FietsActief editie 7 - 2021 - Inkijkexemplaar

Over de leuke
dingen van
het fietsen
IN AKEN
INSPIRATIE AFSTAPADRESSEN OVERNACHTEN AANBIEDINGEN
ROUTEKAARTEN AFSTAPADRESSEN FIETSTESTS REISVERHALEN PRAKTISCHE TIPS E-BIKENIEUWS KNOOPPUNTENROUTES
Vaals
‘EINEN
KAFFEE,
BITTE!’
OP KOFFIESAFARI
DE
NR. 1
IN FIETS-
INSPIRATIE
NR. 7 september 2021 | jaargang 26 | fietsactief.nl | € 6,25
16
EXTRA
PAGINA’S
LAND VAN HEUVELS
EN HEILIGEN
STREEKGIDS
VAALS
HET IS HEERLIJK DWALEN
IN ZUID-LIMBURG
EN OOK:
• HET RONDJE VAN CAREL KRAAYENHOF
• WINNEN! ORTLIEB BACK-ROLLER
URBAN-TAS
LICHT UIT, SPOT AAN
2 STOERE E-BIKES GETEST
FIETS- EN WIJNLAND IN OPKOMST
HEERLIJK SLOVENIË
DE BALKAN TEGEMOET
VAN VERONA NAAR ZAGREB
AP
TOCHT LANGS KERSVERS ERFGOED
HOLLANDSE WATERLINIE
4 BETOVERENDE ROUTES
TUSSEN SAAR EN MOEZEL
LANGS HET ROSARIUM & MEER!
237 KM DOOR GRONINGEN

voorwoord
IN DIT NUMMER
FIETS JE DOOR
DUITSLAND,
ITALIË, KROATIË
EN SLOVENIË!
Welkom
Gaan we wel, gaan we niet...
We gingen uiteindelijk wel. Naar
‘mijn’ Italië. Doordeweeks, dus
geen zwarte zaterdagen en op
ons gemak. Met bescheiden
bagage. Onze accommodaties
waren heerlijk rustgevend. In het
groen, tussen de wijngaarden en
weg van ‘massa is kassa’-toerisme.
De spreekwoordelijke accu
was vrij leeg, dus opladen was
het streven. En dat is gelukt. Even
geen deadlines, maar ook op
vakantie is er nog zoiets als
(leuke) beroepsdeformatie. Zo
was er in het verstilde Colognola
ai Colli niet eens een panificio,
maar wel een mooi fietsenzaakje.
Daar moesten we natuurlijk even
naar binnen en het leverde een
fijn praatje met de enthousiaste
eigenaar op.
Op campingbezoek bij mijn zus
is het vanuit de voortent dan
weer bicicletti spotten. Af en aan
zoeven e-bikes, vouwfietsjes
en (elektrische) stepjes voorbij.
Terug naar huis pronkt op de
achterbank een nieuwe kindermountainbike
voor nog meer
quality time in eigen land.
Katalijn Verel
Hoofdredacteur
GOED IDEE? MAIL ONS!
REDACTIE@FIETSACTIEF.NL
28
Maak een droomreis:
van Verona naar Zagreb!
4 FietsActief SEPTEMBER 2021

Vaals
het fietsen
‘EINEN
KAFFEE,
IN AKEN
INSPIRATIE AFSTAPADRESSEN OVERNACHTEN AANBIEDINGEN
nummer 7
64 Wereldfietsers in eigen land
Ontdek
de verborgen
pareltjes van
Nederland
Fietsland!
Inhoud
Routes
10 Route Culemborg: een fraai fietsrondje door
de Betuwe, langs fruitbomen en forten van de
Nieuwe Hollandse Waterlinie
22 Het fietsrondje van... bandoneonist Carel
Kraayenhof
34 De Streekgids: in de grensregio bij Vaals is het
heerlijk fietsen, zeker met een e-bike
50 Knooppuntenroute Groningen: de noordelijke
provincie saai? Welnee! Laat je verrassen door
deze tocht van 237 kilometer in vier etappes
Cover: Jessica de Korte, Arjan Kruik, Maasaki Komori, Ryan Grady, Stacy Ropati,
Michele Branca Piero Fasanotto
22
Carel
Kraayenhof
‘De eerste
veertig jaar
van mijn
leven heb ik
vrijwel alles
op de fiets
gedaan’
Techniek
26 Proefrit I: met de Canyon Pathlite:ON 7 naar
de streek rond Alpe d’Huez
62 Oplaadpunt: e-tips, trends & innovaties
56 Proefrit II: de Bianchi E-Omnia T is een beauty
en geschikt voor alle typen fietsers
69 Proefrit accessoires: fijne fietssokken
Reizen
28 Fietsen in Europa: van Italië naar Kroatië,
langs de machtige Dolomieten en door
prachtige steden en culturen
40 Vier toproutes tussen de Saar en de Moezel,
waar je op een prettige manier beneveld raakt
door sprookjesachtige stadjes en lekkere wijnen
70 Ingeklemd tussen de Julische Alpen en de
Adriatische Zee ligt fietsparadijs Slovenië
En verder
37 Heikel punt: de fietser wordt goed beschermd
in het verkeer. Hoe zit het met de wetgeving?
64 Fietsers in beeld: wereldfietsers in Nederland
Rubrieken
6 Startpunt
39 Zó doe je dat! Omgaan met ongedierte
47 Winactie 25 jaar FietsActief
48 Het getal
55 Favorieten van... auteur Marcia van der Meer
60 Raad de plaats
67 Colofon
80 Volgend nummer
82 Puzzel & win!
BITTE!’
OP KOFFIESAFARI
Over de leuke
dingen van
48
Snel woon-werkpaard
Minigids
VAALS
LAND VAN HEUVELS
EN HEILIGEN
HET IS HEERLIJK DWALEN
IN ZUID-LIMBURG
SEPTEMBER 2021 FietsActief
5

oute Culemborg
LANGS FORTEN
& FRUITBOMEN
Tijdens een fraai fietsrondje vanaf Culemborg rijd je niet
alleen langs de fruitbomen van de Betuwe, maar ook
langs forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, sinds
kort Unesco-werelderfgoed. En overal tsjilpen de vogels.
Tekst & foto’s Jessica de Korte
10 Friese pad, Bant

Fort Asperen, vroeger onderdeel
van de Nieuwe Hollandse Waterlinie
“DÁT HEEFT ALLEMAAL ONDER WATER
GESTAAN, tot die bomenrij”, zegt Kees Kerver,
vrijwilliger bij Fort Asperen. Hij wijst naar de
graslanden. Een groot groen gewaad, hier en daar
onderbroken door een betonnen schuilplaats.
“Bijna iedereen noemt het een bunker, maar dat
is een Duits woord”, vertelt Kees. “Terwijl zo’n
schuilplaats door de Nederlanders is gebouwd.
Er was plek voor twaalf soldaten.”
Fort Asperen maakte deel uit van de Nieuwe
Hollandse Waterlinie, een verdedigingslinie van
Pampus tot aan de Biesbosch. Naderde de vijand,
dan konden grote delen van West-Nederland tot
kniehoogte onder water worden gezet. “Even
liggen om dekking te zoeken kon niet, en paarden
zakten in de modder weg. Ook was het niet
diep genoeg om doorheen te varen.”
Verderop slingert rivier de Linge door het
landschap, waar ik net nog langs fruitbomen
fietste. Door de zijstroompjes is de grond heel
vruchtbaar, en voelen ook wilde bloemen met
eigenaardige namen als kruipende boterbloem,
gewone vogelmelk en kraailook zich hier thuis.
Vroegere vijanden
“Wat woont u mooi!” riep ik eerder tegen een
bewoner met een Saab voor de deur, die van
een riante woning naar zijn groentetuin aan het
water liep.
“Ja, dat weet ik!”
“Wat teelt u zoal?”
“Aardappelen, courgettes, tuinbonen. Het is
goedkoper om het te kopen, maar dit is veel
leuker.”
Even verderop zag ik een houten bankje, neergezet
door bewoners, die ‘rustpunt’ op het bord
hadden geschreven. Voor wie niet begrijpt dat je
hier niet te snel moet fietsen. “Lekker plekje, hè”,
riep de buurvrouw. De vogeltjes tsjilpten druk
door elkaar heen, als een jazzband waarin alle
muzikanten van zich willen laten horen.
Juist hier, waar verdraagzaamheid en vriendelijkheid
de sleutelwoorden zijn, vreesde men aan het
eind van de negentiende eeuw de vijand dusdanig,
dat er forten werden gebouwd. De vijand kwam
altijd vanuit het oosten. “Ook de Spanjaarden
en de Fransen”, legt Kees uit. “Ze reisden via
12

ondje van Carel Kraayenhof
ACHTEROP BIJ… BANDONEONIST CAREL KRAAYENHOF
‘Een bandoneon is niet
zo zwaar, die kun je
makkelijk meenemen’
Wie bij bandoneonist Carel Kraayenhof (63) op bezoek komt in Noordbeemster,
wil eigenlijk niet meer vertrekken voor een fietstocht. Natuurlijk, de weidse
luchten zijn prachtig, en de polders ogen volgens Kraayenhof zelf ‘als de
Argentijnse pampa’s’, maar in zijn huis raak je betoverd door zijn muziek.
Tekst Gemma Venhuizen Foto’s Jesaja Hizkia
22

‘DAT VIND IK
ZO FIJN AAN
EEN E-BIKE: BIJ
WIND TEGEN
VOELT HET
ALSOF JE EEN
DUWTJE IN DE
RUG KRIJGT’
In de woonkeuken haalt Carel Kraayenhof de
bandoneon tevoorschijn waarmee hij bij het
huwelijk van Willem-Alexander en Máxima,
op 2 februari 2002, Adiós Nonino speelde, en
vervolgens wereldberoemd werd. Een privéconcert
van Kraayenhof: dichter bij het hart van
de Argentijnse tango nuevo kun je nauwelijks
komen. Hij werkte nauw samen met bandoneongrootmeester
Astor Piazzolla, die met zijn
vernieuwende muziek voor een omwenteling
in de tangowereld zorgde. Ter ere van diens
honderdste geboortedag speelt Kraayenhof met
een tangokwartet dit najaar het programma
100 jaar Piazzolla.
Kraayenhof bespeelt de bandoneon zoals een
ander fietst: schijnbaar zonder erbij na te denken.
Zijn vingers kennen de juiste noten bij elk
nummer door en door. Bladmuziek heeft hij
niet nodig. Zelfs een van de katten, Witneus 2,
is niet bij zijn baasje weg te slaan wanneer hij
speelt. Alleen bij de hoogste tonen loopt hij
weg, om zich comfortabel te nestelen in de
bandoneonrugtas bij de deur. “Een bandoneon is
niet zo zwaar”, zegt Kraayenhof. “Voel maar.
Die kun je makkelijk meenemen.”
Met zijn instrument in de tas fietst hij regelmatig
naar Leoni Jansen, de bevriende zangeres
en gitariste die in De Rijp woont. “Samen zijn
we met een nieuw programma aan het toeren,
Melancholie uit de polder. “Ze vroeg of we vandaag
even langs wilden komen om haar nieuwe
gitaar te horen.”
En dus zeggen we Witneus 2 gedag en lopen
we de tuin in, waar twee Sparta e-bikes staan.
“Thirza, mijn vrouw, had een tijd knieklachten,
en kocht een elektrische fiets. Om haar bij te
houden heb ik er toen ook een gekocht.”
En, bevalt het?
“Absoluut. De eerste veertig jaar van mijn leven
heb ik vrijwel alles op de fiets gedaan. Ik groeide
op in Aalst, bij Eindhoven. Later verhuisde ik
naar Amsterdam. Ik wilde geen auto uit milieuoverwegingen.
Maar toen verhuisden we in 1998
naar de Beemster, zonder treinstation om de
hoek, en heb ik mijn rijbewijs gehaald om naar
concerten te kunnen rijden. Fietsen deed ik nog
wel, maar veel minder dan eerst – zeker omdat
het hier in de polder ook flink kan waaien. En
dat vind ik zo fijn aan een e-bike: ik zou schatten
dat het vandaag windkracht 7 is, maar met de
fiets op power-stand voelt het alsof je een duwtje
in de rug krijgt. Tegelijkertijd gaat het ook niet
té hard, 30 kilometer per uur is het maximum.”
De vlakke polder zou ook geschikt zijn om
te wielrennen.
“Ja, ik overweeg weleens om een racefiets te
kopen. Maar als Thirza dat hoort, zou ze lachen
– want in de praktijk houd ik door de muziek
weinig tijd over om te sporten. De bandoneon
komt op één. Wel doe ik aan yoga, daar ga ik
meestal ook op de fiets heen. Mijn lerares heet
MacDonald, en omdat mijn tweelingzoons me
vroeger plaagden met mijn yogalessen, zei ik hen
dan dat ik naar McDonald’s ging…”
Onderweg, boven de wind uit, vertelt Kraayenhof
zijn levensverhaal. Over hoe hij op zijn achtste
piano leerde spelen, en later trekzak, maar
uiteindelijk pas op zijn 22ste, toen hij filosofie
studeerde in Amsterdam, met de bandoneon in
aanraking kwam. “Ik luisterde naar een lp van
Juan José Mosalini, Don Bandoneón, en dacht:
dít wil ook kunnen. Zo’n rijke klank, alsof er
een heel orkest aan het spelen was…” Maar zo
makkelijk bleek het niet om in Nederland aan
een bandoneon te komen, en er ging vier jaar
voorbij zonder dat Kraayenhof het instrument
wist te bemachtigen. Tot hij op een middag in
1984 muziek zat te maken in het Vondelpark en
er een Argentijnse man bleef staan, die hem
vroeg: ‘Ken je het hart en de ziel van mijn stad,
de bandoneon?’ Kraayenhof antwoordde enthousiast
dat hij daar al jaren naar op zoek was.
“Toen heeft die man in december van datzelfde
jaar een bandoneon en twintig tango-lp’s voor
me meegenomen uit Buenos Aires. Maandenlang
heb ik die beluisterd, dag en nacht zat ik
alle muziek uit te schrijven, op het gehoor.”
Twee jaar later vloog hij naar Argentinië om met
een vriend een radiodocumentaire te maken over
de bandoneon, en vooral om het instrument nog
beter te leren bespelen. “Terug in Nederland, in
april 1987, ging ik naar een concert van Piazzolla.
En wat denk je: zijn bandoneon ging lek.”
Een lekke bandoneon laat zich vast niet zo
makkelijk plakken als een fietsband…
“Nee, mijn fietsband plak ik altijd zelf, maar
mijn bandoneon laat ik repareren door een
bevriende stemmer. Want een lek in de balg –
dus in het geplooide deel van het instrument,
waar de lucht in wordt geblazen – luistert heel
24 FietsActief SEPTEMBER 2021

eizen Saarobermoezel
Fietsend tussen de Saar en de Moezel raak je al snel op
een prettige manier beneveld: de stadjes en de streek zijn
sprookjesachtig mooi, de wijn is er heerlijk en het kabbelen
van de rivier brengt je in een prettige cadans. Vier toproutes.
Tekst Monique van klaveren Foto’s Monique van Klaveren, Ryan Grady,
Peter Herrmann, Mika Baumeister, Chris Reyem, iStock
DE FIETS,
HET LAND, DE
40

wijn
De prachtige Altstadt
van Trier, de oudste stad
van Duitsland

Saarschleife: het is even
klimmen, maar dan heb je
wel 42 een subliem FietsActief uitzicht MEI 2018

eizen Saarobermoezel
“DE RIESLING VAN HET SAARBURGER RAUSCH
UIT 2019, bitte.” Ik zeg het met een air alsof ik
al jaren volleerd sommelier ben. Zo eentje die
minutenlang over fruitige frutsels en bloemige
boeketten filosofeert, terwijl de Flammkuchen
op het bord verkleumt. De anderen van het
FietsActief-team wijzen ook een favoriete wijn
aan. Ja, wij zijn kenners. Sinds een dag.
Marius Klein, de jonge, gepassioneerde telg uit
een wijnfamilie en mede-eigenaar van vinotheek
Bonsai & Wein uit Saarburg, heeft ons bijgespijkerd.
Voorheen kwamen we niet verder dan ‘doe
die maar’, nu komt voortaan het opschrijfboekje
op tafel in restaurants. Marius heeft ons namelijk
een teug laten nemen van elf droge, halfzoete en
zoete lokale wijnen. Een wonder dat de schrijfsels
over de elfde wijn nog steeds leesbaar zijn.
De Weinprobe was niet alleen smakelijk, maar
ook nuttig. Daardoor kijken we nu met andere
ogen naar de wijnkaart (“Aha, de Butterfly, van
die ambitieuze, vrouwelijke oenoloog”), en ook
naar Saarburg en omgeving.
Unieke wijnstokken
Tijdens het fietsen vallen vele kwartjes: we letten
opeens op de kleur van de stenige bodem. Is dit
Grauschiefer (grote, harde, grauwe stenen)?
Klau schiefer (breekt makkelijk in schilfers,
DE WIJNPROEVERIJ Als Marius Klein vertelt
over wijn, sprankelen zijn ogen net zo fris
als de wijnen die hij je laat proeven. We waren
zo begeistert dat we allemaal een paar flessen
kochten. Elf wijntjes proeven is misschien
wat veel, maar je kunt er ook vier of zes
uitproberen. Bonsai & Wein, Kunohof 20,
Saarburg. vinothek-saar.de
Ook de elfde smaakt nog prima!

KNOOPPUNTENROUTE GRONINGEN
ONTDEKKINGSREIS
DOOR HET NOORDEN
Ten onrechte heeft de provincie Groningen het imago van
eindeloze, saaie akkers. Deze vierdaagse tocht bewijst het
tegendeel. Zo fiets je over een kronkelpaadje naar een dorpje
en dan weer spot je zeehonden. Ontdek het allemaal zelf!
Tekst Monique van Klaveren Foto’s Monique van Klaveren, iStock, Julia Wallin, Sebastjan Strasek,
Rinke Dohmen, Alvaro Sanchez, Groninger Museum Met dank aan Jan Postema
De historische Menkemaborg
in Uithuizen is nu een museum
MEI 2021
FietsActief
51

knooppuntenroute Groningen
SPECS VAN DEZE ROUTE
Deze keer niet een dagrondje, maar
een meerdaagse die zowel op LF’s
als knooppunten is gebaseerd. Want
dat verdient deze provincie beslist.
Daardoor krijg je nog meer mee van
de afwisseling van het landschap.
De levendige stad Groningen fiets
je rustig uit langs het water en dat
blijf je zo’n 40 kilometer van dichtbij
of verder weg volgen tot Zoutkamp.
Je zou na Hornhuizen richting
Waddendijk kunnen gaan, maar dan
wordt het wel wat saaier. Juist de
slingerende boeren- en kerkenpaden
van een halve meter breed tussen
het wuivende gras en graan kruiden
deze etappe. Appingedam is de
enige stad van schoonheid en betekenis
die je doorkruist. Net buiten
Delfzijl is de industrie indrukwekkend.
Vooral als je even stilstaat bij
het monument voor het dorp dat
hierdoor werd weggevaagd. De kilometers
langs de Dollarddijk lijken op
de kaart wellicht slaapverwekkend,
maar wat de kaart niet vermeldt is
de plasdrasstrook vol vogels die
de dijk flankeert. Na Winschoten
beland je ‘in het veen’ en vervolgens
‘op het zand’, wat eerst een mooie
vaart en daarna heerlijke bomenlanen
impliceert. Veel variatie dus.
En mocht je toch twijfelen, dan
halen we het laatste argument uit
de kast: nergens zie je zoveel oude
grote herenboerderijen als hier.
LEKKER SLAPEN
In Kloosterburen, Delfzijl en
Winschoten zijn diverse hotels/
b&b’s (zie booking.com). Wij genoten
van een heerlijke nachtrust en
een gezellig praatje bij diverse
adressen van Vrienden op de Fiets
(vriendenopdefiets.nl). In Delfzijl
logeerden we in een ruime kamer
in Hotel aan de Singel, een voormalige
school. Je fiets kun je
binnen stallen.
1
WATER VOLGEN
Het Reitdiep, de Waddenzee,
de Dollard, het Eemskanaal, de
Marne en honderden slootjes; als er
zoveel water langs de route ligt, dan is
het interessant om er wat meer over te
weten. Zoals het Reitdiep, dat je 40
kilometer volgt. Een diep is een Gronings
woord voor rivier. Het Reitdiep
ziet er nu op sommige plekken wel uit
als een kanaal, maar het bestaat uit
stukjes rivier. De Drentse Aa kwam
uit in de stad Groningen en in de dertiende
eeuw groef men een flink stuk
uit tot aan Wierumerschouw, waar de
Hunze lag. Zo kreeg Groningen een
zeehaven. Tot de sluis in Zoutkamp in
1877 werd geopend, was het Reitdiep
zelfs een getijdenrivier. Als je er nu
langs fietst, zie je vooral plezierboten.
De beroepsvaart kiest liever voor het
Eemskanaal, waarvan de monding bij
Delfzijl is. Vanaf Appingedam peddel
je aangenaam langs dit kanaal.
2 ZWEMMEN!
Een hete dag? Neem een duik.
Bij Dorkwerd zagen we net voor de
sluis mensen zwemmen bij de steiger,
maar zelf spoelden we bij het strandje
van Garnwerd en de zwemvijver bij
Zoutkamp het zweet van ons af. In
Delfzijl kwam er net een onweersbui,
anders hadden we het nieuwe strand
bij het Eemshotel ingewijd. Ook bij de
Blauwestad is een recreatiestrandje en
dat geldt eveneens voor het Natuurbad
van Camping Engelbert en voor de
Grunoplas.
3
RUIKEN AAN ROZEN
In Winschoten bloeien tot en met
september zo’n 20.000 rozenstruiken
in het rosarium. Daarmee is deze
rozentuin de grootste van Nederland.
Ze dragen grappige namen als Eyes on
me of Pullman Oriënt Express. Zelfs
Máxima heeft er haar eigen roos. De
j
ONZE FAVORIETEN
tuin bestaat bijna 55 jaar. Behalve
rozen kun je er ook nog wat kunst
bewonderen. Onder andere een kunstwerk
om hondenbezitters erop te
wijzen dat hondenpoep in het park
niet zo prettig is. Het park is vrij
toegankelijk en als je dorst of honger
krijgt, kun je terecht bij het paviljoen
voor een versnapering of een diner.
4
WIE, WAT, WAAR: WIERDEN
Kleine musea, daar zijn we dol
op. Want dan kun je even binnenwippen
zonder dat je in tijdnood
komt, omdat je nog zoveel kilometers
voor de boeg hebt. Dé tip voor dag 1:
in Ezinge zit Museum Wierdenland.
Dat klinkt een beetje duf, maar in het
museum wordt op een speelse manier
uitgelegd wat een wierde nou eigenlijk
is. Bovendien is er ook vaak een
kunst expositie. Heb je nog een kwartiertje
over? Wandel dan even omhoog
naar het kerkje van Ezinge en loop er
een rondje, want dan zie je met eigen
ogen hoe hoog een wierde kan zijn.
(Kijk op wierdenland.nl of je wel of
niet moet reserveren voor een bezoek.)
TIP: DAGJE EXTRA FIETSEN?
Doe de Blauwestadroute uit
FietsActief 5-2020. Via de nieuwe
brug ben je vanuit Winschoten zo
in de Blauwestad. Voor abonnees
gratis te downloaden via
fietsactief.nl
De jachthaven
aan het Reitdiep
52

eizen Slovenië
Het kleine Slovenië grossiert tegenwoordig
in succesvolle wielrenners.
Dat is niet zo vreemd: Slovenen zijn
niet alleen verslingerd aan fietsen,
hun land is er ook buiten gewoon
geschikt voor. Reisjournalist Simone
Nagel ontdekt waarom.
Tekst Simone Nagel Foto’s Arjan Kruik
Slovenië
TOEREN TUSSEN ALPEN
EN ADRIATICO
70

eizen Slovenië
SOMMIGE DINGEN KUNNEN WE ONS IN NEDERLAND
gewoon niet voorstellen. Neem het verhaal van de familie
Simcic: die woont al ruim een eeuw in de Sloveense regio
Goriska, en toch heeft iedere generatie een andere nationaliteit
gehad. Hotelier Vesna Valentincic-Simcic vertelt
het me tijdens een wijnproeverij op het landgoed van haar
neef, Patrick Simcic. We bevinden ons in het uiterste
westen van Slovenië, in een uit meerdere dorpen en
stadjes bestaande gemeente met de naam Brda. Naar
het zuiden kijken we uit over met wijngaarden bedekte
heuvels, met daarachter het laagland van het Italiaanse
Friuli. Nog verder weg glinstert vaag de Adriatische
Zee. Naar het noorden gaan de heuvels over in de
Julische Alpen, met de 2.864 meter hoge Triglav als piek.
Ik ben bij Vesna Valentincic te gast om de streek rond
haar fietshotel, in het oude vestingstadje Smartno, op
twee wielen te ontdekken. En daar hoort volgens haar
een wijnproeverij bij. Niks mis mee, want in tegenstelling
tot de slobberwijnen uit de communistische tijd
zijn de huidige Sloveense wijnen buitengewoon goed.
De jongste, ambitieuze generatie wijnboeren, onder wie
Patrick, gaat niet meer voor kwantiteit maar kwaliteit.
“De periode van veel-voor-weinig, zoals mijn vader en
grootvader die meemaakten, hebben we gelukkig achter
ons gelaten”, zegt Patrick. “Het maken van kwalitatief
hoogwaardige wijnen is veel rendabeler. En veel leuker:
in de wijnen die we nu maken kan ik echt mijn ziel en
zaligheid leggen.”
Wisselende nationaliteiten
Tussen een kruidige Rebula en een droogfrisse Sauvignon
door vertelt Vesna dat ze is geboren in Joegoslavië. Toen
dat land in de jaren negentig uiteenviel, veranderde
haar paspoort van Joegoslavisch naar Sloveens. Ook haar
grootouders overkwam zo’n wisseling van nationaliteit,
toen hun streek na afloop van de Tweede Wereldoorlog
overging van Italiaanse in Joegoslavische handen. En
ook dat was een herhaling van zetten, want in 1920,
in de nasleep van de Eerste Wereldoorlog, hadden de
Italianen de regio Goriska weer overgenomen van de
Oostenrijkers, waardoor ook de overgrootouders van
Vesna plotsklaps in een geheel ander land kwamen te
wonen. Probeer dat maar eens uit te leggen aan iemand
uit Nederland, waarvan de grenzen al een paar eeuwen
min of meer vastliggen.
Vesna is niet alleen Sloveens, maar ook hartstochtelijk
Europeaan. Als dat al niet blijkt uit haar meertaligheid
– ze spreekt naast Sloveens ook Italiaans, Duits en
Engels – dan wel uit haar enthousiasme voor de open
grenzen en de gemeenschappelijk munt. “Zonder
Europa waren we nergens geweest”, weet ze zeker. “We
hebben als land, maar ook als ondernemers nu zoveel
meer kansen dan vroeger.” Een van die kansen was het
beginnen van een hotel in een oud schoolgebouw aan
de rand van Smartno. “Het gebouw was compleet vervallen”,
vertelt Vesna. Samen met haar man Bogdan
transformeerde ze de bouwval in een modern ecohotel
met een grote aantrekkingskracht op wandelaars en
fietsers uit heel Europa.
Fietsparadijs
Dat laatste is overigens niet alleen het resultaat van alle
inspanningen die Vesna en Bogdan zich getroosten om
onder de aandacht te komen van fietsers in binnen- en
buitenland. Want zonder hun inzet te bagatelliseren,
denk ik dat ik toch wel kan zeggen dat het landschap
in en om Brda eigenlijk zichzelf wel verkoopt. Het is
hier echt onvoorstelbaar lekker fietsen! Natuurlijk, het
gaat flink op en neer. Maar daar heb je met een moderne
e-bike geen last van. Daarbij, het geaccidenteerde terrein
geeft deze streek juist zijn charme. Achter elke heuvel
en na iedere bocht is het uitzicht weer anders. En omdat
de wegen bijna allemaal autoluw zijn, heb je ook ruim
de gelegenheid om goed van de omgeving te genieten.
Routes zijn hier nog wel een dingetje. Of beter gezegd:
de markering van de routes. Want als je, zoals ik, net uit
het strak georganiseerde Oostenrijk komt, waar ik was
voor een andere fietsreportage, dan zie je dat ze in Brda
op dit vlak nog wel wat werk te verrichten hebben. Blind
afgaan op een eindeloze reeks goed zichtbare fietsroutebordjes,
kun je hier vergeten. Een nummertjessysteem
dan? Ook niet. Gelukkig heeft de VVV van Brda wel
een zestal fietstochten in de omgeving uitgezet, variërend
van vijftien tot vijftig kilometer lang. Die routes zijn
ietwat ouderwets afgedrukt op een fietsroutekaart, maar
desondanks probleemloos te fietsen – zeker als je een
stuurtas met kaarthouder hebt.
Prachtige Olijfroute
We beginnen op advies van Vesna de eerste dag met
de Olijfroute. “Nee joh, die kan jij met je e-bike prima
hebben”, zegt ze als ze me even ziet schrikken. Met
vijftig kilometer is dit niet alleen de op een na langste
fietsroute op de kaart, hij gaat ook nog eens richting het
noorden, waar de bergen liggen. “Het is een van mijn
favoriete routes”, probeert ze me te overtuigen. “Eerst
ga je over een prachtige kamstraat de bergen in, met
rechts in de diepte het azuurblauwe water van de Soca.
72 FietsActief SEPTEMBER 2021