Gouden<br />
Harpbuurt goed afronden.” Nog een paar keer<br />
knipperen met de ogen dus. ❚<br />
26 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Customized Products<br />
Efficiënt investeren<br />
in uw project<br />
Belimo is als fabrikant niet alleen specialist maar ook uniek als het gaat om het produceren van customized products.<br />
Dankzij modulaire opbouw van Belimo aandrijvingen en een uniek configuratie systeem kunt u uw „eigen“ Belimo<br />
aandrijving naar wens laten labelen, parametreren of monteren op de regel afsluiter of kogelkraan.<br />
Ook voor het hydraulisch voor monteren van bochten, koppelingen of puntstukken en dergelijke kunnen wij u<br />
ontzorgen met het voor monteren van bijvoorbeeld stekkers of kabellengtes. Het voordeel is o.a. minder montage<br />
uren, snellere doorloop tijd op uw project en het sterk reduceren van de faalkosten.<br />
Wat kunnen wij voor u betekenen;<br />
Elektrotechnisch; o.a. klant specifieke kabels / stekkers / connectoren<br />
Hydraulisch; o.a. voor gemonteerde leidingen / bochten / koppelingen / fittingen<br />
Voorgeprogrammeerde intelligente aandrijvingen/oplossingen<br />
Uitvoeren van functietesten op customized producten<br />
Labelen op locatie niveau<br />
Vraag ons team van specialisten ook naar de OEM oplossingen.<br />
Wij werken met gerenommeerde merken en bieden u hierdoor de unieke 5 jaar Belimo garantie.<br />
Belimo. Goed geregeld.<br />
Ook benieuwd naar de mogelijkheden?<br />
www.belimo.nl of vraag ons team van specialisten.<br />
BELIMO Servomotoren B.V. Riezebosweg 5, <strong>NL</strong>-8171 MG Vaassen<br />
Tel. +31 (0)578 576 836, Fax +31 (0)578 576 915, info@belimo.nl, www.belimo.nl<br />
Openingstijden: maandag t/m vrijdag 07.30 - 17.00 uur
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
NIEUWE LUCHT/WATER-WARMTEPOMP IS DUURZAAM, FLUISTERSTIL ÉN ZEER COMPLEET<br />
‘MET DEZE EFFICIËNTE TECHNOLOGIE VOOR HERNIEUWBARE<br />
ENERGIE IS DE CIRKEL ROND’<br />
Deze zomer lanceert Vasco de geruisloze Vica 8 AW E lucht/water-warmtepomp,<br />
in combinatie met een intelligent Vica Combi Collect buffervat voor verwarming<br />
en warm water. Met deze efficiënte technologie voor hernieuwbare energie is<br />
de cirkel van warmteafgifte, ventilatie én warmteopwekking rond. Hiermee reikt<br />
Vasco voortaan een totaaloplossing aan voor een gezond, energie-efficiënt en<br />
duurzaam binnenklimaat.<br />
Tekst en beeld Vasco Group<br />
Vasco Vica 8 AW E (Air Water Extern) is een lucht/water-warmtepomp (monobloc)<br />
met invertertechnologie. Dit betekent dat het vermogen van de<br />
warmtepomp automatisch wordt afgestemd op de warmtebehoefte. Het<br />
toestel bestaat uit een buitenunit met daarin de verdamper, compressor,<br />
condensor en het expansieventiel. Grote troef is de geruisloze werking, dankzij<br />
extra grote verdampers en de modulerende werking van de compressor,<br />
ventilator en laadpomp. Om de overdracht van geluid tot een minimum te<br />
beperken, is Vasco Vica omhuld met een geluidsdichte en robuuste omkasting<br />
van metaal, edelstaal en aluminium. Een geluiddempende isolatielaag aan<br />
de binnenzijde zorgt voor een bijkomende geluidsbuffer. Het resultaat is een<br />
fluisterstille warmtepompunit voor elke nieuwbouw of grondige renovatie.<br />
Energetische krachtpatser met intelligente regeling<br />
Vasco Vica, met een vermogen van 8 kW, onttrekt dankzij extra grote verdampers<br />
maximaal energie aan de omgevingslucht. Dankzij de modulerende<br />
werking voor verwarming en sanitair warm water wekt het systeem alleen<br />
de energie op die op dat moment nodig is, zonder in te boeten aan comfort.<br />
De maximale aanvoertemperatuur voor sanitair warm water blijft met 63°C<br />
bijzonder hoog. Voor een optimale afstemming met PV-panelen beschikt de<br />
warmtepomp over een ‘power to heat’-functie die toelaat om de warmtevraag<br />
automatisch af te stemmen op de hoeveelheid beschikbare zonne-energie.<br />
Makkelijk te installeren, eenvoudig te bedienen<br />
De warmtepomp van Vasco mag dan een sterk staaltje technisch vernuft zijn,<br />
hij laat zich wel gemakkelijk installeren en bedienen. Zo is alles voorzien voor<br />
een snelle montage: van voorbedrade elektrische componenten over geïntegreerde<br />
aansluitingen tot een voorgemonteerd tweede verwarmingscircuit.<br />
28 |<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong><br />
Vasco Vica Sani 300 A I warmtepompboiler.
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
De Vasco Vica 8 AW E lucht/water-warmtepomp.<br />
‘De warmtepomp mag dan een<br />
sterk staaltje technisch vernuft<br />
zijn, hij laat zich wel gemakkelijk<br />
installeren en bedienen’<br />
De eindgebruiker kan de warmtepomp heel eenvoudig aansturen met een<br />
intuïtief aanraakscherm. Zo kan de klant snel en simpel zijn persoonlijke<br />
voorkeuren programmeren (bv. temperatuur bij afwezigheid), waarbij de installateur<br />
indien gewenst de controle over de warmtepomp op afstand kan<br />
overnemen (bv. bij een eventuele storing).<br />
Combi Collect buffervat, maximaal profiteren van<br />
zonne-energie<br />
Vasco Vica 8 AW E is verkrijgbaar in combinatie met het Vica Combi Collect<br />
buffervat. De ruime inhoud van 127 liter voor verwarming en 231 liter voor<br />
warm water garandeert de eindgebruiker alle warmte- en warmwatercomfort.<br />
Daarbij biedt het reservoir de mogelijkheid om intelligent warmte te<br />
bufferen: of in het vat voor het verwarmingscircuit of in het vat voor sanitair<br />
warm water. Een extra geïntegreerde warmtewisselaar zorgt voor een eventuele<br />
koppeling met zonnecollectoren of een andere externe warmtebron.<br />
Ideaal voor gezinnen die graag maximaal profiteren van gratis zonne-energie.<br />
Vica Sani warmtepompboiler, altijd warm water in huis<br />
De Vica Sani 300 A I (Air Intern) is een hoogwaardige warmtepompboiler<br />
(lucht/water) voor de productie van sanitair warm water. Deze kant-enklare<br />
oplossing is ideaal om traditionele boilers op gas of elektriciteit op<br />
een duurzame manier te vervangen (of voor nieuwbouw uiteraard). Deze<br />
pomp laat zich met zijn plug & play montage gemakkelijk installeren in<br />
een kelder of technische ruimte, zonder breekwerken. Installateurs hoeven<br />
slechts de bestaande boiler te ontkoppelen, de Vasco Vica Sani te installeren,<br />
aan- en afvoer aan te sluiten op de buitenlucht, het toestel aan<br />
te sluiten op het stroomnetwerk en de installatie is klaar voor gebruik.<br />
Dankzij deze energie-efficiënte alleskunner (met een buffervat van 258 liter<br />
waaruit nauwelijks warmte verloren gaat dankzij de behuizing met dikke<br />
PE-isolatie) is er altijd warm water in huis. In combinatie met de efficiënte<br />
warmtepomptechnologie behaalt de Vica Sani de hoogste energieklasse. Het<br />
systeem is met een inzetbaarheid tot -10°C bovendien perfect afgestemd<br />
Vasco Vica controller/regeling.<br />
op de Belgische weersomstandigheden. De geïntegreerde warmtewisselaar<br />
maakt ook de combinatie met thermische zonnepanelen mogelijk. Verder<br />
is de warmtepomp – om het risico op legionellabesmetting uit te sluiten –<br />
uitgerust met een elektrische weerstand die automatisch in werking treedt<br />
als het water onder een bepaalde minimumtemperatuur zakt.<br />
Over Vasco Group<br />
Vasco Group uit Dilsen (BE) biedt een uitgebreid assortiment van innovatieve<br />
en duurzame totaaloplossingen op het gebied van verwarming, ventilatie en<br />
koeling, voor een optimaal binnenklimaat. Zo levert Vasco kwalitatief hoogwaardige<br />
en internationaal bekroonde designradiatoren die zich kenmerken<br />
door de combinatie van topdesign en functionaliteit. De kwaliteitsmerken<br />
voor paneelradiatoren zijn Superia in België en Brugman in Duitsland, Frankrijk,<br />
Polen en Nederland. Naast radiatoren is Vasco ook een belangrijke speler<br />
op het vlak van ventilatie en vloerverwarming.<br />
Vasco Group streeft naar optimale ontzorging van haar doelgroepen. Uniek is<br />
dat de radiatoren van Vasco worden gewaarborgd met een kwaliteitsgarantie<br />
voor een termijn van 10 jaar op waterdichtheid en lak. De 3 productiebedrijven<br />
bevinden zich in Dilsen (België), Tubbergen (Nederland) en Legnica<br />
(Polen). Vasco Group telt ca. 500 medewerkers en maakt deel uit van de<br />
Zwitserse Arbonia Groep. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 29
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
WARMTEPOMP: EEN UITSTEKENDE KEUZE<br />
VOOR RENOVATIEPROJECTEN<br />
Dat warmtepompen uitstekend geschikt zijn voor nieuwbouwwoningen, verbaast anno <strong>2020</strong> niemand meer. Dat de installaties ook uitstekend<br />
tot hun recht komen in renovatieprojecten echter, is minder bekend. WOLF Energiesystemen brengt hier graag verandering in. Begin dit jaar<br />
was de binnenklimaatspecialist uit Kampen onder meer betrokken bij de verduurzaming van een twee-onder-een-kapwoning uit 1975, waar<br />
dankzij een WOLF warmtepomp, meerlagenbuffervat, verswaterstation, WTW-woonhuisventilatiesysteem én zonnecollectoren een flinke energetische<br />
en comfortslag gemaakt kon worden.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld WOLF Energiesystemen<br />
Begin dit jaar was de WOLF Energiesystemen betrokken bij de verduurzaming van een twee-onder-een-kapwoning uit 1975, waar dankzij een WOLF warmtepomp,<br />
meerlagenbuffervat, verswaterstation, WTW-woonhuisventilatiesysteem én zonnecollectoren een flinke energetische en comfortslag gemaakt kon worden.<br />
Om het warmteverlies omlaag te brengen en het<br />
wooncomfort te verhogen is de 250 m² grote<br />
woning onder meer voorzien van een nieuw<br />
dak, een nieuwe vloer met vloerverwarming/<br />
vloerkoeling en nieuwe spouwmuurisolatie. Bovendien<br />
zijn PV-panelen en zonnecollectoren<br />
aangebracht, waarmee de woning geschikt werd<br />
voor de installatie van een warmtepomp. “De<br />
bewoners waren zeer gecharmeerd van het hoge<br />
rendement en de fluisterstille werking van onze<br />
nieuwe monoblock lucht/water-warmtepompen”,<br />
vertelt Allard Roetman, Engineer Duurzame Systemen<br />
bij WOLF Energiesystemen. “Zij hebben<br />
installateur Obbink <strong>Installatie</strong>techniek gevraagd<br />
om de mogelijkheden van de warmtepomp in<br />
hun woning te onderzoeken en zo is het balletje<br />
eigenlijk gaan rollen. Om een goede indruk te<br />
‘De bewoners waren zeer gecharmeerd<br />
van het hoge rendement en de fluisterstille<br />
werking van onze nieuwe monoblock lucht/<br />
water-warmtepompen’<br />
krijgen van de woning, hebben wij de bewoners<br />
een vragenlijst laten invullen. Bovendien hebben<br />
we een warmteverliesberekening gemaakt van de<br />
bouwkundige schil, om inzicht te krijgen in de<br />
totale warmtebehoefte bij -10°C buitentemperatuur.<br />
Ook hebben we de warmtapwaterbehoefte<br />
geïnventariseerd. Op basis hiervan hebben we een<br />
warmtepomp en ventilatiesysteem geadviseerd.”<br />
Hoog seizoensrendement, laag GWP<br />
Gekozen is voor een WOLF CHA-monoblock<br />
warmtepomp met een capaciteit van 10 kW, vertelt<br />
Roetman. “Deze lucht/water-warmtepomp<br />
is volledig in eigen beheer op de productielocatie<br />
van WOLF in Duitsland ontwikkeld en heeft<br />
een seizoensrendement (SCOP) van 4,86 voor<br />
verwarming. Bovendien maakt de warmtepomp<br />
30 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
In de bijkeuken in Lichtenvoorde is tevens een WOLF BSP-W1000 meerlagenbuffervat geïnstalleerd en gekoppeld aan de warmtepomp.<br />
gebruik van het milieuvriendelijke koudemiddel<br />
R290 (GWP = 3). Naast een verwarmingsfunctie<br />
is de warmtepomp standaard voorzien van<br />
een koelfunctie. Om de moduleerbaarheid van<br />
de warmtepomp bij verwarming en koeling optimaal<br />
en zonder concessies te kunnen benutten, is<br />
voor beide functies een separaat expansieventiel<br />
toegepast. Het binnendeel van de warmtepomp<br />
is beneden in de bijkeuken geïnstalleerd en met<br />
goed geïsoleerde cv-leidingen gekoppeld aan het<br />
buitendeel in de tuin. Bovendien is een vuil- en<br />
magnetietfilter in de installatie opgenomen. Met<br />
slechts 34 dB(A) in nachtbedrijf (stiltemodus) ligt<br />
het geluidsniveau van het CHA-monoblock lager<br />
dan het geluid van een regenbui.”<br />
Efficiënt gebruik van zonne-energie<br />
en afgezogen binnenlucht<br />
In de bijkeuken in Lichtenvoorde is tevens een<br />
WOLF BSP-W1000 meerlagenbuffervat geïnstalleerd<br />
en gekoppeld aan de warmtepomp. Roetman:<br />
“Het buffervat heeft een totale capaciteit<br />
van 1.000 liter water. De onderste helft van het<br />
buffervat is bestemd voor de verwarming van de<br />
woning, terwijl de bovenste helft wordt benut voor<br />
het warme tapwater.” Omdat een warmtapwater-<br />
voorraad ontbreekt, is een legionellaprogramma<br />
niet nodig. “Het warme tapwater wordt vraaggestuurd<br />
bereid door een WOLF FWS verswaterstation<br />
met hoogefficiënte pompen. Op het dak van<br />
de bijkeuken zijn bovendien zes WOLF TopSon zonnecollectoren<br />
gemonteerd. Dankzij de constructie<br />
van het buffervat kunnen de zonnecollectoren<br />
op koude en zonnige dagen ook de verwarming<br />
van de woning verzorgen. Op deze dagen wordt<br />
de warmtepomp automatisch vanuit de regeling<br />
uitgeschakeld. Een WOLF CWL-2 woonhuisventilatie-unit<br />
met warmteterugwinning voorziet met<br />
behulp van CO 2<br />
-sensoren in een vraaggestuurde<br />
afzuiging van de gebruikte binnenlucht uit toilet,<br />
badkamer en keuken en luchttoevoer in de woonkamer<br />
en slaapkamers. Hierbij wordt de warmte<br />
uit de afgezogen lucht efficiënt benut om de verse<br />
lucht voor te verwarmen. De WTW-unit heeft een<br />
capaciteit van 400 m³/h en een warmteterugwinningrendement<br />
tot 99 procent. De unit is standaard<br />
voorzien van een volautomatische bypass<br />
en vorstbeveiliging.”<br />
Smarthome besturing<br />
Alle componenten van de klimaatinstallatie werken<br />
perfect met elkaar samen. WOLF garandeert<br />
Gekozen is voor een WOLF CHA-monoblock<br />
warmtepomp met een capaciteit van 10 kW.<br />
een goede werking waarbij standaard 5 jaar systeemgarantie<br />
wordt aangeboden. Via de WOLF<br />
Smartset-App en de smartphone of tablet kunnen<br />
de bewoners eenvoudig hun verwarmingsinstallatie,<br />
ventilatiesysteem en zonnecollectoren bewaken<br />
en beheren. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 31
CHA-MONOBLOCK,<br />
WARM IN DE WINTER, KOEL IN DE ZOMER<br />
EN INDRUKWEKKEND STIL<br />
< 35 dB(A)<br />
De CHA-monoblock warmtepomp maakt<br />
gebruik van het koudemiddel R290 en<br />
is geschikt voor hoge temperaturen tot<br />
70°C. De warmtepomp kan dankzij het<br />
hoge rendement een grote rol gaan spelen<br />
bij het verduurzamen van bestaande<br />
woningen, maar ook voor nieuwbouwwoningen<br />
is deze nieuwe generatie<br />
warmtepomp een slimme keuze. De CHA<br />
produceert warm water zonder gebruik<br />
te maken van het elektrisch element.<br />
Hierdoor wordt het stroomverbruik<br />
verder gereduceerd en is de warmtepomp<br />
ontzettend duurzaam.<br />
MEER INFO: WWW.WOLF.EU<br />
VOOR VERWARMEN EN KOELEN<br />
ZEER HOGE COP-WAARDE<br />
TEMPERATUREN >70°C<br />
NATUURLIJK KOUDEMIDDEL R290<br />
INTEGREERBAAR IN SMARTHOME
Dé Warmtepomp<br />
De stilste<br />
efficiëntste<br />
mooiste<br />
warmtepomp<br />
die er is!<br />
18<br />
D E C I B E L *<br />
*Vraag de testresultaten op bij Deltherma<br />
MADE IN<br />
Heliotherm Nederland Deltherma B.V.<br />
023 822 1644<br />
support@deltherma.com
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
WARMTEPOMPEN VOOR DE GROTERE WONINGBOUW, UTILITEIT EN INDUSTRIE:<br />
100% DUURZAAM, BETROUWBAAR<br />
EN ENERGIE-EFFICIËNT<br />
Warmtepompen zijn een duurzaam, betrouwbaar en energetisch alternatief voor de aloude cv-ketel. Doordat geen gas meer wordt gebruikt,<br />
daalt de CO 2<br />
-uitstoot met wel 50 procent. Bovendien kan flink bespaard worden op de energierekening. Niet voor niets wint de techniek snel<br />
terrein in de seriematige woningbouw. Dat de warmtepomp zich ook uitstekend leent voor de grotere woningbouw, utiliteit en industrie<br />
echter, is minder bekend. Kusters Technische Handelsonderneming (THO) brengt hier graag verandering in. Sinds begin dit jaar levert de<br />
specialist in lucht- en stralingsverwarming, airconditioning en warmtepompen een uitgebreid gamma Templari lucht/water- en lucht/luchtwarmtepompen,<br />
waarmee voor iedere projectvraag een passende oplossing kan worden geboden.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Kusters Technische Handelsonderneming<br />
“In aanvulling op onze Gree warmtepompen voor de woningbouw zijn wij<br />
op zoek gegaan naar high end modellen met grotere capaciteiten en een<br />
uitstekend prijs-kwaliteitsniveau, waarmee ook grote(re) projecten duurzaam,<br />
betrouwbaar en energetisch geklimatiseerd kunnen worden”, vertelt Xander<br />
Wiardi, Key Accountmanager bij Kusters THO. “In onze zoektocht kwamen we<br />
uit in Italië, waar Templari sinds 2006 hoogwaardige warmtepompen ontwikkelt<br />
en produceert voor zowel de commerciële als industriële markt. Eind<br />
2019 hebben we de fabriek van Templari in Rubano bezocht. Naast de hoge<br />
kwaliteit en duurzaamheid van de warmtepompen, werden we positief verrast<br />
door de passie waarmee het Templari-team werkt aan de continue verbetering<br />
en innovatie van het warmtepompassortiment.”<br />
100% duurzaam<br />
“De ambitie van Templari is om de meest duurzame en ecologisch verantwoorde<br />
warmtepompen te ontwikkelen en produceren, tegen een uitstekend<br />
prijs-kwaliteitsniveau”, vertelt Sjors Hendriks, Sales Service Support bij Kusters<br />
THO. “Maar ook om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en de opwarming<br />
van onze planeet nog verder te reduceren. Deze ambitie past perfect<br />
bij de focus van Kusters THO, dat streeft naar een 100% duurzaam productportfolio.<br />
Sinds begin dit jaar omvat ons productassortiment diverse Templari<br />
lucht/lucht-warmtepompen tot 39 kW en Templari lucht/water-warmtepompen<br />
tot 35 kW. De warmtepompen zijn verkrijgbaar in een monoblock- en<br />
splituitvoering, waarmee een brede inzetbaarheid wordt geborgd.”<br />
Hoge performance en efficiency<br />
De performance en efficiency van de Templari warmtepompen is zeer hoog,<br />
benadrukt Hendriks. Ook bij lagere buitentemperaturen. “Dankzij een grotere<br />
condensor en een grotere afstand tussen de condensorlamellen vriest<br />
de condensor minder snel dicht. Hierdoor zal de warmtepomp langer in verwarmingsbedrijf<br />
blijven en blijft meer capaciteit over om het gebouw te verwarmen.<br />
De ontdooicyclus via de condensorventilator zorgt voor een nauwkeurige<br />
ontdooiregeling.” De warmtepompen voldoen aan de strengste eisen<br />
De warmtepompen zijn verkrijgbaar in een monoblock- en splituitvoering,<br />
waarmee een brede inzetbaarheid wordt geborgd.<br />
Op de foto: de Kita L splituitvoering.<br />
omtrent energiezuinigheid, duurzaamheid en geluid, aldus Wiardi. “Vanwege<br />
de hoge energieklasse vallen de warmtepompen onder een hoge subsidieregeling.<br />
Een touch screen bedieningspaneel maakt de status, energieverbruiken<br />
en Coëfficiënt Of Performance (COP) duidelijk inzichtelijk.” Inmiddels zijn<br />
de eerste projecten met de Templari warmtepompen uitgevoerd. ❚<br />
34 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
‘De warmtepompen<br />
voldoen aan de<br />
strengste eisen omtrent<br />
energiezuinigheid,<br />
duurzaamheid en geluid’<br />
Sinds begin dit jaar omvat het productassortiment van Kusters THO diverse Templari<br />
lucht/lucht-warmtepompen tot 39 kW en Templari lucht/water-warmtepompen<br />
tot 35 kW. Op de foto: de Kita Air warmtepomp.<br />
T H E H E A T P U M P<br />
D I E<br />
W Ä R M E P U M P E<br />
LA POMPA DI CALORE<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 35
THEMA<br />
WARMTEPOMPEN<br />
Werthaboulevard Weert: nieuwbouw appartementencomplex met lucht/water-warmtepompen op het dak.<br />
TOTAALAANBIEDER VAN<br />
DUURZAME ENERGIEOPLOSSINGEN<br />
Energiespecialist Volta Limburg is onderdeel van Essent en van oudsher gespecialiseerd in de verhuur, service en het onderhoud van cv- en<br />
warmwatertoestellen. Verkoopleider Erik Plum vertelt: “In 2016 zetten we de eerste stappen richting duurzame producten, zoals zonnepanelen<br />
en hybride warmtepompen. Inmiddels zijn we voor veel klanten in Limburg een betrouwbare partner bij het verduurzamen van hun woning of<br />
bedrijfspand. We ontzorgen hen vanaf de eerste opname tot aan de oplevering en nazorg.” De kwaliteit van Volta Limburg is gewaarborgd in<br />
de certificaten ISO-9001, VCA, SCIOS en BRL 9500.<br />
Tekst Patricia van der Beek | Beeld Volta Limburg<br />
Integraal samenwerken<br />
In 2016 lanceerde Volta Limburg haar duurzame totaalconcepten ‘PlusJe-<br />
Huis’ voor particuliere klanten en ‘WoonEffect’ voor de zakelijke markt. Plum:<br />
“We zijn een one-stop-shop voor duurzame energieoplossingen. Met onder<br />
meer zonnepanelen, isolatie, klimaattechniek, mechanische ventilatie en<br />
warmtepompen hebben we alles in huis om de klant een toekomstbestendige<br />
en behaaglijke woon- of werkomgeving te bieden. Hiervoor werken we<br />
integraal samen met onze dochterbedrijven Volta Solar, Willems Klimaat- en<br />
Koudetechniek, Isoprofs, Fraku en diverse andere installatiepartners.”<br />
36 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
‘Luchtwarmtepompen bieden<br />
interessante mogelijkheden,<br />
zeker in combinatie met andere<br />
duurzame installaties’<br />
All-electric warmtepompen<br />
“Wij zijn sinds 2019 een dochteronderneming van Volta Limburg”, vertelt<br />
bedrijfsleider Frans Kuijpers van Fraku. “We bestaan sinds 1944 en zijn van<br />
oorsprong gespecialiseerd in koel- en warmtetechniek voor zowel de particuliere<br />
als zakelijke markt. Sinds midden jaren negentig richten we ons,<br />
op projectbasis, volledig op all-electric warmtepompen. Daarbij nemen<br />
we het gehele traject uit handen, van advies en engineering tot realisatie,<br />
beheer en onderhoud. We werken voornamelijk op nieuwbouwprojecten,<br />
zoals recentelijk op de Werthaboulevard in Weert. Maar we hebben bijvoorbeeld<br />
ook kasteel de Keverberg in Kessel van een nieuwe warmtepompinstallatie<br />
voorzien.” Fraku is erkend installateur aardwarmte en officieel<br />
gecertificeerd voor het berekenen en installeren van warmtepompen.<br />
Toekomstmogelijkheden<br />
Kuijpers vervolgt: “Als je de warmtepompen van nu vergelijkt met die van<br />
25 jaar geleden, dan zijn ze een stuk compacter en stiller. Bovendien zijn<br />
veel warmtepompen nu modulerend. De meest recente ontwikkeling is dat<br />
we met warmtepompen steeds hogere temperaturen kunnen realiseren in de<br />
Warmtepompinstallatie met multifunctioneel buffervat voor luxe grote villa.<br />
bestaande bouw. Verder zien we dat luchtwarmtepompen, naast bodemwarmtepompen,<br />
steeds meer terrein winnen in de markt. Luchtwarmtepompen<br />
bieden interessante mogelijkheden, zeker in combinatie met andere<br />
duurzame installaties zoals zonnepanelen en/of ventilatie met warmteterugwinning.<br />
Op dit moment wordt daar nog flink in gepionierd, maar dat<br />
levert in de toekomst ongetwijfeld nog betere oplossingen op. Zowel qua<br />
duurzaamheid als qua comfort.” ❚<br />
<strong>Bouw</strong>en aan een duurzame<br />
toekomst met Volta Limburg<br />
De totaalaanbieder voor verduurzaming in Limburg<br />
Volta Limburg is volledig thuis in de nieuwste duurzame<br />
energieoplossingen en is één van de servicepartners van Essent.<br />
Wij zorgen voor veilige, betrouwbare producten waarmee bewoners<br />
extra genieten van hun huis zoals een nieuwe CV-ketel, warmtepomp,<br />
zonnepanelen, woningisolatie, ventilatie en koeling.<br />
Onze gespecialiseerde servicebedrijven in de regio<br />
Samen met onze servicebedrijven bieden we door heel Limburg duurzame<br />
totaaloplossingen aan. We geloven in een stapsgewijze transitie van de gebouwde<br />
omgeving. Niet overal hoeven woningen in één keer volledig van het gas af.<br />
Door isolatie en het gebruik van (hybride) warmtepompen kan ook op korte termijn al veel<br />
klimaatwinst worden behaald.<br />
Graag adviseren wij u over de mogelijkheden om uw bedrijfspand klaar te maken voor de<br />
toekomst. Wij helpen u verder door maatwerk te leveren met onze persoonlijke aanpak.<br />
Wilt u meer weten over wat wij voor u kunnen betekenen? Kijk op www.voltalimburg.nl<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 37<br />
Naamloos-1 1 31-08-20 09:07
THEMA WARMTEPOMPEN<br />
OOSTENRIJKSE TOPFABRICAAT WARMTEPOMP VERKOOPT ZICHZELF<br />
GERUISLOOS EN OERDEGELIJK<br />
In Langkampfen, vlak onder Kufstein bouwt de Oostenrijkse firma Heliotherm sinds 1987 warmtepompen. Niet zo maar warmtepompen, maar<br />
extreem goede warmtepompen. De recente series buitenunits zien er bijzonder uit, zijn echt fluisterstil en worden voorzien van de meest<br />
efficiënte warmtepomptechniek ter wereld. Wij van WC-Eend adviseren WC-Eend, denk je dan. Daarom zijn we even gaan kijken bij de Nederlandse<br />
distributeur.<br />
Tekst Tjerk van Duinen | Beeld Heliotherm<br />
Heliotherm is bekend geworden in Nederland<br />
dankzij Frans Goris, die in 2008 startte met de<br />
verkoop van de machines. Han Marcolina is nu<br />
twee jaar managing director van Deltherma, zijdelings<br />
ondersteund door Goris. In zijn eigen tuin<br />
staat een Heliotherm van 12 kW (bij -7°C), een<br />
flinke kast die pal naast de heg van de buren<br />
staat. “Het is niet de goedkoopste oplossing als<br />
je een warmtepomp wilt, maar de degelijkheid<br />
spat er vanaf. Heliotherm bezuinigt nu eenmaal<br />
nergens op kwaliteit.”<br />
Onverwoestbaar<br />
Marcolina laat met veel plezier zijn eigen warmtepomp<br />
zien, iets wat ook veel enthousiaste klanten<br />
tegen de installateur zeggen: ‘kom een keer langs<br />
met een potentiële klant’. Hij vertelt verder: “De<br />
kast en bevestigingsmiddelen zijn van aluminium,<br />
de wanden van gehard glas in een aluminium<br />
frame. Geen roest en geen kunststof onderdelen<br />
dus. Het geheel ziet er mooi uit, de behuizing is<br />
onderhoudsvrij en over twintig jaar ziet die er nog<br />
net zo mooi uit. De hele unit weegt zo’n 250 kilogram<br />
en is op een betonnen sokkel geplaatst. Het<br />
condenswater wordt onder de unit in de grond<br />
afgevoerd. Die degelijkheid en de massa zorgen<br />
mede dat het een stille machine is waar mijn buren<br />
geen last van hebben.”<br />
Onverwoestbare behuizing van aluminium en gehard glas.<br />
Geruisloos<br />
In de kast zit een verdamper met 80 m² oppervlak,<br />
een prachtig roodkoperen soldeerkunstwerk<br />
waarvan de afstand tussen de lamellen groot<br />
genoeg is om ijsvorming te voorkomen. Marcolina:<br />
“Daaronder staat de verend opgestelde<br />
modulerende compressor die geluidsarm werkt.<br />
Dankzij de uilenveren op de ventilator werkt ook<br />
dit onderdeel geruisloos, terwijl deze 12 kW-versie<br />
toch 6.000 m³ lucht per uur verplaatst. De geluidsproductie<br />
van deze 12 kW warmtepomp is<br />
38 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
WARMTEPOMPEN THEMA<br />
Verdamper met een oppervlak van 80 m².<br />
‘De service is net zo geruisloos als<br />
de warmtepomp zelf’<br />
op drie meter afstand vanaf midden unit 32,7<br />
dB(A), de splitunit produceert slechts 18 dB(A).”<br />
Eerlijke cijfers<br />
Tachtig procent van de verkochte Heliotherm<br />
warmtepompen – er staan er nu rond de duizend<br />
in Nederland – zijn luchtwatervarianten van 8, 12<br />
of 18 kW die een SCOP hebben tot 5,3. Marcolina:<br />
“Dat is op zich al een mooie score, maar de Heliotherm<br />
Natural Technology werkt met bodem-,<br />
aard- of grondwaterwarmte. Deze haalt in combinatie<br />
met een horizontaal ingegraven verdamper<br />
met 6,7 de hoogste SCOP ter wereld. In Oostenrijk<br />
kun je met dit soort gegevens niet sjoemelen, het<br />
zijn keiharde getallen die we zelf gecontroleerd<br />
hebben. Wij verkopen eerlijke producten en verlenen<br />
eerlijke service. We zullen nooit een te zware<br />
warmtepomp adviseren, die werkt minder efficiënt<br />
en de extra capaciteit is niet nodig. Wij maken<br />
mensen blij en dat lukt tot nog toe erg goed.”<br />
Geruisloze ventilator.<br />
Conventionele radiatoren<br />
Het Heliotherm-assortiment heeft een breed scala<br />
aan toepassingen. Marcolina: “Onze primaire<br />
focus ligt op woningen. Vanaf een vloeroppervlak<br />
van zeg 150 m² zijn deze met een combiunit<br />
of splitunit uitstekend te verduurzamen. En<br />
ook conventionele radiatoren zijn mogelijk, bij<br />
stromingstemperaturen tot 50°C. Voor wooncomplexen<br />
en hotels waar geen bodemwarmte<br />
beschikbaar is, kan een grote luchtunit met een<br />
groot buffervat uitkomst bieden. Water wordt<br />
hier voorverwarmd tot 20°C, kleine cubes in de<br />
appartementen hebben dan aan 3 à 4 kW voldoende<br />
om te voorzien in verwarming en warm<br />
water. Grootschaliger kan ook: we kunnen installaties<br />
bouwen in cascadeopstelling die op te<br />
schalen zijn tot 4.000 kW.”<br />
Installateurs gezocht<br />
Heliotherm werkt met een netwerk aan partners,<br />
installateurs die een opleiding hebben genoten<br />
van de Oostenrijkse onderneming. Marcolina: “We<br />
hebben een deel van Nederland al afgedekt met<br />
zogenoemde competentiepartners die het systeem<br />
kunnen installeren en onderhouden. Heliotherm<br />
krijgt geleidelijk voet aan de grond en we merken<br />
dat de mond-tot-mondreclame zijn werk doet. Voor<br />
verschillende regio’s zoeken we daarom nog serieuze<br />
installateurs die opgeleid en gecertificeerd<br />
willen worden en een topproduct exclusief in hun<br />
regio willen verkopen. Vanwege fabrieksprotocollen<br />
doen we inbedrijfstellingen zelf. Ik heb hele<br />
korte lijnen met de fabriek, ook in het weekend.<br />
Van daaruit kunnen ze altijd inloggen, updates<br />
uitvoeren en aanpassingen doen. Service die net<br />
zo geruisloos is als de warmtepomp zelf.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 39
KUNSTSTOF VLOERVERWARMINGSVERDELER GOOIT<br />
HOGE OGEN IN WONING- EN UTILITEITSBOUW<br />
De Kunststof Lage Temperatuur (KLT) verdeler van Multitherm B.V. wordt sinds jaar en dag als OEM-product vermarkt door de meest gerenommeerde<br />
Nederlandse vloerverwarmingsleveranciers en heeft zich inmiddels meer dan bewezen in de seriematige en utiliteitsbouw. Behalve<br />
als OEM-product wordt de composiet verdeler onder de merknaam Multitherm B.V. bovendien in duizenden woningen en vele utiliteitsprojecten<br />
toegepast. En dat is niet voor niets, volgens Bart Hartman en Dennis van Rossum, oprichters van Multitherm B.V.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Multitherm B.V.<br />
De glasvezelversterkte KLT-verdeler van Multitherm B.V. is dubbelwandig<br />
uitgevoerd en dankzij de toevoeging van grafiet aan het kunststofgranulaat<br />
ook zeer vormvast. Dit maakt de KLT-verdeler niet alleen zeer geschikt voor<br />
vloerverwarming, maar ook voor vloerkoeling. De kans op condensvorming is<br />
minimaal. Bovendien kan bij dit type verdeler geen roestvorming optreden.<br />
Ingenieus ontwerp<br />
De modules worden samengetrokken met M5 draadstangen, hetgeen de verdeler<br />
uiterst star maakt, aldus Hartman. “De messing inserts zijn ingenieus<br />
ingegoten in de kunststof verdelermodules, waardoor lekkage op de afgaan-<br />
de groepen is uitgesloten. Ruime watervoerende kamers en groepsaansluitingen<br />
zorgen voor minimale drukverliezen. Bovendien zijn de retourmodules<br />
voorzien van goed afleesbare flowmeters met een handige beschermkap. De<br />
verdelers kunnen zowel met de aansluitzijde aan de linker- als rechterkant<br />
worden geplaatst.”<br />
Duurzaam en foolproof<br />
Zowel de aanvoerbalk als de retourbalk zijn voorzien van 2-delige messing kogelafsluiters<br />
met een 1" aansluitmaat. “Op de aanvoerbalk zijn ingegoten messing<br />
handafsluiters gemonteerd, die naar wens voorzien kunnen worden van<br />
De Kunststof Lage Temperatuur (KLT) verdeler van Multitherm B.V..<br />
40 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
‘De glasvezelversterkte KLTverdeler<br />
is dubbelwandig<br />
uitgevoerd en dankzij de<br />
toevoeging van grafiet aan het<br />
kunststofgranulaat ook<br />
zeer vormvast’<br />
M 3 0 servomotoren”, aldus Van Rossum. “De beugels zijn van thermisch verzinkt<br />
staal en daardoor erg duurzaam en foolproof. Een uitgebreid assortiment thermometers,<br />
manometers, ontluchters en vul-aftapkranen maakt de Multitherm<br />
KLT-verdeler compleet.”<br />
Over Multitherm B.V.<br />
Multitherm B.V. is specialist in vloerverwarming en vloerkoeling. De firma<br />
werd in 2014 opgericht door Dennis van Rossum en Bart Hartman, beiden<br />
gepokt en gemazeld in de wereld van de installatietechniek. Waar Van Rossum<br />
zijn sporen heeft verdiend als projectmanager bij een toonaangevend<br />
installatiebedrijf in Zuid-Nederland, was Bart Hartman onder meer DGA bij<br />
Thermagas Nederland en Salesmanager bij Comap NV. ❚<br />
Vloerverwarming en -koeling<br />
www.multitherm.nl<br />
Transportstraat 34<br />
4283 JL Giessen<br />
Tel. 0183-513 573<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 41<br />
Naamloos-1 1 27-08-20 09:15
ROTTERDAM ETU ERASMUS MC<br />
Triage-unit in anderhalve dag<br />
stekerbaar geïnstalleerd<br />
Bij multi-technisch dienstverlener SPIE kwam de opdracht binnen voor de realisatie van een Externe Triage Unit (ETU) voor het Erasmus MC.<br />
De ETU moest gerealiseerd worden aan de voorzijde van de Spoedeisende Hulp. “Als vaste contractpartij van het Erasmus MC wisten we deze<br />
tijdelijke locatie in anderhalve dag tijd op te leveren, mede dankzij het uitontwikkelde stekerbare installatieconcept van Attema, Isolectra en<br />
de groothandel”, zegt Operationeel Manager Cor Groeneweg van SPIE Healthcare.<br />
Tekst Jan-Kees Verschuure |<br />
Beeld Attema<br />
De ETU, eind maart dit jaar in gebruik genomen, is gebouwd tegen de entree<br />
van de Spoedeisende Hulp aan, met alle noodzakelijke installaties. Het gebouw<br />
meet 16 bij 5 meter en bestaat uit een voorselectieruimte, wachtruimte,<br />
inschrijfruimte en twee triagekamers voor COVID-19-verdachte patiënten,<br />
verwarmd en volledig aangesloten op het netwerk en andere voorzieningen<br />
van het Erasmus MC. “Vanuit onze ervaring in bouwteams, met de continuïteit<br />
van hoogwaardige opdrachtgevers als uitgangspunt, stapten wij hier<br />
met volle overtuiging in”, zegt Groeneweg. “Wij zijn met onze partners op de<br />
hoogte van de laatste ontwikkelingen in de markt, en kunnen dus acteren<br />
wanneer snelheid is geboden.”<br />
Prefabs op maat<br />
Eén van die ontwikkelingen is het stekerbare installatieconcept van Attema<br />
(kabeldozen) en Isolectra (Wieland-kabels), in samenwerking met groothandel<br />
‘Plug & play installeren is een<br />
must in dit soort situaties’<br />
Technische Unie. “Bij stekerbaar installeren worden kabels en installatiemateriaal<br />
kant-en-klaar aangeleverd, op maat gemaakt en voorzien van de juiste<br />
connectoren”, aldus sales manager Robert Woudenberg van Attema. “Plug &<br />
play installeren is gewoon een must in dit soort situaties.” Montagepartij SPIE<br />
hoefde zelf geen producten in elkaar te zetten voor de ETU en kon direct aan de<br />
slag. Groeneweg: “Wij wisten op voorhand dat deze partijen het konden waarmaken.<br />
Technische Unie zorgde voor maatwerk in de aanlevering, op basis van<br />
zo min mogelijk transportbewegingen. Hierdoor hebben wij deze locatie installatietechnisch<br />
in anderhalve dag tijd kunnen realiseren, met een eigen team.”<br />
De ETU aan de voorzijde van de Spoedeisende Hulp van het Erasmus MC.<br />
42 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
ETU ERASMUS MC ROTTERDAM<br />
'Connectivity' op basis van stekerbaar installeren is de toekomst.<br />
Toekomst<br />
Manager sales Mohammed Zaanan van Isolectra: “Ten opzichte van installatie<br />
op de conventionele manier, is stekerbaar installeren met Wieland een<br />
stuk sneller, eenvoudiger en efficiënter – de uitkomst voor dit project. Voor de<br />
triage-unit is gebruik gemaakt van producten uit ons bestaande assortiment.<br />
Wij hebben de materialen voor prefabs op lengte klaarliggen. In dit geval<br />
zijn de prefabs voorzien van PEHA-schakelmateriaal in Attema-kabeldozen.<br />
Er is sprake van co-makership in de gehele keten. In combinatie met de soepele<br />
levering van Technische Unie kon razendsnel worden geschakeld. Gezien<br />
recente ontwikkelingen in de bouwindustrie is in onze ogen stekerbaar<br />
installeren niet meer weg te denken. 'Connectivity' op basis van stekerbaar<br />
installeren is de toekomst.” ❚<br />
INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA<br />
100% stekerbaar installeren voor de utiliteitsbouw<br />
Sneller Duurzaam Gunstige TCO<br />
100% stekerbaar installeren betekent: plug & play installeren.<br />
Zo werkt u 3 keer zo snel en hebt u 90% minder faalkosten. Dat<br />
zorgt ondanks de hogere materiaalkosten voor een gunstige TCO.<br />
download de<br />
Attema app!<br />
Meer info? Kijk op www.attema.com<br />
Vernieuwende ideeën voor ’n veranderende wereld.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 43
AIRCONDITIONING<br />
Duurzaam, gasloos en energie-efficiënt.<br />
LUCHTKANALEN<br />
Complete klimaatinstallaties op maat.<br />
LUCHTTECHNIEK<br />
TROX voorraadhouder: voor 14.00 uur<br />
besteld, morgen in huis.<br />
De Schilt bedrijven zijn totaalspecialisten in binnenklimaat en zorgen voor een comfortabel klimaat in de meest<br />
uiteenlopende situaties. De drie bedrijven Schilt Airconditioning, Schilt Luchtkanalen en Schilt Luchttechniek<br />
vullen elkaar perfect aan om voor u de totale klimaatinstallatie te verzorgen. Wij geloven in een gezond en prettig<br />
leef- en werkklimaat voor iedereen!<br />
ONZE MERKEN<br />
CERTIFICERINGEN<br />
ENERGIEWEG 29 | MEERKERK | (0183) 35 25 44 | WWW.SCHILTBEDRIJVEN.<strong>NL</strong> |
GYMWORLD ZOETERMEER<br />
LUCHTKANALEN TOT OP 11,5 METER HOOGTE<br />
VOOR GYMWORLD ZOETERMEER<br />
Aan de Amerikaweg in Zoetermeer wordt in september de nieuwbouw van Gymworld in gebruik genomen. De nieuwe turn- en gymaccommodatie<br />
is niet alleen zeer modern vormgegeven, maar voldoet ook aan alle hedendaagse eisen op het gebied van bouwfysica, akoestiek,<br />
brandveiligheid en installatietechniek. Bijvoorbeeld met betrekking tot het luchtkanalensysteem, dat in opdracht van Hoppenbrouwers<br />
Techniek werd geproduceerd, geleverd en gemonteerd door de Schilt werkmaatschappijen Schilt Luchtkanalen en Schilt Luchttechniek.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Schilt bedrijven, Ferry Verheij<br />
“In totaal hebben wij circa 1.350 m² rechthoekig<br />
en 350 m¹ rond kanaalwerk geproduceerd, geleverd<br />
en gemonteerd, conform Luka luchtdichtheidsklasse<br />
C”, vertelt Leo ’t Jong, commercieel<br />
marketing manager bij de Schilt bedrijven. “Bovendien<br />
hebben we bijbehorende TROX-componenten<br />
voor onze rekening genomen. Van de brandkleppen,<br />
constant volumeregelaars en naverwarmers<br />
tot en met de geluiddempers en roosters.” De toevoerleidingen<br />
zijn uitwendig geïsoleerd met 25<br />
mm steenwol. “Op het dak hebben we circa 500<br />
m² verzinkt stalen dakkanaalwerk aangebracht en<br />
aangesloten op de luchtbehandelingskasten. De<br />
dakkanalen zijn uitwendig geïsoleerd met 50 mm<br />
steenwol, afgewerkt met aluminium (stucco) beplating.<br />
Daarmee was Hoppenbrouwers Techniek<br />
verzekerd van één aanspreekpunt en één leverancier<br />
voor de complete luchttechnische installatie.”<br />
‘Om een efficiënte en veilige montage<br />
te borgen, hebben we de luchtkanalen<br />
steeds per drie delen van 1,5 meter en<br />
met een hoogwerker naar<br />
de juiste hoogte gebracht’<br />
Een uitdaging in dit project waren met name<br />
de grote hoogtes waarop het kanaalwerk moest<br />
worden aangebracht, vertelt Ben Stierman, projectleider<br />
bij Schilt Luchtkanalen. “Waar we in<br />
de kleine turnhallen te maken hadden met hoogtes<br />
tot 8,5 meter, liep dit op tot 8,7 meter in de<br />
grootste turnhal, 9 meter in de multifunctionele<br />
hal en 11,5 meter in de trampolinehal. Om een<br />
efficiënte en veilige montage te borgen, hebben<br />
we de luchtkanalen steeds per drie delen van<br />
1,5 meter en met een hoogwerker naar de juiste<br />
hoogte gebracht. Daar zijn de kanalen met speciale<br />
damwandbeugels aan het staaldek bevestigd.”<br />
De montage van de luchtkanalen startte al in een<br />
heel vroeg stadium, vertelt Stierman. Zelfs nog<br />
voordat het pand wind- en waterdicht was en de<br />
wanden werden aangebracht. “We hebben alle<br />
luchtkanalen in strengen gemonteerd, aan de zijkanten<br />
en in de lengte van de hallen. Alle kanalen<br />
zijn voorzien van speciale tuiten, waarop luchtslangen<br />
zijn aangesloten die voor de verdere luchtverdeling<br />
zorgen. De luchtslangen zijn aangebracht<br />
door Hoppenbrouwers Techniek, waarmee wij ook<br />
in dit project zeer prettig hebben samengewerkt.”<br />
In navolging van Gymworld verzorgen Schilt<br />
Luchtkanalen en Schilt Luchttechniek ook het<br />
luchtkanalensysteem in het grootste distributiecentrum<br />
van Nederland in Bleiswijk en in de 100<br />
meter hoge BunkerToren in Eindhoven. ❚<br />
Alle kanalen zijn voorzien van speciale tuiten, waarop luchtslangen zijn<br />
aangesloten die voor de verdere luchtverdeling zorgen.<br />
Op het dak is circa 500 m² verzinkt stalen dakkanaalwerk aangebracht en<br />
aangesloten op de luchtbehandelingskasten.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 45
AMSTELVEEN UP MOUNTAIN<br />
Up Mountain is een appartementsgebouw met exclusieve nieuwbouwappartementen, gerealiseerd bovenop de nieuwe parkeergarage van Hudson’s Bay.<br />
SLIMME VENTILATIE VOOR<br />
EXCLUSIEF WOONCOMPLEX IN AMSTELVEEN<br />
In de april-editie van <strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong> lieten we het al optekenen: project Up Mountain rijst op boven het Handelsplein in Amstelveen. Momenteel<br />
wordt de laatste hand gelegd aan dit exclusieve woongebouw met zes woonlagen en 45 appartementen. In opdracht van bouwkundig<br />
aannemer AKOR zorgt ventilatiespecialist Duco voor een gezond binnenklimaat in alle appartementen.<br />
Tekst en beeld Duco<br />
Up Mountain is een appartementsgebouw met exclusieve<br />
nieuwbouwappartementen, gerealiseerd<br />
bovenop de nieuwe parkeergarage van Hudson’s<br />
Bay. Met ruime, omgaande balkons en een schakering<br />
aan grote terrassen verheft dit woongebouw<br />
zich als een dynamisch bergdorp boven het<br />
winkelgebied. De gevels met grote glaspartijen<br />
zijn voorzien van aluminium kozijnen en triple<br />
beglazing. Om een aangenaam binnenklimaat te<br />
creëren, kon een intelligent ventilatiesysteem niet<br />
ontbreken. De ontwikkelaar koos heel bewust voor<br />
een vraaggestuurd natuurlijk ventilatiesysteem.<br />
Natuurlijke ventilatie met<br />
zonesturing<br />
“Ventilatiesystemen worden steeds meer vraaggestuurd”,<br />
vertelt Keimpe van der Wal, technisch<br />
‘Ventilatiesystemen worden steeds<br />
meer vraaggestuurd’<br />
commercieel adviseur bij Duco. “Hierbij wordt<br />
alleen geventileerd als het daadwerkelijk nodig<br />
is. Vraaggestuurde systemen leveren al een fikse<br />
energiebesparing op ten opzichte van continu<br />
draaiende ventilatiesystemen. Door gebruik te maken<br />
van natuurlijke luchtstromen kan er nóg meer<br />
bespaard worden op energie. De DucoBox Focus<br />
met zonesturing vormt het kloppend hart van het<br />
systeem. Deze ventilatiebox met interne regelkleppen<br />
onderscheidt zich van een traditionele ventilatiebox<br />
door regeling op de luchtafvoer per ruimte.<br />
Zonaal ventileren leidt tot kleinere ventilatiehoeveelheden<br />
en dus minder ‘ventilatieverliezen’. Het<br />
verwarmingsgebruik wordt zo tot een minimum<br />
herleid. Het resultaat? Een optimaal thermisch<br />
comfort in alle leefruimtes. Elektronisch gestuurde<br />
toevoerroosters voorzien de droge ruimtes van<br />
verse buitenlucht.”<br />
Elektronisch gestuurde susroosters<br />
“De uitdaging bestond erin om het ventilatierooster<br />
discreet te integreren in de triple beglazing van<br />
46 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
UP MOUNTAIN AMSTELVEEN<br />
Om een aangenaam binnenklimaat te creëren, kon een intelligent ventilatiesysteem niet ontbreken.<br />
de schuifpuien”, gaat van der Wal verder. “Voor<br />
woongebieden langs drukke invalswegen, waar<br />
geluidsoverlast een rol speelt, vormen suskasten<br />
de perfecte oplossing. Ze voorzien de ruimte continu<br />
van goed geventileerde lucht en dat zonder<br />
geluidsoverlast (demping tot 35 dB). Voor Up<br />
Mountain bedachten we een custom-made oplossing<br />
met elektronisch gestuurde susroosters. Het<br />
rooster TronicMiniMax werd voor dit project op<br />
het glas geplaatst, waardoor hij zich perfect leent<br />
voor schuifpuien. De actief sluitende aluminium<br />
klep voorkomt bovendien fluittonen bij over- of<br />
onderdruk in hoogbouw. Met dit susrooster ervaren<br />
de bewoners binnenshuis zowel een prettige,<br />
natuurlijke ventilatie als een aangename rust.” ❚<br />
DucoTronic System<br />
De ultieme vorm van vraaggestuurde ventilatie<br />
Up Mountain - Amstelveen<br />
BENG-proof met vraaggestuurde ventilatie? Natuurlijk!<br />
100% automatische toe- & afvoer op basis van CO 2<br />
& vocht.<br />
Minimaliseer installatie- en inregeltijd<br />
We inspire at www.duco.eu<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 47<br />
<strong>Installatie</strong> en <strong>Bouw</strong>_197x130mm.indd 12 17/07/<strong>2020</strong> 13:48
HARDERWIJK AWL-TECHNIEK B.V.<br />
ENERGIENEUTRALE NIEUWBOUW<br />
VOOR HIGHTECH MACHINEBOUWER<br />
AWL-Techniek B.V. uit Harderwijk, systeemintegrator van geautomatiseerde hightech machines, besloot in 2017 dat het tijd was voor een nieuw<br />
hoofdkantoor. Nadat in oktober 2019 de realisatie van de 14.000 m² grote fabriek werd afgerond, volgde onlangs de oplevering van het 8.500<br />
m² tellende kantoordeel. Het resultaat: een gebouw dat voor nu én in de toekomst optimaal is afgestemd op de activiteiten van de Veluwse<br />
machinebouwer. Leertouwer uit Barneveld verzorgde als bouwteampartner en adviseur alle installaties op het gebied van elektrotechniek,<br />
veiligheid en ICT.<br />
Tekst Chris Elbers |<br />
Beeld Leertouwer en AWL-Techniek B.V.<br />
Intensieve samenwerking in het bouwteam heeft<br />
aan de Keplerstraat in Harderwijk een parel van<br />
een gebouw opgeleverd. Projectmanager Utiliteit<br />
Henri Siemelink, namens Leertouwer nauw bij het<br />
uitdagende project betrokken, is dan ook apetrots<br />
op het eindresultaat. Een score die niet alleen is<br />
neergezet dankzij de inbreng van een gevarieerde<br />
en uitgebreide expertise, maar ook door een goede<br />
samenwerking tussen alle betrokken partijen.<br />
‘We benaderen elke opdracht vanuit het<br />
oogpunt van de opdrachtgever’<br />
“Wanneer je als bouwteampartner vanaf het begin<br />
bij een project betrokken bent, ben je beter in<br />
staat om de wensen en eisen van de opdrachtgever<br />
in kaart te brengen en vervolgens efficiënt te<br />
vertalen naar de beoogde oplossing. Daarvan is<br />
dit gebouw andermaal het bewijs.”<br />
48 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
AWL-TECHNIEK B.V. HARDERWIJK<br />
‘Het nieuwe<br />
hoofdkantoor klinkt<br />
als een klok. In alle<br />
opzichten’<br />
Het centrale trappenhuis bij het kantoor.<br />
Optimale integratie<br />
Het nieuwe hoofdkantoor van AWL klinkt als een<br />
klok. In alle opzichten. Zo is het gebouw officieel<br />
geclassificeerd als energieneutraal en vindt verwarmen<br />
en koelen plaats door middel van een<br />
WKO-installatie met warmtepompen. Mede hierdoor<br />
kon het gebouw volledig gasloos worden<br />
opgeleverd. Verder is op het dak voorzien in zo'n<br />
3.500 zonnepanelen, die gezamenlijk een maximaal<br />
vermogen leveren van 1,15 megawatt. Van<br />
der Poel Architecten, Dijkham bouw, Alferink van<br />
Schieveen, Hollander Techniek (verantwoordelijk<br />
voor de W-installaties), Studio Wederzijds, EeStairs,<br />
Intermontage en Leertouwer hebben samen<br />
mooi werk geleverd. Gebaseerd op de bedrijfsmissie<br />
'Duurzaam verbinden' lag bij Leertouwer<br />
vanzelfsprekend de focus op het optimaal integreren<br />
van de elektrotechnische, beveiligings- en<br />
ICT-installaties. “Wat de elektra betreft, hebben<br />
we de in LED uitgevoerde verlichting en alle werkplekaansluitingen<br />
verzorgd”, somt Siemelink de<br />
highlights op. “Op veiligheidsgebied zijn door<br />
ons de installaties voor inbraakbeveiliging, ontruiming,<br />
brandmelding, toegangscontrole, noodverlichting<br />
en CCTV gerealiseerd. Met het plaatsen<br />
Een gedeelte van de in totaal 3.500 PV-panelen.<br />
van patchkasten en een MER-ruimte hebben we<br />
een solide basis gelegd voor de infrastructuur van<br />
de ICT-voorzieningen. Daarnaast heeft Leertouwer<br />
de systeemvloer van het kantoordeel, de bandrasterarmaturen,<br />
het vlakbandbekabelingssysteem en<br />
een spanningsrail met aftakkasten gemaakt. Tevens<br />
hebben we als projectcoördinator alle bouwkundige,<br />
werktuigbouwkundige en elektrotechnische<br />
clashes opgelost. Last but not least tekenden<br />
we voor de afstemming met AWL zélf, de interieurarchitect<br />
en verschillende toeleveranciers.”<br />
Comfort<br />
De opsomming tekent de veelzijdigheid en aanpak<br />
van Leertouwer, dat binnen de markten wonen,<br />
werken, zorg en industrie al meer dan 90<br />
jaar succesvol aan de weg timmert. “We benaderen<br />
elke opdracht vanuit het oogpunt van de<br />
opdrachtgever en stellen alles in het werk om het<br />
comfort van de klant te vergroten met een functionele,<br />
slimme en toekomstbestendige installatie”,<br />
zegt Siemelink. “Daar zetten onze ruim 170 specialisten<br />
zich elke dag weer voor in.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 49
HARDERWIJK AWL-TECHNIEK B.V.<br />
CUSTOMIZED REGELTECHNIEKEN VOOR<br />
NIEUWBOUW AWL-TECHNIEK B.V. IN HARDERWIJK<br />
Op de Lorentz III in Harderwijk is net voor de bouwvak de nieuwe, hypermoderne montagefabriek met hoofdkantoor van systeemintegrator<br />
AWL-Techniek B.V. opgeleverd. De nieuwbouw van de specialist in algemene machinebouw, productieautomatisering en lasmachinebouw is<br />
ontworpen door Van de Poel Architecten. Dijkham bouw was verantwoordelijk voor de bouwkundige werkzaamheden. Leertouwer nam de<br />
elektrotechnische installaties voor zijn rekening, terwijl Hollander Techniek alle werktuigbouwkundige installaties realiseerde. Inclusief bijbehorende<br />
regeltechnieken. Het pand is officieel geclassificeerd als energieneutraal en functioneert volledig all-electric. Op het dak zijn circa<br />
3.800 zonnecellen gemonteerd.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Hollander Techniek en Belimo<br />
“Voor de verwarming en koeling van de diverse<br />
ruimtes is een warmte-koudeopslagsysteem met<br />
twee open bronnen gerealiseerd, in combinatie<br />
met warmtepompen”, vertelt Björn Vijge, werkvoorbereider<br />
bij Hollander Techniek. “Vanuit de<br />
technische ruimte worden warmte en koude via<br />
diverse distributiegroepen en middels Belimo<br />
vlinderkleppen, regelafsluiters en druksensoren<br />
door het pand verspreid. Als afgiftesysteem in de<br />
ruimtes is gekozen voor een BaOpt-systeem, dat<br />
functioneert op basis van luchtdruksturing. Hierdoor<br />
kan tochtvrij geventileerd worden, zonder<br />
klimaatklachten.” Bovendien worden temperatuur<br />
en CO 2<br />
-niveau perfect gecontroleerd, vertelt<br />
hij. “Luchtbehandelingskasten op het dak zorgen<br />
voor de toevoer van voldoende verse lucht, die<br />
steeds op een basistemperatuur wordt aangeboden.<br />
Naar wens kan de lucht per ruimte en met<br />
behulp van Priva regelaars en Belimo drukonafhankelijke<br />
kogelkranen, servomotoren op de<br />
luchtkleppen en temperatuur en CO 2<br />
kanaalsensoren<br />
worden naverwarmd. Vervolgens wordt de<br />
geconditioneerde lucht middels luchtroosters de<br />
ruimte ingeblazen.”<br />
Hoge kwaliteit, efficiënte montage<br />
Om een hoge kwaliteit en efficiënte montage te<br />
borgen, zonder faalkosten, werkt Hollander Techniek<br />
sinds enkele jaren met gestandaardiseerde,<br />
integrale oplossingen en een vaste poule van<br />
leveranciers. “We hebben actief gezocht naar<br />
leveranciers die geen losse producten maar totaalconcepten<br />
aanbieden”, aldus Vijge. “Eén van<br />
deze leveranciers is Belimo, waarmee we in het<br />
verleden al vele projecten succesvol hebben uitgevoerd.<br />
Doordat we steeds met dezelfde producten<br />
werken, kunnen we sneller en efficiënter werken.<br />
Engineering en montage worden aanzienlijk vergemakkelijkt,<br />
zeker in combinatie met de customized<br />
productoplossingen.”<br />
Dankzij een 3 meter lange kabel en WAGO-stekers kunnen de Belimo regelafsluiters, vlinderkleppen,<br />
drukonafhankelijke kogelkranen, temperatuur en CO 2<br />
kanaalsensoren en druksensoren plug-and-play met de<br />
connectoren van de Roombox gekoppeld worden.<br />
Voor de montage van de naregelingen moest Hollander<br />
Techniek tot voor kort alle regelafsluiters,<br />
vlinderkleppen, drukonafhankelijke kogelkranen,<br />
temperatuur en CO 2<br />
kanaalsensoren en druksensoren<br />
separaat en in het werk bekabelen en<br />
aansluiten, met als gevolg veel montage-uren op<br />
de bouw en mogelijke aansluitfouten. “In nauwe<br />
samenwerking met Belimo, Priva en WAGO hebben<br />
wij hier een oplossing voor ontwikkeld, in de<br />
vorm van een Roombox waarin alle Priva naregelcomponenten<br />
eenvoudig ingepast kunnen worden.<br />
De naregelingen worden door onze afdeling<br />
paneelbouw bedraad naar de WAGO-connectoren,<br />
waarna we in het werk alleen nog de box moeten<br />
plaatsen.” De afdeling Customized Products van<br />
Belimo levert alle regelafsluiters, vlinderkleppen,<br />
drukonafhankelijke kogelkranen, temperatuur en<br />
CO 2<br />
kanaalsensoren en druksensoren just-in-time<br />
en volledig customized aan, inclusief een 3 meter<br />
lange kabel en voorzien van WAGO-stekers,<br />
waarna zij plug-and-play met de connectoren van<br />
de box gekoppeld kunnen worden. “De stekers<br />
kunnen op slechts één manier worden aangesloten,<br />
waardoor faalkosten én montagetijden flink<br />
gereduceerd worden.”<br />
Customized Products als oplossing<br />
voor uitdagingen in de branche<br />
Alle corrigerende organen en sensoren kunnen<br />
op de Customized Products afdeling van<br />
Belimo op specifieke klanteisen worden voorbereid,<br />
vertelt Danny de Laater, Manager<br />
50 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
AWL-TECHNIEK B.V. HARDERWIJK<br />
Belimo temperatuursensoren.<br />
Technical Support bij Belimo. “Na goedkeuring<br />
van de klant zorgt Belimo voor de definitieve<br />
werkbladen, waarna de medewerkers van sociale<br />
werkplaats De Voorwerkers in Arnhem<br />
de software, montage en labeling van de producten<br />
verzorgen. Dankzij deze voorbereiding<br />
is minder arbeid en (uit)zoektijd op de bouw<br />
nodig. Bovendien worden een hoge elektrische<br />
en hydraulische kwaliteit geborgd. Alle producten<br />
worden voor uitlevering getest op o.a.<br />
functionaliteit en lekdichtheid. Ook werken<br />
we uitsluitend met gerenommeerde merken,<br />
waardoor faalkosten tijdens de uitvoering geminimaliseerd<br />
worden. Conform alle Belimoproducten<br />
wordt ook op de Belimo Customized<br />
Products standaard 5 jaar garantie afgegeven.”<br />
Een pilot met de customized producten van Hollander<br />
Techniek, Belimo, Priva en WAGO werd<br />
reeds uitgevoerd in 2019, in de nieuwe showroom<br />
‘Engineering en montage worden<br />
aanzienlijk vergemakkelijkt,<br />
zeker in combinatie met de customized<br />
productoplossingen’<br />
van Dusseldorp BMW MINI in Oostzaan. Vervolgens<br />
zijn nog enkele zaken gefinetuned, waarna<br />
medio 2019 de nieuwbouw van Bredenoord in<br />
Apeldoorn customized is uitgevoerd, gevolgd<br />
door de nieuwbouw van AWL in Harderwijk. Volgens<br />
dezelfde werkwijze wordt op dit moment<br />
de laatste hand gelegd aan het Hermann Wesselink<br />
College in Amstelveen, waar een combinatie<br />
van Waterloo VAV-boxen en naverwarmers<br />
wordt toegepast. “Binnenkort zal men starten<br />
Belimo 3-weg vlinderklep oplossing.<br />
met het inregelen van alle customized naregelproducten,<br />
zoals de Belimo PIQCV drukonafhankelijke<br />
kogelkranen voor de naverwarmers<br />
en Belimo LMV-D3-MP Compact voor de VAVboxen”,<br />
aldus De Laater. “Ook op VAV-gebied<br />
blijven wij onze producten innoveren. Dit heeft<br />
recent geleid tot de introductie van de Belimo<br />
NG VRU volumestroomregelaar, die zowel statisch<br />
als dynamisch kan meten en volledig vrij<br />
programmeerbaar is.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 51
HARDERWIJK AWL-TECHNIEK B.V.<br />
Een CIAT Opera drycooler met een thermisch vermogen van 192 kW op het dak van de nieuwbouw geeft eventuele overtollige warmte af aan de buitenlucht en<br />
houdt het WKO-systeem in balans.<br />
TOTAALCONCEPT VOOR VERWARMEN EN KOELEN<br />
Of het nu gaat om het ontwerpen van producten of verfijnen van systemen: het team van CIAT steekt al haar tijd en energie in het ontwikkelen<br />
van op maat gemaakte, efficiënte en duurzame systemen, waarbij comfort gewaarborgd blijft. Het totaalconcept dat onlangs werd geleverd<br />
voor de nieuwe, hypermoderne montagefabriek met hoofdkantoor van systeemintegrator AWL-Techniek B.V. in Harderwijk is hiervan een<br />
sprekend voorbeeld. In onderaanneming van installateur Hollander Techniek heeft CIAT de best passende warmtepompen, drycooler en platenwisselaars<br />
geadviseerd, geleverd, getest en in bedrijf gesteld.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld CIAT<br />
“De nieuwbouw functioneert volledig energieneutraal<br />
en all-electric, dankzij een WKO-systeem<br />
met twee warmtepompen, lage temperatuur<br />
vloerverwarming en vloerkoeling in hallen, hoogrendement<br />
warmtewielen in de luchtbehandelingskasten<br />
en zonnepanelen op het dak”, vertelt<br />
Theo Dikkers, projectleider bij Hollander Techniek.<br />
“Voor een belangrijk deel van deze technieken<br />
hebben wij CIAT als leverancier geselecteerd. CIAT<br />
levert namelijk hoogwaardige producten. Bovendien<br />
worden wij van offertetraject tot en met oplevering<br />
en nazorg altijd goed en snel geholpen.”<br />
Hoge warmtelast<br />
“In de voorfase en op basis van de warmteberekeningen<br />
van Hollander Techniek hebben wij de<br />
watertrajecten, het vermogen en de capaciteit van<br />
onze warmtepompen berekend en de best passen-<br />
‘De nieuwbouw functioneert volledig<br />
energieneutraal en all-electric,<br />
dankzij een WKO-systeem met twee<br />
warmtepompen, lage temperatuur<br />
vloerverwarming en vloerkoeling,<br />
hoogrendement warmtewielen in de<br />
luchtbehandelingskasten en<br />
zonnepanelen op het dak’<br />
52 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
AWL-TECHNIEK B.V. HARDERWIJK<br />
de systemen voor dit project geselecteerd”, vertelt<br />
Theo van den Bosch, Verkoop Adviseur bij CIAT Nederland.<br />
“In de montagefabriek van AWL-Techniek<br />
B.V. komt veel warmte vrij. Om deze warmte efficiënt<br />
weg te koelen, hebben wij twee DYNACIAT<br />
Power LG-LGP 800 water/water-warmtepompen<br />
geleverd, met een koelvermogen van 210 kW per<br />
stuk. De warmtepompen voor binnenopstelling<br />
zijn geïnstalleerd in de technische ruimte op de<br />
begane grond, waar ook de PWB platenwisselaars<br />
van CIAT zijn geïnstalleerd. De platenwisselaars<br />
winnen een selecte hoeveelheid warmte terug uit<br />
de afgezogen binnenlucht en slaan deze op, voor<br />
bijvoorbeeld de verwarming van de kantoren. Een<br />
CIAT Opera drycooler met een thermisch vermogen<br />
van 192 kW op het dak van de nieuwbouw<br />
geeft eventuele overtollige warmte af aan de buitenlucht<br />
en houdt het WKO-systeem in balans.”<br />
Prettige samenwerking<br />
“Hollander Techniek heeft de installatie van de<br />
systemen verzorgd, waarna CIAT de tests en inbedrijfstelling<br />
voor zijn rekening nam”, aldus Van<br />
den Bosch. “Bovendien heeft CIAT waar nodig<br />
technische ondersteuning verleend.” Dikkers:<br />
“Omdat we goed bekend zijn met de technieken,<br />
is de installatie probleemloos verlopen. We kijken<br />
dan ook terug op een prettig project.” ❚<br />
Om de warmte efficiënt weg te koelen, zijn twee DYNACIAT Power LG-LGP 800 water/water-warmtepompen<br />
geleverd, met een koelvermogen van 210 kW per stuk.<br />
AANBIEDER VAN TOTAALOPLOSSINGEN<br />
ONZE WERELD DRAAIT OM SYSTEMEN<br />
Wij bieden een<br />
compleet assortiment<br />
apparatuur voor de<br />
HVAC branche dat is<br />
ontworpen om samen<br />
te werken. Met onze<br />
geïntegreerde krachtige<br />
productiefaciliteiten<br />
kunnen we een optimale<br />
ontwikkeling van onze<br />
wereldwijde systeemoplossingen<br />
garanderen.<br />
COMFORT<br />
UNITS<br />
CIATCONTROL<br />
AIR HANDLING UNITS<br />
CHILLERS, HEATPUMPS<br />
HEAT EXCHANGERS<br />
MONITORING<br />
THERMAL ENERGY<br />
STORAGE<br />
DRYCOOLERS<br />
FREE-COOLING<br />
ciat.nl<br />
272cia Total Solutions_I+B-197x130_<strong>NL</strong>.indd 1 14/08/<strong>2020</strong> 07:03<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 53
HARDERWIJK AWL-TECHNIEK B.V.<br />
Verhoogde vloeren geven<br />
installateurs alle ruimte<br />
Dat een hechte samenwerking leidt tot een efficiënt werkproces en een perfect eindresultaat, werd wederom bewezen tijdens de bouw van de<br />
nieuwe hoofdvestiging van AWL-Techniek B.V.. In opdracht van installatiebedrijf Leertouwer voorzag PBS Holland het fonkelnieuwe gebouw van<br />
diverse hoogwaardige verhoogde vloeren. Een specialisme waarmee het bedrijf al ruim 40 jaar succesvol aan de weg timmert.<br />
Tekst Chris Elbers | Beeld PBS Holland<br />
PBS Holland uit Oss is in Nederland toonaangevend op het gebied van verhoogde<br />
vloeren voor kantoren, datacenters, cleanrooms, technische ruimtes,<br />
natte ruimtes en tribunes. Qua ontwikkeling, productie én een vakkundige<br />
installatie in eigen beheer. “De voordelen van een verhoogde vloer zijn legio”,<br />
zegt projectleider Martijn van der Hoeven namens PBS Holland. “Allereerst<br />
hoef je de bouwkundige vloer niet af te werken. Daarnaast is er alle ruimte<br />
voor het netjes wegwerken van elektra-, data- en ventilatievoorzieningen. Bovendien<br />
zijn de meeste vloerpanelen uitneembaar, zodat je snel en gemakkelijk<br />
toegang hebt tot de installaties.”<br />
Diverse vloeroplossingen<br />
PBS Holland bracht in het pand in totaal 6.000 m² vloerveld aan. “Voor de<br />
kantoordelen hebben we spaanplaatpanelen met een melamine afwerking<br />
gebruikt”, aldus Van der Hoeven. “Dit zijn modulaire, uitneembare vloerpanelen<br />
die uitermate geschikt zijn voor stoffering achteraf. De natte ruimtes<br />
en gangzones zijn voorzien van calciumsulfaat panelen met een messing<br />
groefverbinding. Deze elementen zijn met elkaar verlijmd en zorgen daardoor<br />
voor een vochtdicht en naadvrij geheel. Tot slot hebben we in de serverruimte<br />
spaanplaatpanelen met een aluminium onderlaag en een marmoleum<br />
toplaag toegepast. Hoogwaardige afwerkingen die spanningsvelden<br />
PBS Banner 85x220cm v5_new.pdf 1 03-09-20 11:19<br />
onder de vloerdelen voorkomen.” ❚<br />
VERHOOGDE VLOEREN<br />
Toepassingsgebieden<br />
Voorbeeld datacenter.<br />
TOEPASSINGEN<br />
VERHOOGDE VLOEREN<br />
Toepassing: kantoren<br />
VERHOOGDE VLOEREN<br />
Toepassing: cleanroom<br />
‘De voordelen van<br />
TOEPASSINGEN<br />
een verhoogde vloer<br />
zijn legio’<br />
TOEPASSINGEN<br />
VERHOOGDE VLOEREN<br />
Toepassing: technische ruimte<br />
Voorbeeld natte ruimte.<br />
www.pbsholland.com<br />
54 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong><br />
Naamloos-1 1 <strong>04</strong>-09-20 09:21
SWEGON GOLD<br />
de nieuwe generatie luchtbehandelingsunits<br />
Vele jaren van geavanceerde productontwikkeling<br />
met als resultaat:<br />
● standaard meer regeltechnische<br />
mogelijkheden<br />
● waardoor voor elk project<br />
toepasbaar<br />
● nu ook leverbaar met koeling en<br />
verwarming d.m.v. geïntegreerde<br />
warmtepomp<br />
www.auerhaan-klimaattechniek.nl<br />
0320 286 181<br />
Naamloos-1 1 <strong>04</strong>-09-20 14:54<br />
Benelux<br />
Isoleren met Aeroflex is een koud kunstje!<br />
Bestel<br />
online!<br />
Platinastraat 21 | <strong>NL</strong> - 8211 AR Lelystad | www.aeroflex.nl | info@aeroflex.nl | 0320 286 196<br />
Naamloos-1 1 <strong>04</strong>-09-20 14:53
TIENDEVEEN<br />
MEERVALKWEKERIJ BOOIJINK<br />
EEN OPTIMALE, STABIELE KWEEKWATERKWALITEIT, TEGEN EEN MINIMAAL ENERGIEGEBRUIK<br />
‘ALS EEN VIS IN HET WATER,<br />
DANKZIJ NIEUWE KLIMAAT- EN REGELSYSTEMEN’<br />
Specialist in gebouwbeheer en prestatieborging BRControls heeft begin juni een nieuwe vestiging geopend in Drachten. Vanaf de Fahrenheitlaan<br />
6B zullen onder meer de noordelijke provincies Friesland, Groningen, Drenthe en een deel van Flevoland worden bediend. “Het<br />
nieuwe verkoopkantoor geeft ons de mogelijkheid om nog dichter op onze klanten te zitten en onze relaties nog verder te versterken”,<br />
vertelt vestigingsleider, accountmanager en eerste aanspreekpunt voor klanten Albertus Boonstra. “Dat dit gewaardeerd wordt, bewijzen de<br />
aansprekende projecten die we inmiddels gegund hebben gekregen. Zoals diverse sportlocaties en utiliteitsprojecten in en rond Groningen en<br />
diverse utiliteitsprojecten in Assen. Op dit moment zijn we bovendien betrokken bij de renovatie en uitbreiding van meervalkwekerij Booijink<br />
in Tiendeveen, gemeente Hoogeveen, dat we in nauwe samenwerking met onze partner <strong>Installatie</strong> Expertise Nijboer uit Marum realiseren.”<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld BRControls<br />
“In de bestaande bouw van meervalkwekerij Booijink waren de conventionele<br />
installaties voor verwarming en ventilatie aan het eind van<br />
hun levensduur gekomen”, vertelt Durk Nijboer, directeur-eigenaar van<br />
<strong>Installatie</strong> Expertise Nijboer. “Daarom worden deze installaties éénop-één<br />
vervangen door vergelijkbare, moderne en zeer energetische<br />
systemen, waarbij optimalisatie, verduurzaming en automatisering centraal<br />
staan. De nieuwe systemen worden bovendien doorgezet naar de<br />
uitbreiding, waarvoor we tevens alle regeltechniek en de elektrische<br />
infrastructuur verzorgen.”<br />
‘De regeltechniek beheert<br />
niet alleen de temperaturen<br />
van het kweekwater, maar<br />
bijvoorbeeld ook de pH-waarde<br />
en waterniveaus in de<br />
circa 80 bassins’<br />
Automatische bewaking en beheer van de<br />
kweekwaterkwaliteit<br />
Uniek aan dit project is dat niet alleen de klimaatinstallaties, maar ook de<br />
kwaliteit van het kweekwater voor de vissen volledig automatisch wordt<br />
bewaakt en beheerd, vertelt Nijboer. “De regeltechniek beheert niet alleen<br />
de temperaturen van het kweekwater, maar bijvoorbeeld ook de pH-waarde<br />
en waterniveaus in de circa 80 bassins. Aan deze techniek zijn bovendien<br />
alle alarmeringen gekoppeld. Afwijkende waardes automatisch doorgemeld<br />
naar de viskwekers, die direct passende actie kunnen ondernemen. Daarmee<br />
wordt een optimale waterstabiliteit geborgd.”<br />
Gelijkwaardige relatie<br />
Voor de regeltechniek heeft <strong>Installatie</strong> Expertise Nijboer een beroep gedaan<br />
op BRControls, waarmee zeer regelmatig projecten worden uitgevoerd. “BR-<br />
Controls is een prettige partij om mee samen te werken”, benadrukt Nijboer.<br />
“Onze relatie is gelijkwaardig. De producten zijn bovendien van een zeer<br />
hoge kwaliteit en (grotendeels) universeel. Daarom lenen zij zich, naast<br />
kantoorgebouwen, scholen, sporthallen en zwembaden, ook uitstekend voor<br />
toepassing in een viskwekerij.”<br />
Albertus Boonstra, vestigingsleider van BRControls in Drachten.<br />
<strong>Installatie</strong> Expertise Nijboer maakte een ontwerp voor de nieuwe installaties,<br />
op basis waarvan BRControls de best passende regeltechniek adviseerde.<br />
“Gekozen werd voor de flexibele en vrij programmeerbare BRC-46 centrale<br />
56 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
MEERVALKWEKERIJ BOOIJINK TIENDEVEEN<br />
Met de BRT-35 multisensor biedt BRControls een totaalconcept voor ruimteregeling.<br />
primaire systeemcontrollers en RIO I/O modules, waarmee het kweekwater<br />
geïntegreerd wordt beheerd en beheerst. Daarbij wordt onderscheid<br />
gemaakt in diverse secties/bassins met vader- en moedervissen, viseieren,<br />
kraamdieren, et cetera, die uiteenlopende kweekwaterwaardes vereisen.”<br />
Begin juni is <strong>Installatie</strong> Expertise Nijboer gestart met de engineering van de klimaatinstallaties<br />
en BRControls regeltechnieken. Vijf weken later al volgden de<br />
eerste werkzaamheden. Medio september moet het project worden opgeleverd.<br />
“Vanaf dat moment kunnen alle installaties ook op afstand (webbased) worden<br />
beheerd en beheerst”, aldus Nijboer. “Door meervalkwekerij Booijink zelf,<br />
maar ook op onze locatie in Marum, waar we de bewaking en fijne afstemming<br />
Gekozen werd voor de flexibele en vrij programmeerbare BRC-46 centrale primaire<br />
systeemcontrollers en RIO I/O modules van BRControls, waarmee het kweekwater<br />
geïntegreerd wordt beheerd en beheerst.<br />
van de installaties verzorgen. Daarmee is de meervalkwekerij verzekerd van een<br />
duurzame en volledig geautomatiseerde installatie, die tegen een minimaal<br />
energiegebruik zorgt voor een uitstekende, stabiele kweekwaterkwaliteit.” ❚<br />
680ppm 44%<br />
Directeur<br />
21.5°C<br />
09:41<br />
Comfort<br />
21.0°C<br />
+1.5°C<br />
status<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 57
ZAANDAM HORDIJK VERPAKKINGEN BV<br />
FLINKE ELEKTROTECHNISCHE VOORZIENINGEN<br />
VOOR NIEUWBOUW HORDIJK VERPAKKINGEN BV<br />
Aan de Daalderweg in Zaandam is begin juni de nieuwbouw van Hordijk Verpakkingen BV bouwkundig opgeleverd. Het nieuwe bedrijfspand is<br />
ontworpen door Habeon Architecten en bestaat uit een hal van 22.500 m² met een kantoor van circa 1.300 m², tegenover de reeds bestaande<br />
fabriek. In opdracht van Hordijk Beheer BV heeft Bosma & Bronkhorst BV de complete elektrotechnische installatie voor de nieuwbouw<br />
ontworpen en gerealiseerd. Op dit moment is de Zaandamse totaalleverancier en system integrator bovendien betrokken bij de verhuizing van<br />
de extruders, thermovorm- en andere machines naar de nieuwbouw.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Bosma & Bronkhorst BV<br />
Bosma & Bronkhorst BV ontwerpt, realiseert, installeert, onderhoudt en renoveert<br />
elektrotechnische installaties, aandrijfsystemen en technische automatiseringssystemen.<br />
“Voor de nieuwbouw van Hordijk Verpakkingen BV hebben<br />
wij onder andere de licht- en krachtinstallaties, de alarminstallatie, de camerainstallatie<br />
en een uitgebreid datanetwerk met glasvezel- (distributienet) en<br />
koperbekabelingen (werkplekken) verzorgd”, vertelt Gertjan Esser, projectleider<br />
bij Bosma & Bronkhorst BV. “Het datanetwerk beschikt over meer dan<br />
300 aansluitingen en is middels een glasvezelverbinding verbonden met de<br />
bestaande bouw aan de overzijde. Bovendien hebben we de elektrische distributiesystemen<br />
voor het machinepark gerealiseerd, dat met een vermogen van<br />
10 MW één van de grootste installaties van de gemeente Zaanstad betreft.<br />
Aan de Daalderweg in Zaandam is begin juni de nieuwbouw van Hordijk<br />
Verpakkingen BV bouwkundig opgeleverd.<br />
Veilige elektrotechnische installaties voor<br />
bedrijfsmatig vastgoed.<br />
Bosma & Bronkhorst B.V. is uw partner voor elektrotechnische<br />
installaties op maat. Uw bedrijfsgebouw maken wij<br />
slim, comfortabel, veilig en duurzaam.<br />
Door van begin af aan betrokken te zijn, komen we samen<br />
met andere ketenpartners tot een optimaal ontwerp dat<br />
afgestemd is op uw specifieke situatie, eisen en wensen.<br />
Met Bosma & Bronkhorst B.V. als partner kunt u in de komende<br />
decennia zorgeloos produceren en succesvol ondernemen.<br />
Bosma & Bronkhorst B.V. | Aris van Broekweg 14 | 1507 BB Zaandam<br />
tel: 0756531500 | www.bosma-bronkhorst.nl<br />
In opdracht van Hordijk Beheer BV heeft Bosma & Bronkhorst BV de complete<br />
elektrotechnische installatie voor de nieuwbouw ontworpen en gerealiseerd.<br />
Om een optimale, veilige en flexibele energiedistributie te borgen, met minimale<br />
ophangingen en kabelgoten, is 70% van de installatie uitgevoerd met<br />
1.250 Ampère railkokers.”<br />
Voordat de nieuwbouw in Zaandam in gebruik kan worden genomen, moeten<br />
alle machines naar de Daalderweg worden verhuisd. Bosma & Bronkhorst BV<br />
verzorgt de elektrotechnische werkzaamheden hiervoor. Van het veilig afkoppelen<br />
van de systemen op de oude locatie tot en met het opbouwen, testen<br />
en inbedrijfstellen in de nieuwe bedrijfshal. ❚<br />
58 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
HORDIJK VERPAKKINGEN BV ZAANDAM<br />
PROJECTSPECIFIEKE BUSBAR-ELEMENTEN<br />
VOOR HORDIJK VERPAKKINGEN BV<br />
Alle verbindingen tussen de transformatoren en laagspanningsverdelers bij Hordijk Verpakkingen BV, evenals de voeding van de extruders,<br />
thermvorms, brekers, compressoren, koelinstallaties en andere zware apparatuur zijn gerealiseerd met EAE Busbar-systemen. De 5 stuks<br />
transformatoren (2.500 kVA per stuk) worden via een 4.000 A Busbar-systeem verbonden met de laagspanningsverdelers.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Busbar Systems<br />
“Aangezien deze Busbar-verbindingen vanaf het trafostation deels door de<br />
buitenlucht moesten lopen, hebben wij in samenwerking met leverancier EAE<br />
een speciaal Busbar-element ontwikkeld: een geprefabriceerde combinatie<br />
van het CRA-systeem (giethars behuizing, IP68) en het KXA-systeem (metalen<br />
behuizing, IP55)”, vertelt Patrick Burger, projectmanager bij Busbar Systems.<br />
“We konden het buitentraject overbruggen met het waterdichte en met<br />
giethars omsloten deel en vervolgens relatief eenvoudig koppelen aan het<br />
Busbar-element in de laagspanningsruimte, zonder ter plaatse een gietharskoppeling<br />
te hoeven afgieten.”<br />
Vanaf de laagspanningsverdelers loopt een 11-tal Busbar-systemen het gebouw<br />
in, voorzien van aftakkasten om de verschillende zware afnemers te<br />
voeden, aldus Arnoud Veen, montageleider bij Busbar Systems. “Hierbij moesten<br />
lange lengtes worden overbrugd, tot soms wel enkele honderden meters.<br />
Vanwege de compactheid en zeer lage spanningsverliezen zijn Busbar-systemen<br />
hiervoor ideaal geschikt. De uitvoering van dit project is wat ons betreft<br />
goed verlopen. De samenwerking met Bosma & Bronkhorst BV verliep prettig,<br />
dankzij een goede voorbereiding, korte communicatielijnen en een flexibele<br />
‘hands-on’ mentaliteit bij alle betrokkenen. Wij hebben veel Busbar-materialen<br />
op voorraad liggen, waardoor we korte levertijden kunnen garanderen<br />
‘We moesten lange lengtes<br />
overbruggen, tot soms wel<br />
enkele honderden meters’<br />
en – in het geval van aanlopers tijdens de bouw – snel kunnen handelen.<br />
Dit voorkomt onnodige levertijdstress bij de installateur, eindklant en betrokken<br />
personen binnen onze eigen Busbar-organisatie. Ondanks de bijzondere<br />
periode waarin dit project werd uitgevoerd, middenin de coronacrisis, zijn de<br />
gestelde opleverplanningen dan ook gehaald.” ❚<br />
EAE KXA Busbar-systeem.<br />
Busbar Systems<br />
Banterij 10<br />
1<strong>04</strong>6 AN Amsterdam<br />
tel. : 0299-371557<br />
email : busbar@busbar.nl<br />
website : www.busbar.nl<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 59
Wij zijn dé klimaatspecialist die bouwt volgens het OBO-principe:<br />
Aandacht<br />
Praktisch<br />
Waardevast<br />
Betrouwbaar<br />
Kwaliteit<br />
Lidl Oosterhout<br />
Hello Fresh Bleiswijk<br />
Medisch Centrum<br />
Hoogezand-Sappemeer<br />
Somfy Hoofddorp<br />
Kortom, van begin tot eind én in de toekomst staat<br />
Top <strong>Installatie</strong>groep voor u klaar!<br />
Uw gebouw, onze zorg!
Simply love<br />
at first sight<br />
2N® INDOOR VIEW<br />
Het belangrijkste kenmerk van de 2N® Indoor View antwoordunit is een 7" touchscreen met een brede<br />
kijkhoek. Het touchscreen van gehard glas en het stijlvolle ontwerp zijn de perfecte keuze voor elk luxe<br />
woonproject. Om het apparaat te installeren heeft u alleen een UTP-kabel en een installatiebox nodig.<br />
Ons op maat gemaakte besturingssysteem is uw garantie voor een betrouwbare werking en een<br />
eenvoudige configuratie.
THEMA TOEGANGSCONTROLE<br />
62 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
TOEGANGSCONTROLE THEMA<br />
De klimaatbewuste<br />
toegangscontrole<br />
voor gebouwen<br />
In ons dagelijks leven denken we steeds vaker na over de vraag hoe we minder afval kunnen produceren en onze CO 2<br />
-uitstoot kunnen verlagen.<br />
We kiezen voor minder verpakkingsmateriaal, afvalscheiding, composteren, carpoolen en thuiswerken. De bouwsector doet het op dat vlak<br />
echter nog niet altijd even goed. Van alle sectoren produceert de bouw het meeste afval. Gelukkig komen er steeds meer klimaatvriendelijke<br />
en toegankelijke producten op de markt. De intercomsystemen van Intratone zijn daar het bewijs van.<br />
Tekst en beeld Intratone<br />
Iedereen moet zijn steentje bijdragen om de klimaatveranderingen<br />
af te remmen. Hittegolven en<br />
hevige regenbuien zoals in de afgelopen zomer<br />
zullen de komende jaren regelmatiger voorkomen<br />
en langduriger aanhouden. Veel huishoudens<br />
doen al hun best om milieubewuster te leven. We<br />
scheiden ons afval, installeren zonnepanelen of<br />
warmtepompen, isoleren onze huizen en denken<br />
na bij het doen van boodschappen. Zijn al die verpakkingsmaterialen<br />
wel echt nodig?<br />
<strong>Bouw</strong>sector produceert<br />
meeste afval<br />
De bouwsector produceert verreweg het meeste<br />
afval in Nederland. Dat blijkt uit de gereviseerde<br />
Materiaalmonitor 2014-2016 van het Centraal Bureau<br />
voor de Statistiek. Bijna een kwart van alle<br />
productie in de bouw bestaat uit afval. Daarbij<br />
wordt sloopafval bij de afbraak van gebouwen<br />
nog niet eens meegenomen. De Europese bouwsector<br />
produceert 46 ton afval per jaar, waarvan<br />
90 procent afkomstig is van deconstructie- en<br />
saneringswerkzaamheden.* Europese richtlijnen<br />
en de energietransitie wet van 2015 stellen een<br />
ambitieus doel voor de sector: 70 procent van het<br />
afval moet gerecycled worden. Een enorme uitdaging<br />
voor een complex probleem.<br />
*Cijfers Fédération Française du Bâtiment<br />
(Franse bouwfederatie)<br />
<strong>Bouw</strong> kan kampioen afvalbesparing<br />
en recycling worden<br />
Waar veel afval geproduceerd wordt, kan ook veel<br />
winst behaald worden. Dat besef heeft ook in de<br />
bouw voet aan de grond gekregen. Uit de Materiaalmonitor<br />
van het CBS blijkt namelijk ook dat<br />
‘Waar veel afval geproduceerd wordt, kan<br />
ook veel winst behaald worden’<br />
de sector van alle bedrijfstakken de meeste gerecyclede<br />
materialen gebruikt. Van alle gebruikte,<br />
gerecyclede materialen wordt meer dan de helft<br />
ingezet in de bouw. We zijn dus op de goede weg,<br />
maar het kan nog veel beter. Het beste afval is<br />
het afval dat we niet produceren. Dit uitgangspunt<br />
ligt aan de basis van de productontwikkeling<br />
bij de draadloze intercomoplossingen van<br />
Intratone. Elk jaar worden meer dan 150.000<br />
nieuwe intercomtoestellen ingebouwd. Een bekabelde<br />
installatie bij een gebouw met 16 appartementen<br />
levert de volgende hoeveelheid afval op:<br />
● 1.920 gram plastic<br />
● 4.800 gram elektronica<br />
● 320 meter kabel om het apparaat te installeren<br />
In een jaar tijd vertegenwoordigen deze installaties<br />
ongeveer 75 ton aan potentieel afval met een<br />
aanzienlijk deel niet-recyclebaar materiaal.<br />
Reeds 575 ton afval bespaard<br />
dankzij Intratone systemen<br />
Voor de draadloze intercoms van Intratone zijn<br />
geen binnenposten of kabels meer nodig. Deze<br />
slimme en kostenbesparende oplossing wordt<br />
steeds vaker ingezet. In de afgelopen 12 jaar zijn<br />
al 1,2 miljoen woningen met een intercomsysteem<br />
van Intratone uitgerust en dus ook net zoveel<br />
binnenposten bespaard. In totaal is op die manier<br />
zo’n 575 ton potentieel afval bespaard. De<br />
slimme oplossingen van Intratone optimaliseren<br />
de toepassing van apparaten die al door de klant<br />
worden gebruikt. De intercom werkt in combinatie<br />
met telefoons (zowel smartphones als vaste<br />
lijnen), tablets en laptops.<br />
Een verantwoorde keuze, gemaakt<br />
met gezond verstand<br />
Door het ontwerp van de intercomsystemen en<br />
de manier van produceren vermindert Intratone<br />
de hoeveelheid afval tot het minimum. Dat wat<br />
toch nog overblijft, wordt verwerkt via gespecialiseerde<br />
D3E* kanalen. Intratone is lid van de<br />
eco-organisatie ECOSYSTEM (voorheen RECYLUM)<br />
en neemt daarmee aan de voorkant al de kosten<br />
voor de recycling van de producten voor haar rekening.<br />
De draadloze intercomoplossingen zijn licht<br />
en eenvoudig te installeren en maken bovendien<br />
beheer op afstand mogelijk. Een monteur hoeft<br />
dan ook niet meer naar de locatie toe te rijden om<br />
bijvoorbeeld een nieuwe bewoner aan te sluiten<br />
op een intercominstallatie. De beheerder zorgt automatisch<br />
voor een beperking van de dagelijkse<br />
CO 2<br />
-uitstoot door te kiezen voor de duurzame en<br />
betaalbare apparatuur van Intratone, met een garantie<br />
van 10 jaar. ❚<br />
*Elektrische en elektronische apparatuur<br />
die afval oplevert.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 63
THEMA TOEGANGSCONTROLE<br />
VAN TSJECHISCHE START-UP NAAR NUMMER ÉÉN<br />
VAN DE MONDIALE IP-INTERCOMMARKT<br />
Het is mei 1991, 18 maanden na de val van de Berlijnse Muur. In heel Centraal- en Oost-Europa vinden turbulente omwentelingen plaats. Drie vrienden<br />
lanceren een start-up in de Na Nivách-straat in Praag. Ze zien kansen in de snelgroeiende telecommunicatiesector. Ze noemen het bedrijf ‘2N<br />
Telekomunikace’ (‘2N’ staat voor de 2 n’en in de straatnaam waar zij begonnen zijn) en lanceren binnen 6 maanden de eerste ATEUS 280 telefooncentrale.<br />
Al snel wedijvert 2N bovendien met Siemens en Panasonic om het leiderschap van de Tsjechische markt voor telefooncentrales….<br />
Tekst en beeld 2N Telekomunikace<br />
Nu er zoveel nadruk ligt op hygiëne zijn de voordelen van contactloze toegangscontrole, bediening op afstand van de bezoekerstoegang en video-intercom op sociale<br />
afstand eens te meer duidelijk.<br />
Snel vooruit naar 2008, de piek van de financiële<br />
crisis. 2N kiest opnieuw een gedenkwaardig historisch<br />
moment uit om de eerste IP-intercom ter<br />
wereld op de markt te brengen. De Helios IP Vario<br />
is een gamechanger in de industrie….<br />
Binnen 8 jaar groeit 2N uit tot de nummer één<br />
van de mondiale IP-gebaseerde intercommarkt.<br />
Het bedrijf blijft echter in beweging, ontwikkelt in<br />
2018 de eerste LTE Intercom en lanceert in 2019<br />
nieuwe antwoordpanelen. Het aanbod omvat nu<br />
een volledig scala aan oplossingen voor beveiliging,<br />
toegangscontrolesystemen voor gebouwen<br />
en communicatie binnen gebouwen. Ook geografisch<br />
is het bedrijf gegroeid. Er zijn nu teams actief<br />
op acht verschillende locaties, verspreid over vier<br />
continenten, met uitgebreide distributienetwerken<br />
over de rest van de wereld.<br />
Echter, zelfs voor een onderneming met een historie<br />
als die van 2N is de tijd van COVID-19 een<br />
roerige periode. Wat heeft de toekomst in petto<br />
voor de toegangscontrolebranche? 2N gokt op<br />
drie ontwikkelingen, waaronder een versnelling<br />
van de vraag naar slimmere toegangscontrolesystemen.<br />
Nog voor het begin van de huidige crisis<br />
investeerde het bedrijf 13% van zijn inkomsten<br />
terug in R&D, en dat blijft zo. De focus voor inno-<br />
64 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
TOEGANGSCONTROLE THEMA<br />
2N Telekomunikace bestrijkt het gehele scala aan oplossingen op het gebied van beveiliging, toegangscontrolesystemen en interne communicatie in gebouwen met het<br />
accent op contactloze technologie.<br />
vatie ligt met name op mobiel. De producten van<br />
2N zijn al geschikt voor Bluetooth, smartphone en<br />
tablet, waardoor klanten deuren kunnen openen<br />
via de 2N ® Mobile Key die op hun mobiele apparaat<br />
is geïnstalleerd. Dit is vooral de laatste maanden<br />
sterk opgekomen, omdat het deurtoegang en<br />
liftbediening mogelijk maakt zonder dat men een<br />
intercom of bedieningsunit hoeft aan te raken.<br />
Ook verwacht 2N meer integraties waarin producten<br />
van uiteenlopende bedrijven zijn verwerkt<br />
om complete, alomvattende veiligheidssystemen<br />
aan te kunnen bieden. Om die reden maakt 2N<br />
gebruik van een open protocol en ontwikkelt het<br />
producten die door middel van een integratiehub<br />
met die van andere bedrijven geïntegreerd kunnen<br />
worden. De toekomst van de branche, zo stelt<br />
het bedrijf, ligt in het maximaliseren van de effecten<br />
van partnerschappen ten gunste van de klant.<br />
Ten derde is 2N van mening dat design nadrukkelij-<br />
ker in het brandpunt van de belangstelling komt te<br />
staan, omdat architecten en projectontwikkelaars<br />
ernaar streven om elk onderdeel van hun project<br />
maximaal uit te nutten. Met name bij luxueuze onroerende<br />
goederen kan de esthetische waarde van<br />
toegangscontrole net zo belangrijk zijn als de functionaliteit<br />
en 2N werkt al vele jaren met prijswinnende<br />
ontwerpers. Daarom zijn de oplossingen van<br />
2N onderdeel van tal van prijswinnende architectuurprojecten<br />
en heeft het bedrijf met haar eigen<br />
producten belangrijke internationale designprijzen<br />
als Red Dot en IF Design gewonnen.<br />
Volgend jaar wordt 2N 30 jaar; een jubileum in<br />
alweer een ongekend roerige periode wereldwijd.<br />
In deze drie decennia is het bedrijf gegroeid van<br />
een kleine start-up tot een mondiale leider op het<br />
gebied van IP-gebaseerde toegangscontrolesystemen.<br />
Om die positie te behouden, zal 2N op dezelfde<br />
snelheid moeten blijven innoveren. ❚<br />
2N ® Indoor View answering unit.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 65
THEMA TOEGANGSCONTROLE<br />
‘COVID-19 HEEFT DE VRAAG NAAR<br />
CONTACTLOZE TECHNOLOGIEËN LATEN STIJGEN’<br />
In de afgelopen drie decennia is 2N Telekomunikace gegroeid van een kleine start-up tot een mondiale leider op het gebied van IP-gebaseerde<br />
toegangscontrolesystemen. CEO Michal Kratochvil vertelt over het huidige productportfolio, de ontwikkelingen en uitdagingen in de markt én<br />
de noodzaak om blijvend te innoveren.<br />
Tekst en beeld 2N Telekomunikace<br />
Kunt u aangeven wat 2N doet en<br />
hoe het productportfolio eruitziet?<br />
“Wij zijn wereldwijd marktleider op het gebied<br />
van IP-gebaseerde toegangscontrolesystemen.<br />
We zijn op het vlak van innovatie altijd één<br />
van de koplopers in de sector geweest. In 2008<br />
hebben we de eerste IP-intercom ter wereld ontwikkeld<br />
en 10 jaar later de eerste LTE-intercom.<br />
Momenteel bestrijken we het gehele scala aan<br />
oplossingen op het gebied van beveiliging, toegangscontrolesystemen<br />
en interne communicatie<br />
in gebouwen met het accent op contactloze<br />
technologie. Onze producten zijn geschikt voor<br />
Bluetooth, smartphone en tablet en het My2N<br />
cloud-gebaseerde platform maakt het mogelijk<br />
om het beheer en de configuratie van alle apparaten<br />
van 2N op afstand, veilig en realtime uit<br />
te voeren. We zijn in 1991 in Tsjechië opgericht.<br />
Onze mondiale hoofdzetel is in Praag gevestigd<br />
en we hebben nu teams in 8 verschillende landen<br />
– Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk,<br />
Duitsland, Italië, Spanje, Frankrijk, Verenigde<br />
Arabische Emiraten en Australië – en een uitgebreid<br />
distributienetwerk dat de rest van de wereld<br />
dekt. In 2016 zijn we onderdeel geworden<br />
van de mondiale Axis Group, de nummer één in<br />
de netwerkvideomarkt.”<br />
Bespeurt u in het kader van<br />
COVID-19 meer interesse voor uw<br />
toegangscontrolesystemen?<br />
“COVID-19 heeft tot nieuwe uitdagingen geleid<br />
in de commerciële en residentiële vastgoedsector.<br />
Als gevolg daarvan zien we een stijgende vraag<br />
naar onze technologie. Voorheen waren onze klanten<br />
vooral gericht op het verschaffen van gemak,<br />
flexibiliteit en veiligheid, maar de tijden zijn veranderd.<br />
Deze factoren blijven onverminderd van<br />
belang, maar architecten, ontwikkelaars en vastgoedbeheerders<br />
zijn tevens op zoek naar manieren<br />
om bewoners te helpen met het fysiek bewaren<br />
van afstand en hygiënisch handelen. Nu er<br />
zoveel nadruk ligt op hygiëne zijn de voordelen<br />
van contactloze toegangscontrole, bediening op<br />
afstand van de bezoekerstoegang en video-intercom<br />
op sociale afstand eens te meer duidelijk.”<br />
Wat is uw mening over<br />
toegangscontroletechnologie in het<br />
tijdperk na COVID-19?<br />
Wat wordt de trend?<br />
“Er komt nu steeds meer erkenning voor het belang<br />
van technologie om de toegang tot gebouwen<br />
of verdiepingen voor collega’s, bezoekers<br />
en leveranciers te beheren. COVID-19 heeft de<br />
kwetsbaarheid van de moderne kantoorwerkplek<br />
laten zien. Dat heeft op korte en lange termijn<br />
gevolgen voor zowel management, leveranciers<br />
van diensten als medewerkers. Naarmate meer<br />
en meer mensen na de recente lockdown weer<br />
naar kantoor terugkeren, zijn er meer ingrijpende<br />
maatregelen nodig zoals contactloze toegangscontrolesystemen.<br />
De keycard of het pinapparaat<br />
die velen van ons voor de pandemie gebruikten<br />
om het kantoor te betreden, zullen niet meer<br />
terugkeren in de werkomgeving van na de coronacrisis.<br />
Het virus kan op zulke oppervlakken<br />
meerdere uren actief blijven en andere personen<br />
besmetten. Met op mobiel gebaseerde toegangssystemen<br />
hoef je geen oppervlakken te delen<br />
met anderen en kun je voorzien in een veilige en<br />
beveiligde toegang tot kantoor. We worden erkend<br />
als marktleider op het gebied van mobiele<br />
toegangstechnieken via Bluetooth, wat in onze<br />
optiek de meest betrouwbare technologie is; betrouwbaarder<br />
dan gezichtsherkenning.”<br />
Waarom geeft u de voorkeur aan<br />
toegangssystemen die op de<br />
mobiele telefoon zijn gebaseerd?<br />
“Onze telefoon is een belangrijk instrument geworden<br />
dat ons in ons dagelijks leven enorm<br />
helpt. We vertrouwen er op ieder moment op:<br />
om onze intelligente woningen te besturen, voor<br />
internetbankieren, om betalingen te verrichten.<br />
Nu kunnen mobiele telefoons ons ook bevrijden<br />
van dure en onhandige kaarten en sleutelhangers<br />
door ze te gebruiken als onze veilige toegangstechniek.<br />
We zien nu al een enorme stijging in<br />
het gebruik van mobiele telefoons bij het thuisbezorgen<br />
van boodschappen en andere artikelen.<br />
Het gebruik van innovatieve technologieën geeft<br />
mensen het gevoel dat ze op een veilige en ge-<br />
makkelijke manier leveringen aan huis kunnen<br />
blijven ontvangen, zelfs als ze niet aanwezig zijn.<br />
Met een video-app op de telefoon kan de gebruiker<br />
toegang verlenen tot beveiligde gebieden,<br />
zodat leveringen op specifieke locaties afgegeven<br />
kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan een afgifteruimte<br />
in een appartementengebouw of een beveiligde<br />
ruimte in iemands huis. Belangrijk is dat<br />
deze technologie zelf geïnstalleerd kan worden<br />
door simpelweg verbinding te maken met Wifi,<br />
waardoor je het risico wegneemt dat vreemden in<br />
je woning komen.”<br />
U hebt onlangs de 3D-animatietool<br />
2N Virtual Experience uitgebracht.<br />
Was dat ook een gevolg<br />
van COVID-19?<br />
“Technologie gaat een cruciale rol spelen in het<br />
geruststellen en beschermen van individuen – zowel<br />
in commercieel als residentieel eigendom. We<br />
willen onze moderne toegangsoplossingen aan<br />
onze klanten presenteren met gedigitaliseerde<br />
tools. Zo hebben we deze nieuwe 3D-animatie<br />
ontwikkeld om architecten, ontwikkelaars en vastgoedbeheerders<br />
inzicht te geven op welke locaties<br />
in hun gebouwen het nuttig is om contactloze<br />
toegangscontrolesystemen te hebben en waar<br />
de juiste technologische COVID-19-oplossingen<br />
nodig zijn.”<br />
Wat laat de 2N Virtual Experience<br />
applicatie de gebruikers zien?<br />
“Onze applicatie neemt gebruikers mee op een<br />
virtuele rondleiding langs zowel residentiële gebouwen,<br />
inclusief appartementsgebouwen en<br />
gezinswoningen, als commerciële ruimtes om ze<br />
uitgebreid kennis te laten maken met relevante<br />
producten. Je kunt de beelden 360° roteren en<br />
laten zien hoe de producten aangepast kunnen<br />
worden aan ieders specifieke behoefte. Daarnaast<br />
kunnen de bewoners via de applicatie zien hoe de<br />
technologie door een nieuw niveau van veiligheid<br />
en beveiliging hen direct voordeel biedt. Denk bijvoorbeeld<br />
aan de mogelijkheid om via de mobiele<br />
telefoon de intercom te beantwoorden en deuren<br />
op afstand te openen.”<br />
66 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
TOEGANGSCONTROLE THEMA<br />
Michal Kratochvil , CEO van 2N Telekomunikace.<br />
‘Technologie gaat een cruciale rol spelen<br />
in het geruststellen en beschermen van<br />
individuen – zowel in commercieel als<br />
residentieel eigendom’<br />
2N houdt zich ook bezig met<br />
platforms en applicaties om werken<br />
vanuit huis in de vastgoedsector te<br />
beheren en optimaliseren. Waaruit<br />
bestaan die en welke professionele<br />
omgevingen integreren ze?<br />
“Met onze gratis clouddienst kun je de 2N IPen<br />
LTE-intercom en toegangsunits met behulp<br />
van de My2N-portal op afstand configureren.<br />
De installatie is eenvoudig en vereist geen geavanceerde<br />
kennis van de netwerkinfrastructuur.<br />
Het is ook volkomen veilig, dankzij de dubbel<br />
versleutelde communicatie. We hebben ook een<br />
projectconfiguratietool 2N Project Designer op<br />
de markt gebracht, een handleiding waarin onze<br />
klanten stapsgewijs wordt uitgelegd hoe ze op<br />
een eenvoudige wijze een complete oplossing<br />
voor deurcommunicatie en toegangscontrole<br />
kunnen samenstellen. We moedigen systeemintegratoren<br />
en ontwikkelaars aan om de projectconfigurator<br />
te gebruiken, omdat die een hoop<br />
tijd bespaart bij het plannen en ontwikkelen van<br />
een commercieel project of residentieel project<br />
voor multigezinswoningen.”<br />
Hoe belangrijk is cybersecurity in<br />
uw intercombranche?<br />
“Cybersecurity is in de wereld van vandaag voor<br />
ieder bedrijf een groot risico. Het heeft onze<br />
volle aandacht. We nemen cybersecurity zeer serieus<br />
en investeren continu om cybersecurity in<br />
onze systemen in de gaten te houden en te verbeteren.<br />
We werken nauw samen met brancheorganisaties<br />
en klanten om in lijn te blijven met<br />
de meest actuele praktijken binnen het bedrijfsleven<br />
en beschikken over een toegewijd team en<br />
middelen om dit probleem aan te pakken.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 67
THEMA TOEGANGSCONTROLE<br />
NIEUWE STANDAARD IN VIDEO-DEURSTATIONS:<br />
INTUÏTIEF, VEILIG EN<br />
VOLLEDIG OP MAAT<br />
ONTWORPEN<br />
Met de multifunctionele Siedle Touch zet specialist in<br />
gebouwencommunicatie Siedle een nieuwe standaard in videodeurstations<br />
voor appartementengebouwen en multi-tenant<br />
kantoorgebouwen waar een optimale toegangscontrole en intuïtieve<br />
bediening door een veelvoud aan gebruikers perfect hand-in-hand<br />
moeten gaan.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Siedle<br />
Het bedienoppervlak is in hoge mate Individualiseerbaar.<br />
68 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
TOEGANGSCONTROLE THEMA<br />
Het 10 inch scherm van Siedle Touch is verkrijgbaar in een staand (portret) en liggend (landschap) formaat.<br />
‘Een codeslot met een roterende cijferpositie<br />
garandeert een hoge toegangsveiligheid’<br />
“Onze ambitie was om de huidige en uitgebreide<br />
beltableaus, camera’s, deurluidsprekers en andere<br />
voorzieningen die nodig zijn om multi-tenant toegang<br />
te regelen, te comprimeren tot een systeem<br />
dat zich beperkt tot aanbellen op naam of nummer”,<br />
vertelt Maarten Coppoolse, manager Sales<br />
and Projects bij Siedle. “De Siedle Touch geeft hier<br />
uitstekend invulling aan. De interface van Siedle<br />
Touch is ontworpen voor maximaal 2.000 deelnemers<br />
en is taalneutraal en intuïtief te bedienen.<br />
Het bedienoppervlak is bovendien in hoge mate<br />
Individualiseerbaar. Zo kunnen de oproeptoetsen<br />
in diverse formaten en (functionele) indelingen<br />
worden weergegeven en met een afbeelding of<br />
bedrijfslogo worden benadrukt. En ook de informatievlakken<br />
laten zich eenvoudig met tekst en<br />
afbeelding of video individualiseren. Naar wens<br />
kan tevens het beginscherm (de ruststand) worden<br />
vormgegeven. Bijvoorbeeld met de voortdurende<br />
weergave van een verlicht huisnummer met<br />
adres dat, zodra een gebruiker nadert, automatisch<br />
omschakelt naar de vooraf bepaalde menudisplay.<br />
Een codeslot met een roterende cijferpositie<br />
garandeert een hoge toegangsveiligheid.”<br />
Inbouw, opbouw of vrijstaand<br />
Siedle Touch laat zich eenvoudig integreren in de<br />
deurstations van de designlijn Siedle Steel, maar<br />
ook vrije plaatsing in (vlies)gevel, deurpaneel of<br />
wand is mogelijk. “Gebruikers hebben in de basis<br />
keuze uit een geborsteld RVS of aluminium frontpaneel,<br />
waarbij het aluminium in diverse kleurvarianten<br />
verkrijgbaar is”, aldus Coppoolse. “Het<br />
geborsteld RVS kan bovendien worden voorzien<br />
van een duurzame PVD-kleurcoating in bijvoorbeeld<br />
zwart, messing, koper of titaan. Hierdoor<br />
gaat Siedle Touch naadloos op in zijn omgeving.”<br />
Behalve het frontpaneel kan ook de achtergrond<br />
van Siedle Touch op maat worden afgewerkt. De<br />
achtergrondkleur is bijvoorbeeld zichtbaar bij de<br />
perforaties van de deurluidspreker.<br />
Optimaal zicht van het<br />
ingangsbereik<br />
Het 10 inch scherm van Siedle Touch is verkrijgbaar<br />
in een staand (portret) en liggend (landschap)<br />
formaat, aldus Coppoolse. “Het staande<br />
formaat is uitstekend geschikt voor smalle Siedle<br />
Steel-installaties en/of voor plekken waar aan de<br />
ingang weinig ruimte is. Indien gewenst kunnen<br />
monteurs de camera en deurluidspreker ook onafhankelijk<br />
van elkaar plaatsen, waardoor de camera<br />
steeds een optimaal zicht van het ingangsbereik<br />
kan opnemen.”<br />
Hoge kwaliteit, ‘made in Germany’<br />
Siedle Touch is ontworpen voor de Siedle In-<br />
Home-Bus en Siedle Access systemen. Het videodeurstation<br />
voldoet aan de hoogste beeld en<br />
spraak kwaliteitseisen en wordt geproduceerd,<br />
geassembleerd en gecontroleerd in de fabriek van<br />
Siedle in Duitsland. Naast beschermingsklasse<br />
IP65 (stofvrij en spuitwaterdicht) voldoet Siedle<br />
Touch aan IK-classificatie 08 (optimale weerstand<br />
tegen schokken van 5J (versterkt)). Dit betekent<br />
dat het video-deurstation slagvast is én optimaal<br />
beschermd is tegen vandalisme. De aantrekkelijke<br />
prijs maakt Siedle Touch bovendien interessant<br />
voor grote en kleine(re) projecten. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 69
LELYSTAD GIANT<br />
INSTALLATIES DISTRIBUTIECENTRUM<br />
GIANT EN HET OBO-PRINCIPE<br />
Fietsenfabrikant Giant is druk doende zijn marktpositie in Europa te verstevigen. Bijvoorbeeld door pal naast de fabriek een distributiecentrum<br />
van 22.000 vierkante meter te bouwen. Hierin worden productie, assemblage, opslag en e-commerce geïntegreerd. De nieuwbouw aan de<br />
Pascallaan in Lelystad is begin september in gebruik genomen. Unibouw uit Gemert was hoofdaannemer, vanPanhuis Hoogeveen, onderdeel<br />
van de Top <strong>Installatie</strong>groep, verzorgde het ontwerp en de aanleg van de klimaat- en elektrotechnische installaties en is verantwoordelijk voor<br />
het onderhoud en beheer ervan. Geheel volgens het eigen OBO-principe.<br />
Tekst Tjerk van Duinen | Beeld vanPanhuis Hoogeveen<br />
Warmtepompinstallatie met op de achtergrond de luchtbehandelingskast.<br />
70 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
GIANT LELYSTAD<br />
Voor Peter Moddejongen, projectleider bij vanPanhuis Hoogeveen, is het OBOprincipe<br />
een centraal onderdeel van de Top <strong>Installatie</strong>groep-werkwijze. “OBO staat<br />
voor Ontwerpen, <strong>Bouw</strong>en en Onderhouden. Als je de installaties zelf ontwerpt,<br />
ben je vrijer in je keuzes en kun je controle houden over de kwaliteit. Als je ook<br />
verantwoordelijk bent voor het onderhoud, ben je scherper in de ontwerp- en<br />
bouwfase, extra gemotiveerd om een goed product voor de opdrachtgever neer te<br />
zetten en nog scherper op het voorkomen van faalkosten. Life cycle-denken zit in<br />
onze genen, kun je zeggen. We zijn tevens totaalinstallateur en hebben voor Giant<br />
de complete installatie ontworpen en aangelegd.”<br />
No-nonsense<br />
Top <strong>Installatie</strong>groep is via opdrachtgever Unibouw bij het project betrokken<br />
geraakt. Zelf werkt het installatiebedrijf met vaste partners en leveranciers.<br />
Moddejongen: “We doen al jaren naar volle tevredenheid zaken<br />
met onze vaste partners. Het zijn no-nonsense-bedrijven met Noord-Nederlandse<br />
nuchterheid die doen wat ze zeggen en beloven.” vanPanhuis<br />
Hoogeveen is onderdeel van de Top <strong>Installatie</strong>groep, samen met Drenth<br />
<strong>Installatie</strong>techniek en TOP Technisch Beheer, dat de onderhoud- en<br />
beheeractiviteiten verzorgt.<br />
Slim bouwen<br />
In de ontwerpfase zorgen de technici van Top <strong>Installatie</strong>groep dat de bouw<br />
op een slimme, systematische manier kan plaatsvinden. Dat betekent onder<br />
meer zoveel mogelijk werken met voorgemonteerde en geprefabriceerde componenten.<br />
BIM en een strakke planning doen vervolgens de rest. Zo zijn de<br />
warmtepompen al met de nodige appendages aangeleverd en in korte tijd<br />
‘Als je de installaties<br />
zelf ontwerpt, ben je vrijer in je<br />
keuzes en kun je controle<br />
houden over de kwaliteit’<br />
bedrijfsklaar gemaakt. De warmtepompen voorzien de vloerverwarming die<br />
onder een deel van de halvloer ligt van warmte en het kantoorgedeelte van<br />
zowel warmte als koeling.<br />
Techniek<br />
Op het dak staat een luchtbehandelingskast die voorziet in de gebalanceerde<br />
ventilatie van de kantoren, evenals 620 PV-panelen die 186 kW piekvermogen<br />
kunnen leveren. Daarmee is de elektriciteitsbehoefte van het distributiecentrum<br />
ongeveer afgedekt. Veel stroom wordt gebruikt voor het opladen van de<br />
vele trucks en high reachers in de veertig oplaadstations die in de hal te vinden<br />
zijn. Deze bemande voertuigen rijden aan de hand van inductielussen in de<br />
vloer van en naar hun bestemmingen in de hal.<br />
“Uiteraard is overal LED-verlichting toegepast”, meldt Moddejongen. “Denk<br />
aan lichtlijnen in de hal, inbouwspots in de systeemplafonds van de kantoren<br />
en niet te vergeten de buitenverlichting om het terrein veilig en verlicht te<br />
houden. We mogen weer trots zijn op het eindresultaat en gaan vol vertrouwen<br />
de onderhoudsfase in.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 71
LELYSTAD GIANT<br />
GROOTHANDEL MET UITGEBREIDE SERVICE<br />
VOOR DE W-INSTALLATEUR<br />
Voor vanPanhuis Hoogeveen is Van Walraven een vanzelfsprekende partner als het gaat om de projectmatige belevering van materialen<br />
voor de werktuigbouwkundige installaties. De twee gerenommeerde bedrijven hebben elkaar ook weer gevonden voor de nieuwbouw van<br />
Giant in Lelystad.<br />
Tekst Tjerk van Duinen<br />
| Beeld Van Walraven<br />
“Samen komen we tot de beste oplossingen.”<br />
Paul Klomp is bij Van Walraven senior accountmanager voor de regio Noordoost-Nederland<br />
en in die hoedanigheid verantwoordelijk voor het project in<br />
Lelystad. “Van Walraven is een internationaal opererende groothandel die<br />
zich heeft toegelegd op de W-installateur in zowel de utiliteitsbouw als de woningbouw.<br />
We hebben een breed klantenprofiel dat zich uitstrekt van ZZP’ers<br />
tot de grootste installateurs, en dat maakt het werk er nog leuker op. Bij Van<br />
Walraven proberen we zaken te doen met de mensen. We hebben veel contact<br />
met onze klanten omdat we vanuit onze brede expertise veel toegevoegde<br />
waarde in huis hebben. Elk project heeft zijn eigenaardigheden en overal kunnen<br />
wij de klant ondersteunen met betere en slimmere oplossingen.”<br />
80.000 producten op voorraad<br />
Van Walraven heeft een hoofdkantoor in Mijdrecht en daarnaast elf nevenvestigingen,<br />
met name in West-, Midden- en Zuid-Nederland. Klomp: “Wij hebben<br />
in Mijdrecht 80.000 producten op voorraad liggen zodat binnen 24 uur<br />
geleverd kan worden. Dat geldt ook voor de zogenaamde exoten, de lastig<br />
te verkrijgen onderdelen die kleine oplagen hebben. Elke andere vestiging<br />
heeft ook een eigen voorraad en samen met de eigen transportdienst zorgen<br />
wij ervoor dat klanten nooit in de knel komen. Aan Van Walraven zal dat niet<br />
liggen. Wij combineren dat met onze uitgebreide logistieke service. Die kan<br />
bestaan uit een container op de bouwplaats die we dagelijks of wekelijks<br />
72 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
GIANT LELYSTAD<br />
Snelle afhandeling en levering.<br />
bevoorraden, of bij grotere utiliteitsbouw een voorraadkast per verdieping.<br />
In de aanloop van elk project kunnen wij dat volledig logistiek inrichten.<br />
Overigens verhuren wij ook de specifiek benodigde gereedschappen. Bij<br />
grote maten en bijzondere gereedschappen is dat wel eens een uitkomst.”<br />
Prefabricage<br />
Een andere dienstverlening waarmee Van Walraven de installateur kan ontlasten,<br />
is prefabricage. Klomp: “Als een installateur handen tekort komt, is<br />
het mogelijk om bijvoorbeeld voorgemonteerde leidingstukken aan te leveren.<br />
Dat scheelt montagetijd op de bouwplaats en versnelt het bouwproces<br />
aanzienlijk. Onlangs hebben wij nog voor een groot supermarktconcern een<br />
heel ketelhuis geprefabriceerd en als bouwpakket afgeleverd.”<br />
Korte lijnen<br />
Giant Lelystad was een betrekkelijk rechttoe-rechtaanlevering zonder prefabricage.<br />
“Van Walraven heeft vanPanhuis Hoogeveen voorzien van alle afvoeren<br />
in PVC en PP, evenals de bevestigingsmaterialen, toevoerleidingen,<br />
flexibele leidingen en brandhaspels. Geen ingewikkelde bestellingen, maar<br />
desondanks heb ik dagelijks tot wekelijks contact met Peter Moddejongen.<br />
‘Met onze BIM-service leveren<br />
we een bijdrage aan een<br />
kostenefficiënt bouwproces’<br />
We kennen elkaar goed en onderhouden korte communicatielijnen, wat past<br />
in de werkwijze van Van Walraven.”<br />
Geen plaats voor faalkosten<br />
Klomp wijst nog op een belangrijk stuk dienstverlening die Van Walraven<br />
te bieden heeft. “Onze BIM-service is uitgebreid. Geruime tijd voor aanvang<br />
van een project zitten we vaak al aan tafel met een gespecialiseerd<br />
technisch team om voor het technisch ontwerp tot de beste oplossingen<br />
te komen. Hierin kan Van Walraven de klant uitgebreid adviseren op het<br />
gebied van BIM en Revit tot en met de as-build maps van de installaties. We<br />
leveren daarmee een bijdrage aan een kostenefficiënt bouwproces waarin<br />
geen plaats is voor faalkosten.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 73
AL 50 JAAR<br />
Dé groothandel in infraen<br />
installatiematerialen<br />
Een verlengstuk van uw project<br />
U kunt bij ons terecht voor een zeer breed assortiment woning- en<br />
utiliteitsbouw-, GWW-, installatietechniek- en industrie artikelen.<br />
Liefde voor bouwen<br />
Met meer dan 50.000 producten en 12 vestigingen door<br />
het hele land, is er bij ons genoeg ruimte voor een optimale<br />
en diverse voorraad. Of u nu op zoek bent naar riolering<br />
& afvoer, installatie- of bevestigingsmateriaal, sanitair, ver -<br />
warming, gereedschap, dak- of bouwproducten, pompen,<br />
brandbeveiliging en werkkleding. Wij hebben het. Al onze<br />
producten zijn met zorg voor u geselecteerd. Kwaliteit<br />
staat bij ons centraal. Wij leveren daarom onder andere<br />
producten van A-leveranciers Geberit, Wavin, Walraven,<br />
Pipelife, Rehau, ACO, VSH, Henco, Viega en nog veel meer.<br />
vanwalraven.com
ORANJE NASSAU’S OORD WAGENINGEN<br />
GROTE TIJDWINST DANKZIJ FLEXIBELE LEIDING EN PREFAB NETWERKDELEN<br />
‘PREFAB LOKAAL WARMTENET<br />
IS SNEL UIT TE ROLLEN’<br />
Flexalen 600 leidingen voor Oranje Nassau’s Oord.<br />
De warmtevoorziening van de nieuwbouw van Oranje Nassau’s Oord gebeurt vanuit de warmtestations van BeGreen, die lokaal snoeihout<br />
gebruiken voor de energieopwekking. Voor het transport van de warmte naar de nieuwbouw is een plug-and-play Flexalen 600 leidingnet<br />
aangelegd door WSi.<br />
Tekst Tjerk van Duinen | Beeld Thermaflex<br />
“Flexalen 600 is een flexibel en eenvoudig te<br />
installeren voorgeïsoleerd leidingsysteem voor<br />
verwarming, koeling en tapwater”, vertelt Andre<br />
Rutten, accountmanager voor Thermaflex.<br />
“Door zorgvuldig te kijken naar het netwerk<br />
en de gevraagde vermogens komen we met de<br />
klant tot een ideale dimensionering en mate<br />
van prefabricage, met als doel een snelle en risicoloze<br />
installatie en een minimum aan warmteverlies<br />
tijdens de operatie. Het kunststof Flexalen<br />
systeem is EN 15632 gecertificeerd, wat een<br />
minimale levensduur van 30 jaar betekent bij<br />
temperaturen van continu 80 graden en pieken<br />
van 95 graden.”<br />
Kleinschaliger<br />
Het verschijnsel warmtenet staat sinds enkele jaren<br />
weer volop in de belangstelling. Rutten “Het<br />
traditionele beeld van een warmtenet is een grote<br />
centrale bron – bijvoorbeeld een energiecentrale<br />
– gekoppeld aan een grootschalig net. Tegenwoordig<br />
zie je een breed scala aan warmte- en<br />
koudenetten in ontwikkeling waarbij steeds vaker<br />
wordt gekozen voor een duurzame centrale bron<br />
met slechts enkele tientallen of honderden aansluitingen.<br />
In nieuwbouw- en renovatieprojecten is<br />
dit een logisch en zeer betaalbaar alternatief voor<br />
een aardgasaansluiting en ook de keus geweest<br />
voor Oranje Nassau's Oord.”<br />
‘Snelheid is cruciaal<br />
voor de installateur<br />
van vandaag’<br />
Tijd is geld<br />
Rutten meldt dat snelheid cruciaal is voor de<br />
installateur van vandaag. “Materiaalkosten zijn<br />
slechts een factor in de totale installatiekosten en<br />
aan tijd is altijd een gebrek. Met flexibele materialen,<br />
lange aaneengesloten lengtes en prefab<br />
aftakkingen gaat de aanleg een stuk sneller! Het<br />
reduceren van het aantal koppelingen in het veld<br />
resulteert tevens in een significante verlaging van<br />
het projectrisico. Deze snelheid is zo mogelijk nog<br />
meer gewaardeerd in renovatieprojecten.”<br />
Prefabricage van aansluitingen maakt snel installeren mogelijk.<br />
Samenwerking met installateur<br />
Welke specifieke oplossing het beste van toepassing<br />
is voor het project, wordt in nauw overleg<br />
met de installateur bepaald. Rutten: “Er is daarom<br />
vanaf een vroeg stadium een nauwe samenwerking<br />
tussen de engineer van Thermaflex en die<br />
van de installateur, die doorloopt in de uitvoering<br />
tot en met de oplevering. Het is in feite een optimalisatieproces<br />
om te komen tot de meest economische<br />
en praktische oplossing voor dat project.<br />
Wij zoeken die samenwerking heel erg op en dat<br />
wordt zeer gewaardeerd.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 75
‘All-in-one’ pomp specialist<br />
Pentair biedt een breed assortiment aan afvalwater- en rioolwaterpompen van het merk Pentair Jung Pumpen. Bovendien beschikt de firma<br />
over schoonwaterpompen van het merk Pentair Sta-Rite. Het brede assortiment gaat gepaard met jarenlange ervaring en uitgebreide kennis<br />
van de verschillende toepassingen. Samen met de klant – of dat nu een gemeente, installateur of loodgieter is – kijkt Pentair naar de oplossing<br />
die het best past bij de specifieke situatie of wens van de klant.<br />
Tekst en beeld Pentair<br />
Al 95 jaar is het merk Pentair Jung Pumpen een begrip als het gaat om oplossingen<br />
op het gebied van utiliteitsbouw, afvalwatertechniek en drukriolering.<br />
Pascal Crielaard, Area Sales Manager Benelux: “Met onze productie vanuit<br />
Steinhagen (Duitsland) en Pisa (Italië) bedienen wij verschillende marktsegmenten<br />
in de Benelux. Zo zijn wij bijvoorbeeld actief in de huishoudelijke<br />
en commerciële sector. Voor deze sectoren hebben wij een uitgebreide serie<br />
dompelpompen voor onder meer regenputten, ondergelopen kelders en kruipruimtes.<br />
Voor het afvoeren van fecaliënhoudend afvalwater hebben wij een<br />
breed scala opvoerinstallaties.”<br />
‘Dankzij ons uitgebreide<br />
assortiment is een klant bij ons<br />
verzekerd van een oplossing die<br />
aansluit bij zijn specifieke wensen<br />
en behoeften’<br />
Nieuwe producten<br />
Ook voor de industriële en gemeentelijke markt heeft Pentair verschillende<br />
pompen voorzien van bijvoorbeeld een versnijdende waaier, vortexwaaier of<br />
kanaalwaaier. “Onlangs is een aantal nieuwe producten toegevoegd aan het<br />
Pentair Jung Pumpen assortiment. Nieuw is onder meer de Hebefix mini, een<br />
compacte opvoerinstallatie. Maar ook de reguliere Hebefix is vernieuwd. De<br />
kwaliteit en betrouwbaarheid zijn hetzelfde gebleven, alleen het reservoir<br />
heeft een nieuw design gekregen. Ook hebben wij een compleet nieuwe productlijn<br />
aan ons assortiment toegevoegd: Drena Line. Deze nieuwe productlijn<br />
biedt hoogwaardige roestvrijstalen dompelpompen en opvoerinstallaties<br />
voor het afvoeren en behandelen van afvalwater”, aldus Crielaard.<br />
Schoonwaterpompen<br />
Sinds kort zijn ook de schoonwaterpompen van het merk Pentair Sta-Rite verkrijgbaar<br />
bij de technische groothandels in de Benelux. Crielaard: “Het merk<br />
Pentair trainingscentrum in Steinhagen.<br />
76 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
De productielocatie van Pentair in Pisa (Italië) waar de Pentair Stsa-Rite lijn wordt<br />
geproduceerd.<br />
Pentair Sta-Rite bestaat al ruim 80 jaar en wordt wereldwijd in meer dan<br />
100 landen verkocht. Onze Europese Pentair Sta-Rite-lijn voor huishoudelijke<br />
watervoorziening en waterafvoer wordt geproduceerd in Italië en heeft<br />
een goede reputatie op het gebied van kwaliteit en duurzaamheid. Het productportfolio<br />
bestaat onder meer uit zelfaanzuigende pompen, meertraps<br />
centrifugaalpompen en compacte pompsystemen voor watervoorziening, irrigatie<br />
en hergebruik van regenwater. Uit deze serie is bijvoorbeeld de Multi<br />
Evo zeer geschikt voor het besproeien van een tuin of landbouwgrond, maar<br />
in deze droge tijden is ook een regenwateropvangsysteem – Dominator RW<br />
Pack – economisch interessant.”<br />
De afvalwaterpompen van het merk Pentair Jung Pumpen worden geproduceerd<br />
in Steinhagen (Duitsland).<br />
Brandbestrijdings- en drukverhogingssystemen<br />
Tot slot biedt Pentair oplossingen voor het bestrijden van brand en het op<br />
druk brengen van water. “Wij bieden verticale en horizontale centrifugaalpompen,<br />
maar ook complete systemen voor de toevoer van schoon water en het op<br />
druk brengen van water voor de industrie. Hierbij is het mogelijk om zowel losse<br />
pompen als hele sets te bestellen. Dankzij ons uitgebreide assortiment is een<br />
klant bij ons verzekerd van een oplossing die aansluit bij zijn specifieke wensen<br />
en behoeften. Een extra voordeel is dat wij onze klanten – loodgieters, installateurs,<br />
adviseurs en gemeentes – de mogelijkheid bieden om een training of<br />
cursus te volgen in ons trainingscentrum in Steinhagen.” ❚<br />
ALL-IN-ONE POMP SPECIALIST<br />
Al ruim 95 jaar zijn wij dé specialist op het gebied van afvalwater-, rioolwater en<br />
schoonwater pompen voor de merken Pentair Jung Pumpen en Pentair Sta-Rite.<br />
• Onze producten worden gemaakt in onze fabrieken in Duitsland en Italië<br />
• Hoogwaardige kwaliteit zorgt voor een betrouwbare werking<br />
• Uitgebreid aanbod van afvalwater, rioolwater en schoonwater pompen<br />
• Verkoop via technische groothandel en partners<br />
• Unieke serviceformule, advies en training<br />
jung-pumpen.nl<br />
© Pentair <strong>2020</strong><br />
Pentair Jung Pumpen | Parallelweg 4, 7100 AC Winterswijk<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 77
WAGENINGEN PLUS ULTRA II<br />
NIEUWBOUW PLUS ULTRA II IS<br />
BREEAM-<strong>NL</strong> ‘EXCELLENT’<br />
In mei <strong>2020</strong> is bedrijfsverzamelgebouw Plus Ultra II in Wageningen opgeleverd. De nieuwbouw is ontworpen en gebouwd conform BREEAM-<strong>NL</strong>score<br />
‘Excellent’. INSTAAN <strong>Installatie</strong>s leverde hier een belangrijke bijdrage aan. In opdracht van vastgoedontwikkelaar Kadans Science Partner<br />
was de Arnhemse installateur verantwoordelijk voor de klimaatinstallaties, sanitaire installaties, sprinklerinstallaties en bijbehorende<br />
regeltechnische installaties.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld INSTAAN <strong>Installatie</strong>s<br />
“Het gebouw is voorzien van een doubletbron<br />
voor warmte- en koudeopslag”, vertelt Laurens<br />
van den Broek, Projectmanager bij INSTAAN <strong>Installatie</strong>s.<br />
“In de naastliggende parkeergarage is<br />
een technische ruimte gebouwd met daarin twee<br />
warmtepompen. Vanuit hier worden gekoeld wa-<br />
‘Dit is het eerste project waarbij wij<br />
prefabricage van installaties op zo’n grote<br />
schaal hebben toegepast’<br />
ter en verwarmingswater door de nieuwbouw verspreid.<br />
Een drycooler op het dak zorgt voor vrije<br />
koeling in de winter en houdt de WKO-installatie<br />
in balans. Voor de kantoren is gekozen voor een<br />
luchtbehandelingskast met warmtewiel, in combinatie<br />
met inductie-units. In de laboratoriumruimtes<br />
wordt gebruik gemaakt van 6-voudige ventilatie<br />
met variabel volume en de mogelijkheid tot<br />
naverwarming. Voor deze ruimtes is een luchtbehandelingskast<br />
met twincoil warmteterugwinning<br />
geïnstalleerd, waardoor kortsluiting tussen de toeen<br />
afvoer van lucht wordt voorkomen.”<br />
INSTAAN <strong>Installatie</strong>s was verantwoordelijk voor de klimaatinstallaties, sanitaire installaties,<br />
sprinklerinstallaties en bijbehorende regeltechnische installaties voor Plus Ultra II.<br />
Naast de WKO-installatie en warmteterugwinvoorzieningen<br />
dragen ook de sanitaire installaties bij<br />
aan de hoge BREEAM-<strong>NL</strong>-score, vertelt Van den<br />
Broek. “In de sanitaire ruimtes worden sec waterbesparend<br />
sanitair en kranen met automatische<br />
drukspoelknoppen toegepast.” De werkzaamheden<br />
in Plus Ultra II zijn in krap een jaar tijd uitgevoerd.<br />
“Vanwege de korte doorlooptijd hebben we<br />
actief gezocht naar bouwtijdverkortende oplossingen.<br />
Door een groot deel van de installaties te<br />
prefabriceren, hebben we enorm veel tijd op de<br />
bouw kunnen besparen. Los van het eindresultaat<br />
(er staat een prachtig pand), is dit project voor<br />
INSTAAN <strong>Installatie</strong>s zeer leerzaam geweest. Dit<br />
is namelijk het eerste project waarbij wij prefabricage<br />
van installaties op zo’n grote schaal<br />
hebben toegepast.” ❚<br />
78 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
TROX luchtbehandelingskast<br />
Mooi strak design.<br />
TROX X-CUBE X2 (Modulaire opbouw,<br />
600 tot 25.000 m³/uur)<br />
TROX X-CUBE X2-Compact (Plug & Play,<br />
600 tot 15.000 m³/uur)<br />
Unieke gepatenteerde TROX deursluiting.<br />
Uitgebreide online configurator voor X-CUBE X2,<br />
X-CUBE X2-Compact, X-CUBE CROFCU (t.b.v. cleanrooms).<br />
Incl. levens cyclus kosten (LCC) berekening.<br />
Uitstekend ontwerp.<br />
Lichtgewicht (tot -25%).<br />
Voor meer informatie of (aan)vragen<br />
neem contact met ons op<br />
via 0183-767300 of trox@trox.nl.<br />
www.trox.nl
WAGENINGEN PLUS ULTRA II<br />
Links: Peter Esko, Accountmanager Luchtbehandeling bij TROX Nederland BV en rechts: Laurens van den Broek, Projectmanager bij INSTAAN <strong>Installatie</strong>s.<br />
KWALITEIT LUCHTBEHANDELINGSKASTEN<br />
VOOR NIEUWBOUW PLUS ULTRA II<br />
In Wageningen is afgelopen mei bedrijfsverzamelgebouw Plus Ultra II opgeleverd. Het gebouw op de campus van Wageningen University &<br />
Research brengt innovatieve bedrijven, start-ups, scale-ups en student-starters samen rond de thema’s voeding, landbouw, duurzaamheid<br />
en gezondheid. Huurders hebben keuze uit een gezonde mix van open en gesloten kantoren, laboratoria, pilot plants en overige onderzoeksruimten,<br />
die geheel naar wens kunnen worden ingedeeld. Om een optimale luchtbehandeling in de diverse ruimtes te borgen, is gekozen voor<br />
mechanisch gebalanceerde ventilatie. De ventilatiesystemen voor de kantoren en laboratoriums worden gevoed door twee centrale luchtbehandelingskasten<br />
van TROX Nederland BV.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld TROX Nederland BV / Walter Sterkenburg<br />
TROX is een wereldspeler in de ontwikkeling,<br />
productie en verkoop van componenten, toepassingen<br />
en systemen voor binnenklimaat en ventilatie.<br />
De groep telt wereldwijd achttien productielocaties<br />
en ruim vierduizend medewerkers, heeft<br />
een omzet van 530 miljoen euro en hecht grote<br />
waarde aan onderzoek en ontwikkeling. “We zijn<br />
één van de voorkeursleveranciers van INSTAAN <strong>Installatie</strong>s,<br />
dat verantwoordelijk was voor alle werktuigbouwkundige<br />
installaties in de nieuwbouw”,<br />
vertelt Peter Esko, Accountmanager Luchtbehandeling<br />
bij TROX Nederland BV. “In samenspraak<br />
met de Arnhemse installateur hebben wij twee<br />
luchtbehandelingskasten geëngineerd, geleverd<br />
en samengebouwd. In de voorbereidende fase<br />
hebben we diverse technieken besproken. Denk<br />
bijvoorbeeld aan verschillende aantallen en typen<br />
ventilatoren en warmteterugwinningsvoorzieningen,<br />
maar ook aan de mogelijke toepassing<br />
van frequentieregelaars en/of EC-motoren.<br />
Op basis van deze adviezen is gekozen voor onze<br />
vrij configureerbare TROX X-CUBE X1 luchtbehandelingskasten<br />
met krachtige EC-motoren<br />
en luchtdebieten van ruim 40.000 m³/h (kantoren)<br />
en 37.000 m³/h (laboratoriumruimtes).<br />
Deze luchtbehandelingskasten worden net over<br />
de grens in het Duitse Anholt geproduceerd.<br />
INSTAAN <strong>Installatie</strong>s heeft de regeltechnische<br />
componenten voor de luchtbehandelingskasten<br />
geleverd en beide kasten in bedrijf gesteld. De<br />
kasten zijn geïnstalleerd in twee technische ruimtes,<br />
die voldoende ruimte bieden voor eventuele<br />
uitbreiding in de toekomst.”<br />
80 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
PLUS ULTRA II WAGENINGEN<br />
In Wageningen is afgelopen mei bedrijfsverzamelgebouw Plus Ultra II opgeleverd.<br />
‘Bij de ontwikkeling van onze producten<br />
worden de strenge eisen van bijvoorbeeld<br />
de farmacie, laboratoria en ziekenhuizen<br />
standaard als uitgangspunt genomen’<br />
BREEAM-<strong>NL</strong> ‘Excellent’<br />
Plus Ultra II is zeer duurzaam ontwikkeld. Zowel<br />
aan het ontwerp als de bouw lag een BREEAM-<strong>NL</strong><br />
‘Excellent’ ambitie ten grondslag. Om dit niveau<br />
te behalen, werd geïnvesteerd in flexibiliteit, robuuste<br />
materialen én efficiënte installaties. De<br />
luchtbehandelingskasten van TROX Nederland BV<br />
leverden hier een belangrijke bijdrage aan, aldus<br />
Esko. “Onze luchtbehandelingskasten onderscheiden<br />
zich door een hoge, solide kwaliteit, grote<br />
betrouwbaarheid en lange levensduur. Bij de ontwikkeling<br />
van onze producten worden de strenge<br />
eisen van bijvoorbeeld de farmacie, laboratoria<br />
en ziekenhuizen standaard als uitgangspunt<br />
genomen. Om een optimale hygiëne te borgen,<br />
worden onze luchtbehandelingskasten van meet<br />
af aan standaard uitgevoerd conform de VDI<br />
6022 richtlijn. De luchtbehandelingskasten worden,<br />
zowel van binnen als van buiten, bovendien<br />
standaard voorzien van een poedercoating in RAL<br />
9016 (verkeerswit). Andere RAL-kleuren zijn als<br />
optie mogelijk. Ook worden standaard symbolen<br />
op de kasten weergegeven, zodat installateurs<br />
en onderhoudspartijen direct kunnen zien welke<br />
onderdelen zich waar bevinden. Deze en andere<br />
innoverende ontwerpstandaarden worden door<br />
steeds meer fabrikanten overgenomen.” Iedere<br />
luchtbehandelingskast wordt volgens de specifieke<br />
wensen van de klant geconfigureerd. “Alle componenten<br />
worden vervolgens perfect op elkaar<br />
afgestemd en met de vertrouwde TROX-kwaliteit<br />
geleverd. Voor bijna elke denkbare toepassing<br />
wordt zo de optimale oplossing gemaakt.”<br />
De ventilatiesystemen voor de kantoren en<br />
laboratoriums worden gevoed door twee centrale<br />
luchtbehandelingskasten van TROX Nederland BV.<br />
Warmteterugwinning en<br />
stoombevochtiging<br />
In de luchtbehandelingskasten voor Plus Ultra<br />
II wordt actief warmte teruggewonnen. Voor de<br />
kantoren is gekozen voor een warmtewiel met<br />
een rendement van 75%, terwijl in de luchtbehandelingskast<br />
voor de laboratoriumruimtes een<br />
twincoilsysteem met een rendement van 70,6%<br />
is geïntegreerd. Aan de luchtbehandelingskast<br />
voor de laboratoriumruimtes is tevens een stoombevochtiger<br />
gekoppeld die het water tot het kookpunt<br />
verwarmt en met de opgewekte stoom de<br />
binnenlucht bevochtigt, om zo de gewenste relatieve<br />
vochtigheid van de lucht te realiseren.<br />
Luchttechnische componenten<br />
Naast de luchtbehandelingskasten heeft TROX Nederland<br />
BV ook de luchttechnische componenten<br />
voor de laboratoriumruimtes van Plus Ultra II geleverd.<br />
Denk bijvoorbeeld aan de variabel volumeregelaars,<br />
constant volumeregelaars en roosters. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 81
’WE STAAN ELKE DAG WEER FRIS IN DE RING’<br />
KNOKKEN VOOR LEVERTIJDEN<br />
De huidige wereldperikelen maken het veel ondernemers lastig om aan alle vraag te kunnen voldoen en afspraken na te komen. Zeker wanneer<br />
zij afhankelijk zijn van toeleveringen van materialen. Eens te meer als die op verschillende continenten gemaakt worden en van over de hele<br />
wereld vandaan moeten komen. Dat weet John Mooij, commercieel directeur bij paneelbouwbedrijf Elektro Internationaal in Woerden, maar<br />
al te goed. “Wij staan voor tijdig leveren, daaraan willen we geen concessies doen”, voegt hij toe. “En dat is momenteel de grootste uitdaging.”<br />
Tekst en beeld Elektro Internationaal<br />
82 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Planningsmanager Tim van Eijk en hoofd inkoper Aakil Abarkane.<br />
“De wereld kan – zoals we momenteel ervaren<br />
– dusdanig op zijn kop komen te staan, dat we<br />
onze materialen en componenten niet altijd op<br />
tijd geleverd kunnen krijgen. Dan kun je als bedrijf<br />
de allerbeste bedoelingen hebben, maar kunnen<br />
het productieproces en daaraan gerelateerde levertijden<br />
toch onder druk komen te staan”, schetst<br />
Mooij een voor veel bedrijven herkenbaar beeld.<br />
‘We hebben het<br />
‘voordeel’ dat<br />
we aan kritische<br />
energiegebruikers<br />
leveren’<br />
‘Het niet aangeleverd krijgen van maar één<br />
klein onderdeel, kan cruciaal zijn’<br />
Één klein onderdeel kan cruciaal zijn<br />
Gelukkig heeft Elektro Internationaal de vingers<br />
aan de juiste knoppen. Onder de huidige omstandigheden<br />
kan de bouwer van energiedistributieen<br />
besturingspanelen zich bijzonder gelukkig prijzen<br />
met een gedreven en inventief team dat zich<br />
dag in dag uit inzet om de juiste onderdelen op<br />
de juiste tijd op de juiste plek te krijgen. Key daarin<br />
zijn planningsmanager Tim van Eijk en hoofd<br />
inkoper Aakil Abarkane. Samen met de chefs van<br />
de verschillende werkplaatsen zitten zij bovenop<br />
de projectplanning en de daaraan gerelateerde<br />
inkoop van componenten. Abarkane houdt dagelijks<br />
de overzichten bij van de vele onderdelen die<br />
nodig zijn voor het bouwen van een eindproduct.<br />
“Het niet aangeleverd krijgen van maar één klein<br />
onderdeel kan cruciaal zijn”, vertelt hij. “Het werkt<br />
precies als bij het maken van een personenauto:<br />
als je de versnellingspook niet hebt, dan kun je<br />
de auto niet afbouwen. We moeten dus continu<br />
zoeken naar de optimale besteltijd, eventuele oplossingen<br />
voor vertraagde producten of zelfs alternatieve<br />
componenten om vooral onze afspraken<br />
na te kunnen komen en op tijd te kunnen leveren.”<br />
Tijdkritische leveringen<br />
“In de huidige markt is het soms echt knokken”,<br />
vervolgt Abarkane. “We moeten zorgen dat we de<br />
lijnen kort houden met de leverancier en onze zaak<br />
goed onderbouwen. Op grote projecten hebben<br />
we bovendien te maken met de voortgang van de<br />
bouw van een project. Het komt voor dat de dag<br />
nadat de hoofdverdeler door een open zijwand in<br />
het pand geplaatst moet worden, de betreffende<br />
ontbrekende muur erin gezet wordt. De levering is<br />
daardoor ook nog eens extra tijdkritisch: een dag<br />
later kan zo’n enorm distributiepaneel gewoon op<br />
geen enkele manier meer het pand in. Als wij niet<br />
op tijd zijn met plaatsen, lopen de bouw en de rest<br />
van het project uit de planning. Dat willen we te<br />
allen tijde voorkomen.”<br />
Control towers en opdrachten voor<br />
kritische processen<br />
En dus werkt de inkoopafdeling van Elektro<br />
Internationaal nauw samen met projectplanners<br />
van installateurs enerzijds en de supply-chain<br />
managers van leveranciers anderzijds. Van Eijk:<br />
“De elektrotechnische onderdelen moeten we,<br />
ondanks alles, op tijd in huis te krijgen. Gelukkig<br />
hebben we in de loop der tijd een goede band<br />
opgebouwd met wereldspeler Schneider Electric,<br />
een multinational die de zaken bijzonder<br />
goed op orde heeft. Van onze ruim 40-jarige<br />
samenwerking kunnen wij in tijden als deze<br />
profiteren. Mede dankzij de zogenaamde<br />
‘control towers’ die Schneider Electric op drie<br />
continenten heeft. Daar worden alle levertijden<br />
van elektrotechnische onderdelen vanuit hun<br />
eigen fabrieken nauwgezet bijgehouden én is<br />
men op de hoogte van de projecten in de landen<br />
waar de producten naartoe moeten. De voorraad<br />
die beschikbaar is, wordt uitgeleverd aan de<br />
hand van een aantal criteria, waarbij in de<br />
huidige wereldtoestand projecten voor kritische<br />
sectoren voorrang krijgen. Elektro Internationaal<br />
heeft in dit geval het ‘voordeel’ dat we aan<br />
kritische energiegebruikers leveren, zoals<br />
bedrijven in de voedselvoorziening, datacenters,<br />
telecommunicatie, farmacie, gezondheidszorg<br />
en luchtvaart. Bijna dagelijks leveren we een<br />
bijgewerkte lijst aan bij Schneider Electric van<br />
projecten in deze sectoren. We beseffen daarbij<br />
maar al te goed hoe mooi het is dat we een<br />
brede spreiding hebben in ons werk. Gelukkig<br />
zijn we niet van slechts één markt afhankelijk.”<br />
Data met één muisklik beschikbaar<br />
“Bovendien”, vervolgt Van Eijk, “plukken we nu<br />
de vruchten van onze jarenlange investeringen<br />
in digitalisering van informatiestromen. We hebben<br />
custom programmatuur gebouwd en ingericht<br />
met verschillende dashboards die met één<br />
muisklik het overzicht geven dat we nodig hebben.<br />
Bijvoorbeeld van wat er is ingekocht, wanneer<br />
goederen binnen gaan komen en voor welke<br />
projecten. Op die manier zitten we bovenop de<br />
leveringsinformatie en kunnen we projecten goed<br />
inplannen. Dat alles samen laat Elektro Internationaal<br />
goed draaien in deze lastige tijd. Zekerheden<br />
over hoe de zaken zich zullen ontwikkelen in<br />
de toekomst hebben we natuurlijk niet, maar de<br />
strijd voor die tijdige levering gaan we hoe dan<br />
ook aan. We staan elke dag weer fris in de ring.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 83
T-box<br />
Bediend alle<br />
units door<br />
één regelaar<br />
LEO D<br />
Downflowunit<br />
GASLOOS VERWARMEN EN VENTILEREN VAN BEDRIJFSRUIMTEN<br />
FLOWAIR SYSTEM<br />
Het Bredase Flowair is specialist in het leveren van complete, innovatieve, unieke verwarmings- en ventilatie-oplossingen<br />
voor bedrijfsruimten. Maak nu kennis met de Flowair elektrische luchtverwarmers LEO EL en OxeN ventilatie-units.<br />
Tekst Tjerk van Duinen | Beeld Flowair Nederland<br />
84 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
LEO EL<br />
Elektrische<br />
Luchtverwarmer<br />
OXeN<br />
EliS G<br />
Industrieel<br />
luchtgordijn<br />
Kanaalloze ventilatie-unit<br />
met warmteterugwinning<br />
Elektrisch verwarmen<br />
zonder warmtepomp<br />
Elektrische luchtverwarmers zijn een goed alternatief<br />
voor grootzakelijk verbruikers. Bij het verduurzamen<br />
van bedrijfspanden lopen gebouweigenaren<br />
en gebruikers vaak aan tegen hoge<br />
investeringskosten. Daarnaast krijgen nieuwe<br />
en te renoveren gebouwen steeds vaker geen<br />
gasaansluiting meer. Een warmtepomp biedt<br />
een gunstig rendement, maar bij installaties<br />
met grote vermogens zijn de investeringen vaak<br />
erg hoog. Flowair biedt hiervoor een goed en<br />
betaalbaar all-electric alternatief dat geschikt<br />
is voor bedrijfshallen, werkplaatsen, maar ook<br />
voor sporthallen of kleine tot grote distributiecentra<br />
waar mogelijk ook handling en/of<br />
assemblage plaatsvindt.<br />
Het all-electric concept van Flowair is een samenspel<br />
van een aantal slimme componenten.<br />
Joost Jansen van Flowair Nederland legt uit:<br />
“Met een aansluiting groter dan drie keer 80<br />
Ampère vallen bedrijven of instellingen meestal<br />
onder de categorie grootzakelijk en daar geldt<br />
een tarief van vijf tot zeven cent per kilowattuur.<br />
Elektrisch verwarmen is door de lage aanschafinvestering,<br />
geringe onderhoudskosten en<br />
lange levensduur in dit soort situaties zeker een<br />
interessante oplossing. Bijkomend voordeel is<br />
dat de elektrotechnische infrastructuur met onderverdeelkasten<br />
e.d. vaak al aanwezig is in dit<br />
soort panden.”<br />
‘Elektrisch<br />
verwarmen is<br />
door de lage<br />
aanschafinvestering,<br />
geringe<br />
onderhoudskosten<br />
en lange levensduur<br />
een interessante<br />
oplossing’<br />
Luchtverwarming, ventilatie en<br />
luchtgordijnen<br />
Flowair biedt een totaalpakket aan producten waarmee<br />
de verwarming en ventilatie van bedrijfshal of<br />
object kan worden uitgewerkt. Jansen: “Allereerst<br />
hebben we de LEO EL luchtverwarmers in twee varianten,<br />
met een regelbare capaciteit van 6 tot 10 kW<br />
en 9-16-23 kW. Deze compacte apparaten kunnen<br />
zowel op een wand als aan het plafond bevestigd<br />
worden. Ter ondersteuning biedt Flowair de LEO<br />
D downflowunits, die vanaf het plafond voor een<br />
goede lucht- en warmteverdeling in de hal zorgen.<br />
In 2016 hebben we de OXeN op de markt gebracht,<br />
een kanaalloze ventilatieunit met WTW (warmteterugwinning)<br />
en naverwarming. Uitgevoerd met een<br />
dubbele kruisstroomwisselaar zorgt deze decentrale,<br />
energiezuinige ventilatie-unit voor toevoeging van<br />
verse lucht. Ten slotte levert Flowair de ELiS luchtgordijnen,<br />
een eveneens energiezuinige manier om<br />
warmteverlies bij overheaddeuren en dockshelters te<br />
voorkomen. Al deze producten zijn standalone toe te<br />
passen of centraal en geautomatiseerd te bedienen<br />
met de T-Box touchscreen-bediening.”<br />
Recirculatie<br />
Als er machines in de hal staan die warmte opwekken,<br />
zullen de Flowair-systemen in recirculatiemodus<br />
komen. Jansen: “We werken per unit met<br />
twee sensoren die meten op vloer- en dakniveau.<br />
Afhankelijk van het temperatuurverschil worden<br />
de verschillende units via de T-Box regeling individueel<br />
aangestuurd. Dus genereren de machines<br />
in de hal voldoende warmte, dan gaan de units<br />
automatisch recirculeren en voegen ze warmte toe<br />
zonder extra energieverbruik. Dankzij deze slimme<br />
regeling wordt de zogenaamde interne warmtelast<br />
op vloerniveau optimaal benut en draagt<br />
deze bij aan een fikse energiebesparing.”<br />
Luxe<br />
Voor het elektrisch verwarmen van bedrijfsruimten<br />
is het Flowair-concept een slim en vooral betaalbaar<br />
alternatief. Jansen: “Vaak gaat de gedachte<br />
bij kleinere vermogens en laagtemperatuur afgifte<br />
naar opwekking d.m.v. een warmtepomp. Echter in<br />
situaties waarbij geen koeling gewenst is, blijkt hierdoor<br />
een belangrijke functie van de warmtepomp<br />
overbodig. Hoe luxe wil men het maken? Met de<br />
investering van een paar Flowair luchtverwarmers<br />
in combinatie met de automatische regeling is een<br />
flinke hal al optimaal te verwarmen. <strong>Installatie</strong>,<br />
aanschaf, onderhoud en afschrijvingskosten liggen<br />
bij deze oplossing aanzienlijk lager dan bij iedere<br />
andere, alternatieve verwarmingsoplossing.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 85
GASLOOS VERWARMEN VAN BEDRIJFSRUIMTEN<br />
LEO EL<br />
NIEUW 170°<br />
ELEKTRISCHE<br />
LUCHTVERWARMER<br />
• Leverbaar in 2 uitvoeringen:<br />
LEO EL S: 6-10 kW & LEO EL L: 9-16-23 kW<br />
• Comfortabel en efficiënt verwarmen<br />
• Unieke proportionele vermogensregeling [kW] op basis van ΔT [i.c.m. T-BOX]<br />
• Standaard Modus – GBS koppeling mogelijk<br />
• Automatische beveiliging tegen oververhitting<br />
• Wand of plafond montage<br />
• Compleet geleverd met universele montage console<br />
• Te bedienen met de eenvoudige TS thermostaat 3-standenregeling aan/uit<br />
of d.m.v. deze T-BOX touchscreen regeling incl. klokprogramma<br />
voor uitgebreide regelbaarheid (voor aansturing van max. 31 units)<br />
UIT VOORRAAD LEVERBAAR<br />
Levering via de technische groothandel<br />
FLOWAIR | SPECIALIST IN LEVEREN VAN COMPLETE, INNOVATIEVE<br />
EN UNIEKE VERWARMING EN VENTILATIE-OPLOSSINGEN<br />
FLOWAIR NEDERLAND | MINERVUM 7268 | 4817 ZM BREDA | T(0)76 - 581 53 11 | E INFO@FLOWAIR.<strong>NL</strong> @ | I WWW.FLOWAIR.<strong>NL</strong>
Hemmink:<br />
altijd een passende<br />
oplossing voor jou<br />
Slim & snel installeren<br />
Met gemak installeren zonder onnodig veel tijd kwijt te<br />
zijn: dat wil toch iedereen! Zeker in onze sector waarin<br />
personeelstekort een serieuze uitdaging vormt.<br />
Vanuit deze visie levert Hemmink al sinds 1951 producten,<br />
oplossingen en services voor elektrotechnische<br />
toepassingen in de utiliteit en woningbouw. Samen met<br />
jou, onze leveranciers en partners gaan we voor een<br />
duurzame en vernieuwende manier van bouwen. Denk<br />
hierbij aan oplossingen als stekerbare installaties en<br />
verspanend gereedschap tot verankeringssystemen en<br />
diverse bevestigingsmaterialen.<br />
De specialisten van Hemmink staan klaar om jou – op<br />
locatie – te ondersteunen: van a tot z. Dát is slim & snel<br />
installeren met Hemmink.<br />
Snel<br />
monteren<br />
Stekerbaar<br />
installeren<br />
Aarding<br />
Verspaning<br />
www.hemmink.nl/slim-en-snel-installeren<br />
Onderdeel van HANZESTROHM
NIEUW-WEERDINGE MANDEBROEK 3<br />
NIEUW EN INNOVATIEF WOONCONCEPT HOUDT STARTERS IN NIEUW-WEERDINGE, DRENTHE<br />
BETAALBAAR, ALL-ELECTRIC EN<br />
TOEKOMSTBESTENDIG WONEN<br />
Het dorp Nieuw-Weerdinge in Drenthe kampt al jaren met wegtrekkende jongeren, omdat betaalbare starterswoningen ontbreken. Om hiermee<br />
de strijd aan te gaan en om de economie in het dorp te behouden en te stimuleren, zijn verschillende dorpsbewoners op zoek gegaan naar<br />
een hoogwaardig én betaalbaar woonconcept. Zij kwamen uit bij Q-vention, dat een toekomstbestendig en gecertificeerd bouwsysteem voor<br />
energiepositieve woningen heeft ontwikkeld. Op basis van dit bouwsysteem, de woonbehoeften van de starters én hun beschikbare budget<br />
worden in nieuwbouwgebied Mandebroek 3 vier twee-onder-een-kapwoningen gebouwd. De woningen worden opgebouwd uit kant-en-klare<br />
elementen die op de bouwplaats in een mum van tijd in elkaar kunnen worden geschoven.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Q-vention en Hager<br />
De Q-vention woningen krijgen een inhoud van<br />
zo’n 340 kuub en bestaan uit een begane grond<br />
en eerste verdieping. “Aan de basis van de woningen<br />
ligt een duurzame houten constructie,<br />
afgewerkt met vocht- en brandwerend Magoxx ® -<br />
plaatmateriaal uit gemalen kiezelstenen, circulair<br />
Neopor ® -isolatiemateriaal en triple beglazing”,<br />
vertelt Ben Verstraten, technisch directeur van<br />
Q-vention. “Dankzij de hoogwaardige schil (Rcwaarde:<br />
10,6) gaat geen warmte verloren en kan<br />
flink bespaard worden op het energieverbruik. In<br />
alle woningen komt een all-electric installatie met<br />
doorstroomboilers, infrarood vloerverwarming<br />
en een CO 2<br />
-gestuurd Fresh-r ventilatiesysteem.<br />
Bovendien beschikken de woningen straks over<br />
een zonnedak, die genoeg energie opwekt om in<br />
het normale huishoudelijke verbruik te voorzien.<br />
Hier wordt ook een energieprestatiegarantie op<br />
afgegeven. Door de energiestromen nauwkeurig<br />
te monitoren, regelen en optimaliseren, blijven<br />
stroomverbruiken tot een minimum beperkt,<br />
wordt de levensduur van de installaties verlengd<br />
en kan onderhoud op maat worden geleverd.”<br />
Industriële, gestandaardiseerde<br />
bouwaanpak<br />
Inmiddels heeft Q-vention meerdere woningen<br />
opgeleverd, in Almere, Uden, Mierlo en Helvoirt.<br />
Het project in Nieuw-Weerdinge is echter het<br />
startschot voor een verdere industriële bouwaanpak<br />
met gestandaardiseerde en coherente bouwelementen<br />
en installaties, waardoor bouwtijden<br />
nog verder worden verkort en ontwikkel- en bouwkosten<br />
beperkt blijven, vertelt Verstraten. “Om<br />
hier optimaal invulling aan te geven, zijn we op<br />
zoek gegaan naar ketenpartners. Onder meer voor<br />
het all-electric concept. Al snel kwamen we uit<br />
bij Hager, dat goed georganiseerd is in de bouw<br />
en hoge kwaliteit producten levert. Bovendien is<br />
Hager heel innovatief. De organisatie durfde het<br />
aan om bestaande producten te finetunen en<br />
standaardiseren voor de Q-vention bouwmethode<br />
én om out-of-the-box de mogelijkheden voor het<br />
‘nieuwe bouwen’ te verkennen.”<br />
Plintgootsysteem<br />
“Ben Verstraten was op zoek naar een goede en<br />
betrouwbare manier om de opgewekte energie<br />
door de woningen te verdelen”, vertelt Werner<br />
Roovers, Accountmanager Woningbouw & Concepten<br />
bij Hager. “Hij was zeer enthousiast over<br />
ons plintgootsysteem, dat in de gevelpanelen<br />
geïntegreerd kan worden en waarin alle elektrotechnische<br />
bekabelingen worden weggewerkt.<br />
Het plintgootsysteem heeft de look & feel van een<br />
plint, met als voordeel dat in het werk eenvoudig<br />
aansluitingen voor contactdozen, antenne- en<br />
data-installaties te positioneren zijn. Dit scheelt<br />
enorm veel werk op de bouwplaats.”<br />
Smart Home domotica-oplossing<br />
De gootsystemen worden in diverse ruimtes geïnstalleerd,<br />
vertelt Roovers. “Bovendien hebben we<br />
een voorstel gedaan voor een toekomstbestendig<br />
en flexibel Smart Home domotica-oplossing, waarbij<br />
alle installaties eenvoudig middels een smartphone<br />
benaderd en beheerd kunnen worden. Inclusief<br />
eventuele afwezigheidsscenario’s. Via een<br />
Q-vention meerwerklijst kunnen bewoners de installatie<br />
finetunen. Bijvoorbeeld door energiemo-<br />
Domovea: totale controle middels je smartphone en<br />
integratie van IoT-apparaten.<br />
Hager SL-plintgoot.<br />
88 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
MANDEBROEK 3 NIEUW-WEERDINGE<br />
In nieuwbouwgebied Mandebroek 3 worden vier twee-onder-een-kapwoningen gebouwd, op basis van het Q-vention bouwsysteem voor energiepositieve woningen.<br />
‘Het project in Nieuw-Weerdinge is het<br />
startschot voor een verdere industriële<br />
bouwaanpak met gestandaardiseerde en<br />
coherente bouwelementen en installaties’<br />
buskabels”, aldus Lawant. “De slimme schakelaars<br />
met sensoren/actoren worden niet zoals gebruikelijk<br />
geïntegreerd in de meterkast, maar komen in<br />
de centraaldozen bij de lichtpunten. Hager biedt<br />
hier diverse oplossingen voor aan, waarmee de installatie<br />
aanzienlijk wordt vergemakkelijkt.” ❚<br />
nitoring en/of de aansturing van zonwering en<br />
rolluiken in het systeem te integreren. Daarnaast<br />
kunnen zij in de toekomst ook zelf functionaliteiten<br />
toevoegen, zoals een weerstation en extra<br />
verlichtingsarmaturen. Om Q-vention te ontzorgen<br />
in de installatie van de Smart Home systemen en<br />
elektravoorzieningen hebben wij Ben Verstraten<br />
in contact gebracht met Linde Kroon Elektrotechniek,<br />
waarmee de all-electric installatie verder<br />
wordt uitgewerkt/geoptimaliseerd.”<br />
Slim en kant-en-klaar<br />
“Onze uitdaging is om de elektrotechnische installaties<br />
zodanig te standaardiseren, dat een slimme<br />
en kant-en-klare (basis)installatie ontstaat die<br />
bovendien zeer eenvoudig geïnstalleerd kan worden”,<br />
vertelt Jeroen Lawant, Directeur van Linde<br />
Kroon Elektrotechniek. “Alle woningen worden<br />
uitgerust met een Hager Vision meterkast. Vanaf<br />
deze meterkast vertrekt één voedingskabel naar<br />
de keuken, waar een Hager onderverdeler alle keu-<br />
keninstallaties voedt. Hierdoor hoeven, voor de<br />
aansluiting van extra apparatuur en wandcontactdozen<br />
in de toekomst, geen bekabelingen meer<br />
richting de meterkast getrokken te worden.” Ook<br />
op de verdieping komt een onderverdeler, voor de<br />
voeding van bijvoorbeeld de wasmachine, wasdroger<br />
en pv-omvormer. Tot slot wordt een separate<br />
onderverdeler voor de doorstroomboilers geïnstalleerd.<br />
“Voor de huisautomatisering is gekozen<br />
voor een KNX-installatie met een basis aan/uitschakeling,<br />
die naar wens kan worden uitgebreid<br />
met een dimfunctie, app-functie en monitoring.”<br />
Om een snelle installatie van alle elektravoorzieningen<br />
mogelijk te maken, verkent Linde Kroon<br />
Elektrotechniek op dit moment de mogelijkheden<br />
van kant-en-klare elektrakabelbomen met connectoren,<br />
waarmee de Hager wandcontactdozen en<br />
verlichtingsschakelaars eenvoudig gevoed kunnen<br />
worden. “Het kabeltracé voor de KNX-verlichting<br />
(schakelaars, lichtpunten) wordt uitgevoerd met<br />
Hager Vega-verdeler.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 89
STEKERBAAR INSTALLEREN:<br />
DE ANDERE AANPAK VOOR DE BOUWSECTOR<br />
De combinatie van het tekort aan goede vakmensen en kortere bouwtijden vraagt om een andere aanpak in de bouwsector. Daarnaast heeft<br />
de markt te maken met een stijgende vraag naar flexibiliteit, circulair bouwen en duurzaamheid. Deze situatie vergt creativiteit en nieuwe<br />
manieren van bouwen, ook voor de installatiebranche.<br />
Tekst en beeld Hemmink / Hanzestrohm<br />
Stekerbaar installeren kan een oplossing zijn voor<br />
de uitdagingen in onze branche. Dankzij volledige<br />
pre-engineering, prefab onderdelen en de<br />
plug-and-play installatiemogelijkheden installeer<br />
je namelijk snel en efficiënt.<br />
Focus op de voorbereiding<br />
In tegenstelling tot conventioneel installeren richt<br />
stekerbaar installeren zich vooral op de kracht<br />
van de voorbereiding. “De installateur hoeft zelf<br />
geen producten meer in elkaar te zetten, kabels te<br />
trekken en componenten aan te sluiten, maar kan<br />
direct starten met installeren”, benadrukt Steven<br />
Lemmens, business manager Slim & Snel Installeren<br />
bij Hemmink. “De bekabeling wordt niet meer<br />
ad hoc op locatie gemaakt maar vooraf, in een gecontroleerde<br />
omgeving. Een goede voorbereiding,<br />
waarbij de juiste aansluit- en doorschakelpunten<br />
en kabellengtes worden bepaald, uitgetekend en<br />
gecontroleerd, is hiervoor onontbeerlijk. Dankzij<br />
de toepassing van duidelijke stekercoderingen<br />
worden aansluitfouten en faalkosten voorkomen.<br />
Bovendien kan vijf tot tien keer sneller worden<br />
gewerkt. Stekerbare installaties vragen minder<br />
vakkundig personeel en wanneer je de reiskosten,<br />
arbeidstijd en -kosten meerekent, is stekerbaar installeren<br />
in de meeste gevallen voordeliger.”<br />
Slim & Snel Installeren met Adels<br />
Hemmink vertegenwoordigt in Nederland exclusief<br />
het stekerbare systeem AC 166G van Adels-<br />
Contact, dat bewezen uitwisselbaar is met het<br />
GST18-systeem. Het pakket omvat aansluit- en<br />
verbindingssnoeren, stekers en schakel- en verdeelboxen.<br />
Alles van hoge kwaliteit en vrijwel alle<br />
componenten zijn zonder gereedschap te bevestigen.<br />
Ook zijn er combinaties mogelijk met het<br />
bevestigingsmateriaal van JMV en Schnabl of de<br />
schakeldozen van Wiska. Een totaaloplossing dus,<br />
met alle benodigdheden bij één leverancier.<br />
Intensieve begeleiding<br />
bij een project<br />
Lemmens: “We bezoeken dagelijks installatiebedrijven<br />
om de voordelen van stekerbaar installeren<br />
te duiden. Bovendien verzorgen we maatwerk<br />
Een recent stekerbaar project is het Amsterdam RAI Hotel.<br />
‘De installateur hoeft zelf geen producten<br />
meer in elkaar te zetten, kabels te trekken en<br />
componenten aan te sluiten, maar kan direct<br />
starten met installeren’<br />
trainingen en inventariseren we samen met onze<br />
klanten welke projecten zich lenen voor stekerbaar<br />
installeren. Wanneer een installateur kiest voor<br />
stekerbaar installeren, dan biedt Hemmink indien<br />
gewenst intensieve begeleiding en advies.” Hij legt<br />
uit hoe zo’n traject er bijvoorbeeld uit kan zien:<br />
- Inventarisatie en persoonlijk advies:<br />
“Allereerst worden de wensen van de klant geïnventariseerd<br />
en eventueel op locatie afgestemd.<br />
Op basis van de aangeleverde technische tekeningen<br />
van het project werkt één van onze sales<br />
engineers op de binnendienst een projectie en<br />
90 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Tot in detail uitgewerkte projectie.<br />
Plug-and-play installeren<br />
offerte op maat uit. Desgewenst worden ook<br />
meerdere opties uitgerekend om alle mogelijkheden<br />
te tonen en passend advies te geven.”<br />
- Projectie en offerte op maat:<br />
“Vervolgens wordt deze projectie tot in detail uitgewerkt.<br />
Vanaf de meterkast of het voedingspunt<br />
worden de snoeren ingetekend naar de verdelers<br />
en naar het toe te passen (prefab) schakelmateriaal.<br />
De groepenverdeling is ook eenvoudig af<br />
te lezen in de gemaakte projectietekeningen. De<br />
bijgevoegde materiaallijst geeft een goed overzicht,<br />
met daarin duidelijk weergegeven de types<br />
en aantallen snoeren, inclusief de bruto prijzen<br />
en natuurlijk de bruto totaalprijs voor het project.<br />
Vanzelfsprekend wordt gerekend conform de wettelijke<br />
normen en eisen. Zo zijn de totaalkosten<br />
snel inzichtelijk.”<br />
- Toelichting projectie en offerte:<br />
“Een adviseur van Hemmink komt de projectie vervolgens<br />
in een persoonlijk gesprek toelichten. Is<br />
alles goed ingetekend? Heel belangrijk, want de<br />
projectie wordt immers niet alleen gebruikt om<br />
de prijs te bepalen, maar ook als leidraad tijdens<br />
de installatie op de bouw zelf. Bij akkoord worden<br />
de producten bij de elektrotechnische groothandel<br />
naar keuze besteld. Tussentijds en/of bij de<br />
opstart van het project is onze adviseur beschikbaar<br />
om nogmaals op locatie het project door<br />
te nemen en/of extra advies over de installatie<br />
te geven. Als het project is opgeleverd, maakt de<br />
specialist of sales engineer graag een afspraak om<br />
het traject te evalueren.”<br />
- Begeleiding tijdens het logistieke proces:<br />
“Bij het logistieke proces kan Hemmink je veel<br />
werk uit handen nemen. In samenwerking met<br />
onze groothandelspartners en technische assemblagebedrijven<br />
zorgen wij dat de materialen per<br />
verdieping of per ruimte worden verpakt en op<br />
het juiste moment op de bouwplaats gekit worden<br />
afgeleverd. Dit zorgt voor de juist sturing van<br />
materialen en voorkomt dat men moet zoeken<br />
naar artikelen of materiaal vergeet. Ook dat bespaart<br />
in totaliteit veel tijd.” Vervolgens is het nog<br />
slechts een kwestie van plug en play installeren.<br />
“Alle (geschakelde) voedingen en schakelingen<br />
zijn voorzien van een eigen kleurcodering, wat het<br />
installeren makkelijker maakt en bijdraagt aan<br />
een reductie van de faalkosten. Dat is nog eens<br />
efficiënt en tijdbesparend!”<br />
Flexibele verpakking en snelservice<br />
Ook kan Hemmink maatwerkproducten assembleren,<br />
testen en leveren, aldus Lemmens. “Doordat<br />
we eigen voorraden hebben, kunnen we<br />
flexibele verpakkingseenheden leveren en hebben<br />
we voor een geselecteerd aantal artikelen<br />
een speciale snelservice. Producten op voorraad<br />
worden direct uitgeleverd of anders binnen enkele<br />
dagen geproduceerd. Zo heeft de klant het<br />
gewenste product snel op het project en ontstaat<br />
er geen vertraging in de werkzaamheden.”<br />
Meer over Hemmink<br />
Hemmink is opgericht in 1951 en levert producten,<br />
oplossingen en concepten die toegepast<br />
worden in de (woning)bouw, utiliteit en industrie.<br />
Hemmink voorziet onder andere technische<br />
groothandels, installateurs, woningbouwverenigingen<br />
en de industrie van innovatieve concepten<br />
en oplossingen. Sinds 18 juni <strong>2020</strong> is Hemmink<br />
onderdeel van Hanzestrohm, de overkoepelende<br />
groep waar ook de bedrijven KWx en Kairos deel<br />
van uitmaken.<br />
Kennispartner voor bouw,<br />
industrie en infra<br />
Naast het aanbieden van een groot assortiment<br />
kwalitatieve producten helpt Hemmink klanten<br />
graag als kennispartner met thema’s als slim &<br />
snel installeren, veilig & comfortabel wonen en<br />
industrieel kabelmanagement. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 91
THEMA BEKABELING<br />
KABELS, BEDRADING EN KABELACCESSOIRES MET DUITSE KWALITEIT<br />
TOTAALLEVERANCIER MET EEN HOGE SERVICEGRAAD<br />
Met 55 vestigingen in 36 landen is Helukabel wereldwijd een toonaangevende speler op het gebied van kabels, bedrading en kabelaccessoires.<br />
Via de Product Finder, een handige zoekfunctie op de website, zijn maar liefst 34.000 producten op voorraad aan te treffen. “Je kunt gerust<br />
stellen dat wij een totaalleverancier zijn.”<br />
Tekst Tjerk van Duinen | Beeld Helukabel<br />
De van origine Duitse onderneming is al sinds 1978 actief als producent en<br />
leverancier van kabels, draden en kabeltoebehoren. “Voor de industrie zijn we<br />
een marktleider, daar liggen ook onze roots”, vertelt Jasper van Beusekom,<br />
managing director van Helukabel Nederland. “De laatste jaren zijn we onze<br />
focus aan het verbreden, onder meer richting duurzame technieken, HVAC,<br />
zonne-energie en laadsystemen voor auto’s.”<br />
Toegevoegde waarde<br />
Bij die verbreding van de focus zijn de roots van Helukabel in de industrie<br />
een voordeel. Van Beusekom: “Voor de industrie gelden in de regel zwaardere<br />
normen. Dat betekent dat we voor de nieuwe aandachtsgebieden hoge<br />
Duitse kwaliteit kunnen leveren. Vooral voor bouwgerelateerde installateurs<br />
hebben we veel toegevoegde waarde in huis, zowel wat producten betreft<br />
als in onze uitgebreide service. Vroeger zaten er een cv-ketel en thermostaat<br />
in een huis, nu kun je zonnepanelen, zonneboilers, airco’s, warmtepompen,<br />
grondwatersystemen, beveiliging, toegangstechniek, datanetwerken, brandmelding<br />
en wat al niet meer tegenkomen, elk met hun eigen bekabeling en<br />
eisen. Voor al deze toepassingen heeft Helukabel de beste producten in huis.<br />
Denk bijvoorbeeld ook aan de speciaalkabels voor E-mobiliteit, die wij onder<br />
meer leveren voor superchargers.”<br />
Overal in thuis<br />
Het assortiment is welhaast eindeloos. Naast de vele toepassingen in het<br />
segment building management systems (zie afbeelding) en E-mobility, is Helukabel<br />
thuis in robotkabels en kabelbomen en kan het alle soorten veiligheidskabels<br />
leveren; denk bijvoorbeeld aan een brandvertraging van 30 tot<br />
90 minuten, halogeenvrije kabels, torsiebestendige kabels voor windmolens<br />
en industriële toepassingen. Bovendien biedt Helukabel ondersteuning voor<br />
het opzetten van grotere datanetwerken en bustechnologie. Van Beusekom:<br />
“UTP-kabels voor datanetwerken voor de industrie zijn robuuster uitgevoerd<br />
‘Ook aan de andere kant van<br />
de Atlantische Oceaan is het<br />
vertrouwen in<br />
onze kwaliteit groot’<br />
en werken met andere protocollen en connectoren. Vanuit onze ervaring kunnen<br />
we een adviserende rol spelen bij de aanleg van deze datanetwerken.”<br />
Advies<br />
Die adviesrol geldt in feite voor alle terreinen waar Helukabel actief is.<br />
Ronald Haan, salesmanager Nederland: “We zijn niet alleen een leverancier<br />
die vanuit een volledig geautomatiseerd logistiek centrum en vaste<br />
transporteurs de Nederlandse markt bedient. Bij ons is de dienstverlening<br />
eromheen net zo belangrijk. Onze adviseurs kunnen ondersteuning bieden<br />
bij het ontwikkelen van een technisch ontwerp zodat de bekabeling optimaal<br />
en toekomstbestendig is. Zeker als er een bijzondere oplossing wordt<br />
gevraagd, met ongewone combinaties van functies, zijn wij op ons best.”<br />
UL/CSA<br />
Tot besluit wijst Van Beusekom op nog een interessant aspect van de Helukabelservice:<br />
“Wij zijn UL/CSA-gecertificeerd. Dat betekent dat Helukabel voldoet<br />
aan de relatief strenge normen van de Verenigde Staten en Canada. Bedrijven<br />
die producten met onze bekabeling leveren voor de Noord-Amerikaanse markt,<br />
zitten dus goed. Bijzonder is dat wij de kabels niet alleen maken, maar ook<br />
mogen knippen en opnieuw mogen labelen.” Ook aan de andere kant van de<br />
Atlantische Oceaan is het vertrouwen in de kwaliteit van Helukabel groot. ❚<br />
92 |<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
BEKABELING<br />
THEMA<br />
GEBOUWBEHEERSYSTEMEN<br />
Van beveiliging tot toegang, het comfort beheren en toch veiligheid<br />
verzekeren, een gebouwbeheersysteem beheert een enorm netwerk<br />
van toepassingen voor mensen.<br />
Toepassingen<br />
1. Stroomvoorziening<br />
2. Zonnepanelen<br />
3. HVAC<br />
4. Brandalarm<br />
5. Toegangscontrole<br />
6. Beveiliging<br />
7. Gestructureerde netwerken<br />
8. Mediatechnologie<br />
9. Lift & roltrap<br />
10. Parkeergarage<br />
11. Andere toepassingen<br />
- E-laadstations<br />
- Magazijnautomatisering<br />
- Verlichting<br />
- Waterbeheersysteem<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 93
HELUKABEL ® , PARTNER<br />
VOOR DE MAAKINDUSTRIE<br />
HELUKABEL ® al 40 jaar een betrouwbare internationale partner, voor al uw kabelbenodigdheden.<br />
Vanuit ons Duitse logistieke centrum in Hemmingen-Stuttgart en<br />
ons Nederlandse distributiecentrum in Budel, zijn wij in staat om zeer korte levertijden<br />
en een hoge servicegraad te realiseren.<br />
HELUKABEL ® heeft meer dan 33.000 producten voorradig voor o.a.<br />
de volgende toepassingen:<br />
Industriële kabels & snoeren<br />
Data, Netwerk & Bustechnologie<br />
Motor, Servo & Feedbackkabels<br />
Rupskabels<br />
Infrastructuur kabel & draad<br />
Zonnepaneel, windmolen & e-mobility<br />
Robotkabels<br />
Hitte-& waterbestendige kabels<br />
Veiligheidskabels met/zonder functiebehoud<br />
Media technologie<br />
Spiraalkabels<br />
Voorgeassembleerde kabels<br />
Maatwerk kabels<br />
Kabelwartels, schoenen & accessoires<br />
Neem voor vrijblijvend advies contact met ons op;<br />
+31(0)495 499 <strong>04</strong>9 Wij helpen u graag verder!<br />
HELUKABEL ® B.V. • Randweg Zuid 19 • 6021 PT • Budel • info@helukabel.nl • www.helukabel.nl
Stand 138<br />
<strong>Installatie</strong> Vakbeurs<br />
Hardenberg<br />
24 t/m 26-11-<strong>2020</strong><br />
Sometimes<br />
things just click<br />
Soms voel je direct een klik. Dat is precies wat er<br />
gebeurde toen wij Geniox ontwikkelden – de nieuwste<br />
generatie luchtbehandelingsunits.<br />
Onze uitgangspunten zijn amibtieus maar eenvoudig: Geniox vormt<br />
het groene hart van ieder hedendaags gebouw, met de beste<br />
binnenluchtkwaliteit, de laagste impact op het milieu en de meest<br />
gunstige total cost of ownership.<br />
Maak kennis met Geniox en voel die klik ook.<br />
www.systemair.nl
THEMA BEKABELING<br />
‘KENNIS IS ONONTBEERLIJK VOOR EEN TOEKOMSTGERICHTE,<br />
VEILIGE EN GOED FUNCTIONERENDE NETWERK-INFRASTRUCTUUR’<br />
De ontwikkelingen op het gebied van databekabeling en netwerkapparatuur gaan razendsnel. Naast de opname van de minimale brand- en<br />
rookclassificatie van kabels in het <strong>Bouw</strong>besluit zorgt ook de nieuwste Wifi-standaard (Wifi 6) regelmatig voor hoofdbrekens, weet Michaël<br />
van Boheemen, commercieel directeur van Kannegieter in Nederland. “In deze gevallen is het fijn om een partner te hebben die inspeelt op de<br />
trends in dit vakgebied. Als kennisgedreven importeur en distributeur op het gebied van databekabeling, netwerkapparatuur en datacenteroplossingen<br />
vervult Kannegieter graag deze rol. Wij ondersteunen installateurs niet alleen bij het ontwerp en de realisatie van hun projecten,<br />
maar ook met een uitgebreid trainingsprogramma, zodat opdrachtgevers kunnen vertrouwen op een toekomstgerichte, veilige en goed<br />
functionerende netwerk-infrastructuur.”<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Kannegieter<br />
De vestiging van Kannegieter in Amersfoort.<br />
Op het gebied van databekabeling wordt anno<br />
<strong>2020</strong> een tweedeling gemaakt tussen koper en<br />
glasvezel. “Wij hebben van beide disciplines meerdere<br />
gerenommeerde merken in huis, waardoor<br />
we voor ieder project een state-of-the-art netwerkinfrastructuur<br />
kunnen bieden. Van een datakabel<br />
met connector tot en met volledige systemen,<br />
waarbij de kabels, connectoren, patchpanelen, 19"<br />
kasten, dataswitches, Wifi-accespoints, UPS (Uninterruptible<br />
Power Supply) en PDU (Power Distribution<br />
Unit) compleet worden geleverd, inclusief<br />
bijbehorende managementsystemen”, vertelt Van<br />
Boheemen. “Om hier optimaal invulling aan te<br />
geven, gaan we voor langdurige samenwerkingen<br />
met onze technologische partners en klanten. Als<br />
een spin in het web ondersteunen we bovendien<br />
de communicatie en afstemming tussen installateurs,<br />
eindgebruikers en installatie-adviesbureaus,<br />
met als ultieme winst dat eindgebruikers een optimale<br />
oplossing krijgen en dat onze duurzame<br />
concepten worden toegepast in hun projecten.”<br />
Kannegieter beschikt over zeer ervaren binnendienst-<br />
en buitendienstmedewerkers die vanaf de<br />
vestigingen in Nederland (Amersfoort) en België<br />
(Brussel) hun kennis en kunde delen. “Met Kannegieter<br />
College trainen we gemiddeld zo’n 600<br />
installateurs, installatie-adviesbureaus en (grote)<br />
eindgebruikers per jaar, in datacommunicatie, netwerkbekabeling,<br />
standaarden en normen”, vertelt<br />
Van Boheemen. “Een belangrijke ontwerpparameter<br />
en training op dit moment is de opname van<br />
de minimale brand- en rookclassificatie van kabels<br />
(CPR-norm) in het <strong>Bouw</strong>besluit. Deze classificaties<br />
hebben we tevens samengevat in een handige selectietabel,<br />
zodat partners voor iedere gebouwruimte<br />
en toepassing de juiste kabels kunnen selecteren.<br />
Bovendien nemen we dit mee in onze klantgesprekken.<br />
Ook actueel is de Wifi 6-standaard, evenals het<br />
langjarig beheer en onderhoud van datanetwerken.”<br />
De trainingen van Kannegieter College worden<br />
verzorgd door Huib van der Heijden, die tevens<br />
zitting heeft in de standaardisatiecommissies<br />
voor NEN-ISO/IEC. “Hierdoor zijn we al vroeg<br />
op de hoogte van ontwikkelingen in de markt,<br />
waarover we klanten graag adviseren”, aldus Van<br />
Boheemen. “We beschikken over een uitgebreide<br />
bestekservice en kunnen voorgeassembleerde en<br />
zelfs pre-terminated installaties leveren, wat resul-<br />
‘ Als een spin in het<br />
web ondersteunen<br />
we de communicatie<br />
en afstemming<br />
tussen installateurs,<br />
eindgebruikers<br />
en installatieadviesbureaus’<br />
Naar wens worden de producten van Kannegieter<br />
just-in-time, just-in-place en in handige rolcontainers<br />
geleverd, zonder verpakkingsmaterialen.<br />
teert in kortere installatietijden, kortere projectdoorlooptijden,<br />
minder arbeidskosten en minder<br />
testprocedures. Daarnaast bieden we uitgebreide<br />
logistieke concepten. Naar wens worden onze<br />
producten just-in-time, just-in-place en in handige<br />
rolcontainers geleverd, zonder verpakkingsmaterialen,<br />
waardoor zij nog sneller, effectiever en milieubewuster<br />
verwerkt kunnen worden.” ❚<br />
96 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Smart ceilings<br />
for green buildings<br />
Pictures by:<br />
www.interalu.eu
Waarom slimme klimaatplafonds<br />
de markt veroveren<br />
De tijd dat klimaatplafonds een nicheproduct waren dat enkel werd toegepast in grote kantoorgebouwen, is definitief voorbij. De plafonds<br />
duiken meer en meer op in kleine kantoren, scholen en ziekenhuizen. Zowel in nieuwbouw- als renovatieprojecten en niet alleen als neutrale,<br />
onzichtbare en doorlopende structuren. Dankzij een keur aan vormen en kleuren worden de klimaatplafonds steeds vaker onderdeel van het<br />
design van een ruimte.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Interalu/Bart Gosselin<br />
Interalu SAPPceiling ® plafondeiland bij hoofdkantoor Goddeeris in Roeselare.<br />
Familiebedrijf Interalu staat al 50 jaar voor een uitgebreide expertise in metalen<br />
plafonds. De laatste twee decennia focust het Belgisch bedrijf vol op<br />
de productie van slimme, duurzame en kwalitatief hoogwaardige klimaatplafonds.<br />
“Innovatieve oplossingen die geheel volgens het wensen- en eisenpakket<br />
van de klant worden vervaardigd en via een flexibele totaalaanpak<br />
hun toepassing vinden in de meest uiteenlopende (utiliteits)projecten”, aldus<br />
David Molevelt, Business Development Manager voor Interalu in Nederland.<br />
“Voor elke wens en behoefte bieden we een oplossing. Daarbij houden we<br />
met heel wat aspecten rekening, zoals de technische vereisten, akoestiek en<br />
energie-efficiëntie. En ook op esthetisch vlak zijn de mogelijkheden haast eindeloos.<br />
Wilt u een hout-look of industrie-look? Of liever een vrije vorm? In<br />
de kleur van uw bedrijfslogo? Of wilt u het klimaatplafond zo onzichtbaar<br />
mogelijk uitvoeren? We realiseren het allemaal!”<br />
New ways of working<br />
Nieuwe trends blijven niet onopgemerkt door Interalu. Denk aan flexibel<br />
ruimtegebruik en new ways of working. “Maar ook het ecologisch aspect wint<br />
aan belang”, aldus Molevelt. “Onze klimaatplafonds zijn zeer performant en<br />
energie-efficiënt. Ze verwarmen met lage temperaturen en koelen met hoge<br />
temperaturen waardoor er veel minder energie nodig is om een optimaal binnenklimaat<br />
te realiseren.” Doordat klimaatplafonds energie uitwisselen door<br />
straling en niet door convectie, veroorzaken ze geen luchtverplaatsingen. “Dit<br />
houdt in dat ze ook geen stof of bacteriën door een gebouw verspreiden; een<br />
‘Voor elke wens en behoefte<br />
bieden we een oplossing.<br />
Daarbij houden we met heel wat<br />
aspecten rekening’<br />
erg actueel thema in deze tijden van COVID-19. Bovendien functioneren ze<br />
geruisloos. Het zal daarom niet verbazen dat klimaatplafonds in 90% van de<br />
utiliteitsgebouwen de meest aangewezen oplossing zijn.”<br />
Nieuwbouw en renovatie<br />
De producten van Interalu kenmerken zich door een hoge flexibiliteit, lage<br />
inbouwruimte en ongeëvenaarde akoestische kwaliteiten. “Dankzij onze klimaatplafonds<br />
zijn geen radiatoren meer nodig. Hoge temperatuur koeling<br />
en lage temperatuur verwarming zijn slim in één systeem gecombineerd en<br />
dankzij de horizontale isolatiematten en subtiele perforatie zijn de akoestische<br />
prestaties uitstekend. Nagalm is er nauwelijks. Dankzij een lage inbouwhoogte<br />
van 50 mm vanaf het plenum is het systeem ook zeer geschikt voor<br />
renovatieprojecten. Daarbij wordt met onze klimaatplafonds een flexibele<br />
indeelbaarheid in de toekomst gegarandeerd.” ❚<br />
98 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
NIEUW!<br />
Krimp- stripknipmachines<br />
met<br />
altijd de juiste specifieke<br />
oplossing voor uw uitdaging.<br />
Bekk op klemko.nl
YOUR<br />
FINISHING<br />
TOUCH<br />
1 KLEUR<br />
Stel zelf een intercom samen en maak je entree helemaal af<br />
Goudkleurige intercom? Of liever zwart, antraciet of een andere kleur? Met DINA Create stel<br />
je heel simpel je eigen unieke intercom samen. Bepaal zelf kleur, positie (staand of liggend),<br />
aantal digitale displays en toegang via code, badge of afstandsbediening.<br />
DINA Create: 7.452 ontwerpvarianten mogelijk<br />
Hoe ontwerp ik zelf een intercom? Ga naar Intratone.nl/dina-create en stel in vier eenvoudige<br />
stappen je eigen, unieke intercomsysteem samen.<br />
2 POSITIE<br />
Staand of liggend<br />
gemonteerd<br />
3 AANTAL<br />
Aantal displays met belknop<br />
4 TOEGANG<br />
Met code of badge (optioneel)<br />
Intratone is een merk van Cogelec en is het best verkochte intercomsysteem in Frankrijk.<br />
intratone.nl
AMSTERDAM ANTONI VAN LEEUWENHOEK ZIEKENHUIS<br />
NIEUWBOUW FARMACEUTISCH CENTRUM AVL EN NKI:<br />
SAMENWERKING LEIDT TOT HOGE OPLEVERKWALITEIT<br />
Na een uitgebreide inbedrijfstel- en opleverfase is medio april <strong>2020</strong> de nieuwbouw van het farmaceutisch centrum formeel opgeleverd aan<br />
het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL) en Nederlands Kanker Instituut (NKI) in Amsterdam. In een installatiecombinatie met Climatech<br />
leverde en installeerde Breman Utiliteit Zwolle alle medische gassen voor de nieuwbouw, evenals de werktuigkundige, elektrotechnische,<br />
regeltechnische, cleanroomtechnische en VHP-installaties.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Beeld: Breman Utiliteit Zwolle / Vincent Kleingeerts Fotografie<br />
Het totale project van ca. 7.000 m² had een<br />
doorlooptijd van een jaar. Hieraan ging een uitgebreide<br />
verificatiefase vooraf, vertelt Roy Voss van<br />
DVE Project Support, die namens de combinatie<br />
Breman en ClimaTech de rol van projectmanager<br />
vervulde. “Tijdens de verificatiefase hebben we in<br />
nauwe samenwerking met AVL en adviseur Royal<br />
HaskoningDHV het technische ontwerp en alle<br />
uitgangspunten getoetst, met als doel om op basis<br />
van de uitvoeringsexpertise van Breman en ClimaTech<br />
omissies op te sporen en waar nodig het<br />
ontwerp te optimaliseren. Voorbeelden hiervan<br />
zijn de toepassing van een railkokersysteem en gebruikmaking<br />
van een decentrale VHP-installatie.<br />
De fase bewees haar nut: het project is met minimale<br />
verstoringen en restpunten en binnen de<br />
gestelde tijd opgeleverd.”<br />
Gebouwtechnieken<br />
De meeste gebouwtechnieken zijn ondergebracht<br />
op de vijfde verdieping, vertelt Voss. “Hier staan<br />
de centrale luchtbehandelingskasten, persluchtinstallatie,<br />
verdelers voor koeling en warmte en<br />
‘De verificatiefase bewees haar nut:<br />
het project is met minimale verstoringen<br />
en restpunten en binnen de<br />
gestelde tijd opgeleverd’<br />
regelkasten. Voor de klimatisering maakt het<br />
farmaceutisch centrum gebruik van de koudeen<br />
warmteopwekking van de bestaande AVLgebouwen.<br />
Als afgiftesysteem is gekozen voor<br />
een combinatie van o.a. klimaatplafonds en<br />
ventilatiesystemen. Onderdeel hiervan was de<br />
realisatie van de juiste luchtdrukhiërarchie (en<br />
-bewaking) op beide cleanroomverdiepingen.”<br />
Hoge eisen<br />
Zowel aan het ontwerp, de uitvoering als de oplevering<br />
werden hoge eisen gesteld. Zo moesten<br />
de cleanrooms en steriele ruimten voldoen aan<br />
strenge GMP-richtlijnen, waarvoor een uitgebreid<br />
traject van inbedrijfstellen, valideren en rapporteren<br />
noodzakelijk was. “Een extra uitdaging daarbij<br />
was het coronavirus”, vertelt Voss. “We hebben<br />
onze planningen moeten aanpassen, de schaftmomenten<br />
meer verdeeld over de dag en bouwstromen<br />
actief gescheiden. Bovendien zijn de<br />
werkzaamheden in kleinere groepen uitgevoerd,<br />
waardoor de veiligheid en gezondheid van alle<br />
bouwplaatsmedewerkers continu gewaarborgd<br />
kon worden.” ❚<br />
102 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
ANTONI VAN LEEUWENHOEK ZIEKENHUIS AMSTERDAM<br />
HOOGWAARDIGE LUCHTTECHNISCHE INSTALLATIE<br />
VOOR ANTONI VAN LEEUWENHOEK ZIEKENHUIS<br />
Een leef- en werkklimaat met een gezonde en aangename luchttemperatuur, luchtvochtigheid en luchtverversing is binnen de gezondheidszorg<br />
van levensbelang. Of het nu gaat om een ziekenhuis, zorginstelling, medisch centrum of enkel een ruimte zoals een operatiekamer of<br />
laboratorium, GMM verzekert opdrachtgevers van een goed en gezond luchtklimaat. Zowel voor medewerkers als cliënten. “Wij bieden<br />
kwalitatieve totaaloplossingen, volledig afgestemd op uw wensen, werkomgeving en de gestelde eisen en normen voor luchtkwaliteit in de<br />
gezondheidszorg”, vertelt directeur Dick Visch.<br />
Tekst en beeld GMM Luchttechniek<br />
Onlangs heeft GMM Luchttechniek het grote, aansprekende project Antoni<br />
van Leeuwenhoek Ziekenhuis opgeleverd. Een gigantisch netwerk aan luchtkanalen,<br />
die stuk voor stuk voldoen aan de geldende reinheidseisen binnen<br />
de gezondheidszorg. En daar bleef het niet bij. Het systeem werd compleet<br />
opgeleverd met afzuigarmen en luchtfilterinstallaties. “Luchtkwaliteit binnen de<br />
gezondheidszorg luistert nauw, kan zelfs levens redden en vraagt om ervaring,<br />
expertise en actuele kennis van de eisen en normen vanuit onder andere het<br />
RIVM”, benadrukt Visch. “In de ruim vijftig jaar waarin wij actief zijn op gebied<br />
van luchtkwaliteit hebben wij veel instellingen en organisaties binnen de gezondheidszorg<br />
succesvol vooruitgeholpen. Dit met zowel installaties, systemen<br />
als grote en kleine projecten. Ziekenhuis, verzorgingshuis, hospice of tandartspraktijk:<br />
GMM biedt voor elk uniek vraagstuk een oplossing op maat.” ❚<br />
‘Luchtkwaliteit binnen<br />
de gezondheidszorg<br />
luistert nauw’<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 103<br />
Naamloos-3 1 26-08-20 16:52
LUCHTGEKOELDE<br />
INVERTER-SCROLL-CHILLER<br />
LUCHTGEKOELDE<br />
INVERTER-SCROLL-CHILLER<br />
EXTREME EXTREME<br />
EFFICIËNTIE<br />
EXTREME<br />
EFFICIËNTIE<br />
MILIEU-<br />
VRIENDELIJK<br />
MILIEU-<br />
VRIENDELIJK<br />
TOONAANGEVENDE<br />
TOONAANGEVENDE<br />
NAUWKEURIGHEID<br />
NAUWKEURIGHEID<br />
STILLE STILLE<br />
STILLE WERKING<br />
WERKING<br />
eCOMFORT<br />
eCOMFORT<br />
UITBREIDING VAN HET AANBOD<br />
170<br />
170 -<br />
400<br />
400 kW<br />
kW<br />
170 400 kW<br />
VOOR EXTREEM EFFICIËNTE KOELING<br />
IN IN COMFORTTOEPASSINGEN VOOR EXTREEM EFFICIËNTE EN INDUSTRIËLE KOELING PROCESSEN<br />
IN COMFORTTOEPASSINGEN EN INDUSTRIËLE PROCESSEN<br />
HOGE<br />
HOGE<br />
EFFICIËNTIE<br />
EFFICIËNTIE<br />
IN<br />
IN<br />
HET<br />
HET SEIZOEN<br />
SEIZOEN<br />
OVERTREFT<br />
OVERTREFT<br />
ECODESIGN<br />
ECODESIGN<br />
2021-CLASSIFICATIES<br />
2021-CLASSIFICATIES<br />
HOGE EFFICIËNTIE IN HET SEIZOEN OVERTREFT<br />
ECODESIGN 2021-CLASSIFICATIES<br />
E r P<br />
E r E P<br />
r P<br />
E r r P<br />
E r r P<br />
E r r P<br />
E r P<br />
e a d y r e e E r e a d y r<br />
PE e ar EP<br />
r de ya d y r r<br />
P<br />
E e r ea ad dy<br />
y r re P<br />
E r ea r ad dy<br />
y r re P<br />
E r ea r ad dy<br />
y r e a PE r d y<br />
P<br />
DIRECTIVE DIRECTIVE DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC 2009/125/EC 2009/125/EC<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC 2009/125/EC<br />
2017 COMFORT<br />
COMFORT<br />
PROCESS<br />
PROCESS<br />
ECODESIGN 2017 COMFORT<br />
COMFORT<br />
PROCESS<br />
PROCESS<br />
r e a d y r eECODESIGN<br />
ar de ya HEATING d y r re 2021 aHEATING<br />
dCOOLING<br />
y 2021 2018COOLING<br />
COOLING 2018 2021 COOLING COOLING 2021 COOLING<br />
2017e COMFORT a d y r re ea COMFORT ad dy<br />
y r re PROCESS<br />
ea ad dy<br />
y r ePROCESS<br />
ECODESIGN 2017 COMFORT<br />
COMFORT<br />
PROCESS<br />
PROCESS<br />
a d y<br />
MEDIUM TEMP<br />
MEDIUM HIGH TEMP TEMP<br />
HIGH TEMP<br />
n°2013/813<br />
n°2013/813<br />
& LABELLING<br />
READY<br />
READY N°2016/2281<br />
& LABELLING<br />
READY HEATING<br />
2021<br />
READYHEATING<br />
N°2016/2281 COOLING<br />
2021 2018<br />
READY COOLING COOLING 2018 2021 COOLING COOLING 2021 COOLING<br />
READY READY<br />
READY<br />
n°2013/813<br />
N°2015/1095<br />
MEDIUM TEMP<br />
MEDIUM N°2015/1095 HIGH N°2016/2281 TEMP TEMP<br />
HIGH N°2016/2281 TEMP<br />
DIRECTIVE DIRECTIVE<br />
& LABELLING<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
READY<br />
N°2016/2281<br />
& LABELLING<br />
READY n°2013/813 READY N°2016/2281<br />
READY DIRECTIVE<br />
READY<br />
READY DIRECTIVE<br />
READY<br />
READY<br />
N°2015/1095<br />
N°2015/1095 N°2016/2281 DIRECTIVE<br />
N°2016/2281<br />
2009/125/EC 2009/125/EC 2009/125/EC<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC 2009/125/EC<br />
ECODESIGN ECODESIGN 2017<br />
& LABELLING & LABELLING READY<br />
CHILLERS<br />
CHILLERS<br />
CHILLERS<br />
2017 COMFORT<br />
COMFORT<br />
PROCESS<br />
PROCESS<br />
2021 ɳs,c COMFORT > 161% PROCESS<br />
HEATING COOLING<br />
2021 2018 en SEER > 4,10 PROCESS<br />
READY n°2013/813<br />
COOLING COOLING 2018 2021 voor comfortkoeling<br />
COOLING COOLING 2021 COOLING<br />
READY N°2016/2281<br />
MEDIUM TEMP<br />
READY<br />
MEDIUM HIGH TEMP TEMP<br />
HIGH TEMP<br />
READY N°2016/2281 SEPR READY> READY<br />
READY<br />
N°2015/1095 5,0 voor proceskoeling<br />
N°2015/1095 N°2016/2281<br />
N°2016/2281<br />
ɳs,c > 161% en SEER > 4,10 voor comfortkoeling<br />
E r P<br />
E rr P<br />
SEPR E rr > 5,0 Pvoor proceskoeling E rr P<br />
E r P<br />
r E r e a d y r r<br />
P<br />
E e r ea ad dy<br />
y r re P<br />
E r ea r ad dy<br />
y r re P<br />
E r<br />
ea r ad dy<br />
y r e a PE r d y<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC 2009/125/EC<br />
P<br />
CHILLERS<br />
COMFORT<br />
HEATING<br />
n°2013/813<br />
ECODESIGN<br />
ECODESIGN<br />
ECODESIGN<br />
ECODESIGN<br />
ECODESIGN<br />
r & e& LABELLING a d y r & re & e aLABELLING<br />
ad dy<br />
y r & re & LABELLING ea ad dy<br />
y & r & re LABELLING<br />
ea ad dy<br />
y& rLABELLING<br />
e a d y<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
DIRECTIVE<br />
2009/125/EC<br />
COMFORT<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC<br />
COMFORT<br />
PROCESS<br />
2017 COMFORT COMFORT<br />
PROCESS<br />
PROCESS<br />
PROCESS<br />
2017<br />
2009/125/EC<br />
2009/125/EC<br />
HEATING<br />
2021<br />
HEATING COOLING<br />
2021 2018COOLING<br />
COOLING 2018 2021 COOLING COOLING 2021 COOLING<br />
READY<br />
MEDIUM TEMP<br />
n°2016/2281<br />
MEDIUM HIGH TEMP TEMP<br />
READY n°2013/813<br />
HIGH TEMP<br />
READY n°2013/813 READY n°2016/2281 READY<br />
READY READY n°2015/1095<br />
READY<br />
n°2015/1095<br />
N°2016/2281<br />
N°2016/2281<br />
ECODESIGN<br />
ECODESIGN<br />
ECODESIGN<br />
ECODESIGN ECODESIGN<br />
& LABELLING & & LABELLING<br />
& LABELLING<br />
2017 COMFORT<br />
HEATING<br />
READY n°2013/813<br />
2017 2021<br />
COMFORT COMFORT<br />
HEATING COOLING<br />
READY READY n°2013/813 n°2016/2281<br />
www.lennoxemea.com<br />
& & LABELLING & & LABELLING<br />
COMFORT PROCESS<br />
2021 2018COOLING<br />
COOLING<br />
MEDIUM TEMP<br />
READY READY n°2016/2281<br />
n°2015/1095<br />
PROCESS PROCESS<br />
2018 2021 COOLING COOLING<br />
MEDIUM HIGH TEMP TEMP<br />
READY READY n°2015/1095 N°2016/2281<br />
2021<br />
READY<br />
PROCESS<br />
COOLING<br />
HIGH TEMP<br />
N°2016/2281
AMSTERDAM ANTONI VAN LEEUWENHOEK ZIEKENHUIS<br />
ANTONI VAN LEEUWENHOEK ZIEKENHUIS:<br />
STEKERBARE INSTALLATIES BIEDEN FLINKE<br />
MEERWAARDE IN FARMACEUTISCH CENTRUM<br />
Begin dit jaar is de bouw van een nieuw farmaceutisch centrum opgeleverd aan het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis en Nederlands Kanker<br />
Instituut in Amsterdam. De nieuwbouw heeft een ruim vloeroppervlakte en is opgedeeld in diverse functies. Op de begane grond zijn het goederenontvangstcentrum<br />
en de algemene ruimtes ingericht; de 1e verdieping biedt onderdak aan een nieuwe Main Equipment Room en op de 2e<br />
t/m 4e verdieping is de productieapotheek voorzien. Verdieping 5 betreft een techniekverdieping en op de bovenste verdieping komen kantoren.<br />
Installateur Breman Utiliteit Zwolle leverde en installeerde alle medische gassen voor de nieuwbouw, evenals de werktuigkundige, elektrotechnische,<br />
regeltechnische, cleanroomtechnische en VHP-installaties. Waar mogelijk werd gekozen voor stekerbare installatieconcepten.<br />
Tekst en beeld Isolectra<br />
“Het aantal vakmensen op de bouw wordt steeds<br />
schaarser, waardoor met minder mensen veel werk<br />
moet worden verzet”, vertelt Yannick Boertje, Accountmanager<br />
bij Isolectra. “Stekerbaar installeren<br />
biedt hiervoor een oplossing, waarbij een hoge installatiekwaliteit,<br />
eenvoudige installatie, korte montagetijd<br />
en minimale faalkosten perfect hand-in-hand<br />
gaan.” In het farmaceutisch centrum was men op zoek<br />
naar een snelle, efficiënte en effectieve installatie-oplossing,<br />
bevestigt Michael Verkerk, Kostendeskundige/Engineer<br />
bij Breman Utiliteit Zwolle. “Omdat we<br />
al jarenlang een prettige samenwerking hebben met<br />
Isolectra, kozen we vanzelfsprekend voor hun stekerbare<br />
producten. Inmiddels zijn de producten van<br />
Isolectra onze standaard geworden. We zijn goed<br />
bekend met de installatiewijze en -mogelijkheden.<br />
Bovendien liggen diverse producten bij ons op voorraad,<br />
waardoor we nog efficiënter kunnen werken.”<br />
106 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
ANTONI VAN LEEUWENHOEK ZIEKENHUIS AMSTERDAM<br />
In totaal zijn meer dan 1.000 GST18-i5 ® -installaties boven de plafonds aangebracht<br />
‘Een goede, gezamenlijke engineering heeft<br />
hier gezorgd voor een soepele uitvoering én<br />
een hoogwaardig eindresultaat’<br />
Stekerbare verlichtingsinstallaties<br />
In het farmaceutisch centrum zijn o.a. de verlichtingsinstallaties<br />
stekerbaar uitgevoerd. “Op basis<br />
van de beschikbare installatietekeningen en in<br />
goed partnerschap hebben de werkvoorbereiders<br />
van Breman Utiliteit Zwolle en de consultants van<br />
Isolectra de best passende producten voor dit project<br />
geselecteerd”, aldus Boertje. “Vervolgens hebben<br />
wij de stekerbare installatieontwerpen gemaakt<br />
en besproken. Gekozen is voor de Wieland GST18-<br />
i5 ® kabels en -connectoren, die plug-and-play tussen<br />
de stroompunten en Maas & Hagoort verlichtingsarmaturen<br />
zijn aangesloten.” Verkerk: “Doordat de<br />
verlichtingsarmaturen eenvoudig doorgekoppeld<br />
konden worden, waren minder stopcontacten boven<br />
de plafonds nodig. Bovendien was het leggen<br />
van buisleidingen, trekken van draden en monteren<br />
en aflassen van lasdozen niet aan de orde, met een<br />
hoger installatietempo als resultaat. Om de logistieke<br />
performance te bevorderen, zijn op advies<br />
van Isolectra i.p.v. gekleurde duidelijk gecodeerde<br />
kabels toegepast. Daarnaast zijn de aansluitsnoeren<br />
en -connectoren voor de bewegingssensoren<br />
plug-and-play aangepast.”<br />
Alle Wieland GST18-i5 ® kabels bevatten vijf aders,<br />
vertelt Boertje: drie voor de voeding en twee voor<br />
de DALI-verlichtingssturing. In totaal zijn meer<br />
dan 1.000 GST18-i5 ® -installaties boven de plafonds<br />
aangebracht. Daarnaast heeft Isolectra<br />
Wieland GST13-i3 ® kabels en -connectoren geleverd<br />
voor de wandcontactdozen in de wandgoten.<br />
Alle stekerbare installaties zijn geleverd via groothandel<br />
Technische Unie.<br />
Soepele uitvoering, hoogwaardig<br />
eindresultaat<br />
Voor oplevering heeft Isolectra het farmaceutisch<br />
centrum nog bezocht, om de stekerbare<br />
installaties te bekijken. “Tijdens de bouw hebben<br />
we bovendien regelmatig contact gehad<br />
met de monteurs van Breman Utiliteit Zwolle,<br />
om te controleren of de installatie en leveringen<br />
naar wens verliepen of dat we nog iets<br />
konden betekenen”, aldus Boertje. “In dit<br />
project was dat echter niet aan de orde. Een<br />
goede, gezamenlijke engineering heeft hier<br />
gezorgd voor een soepele uitvoering én een<br />
hoogwaardig eindresultaat.” ❚<br />
Waar mogelijk werd gekozen voor stekerbare<br />
installatieconcepten.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 107
100% INPANDIGE CLOSE CONTROL KOELOPLOSSING KOMT TEGEMOET AAN HOGE GELUIDS- EN ZICHTEISEN IN BINNENSTEDELIJKE GEBIEDEN<br />
EEN CONSTANT BINNENKLIMAAT,<br />
ZONDER RISICO OP GELUIDSHINDER<br />
Een data- of telecomproject is pas geslaagd wanneer de (koel)installatie op de juiste manier is ontworpen, geëngineerd en geïnstalleerd én de<br />
eindklant tevreden is. Dat is de filosofie van producent/leverancier van Close Control producten Lennox Benelux BV.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Lennox Benelux BV<br />
Inpandige droge koeler.<br />
“In onze digitale samenleving zijn we afhankelijk<br />
van goed functionerende data- en telecomruimten.<br />
Temperatuur, luchtvochtigheid en ventilatie<br />
spelen hierbij een cruciale rol”, vertelt Ad Vink,<br />
Key Account Manager Close Control units bij Lennox<br />
Benelux BV. “Om hier goed invulling aan te<br />
geven echter, is niet eenvoudig. In data- en telecomruimten<br />
gelden namelijk specifieke eisen.<br />
Bijvoorbeeld ten aanzien van betrouwbaarheid,<br />
veiligheid en energiezuinigheid. Wij zijn bekend<br />
met deze eisen en ontwerpen en leveren redundante<br />
(koel)oplossingen op maat, eventueel gecombineerd<br />
met luchtbehandeling, bevochtiging<br />
en ontvochtiging.”<br />
Close Control units<br />
“Een belangrijk deel van onze business in Nederland<br />
betreft Close Control units”, aldus Vink.<br />
“Deze units zijn niet alleen specifiek ontwikkeld<br />
voor data- en telecomruimten met een hoge<br />
warmtelast, waar een goede beheersing van de<br />
temperatuur en relatieve vochtigheid vereist is,<br />
maar ook voor archieven (continue units) en<br />
productie-omgevingen (procestechniek).” Close<br />
Control units worden ook wel precisie-airconditioningunits<br />
genoemd, vertelt hij. “Voor de<br />
productie en levering van deze units werken wij<br />
108 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
samen met diverse installateurs, die onze hoogwaardige<br />
en betrouwbare koeloplossingen zeer<br />
op prijs stellen. Zowel voor low density, medium<br />
density als high density projecten bieden wij een<br />
uitgebreid productportfolio, dat aansluit bij ieder<br />
Close Control vraagstuk.”<br />
Lennox is geen dozenschuiver, maar denkt actief<br />
mee in oplossingen. “De afgelopen jaren hebben<br />
wij goede vertrouwensbanden opgebouwd met<br />
onder meer de installatiemarkt, solution partners,<br />
projectleiders, adviseurs en eindklanten. We<br />
werken samen op basis van gelijkwaardigheid en<br />
de lijnen zijn kort. We kunnen snel schakelen en<br />
staan open voor feedback, met als resultaat een<br />
optimaal functionerende installatie.”<br />
Volledig inpandig<br />
Voor hun data- en telecomruimten zoeken bedrijven<br />
vaak gericht naar locaties waar de glasvezelverbindingen<br />
optimaal zijn, weet Vink. Deze<br />
locaties bevinden zich niet alleen op bedrijventerreinen<br />
maar ook in woonwijken, waar veelal<br />
restricties gelden ten aanzien van geluid en zicht.<br />
“<strong>Installatie</strong>s moeten volledig aan het zicht worden<br />
onttrokken, waardoor bijvoorbeeld luchtbehandelingskasten<br />
en droge koelers op het dak geen optie<br />
zijn. Recent hebben we onder meer projecten<br />
uitgeleverd in Amsterdam, Den Bosch en Utrecht,<br />
waar om deze reden een 100% inpandige koeloplossing<br />
voor de data- en telecomapparatuur is<br />
ontworpen. Inclusief de door Lennox geleverde<br />
Close Control units en droge koelers.”<br />
In dergelijke projecten werkt Lennox samen in<br />
een projectteam, dat op basis van de locatie,<br />
geluidseisen, gewenste vermogens, tijdsplanning<br />
en beschikbare budgetten het project tot op detailniveau<br />
uitwerkt, aldus Vink. “In de meeste<br />
data- en telecomprojecten gelden strikte geluidseisen.<br />
Bovendien worden de Close Control units<br />
soms geïnstalleerd op plaatsen zonder verhoogde<br />
vloer, wat specifieke eisen stelt aan de luchtuitblaastechnieken.<br />
Bijvoorbeeld in Utrecht was dit<br />
het geval. In dit project zijn de Close Control units<br />
bovendien aangesloten op een indoor droge koeler,<br />
die in een separate ruimte is geïnstalleerd en<br />
speciaal voor inpandige opstelling is ontwikkeld.<br />
De droge koelerruimte is voorzien van twee gevelroosters<br />
met speciale geluidswerende voorzieningen,<br />
waardoor frisse buitenlucht kan worden aangezogen<br />
en afgeblazen zonder dat de omgeving<br />
enige geluidshinder ondervindt.”<br />
Maatwerk<br />
Om de 100% inpandige opstelling mogelijk te<br />
maken, is de software aangepast. Ook heeft de<br />
installateur verschillende aanpassingen doorgevoerd<br />
in het luchtzijdige kanaalwerk. “Waar de<br />
inpandige koeloplossing in Utrecht in de kelder<br />
Close Control unit met indirecte vrije koeling.<br />
‘In de meeste data- en telecomprojecten<br />
gelden strikte geluidseisen’<br />
is voorzien, is in Den Bosch gekozen voor een installatie<br />
op zolder”, vertelt Vink. “In Amsterdam<br />
is zelfs gekozen voor integratie in een garagebox.<br />
Voor alle projecten hebben wij maatwerk oplossingen<br />
met Close Control units uitgewerkt, met<br />
verschillende configuraties en typen droge koelers,<br />
waarbij gebruik wordt gemaakt van directe<br />
of indirecte vrije koeling. Dankzij onze oplossingen<br />
én een nauwe samenwerking met de eindklant,<br />
installatiemarkt en hun adviseurs komen<br />
we maximaal tegemoet aan de hoge geluids- en<br />
zichteisen in onder andere binnenstedelijke gebieden.<br />
Bijkomend voordeel is dat schade door<br />
vandalen niet langer aan de orde is. Ook hebben<br />
zon, wind, hagel en regen geen invloed op de<br />
units, waardoor de onderhoudskosten lager uitvallen.<br />
Tot slot zijn de units makkelijker toegankelijk<br />
voor onderhoud en service.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 109
ALLES-IN-ÉÉN VENTILATIEOPLOSSING<br />
VOOR RENOVATIEPROJECTEN<br />
Maak nu kennis met het MVS-15RHBP renovatiepakket. De nieuwste<br />
toevoeging in de reeks MVS-15 woonhuisventilatoren van Orcon is<br />
begin dit jaar geïntroduceerd en nu al hét voorkeursproduct van<br />
installateurs. Onder andere vanwege het grote installatiegemak,<br />
in iedere situatie. Dankzij het renovatiepakket hoeven installateurs<br />
minder modellen op voorraad te nemen. Bovendien hebben zij altijd<br />
de juiste oplossing voorhanden, ongeacht of een perilex of randaarde<br />
aansluiting aanwezig is. De MVS-15 woonhuisventilatoren zijn<br />
geschikt als centraal mechanisch ventilatiesysteem voor de luchtafzuiging<br />
in keukens, badkamers en toiletten in enkele woningen.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Orcon<br />
De alles-in-één ventilatieoplossing van Orcon beschikt standaard over een<br />
ingebouwde vochtsensor en de mogelijkheid om uit te breiden naar CO 2<br />
-<br />
vraagsturing, waarmee een zeer hoge EPC-winst behaald kan worden. Bovendien<br />
is deze serie veruit de efficiëntste en stilste in de markt, dankzij een<br />
innovatieve Greentech radical gelijkstroommotor met composiet waaier en<br />
aerodynamisch EPP-scrol (slakkenhuis).<br />
‘In het renovatiepakket zijn<br />
zowel een perilex als randaarde<br />
steker opgenomen’<br />
Perilex en randaarde<br />
Mechanische ventilatiesystemen worden vaak in twee versies aangeboden:<br />
perilex en randaarde. Waar perilex-systemen met name worden toegepast in<br />
combinatie met fysieke, bedrade schakelaars, spelen randaarde stekers in op<br />
de groeiende vraag naar RF-bedieningen en slimme sensoren die op afstand<br />
signalen uitsturen. Wanneer installateurs een defect systeem moeten vervangen,<br />
zijn zij vaak afhankelijk van de gekozen schakelaar. Echter niet met het<br />
renovatiepakket, waarin zowel een perilex als randaarde steker zijn opgenomen.<br />
Hierdoor kan het renovatiepakket in elke situatie worden toegepast. Het<br />
simpelweg plaatsen van de juiste steker is voldoende, waarna het ventilatiesysteem<br />
geïnstalleerd kan worden. Bovendien worden standaard een 15RF afstandsbediening<br />
en vier MKL-afzuigventielen meegeleverd. Dankzij het compacte<br />
formaat en de vele aansluitpunten kunnen de woonhuisventilatoren op<br />
tal van plekken worden toegepast, zelfs onder een hoek of aan het plafond.<br />
Makkelijk uit te breiden<br />
Op elk toestel kunnen maar liefst 20 RF-bedieningen of sensoren worden<br />
aangemeld, waaronder extra CO 2<br />
-sensoren. Ook zijn de toestellen erg gebruiksvriendelijk,<br />
zeer gemakkelijk te installeren én vergen ze vrijwel geen<br />
onderhoud. Wanneer toch onderhoud benodigd is, kan dit vaak ter plekke<br />
en snel worden opgelost. Alle onderdelen zijn namelijk zeer makkelijk te<br />
bereiken en/of te vervangen. Bovendien wordt veel ondersteuning geboden<br />
bij technische vragen, middels uitgebreide handleidingen, instructievideo’s<br />
en telefonische support. ❚<br />
De MVS-15RHBP alles-in-één ventilatieoplossing van Orcon.<br />
DE MVS-15 WOONHUISVENTILATOR IN HET KORT:<br />
• Inclusief geïntegreerde vochtsensor.<br />
• De stilste én meest efficiënte in alle standen.<br />
• Hoogste EPC-winst.<br />
• Royale capaciteit van 435 m³/h bij 200 Pa.<br />
• 5 aansluitpunten voor luchtafzuiging incl. achteraansluiting.<br />
• 28 instelmogelijkheden voor luchtdebiet.<br />
• Onderaansluiting voorzien van Ø 160 of Ø 125 mm.<br />
• Kunststof behuizing is 100% recyclebaar.<br />
110 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Heating.<br />
Cooling.<br />
Caring.<br />
ALFEA EN LORIA LUCHT-WATER WARMTEPOMPEN<br />
De energiezuinige totaalverwarming, feiloos en gasloos<br />
SPLIT AIRCOHEATERS<br />
• Koelen en verwarmen in één<br />
• 19 modellen en meer dan<br />
100 vermogenversies<br />
ISDE<br />
subsidie<br />
MULTI SPLIT SYSTEMEN<br />
• Tot 6 binnendelen op één systeem<br />
• Diverse modellen en vermogens<br />
Thercon bv I Landjuweel 25 I 3905 PE Veenendaal / www.thercon.nl
Samen<br />
werken aan<br />
duurzaamheid<br />
In nieuwe en bestaande gebouwen zoals scholen, zorginstellingen,<br />
sportaccommodaties, appartementencomplexen en kantoren realiseren<br />
we technische oplossingen waarbij duurzaamheid centraal staat.<br />
Meer informatie? Kijk op www.hollandertechniek.nl
PURIFIED METAL COMPANY FARMSUM<br />
Hoogwaardige kabeldraagsystemen<br />
garanderen een duurzame oplossing<br />
Purified Metal Company (PMC) heeft recent de deuren geopend van haar nieuwe fabriek in Farmsum, gemeente Delfzijl. De nieuwe fabriek<br />
moet een showcase worden voor circulariteit. De kabeldraagoplossingen van PUK Benelux sluiten hier naadloos op aan.<br />
Tekst PUK Benelux en Lieke van Zuilekom |<br />
Beeld PUK Benelux<br />
In opdracht van Eekels Technology heeft PUK Benelux de kabeldraagsystemen<br />
voor PMC geadviseerd en geleverd. “Wij zijn trots dat we een bijdrage<br />
konden leveren aan deze hypermoderne metaalrecyclingfabriek, met een<br />
uniek en innovatief proces dat bijdraagt aan een beter milieu en een forse<br />
CO 2<br />
-besparing”, vertelt Perry Wens, accountmanager bij PUK Benelux. “In de<br />
fabriek wordt gewerkt met een combinatie van technologieën uit bestaande<br />
industrieën, zoals de staalindustrie en afvalverwerking. Het recyclingproces<br />
omvat hoge temperaturen. Bovendien komen er toxische stoffen en gassen<br />
vrij. Het Wide-Span kabelladderprogramma WP (thermisch verzinkt volgens<br />
ISO 1461) sluit hier perfect op aan. De WP kabelladder is speciaal ontwikkeld<br />
voor duurzame toepassingen in dit soort extreme omgevingen.”<br />
Wide-Span kabelladder.<br />
De PUK WP-serie biedt een totaaloplossing voor uiteenlopende industriële<br />
installaties en de energiesector, vertelt hij. “De WP-serie voldoet volledig aan<br />
de strenge veiligheidseisen binnen de zware industrie en is ontwikkeld om<br />
extreme belastingen bij grote overspanningen te kunnen dragen. De ladders<br />
hebben een verhoogde stijfheid dankzij gelaste sporten uit een geperforeerd<br />
C-profiel. De sporten zijn voorzien van een kabelbeschermrand. Hierdoor<br />
komen de kabels bij het kabeltrekken niet in contact met de perforaties in<br />
de sport en wordt kabelbeschadiging uitgesloten. De dwarsperforatie in de<br />
sporten zorgt bovendien dat er een efficiënte kabelbevestiging op de sporten<br />
gerealiseerd kan worden. Geplooide randen en perforatie in de zijprofielen<br />
van de ladders zorgen voor extra versteviging en garanderen een veilige en<br />
snelle montage.”<br />
‘De ladders hebben een<br />
verhoogde stijfheid dankzij<br />
gelaste sporten uit een<br />
geperforeerd C-profiel’<br />
Naast de WP ladderbanen is bij PMC ook een diversiteit aan hulpstukken<br />
toegepast. “Onze systemen garanderen ook bij extreme omstandigheden<br />
een solide fundament voor de kabels die zorgdragen voor de doorstroming<br />
van energie en data. Met het continueren van het recyclingproces én onze<br />
jarenlange ervaring en expertise dragen we graag bij aan de bescherming<br />
van mens en milieu.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 113<br />
200535-PUK-AD-Specialist-in-kabeldraagoplossingen-V2.indd 1 17-07-<strong>2020</strong> 15:21<br />
Naamloos-2 1 20-07-20 10:19
AMSTERDAM<br />
TERRACE TOWER<br />
ZONEREGELINGEN OP BASIS VAN INDOOR<br />
PLAATSBEPALING EN BLUETOOTH LOW ENERGIE<br />
Op de Zuidas in Amsterdam wordt de laatste hand gelegd aan de Terrace Tower, het nieuwe hoofdkantoor van SuitSupply dat onderdak biedt<br />
aan circa 16.000 m² kantoorruimte, een restaurant van 1.500 m², een fotostudio van 1.000 m² en een 1.000 m² grote flagshipstore. De nieuwbouw<br />
valt op door zijn overhellende ontwerp, met als blikvanger de trapsgewijs verspringende daken en transparante gevelrasters. Maar ook<br />
inpandig zijn allerlei technische hoogstandjes voorzien. Een sprekend voorbeeld hiervan is de gebouwautomatisering van SAUTER Nederland.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld SAUTER Nederland<br />
In opdracht van de Van Losser <strong>Installatie</strong>groep heeft SAUTER Nederland niet<br />
alleen de regeltechniek voor de primaire HVAC-installaties geleverd, maar<br />
ook voor de (secundaire) naregelingen van de klimaatplafonds, verlichtingsarmaturen<br />
en binnenzonwering (screens) op de verdiepingen, vertelt Bert van<br />
der Put, senior projectmanager bij SAUTER Nederland. “Om een flexibele indeelbaarheid<br />
en onderhoud van de technieken in de toekomst te borgen,<br />
is gekozen voor een stekerbaar SAUTER boxenconcept met prefab bekabeling<br />
en uniforme installatie-stekers, regelaars en I/O-modules. Alle boxen<br />
zijn bevestigd aan een metalen goot en onzichtbaar boven de plafonds weggewerkt.<br />
Per stramien van 5,40 meter is een I/O-box gemonteerd. Voor de<br />
regelaarboxen is een afstand van steeds acht stramienen aangehouden.”<br />
Voor de primaire HVAC-installaties heeft SAUTER haar EY-modulo 5 automatiseringsstations<br />
geleverd, terwijl voor de naregelingen is gekozen voor de<br />
geïntegreerde en vrij programmeerbare SAUTER ecos505 BACnet-regelaars.<br />
Op de naregelingen is onder meer een DALI-bus aangesloten, voor de verlichtingssturing<br />
en zonweringsbediening.<br />
‘De hardware in de regelaaren<br />
I/O-boxen is al in de fabriek<br />
beproefd. Datzelfde geldt voor<br />
de bekabeling’<br />
Indoor plaatsbepaling<br />
De klimaatinstallaties, verlichting en zonwering kunnen eenvoudig per zone<br />
worden geregeld, vertelt John Zwaan, directeur van SAUTER Nederland.<br />
“Hierbij maken we gebruik van indoor plaatsbepaling via ibeacons. In de<br />
temperatuuropnemers boven de plafonds zijn ibeacons geïntegreerd, die via<br />
een Bluetooth Low Energie (BLE) verbinding gedetecteerd kunnen worden<br />
door de smartphones van de medewerkers. Zodra een medewerker een verstel-<br />
Voor de naregelingen is gekozen voor de geïntegreerde en vrij programmeerbare SAUTER ecos505 BACnet-regelaars.<br />
114 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
TERRACE TOWER AMSTERDAM<br />
ling wil doen via de SAUTER ecoUnit app op de smartphone, weet deze app<br />
precies waar de verstelling plaats moet vinden. Medewerkers kunnen vervolgens<br />
intuïtief en naar behoefte de zonetemperatuur naar boven of beneden<br />
bijstellen, de zoneverlichting dimmen en/of opschakelen en de zonwering<br />
aansturen. Hierdoor wordt een optimaal werkcomfort voor iedere medewerker<br />
in iedere zone geborgd. Traditionele ruimtebedieneenheden aan de wand zijn<br />
in dit project niet aan de orde en doordat gebruik wordt gemaakt van BLE<br />
wordt het ICT-netwerk niet belast. Bovendien hebben onbevoegden geen toegang<br />
tot de meet- en regeltechniek.”<br />
Mobile Building Services<br />
Altijd en overal<br />
binnen handbereik<br />
Eenvoudige, snelle verbinding<br />
Dankzij het stekerbare boxenconcept konden de SAUTER regelaars en I/Omodules<br />
snel, effectief en plug-and-play met de klimaatinstallaties worden<br />
verbonden, vertelt Zwaan. “De hardware in de regelaar- en I/O-boxen is al<br />
in de fabriek beproefd. Datzelfde geldt voor de bekabeling. Op onze locatie<br />
in Amsterdam hebben wij reeds alle software getest, waardoor montagetijd,<br />
aansluitfouten en faalkosten tot een minimum beperkt bleven.” ❚<br />
Smart Living & Smart Workplaces<br />
Eenvoudig en veilig temperatuur, verlichting en zonwering<br />
bedienen via de SAUTER « Mobile Room Control» App.<br />
Beschikbaar voor iOS en Android<br />
smartphones en tablets in de App Store<br />
en Google Play<br />
Veilige toegang met de « Mobile Room Control» App - via de<br />
SAUTER Cloud<br />
Beheer via de SAUTER Cloud<br />
Toegang tot appartementen en ruimten, eenvoudig<br />
beheerd in de SAUTER Cloud met MBS - Mobile Building Services<br />
Flexibele gebruiks- en huurperiodes<br />
Eenvoudig aanpassen aan nieuwe gebruikers en wensen<br />
Heldere rapportages en overzichten<br />
Werkt naadloos samen met lokale gebouwmanagementsystemen<br />
Modernisering van bestaande gebouwen<br />
Nieuwbouwprojecten<br />
Indoor localisatie in de « Mobile Room Control» App - ook als<br />
retrofi t toepasbaar in bestaande gebouwen!<br />
Veilige cloud technologie op basis van de Microsoft Azure IoT<br />
Technology Suite<br />
Meer informatie vindt u op:<br />
www.sauter.nl<br />
De nieuwbouw valt op door zijn overhellende ontwerp, met als blikvanger<br />
de trapsgewijs verspringende daken en transparante gevelrasters. Maar ook<br />
inpandig zijn allerlei technische hoogstandjes voorzien.<br />
Systems<br />
Components<br />
Services<br />
Facility Services<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 115<br />
Naamloos-10 1 10-08-20 16:34
ANTIBACTERIEEL SCHAKELMATERIAAL:<br />
‘ALLE SCHADELIJKE BACTERIËN<br />
BINNEN 24 UUR AFGEBROKEN’<br />
In het kader van een maximale hygiëne heeft Schneider Electric antibacterieel schakelmateriaal ontwikkeld, onder de noemer Actief Wit. “Het<br />
kunststof oppervlak van het schakelmateriaal is verrijkt met zilverionen, waardoor ziekteverspreiders worden aangepakt. De natuurlijke<br />
antibacteriële functie behoudt zijn werking gedurende de gehele levensduur”, vertelt Floris Willemsen van Schneider Electric.<br />
Tekst Jan-Kees Verschuure |<br />
Beeld Schneider Electric<br />
“De toepassing van antibacterieel schakelmateriaal is een wenselijke kwaliteitssprong.”<br />
116 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Floris Willemsen van Schneider Electric.<br />
Schakelmateriaal is een vaak vergeten bron van<br />
verspreiding van ziekten en bacteriën – uiteraard<br />
een actueel thema. Op een gemiddelde lichtschakelaar<br />
krioelt het van de bacteriën: iedere vierkante<br />
centimeter van het schakelmateriaal telt er<br />
gemiddeld 112. Willemsen: “Dat betekent dat het<br />
oppervlak van een lichtschakelaar gemiddeld tussen<br />
de 3.000 en 4.000 bacteriën bevat. En deze<br />
bacteriën zijn ook nog eens in staat zich te vermenigvuldigen.<br />
Met Actief Wit wordt dit een halt toegeroepen<br />
en worden alle schadelijke bacteriën op<br />
het schakelmateriaal binnen 24 uur afgebroken.”<br />
'Ontwikkeling micro-organismen<br />
tegengegaan'<br />
De toepassing van Actief Wit schakelmateriaal<br />
is gezien de actualiteit een wenselijke kwaliteitssprong<br />
voor openbare gebouwen en andere locaties<br />
waar veel verschillende mensen schakelaars<br />
gebruiken, aldus Willemsen. “Actief Wit schakelmateriaal<br />
is de meest verstandige oplossing voor<br />
ziekenhuizen, verpleeghuizen, scholen, horecazaken<br />
en uiteraard in huis. Hoe het werkt? Het<br />
antibacteriële Actief Wit schakelmateriaal van<br />
Schneider Electric bezit een kunststof oppervlak<br />
‘Het kunststof oppervlak is verrijkt<br />
met actieve zilverionen’<br />
dat is verrijkt met actieve zilverionen, die de ontwikkeling<br />
van resistente micro-organismen op het<br />
schakeloppervlak tegengaan. Alle schadelijke bacteriën<br />
op het kunststof zijn binnen 24 uur verdwenen.<br />
Zo wordt de verspreiding van ziektekiemen<br />
en virussen tegengegaan.”<br />
'Niet schadelijk'<br />
De zilverionen zijn toegevoegd aan de samenstelling<br />
van het kunststof, er komt geen coating of<br />
oppervlaktebehandeling aan te pas. Willemsen:<br />
“Hierdoor behoudt het schakelmateriaal zijn antibacteriële<br />
werking gedurende de gehele levensduur<br />
van de producten. De antibacteriële werking<br />
is een natuurlijke eigenschap van het kunststof,<br />
waardoor het product niet schadelijk is voor mens<br />
en dier.” Actief Wit is verkrijgbaar op de inzetstukken<br />
van het modulaire Systeem M. Deze elementen<br />
zijn complementair met de Quickflex-sokkels<br />
van Merten. Om het geheel netjes af te werken,<br />
heeft Schneider Electric drie soorten afdekramen<br />
in Actief Wit beschikbaar: M-Smart, M-Pure en Atelier<br />
M, in drie verschillende stijlen, van basis- tot<br />
hoogwaardig design.<br />
Helderwitte kleur<br />
Naast deze modulaire componenten heeft M-<br />
Smart een aantal complete producten geschikt<br />
voor directe installatie, uiteraard voorzien van<br />
de voornoemde antibacteriële werking. Het antibacteriële<br />
schakelmateriaal is altijd uitgevoerd<br />
in de helderwitte kleur RAL 9016, die mede de<br />
naam 'Actief Wit' verklaart (vergelijkbaar met het<br />
wit van sanitair). “Vanwege zijn hoge helderheid<br />
springt dit schakelmateriaal er echt uit, bijvoorbeeld<br />
op een gekleurde muur”, besluit Willemsen.<br />
“Maar de werking van het product maakt natuurlijk<br />
het échte verschil.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 117
TECHNISCHE OPLEIDINGEN DIE AANSLUITEN BIJ DE PRAKTIJK<br />
SCHRIJF JE VANDAAG NOG IN EN MAAK HET VERSCHIL!<br />
Beter worden in jouw vakgebied door verdieping of omscholing? Je bent niet de enige. Maar hoe weet je zeker dat de opleiding aansluit op jouw<br />
wensen en werkzaamheden? Technisch opleider Studium vergroot je kennis met toegankelijke en praktijkgerichte opleidingen. “Bij veel grote<br />
opleidingscentra ben je één van de velen in een vast omlijnd programma. Dat doen wij anders. Als kleine opleider stellen we ons flexibel op en<br />
zorgen we ervoor dat iedere cursist voldoende aandacht krijgt. Het lesmateriaal is tiptop in orde, communicatie verloopt strak en alles is tot<br />
in de puntjes verzorgd; tot aan het eten toe”, aldus operationeel manager Esmee de Graaf. Studium biedt verschillende technische opleidingen,<br />
van koel- en klimaattechniek tot elektrotechniek en communicatie.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Studium<br />
“Studium verzorgt bijscholing en volwassenenonderwijs<br />
in de vorm van opleidingen en trainingen”,<br />
vertelt De Graaf. “Zowel op werktuigbouwkundig<br />
als elektrotechnisch vlak. Onze klanten zijn<br />
grote, middelgrote tot kleine installatiebedrijven,<br />
technische diensten en uitzend- en detacheringsbureaus.<br />
Al onze opleidingen zijn praktijkgericht<br />
en persoonlijk. Je traint in een kleine groep met<br />
optimale interactie en persoonlijke begeleiding.<br />
Jezelf ontwikkelen is bij ons een ervaring waarbij<br />
je gebruik maakt van de nieuwste technische<br />
snufjes. Opleidingen worden geëxamineerd door<br />
onafhankelijke en erkende examenbureaus. Voor<br />
de koeltechniek is dat bijvoorbeeld STEK. Alle<br />
opleidingen zijn door Studium zelf ontwikkeld,<br />
in samenwerking met specialisten en technische<br />
organisaties. Bovendien is maatwerk altijd mogelijk.<br />
Het uiteindelijke doel? Volledig aansluiten<br />
op de praktijk van opdrachtgever en technici.”<br />
Studium beschikt over twee opleidingslocaties.<br />
Op het hoofdkantoor in Bunschoten zijn diverse<br />
leslokalen ingericht waar voornamelijk theoretische<br />
opleidingen worden verzorgd, zoals VCAen<br />
NEN 3140-trainingen. In Amersfoort staat de<br />
praktijkruimte, die van de nieuwste technieken<br />
is voorzien en waar deelnemers real-life trainen.<br />
“Met onze mobiele trainingsunits verzorgen we<br />
‘We zorgen voor<br />
de theoretische<br />
basiskennis, maar<br />
ook voor voldoende<br />
vlieguren op de<br />
praktijkinstallatie’<br />
Alle opleidingen van Studium zijn praktijkgericht en persoonlijk. Je traint in een kleine groep met optimale<br />
interactie en persoonlijke begeleiding.<br />
zelfs opleidingen en trainingen op locatie”, aldus<br />
De Graaf. Drie jaar geleden zijn de maandelijkse<br />
Bootcamps geïntroduceerd. Hiermee wordt het<br />
tekort aan technici in de branche snel en doeltreffend<br />
opgevangen. “Een Bootcamp is een versneld<br />
opleidingstraject. Dat betekent dat je als nieuwe<br />
instromer of zij-instromer in één maand tijd wordt<br />
opgeleid tot koelmonteur, ongeacht je voorkennis.<br />
We zorgen voor de theoretische basiskennis, maar<br />
ook voor voldoende vlieguren op de praktijkinstallatie<br />
waardoor nieuwe instromers en zij-instromers<br />
direct in de branche inzetbaar zijn. Momenteel bieden<br />
we een Bootcamp Koeltechniek en een Bootcamp<br />
<strong>Installatie</strong>techniek aan. Bovendien liggen er<br />
plannen voor een Bootcamp Elektrotechniek en<br />
een Bootcamp Meet- en Regeltechniek.” ❚<br />
118 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Het Voordeel van een Kleine Technische Opleider?<br />
Toegankelijk en persoonlijk - Met aandacht voor<br />
de cursist. Die betrokkenheid zorgt voor een<br />
actieve houding en bevorderd de ontwikkeling en<br />
prestaties. Juist met een kleine groep behaal je de<br />
grootste resultaten.<br />
Vind jouw opleiding op: www.studium.nl<br />
dé specialisten<br />
in dak- en wandbeplating<br />
Hardeman | van Harten levert en monteert stalen<br />
dak- en wandbeplating voor diverse uiteenlopende<br />
projecten. Of het nu gaat om een kleine loods of een<br />
groot distributiecentrum, wij zijn gespecialiseerd<br />
in beide. Complete projecten worden samen met<br />
aanverwante bedrijven voor u gerealiseerd. Naast<br />
diverse bedrijfshallen in de utiliteit & industrie zijn<br />
wij ook gespecialiseerd in dak- en gevelrenovaties.<br />
Onze deskundige projectleiders staan voor een<br />
goede relatie met de klant en staan bekend om een<br />
eerlijke en betrouwbare communicatie. Als klant<br />
wilt u weten waar u aan toe bent! Samen met u<br />
realiseren wij uw wensen.<br />
D hardeman-vanharten.nl<br />
Volg ons ook via FT<br />
T 0318 46 15 51 | E info@hardeman-vanharten.nl
HELLEVOETSLUIS VAN DEN BAN AUTOBANDEN B.V.<br />
EENVOUDIG MAAR SOLIDE VENTILATIESYSTEEM HOUDT<br />
ELEKTRONISCHE BANDENOPSLAG OP TEMPERATUUR<br />
In een elektronisch gestuurde bandenopslag in Hellevoetsluis worden door internationale bandengroothandel en distributeur Van den Ban<br />
Autobanden B.V. meer dan 1,4 miljoen banden van zo’n 35 merken opgeslagen. Zowel voor personenwagens, bestelwagens, trailers/caravans<br />
als trucks. In de opslag wordt gebruikgemaakt van een uniek en vooruitstrevend intern logistiek systeem, waarmee de banden vrijwel automatisch<br />
hun weg naar de laaddocks vinden. Om dit systeem optimaal te laten functioneren, mag de temperatuur in de distributiehal niet te<br />
hoog oplopen. Een uitdaging, nu het buiten steeds warmer wordt….<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld J.I. Service b.v. en Systemair<br />
Omdat warme lucht stijgt, heeft J.I. Service b.v. zes grote DVV 1000D4-XP/120°C centrifugaal dakventilatoren en twee kleinere DVC 400-S ventilatoren geïnstalleerd,<br />
die warme lucht geforceerd afzuigen.<br />
Van den Ban Autobanden B.V. maakt gebruik<br />
van speciale robots, die alle banden vrijwel automatisch<br />
oppakken, opslaan in rekken en in de<br />
juiste volgorde picken. De robots beschikken<br />
over Central Processing Units (CPU’s/processors)<br />
die – wanneer de haltemperatuur te hoog<br />
oploopt – oververhit kunnen raken en in storing<br />
kunnen gaan. Dat heeft de groothandel tijdens<br />
de warme dagen in 2019 en 2018 helaas moeten<br />
ervaren. Om herhaling van deze storingen in<br />
de toekomst te voorkomen, werd een beroep gedaan<br />
op advies- en installatiebedrijf J.I. Service<br />
b.v.. “In opdracht van Van den Ban Autobanden<br />
B.V. hebben wij onderzocht hoe de klimaatproblemen<br />
in de hal efficiënt en zonder al te<br />
grote ingrepen ondervangen konden worden”,<br />
vertelt DGA Alex van Jole. “Onder meer koelen<br />
met airco-units behoorde tot de mogelijkheden.<br />
Energetisch is dit echter niet interessant. In<br />
plaats hiervan hebben wij geadviseerd om de<br />
distributiehal te spoelen met frisse buitenlucht,<br />
afkomstig van de lange schaduwzijde van het<br />
gebouw. Vervolgens hebben we contact gezocht<br />
met Systemair, dat de juiste ventilatoren, gevelroosters<br />
en regelkleppen voor dit project heeft<br />
geadviseerd en geleverd.”<br />
Omdat warme lucht stijgt, heeft J.I. Service<br />
b.v. zes grote DVV 1000D4-XP/120°C centrifugaal<br />
dakventilatoren en twee kleinere DVC<br />
400-S ventilatoren geïnstalleerd, die warme<br />
lucht geforceerd afzuigen. “De dakventilatoren<br />
worden aangestuurd door zes VKGM 800-1000<br />
MOTOR. SHUTT DVV motorgestuurde kleppen”,<br />
vertelt Van Jole. “Bovendien hebben we zes SSG<br />
800-1000 SOCKET SILENCER dakopstanden met<br />
geluiddempers aangebracht. Twaalf gevelroosters<br />
van 2,20 bij 1,40 meter en bijbehorende regelkleppen<br />
zorgen voor de aanvoer van voldoende<br />
frisse buitenlucht, waardoor de distributiehal<br />
continu wordt gespoeld.”<br />
Luchthoeveelheid van 335.000 m³/h<br />
In de adviesfase heeft J.I. Service b.v. berekend<br />
hoeveel lucht benodigd is om ook bij de meest ex-<br />
120 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
VAN DEN BAN AUTOBANDEN B.V. HELLEVOETSLUIS<br />
Montage van de DVV centrifugaal dakventilatoren.<br />
‘Omdat een luchthoeveelheid van 335.000<br />
m³/h bij lagere temperaturen niet nodig is, is<br />
het systeem modulerend uitgevoerd’<br />
Voor de dakventilatoren is gekozen voor het grootste type DVV van Systemair.<br />
treme buitentemperaturen de hal op temperatuur<br />
te houden, vertelt Van Jole. “Daarbij kwamen we<br />
uit op een luchthoeveelheid van 335.000 m³/h.<br />
Omdat deze ventilatievoud bij lagere temperaturen<br />
niet nodig is, is het systeem modulerend uitgevoerd.<br />
We hebben een besturingssysteem op<br />
maat ontwikkeld, die de dakventilatoren in tien<br />
stappen (1 tot 10 Volt) kan aansturen. Sensoren<br />
meten 24/7 de temperatuur boven- en onderin<br />
de distributiehal, op basis waarvan de juiste ventilatiestand<br />
wordt bepaald.”<br />
Automatische regeling<br />
Op het moment dat de temperatuur in de distributiehal<br />
te hoog oploopt, worden de gevelroosters<br />
automatisch opengestuurd en kan de frisse<br />
buitenlucht naar binnen stromen. Vervolgens<br />
openen ook de kleppen van de dakventilatoren.<br />
“De ventilatoren starten altijd op een laagstand.<br />
Wanneer dit niet voldoende is om de ruimte te<br />
koelen, wordt de stand automatisch opgevoerd.<br />
Zodra het gewenste resultaat wordt behaald, zal<br />
de installatie weer lager gaan draaien en uiteindelijk<br />
uitschakelen”, aldus Van Jole. “In dat geval<br />
sluiten ook de kleppen van de ventilatoren en gevelroosters.<br />
Hierdoor wordt voorkomen dat het bijvoorbeeld<br />
’s winters te koud wordt. Bij een onverhoopte<br />
melding vanuit de brandcentrale gaan de<br />
ventilatoren ook automatisch uit en alle kleppen<br />
dicht, waarmee de veiligheid in de distributiehal<br />
wordt geborgd.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 121
TOEKOMSTBEWEGINGEN VAN EEN MARKTLEIDER<br />
‘GEAVANCEERD HUMAN CENTRIC LIGHTING-SYSTEEM<br />
ONDERSTEUNT HET BIOLOGISCH RITME OPTIMAAL’<br />
Een wereldmarktleider is het aan zijn stand verplicht om aan de weg te timmeren en innovatief en toekomstgericht bezig te zijn. Ledvance<br />
heeft deze rol op het gebied van verlichtingssystemen. Vier jaar geleden is Ledvance opgericht als afsplitsing van Osram, met de focus op<br />
professionele producten voor zorg, onderwijs, kantoren, industrie en retail. Intussen is de multinational actief in 140 landen, met wereldwijd<br />
50 vestigingen én het hoofdkantoor in Garching bij München.<br />
Tekst Tjerk van Duinen | Beeld Ledvance<br />
Ronald Moeskops, verantwoordelijk voor marketing<br />
professionele markt in de Benelux en Marcel<br />
Beerden, Project Sales Support Benelux praten<br />
ons bij over Ledvance en over de meest recente<br />
ontwikkelingen en pilots. Moeskops: “Ledvance is<br />
een combinatie van led en advance. Dit kun je vrij<br />
vertalen naar de ongelofelijke vooruitgang die we<br />
de laatste vijftien jaar hebben doorgemaakt met<br />
verlichting en waar we nu op voortborduren.”<br />
Biolux<br />
Eén van de belangrijkste ontwikkelingen is Human<br />
Centric Lighting, of HCL. Moeskops: “We<br />
kunnen tegenwoordig licht op het juiste moment,<br />
in de juiste intensiteit, in de juiste kleurtemperatuur<br />
en op de juiste plek brengen, afgestemd op<br />
de biologische klok en rekening houdend met de<br />
aanwezige hoeveelheid daglicht. Ledvance heeft<br />
een eigen innovatief HCL-systeem ontwikkeld,<br />
genaamd Biolux. Op basis van slimme algoritmes<br />
zijn vijf belangrijke scènes gemaakt in oplopende<br />
kleurtemperaturen: Relax, Create, Natural, Focus<br />
en Boost. Dit HCL-systeem past het kunstlicht aan<br />
om de gewenste daglichtsimulatie te krijgen en<br />
zo het biologisch ritme optimaal te ondersteunen.<br />
Ook kan met één druk op de knop op de overzichtelijke<br />
bediening een scène geselecteerd worden.<br />
De gebruiker staat bij dit systeem helemaal<br />
voorop. Er kunnen maximaal twintig armaturen<br />
mee aangestuurd worden en daarmee is het ideaal<br />
voor ruimtes als patiëntenkamers, personeelsvertrekken<br />
en kantoren met weinig daglicht. Het<br />
is eenvoudig te installeren en gemakkelijk in gebruik.<br />
Niet voor niets heeft Biolux eerder dit jaar<br />
van de VDE een driesterrencertificaat ontvangen,<br />
voor zover ik weet als eerste HCL-systeem.”<br />
De vijf scènes van Ledvance Biolux.<br />
Naar daglicht toe<br />
“We proberen altijd zoveel mogelijk het daglicht<br />
op te zoeken”, vult Beerden aan. “Daglicht heeft<br />
een lichtsterkte van 10.000 Lux, bij een typische<br />
kantooromgeving is dat vaak minder dan 500<br />
Lux. Dat verschil kun je moeilijk met kunstlicht<br />
opvullen. Verticale verlichtingssterkte, hoe is de<br />
lichtsterkte op ooghoogte en hoe zijn de wanden<br />
uitgelicht: er zijn veel facetten die komen kijken<br />
122 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Verkeerszone ziekenhuis Innsbruck.<br />
‘Ons Human Centric Lighting systeem heeft<br />
niet voor niets een driesterrencertificaat van<br />
de VDE ontvangen’<br />
om een verlichtingssituatie succesvol te maken.<br />
Met ons assortiment aan verlichtingsarmaturen,<br />
de Biolux HCL Control Unit en de draadloze communicatie<br />
via het ZigBee-protocol kunnen wij elke<br />
ruimte optimaliseren.”<br />
Ziekenhuis<br />
Moeskops wijst onder meer op een aantal recente<br />
(pilot)projecten in de zorg en het onderwijs: “In<br />
2018 hebben we in Innsbruck een ziekenhuis<br />
voorzien van 6.000 Ledvance armaturen. Het<br />
betreft foyers, verkeerszones, personeelsruimten,<br />
patiëntenkamers, horeca en parkeergarages. Allemaal<br />
verschillende aspecten in een gebouw,<br />
elk met een eigen pakket oplossingen en met een<br />
mooi, samenhangend geheel als eindresultaat.”<br />
Dali Pro IoT<br />
Eind dit jaar wordt een volgende troef van Ledvance<br />
uitgespeeld: DALI Pro IoT. Moeskops: “Deze<br />
stuureenheid is niet zozeer gericht op gebruikerscomfort<br />
maar veel meer op energiebesparing.<br />
Daglichtregeling bestaat nu bijna 25 jaar, maar<br />
er wordt steeds meer Internet of Things bij betrokken.<br />
DALI Pro IoT verzamelt data over wat er in<br />
een ruimte gebeurt in de Ledvance Cloud, om<br />
daarmee in combinatie met de armaturen tot een<br />
optimaal energiezuinige verlichting te komen. Het<br />
bedrade systeem werkt met sensoren voor aanwezigheid,<br />
heeft stuureenheden aan de wand en kan<br />
tot 250 lichtpunten aansturen. DALI IoT-armaturen<br />
van derden werken er ook op, als ze maar met<br />
de juiste DALI IoT driver zijn uitgevoerd. Uiteraard<br />
is DALI Pro IoT een gespecialiseerd product waarvan<br />
de installatie een opleiding vereist. Dat doen<br />
we met partner-installateurs.”<br />
Restaurant van ziekenhuis te Innsbruck.<br />
Nog verder vooruitkijkend besluit Beerden met<br />
Vivares ZigBee. “Dit verlichtingssysteem wordt in<br />
het voorjaar van 2021 geïntroduceerd en is draadloos<br />
op basis van het ZigBee-protocol. Armaturen<br />
en componenten zijn beide benodigd om tot een<br />
optimaal verlichtingssysteem voor de eindgebruiker<br />
te komen.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 123
LEDVANCE<br />
BIOLUX<br />
HUMAN CENTRIC<br />
LIGHTING:<br />
DE MENS STAAT<br />
CENTRAAL<br />
HET NIEUWE LEDVANCE BIOLUX HCL SYSTEEM<br />
Zo gemakkelijk te installeren, zo gemakkelijk te gebruiken.<br />
Het innovatieve, bekroonde LEDVANCE BIOLUX HCL systeem<br />
zorgt voor natuurlijk licht, wat de taak ook is. Het past het<br />
kunstlicht automatisch aan veranderingen in het daglicht<br />
aan, dankzij een intelligent, gepatenteerd algoritme waardoor<br />
gebruikers altijd het juiste licht op het juiste moment van de<br />
dag krijgen.<br />
HCL.LEDVANCE.COM
MEDIUM/HIGH POWER<br />
ZUCCHINI<br />
RAILKOKERSYSTEMEN<br />
Railkokersystemen zijn geschikt voor het transporteren en distribueren van elektrische energie.<br />
Een totaaloplossing kan geboden worden in combinatie met Legrand schakel- en verdeelinrichtingen en kabeldraagsystemen.<br />
MEDIUM<br />
POWER<br />
Prestaties en functionaliteit<br />
in medium vermogen<br />
HIGH<br />
POWER<br />
De stroomoplossingen voor industriële<br />
en dienstverlenende toepassingen<br />
RAILKOKER MR (Medium Rating)<br />
VAN 160 TOT 1000A<br />
Voor de realisatie van de verdeling en stijgleidingen<br />
in kantoorgebouwen en energievoorziening in<br />
industriële omgeving<br />
• Geleiders van een aluminiumlegering gegalvaniseerd<br />
• Voldoen aan de normen EN 61439-6<br />
• Elementen kunnen worden voorzien van branddoorvoeren<br />
• IP 52 of IP 55 met afschermingen (meegeleverd)<br />
• IK 10<br />
RAILKOKER SCP (SuperCompact Painted)<br />
VAN 630 TOT 6300A<br />
Voor het transport van hoge stromen. Conform de normen<br />
EN 6<strong>04</strong>39-1 en 2. Toepassingen zijn: stijgleiding en trafobord<br />
verbindingen<br />
• Beschermde compacte railkokersystemen met of zonder aftakopeningen<br />
• 1 of 2 koperen of aluminium rails<br />
• Sendzimir verzinkt plaatstaal: dikte 1,5 mm<br />
• Uitstekende mechanische stabiliteit en goede warmteafvoer<br />
• Brandbestendig E 120<br />
• Volledig gesloten structuur die een totale bescherming<br />
tegen direct contact garandeert<br />
• IP55<br />
MAATWERK<br />
INFORMEER ZEKER NAAR ONZE OPLOSSINGEN OP MAAT<br />
THE GLOBAL SPECIALIST<br />
IN ELECTRICAL AND DIGITAL BUILDING INFRASTRUCTURES
BARNEVELD<br />
MOBA<br />
REVITALISATIE MOBA BARNEVELD:<br />
‘ONZE WERKZAAMHEDEN MOGEN<br />
DE FABRIEKSPROCESSEN NIET VERSTOREN’<br />
Het kan bijna niemand zijn ontgaan: de verbouwing van Moba in Barneveld gaat als een speer. In september 2018 is de wereldwijde marktleider<br />
op het gebied van eiersorteer- en eierverpakkingsmachines gestart met een uitgebreid renovatie- en nieuwbouwtraject, dat in verschillende<br />
fases wordt uitgevoerd. Inmiddels zijn zowel de nieuwe industriehal met technische dienstruimte, bedrijfsrestaurant en vergaderfaciliteiten<br />
(fase 1) als de nieuwe spuitgiethal, granulaatopslag, gereedschapsmakerij en matrijzenkluis (fase 2) gereed. Begin oktober wordt het nieuwe<br />
kantoorgebouw (fase 3) opgeleverd. Recent is bovendien gestart met het doortrekken van de gevellijn aan de zuidoostzijde en de inrichting<br />
van het voorterrein (fase 4).<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Leertouwer, Gerwin van Luttikhuizen<br />
In december 2017 is een bouwteam voor het renovatie-<br />
en nieuwbouwtraject geformeerd, met OPL<br />
architecten (Utrecht), Snetselaar Constructieve<br />
Ingenieurs (Ede), B&T bouwmanagement (Hardinxveld-Giessendam),<br />
bouwbedrijf Hardeman<br />
(Lunteren), W-installateur Wolf Klimaat Service<br />
(Baarn) en E-installateur Leertouwer (Barneveld).<br />
“Als veelzijdige en innovatieve systeemintegrator<br />
in elektrotechniek, klimaatinstallaties en ICT zijn<br />
wij verantwoordelijk voor het ontwerp, de engineering<br />
en de montage van alle elektrotechnische<br />
installaties”, vertelt Eric Versteeg, projectmanager<br />
bij Leertouwer. “Bepaald geen sinecure, omdat de<br />
processen van Moba tijdens onze werkzaamheden<br />
niet gehinderd mogen worden. Om dit mogelijk<br />
te maken, hebben wij twee nieuwe transformatorstations<br />
(2x1.000 kVA) geplaatst, waaraan<br />
twee nieuwe hoofdverdeelruimtes zijn gekoppeld.<br />
‘Vanuit de inpandige<br />
hoofdverdeelruimtes<br />
wordt de volledige<br />
fabriek opnieuw<br />
ingericht, parallel<br />
aan de bestaande<br />
installatie uit 1960’<br />
Vanuit deze inpandige hoofdverdeelruimtes wordt<br />
de volledige fabriek opnieuw ingericht, parallel<br />
aan de bestaande installatie uit 1960. Voor<br />
de energiedistributie in de nieuwe spuitgiethal<br />
In september 2018 is Moba gestart met een<br />
uitgebreid renovatie- en nieuwbouwtraject.<br />
en gereedschapsmakerij is gekozen voor railkokers,<br />
waarmee (grotere) vermogens eenvoudig<br />
getransporteerd kunnen worden. In de overige<br />
ruimtes zijn traditionele bekabelingen toegepast.”<br />
Bijzonder is bovendien de verlichting in de fabriekshallen,<br />
die is uitgevoerd in lichtkleur 6500K<br />
(daglicht), aldus Versteeg. “De heldere en levendige<br />
lichtkleur is door de medewerkers zelf geselecteerd<br />
op basis van een proefopstelling, omdat<br />
zwart/wit contrasten duidelijk geaccentueerd<br />
worden en men hierdoor zeer prettig kan werken.”<br />
Het nieuwe bedrijfsrestaurant (fase 1).<br />
Naast de licht- en krachtinstallaties verzorgt<br />
Leertouwer ook de data-installatie, het glasvezelnetwerk,<br />
de brandmeldinstallatie en de beveiligingsinstallatie<br />
voor Moba in Barneveld. “We zijn<br />
al vijftien jaar huisinstallateur van Moba, wat tevens<br />
geldt voor Wolf Klimaat Service”, benadrukt<br />
Versteeg. “We zijn goed bekend met de fabriek<br />
en alle processen en kennen elkaar door-en-door.<br />
Hierdoor zijn de lijnen kort en kunnen we heel efficiënt<br />
én prettig samenwerken.” ❚<br />
126 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
Duurzame systeemintegratie<br />
leertouwer.nl/duurzaamheid<br />
Heeft u ambities om energiezuinig te (ver)bouwen?<br />
Slimme integratie van technische systemen biedt<br />
enorme kansen. Wij vertellen er graag meer over.<br />
foto: EeStairs<br />
Systeemintegrator in elektrotechniek, klimaatinstallaties en ICT.<br />
Albert Plesmanstraat 38 - Barneveld - t 0342 42 51 51<br />
info@leertouwer.nl<br />
WONEN WERKEN ZORG INDUSTRIE
BARNEVELD MOBA<br />
HOOGWAARDIGE EN COMFORTABELE<br />
VERLICHTING VOOR MOBA IN BARNEVELD<br />
Wereldmarktleider op het gebied van eiersorteer- en eierverpakkingsmachines Moba startte in 2018 met een uitgebreid renovatie- en nieuwbouwtraject,<br />
met als doel om de bestaande productiefaciliteiten en kantoorruimtes in Barneveld te moderniseren en uit te breiden. In onderaanneming<br />
van E-installateur Leertouwer is Scholten Verlichting bij alle bouwfases betrokken. Zo heeft de lichtarchitect en -leverancier uit<br />
Ede recent het lichtontwerp, de lichtsimulaties en de levering van de kantoorverlichting (fase 3) verzorgd, op basis van de geldende NENnormen<br />
en met een optimale prijs-lichtkwaliteitverhouding én esthetiek als uitgangspunt.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Illuxtron<br />
“Belangrijk was dat de verlichting qua look, feel en lichtwaarden aansloot<br />
bij de eerder gerealiseerde projectfases, in bijvoorbeeld de expeditieruimte,<br />
kantine, trappenhuizen en algemene ruimtes”, vertelt René van de Giessen,<br />
eigenaar en lichtontwerper bij Scholten Verlichting. “Daarom is de gangzone<br />
voorzien van downlights, die zich onderscheiden door een lage verblinding.<br />
Bovendien hebben we diverse wand-noodverlichtingsarmaturen geleverd,<br />
evenals downlights van Intra Lighting die in smalle en hoogwaardige lichtbundels<br />
vanaf de vide de entreevloeren aanlichten. Binnenkort wordt de opdracht<br />
aangevuld met blauwe iGuzzini Underscore contourverlichting voor de<br />
buitenzijde van het pand.”<br />
Afwijkende maatvoeringen<br />
Voor de algemene verlichting in de kantoren is gekozen voor Linessa bandrasterarmaturen<br />
van Illuxtron. “In de kantoorruimtes zijn verlaagde plafonds toegepast,<br />
met plafondplaten in afwijkende maatvoeringen”, aldus Van de Giessen.<br />
“Hoewel de lengtematen grotendeels overeenkwam met de Linessa armaturen,<br />
weken de breedtematen flink af. Om te voorkomen dat allerlei pasplaten in de<br />
plafonds verwerkt moesten worden, zijn de bandrasterarmaturen in de breedte<br />
aangepast. Een mooie, hoogwaardige verdeling van plafondplaten en lichtarmaturen<br />
is het resultaat.” Ook de Linessa bandrasterarmaturen onderscheiden<br />
zich door een lage verblinding, vertelt hij. “In de armaturen is bijvoorbeeld een<br />
128 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
MOBA BARNEVELD<br />
Intra Lighting downlights lichten in smalle en<br />
hoogwaardige lichtbundels de entreevloeren aan.<br />
UGR11 spiegeltechniek van het Oostenrijkse Bartenbach geïntegreerd, waarmee<br />
het licht maximaal en exact in de juiste richting gestuurd kan worden.<br />
Vervelende slagschaduwen zijn niet aan de orde, waardoor het werkcomfort<br />
flink wordt verhoogd.”<br />
Spannend lichtspel<br />
De armaturen zijn gemonteerd door Leertouwer Techniek, dat tevens een<br />
uitgebreid domoticasysteem heeft aangelegd. Inclusief bewegingsmelders<br />
en (dag)lichtsensoren. “De Illuxtron Linessa bandrasterarmaturen worden bovendien<br />
in opdracht van Leertouwer toegepast in de nieuwe, hypermoderne<br />
montagefabriek met hoofdkantoor van systeemintegrator AWL-Techniek B.V.<br />
in Harderwijk, waarvoor wij het complete ontwerp- en levertraject hebben<br />
verzorgd.” Naast de functionele verlichting heeft Scholten Verlichting hier<br />
ook de decoratieve verlichting geadviseerd en geleverd. “Bijvoorbeeld in de<br />
‘In de armaturen is een<br />
spiegeltechniek geïntegreerd,<br />
waarmee het licht maximaal<br />
en exact in de juiste richting<br />
gestuurd kan worden’<br />
gangzones worden kleine, rechthoekige armaturen gemonteerd”, vertelt Van<br />
de Giessen. “Binnen dezelfde serie worden armaturen met een asymmetrische<br />
lichtbundel aangebracht, die de houten en groene wanden aanlichten en zo<br />
voor een spannend lichtspel zorgen.” ❚<br />
Liefde voor licht, design én techniek<br />
Voor stijlvolle en bijzondere projecten, met een hoge<br />
kwaliteitsbeleving.<br />
Partner voor installateurs, (binnenhuis) architecten,<br />
projectinrichters en particulieren<br />
de Linessa<br />
High performance kantoor verlichting met een modern design en lage UGR<br />
Scholten Verlichting - +31 (0)318 620 677 - www.scholtenverlichting.nl | Illuxtron International - +31 (0)85 773 63 60 - sales@illuxtron.com<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 129<br />
Naamloos-2 1 21-08-20 09:29
WOERDEN HOF VAN LEYLAND<br />
HOF VAN LEYLAND, WOERDEN:<br />
COMFORTABEL WONEN IN EEN HOOGWAARDIGE,<br />
DUURZAME EN GASLOZE WOONWIJK<br />
In Woerden is eind augustus de nieuwbouw van Hof van Leyland opgeleverd. Op het voormalige Den Oudsten-terrein in het Staatsliedenkwartier<br />
is een hoogwaardige woonwijk met 90 koop- en huurwoningen en 25 appartementen gerealiseerd aan gezellige, knusse hofjes en in een<br />
groene omgeving. Quadrant Architecten maakte het ontwerp voor de nieuwbouwwoningen, terwijl De Vries en Verburg verantwoordelijk was<br />
voor de uitvoering. In opdracht van en in zeer nauwe samenwerking met deze aannemer verzorgde Heating Service <strong>Installatie</strong>techniek het<br />
ontwerp, de engineering en de realisatie van alle loodgieterswerk, de verwarming en de ventilatie-installatie.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld De Vries en Verburg Stolwijk<br />
“Hof van Leyland is volledig gasloos gerealiseerd”,<br />
vertelt Dick Roeleveld, bedrijfsleider van Heating<br />
Service. “Alle woningen beschikken over een eigen<br />
Ecodan lucht/water-warmtepomp van Mitsubishi<br />
Electric die niet alleen voorziet in een comfortabele<br />
verwarming van de woningen, maar ook in<br />
een royale hoeveelheid warmtapwater. Bijzonder<br />
is dat de buitendelen van de warmtepompen zijn<br />
opgesteld in speciaal voor dit project ontwikkelde<br />
Breman prefab warmtepompschoorstenen, die<br />
een optimale montage en servicebereikbaarheid<br />
‘De grootste uitdaging in dit project waren de<br />
warmtepompschoorstenen’<br />
garanderen. De buitenunits van de warmtepompen<br />
zijn eenvoudig vanuit de zolder van de woningen<br />
te servicen. Bovendien wordt dankzij de<br />
warmtepompschoorstenen een optimale geluidsdemping<br />
geborgd.”<br />
Optimaal wooncomfort<br />
Alle woningen zijn voorzien van doelmatige Provarmo<br />
vloerverwarming, inclusief bijbehorende<br />
ruimteregelingen. “Bovendien hebben wij de ventilatie<br />
in de woningen verzorgd”, aldus Roeleveld.<br />
130 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
HOF VAN LEYLAND WOERDEN<br />
“Gekozen is voor natuurlijke toevoer van lucht, via<br />
roosters in de gevel. Gebruikte binnenlucht wordt<br />
per woning centraal en mechanisch afgezogen.<br />
De ventilatiehoeveelheid wordt exact afgestemd<br />
op de luchtkwaliteit (CO 2<br />
-gehalte) in de woningen,<br />
met een optimaal wooncomfort en een zeer<br />
laag energieverbruik als resultaat.”<br />
Naadloze integratie<br />
De grootste uitdaging in dit project waren de<br />
warmtepompschoorstenen, vertelt hij. “We hebben<br />
veel tijd gestoken in de engineering van deze<br />
kant-en-klare oplossingen. Om een naadloze integratie<br />
mogelijk te maken, zijn alle schoorstenen<br />
bijvoorbeeld uitgewerkt in 3D/Revit.” De opstellingsruimte<br />
voor de warmtepompen op zolder was<br />
beperkt, maar uiteindelijk is de techniek passend<br />
gekregen. “Alle Ecodan lucht/water-warmtepompen<br />
zijn al in een vroeg stadium op de bouwplaats<br />
aangeleverd, op hun plek gehesen en waterdicht<br />
ingepakt, alvorens de dakplaten werden aangebracht<br />
en de daken gesloten konden worden”,<br />
aldus Roeleveld. “Als organisatie hebben wij ruime<br />
ervaring in het ontwerp en de montage van warmtepompen.<br />
De afgelopen jaren hebben we al honderden<br />
exemplaren geïnstalleerd, wat ook in dit<br />
project zeker zijn vruchten heeft afgeworpen.” ❚<br />
Hof van Leyland is volledig gasloos gerealiseerd.<br />
uw betrouwbare<br />
partner in verduurzamen<br />
Menselijk comfort door<br />
techniek<br />
Een installatie moet u passen, zowel qua financiën als qua<br />
duurzaamheid. De oplossingen die wij voor u kunnen<br />
bedenken en uitvoeren zijn zo goed als grenzeloos.<br />
Uw vraag is onze uitdaging!<br />
CONTACT<br />
Heating Service<br />
<strong>Installatie</strong>techniek B.V.<br />
Postbus 26<br />
3420 DA Oudewater<br />
Weijland 70<br />
2415 BD Nieuwerbrug<br />
Tel 0348 – 688 777<br />
Info@heatingservice.nl<br />
Scan de QR code om direct naar<br />
www.heatingservice.nl te gaan!<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 131
Ionair realiseert voor AFAS een gezond en duurzaam<br />
binnenklimaat door actieve luchtzuivering:<br />
- Betere hygiëne van de lucht<br />
- Minder aerosolen en stofdeeltjes<br />
- Minder geuren<br />
- Minder vluchtige organische stoffen<br />
- Lager energiegebruik<br />
www.ionair.nl<br />
Toepasbaar voor zowel bestaande én<br />
nieuwe gebouwen.<br />
00020719001 IONAIR BENELUX BV 1-2 1 16-07-20 09:37<br />
SRV-verdeler<br />
Producten & diensten<br />
voor de professionele<br />
installateur<br />
Provarmo is de nieuwe betrouwbare partner<br />
voor al uw projecten met vloerverwarming,<br />
-koeling en betonkernactiveringen. Samen<br />
met de professionele installateur vormen wij<br />
een sterk team om tot de mooiste resultaten<br />
te komen. Ga naar onze website voor meer<br />
informatie.<br />
Provarmo BV | Edisonweg 7 | Woerden<br />
www.provarmo.nl | info@provarmo.nl | T 0348 744 023<br />
Naamloos-3 1 03-09-20 12:48
HOF VAN LEYLAND WOERDEN<br />
HOOGWAARDIGE EN DOELMATIGE VLOERVERWARMING BIEDT BEWONERS<br />
HOF VAN LEYLAND EEN MAXIMAAL COMFORT, TEGEN EEN MINIMAAL ENERGIEVERBRUIK<br />
VLOERVERWARMING ZONDER ZORGEN<br />
Specialist in de levering en aanleg van hoogwaardige vloerverwarmings- en vloerkoelinstallaties Provarmo heeft de 90 koop- en huurwoningen<br />
van woonwijk Hof van Leyland in Woerden voorzien van doelmatige vloerverwarming, waarmee een maximaal comfort tegen een<br />
minimaal energieverbruik wordt geborgd. In nauwe samenwerking met installateur Heating Service heeft Provarmo de hart-op-hart berekeningen,<br />
legplannen, just-in-time leveringen en montagewerkzaamheden verzorgd. Inmiddels zijn alle vloerverwarmingsinstallaties gereed. De<br />
komende weken worden nog de laatste regelingen aangebracht.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Provarmo<br />
“In Hof van Leyland is gekozen voor ons draadstaalmattensysteem,<br />
in combinatie met onze<br />
vijflaagse Provarmo PE-RT vloerverwarmingsleidingen,<br />
RVS pomploze verdelers en Provarmo<br />
regelingen”, vertelt Rick Oomen, projectleider bij<br />
Provarmo. “Alle draadstaalmatten zijn exact op<br />
ruimtemaat op het project aangeleverd, om een<br />
snelle uitvoering te borgen en afval en versnit<br />
op de bouwplaats tot een minimum te beperken.<br />
Vervolgens zijn randisolatie en leidingen volgens<br />
tekening aangebracht. Om te voorkomen dat de<br />
draadmatten en PE-RT leidingen kunnen gaan<br />
drijven, zijn deze aan de constructievloer bevestigd<br />
alvorens de afwerkvloer is gestort. In iedere<br />
ruimte is bovendien een Provarmo ruimtethermostaat<br />
gemonteerd, waardoor de ruimtes onafhankelijk<br />
van elkaar geklimatiseerd kunnen worden.”<br />
Montage van de vloerverwarmingsverdelers.<br />
‘Alle draadstaalmatten zijn<br />
exact op ruimtemaat op het<br />
project aangeleverd’<br />
De focus van Provarmo ligt honderd procent op<br />
de installateur. “We werken niet rechtstreeks<br />
voor aannemers op opdrachtgevers”, benadrukt<br />
Oomen. “Die focus is onze kracht en maakt dat<br />
we installateurs in het traject van ontwerp tot en<br />
met montage volledig kunnen ontzorgen. Onze<br />
vakmensen hebben veel werkervaring en communiceren<br />
goed en duidelijk met onze partners<br />
op de bouw. Dat is van groot belang, vooral bij<br />
grotere projecten waar bouwen als een treintje<br />
werkt. Voor ons zitten de loodgieter en elektricien,<br />
na ons komen de stukadoor en vloerenlegger.<br />
Als iemand zich niet aan de planning houdt<br />
of slecht communiceert, loopt het treintje vast en<br />
krijg je faalkosten en vertragingen. Dat willen we<br />
te allen tijde voorkomen. Ook in dit project zijn<br />
we daar goed in geslaagd. Heating Service is een<br />
Provarmo installatiepartner van het eerste uur.<br />
We zijn goed bekend met elkaars werkwijzen,<br />
waardoor we efficiënt en snel kunnen schakelen.<br />
Kort voor de oplevering wil ik bedrijfsleider Dick<br />
Roeleveld en zijn team heel graag bedanken voor<br />
wederom een prachtig verlopen project.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 133
LEUSDEN AFAS EXPERIENCE CENTER<br />
AFAS EXPERIENCE CENTER, LEUSDEN:<br />
DUURZAAM TOT IN DE KLEINSTE DETAILS<br />
Na een bouwtijd van 24 maanden is in september het AFAS Experience Center in Leusden bouwkundig opgeleverd. Het project omvat een ensemble<br />
gekoppelde gebouwen (totaal: 62.000 m²) in een glooiend landschap met waterpartij, bestaand uit een kantoordeel met een gekromde gevel en<br />
een uitnodigende entree, een koepelvormig theater en een restaurant met een gewelfd dak en imposante daglichtpartijen, uitgedrukt in omlopen<br />
en lichtstraten, op een ruim perceel van 4,5 hectare aan de Olmenlaan. Een integraal bouwteam met Dura Vermeer, HOMIJ Technische <strong>Installatie</strong>s<br />
en AFAS was verantwoordelijk voor de realisatie, inclusief de planning op dagbasis, doorontwikkeling tijdens de uitvoering én kwaliteitscontrole<br />
richting de oplevering. Op dit moment vindt de inhuizing plaats, waarna de nieuwbouw half december in gebruik wordt genomen.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld HOMIJ Technische <strong>Installatie</strong>s<br />
Waar Dura Vermeer verantwoordelijk was voor de bouwkundige werkzaamheden,<br />
realiseerde HOMIJ Technische <strong>Installatie</strong>s een grote diversiteit aan<br />
werktuigbouwkundige, sanitaire en elektrotechnische installaties, inclusief<br />
bijbehorende regeltechnieken. Duurzaamheid speelde hierin een sleutelrol,<br />
aldus Wouter Ruisch, Project Manager bij HOMIJ Technische <strong>Installatie</strong>s. “De<br />
nieuwbouw functioneert zo goed als energieneutraal, dankzij de toepassing<br />
van bijvoorbeeld zonwerende beglazing, zeer energiezuinige en dimbare LEDverlichting<br />
en een duurzame en energiezuinige klimaatinstallatie.”<br />
Plug-and-play WKO-installatie<br />
Aan de basis van de klimaatinstallatie ligt een plug-and-play WKO-installatie<br />
van Dubotechniek, dat net als HOMIJ Technische <strong>Installatie</strong>s deel uitmaakt<br />
van VolkerWessels, aldus Ruisch. “De zogenaamde MEGA ONE SKID heeft<br />
‘Aan de basis van de<br />
klimaatinstallatie ligt een<br />
plug-and-play WKO-installatie’<br />
een totale opstelling van maar liefst 1.200 kW. In de installatie zijn twee<br />
warmtepompen geïntegreerd met een vermogen van 600 kW. Voor de piekvraag<br />
is bovendien een elektrische cv-ketel bijgeplaatst met een vermogen<br />
van 180 kW. De schakelvaten hebben een inhoud van 2.100 liter.” De WKOinstallatie<br />
is gekoppeld aan een doublet (warme en koude bron), met een<br />
capaciteit van 136 m³/h, vertelt hij. “Vanaf de installatie is een warmte en<br />
Het AFAS Experience Center omvat een ensemble gekoppelde gebouwen (totaal: 62.000 m²) in een glooiend landschap met waterpartij.<br />
134 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
AFAS EXPERIENCE CENTER LEUSDEN<br />
De nieuwbouw functioneert zo goed als energieneutraal, dankzij de toepassing<br />
van bijvoorbeeld zonwerende beglazing, zeer energiezuinige en dimbare<br />
LED-verlichting en een duurzame en energiezuinige klimaatinstallatie.<br />
koude distributiesysteem aangelegd naar het inpandige HOMIJ DLS gebouwinstallatiesysteem;<br />
een integraal installatieconcept op basis van prefab installatiecomponenten.<br />
Voor de plafonds in de kantoren heeft AFAS gekozen<br />
voor een 100% recyclebaar vilt open plafondsysteem, met bovenliggend<br />
afgiftesysteem van meanders. De overige ruimtes zijn voorzien van geactiveerde<br />
klimaatplafonds, aangevuld met lage temperatuur vloerverwarming<br />
en vloerkoeling.”<br />
Smart Buildingconcept met sensoren<br />
Een Smart Buildingconcept met sensoren maakt een intelligente klimaat- en<br />
verlichtingssturing mogelijk. “In nauwe samenwerking met Celsius Benelux<br />
BV hebben wij een geïntegreerde Multi-Sensor ontwikkeld, die in bijna elke<br />
ruimte aan het plafond is bevestigd”, aldus Ruisch. “Hier meet de Multi-Sen-<br />
Alle platte en hellende daken van het AFAS Experience Center zijn<br />
uitgerust met ultra-lichtgewicht polyester zonnepanelen.<br />
sor grootheden zoals ruimtetemperatuur, relatieve vochtigheid, lichtintensiteit,<br />
CO 2<br />
- en geluidsniveau, op basis waarvan de ruimte wordt geklimatiseerd.<br />
Medewerkers die dit wensen, kunnen de basisinstellingen eenvoudig naar boven<br />
of beneden bijstellen en de verlichting controleren, middels een app op hun<br />
smartphone of tablet. Hierdoor wordt een optimaal werkklimaat voor iedere<br />
medewerker geborgd.”<br />
Alle platte en hellende daken van het AFAS Experience Center zijn uitgerust<br />
met ultra-lichtgewicht polyester zonnepanelen en het glazen dak van het bedrijfsrestaurant<br />
is voorzien van geïntegreerde zonnecellen, waarvoor HOMIJ<br />
Technische <strong>Installatie</strong>s alle aansluitingen heeft verzorgd. De overige daken zijn<br />
voorzien van groene sedum. De eigen opgewekte zonne-energie wordt opgeslagen<br />
in accu’s, voor gebruik tijdens bijvoorbeeld de avond- en nachtelijke uren. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 135
LEUSDEN AFAS EXPERIENCE CENTER<br />
TURNKEY ENERGIEVOORZIENING VOOR AFAS EXPERIENCE CENTER:<br />
BETROUWBAAR, EFFICIËNT<br />
EN EXACT OP MAAT GELEVERD<br />
Om een betrouwbare en efficiënte energievoorziening in het AFAS Experience Center te borgen, is gekozen voor een uitgekiende combinatie<br />
van railkokers, hoofd- en onderverdelers en noodstroomvoorzieningen. De elektrische infrastructuur is turnkey geëngineerd, geleverd,<br />
gemonteerd en in bedrijf gesteld door Legrand Nederland BV, in opdracht van HOMIJ Technische <strong>Installatie</strong>s en in nauwe samenwerking met<br />
projectpartners Eltechna en Cablespace.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Legrand Nederland BV<br />
“Voor HOMIJ is Legrand een betrokken projectpartner<br />
die in de volle breedte ondersteuning<br />
biedt. Bijvoorbeeld als het om energievraagstukken<br />
gaat”, vertelt Mark van der Pol, Accountmanager<br />
bij Legrand Nederland BV. “Dit betekent<br />
dat wij vanaf de transformator tot aan de wandcontactdozen<br />
in wanden of vloeren de volledige<br />
elektrische gebouwinfrastructuur kunnen verzorgen.<br />
Naast een uitgebreid productportfolio kunnen<br />
opdrachtgevers rekenen op een uitgebreide<br />
dienstverlening. Wij zijn transparant, realistisch<br />
en deskundig als het gaat om de mogelijkheden<br />
én onmogelijkheden van een project. Bovendien<br />
werken we nauw samen met onze paneelbouw-<br />
en montagepartners, waardoor we een<br />
optimale samenhang tussen de diverse installaties<br />
kunnen garanderen. Ook in het AFAS Experience<br />
Center heeft deze aanpak geleid tot een<br />
hoogwaardig opleverresultaat.”<br />
Efficiënte en veilige<br />
energievoorziening<br />
Het AFAS Experience Center betrof een zeer<br />
mooi, maar ook complex project, benadrukt Van<br />
der Pol. “Bijvoorbeeld als het om de installatietechnieken<br />
gaat. In de calculatiefase hebben<br />
onze productspecialisten actief gezocht naar<br />
oplossingen om de elektrische energie efficiënt<br />
en veilig door de nieuwbouw te distribueren. Al<br />
gauw bleek dat maatwerk hierbij onontbeerlijk<br />
was. We hebben een aanbieding gemaakt en<br />
onderbouwd met (spanningsverlies)berekeningen<br />
en certificeringen. Vervolgens hebben we<br />
de aanbieding met HOMIJ besproken en waar<br />
nodig geoptimaliseerd, waarna we op basis van<br />
prijs, kwaliteit én projectaanpak de turnkey opdracht<br />
gegund hebben gekregen.” In de kelder<br />
van het AFAS Experience Center zijn twee middenspanningstransformatoren<br />
geplaatst, vertelt<br />
hij. “Vanaf hier is met behulp van railkokers<br />
een trafo-bordverbinding aangelegd naar twee<br />
Legrand staande schakel- en verdeelbehuizing.<br />
136 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
AFAS EXPERIENCE CENTER LEUSDEN<br />
Legrand schakel- en verdeelbehuizing aan de wand in de kelder.<br />
hoofdverdelers; één voor de kantoren en één voor<br />
het theater. Vanaf de hoofdverdelers vertrekken<br />
diverse railkokers naar de installatieschachten.”<br />
Maatwerk oplossingen<br />
Een uitdaging tijdens de ontwerp- en uitvoeringsfase<br />
was de beperkte beschikbare ruimte, vertelt<br />
John Veltrop, Projectleider bij Legrand Nederland<br />
BV. “In het kantoorgedeelte moesten we<br />
de modulaire, vierkante energietransportrails bovendien<br />
monteren in ronde schachten, rekening<br />
houdend met de leidingen en voorzieningen van<br />
de overige installatiepartijen. Daarbij moesten<br />
diverse aftakkasten aangebracht en geopend<br />
kunnen worden voor de gebruikers op de verdiepingen.<br />
Om dit mogelijk te maken, hebben we<br />
veel energie gestoken in de selectie van de juiste<br />
producten.” Ook in het theater moesten veel installaties<br />
in een relatief kleine ruimte worden in-<br />
‘Een uitdaging tijdens de ontwerpen<br />
uitvoeringsfase was de beperkte<br />
beschikbare ruimte’<br />
gepast, vertelt hij. “In het originele ontwerp van<br />
HOMIJ waren de railkokers daarom uitgevoerd<br />
met schuine kanten, afgeronde hoeken en andere<br />
voorzieningen. Echter is dit in de praktijk<br />
niet zomaar te realiseren. Onze engineer heeft<br />
actief gezocht naar alternatieve en maakbare<br />
oplossingen. In een 3D-model zijn bovendien<br />
verschillende oplossingen getoetst. Ook hebben<br />
we contact opgenomen met onze R&D-afdeling<br />
in Italië, om alle mogelijkheden te bespreken.<br />
Dit heeft binnen afzienbare tijd geleid tot een<br />
railkoker op maat die past als een handschoen<br />
én netjes in de schacht kon worden weggewerkt.<br />
HOMIJ was hier zeer enthousiast over.”<br />
Naast de railkokers en hoofd- en onderverdelers<br />
heeft Legrand een UPS (Uninterruptible Power<br />
Supply) met batterij geleverd, die bij netuitval de<br />
stroomvoorziening overneemt. “Bovendien hebben<br />
we een railkoker aangelegd voor de elektrische<br />
laadvoorzieningen in de parkeergarage”, aldus Van<br />
der Pol. Veltrop: “Alle systemen van Legrand zijn<br />
opgeleverd conform de geldende normeringen en<br />
inclusief documentatie en opleverprotocollen.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 137
LEUSDEN AFAS EXPERIENCE CENTER<br />
AFAS EXPERIENCE CENTER, LEUSDEN:<br />
SYSTEEMINTEGRATIE ZORGT VOOR EEN OPTIMAAL<br />
COMFORT IN IEDERE RUIMTE<br />
Het nieuwe AFAS Experience Center is duurzaam, innovatief en toekomstproof en daarmee een kartrekker voor de regio Amersfoort. Ook als<br />
het om de meet- en regeltechniek gaat. In opdracht van HOMIJ Technical Systems B.V. heeft Celsius Benelux B.V. de systeemintegratie voor de<br />
(na)regelingen en alle primaire (klimaat)installaties verzorgd. Van de WKO-installatie en warmtepompen tot en met de luchtbehandelingskasten,<br />
klimaatplafonds, vloerverwarming en vloerkoeling en inclusief de besturing van de verlichtings- en zonweringsinstallaties.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Celsius Benelux B.V.<br />
“Alle technieken zijn gekoppeld aan onze energiemanagementtool”,<br />
vertelt Theo Smulders,<br />
Directeur-Eigenaar van Celsius Benelux B.V.. “Bovendien<br />
hebben we het complete gebouwensemble<br />
voorbereid op IoT/webbased gebouwbeheer.<br />
Bijna elke ruimte is uitgerust met onze Integrated<br />
Multi Sensoren (totale levering: ca. 1.200 stuks),<br />
die we in nauwe samenwerking met HOMIJ Technische<br />
<strong>Installatie</strong>s hebben ontwikkeld. De Integrated<br />
Multi Sensor (IMS) functioneert op basis van<br />
Bluetooth Low Energie (BLE). Hierdoor kunnen bijvoorbeeld<br />
Beacons gesignaleerd worden, inclusief<br />
de smartphones van medewerkers en bezoekers.”<br />
Optimaal en vraaggestuurd comfort<br />
De Beacon-technologie slaat een brug tussen de<br />
klimaat-/lichtregeltechniek en security disciplines<br />
in het AFAS Experience Center en maakt het eenvoudig<br />
mogelijk om mensen én roerende zaken te<br />
‘We hebben het AFAS Experience Center op<br />
de meest moderne manier uitgevoerd’<br />
traceren, vertelt hij. “Omdat de Beacons gekoppeld<br />
zijn aan ons ComfortKey ® Smart Building Systeem<br />
kan deze data bovendien worden gebruikt voor<br />
gebouwbeheerdoeleinden. Zo kan bijvoorbeeld op<br />
grond van de bezetting worden bepaald hoeveel<br />
verse lucht in een ruimte ingebracht moet worden<br />
en wat de warmte-/koudebehoefte is. Dit resulteert<br />
niet alleen in optimaal en vraaggestuurd ruimtecomfort,<br />
maar ook in een forse energiebesparing.”<br />
Communicatieve<br />
corrigerende organen<br />
“We hebben het AFAS Experience Center op de<br />
meest moderne manier uitgevoerd”, benadrukt<br />
Smulders. “Om de klimaat- en verlichtingsinstallaties<br />
te sturen, hebben wij bijvoorbeeld communicatieve<br />
servomotoren toegepast. In combinatie<br />
met een Multi Point Bus interface garanderen<br />
deze servomotoren een optimale besturing én<br />
terugmelding. Ook op afstand. Zodra een servomotor<br />
geen data meer terugkoppelt, wordt automatisch<br />
een storingsmelding aangemaakt. Hierdoor<br />
kan al actie worden ondernomen vóórdat<br />
medewerkers comfortklachten ervaren.” Naast de<br />
servomotoren zijn ook de Integrated Multi Sensoren<br />
in de kantoren, vergaderzalen en het theater<br />
communicatief uitgevoerd. “Middels BLE- en IPtechnologie<br />
kunnen eenvoudig grootheden zoals<br />
Bijna elke ruimte is uitgerust met de Integrated Multi Sensoren van Celsius Benelux B.V. (totale levering: ca. 1.200 stuks).<br />
138 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
AFAS EXPERIENCE CENTER LEUSDEN<br />
Het nieuwe AFAS Experience Center is duurzaam, innovatief en toekomstproof en daarmee een kartrekker voor de regio Amersfoort. Ook als het om de meet- en regeltechniek gaat.<br />
ruimtetemperaturen, relatieve vochtigheid, lichtintensiteit,<br />
CO 2<br />
- en geluidsniveau worden uitgelezen,<br />
op basis waarvan de klimaatinstallatie,<br />
verlichting en zonwering worden aangestuurd.<br />
Bovendien wordt in het AFAS Experience Center<br />
gebruik gemaakt van ons SmartFlow concept,<br />
dat een eenvoudige en IT-gestuurde (jaarlijkse)<br />
waterzijdige inregeling van de klimaatinstallaties<br />
mogelijk maakt, op basis van druk én flow.”<br />
SmartFlow betreft een combinatie van zeer nauwkeurige<br />
regelafsluiters, flowsensoren en druksensoren.<br />
Het concept maakt tevens onderdeel uit van<br />
het ComfortKey ® Smart Building Systeem, dat ook<br />
bijbehorende regeltechnieken, bekabelingen, montagewerkzaamheden<br />
én garanties omvat. “Doordat<br />
we per 800 m² een decentrale regelaar/webserver<br />
hebben aangebracht, wordt een perfect bereik in<br />
alle gebouwvleugels gegarandeerd.”<br />
Naar wens zijn alle IoT-producten van Celsius<br />
Benelux te bewaken en beheren in de ComfortKey<br />
® App. AFAS heeft echter gekozen voor<br />
implementatie in de eigen Profit softwareapplicatie,<br />
aldus Smulders. “Dankzij deze gezamenlijke<br />
oplossing kunnen medewerkers<br />
lokaal en via Bluetooth Low Energie communiceren<br />
met de Integrated Multi-Sensoren, zonder<br />
dat het ICT-netwerk wordt belast.” ❚<br />
Meer kwaliteit,<br />
minder hardware.<br />
KLIMAATREGELTECHNIEK LICHTREGELTECHNIEK BEVEILIGINGSTECHNIEK ENERGIEMANAGEMENT SYSTEEMINTEGRATIE PRODUCTONTWIKKELING<br />
COMFORTKEY.<strong>NL</strong><br />
CELSIUSBENELUX.<strong>NL</strong><br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 139
LEUSDEN AFAS EXPERIENCE CENTER<br />
IONISATIEPROCES ZORGT VOOR SCHONE,<br />
HYGIËNISCHE LUCHT IN AFAS EXPERIENCE CENTER<br />
In het AFAS Experience Center wordt de luchtbehandeling voor de diverse bouwdelen op maat geconfigureerd. In opdracht van hoofdinstallateur<br />
HOMIJ Technische <strong>Installatie</strong>s voorziet ionair Benelux de luchtkanalen van hoogwaardige ionisatiesystemen, waarmee de hoogst haalbare<br />
luchtkwaliteit in onder andere de keukens, sportzalen, kantoren, auditoria en het theater wordt geborgd.<br />
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld HOMIJ Technische <strong>Installatie</strong>s en ionair Benelux<br />
In de strijd tegen het coronavirus is hygiënische binnenlucht relevanter dan<br />
ooit. Ionisatie kan hierin van grote toegevoegde waarde zijn, meent Jeroen<br />
Posthumus van ionair Benelux. “Ionisatie is een natuurlijk proces waarbij<br />
luchtverontreinigingen zoals bacteriën, schimmels, pollen, virusdeeltjes, aerosolen,<br />
uitlaatgassen of fijnstoffen onder invloed van zon en wind gereduceerd<br />
worden. Op hooggelegen locaties zoals in de bergen, maar ook aan zee kan<br />
de natuurlijke concentratie van zuurstofionen oplopen tot wel 8.000 ionen<br />
per cm³. In de stad daarentegen varieert de dichtheid tussen de 20 en 200 ionen<br />
per cm³. Wanneer luchtbehandelingskasten deze buitenlucht aanzuigen,<br />
filteren en voorbehandelen, verdwijnt de ionisatiefase. Om dit te ondervangen,<br />
verrijken wij de aangezogen, verse buitenlucht vraaggestuurd met zuurstofionen,<br />
waardoor de lucht in het gebouw zijn natuurlijke, zelfreinigende<br />
eigenschappen terugkrijgt en luchtverontreinigingen rondom medewerkers<br />
en bezoekers doeltreffend worden afgebroken.”<br />
‘Wij zorgen dat de lucht in<br />
het gebouw zijn natuurlijke,<br />
zelfreinigende eigenschappen<br />
terugkrijgt’<br />
Effectieve afbraak van organische stoffen<br />
en micro-organismen<br />
Niet alleen mensen, maar ook processen en materialen scheiden continu stoffen<br />
uit die de binnenlucht kunnen verontreinigen, benadrukt Posthumus. “De<br />
positieve en negatieve zuurstofionen die wij aan de ruimtes toevoegen, gaan<br />
hiermee de strijd aan met als resultaat tot 50% minder vluchtige organische<br />
stoffen (VOS), geuren en fijnstoffen en tot 90% minder micro-organismen<br />
dan zonder ionisatie. Hierdoor worden klachten zoals hoofdpijn, een droge<br />
keel, droge ogen en vermoeidheid tot een minimum beperkt en kunnen mensen<br />
zich beter concentreren. Een zuiver binnenklimaat draagt zo bij aan een<br />
lager ziekteverzuim, een beter welbevinden en een hogere productiviteit.”<br />
Ionair zorgt als een ‘natuurlijke turbo’ voor frisse lucht in het AFAS Experience Center.<br />
In het AFAS Experience Center wordt de luchtbehandeling voor de diverse<br />
bouwdelen op maat geconfigureerd.<br />
24/7 schone en hygiënische lucht<br />
Het ionisatieproces vindt direct na de luchtbehandelingskasten en in de<br />
luchtkanalen plaats, vertelt Posthumus. “Speciale sensoren meten 24/7 de<br />
luchtkwaliteit in de verschillende ruimtes. En ook de kwaliteit van de aangezogen<br />
buitenlucht en afgeblazen binnenlucht wordt actief gemonitord. Op<br />
basis van de meetresultaten kunnen we per 2 seconden de ionisatiestrategie<br />
voor het betreffende bouwdeel aanpassen, waarmee medewerkers en bezoekers<br />
te allen tijde zijn verzekerd van schone, hygiënische lucht.” ❚<br />
140 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
INSTALLATIE&BOUW<br />
INSTALLATIEPARTNERS<br />
VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET!<br />
<strong>Installatie</strong>partners biedt<br />
de lezer een compleet<br />
overzicht van de meest<br />
gerenommeerde fabrikanten<br />
en leveranciers in de sector.<br />
Zowel in het tijdschrift als op de website,<br />
treft u een overzicht van de meest<br />
gerenommeerde fabrikanten<br />
en leveranciers.<br />
Bent u geïnteresseerd om ook partner te worden van <strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong>?<br />
Bel of mail voor meer informatie met Ayyoub Henjaly of Yakup Yalcin:<br />
+31 495 45 00 95 – a.henjaly@louwersmediagroep.nl – y.yalcin@louwersmediagroep.nl<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong><br />
HET MEEST COMPLETE OVERZICHT VAN LEVERANCIERS AAN DE GEHELE SECTOR<br />
Op de website van <strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong> is bedrijfsinformatie<br />
van onze partners doeltreffend en efficiënt te vinden.<br />
Banners en bedrijfsprofielen zijn gekoppeld aan redactionele artikelen,<br />
zo wordt optimale vindbaarheid van installatiepartners door Google<br />
gegarandeerd. Vanuit het tijdschrift is alle informatie over de<br />
installatiepartners direct beschikbaar, door de QR code te gebruiken.<br />
Bent u geïnteresseerd om ook partner te worden van <strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong>?<br />
Bel of mail voor meer informatie met Ayyoub Henjaly of Yakup Yalcin:<br />
+31 495 45 00 95 – a.henjaly@louwersmediagroep.nl – y.yalcin@louwersmediagroep.nl
INSTALLATIEPARTNERS<br />
Voor uitgebreide informatie over<br />
de installatiepartners, scan deze QR code<br />
met uw smartphone<br />
installatieenbouw.nl/bedrijf<br />
AFPRO FILTERS<br />
Berenkoog 67<br />
1822 BN ALKMAAR<br />
T +31 72 567 55 00<br />
E info@afprofilters.com<br />
W www.afprofilters.com<br />
ATTEMA BV<br />
Schelluinsestraat 1<br />
4203 NJ GORINCHEM<br />
T +31 183 650650<br />
E info@attema.com<br />
W www.attema.com<br />
BIS BV<br />
Rietdekkerstraat 14<br />
2984 BM RIDDERKERK<br />
T +31 180 48 67 77<br />
E info@bis.nl<br />
W www.bis.nl<br />
CALEFFI INTERNATIONAL N.V.<br />
Moesdijk 10<br />
60<strong>04</strong> AX WEERT<br />
T +31 495 54 77 33<br />
F +31 495 54 84 02<br />
E info.nl@caleffi.com<br />
W www.caleffi.com<br />
AIR SPIRALO®<br />
KENNEMER SPIRALO BV<br />
Lagedijkerweg 15<br />
1742 NB SCHAGEN<br />
T +31 224 21 00 62<br />
E verkoop@airspiralo.com<br />
W www.airspiralo.com<br />
BELIMO SERVOMOTOREN B.V.<br />
Riezebosweg 5<br />
<strong>NL</strong>-8171 MG Vaassen<br />
T +31 578 576 836<br />
E info@belimo.nl<br />
W www.belimo.nl<br />
BRAGO LUCHTTECHNIEK<br />
De Amert 424<br />
5462 GH VEGHEL<br />
T +31 413 36 90 00<br />
F +31 413 36 93 00<br />
E info@brago.nl<br />
W www.brago.nl<br />
CENTERCON<br />
Leverancier van o.a. LG<br />
Kiotoweg 60<br />
3<strong>04</strong>7 BG ROTTERDAM<br />
T +31 10 258 11 20<br />
F +31 10 458 47 48<br />
E sales@centercon.nl<br />
W www.centercon.nl<br />
ALKLIMA BV<br />
Postbus 1176<br />
3350 CD PAPENDRECHT<br />
T +31 78 615 00 00<br />
E info@alklima.nl<br />
W www.alklima.nl<br />
BETTINK REGELTECHNIEK B.V.<br />
Tolboomweg 7a<br />
3784 XC TERSCHUUR<br />
T +31 342 70 10 64<br />
M +31 6 475 569 11<br />
E info@bettinkregeltechniek.nl<br />
W www.bettinkregeltechniek.nl<br />
BRCONTROLS PRODUCTS BV<br />
Telfordstraat 47<br />
8013 RL ZWOLLE<br />
T +31 38 460 42 40<br />
F +31 38 355 66 33<br />
E info@brcontrols.com<br />
CIAT NEDERLAND<br />
Annie M.G. Schmidtweg 229<br />
1321 NA ALMERE<br />
T +31 36 533 25 87<br />
F +31 36 533 25 97<br />
E info@ciat.nl<br />
W www.ciat.nl<br />
W www.brcontrols.com<br />
ANDREWS SYKES<br />
Postbus 33<br />
2665 ZG BLEISWIJK<br />
T +31 10 521 44 55<br />
E info@andrewssykes.nl<br />
W www.andrewssykes.nl<br />
BEVER INNOVATIONS<br />
Industrieweg 32<br />
4301 RS ZIERIKZEE<br />
T +31 111 45 32 32<br />
E mvc@beverinnovations.com<br />
W www.beverinnovations.com<br />
BUSBAR SYSTEMS BENELUX<br />
Oorgat 82<br />
1135 CT EDAM<br />
T +31 299 37 15 57<br />
E busbar@busbar.nl<br />
W www.busbar.nl<br />
CONPRO CONDENSOR<br />
BESCHERMING B.V.<br />
Bunsenstraat 90<br />
3316 GC DORDRECHT<br />
T +31 78 621 38 51<br />
F +31 78 616 88 74<br />
E info@conpro.nl<br />
W www.conpro.nl<br />
142 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
INSTALLATIEPARTNERS<br />
Voor uitgebreide informatie over<br />
de installatiepartners, scan deze QR code<br />
met uw smartphone<br />
installatieenbouw.nl/bedrijf<br />
COOLWORLD NEDERLAND B.V.<br />
Duikerweg 34<br />
DIRECT SIGNS<br />
5145 NV Waalwijk<br />
T +31 416 68 80 88<br />
T +31 800 266 50 00<br />
E sales@coolworld.nl<br />
W www.coolworld-rentals.nl<br />
Prinsengracht 530 H<br />
1017 KJ AMSTERDAM<br />
T +31 20 80 84 766<br />
E info@directsigns.nl<br />
W www.directsigns.n<br />
ELINEX POWER SOLUTIONS<br />
Wolweverstraat 15<br />
2984 CE RIDDERKERK<br />
T +31 180 41 57 11<br />
E info@elinex.com<br />
HOMIJ TECHNISCHE INSTALLATIES<br />
Amerikastraat 5<br />
6014 CE ITTERVOORT<br />
T +31 475 56 81 17<br />
E info@homij.nl<br />
W www.homij.nl<br />
l<br />
W www.elinex.com<br />
COOLWORLD RENTALS B.V.<br />
Duikerweg 34<br />
5140 AH WAALWIJK<br />
T +31 416 68 80 88<br />
T 0800 266 50 00<br />
E sales@coolworld.nl<br />
W www.coolworld-rentals.com<br />
DRL PRODUCTS BV<br />
Minervum 7268<br />
4817 ZM BREDA<br />
T +31 76 581 53 11<br />
E info@drl-products.nl<br />
W www.drl-products.nl<br />
ETHERMA BENELUX BV<br />
Robijnstraat 6<br />
7554 TB HENGELO<br />
T +31 88 889 88 00<br />
F +31 88 889 88 01<br />
E info@etherma.nl<br />
W www.etherma.nl<br />
ICS COOL ENERGY BV<br />
Rotschotseweg 2<br />
5271 WX SINT-MICHIELSGESTEL<br />
T + 31 88 258 25 80<br />
F +31 88 258 25 88<br />
E info@icscoolenergy.com<br />
W www.icscoolenergy.com<br />
DAIKIN AIRCONDITIONING<br />
NETHERLANDS B.V.<br />
Postbus 8585<br />
3009 AN ROTTERDAM<br />
T +31 88 324 54 75<br />
F +31 88 324 54 69<br />
E info@daikin.nl<br />
W www.daikin.nl<br />
ELCO HEATING SOLUTIONS<br />
Hamstraat 76<br />
6565 AG KERKRADE<br />
T +31 45 751 86 00<br />
F +31 45 566 99 35<br />
E heatingsolutions@nl.elco.net<br />
W www.elco.net<br />
FOREHAND<br />
Driemanssteeweg 174<br />
3084 CB ROTTERDAM<br />
T +31 10 240 41 21<br />
E info@forehand.nl<br />
W www.forehand.nl<br />
INTRATONE BV<br />
Kuiperbergweg 40<br />
1101 AG, AMSTERDAM<br />
T <strong>NL</strong> +31 20 788 34 01<br />
BE: +32 2 50 30 301<br />
E evanreijsen@intratone.nl<br />
W www.intratone.nl<br />
DELABIE BENELUX<br />
Kommenstraat 20<br />
B-1070 BRUSSEL<br />
T +32 25 20 16 76<br />
E info@delabiebenelux.com<br />
ELEKTRO INTERNATIONAAL<br />
Postbus 134<br />
3440 AC WOERDEN<br />
T +31 348 42 05 40<br />
E Info@ei-woerden.nl<br />
HAGER ELECTRO B.V.<br />
Larenweg 36<br />
5234 KA s-HERTOGENBOSCH<br />
T +31 73 642 85 84<br />
E info@hager.nl<br />
ISOLECTRA BV<br />
Postbus 444<br />
2900 AK CAPELLE AAN DEN IJSSEL<br />
T +31 10 28 55 24 44<br />
E info@isolectra.nl<br />
W www.delabiebenelux.com<br />
W www.ei-woerden.nl<br />
W www.hager.nl<br />
W www.isolectra.nl<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 143
INSTALLATIEPARTNERS<br />
Voor uitgebreide informatie over<br />
de installatiepartners, scan deze QR code<br />
met uw smartphone<br />
installatieenbouw.nl/bedrijf<br />
W www.schilt-meerkerk.nl<br />
KLEMKO TECHNIEK BV<br />
Nieuwegracht 26<br />
3763 LB SOEST<br />
T +31 88 002 33 00<br />
E info@klemko.nl<br />
W www.klemko.nl<br />
LINUM EUROPE BV<br />
Oosterparkweg 35 H<br />
2985 SX RIDDERKERK<br />
T +31 180 46 35 88<br />
E info-nl@linum.eu<br />
W www.linum.eu<br />
RIPRO LUCHTTECHNIEK<br />
Het Vossenland 1<br />
7984 NK DIEVERBRUG<br />
T +31 521 78 50 84<br />
4:24 pm | March 18th, 2018<br />
E info@riproluchttechniek.nl<br />
W www.riproluchttechniek.nl<br />
SIEDLE NEDERLAND B.V.<br />
De Molen 19<br />
3994 DA HOUTEN<br />
T +31 30 233 05 00<br />
E info@siedle.nl<br />
W www.siedle.nl<br />
Front door<br />
Ring tone on/off<br />
KLIMAATGROEP HOLLAND BV<br />
Postbus 5233<br />
9700 GE GRONINGEN<br />
T +31 50 547 <strong>04</strong> 00<br />
E info@klimaatgroepholland.nl<br />
W www.klimaatgroepholland.nl<br />
MIDEA NEDERLAND<br />
Dragonder 7<br />
5554 GM VALKENSWAARD<br />
T +31 40 208 21 80<br />
E info@midea-nederland.nl<br />
W www.midea-nederland.nl<br />
ROBATHERM<br />
Light<br />
Telephone<br />
Platinastraat 63<br />
8211 AR LELYSTAD<br />
T +31 320 28 11 66<br />
F +31 320 28 12 34<br />
E raimond.taal@robatherm.nl<br />
W www.robatherm.nl<br />
SINIAT B.V.<br />
Postbus 45<br />
9930 AA DELFZIJL<br />
T +31 596 64 93 00<br />
F +31 596 61 71 88<br />
E info@siniat.nl<br />
W www.siniat.nl<br />
KOREX BENELUX BV<br />
Tjalk 13B<br />
2411 NZ BODEGRAVEN<br />
T +31 172 61 17 19<br />
F +31 172 61 79 27<br />
E info@korexbenelux.com<br />
W www.korexbenelux.com<br />
MVCOMFORT<br />
Paxtonstraat 17<br />
8013 RP ZWOLLE<br />
MVCOMFORT<br />
EXPERTS IN DATACONTROL<br />
T +31 38 355 66 40<br />
F +31 38 355 66 33<br />
E<br />
Siedle Axiom<br />
info@mvcomfort.nl<br />
Intelligent<br />
Interior.<br />
W www.mvcomfort.nl<br />
1001 NP AMSTERDAM<br />
PLIEGER<br />
Deurcommunicatie, telefonie en T +31 20 587 67 00<br />
Postbus 10<br />
gebouwenautomatisering voor bijzondere eisen: E info@sauter.nl<br />
5301 KK markant Zaltbommel in Design, gemakkelijk in de montage<br />
W www.sauter.nl<br />
T + 31 en 418 slim 68 in 25 de 02 aansluiting.<br />
E Info@plieger.nl<br />
W www.plieger.nl axiom.siedle.com<br />
S&P HOLLAND<br />
Weidehek 50<br />
4824 AS BREDA<br />
T +31 76 543 34 50<br />
E<br />
info-holland@solerpalau.com<br />
W www.solerpalau.nl<br />
SAUTER BUILDING CONTROL<br />
NEDERLAND B.V.<br />
Postbus 20613<br />
SMITSAIR<br />
Postbus 41<br />
1420 AA UITHOORN<br />
T +31 297 56 44 55<br />
F +31 297 56 92 96<br />
E verkoop@smitsair.nl<br />
W www.smitsair.nl<br />
STABIPLAN<br />
Postbus 128<br />
2410 AC BODEGRAVEN<br />
T +31 172 65 02 65<br />
E<br />
info@stabiplan.nl<br />
LENNOX BENELUX BV<br />
Watergoorweg 87<br />
3861 MA NIJKERK<br />
T +31 33 247 18 00<br />
E info.nl@lennoxemea.com<br />
W www.lennoxemea.com<br />
RENSON<br />
SUNPROTECTION SCREENS NV<br />
Kalkhoevestraat 45<br />
B-8790 WAREGEM<br />
T +32 56 62 65 00<br />
F +32 56 62 65 09<br />
E<br />
info@renson.be<br />
W www.renson.eu<br />
SCHILT AIRCONDITIONING BV<br />
SCHILT LUCHTKANALEN BV<br />
SCHILT LUCHTTECHNIEK BV<br />
Postbus 3<br />
4230 BA MEERKERK<br />
Energieweg 29<br />
4231 DJ MEERKERK<br />
T +31 183 35 25 44<br />
E<br />
info@schilt-meerkerk.nl<br />
STUDIUM<br />
Zuidwenk 45-C<br />
3751 CB Bunschoten-Spakenburg<br />
T +31 33 209 14 50<br />
E info@studium.nl<br />
W www.studium.nl<br />
144 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong>
INSTALLATIEPARTNERS<br />
Voor uitgebreide informatie over<br />
de installatiepartners, scan deze QR code<br />
met uw smartphone<br />
installatieenbouw.nl/bedrijf<br />
W www.stabiplan.nl<br />
SYSTEMAIR BV<br />
Van Leeuwenhoekstraat 2<br />
3846 CB Harderwijk<br />
T +31 85 00 66 200<br />
Zanddonkweg 7a<br />
5144 NX Waalwijk<br />
T +31 416 68 55 55<br />
UBBINK BV<br />
Verhuellweg 9<br />
6984 AA DOESBURG<br />
T +31 313 48 02 00<br />
VILLEROY & BOCH<br />
Computerweg 22<br />
3542 DR UTRECHT<br />
T +31 30 247 34 00<br />
F +31 30 247 34 99<br />
WAGO NEDERLAND BV<br />
Postbus 2070<br />
7301 DB APELDOORN<br />
T +31 55 368 35 00<br />
E info@wago.com<br />
W www.wago.com<br />
E info@systemair.nl<br />
W www.systemair.nl<br />
E info@ubbink.nl<br />
W www.ubbink.nl<br />
E<br />
info@villeroy-boch.nl<br />
W www.villeroy-boch.nl<br />
THERMONOORD BV<br />
Tolhûsleane 7<br />
8401 GA Gorredijk<br />
T +31 513 46 99 99<br />
E info@thermonoord.nl<br />
W www.thermonoord.nl<br />
UNICA INSTALLATIETECHNIEK BV<br />
Postbus 83<br />
2410 AB BODEGRAVEN<br />
T +31 172 64 41 44<br />
E info@unica.nl<br />
W www.unica.nl<br />
VINK SYSTEMEN<br />
Postbus 3119<br />
2220 CC KATWIJK<br />
T +31 71 40 98 300<br />
E<br />
info@vinksystemen.nl<br />
W www.vinksystemen.nl<br />
WESTERN AIRCONDITIONING BV<br />
De Wel 10<br />
3871 MV HOEVELAKEN<br />
T +31 33 247 78 00<br />
E info@western.nl<br />
W www.western.nl<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>NL</strong> | 145<br />
Naamloos-5 1 21-07-20 16:38
AIR<br />
WATER<br />
LIFE<br />
VICA<br />
ENERGIE-EFFICIËNT<br />
WARMTEPOMPEN<br />
FLUISTERSTIL<br />
DUURZAAM<br />
Vasco is al decennialang een vertrouwde partner op<br />
het vlak van warmteafgiftesystemen en ventilatie.<br />
Daar komt nu ook warmteopwekking bij met de<br />
nieuwe Vasco Vica, in de vorm van de Vasco Vica<br />
8 AW E. Deze lucht/water-warmtepomp vormt<br />
samen met het Vica Combi Collect buffervat een<br />
ijzersterk duo voor verwarming en sanitair warm<br />
water. Fluisterstille werking, energie-effi ciëntie en<br />
duurzaamheid zijn de belangrijkste troeven van<br />
deze Vica-range. Met de Vica Sani 300 A I warmtepomp-boiler<br />
lanceert Vasco een kwaliteitsvolle,<br />
duurzame oplossing als antwoord op de traditionele<br />
boilers op gas of elektriciteit.<br />
Met dit uitgebreide gamma is de cirkel helemaal<br />
rond en beschikt Vasco over een totaalaanbod<br />
voor een energie-effi ciënt, gezond en duurzaam<br />
binnenklimaat.<br />
Vica Combi Collect buffervat<br />
Vica lucht/water-warmtepomp<br />
Vica Sani<br />
warmtepomp-boiler<br />
WWW.VASCO.EU RADIATOREN, VLOERVERWARMING, VENTILATIE, KOELING EN WARMTEPOMPEN
Conceptontwikkeling<br />
24/7 bestelgemak<br />
Engineering<br />
Projectbegeleiding<br />
5 jaar systeemgarantie<br />
Training<br />
Totaal in klimaatoplossingen<br />
Voor een compleet assortiment in koude- en klimaattechniek bent<br />
u bij Centercon aan het juiste adres. Maar Centercon gaat verder!<br />
Wij bieden intensieve projectbegeleiding en denken met u mee<br />
over het ontwerp en de selectie. Naast het productassortiment<br />
van LG Climate Solutions biedt Centercon een ruime selectie<br />
aanvullende producten.<br />
www.centercon.nl | 010 258 11 21 | salesairco@centercon.nl
Zorg voor de beste hygiëne met<br />
antibacterieel schakelmateriaal<br />
Wist je dat het op een lichtschakelaar krioelt van de bacteriën? Op iedere vierkante<br />
centimeter van je schakelmateriaal zitten er gemiddeld 112. En ze vermenigvuldigen!<br />
De hoogste tijd voor antibacterieel schakelmateriaal.<br />
• Alle schadelijke bacteriën zijn binnen 24 uur<br />
verdwenen.<br />
• Antibacteriële werking gedurende de gehele<br />
levensduur van het product.<br />
• Ideaal voor openbare plaatsen zoals ziekenhuizen,<br />
scholen of horecazaken, maar ook voor thuis.<br />
se.com/nl<br />
©<strong>2020</strong> Schneider Electric. All Rights Reserved. Schneider Electric | Life Is On is a trademark and the property of Schneider Electric SE, its subsidiaries, and affiliated companies. • 998-20751228