I&B 04 2022

4
INSTALLATIE&BOUW
NUMMER 4 - 2021
september-oktober
installatieenbouw.nl
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIEENBOUW.NL
WONDERWOODS UTRECHT | THEMA WARMTEPOMPEN | TOWERCAMPUS PAUWMOLEN

De Home
Power Station
Een huis
vol energie.
De slimme alles-in-één-oplossing
voor beheer en opslag.
De krachtigste huisenergiecentrale op de markt. Dat is onze Home
Power Station. Alles-in-één, connected en duurzaam. Dat betekent
ruime accucapaciteit, voldoende vermogen en breed inzetbaar
voor elk modern huis en de mogelij kheid om tot 50 zonnepanelen
direct aan te sluiten. Opgewekte energie blij ft in je eigen beheer
en zet je vervolgens slim in voor elektrische verwarming, het
opladen van je auto of als noodstroomvoorziening, wanneer het
nodig is. Met de Home Power Station regel je energie optimaal en
onafhankelij k. Elk huis zit vol energie. Gebruik het.
Benieuwd wat er nog meer kan?
Kij k op: hg.news/HomePowerStation

Productievere
medewerkers
door de juiste
luchtvochtigheid
GEBOUWEN
Te veel mensen hebben gezondheidsklachten
door een ziekmakend binnenklimaat
ZORG
PROCES
INDUSTRIE
FOOD
INDUSTRIE
Luchtbevochting voor gebouwen
De oplossing voor het sickbuildingsyndroom is heel eenvoudig:
een luchtvochtigheid tussen de 40% en 60%. Medewerkers zullen
hierdoor productiever worden en zich minder vaak ziek melden.
Kortom: de juiste luchtvochtigheid in uw pand zorgt voor een
prettiger, gezonder en productiever werkklimaat!
Meer weten over onze oplossingen?
www.cumulus.nl

UITGAVE
4
VOORWOORD
Duurzame warmte dankzij de warmtepomp
Duurzaamheid en energiezuinigheid zijn hot item in de bouw. In navolging van de verplichte maatregelen voor nieuwbouw, worden ook
steeds meer bestaande gebouwen aangepakt. Bijvoorbeeld in de woningbouw. Uit de Energiemonitor 2021 blijkt dat maar liefst 81% van de
consumenten al één of meer verduurzamingsmaatregelen heeft getroffen. Meest populair zijn spouwisolatie (38%), dakisolatie (37%), HR++
glas (35%) en zonnepanelen (27%). Bovendien verkennen steeds meer bewoners de mogelijkheden van een warmtepomp. Dat fabrikanten,
leveranciers en installateurs hier gretig op inspelen, kunt u lezen in onze warmtepompspecial. Diverse specialisten vertellen hier niet alleen over
de nieuwste technieken, maar ook over de uitdagingen waarmee bewoners én bedrijven anno 2021 geconfronteerd worden. Bijvoorbeeld ten
aanzien van geluid, temperatuurtrajecten en (beperkt) beschikbare ruimte.
Daarnaast hebben we in deze uitgave weer een aantal mooie projecten voor u verzameld, zoals de nieuwbouw van Towercampus Pauwmolen
in Delft, recreatiepark De Heihorsten in Someren, Wonderwoods in Utrecht en Amare in Den Haag. In het centrum van Den Haag is eind juni
het grootste onderwijs- en cultuurcomplex van Nederland opgeleverd. Amare – met een plattegrond van ca. 70x125x40 meter (lxbxh) – moet
hét nieuwe onderkomen worden van de stichting Dans- en Muziekcentrum Den Haag, het Nederlands Danstheater, het Residentie Orkest en
het Koninklijk Conservatorium. Aan het ontwerp en de bouw van het markante gebouw lag een hoge duurzaamheidsambitie ten grondslag.
Bovendien werden bijzondere eisen gesteld aan de akoestiek….
Zeer interessant is ook onze artikelserie over het Floriadeterrein. Eén keer in de tien jaar vindt in Nederland de wereldtuinbouwtentoonstelling
plaats. Voor 2022 staat de Floriade Expo gepland voor 14 april t/m 9 oktober. Onder het thema Growing Green Cities vinden bezoekers in
Almere dan alle nieuwigheden op het gebied van groen, voedsel, gezondheid en energie. De gebouwen op het Floriadeterrein moeten hiervan
natuurlijk een schoolvoorbeeld zijn. Een gebiedsontwikkeling en de bouw van een nieuwe woontoren, zorggebouw en de Aeres Hogeschool
dragen hieraan bij, wat tevens geldt voor het uitgebreide, collectieve warmte- en koudenet.
Ook kunt u in deze uitgave van Installatie & Bouw alles lezen over bijvoorbeeld condensorbescherming, lekdetectie, veiligheidsbrillen,
toegangscontrole, energieopslag én de nieuwste trends op dimmergebied. Kortom: we hebben weer een bomvolle uitgave voor u samengesteld.
Ik wens u weer veel leesplezier!
Lieke van Zuilekom

INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK,
KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT
COLOFON
Jaargang 8 • nummer 4 • 2021
Verschijnt 6 x per jaar
ISSN 2214-4196
UITGEVER
Schatbeurderlaan 6
Postbus 249, 6000 AE Weert
+31 495 45 00 95
info@louwersmediagroep.nl
louwersmediagroep.nl
EINDREDACTIE
Lieke van Zuilekom
08
REDACTIETEAM
Tim van Dorsten, Chris Elbers, Desiree Pennings en
Lieke van Zuilekom
PROJECT MANAGEMENT
Ayyoub Henjaly
a.henjaly@louwersmediagroep.nl
Yakup Yalcin
y.yalcin@louwersmediagroep.nl
SECRETARIAAT
Manuela Depenbrock,
Sandra Reijnders
ADVERTENTIES
Een hoge resolutie PDF moet worden aangeleverd via
de AdPortal. Mocht u nog geen uploadlink hebben
ontvangen, stuur een email naar traffic@louwersmediagroep.nl
ABONNEMENTPRIJS
Nederland: € 63,00 per jaar excl. BTW
Buiten Nederland: € 99,00 per jaar excl. BTW
ABN AMRO
IBAN NL78 ABNA 0490 2820 67
BIC ABNANL2A
t.n.v. Louwers Mediagroep
o.v.v. Installatie & Bouw magazine
Informatie over abonnementen:
+31 495 45 00 95
ADRESWIJZIGINGEN
Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing
naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland
OPZEGGINGEN
Indien twee maanden voor het verstrijken van de
abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van
op zegging is ontvangen, wordt het abonnement
auto matisch met een jaar verlengd.
DOELGROEP
Verspreiding vindt plaats via abonnementen en via
gerichte distributie in controlled circulation aan
adviesbureaus architecten, aannemers, installateurs,
gemeenten, grote industriële organisaties, opdrachtgevers,
projectontwikkelaars, zorginstellingen, woningbouwverenigingen
(semi-)overheidsinstellingen,
brancheorganisaties en toeleveranciers.
VORMGEVING/ART DIRECTION
studio@louwersmediagroep.nl
DRUKWERK
Drukkerij Hendrix, Peer
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd
zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder
bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar
beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen
enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.
Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor
schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen
en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.
Amare, Den Haag: Markant gebouw met een hoge duurzaamheidsambitie 8
Zuiver water, zuivere stemmen 10
Wonderwoods, Utrecht: ‘Een eer om aan zo’n iconisch gebouw te werken’ 12
Trots op iconische torens in Utrecht 14
7.500 sprinklers in Wonderwoods 16
‘De luxe woningbouw kan een voortrekkersrol nemen’ 18
Floriadeterrein, Almere: ‘Gebouwen Floriadeterrein zijn schoolvoorbeeld van innovatie en duurzaamheid’ 20
Kunststof leidingsystemen voor Floriadeterrein 22
Zware elementen Floriade zijn just-in-time geleverd 26
Leidingen Floriadeterrein zijn goed geïsoleerd 28
Vlinderkleppen speciaal voor WKO-installaties 30
Uw ogen verdienen de beste bescherming! 32
De Pen: BBN pleit voor veel meer aandacht voor brandveiligheid bij ontwerp en bouw 34
THEMA WARMTEPOMPEN
18 32
Bewoners én installateur omarmen monoblock warmtepomp 38
De stille, groene oplossing voor verwarmen zonder gas 42
‘Blij met persoonlijke relatie met installateur’ 44
Voor elk project de juiste warmte en koude: Duurzaam en betrouwbaar 48
Duurzame eco-lodges voorzien van all-electric warmtepompen 50
Buitenunit van warmtepomp zit in de schoorsteen 54
‘Veilige en (energie-)efficiënte dataopslag’ 56
Laat vuile lucht de levensduur van uw installaties niet beïnvloeden! 60
Toekomstbestendige hr-ketels: Slim, efficiënt én uiterst stil 62

TP - Cover.indd 1 27-09-21 14:53
INHOUD
48
74 96
116
Towercampus Pauwmolen, Delft: De basis voor een optimaal binnenklimaat 65
Compleet luchtkanalensysteem voor Towercampus Pauwmolen: Duurzaam, energiezuinig en just-in-time geleverd 67
Voordelen van decentraal ventileren maken project financieel haalbaar 68
Onderhoud en service van datacenters: Minimale downtime, maximale betrouwbaarheid 70
Floating Office Rotterdam: BREEAM-NL ‘Excellent’ tot in de kleinste details 72
Duurzaamheid in de praktijk met klimaatsysteem en groene gevel 74
De Heihorsten, Someren: ‘In één dag kunnen we een complete vakantiewoning installeren!’ 76
Zijn uw objecten al beschermd tegen lekkages? 78
Dimmen zonder zorgen 82
‘Bij ons is uw project in goede handen’ 84
Behaal winst met uw systeemwater 88
Langdurige sluiting verhoogt kans op legionella 90
Sportcampus ETB Sombroek, Volendam: Nieuwste generatie luchtbehandelingsunits zorgt voor de beste ruimtecondities 92
State-of-the-art verlichtingssysteem voor gerenoveerd kantoorgebouw 96
Op afstand de beste intercomoplossing: Betrouwbaar, veilig en duurzaam 98
Voco hotel Den Haag is 100% stekerbaar opgeleverd 100
Duurzamer, efficiënter én schoner werken op de bouw 102
Groeimarkt met grillen 108
Stap voor stap naar een volledig digitale bedrijfsvoering 110
DC AG Logistics Services, Ede: Distributiecentrum met BREEAM ‘Excellent’ certificaat 113
Snel in leveren, monteren en aanpassen 114
Change=, Utrecht: VAV-systeem biedt optimum in energiezuinigheid, gezondheid én comfort 116
Boerderij uit 1789 wordt energiezuinige woning 120
Nieuwe maatstaf in professionele en gebruiksvriendelijke toegangscontrole 122
Installatiepartners 125
4
INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIEENBOUW.NL
INSTALLATIE&BOUW
NUMMER 4 - 2021
september-oktober
installatieenbouw.nl
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT
WONDERWOODS UTRECHT | THEMA WARMTEPOMPEN | TOWERCAMPUS PAUWMOLEN
Cover: All-electric warmtepomp
Beeld: Nefit Bosch
Blijf gratis en eenvoudig op de
hoogte van het laatste nieuws.
Volg ons op social media en meld
je aan voor onze nieuwsbrief!
installatieenbouw.nl

DEN HAAG AMARE
AMARE, DEN HAAG:
MARKANT GEBOUW MET EEN HOGE
DUURZAAMHEIDSAMBITIE
In het centrum van Den Haag is eind juni het grootste onderwijs- en cultuurcomplex van Nederland opgeleverd. Amare – met een plattegrond
van ca. 70x125x40 meter (lxbxh) – wordt hét nieuwe onderkomen van de stichting Dans- en Muziekcentrum Den Haag, het Nederlands
Danstheater, het Residentie Orkest en het Koninklijk Conservatorium. Aan het ontwerp en de bouw van het markante gebouw lag een hoge
duurzaamheidsambitie ten grondslag. Onder andere 4.000 m² zonnepanelen, een uitgebreid grijswatercircuit en een WKO-installatie dragen
bij aan een BREEAM-NL ‘Excellent’ certificering.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Tjerk Jan Zwerver, HOMIJ Technische Installaties
Amare is in opdracht van de gemeente Den
Haag en volgens een Design, Build & Maintain
overeenkomst gerealiseerd door bouwcombinatie
Cadanz (Boele & van Eesteren en Visser & Smit
Bouw). HOMIJ Technische Installaties was verantwoordelijk
voor de elektrotechnische, werktuigbouwkundige
en sanitaire installaties. “Vanaf de
ontwerpfase is nadrukkelijk aandacht besteed
aan het energie- en waterverbruik, het welzijn van
gebruikers en de omgeving”, vertelt projectmanager
Tjerk Jan Zwerver. “Om verspilling van water
tegen te gaan, hebben wij een uitgebreid grijswatersysteem
geïnstalleerd. Een groot deel van het
opgevangen hemelwater wordt benut om de toiletten
te spoelen. Het hemelwater dat resteert,
wordt efficiënt afgevoerd naar infiltratiekratten
buiten het gebouw. Vanuit deze kratten zakt het
water vertraagd weg in de bodem, waardoor het
gemeenteriool wordt ontlast.”
‘Vanaf de ontwerpfase is nadrukkelijk
aandacht besteed aan het energie- en
waterverbruik, het welzijn van gebruikers
en de omgeving’
Duurzame opwekkingsinstallaties
Zonnepanelen voorzien in een duurzame energieopwekking,
vertelt hij. Bovendien is overal
in het gebouw energiezuinige LED-verlichting
aangebracht, inclusief aanwezigheidsdetectie en
daglichtregelingen en met een laag vermogen per
vierkante meter. “Voor de verwarming en koeling
van de nieuwbouw hebben wij met Dubotechniek
een WKO-systeem met twee warme en twee
koude bronnen gerealiseerd, in combinatie met
drie warmtepompen. Extra warmtevraag op piekmomenten
en de warmtapwaterbereiding worden
opgevangen door de Haagse Stadsverwarming.”
De afgiftesystemen zijn afhankelijk van de ruimtefuncties.
“In basis is gekozen voor klimatisering
vanuit de luchtbehandelingskasten, aangevuld
met inductie/fancoilunits. Bovendien zijn op veel
plekken energiebesparende CO 2
-regelingen toegepast”,
vertelt Zwerver. “In diverse ruimte is aanvullend
gekozen voor vloerverwarming c.q. vloer-
8 | INSTALLATIEENBOUW.NL

AMARE DEN HAAG
Zonnepanelen voorzien in een duurzame energieopwekking.
Een uitdaging betrof de luchtbehandeling in de grootste (concert)zaal.
koeling. Ook in de dansstudio’s en op het toneel,
waar een uitgekiend binnenklimaat én comfort
voor de dansers uitstekend samengaan. Om optimaal
inzicht te krijgen in de energiestromen, is per
bouwdeel en/of zone subbemetering voorzien.”
Een optimale akoestiek,
zonder contactgeluid
Een grote uitdaging in dit project betrof volgens
Zwerver de akoestiek. “We hebben te maken met
een gebouw met vier grote zalen en diverse studio’s
en leslokalen. Al deze ruimtes moeten onafhankelijk
van elkaar gebruikt kunnen worden,
zonder dat geluid van de ene naar de andere
ruimte doordringt. Niet alleen op bouwkundig
vlak, maar ook installatietechnisch zijn hier diverse
voorzieningen voor aangebracht. Zo hebben wij
nadrukkelijk aandacht besteed aan de ophanging
en ondersteuning van de luchtkanalen en watervoerende
leidingen. Ook zijn op diverse plekken
flexibele koppelingen toegepast, waardoor contactgeluid
wordt voorkomen.”
Een tweede uitdaging betrof de luchtbehandeling
in de grootste (concert)zaal, vertelt hij. “In
deze ruimte was slechts beperkt ruimte voor inblaasvoorzieningen,
terwijl toch een optimale
luchtkwaliteit – zonder tochtklachten – geborgd
moet worden. Om een goede doorspoeling van
de ruimte te garanderen, hebben we specifieke
roosters ontworpen met nozzles en wervelroosters,
die in de balkonranden zijn weggewerkt. De maatwerk
roosters worden slim gecombineerd met
standaardroosters nabij bijvoorbeeld de stoelen.
Alle gebouwgebonden installaties zijn in nauwe
afstemming met de gebruikers én de bouwcombinatie
ontworpen en geïnstalleerd.” ❚
BOUWINFO
Opdrachtgever
Gemeente Den Haag
Uitvoering
Bouwcombinatie Cadanz
(Boele & van Eesteren
en Visser & Smit Bouw)
Installaties
HOMIJ Technische Installaties
In diverse ruimte is aanvullend gekozen voor vloerverwarming c.q. vloerkoeling.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 9

DEN HAAG AMARE
GEAVANCEERDE LUCHTBEVOCHTIGING EN WATERBEHANDELING VOOR AMARE, DEN HAAG:
ZUIVER WATER, ZUIVERE STEMMEN
In het kloppend hart van Den Haag, aan het Spuiplein, is de bouw van Amare voltooid. Dit markante en duurzame huis voor cultuur, educatie,
events en ontmoeting beschikt over vier zalen, die ruimte bieden aan in totaal 3.600 bezoekers. Daarnaast zijn er twee restaurants, een
congrescentrum, studio’s, leslokalen en veel openbare binnenruimte ingericht, die openstaan voor initiatieven van bewoners van Amare,
andere culturele instellingen én de inwoners van Den Haag. In opdracht van installateur HOMIJ Technische Installaties heeft Cumulus Nederland
de benodigde bevochtigingsinstallaties voor het cultuurhuis geëngineerd, geleverd, geïnstalleerd en bedrijfsklaar opgeleverd. Dankzij
deze installaties wordt niet alleen een aangenaam binnenklimaat geborgd, maar ook de performance van de zangers naar het allerhoogste
niveau getild. Bovendien worden de muziekinstrumenten onder optimale klimaatcondities geconserveerd.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Tjerk Jan Zwerver
Voor Amare is een installatie ontworpen op basis van hogedruktechniek (HD-techniek).
Cumulus Nederland is een vooraanstaand specialist
op het gebied van luchtbevochtiging en waterbehandeling.
“In Amare zorgen onze installaties
– naast de bevochtiging – voor de juiste waterkwaliteit
voor onze bevochtigingsinstallaties, die in de
diverse luchtbehandelingskasten zijn geplaatst”,
vertelt projectleider Jos Philipsen. “Hiermee wordt
een optimale en stabiele luchtvochtigheid in alle
ruimten geborgd. Van het restaurant en de foyers
tot en met de opslag van de muziekinstrumenten.”
De noodzaak van de luchtbevochtiging in Amare
is ruimte-afhankelijk, vertelt hij. “In het restaurant
en de foyer zorgen de installaties met name voor
een veilig, prettig en aangenaam binnenklimaat,
terwijl zij in de zalen ook van grote invloed zijn
op de performance van de zangers. Een goede
luchtvochtigheid heeft namelijk een gunstige invloed
op hun stembanden. In de opslag van de
10 | INSTALLATIEENBOUW.NL

AMARE DEN HAAG
Dankzij de installaties wordt niet alleen een aangenaam binnenklimaat geborgd, maar ook de performance van de zangers naar het allerhoogste niveau getild.
muziekinstrumenten is een juiste luchtvochtigheid
cruciaal om de instrumenten goed te kunnen conserveren.
Het voorkomen van schommelingen in
luchtvochtigheid heeft bovendien een positief effect
op de zuiverheid van de muziekinstrumenten.
Met andere woorden: het voorkomt dat instrumenten
vals worden.”
Adiabatische bevochtigingstechniek
Voor luchtbevochtiging kunnen diverse technieken
worden toegepast, benadrukt Philipsen. “Voor
Amare hebben wij een installatie ontworpen op
basis van onze hogedruktechniek (HD-techniek).
Deze techniek kenmerkt zich door een zeer laag
energieverbruik en lage onderhoudskosten, dankzij
een perfect samenspel van de waterbehandeling,
HD pompinstallatie en bevochtigingslansen
in de luchtbehandelingskast. Waar andere bevochtigingstechnieken
veelal gebaseerd zijn op
stoomopwekking, hebben wij gekozen voor een
adiabatische bevochtigingstechniek. Dit betekent
dat wij de luchtvochtigheid verhogen door middel
van HD koudwaterverneveling.”
Veiligheid en gezondheid
De waterbehandeling is volgens Philipsen essentieel
om de bedrijfszekerheid van de luchtbehande-
‘Waar andere bevochtigingstechnieken
veelal gebaseerd zijn op stoomopwekking,
hebben wij gekozen voor een
adiabatische bevochtigingstechniek’
lingsinstallatie te borgen en om de onderhoudskosten
laag te houden. “Maar het belangrijkste
voordeel is wel dat de veiligheid en gezondheid
van bezoekers én medewerkers van Amare hiermee
wordt geborgd. Onder andere omdat het
vernevelde water wordt gezuiverd van bacteriën
en virussen (conform de richtlijnen van de VDI
6022).” Door de waterbehandeling wordt het
leidingwater gezuiverd tot bijna het niveau van
gedemineraliseerd water, verduidelijkt hij. “Vervolgens
wordt het water door middel van onze
unieke HD pompinstallaties en met een druk van
circa 100 Bar door zeer kleine verstuivers (met een
doorlaat van 150 µm) in de luchtbehandelingskast
verneveld, waar het vervolgens wordt opgenomen
in de lucht.” Vanwege de moeilijk bereikbare locatie
voor de waterbehandeling (op het dak) heeft
Cumulus een temperatuur-spoelregeling aan de
installatie toegevoegd. “Vanwege de bereikbaarheid
hebben wij de gehele installatie bovendien
gecompartimenteerd op locatie samengebouwd.”
BREEAM-NL ‘Excellent’
De installatie is eenvoudig en flexibel uit te breiden,
besluit Philipsen. “Bij Cumulus is maatwerk
tot in detail mogelijk. Dankzij het zeer lage energieverbruik
heeft onze manier van bevochtigen
bovendien een positieve invloed op duurzaamheidskenmerk
BREEAM-NL. Voor dit project was
dit absoluut relevant, aangezien er een BREEAM-
NL ‘Excellent’ ambitie aan ten grondslag lag. Al
onze toe te passen onderdelen en materialen zijn
geselecteerd op duurzaamheid en hebben een gegarandeerd
lange levensduur.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 11

UTRECHT WONDERWOORDS
‘EEN EER OM AAN ZO’N
ICONISCH GEBOUW TE WERKEN’
De bouw van de twee ‘groene’ torens van Wonderwoods in het centrum van Utrecht is in december 2020 gestart. Terberg Totaal Installaties
verzorgt zowel de elektrotechnische als werktuigkundige installaties.
Tekst Tim van Dorsten | Beeld VERO Digital in opdracht van Wonderwoods Development
Artist impression van Wonderwoods.
In 2017 kreeg het installatiebedrijf de opdracht
om bij te dragen aan het ontwerp van alle installaties
in Wonderwoods. Projectleider werktuigkunde
en sanitaire installaties Wouter Lenssinck is sinds
de start bij dit project betrokken. “Het ging in eerste
instantie om een ‘Design & Build’-opdracht”,
vertelt hij. “Samen met ons bouwteam ontwerpen
en installeren we alle installaties, van het sanitair
en de warmtekoudeopslag (WKO) tot de verwarming,
elektrotechniek, gebouwbeveiliging en
data-installaties. We zijn bij dit project betrokken
vanaf de engineering tot en met de uitvoering.”
Aangezien Wonderwoods een gasloos gebouw
wordt, moet een WKO voor de verwarming en koeling
in het gebouw gaan zorgen.
12 | INSTALLATIEENBOUW.NL

WONDERWOORDS UTRECHT
De bouwplaats van Wonderwoods.
Voor Terberg Totaal Installaties ging de uitvoering
begin juli van start, toen de riolering in de gezamenlijke
kelder van beide torens werd aangelegd.
Lenssincks collega Joost Hassing, projectleider
Elektrotechniek, is sinds december 2020 bij het
project betrokken en voor hem begonnen de uit-
‘Boven het atrium komt
een glazen dak en in dat dak
gaan we zonnepanelen verwerken’
voerende werkzaamheden in september 2021.
“Wij zorgen onder meer voor de toegangscontrole,
de videofoon en de ontruimingsinstallatie.” Het is
een complex project, vindt hij. “Onder andere vanwege
de omvang, met 419 woningen in twee torens
van respectievelijk circa 73 meter en circa104
meter. We zijn wel gewend om aan grote projecten
te werken, maar dit is wel één van de grootste
tot nu toe. Daar komt bij dat de werkzaamheden
middenin het centrum van Utrecht plaatsvinden.
Hierdoor moeten we de werkzaamheden op een
postzegel uitvoeren.”
Verticaal bos
Twee torens worden uitgevoerd als een verticaal
bos: op de balkons, de daktuinen en de gevels
komt beplanting die afkomstig is van de Utrechtse
Heuvelrug. In de kelder van het gebouw komt een
buffer om het hemelwater op te vangen. Nadat
dit water is gefilterd en de noodzakelijke meststoffen
zijn toegevoegd, worden de planten aan de
gevel hiermee geïrrigeerd. Terberg Totaal Installaties
installeert de transportleidingen voor de
beregeningsinstallatie, om de beplanting goed te
laten groeien. “Dit doen we samen met Koninklijke
Ginkel Groep, die verantwoordelijk is voor de
irrigatie. Wij verzorgen een installatie die onder
meer beschikt over leidingen naar de bloembakken
toe”, legt Lenssinck uit. “Dat maakt het project
wel complex, met name door de verschillende
hoeken van de verschillende bloembakken. Het
ontwerpen in BIM hielp hierbij: we werken hier
al langer mee, maar toch leren we nog elke dag.”
Als opvallend onderdeel noemt Lenssinck ook de
energiebron van de buitenverlichting. “Boven het
atrium komt een glazen dak en in dat dak gaan
we zonnepanelen verwerken. De elektriciteit die
deze zonnepanelen gaan opwekken, wordt gebruikt
voor de buitenverlichting. Mede door deze
manier van energieopwekking heeft het gebouw
het duurzaamheidscertificaat BREEAM ‘Excellent’
behaald.”
Eervol werk
Beide heren zijn enthousiast dat ze aan Wonderwoods
kunnen meewerken. “Het is erg mooi om
aan zo’n project mee te werken, met name door de
grote hoeveelheid woningen, de combinatie met
onder meer kantoren en horeca en ook de groene
gevels.” Hassing beaamt dit. “Het is een eer om
aan zo’n iconisch gebouw te werken, dat straks
in hartje Utrecht te zien is. De torens zijn nu nog
maar een tekening en ik ben erg benieuwd naar
het uiteindelijke resultaat. Ik kan niet wachten tot
we het gebouw in 2024 hebben afgerond.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 13

UTRECHT WONDERWOODS
TROTS OP ICONISCHE TORENS IN UTRECHT
In het centrum van Utrecht verschijnen binnenkort twee hoge woon- en werktorens: Wonderwoods. Sanitair-installatiebedrijf Hoogendoorn
bv is door installatiebedrijf Terberg Totaal Installaties gevraagd om de centrale sanitaire installaties te verzorgen, waaronder ook die voor de
watertoe- en afvoer voor de beplanting aan de gevel.
Tekst Tim van Dorsten |
Beeld Hoogendoorn bv
Ruim drie jaar geleden is tendermanager Sander
Pots van Hoogendoorn bv gestart met het eerste
ontwerp. De bijzondere aard van het project werd
volgens hem direct duidelijk door de uitgangspunten
van de waterafvoer. “Waar wij normaliter
het hemelwater naar binnen halen om dit af te
voeren, gebeurt dit bij Wonderwoods via de balkons
en langs de gevel. Dit heeft alles te maken
met het bewateren van de groene gevel”, vertelt
hij. Een jaar later is het project overgedragen aan
de werkvoorbereiding. “Met de details die toen
bekend waren, hebben we een technisch ontwerp
gemaakt”, zegt engineer Edwin Sluijs. “Dat
ontwerp passen we aan op de finetuning van de
installaties, om uiteindelijk tot een definitief ontwerp
te komen dat binnen het budget past.” Om
tot een definitief ontwerp te komen, werkt Sluijs
nauw samen met BIM-modelleurs Ricardo Schenk
en Mike van den Oudenalder. “Met het definitief
ontwerp zijn we in theorie klaar”, vertelt Schenk.
“Maar als in de praktijk nog iets wordt aangepast,
moeten we mee. Op het eind moet het BIM-model
kloppen met de definitieve uitvoering.”
Planten aan gevel
Wonderwoods bestaat uit twee torens, de MVSAtoren
en de ‘Stefano Boeri Architetti’-toren. Deze
laatstgenoemde toren is vernoemd naar de architect
die ook het gebouw ‘Bosco Verticale’ in Milaan
heeft ontworpen. Wonderwoods zal opvallen
door de grote hoeveelheid vegetatie aan de gevel.
“In de Boeri-toren voorzien wij de beplanting van
toe- en afvoerleidingen voor de bewatering”, vertelt
Sluijs. “Zo worden de planten deels met hemelwater
bewaterd, maar ook vanuit een buffer die
in de kelder staat. Sensoren op de wand bepalen
waar water nodig is. Wij zorgen er vervolgens voor
dat het water daar komt. Het bufferen van het hemelwater
zorgt er tegelijkertijd voor dat niet al het
hemelwater direct in het gemeenteriool stroomt.
Zo raakt het riool minder snel overbelast en voorkomen
we mogelijke overlast.”
De toe- en afvoer van en naar de plantenbakken
is volgens Schenk bijzonder aan dit project. “De
meeste werkzaamheden zijn gesneden koek, maar
de groenvoorziening om het hele pand bepaalt
de bijkomende extra installatie.” Sluijs vult aan:
“De toe- en afvoer hangt samen met de constructie.
Het zijn allemaal prefabdelen, die stukje voor
stukje in elkaar moeten passen. Ook de manier
14 | INSTALLATIEENBOUW.NL

WONDERWOODS UTRECHT
Eén van de leidingen in de fundering, tussen de betondraden.
van bouwen is bijzonder, want de plantenbakken
inclusief toe- en afvoer en beplanting worden op
de grond in elkaar gezet. Daarna worden de bakken
in het betonwerk op zijn plek gezet. Dit gaan
we verdieping voor verdieping doen.”
Hoogendoorn is begin juli gestart met de eerste
werkzaamheden door de riolering in de kelder
onder beide torens aan te leggen. Hoewel hun
‘In de Boeri-toren voorzien wij
de beplanting van toe- en afvoerleidingen
voor de bewatering’
werkzaamheden vrijwel nooit voor de buitenwereld
zichtbaar zijn, geven de heren aan trots te zijn
om aan Wonderwoods mee te werken. “Dit gebouw
staat middenin het centrum en is straks een
iconisch gebouw in Utrecht. Het is natuurlijk heel
mooi om daaraan mee te mogen werken.” ❚
Vacatures
Werkvoorbereider/Engineer
Wordt werkvoorbereider bij
Hoogendoorn en de nieuwe
collega van Henk-Jan.
Wil jij werken aan de gaafste projecten in de utiliteitsbouw?
Kom werken bij Hoogendoorn!
Wij zijn specialist in sanitaire installaties
en partner van bouwend Nederland.
Join the family!
Neem contact met ons op
via info@hoogendoornbv.nl
INSTALLATIEENBOUW.NL | 15
Advertentie_Hoogendoorn-werkvoorbereider.indd 1 20/09/2021 15:18

UTRECHT WONDERWOODS
7.500 SPRINKLERS IN WONDERWOODS
De hoop is uiteraard dat het nooit gebeurt. Maar áls er brand uitbreekt in een gebouw van bijvoorbeeld 105 of 70 meter hoog, dan is het voor
de brandweer erg lastig om het vuur op tijd te blussen. Een sprinklerinstallatie kan dan voor een goede oplossing zorgen.
Tekst Tim van Dorsten |
Beeld De Groot Installatiegroep
Het aantal nieuwbouwopdrachten voor hoge
woontorens in Nederland is de laatste jaren gestegen,
merkt Bill Lapworth, vestigingsmanager
van De Groot Installatiegroep in Elburg. “We zijn
betrokken bij woontorens in Amsterdam, Rotterdam,
Den Haag en inmiddels ook Utrecht.” In
Eén van de inbouwdozen met sprinklers.
de laatstgenoemde stad zorgt het bedrijf voor de
brandveiligheid van Wonderwoods, twee aan elkaar
verbonden woontorens van 105 meter en 70
meter hoog die middenin het centrum komen te
staan. “Hier in Elburg zorgen we voor de sprinklerinstallatie
voor het gehele gebouw. Onze vestiging
in Ridderkerk zorgt voor brandmelders, als aanvulling
op de sprinklerinstallatie.”
180 kubieke meter
Voor de watervoorziening van de sprinklerinstallatie
en natte blusleiding voor de brandweer is een
waterbassin van 180 kubieke meter in de kelder
van Wonderwoods aangelegd. Daarnaast staan in
diezelfde kelder twee dieselpompen om het water
– in geval van brand – naar de betreffende sprinklerkoppen
te pompen. “Er is expres gekozen voor
dieselpompen”, vertelt projectleider Gerwin van
Wijhe. “Dan blijven de pompen werken als er een
stroomstoring is. Daarnaast zijn de energiekosten
met een dieselpomp een stuk lager.”
‘In de vloeren
verwerken we
inbouwdozen met
sprinkleraansluitingen’
Het installatiebedrijf kreeg in januari 2018 van
Terberg Totaal Installaties de vraag om voor een
offerte te zorgen. In januari 2019 ging de engineeringsfase
van start, waarin De Groot Installatiegroep
voor een voorlopig ontwerp zorgde. In
de loop van 2020 volgde het definitieve ontwerp.
Het duurde echter langer met het aanvragen van
de vergunningen, waardoor het bedrijf pas afgelopen
januari 2021 definitief de opdracht kreeg,
met dank aan de goede samenwerking met Terberg
Totaal Installaties.
16 | INSTALLATIEENBOUW.NL

WONDERWOODS UTRECHT
7.500 sprinklers
In totaal zorgt De Groot Installatiegroep voor
zo’n 7.500 sprinklers in Wonderwoods, waarvan
de helft in de vloeren wordt verwerkt. “In
de woningen mogen de leidingen niet zichtbaar
zijn”, verklaart Van Wijhe. “Met behulp
van zogeheten breedplaatvloeren worden alle
leidingen in de fabriek prefab verwerkt. In
deze vloeren verwerken we ook inbouwdozen
met sprinkleraansluitingen.”
De sprinklers werken op hitte en staan zo ingesteld,
dat ze gaan werken vanaf 68 graden Celsius.
“Dat is 30 graden boven de maximale normale
temperatuur in een woning”, legt Lapworth
uit. “We hopen uiteraard dat de sprinklers nooit
gebruikt hoeven worden. Om toch zeker te zijn
van een goede werking, laten we iedere installatie
jaarlijks certificeren en onderhouden. Daarnaast
worden de alarmeringen van de watervoorziening
tweewekelijks getest om de zekerheid
van functioneren te borgen.” Vanaf september
2021 gaan de eerste werkzaamheden van start,
met het klaarmaken van de prefab vloeren met
ingestorte sprinklerleidingen. Naar verwachting
begint in januari 2022 de bouw van de zichtbare
sprinklerleidingen. “We zijn hiermee tot het eind
van 2023 bezig”, geeft Van Wijhe aan.
Wetgeving
Gezien de stijging van het aantal hoge woontorens
in Nederland pleiten beide heren ervoor om de Nederlandse
wetgeving rond sprinklerinstallaties aan te
scherpen. “Nu moet een gebouw in Nederland vanaf
70 meter beschikken over zo’n installatie, maar in
Duitsland ligt dat minimum op 20 meter. Naar die
hoogte zou de Nederlandse wetgeving ook moeten
gaan, want ook al bij 20 meter hoogte is het lastig
voor de brandweer om het vuur te blussen.” ❚
Wij voorzien WonderWoods
van circa 7.500 sprinklers.
Geef brand geen kans!
WERKTUIGBOUWKUNDE
SERVICE EN ONDERHOUD
ELEKTROTECHNIEK
BRANDBEVEILIGING
www.degrootgroep.nl
INSTALLATIEENBOUW.NL | 17

ALL-IN-ONE ENERGIEOPSLAG VOOR THUIS
‘DE LUXE WONINGBOUW
KAN EEN VOORTREKKERSROL NEMEN’
Energieopslag is noodzakelijk, maar door de salderingsregeling in Nederland op dit moment geen prioriteit. “Interessante businesscases voor
thuisbatterijen zijn nog ver weg”, verwacht ook Ed van Dalen, Business Development Manager bij Hager. “Zeker wanneer subsidiëring uitblijft.
Een uitzondering hierop zijn de systemen voor de luxe woningbouw vanaf 250 m 2 . Speciaal voor deze doelgroep introduceren wij Home Power
Station; een energieopslagsysteem voor thuis die een optimum in comfort, zekerheid én duurzaamheid garandeert.”
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Hager
Met Home Power Station focust Hager op zo’n
6.000 woningen in Nederland, waarin al grote
stappen in duurzaamheid en elektrificatie zijn
gemaakt. “De bewoners hebben in de meeste gevallen
al geïnvesteerd in een warmtepomp, een
elektrisch kooktoestel, één of meerdere elektrische
auto’s, een elektrische poort en een uitgebreid
beveiligingssysteem”, vertelt Van Dalen. “Een
netaansluiting van 3x50A of groter is voor hen
noodzakelijk, om ook op piekmomenten over voldoende
stroom te beschikken. Echter is in grote
delen van ons land uitbreiding van de netaansluiting
vanwege de congestieproblemen niet meer
mogelijk. Een probleem dat alleen maar groter
wordt, nu elektrische mobiliteit een vlucht neemt
en we richting de 4 miljoen PV-systemen op wo-
ningen gaan. Wij verwachten dat de wal hier het
schip gaat keren en eigen energieopwekking én
opslag noodgedwongen de nieuwe norm worden.
De luxe woningbouw kan hierin een voortrekkersrol
nemen.” Dankzij Home Power Station kunnen
bewoners piekbelastingen in hun energievraag
doeltreffend ondervangen, benadrukt Van Dalen.
“Hierdoor kunnen zij – in de meeste gevallen –
De geïntegreerde software maakt uitgebreide gebruiksinstellingen mogelijk.
18 | INSTALLATIEENBOUW.NL

Home Power Station is een energieopslagsysteem voor thuis, die een optimum in comfort, zekerheid én duurzaamheid garandeert.
‘Wij verwachten dat de wal het schip gaat
keren en eigen energieopwekking én opslag
noodgedwongen de nieuwe norm worden’
over iedere fase wordt verdeed. De geïntegreerde
software maakt uitgebreide gebruiksinstellingen
mogelijk. Een batterij-managementsysteem beschermt
en bewaakt de aangesloten accu’s 24/7
tegen overladen, overmatig ontladen, te hoge of
te lage temperaturen, waarmee een optimale veiligheid
wordt geborgd.”
zelfs één stap in aansluitgrootte naar beneden.
Door bijvoorbeeld terug te gaan van 3x50A naar
3x25A kunnen zij zo’n 1.200 euro per jaar besparen,
waardoor toch een interessante nieuwe businesscase
ontstaat.”
Noodstroomvoorziening
Wie kiest voor Home Power Station, profiteert bovendien
van diverse interessante extra’s, aldus Van
Dalen. “Groot voordeel van Home Power Station is
dat het systeem een noodstroombedrijf kan opbouwen.
Op het moment dat het elektriciteitsnet
onverhoopt uitvalt, kan het systeem op de interne
accu’s en aangesloten zonnepanelen doordraaien.
Doordat het systeem in noodbedrijf continu 9 kW
kan leveren, worden in ieder geval alle essentiële
installaties in de woning van stroom voorzien. Denk
aan de verlichting, koelkast, verwarmingsinstallatie,
camerabeveiliging en elektrisch aangedreven
poort. Bovendien is een investering in Home Power
Station een investering in de toekomst.”
All-in-one systeem
Home Power Station heeft een afmeting van 100
x 100 x 50 cm (lxbxd) en weegt in zijn meest uitgebreide
vorm 260 kilo. In het all-in-one-systeem
zijn lithium-ion-accu’s, een omvormer en een
batterij-managementsysteem standaard geïntegreerd.
Naar wens kan de accucapaciteit modulair
worden uitgebreid tot max. 38 kWh, aldus
Van Dalen. “Omdat de PV-panelen direct op het
systeem worden aangesloten, is een separate omvormer
niet nodig en worden twee conversiestappen
ondervangen. Dit komt de efficiency van het
systeem ten goede. Uniek is dat het een volledig
3-fasesysteem betreft, waardoor de energie netjes
Betrouwbare techniek
Home Power Station is niet nieuw. Het energieopslagsysteem
heeft zijn sporen al ruimschoots
verdiend in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk,
waar meer dan 40.000 installaties al jarenlang
probleemloos functioneren. “Door het systeem nu
ook in Nederland te introduceren, willen we nog
meer vertrouwd raken met deze techniek”, aldus
Van Dalen. “Om de betrouwbaarheid en veiligheid
van het systeem naar het allerhoogste niveau te
tillen, werken we uitsluitend met gecertificeerde
installatiepartners.” ❚
Benieuwd naar Home Power Station? Kom
dan naar de Vakbeurs Energie! U vindt Hager
in hal C, stand 23.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 19

ALMERE FLORIADETERREIN
WARMTE- EN KOUDENET VIA SMART THERMAL GRID
‘GEBOUWEN FLORIADETERREIN ZIJN
SCHOOLVOORBEELD VAN INNOVATIE EN DUURZAAMHEID’
Eén keer in de tien jaar vindt de wereldtuinbouwtentoonstelling plaats in Nederland. De Floriade Expo vindt van 14 april tot en met 9 oktober
2022 plaats in Almere. Onder het thema Growing Green Cities vinden bezoekers hier alle nieuwigheden op het gebied van groen, voedsel,
gezondheid en energie. Natuurlijk moeten de gebouwen die er staan hiervan een schoolvoorbeeld zijn. Het terrein is niet alleen bedoeld voor
de tentoonstelling, maar ondergaat een hele gebiedsontwikkeling. Er worden onder meer een woontoren, een zorggebouw en de Aeres Hogeschool
gebouwd. Roodenburg Installatie Bedrijf realiseert er een uitgebreid en zeer innovatief warmte- en koudenet.
Tekst Desiree Pennings | Beeld Roodenburg Installatie Bedrijf
Op het Floriadeterrein staat een wijkcentrale van
waaruit koude en warmte gedistribueerd wordt
naar de verschillende gebouwen. De distributie
gebeurt via een Smart Thermal Grid (STG). Dit is
een bronnetwerk dat gebruikmaakt van lokale,
duurzame bronnen zoals aquathermie (energie uit
oppervlaktewater) en WKO. Tussen de gebouwen
onderling kan ook overtollige warmte en koude
uitgewisseld worden en warmte kan in de bodem
opgeslagen of eruit onttrokken worden.
De STG komt bij de gebouwen binnen en wordt
daar aangesloten op de warmtepomp. Arno
Schrader, projectleider bij Roodenburg, legt uit:
“Door de STG gaat lage temperatuur koeling en
verwarming. De woontoren heeft een aparte WKOruimte
en een lage temperatuur cv. Met een hoge
temperatuur warmtepomp wordt het water verhit
tot 72ºC. Via afleversets in de woningen worden
de warmte en koude afgeleverd.” Ook in het zorggebouw
staat een hoge temperatuur warmtepomp
20 | INSTALLATIEENBOUW.NL

FLORIADETERREIN ALMERE
De gebouwen maken gebruik van verwarming en koeling die ook onderling uitgewisseld kan worden.
die door Roodenburg werd geleverd. Bij de Aeres
Hogeschool staat een warmtepomp die de temperaturen
verhoogt voor de lage temperatuur en hoge
temperatuur cv. Ook is er een koelsysteem dat de installateur
aansluit op het systeem van Roodenburg.
Voorbereid op de toekomst
Het gaat om nieuwe technieken die nog sterk in
ontwikkeling zijn. Roodenburg loopt als innovatief
bedrijf voorop in het werken met dergelijke installaties.
Het halen van thermische energie uit oppervlaktewater
is zeker nieuw op de markt en daarin
wil Roodenburg nog verder groeien, vertelt Schrader.
“We hebben de kennis in huis om bron- en
WKO-installaties te maken. In dit geval hebben we
dat gedaan in opdracht van Eteck, een vaste partner
van ons. We doen veel grote projecten waar
we trots op zijn en de Floriade is er daar één van.”
Wanneer er in de toekomst nog meer gebouwen
op het Floriadeterrein komen, dan kunnen deze
‘Wanneer er in de toekomst nog meer
gebouwen op het Floriadeterrein komen,
dan kunnen deze eenvoudig op de STG
aangesloten worden’
eenvoudig op de STG worden aangesloten. De
STG ligt over het hele terrein en de leidingen
zijn er al op voorbereid. De kavels werden door
Roodenburg voorzien van aansluitingen en de
energiecentrale is groot genoeg voor uitbreiding,
vertelt Schrader. “De transportpompen zijn groot
genoeg en de bronnen kunnen verder uitgebreid
worden. In de wijkcentrale staat nu één warmtepomp,
maar er is voldoende plaats om er nog
twee toe te voegen. Alleen de installatie voor
energie uit oppervlaktewater kan niet verder uitgebreid
worden.” ❚
Roodenburg houdt zich bezig met nieuwe technieken
die nog sterk in ontwikkeling zijn.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 21

ALMERE FLORIADETERREIN
LICHT, ONDERHOUDSVRIJ EN GEGARANDEERD DE BESTE KWALITEIT
KUNSTSTOF LEIDINGSYSTEMEN
VOOR FLORIADETERREIN
De leidingen die zijn gebruikt voor de WKO-installatie en het STG (Smart Thermal Grid) op het Floriadeterrein werden aangelegd door De Boer
Plastik BV uit Heemskerk. Er werd gekozen voor een HDPE leidingsysteem, omdat dit materiaal onderhoudsvrij en sterk is. De monteurs van
De Boer sloten er alles aan wat met het kunststof leidingsysteem te maken had, van pompen tot afsluiters en appendages.
Tekst Desiree Pennings | Beeld Marant Kunststoffen
De Boer Plastik bouwt en installeert complete
kunststof leidingsystemen, luchtbehandelingskanalen,
tanks en apparaten. Het bedrijf uit Heemskerk
werkt met een ruim assortiment materialen,
zoals HDPE, PVC, PVDF, ABS en PP. Voor iedere
toepassing kiezen de specialisten van De Boer
het juiste materiaal, al dan niet elektrostatisch
geleidend. Voor de Floriade werd gekozen voor
het duurzame HDPE, omdat dit naast sterk ook
makkelijk aan te leggen is. Bovendien is het erg
schoon werken, vertelt bedrijfsleider Peter van
Gent. “Bij het lassen van staal komen warmte en
vonken vrij. Kunststof is juist heel schoon en efficiënt
te verwerken.”
Dat installateur Roodenburg voor De Boer Plastik
koos, was volgens hem geen toeval. Het is een
oude bekende van het bedrijf en Roodenburg weet
dus hoeveel waarde De Boer hecht aan kwaliteit
en het ontzorgen van klanten. Van Gent: “Ons bedrijf
is totaal ingericht op het compleet uitvoeren
van projecten. Onze projectleiders kunnen die van
begin tot eind oppakken. Dat gaat niet alleen om
het leveren van het leidingwerk, maar ook om het
aansluiten, inspecties, testen en documentatie.
De klant heeft er geen omkijken meer naar.”
Altijd flexibel
Van maart tot en met mei 2021 was De Boer
Plastik werkzaam op het Floriadeterrein. Vanuit
de WKO-installatie werden de Aeres Hogeschool,
de zorginstelling en het zorggebouw aangesloten.
Dat het niet alleen om de wereldtuinbouwtentoonstelling
gaat, maar ook om een gebiedsontwikkeling,
maakt het een extra mooie referentie,
vindt Van Gent. “Het project verliep perfect”, zegt
hij. “Natuurlijk moeten onze monteurs zich altijd
flexibel opstellen. Een engineer kan alles op een
tekening nog zo mooi passend maken, in de praktijk
kom je altijd afwijkingen tegen. Onze monteurs
houden hier rekening mee en zorgen dat alles
toch past in de praktijk en dat de wijzigingen
ook weer op nieuwe tekeningen worden vastgelegd.
Ook zorgen we ervoor dat alle materialen op
tijd geleverd worden en dat alles wordt aangelegd
volgens de hoogste kwaliteitsnormen.”
De medewerkers worden goed opgeleid en De Boer Plastik is bezig met ISO- en BRL-certificeringen.
Groei in de toekomst
De Floriade in Almere is niet het eerste prestigeproject
dat De Boer Plastik met succes volbrengt.
Zo heeft het bedrijf recent luchtkanalen aangelegd
bij Janssen Vaccines in Leiden en koelwaterleidingen
bij de TU Delft. Stuk voor stuk mooie
projecten. Van Gent: “Het is leuk als je daar dan
voorbijkomt met de auto en dat je dan weet dat
er een product van ons in zit. Het aanleggen van
WKO-installaties doen we vaak, net als het aanleggen
van bluswaterleidingen en het leveren
van onderdelen voor de scheepvaart, inclusief
22 |
INSTALLATIEENBOUW.NL

FLORIADETERREIN ALMERE
Kunststof leidingsystemen zijn licht, sterk en
makkelijk te verwerken.
superjachten. Dat past bij de groeiambitie die we
hebben.” Die ambitie is niet mis. Binnen vijf jaar
wil het bedrijf, samen met zusterbedrijf Marant uit
Heerhugowaard, in de top drie van Nederlandse
kunststofbedrijven staan. Om dit te bereiken, worden
de medewerkers goed opgeleid en is het bedrijf
bezig met ISO- en BRL-certificeringen. “Daardoor
kunnen we nog complexer werk gaan doen.
We willen echt een partner zijn van onze klanten,
waarbij we een project van begin tot eind oppakken.
Onze projectleiders zorgen ervoor dat alles
op rolletjes verloopt, dat de inspecties gedaan
worden en dat alle testrapporten worden aangeleverd”,
aldus Van Gent. Naast het werk aan nieuwe
projecten, verzorgt De Boer ook onderhoud en reparaties
aan bestaande installaties.
Om te kunnen groeien, neemt het bedrijf ook andere
bedrijven over. De grootste uitdaging daarbij
is het vinden van goed personeel, met name monteurs.
Dankzij een gezonde dosis ambitie is De
Boer hard op weg naar een mooie toekomst. ❚
‘Kunststof is
schoon en efficiënt
te verwerken’
INSTALLATIEENBOUW.NL | 23

SPECIALIST IN KUNSTSTOFFEN
LEIDINGWERK – TANK – APPARATEN WWW.DEBOERPLASTIK.NL
FABRICAGE – INSTALLATIE – ONDERHOUD - INSPECTIES

J. OPMEER ISOLATIE
ROTTERDAM B.V.
UITVOERDER VAN ALLE
VOORKOMENDE ISOLATIEWERKEN
Wij zijn uw partner op het
gebied van zonnepanelen!
Beverwaardseweg 75, 3077 GK Rotterdam
T 010 - 483 17 90, E info@opmeerisolatie.nl
www.opmeerisolatie.nl
8636 Kings Opmeer Advertentie 95x130mm V3.indd 1 22-07-2021 14:39
Pure competence in air.
Evenwichtig klimaat van
opslag tot distributie
Mede mogelijk gemaakt door Smitsair Jetsystemen
Door Smitsair Jetsystemen te koppelen aan hoogwaardige
luchtbehandelingsapparatuur, realiseren we een goede
spoeling met homogene temperatuurverdeling. Uitermate
geschikt in hallen met hoge stellingen én expeditiezone.

ALMERE FLORIADETERREIN
VOORUITSTREVEND IN HIJSKRANEN EN SPECIAAL TRANSPORT
ZWARE ELEMENTEN FLORIADE
ZIJN JUST-IN-TIME GELEVERD
Bij een groot project als de Floriade moeten grote elementen geleverd worden, zoals warmtewisselaars, pompen, vaten en leidingen. De Gier
Rotterdam zorgde hiervoor met haar mobiele hijskranen én speciaal transport. Het ging om alle zware elementen die Roodenburg nodig had
bij het realiseren van de WKO-installatie voor de woontoren, het zorggebouw en de Aeres Hogeschool.
Tekst Desiree Pennings | Beeld De Gier
Met speciale kranen worden zware elementen verhuisd en geplaatst.
De Gier is gespecialiseerd in de verhuur van mobiele hijskranen, zwaar en
speciaal transport, industriële verhuizingen en het demonteren van complete
technische ruimtes en WKO-installaties. Met Roodenburg werkt het bedrijf
al vele jaren samen. Het was dus de uitgekiende partner om het speciaal
transport voor de Floriade te verzorgen. De componenten werden door de
installateur besteld en afgeleverd bij De Gier in Rotterdam. Het transportbedrijf
zorgde er vervolgens voor dat alles just-in-time op de plaats van bestemming
werd geleverd. “We hebben dit zo met elkaar afgestemd, dat het zo snel
mogelijk gedaan werd. In totaal hebben we er zes keer geleverd. Op deze
manier zijn we niet afhankelijk van andere spelers en heb je niet te maken
met wachturen, stilstanduren of nutteloze CO 2
-uitstoot”, vertelt Ricardo Krieg,
projectleider/uitvoerder bij De Gier.
Disciplines combineren
Voor het laden, lossen en hijsen werden autolaadkranen gebruikt, waarna
een transportploeg de materialen horizontaal verplaatste naar de plaats van
26 | INSTALLATIEENBOUW.NL

FLORIADETERREIN ALMERE
‘We hebben niet te maken met
wachturen, stilstanduren of
nutteloze CO 2
-uitstoot’
bestemming. Dit gebeurde precies volgens de maatvoeringen op tekening.
“De klant ontlasten is erg belangrijk voor ons. Naast het transport hebben we
onder meer minihijskranen, compacte hijskranen, rupsen, heftrucks en hoogwerkers.
Door activiteiten en disciplines te combineren, kunnen we inspelen
op de wensen van onze klanten”, aldus Krieg.
De samenwerking met Roodenburg verliep buitengewoon goed, vertelt hij.
“Vooraf hebben we de klus bekeken op het Floriadeterrein. Toen hebben we
bepaald hoe we het transport zo vlekkeloos mogelijk konden laten verlopen.
Het is aan alle kanten goed gegaan wat we bedacht hadden. Het is heel
belangrijk om in het voortraject al meegenomen te worden, dan kun je je
mening inbrengen. Als daar gehoor aan wordt gegeven, dan geeft dat een
mooie wisselwerking.”
Autolaadkraan op accu
De Gier bestaat al bijna honderd jaar. In al die tijd ging het bedrijf met zijn
tijd mee en dat doet het nu nog steeds. Zo ontving het onlangs de eerste
autolaadkraan van Nederland die op een accupack kan draaien. Het is een
vrachtwagen met een dieselmotor, met daarachter een accupack. “Daarmee
kunnen we acht uur draaien. Op deze manier willen we vooroplopen op het
gebied van duurzaamheid en milieu. Door samen te werken met lokale bedrijven
proberen we ook de CO 2
-uitstoot te minimaliseren”, aldus Krieg. ❚
De Gier Rotterdam is onder meer gespecialiseerd in industriële verhuizingen.
24/7
service
• Kraanverhuur
• Mobiele torenkranen
• Autloaadkranen tot 100 ton/m
• Zwaar transport tot 124 ton laadvermogen
• Speciaal transport tot 36 m lengte
• Industriële verhuizingen
010-2080044 · info@de-gier.com www.de-gier.com
INSTALLATIEENBOUW.NL | 27
Naamloos-2 1 21-09-2021 16:34

ALMERE FLORIADETERREIN
KOELTE EN WARMTE BLIJVEN BEHOUDEN
LEIDINGEN FLORIADETERREIN
ZIJN GOED GEÏSOLEERD
Op het Floriadeterrein in Almere wordt gebouwd aan een woontoren, een zorggebouw en de Aeres Hogeschool. Via een WKO-installatie worden
de gebouwen voorzien van warmte en koude. Alle leidingen die hiervoor zijn aangelegd door Roodenburg, zijn geïsoleerd door J. Opmeer
Isolatie Rotterdam B.V.
Tekst Desiree Pennings | Beeld J. Opmeer Isolatie Rotterdam B.V.
J. Opmeer Isolatie uit Rotterdam is als isolatiebedrijf
gespecialiseerd in utiliteitsbouw. Daarnaast
bevindt het werkgebied zich deels in de industrie.
Het bedrijf verzorgt de isolatie voor warmte- en
koudebronnen en gedeeltelijk de brandwerende
toepassingen. Ook heeft het een eigen plaatwerkerij.
Daarom was het dé geschikte partner voor
Roodenburg om de leidingisolatie binnen de Floriade
te verzorgen.
J. Opmeer Isolatie verzorgt de isolatie voor warmte- en koudebronnen en gedeeltelijk brandwerende toepassingen.
‘De goede samenwerking en de locatie
maakten het een mooi referentieproject’
Alle leidingen die op het Floriadeterrein zijn
aangelegd door Roodenburg, zijn geïsoleerd door J.
Opmeer Isolatie Rotterdam B.V.
“De Floriade heeft een eigen krachtcentrale die de
hele wijk voeding geeft. Het is een grote ruimte met
bronnen in de grond. In het isoleren van al die leidingen
ging veel tijd zitten”, vertelt Dennis Opmeer,
eigenaar van het isolatiebedrijf. Gelukkig verliep het
project prima volgens planning, mede dankzij de
goede samenwerking met de installateur. Opmeer:
“De planningen die Roodenburg opgeeft, komt ze
steeds prima na. Daardoor verliep ook dit project
perfect en waren we na de bouwvak klaar. Het
isoleren verliep in fases. Wanneer Roodenburg een
gedeelte had geïnstalleerd, konden wij dat isoleren.”
De goede samenwerking, maar ook de locatie maakte
het voor Opmeer Isolatie een mooi referentieproject.
Opmeer heeft al volop plannen om ook in de
toekomst meer te gaan samenwerken met Roodenburg.
“Ook op het Floriadeterrein gaat nog meer gebouwd
worden. Ik hoop dat we daar dan opnieuw
werkzaamheden mogen uitvoeren.” ❚
28 | INSTALLATIEENBOUW.NL

ALMERE FLORIADETERREIN
VERWACHTINGEN VAN KLANTEN OVERTREFFEN
VLINDERKLEPPEN SPECIAAL VOOR WKO-INSTALLATIES
Duurzaamheid staat als vanzelfsprekend voorop bij de Floriade in Almere. Een bedrijf als AVK Nederland past perfect binnen dit plaatje. AVK
leverde onder meer 40 vlinderkleppen voor de WKO-ruimtes en 34 schuifafsluiters voor de distributie van warmte en koude over het terrein.
“Wat onze vlinderkleppen uniek maakt, is dat de klepbladen bestaan uit Duplex RVS. Daardoor zijn ze geschikt voor extreme mediums, zoals
zout, chloor en zilt water”, vertelt accountmanager Sinan Topalak.
Tekst Desiree Pennings | Beeld AVK Nederland
AVK Nederland is onderdeel van de AVK Groep,
van oorsprong een Deens bedrijf, maar actief over
de hele wereld. Het bedrijf is producent van appendages
in de segmenten water, gas, afvalwater
en industrie en op het gebied van brandbestrijding.
De AVK Groep bestaat dit jaar tachtig jaar
en AVK Nederland al meer dan veertig jaar. De
producten kenmerken zich door een hoge kwaliteit,
scherpe prijs en duurzaamheid. De vlinderkleppen
die gebruikt werden op het Floriadeterrein
zijn van het merk Wouter Witzel, dat ook
onderdeel van de AVK Groep is.
“Onze klanten mogen bepaalde verwachtingen
van ons hebben en die willen we overtreffen”,
zegt marketing manager Dana Hofman. “Onze vijf
pijlers zijn kwaliteit, betrouwbaarheid, innovatie,
duurzaamheid en klantenservice. Wij leveren maatwerk
en kunnen inspelen op specifieke wensen en
marktbehoeftes.” Dit maakt AVK een goede samenwerkingspartner
voor Roodenburg, die het bedrijf
ook inschakelde voor de Floriade. “Roodenburg is
AVK Nederland leverde ook straatpotten voor op het Floriadeterrein.
een familiebedrijf, net als AVK in de basis is. Daardoor
klikt het onderling goed en zijn de lijnen kort”,
aldus Topalak. Hij kijkt terug op een zeer geslaagd
project. “Omdat we veel van onze producten op
voorraad hebben in ons magazijn in Vaassen, konden
we alles snel leveren. Een aantal weken geleden
ben ik op locatie geweest en de vlinderkleppen
zijn nu ingebouwd. Het zag er perfect uit.”
Een doorsnede van een AVK schuifafsluiter, een terugslagklep en een vlinderklep zoals gebruikt bij de Floriade.
30 | INSTALLATIEENBOUW.NL

FLORIADETERREIN ALMERE
‘We werken alleen
met betrouwbare
partners die zich aan
dezelfde ethische
normen houden’
MVO Prestatieladder
Wat AVK een betrouwbare partner maakt, is dat
het bedrijf financieel gezond is en volledig onafhankelijk,
vertelt Topalak verder. “We werken zelf
ook alleen maar met betrouwbare partners die
zich aan dezelfde ethische normen houden.” De
producten van AVK worden continu verbeterd op
de research & development afdeling. Duurzaamheid
staat daarbij steeds voorop. Zowel intern als
op productniveau wordt er steeds rekening gehouden
met People, Planet en Profit. “Onlangs hebben
we een MVO Prestatieladder certificaat niveau 4
behaald. Er zijn slechts 38 bedrijven in Nederland
die dit hebben”, aldus Hofman. De MVO Prestatieladder
is een managementsysteem en certificatienorm
voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.
AVK Nederland wist het te behalen door
De producten en het productieproces worden streng gecontroleerd. AVK is dan ook gecertificeerd
volgens ISO 9001 en 14001.
circulair in te kopen, recycling, de ontwikkeling
van een grondstofpaspoort, duurzame productie
en haar duurzame personeelsbeleid waarbinnen
verschillende mensen kansen krijgen en gekeken
wordt naar de gezondheid van mensen. Hofman:
“AVK ziet het als haar kerntaak maatschappelijke
verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen
van haar activiteiten. Samen met onze klanten,
leveranciers, stakeholders en medewerkers willen
we een betere wereld om ons heen creëren.” ❚
AVK uw WKO specialist
Hoogwaardige vlinderkleppen, schuifafsluiters en koppelingen
VERWACHT EEN DUURZAME TOEKOMST
www.avknederland.nl
INSTALLATIEENBOUW.NL | 31

COMFORTABEL EN VEILIG
WERKEN MET DE VEILIGHEIDSBRIL
UW OGEN VERDIENEN
DE BESTE BESCHERMING!
Wanneer ogen eenmaal beschadigd zijn, is het herstellen van volledig zicht vaak niet
meer mogelijk. Daarom zou iedereen op de bouw een veiligheidsbril moeten dragen. Van
de stukadoor, schilder, lasser en timmerman tot en met de installateur. Hellberg Safety,
onderdeel van de Hultafors Group, heeft daarom haar assortiment beschermingsmiddelen
recent uitgebreid met een complete lijn veiligheidsbrillen, die een optimum van
bescherming, pasvorm én comfort garanderen.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Hellberg Safety
Stof, opspattende scherven, rondvliegende splinters, chemische spatten of gloeiende vonken: de
veiligheidsbrillen van Hellberg Safety bieden een optimale bescherming bij elk type werkzaamheden.
Bovendien staan de lichtgewicht veiligheidsbrillen garant voor een optimaal draagcomfort én
een uitstekende pasvorm. U merkt nauwelijks dat u een veiligheidsbril draagt! “De hoogwaardige
materialen die in onze veiligheidsbrillen worden gebruikt, bieden perfecte bescherming onder alle
arbeidsomstandigheden”, benadrukt André Hokken, Productspecialist bij Hultafors Group. “Ook
zorgen zij dat de ogen minder snel vermoeid raken.”
Optimale condensvrijheid
en krasbestendigheid
Uniek aan de veiligheidsbrillen van Hellberg Safety is dat zowel aan de binnen- als buitenzijde een
optimale condensvrijheid en krasbestendigheid worden geborgd. “Hiermee spelen we maximaal
in op de dagelijkse bouwpraktijk”, aldus Hokken. “Immers: veiligheidsbrillen worden zelden in de
daarvoor bestemde brillenhoes bewaard. In plaats hiervan eindigen zij steevast in broekzakken, jaszakken,
rugtassen, gereedschapskoffers en handschoenenkastjes, waarin vaak ook gereedschappen,
sleutels en andere scherpe voorwerpen liggen. Dankzij onze AF/AS (Anti-Fog/Anti-Scratch) coating
is dat geen enkel probleem.”
32 |
INSTALLATIEENBOUW.NL

Hellberg Safety heeft haar assortiment beschermingsmiddelen recent uitgebreid met een complete lijn veiligheidsbrillen, die een optimum van bescherming,
pasvorm én comfort garanderen.
Waar de AS eigenschappen maximale bescherming bieden tegen krassen, gaat
de AF-functie condensvorming tegen. “Bijvoorbeeld bij grote temperatuurverschillen
tussen binnen en buiten of wanneer flink wordt gezweet, blijven onze
veiligheidsbrillen gegarandeerd helder. Hierdoor kan altijd veilig worden gewerkt.”
Belangrijk in dit kader is ook het slanke brillenverenontwerp, benadrukt
Hokken. “Hierdoor wordt een goede aansluiting onder eventuele gehoorbescherming
gegarandeerd, met minimaal dempingsverlies als resultaat.”
‘U merkt nauwelijks dat u een
veiligheidsbril draagt!’
Zeventien high end modellen
In totaal biedt Hellberg Safety zeventien high end brilmodellen in verschillende
stijlen, coating- en lenskleuren, waarmee in iedere bouwbehoefte wordt
voorzien. De meest uitgebreide modellijn in de Hellberg-serie is Argon, vertelt
Hokken. “Deze lijn beschikt over verstelbare rubberen brillenveren en een comfortabele
zachte neusbrug, die samen zorgen voor een optimale pasvorm, grip
en comfort en voorkomen dat de bril van het gezicht kan glijden.” Op dit moment
is Argon verkrijgbaar in vijf coating- en lenskleuren. “Standaard is een
transparante lens met Endurance Coating, die een twee tot drie keer betere
condensvrijheid en krasbestendigheid biedt dan de normen voorschrijven. Een
stapje hoger gaat de transparante lens met Enhance Light Coating, die meer
contrast biedt bij weinig licht.”
Waar de transparante lenskleuren bij uitstek geschikt zijn voor alle algemene
activiteiten binnen en buiten, houden de Smoke Blauw Gespiegelde en Smoke
Rood Gespiegelde lenzen schittering van de zon uitstekend tegen, aldus
Hokken. “Laatstgenoemde lenskleur is bij uitstek geschikt voor bijvoorbeeld
stukadoors, schilders en kalkzandsteenblokkenlijmers, omdat hiermee een uitstekend
contrast op witte achtergronden wordt verkregen.” Tot slot is Argon
leverbaar met een Fotochromatische lens, die automatisch donkerder wordt
bij blootstelling aan zonlicht.
Naast Argon verwijst Hellberg Safety met Helium, Krypton, Neon en Xenon
subtiel naar onze edelgassen, die zich eveneens kenmerken door een zeer licht
gewicht. De Xenon-brillen zijn zodanig ontwikkeld, dat zij ook in combinatie
met een bril op sterkte gedragen kunnen worden.
Belangrijk is ook het slanke brillenverenontwerp. Hierdoor wordt een goede
aansluiting onder eventuele gehoorbescherming gegarandeerd, met minimaal
dempingsverlies als resultaat.
Persoonlijk beschermingsmiddel
Veiligheidsbrillen maken net als beschermende werkkleding, veiligheidsschoenen,
werkhandschoenen en gehoorbescherming standaard deel uit van
de persoonlijke beschermingsmiddelen die werkgevers volgens de Arbowet
gratis ter beschikking moeten stellen. Maar ook als u op eigen initiatief een
veiligheidsbril wilt bestellen, bent u bij Hellberg Safety aan het juiste adres!
De basismodellen zijn al verkrijgbaar vanaf € 14,95. Daar kunt u toch geen
risico voor lopen? ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 33

De Pen
‘Besteedt de architect in zijn ontwerp
gefundeerd aandacht aan de brandveiligheid?’
34 | INSTALLATIEENBOUW.NL

De Pen
Leo Oosterveen
Branchemanager
BRANDVEILIG BOUWEN NEDERLAND
PLEIT VOOR VEEL MEER AANDACHT VOOR
BRANDVEILIGHEID BIJ ONTWERP EN BOUW
In de afgelopen maanden lijken architecten en ontwerpers meer belangstelling te hebben gekregen voor het thema ‘brandveilig
bouwen’. Natuurlijk is dat een goede zaak, zegt Leo Oosterveen, branchemanager bij vereniging Brandveilig Bouwen
Nederland (BBN), die deze doelgroepen nu ook nadrukkelijk ziet bij de aanmeldingen voor de webinars van BBN. “Maar ik
zeg eerlijk dat ik tegelijkertijd niet precies weet waarom die belangstelling zo is gegroeid. Echter, het is bij lange na nog niet
genoeg. Sterker: ik vind het nog steeds verbijsterend dat brandveiligheid niet overal een leidend en geprioriteerd thema is.
Het gaat om de veiligheid van de gebruikers van de gebouwen!
De oproep van Oosterveen is helder: “Het bewustzijn ten aanzien van brandgevaar moet omhoog. Kijk bijvoorbeeld eens
naar de architectenopleidingen. Ik heb signalen dat daar maar slechts 2 uurtjes aandacht wordt besteed aan brandveiligheid.
Veel te weinig. Daarnaast doe ik ook een appèl op bijvoorbeeld de gebouweigenaren. Ook zij lijken vaak niet alle
benodigde kennis in huis te hebben terwijl ze wel de (wettelijke!) verantwoordelijkheid dragen. Een oplossing om de keten
te prikkelen is dan ook niet zo heel erg ingewikkeld: veel meer opdrachtgevers dan nu het geval is zouden de keuze voor
een architect moeten baseren op het criterium: besteedt de architect in zijn ontwerp gefundeerd aandacht aan de brandveiligheid
van zijn ontwerp?”
Oosterveen begrijpt aan de andere kant echter wel heel goed dat een architect aan veel meer zaken moet denken. “De
materialisering, de klimaateisen, natuurlijk de functionaliteit, de in’s en out’s van een locatie… Ja, ik snap wel dat de dynamiek
heel groot is. Maar ik snap niet dat ‘brandveiligheid’ in dat kader te vaak als ‘extreem kostenverhogend en als gevaar
voor ontwerpvrijheid’ wordt gezien. Toch is dát ook weer te pareren: want als je juist veel eerder in het voortraject – dus bij
de ontwerpers en de architecten – de ‘brandveiligheid’ agendeert, dan haal je verderop in het traject juist de winst. Met
andere woorden: ik pleit voor veel meer aandacht voor brandveiligheid en het doorvragen hierover. Óók een architect kan
nadenken over de vraag hoe snel je van de twintigste etage naar beneden kunt komen als er brand is. Kun je eventuele
rookontwikkeling voorspellen? Hoe is het gebouw gecompartimenteerd? En niet onbelangrijk: blijft het gebouw staan? En,
hoe lang?”
“Het zijn – wat mij betreft – allemaal logische vragen die je kunt stellen. Dus; we moeten met z’n allen meer het lef hebben
om méér te durven vragen. Laten we gewoon ons boerenverstand wat vaker gebruiken. Misschien zouden we wat minder
opportunistisch moeten willen zijn. Want, we kunnen ons dat ‘makkelijke gedrag’ toch niet veroorloven juist ook als het
gaat om een kwestie van leven of dood? Immers, linksom of rechtsom: als we ontwerpen én bouwen, dan doen we dat wel
voor échte mensen.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 35

GRATIS HOODIE
BIJ AANKOOP VAN EEN
ALLROUNDWORK JACK
GRATIS LIMITED EDITION HOODIE
Warme robuuste Limited Edition Hoodie
met ruime kangoeroezak om je handen
in op te warmen. T.W.V. €43,50 Excl. btw
De actie loopt vanaf 1 september 2021
zolang de voorraad strekt. Bij aankoop
van een 1100, 1107 of 1148 AllroundWork
Jack krijg je een 2800 Limited Edition
Hoodie cadeau.
1100 | 1107 | 1148 AllroundWork Jack
Een isolerend werkjack voor dagelijks gebruik met
een geweldige pasvorm voor optimaal comfort en
geeft echte allround prestaties op het werk.
• Volop ruimte voor profilering.
• Verlengde rug biedt bescherming tegen de
kou.
• Reflecterende elementen voor een betere
zichtbaarheid.
snickersworkwear.nl
Deze prijzen zijn advies verkoopprijzen:
1100 Excl. btw €137,50
1107 Excl. btw €137,50
1148 Excl. btw €94,95

Geïntegreerd
energiebeheer
en -facturering
was nog nooit zo
eenvoudig.
Belimo Energy Valve en energiemeter
Belimo, marktleider voor de productie van klepaandrijvingen, regelafsluiters en sensoren voor verwarmings-, ventilatie-, en
airconditioninginstallaties, brengt de werelden van “energieregeling” en “gecertificeerde energiemeting en -facturering” samen.
Het nieuwe assortiment Belimo Energy Valves en energiemeters integreert energiemeting, energieregeling en IoT-gebaseerde
facturering in één unit.
Belimo brengt samen wat bij elkaar hoort.
Voor meer informatie
belimo.nl
BELIMO Servomotoren B.V. Riezebosweg 5, NL-8171 MG Vaassen
Tel. +31 (0)578 576 836, Fax +31 (0)578 576 915, info@belimo.nl, www.belimo.nl
Openingstijden: maandag t/m vrijdag 07.30 - 17.00 uur

THEMA WARMTEPOMPEN
EEN OPTIMAAL COMFORT, IN ALLE SEIZOENEN:
BEWONERS ÉN INSTALLATEUR
OMARMEN MONOBLOCK WARMTEPOMP
Heerlijk warm in de winter en koel in de zomer. Maar ook: een mooi design en zeer vakkundig aangelegd. De bewoners van een luxe vrijstaande
woning is Sleen zijn zeer content met hun WOLF CHC-monoblock warmtepompcentrum. En ook installateur Technisch Advies- en Installatiebureau
HvK is enthousiast: “Naast de kwaliteit en degelijkheid van het systeem is veel aandacht besteed aan het design en geluidsniveau van het buitendeel”,
vertelt directeur Albert van der Wal. “Hierdoor sluiten we niet alleen perfect aan bij de esthetische en comfortwensen van bewoners, maar
ook bij de nieuwe geluidseisen voor warmtepompen. Bovendien zijn de service en back-up van WOLF Energiesystemen uitstekend.”
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld WOLF Energiesystemen
De bewoners waren erg gecharmeerd van het buitendeel van de warmtepomp, die in antraciet is geleverd. Hierdoor sluit het buitendeel naadloos aan bij de donkere
gevelsteen van de woning.
38 | INSTALLATIEENBOUW.NL

WARMTEPOMPEN THEMA
Het CHC-warmtepompcentrum maakte onderdeel
uit van een compleet pakket W- en E-installaties,
die zijn aangebracht in opdracht van Günter Terfehr.
Deze Duitse bouwondernemer bouwt al meer
dan 25 jaar bedrijfsgebouwen en luxe vrijstaande
woningen in Duitsland én Noord-Nederland en
werkt voor de installatietechnieken onder andere
samen met Technisch Advies- en Installatiebureau
HvK. “Voorheen werkten we met diverse merken
warmtepompen”, vertelt Van der Wal. “Echter
kwam vanuit Günter Terfehr de vraag om dit voortaan
met de systemen van WOLF te doen. Omdat
we al positieve ervaringen hadden met de ventilatiesystemen
van WOLF, hebben we dit verzoek
direct opgepakt. Inmiddels zijn de eerste woningen
met WOLF warmtepompen uitgevoerd en er
staan nog heel wat projecten op de planning.”
‘Naast de kwaliteit
en degelijkheid van
het systeem is veel
aandacht besteed
aan het design en
geluidsniveau van
het buitendeel’
Compacte torenopstelling
In Sleen heeft HvK de complete woninginstallatie
verzorgd, vanaf de rioleringsleidingen tot en met
de zonnepanelen en inclusief de klimaatinstallaties.
“In zijn bestekken schrijft Günter Terfehr
altijd bindend voor welke installaties in welke woning
moeten komen”, vertelt werkvoorbereider
Robert Vegter. “Op basis van onder andere de
EPC-berekening en bewonerswensen selecteren
wij vervolgens de best passende installaties voor
ieder project. Omdat de bewoners in Sleen een
hogere warmtapwatercapaciteit wensten, zijn
wij uitgekomen bij het CHC-monoblock warmtepompcentrum
van WOLF. Deze compacte warmtepompcombinatie
bestaat uit een compact
binnendeel met een tapboiler, buffervat, expansievat,
bypass en CHA-monoblock buitendeel.”
Van der Wal: “Vanwege de lage temperaturen en
vermogens van warmtepompen, is het altijd een
uitdaging om voldoende warmtapwater te leveren.
Het CHC-warmtepompcentrum brengt hier
verandering in. De binnenopstelling van deze
combinatie betreft een compacte torenopstelling
inclusief 180 of 280 liter boilervat, waarmee
in iedere warmtapwaterbehoefte kan worden
voorzien.” Vegter: “De bewoners waren bovendien
erg gecharmeerd van het buitendeel van de
warmtepomp, die in antraciet is geleverd. Hierdoor
sluit het buitendeel naadloos aan bij de
kozijnen en donkere gevelsteen van de woning.”
Efficiënt en stil
Naast de hoogwaardige uitstraling is het lage
geluidsniveau één van de grootste pluspunten
van de CHA-monoblock buitenunit, vertelt Dennis
Ooink, technisch Adviseur bij WOLF Energiesystemen.
“In dit specifieke project is gekozen
voor een warmtepomp van 7kW. In een vrije
opstelling produceert deze hoge temperatuur
warmtepomp op 3 meter afstand slechts 32dB
in nachtstand; een waarde die aanzienlijk lager
ligt dan de strengst geldende eis (35dB). Bovendien
maakt deze lucht/water-warmtepomp
gebruik van het milieuvriendelijke koudemiddel
De binnenopstelling betreft een compacte
torenopstelling inclusief 280 liter boilervat, waarmee
in iedere warmtapwaterbehoefte kan worden voorzien.
R290 (Propaan, GWP = 3). Omdat de warmtepomp
aanvoertemperaturen tot 70°C kan realiseren,
kan de legionellabeveiliging van het
warmtapwater volledig op de compressor worden
uitgevoerd, zonder hulp van het elektrische
element. Dankzij een ‘Smart Grid functie’ kan
opgewekte energie door de PV-panelen worden
benut voor de voeding van de CHA-monoblock.”
Plug-and-play
De CHA-monoblock is in eigen beheer ontwikkeld
op de productielocatie van WOLF in Duitsland en
heeft een seizoensrendement (SCOP) van 4,86
(W35) voor verwarming, vertelt Ooink. “Naast
een verwarmingsfunctie is de lucht/water-warmtepomp
standaard voorzien van een koelfunctie.
De CHA-monoblock is te combineren met een
CHC-warmtepompcentrum, maar ook met separate
buffer- en boilervaten. Het warmtepompcentrum
wordt in handelbare delen geleverd en is zo
opgebouwd, dat hij plug-and-play gekoppeld kan
worden.” Vegter beaamt dit: “De allereerste keer
dat de montagedelen werden geleverd was het
even aftasten, maar dankzij een duidelijke montagebeschrijving,
duidelijke tekeningen en een
uitstekende back-up gaat de montage heel eenvoudig.
Speciale gereedschappen zijn niet nodig
en ook het inbedrijfstellen van de warmtepomp
verloopt vlekkeloos. We zien toekomstige projecten
dan ook vol vertrouwen tegemoet.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 39

Energie besparen wordt
kinderspel met de slimme
systemen van WOLF.
Met het BSP meerlagenbuffervat van WOLF
kiest u altijd voor het hoogste comfortniveau,
zowel voor tapwater als ruimteverwarming.
Het verswaterstation op de BSP realiseert een
grote hoeveelheid warm tapwater, ook bij lage
temperaturen in het buffervat.
Het meerlagenbuffervat is in diverse systemen
toe te passen, bijvoorbeeld in combinatie met
de TopSon zonnecollectoren en/of de WOLF
CHA-monoblock warmtepomp.
Met het multifunctionele meerlagenbuffervat
bent u verzekerd van de hoogst mogelijke
energie-efficiëntie.
www.wolf.eu

THEMA WARMTEPOMPEN
HOGE TEMPERATUUR WARMTEPOMP VOOR DE BESTAANDE BOUW:
DE STILLE, GROENE OPLOSSING
VOOR VERWARMEN ZONDER GAS
Duurzaamheid en energiezuinigheid zijn hot item in de bouw. In navolging van de verplichte
maatregelen voor nieuwbouw, worden ook steeds meer bestaande woningen aangepakt. Uit
de Energiemonitor 2021 blijkt dat maar liefst 81% van de consumenten al één of meer verduurzamingsmaatregelen
heeft getroffen. Meest populair zijn spouwisolatie (38%), dakisolatie
(37%), HR++ glas (35%) en zonnepanelen (27%). Bovendien verkennen steeds meer bewoners
de mogelijkheden van een warmtepomp. Speciaal voor deze doelgroep ontwikkelde Durocan
een hoge temperatuur warmtepompsysteem, die probleemloos op de bestaande cv-leidingen
én radiatoren kan worden aangesloten.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Durocan
Het warmtepompsysteem van Durocan
bestaat sec uit A-merk componenten.
Montage van een hoge temperatuur warmtepomp
wordt met name overwogen, wanneer de bestaande
cv-ketel aan het eind van zijn technische levensduur
komt, weet Rik van Bavel, oprichter van
Durocan. “Bovendien groeit de belangstelling van
bewoners die de opgewekte stroom van hun zonnepanelen
efficiënter willen benutten. Daarnaast
is onze warmtepomp uitstekend geschikt voor hybride
opstellingen.”
Geringe footprint-impact
Warmtepompen nemen doorgaans veel ruimte
in beslag, terwijl de cv-ruimte zich vaak beperkt
tot een kast of zolderruimte, die tevens dienst
doet als slaap- of studeerkamer. Durocan biedt
hier een slimme oplossing voor. “Het voordeel
van ons systeem is dat de cv-ketelplek eenvoudig
benut kan worden voor de montage van een hangende
boiler én open verdeler”, aldus Van Bavel.
“Behalve een goede hydraulische balans zorgt
de verdeler voor een efficiënte afscheiding van
eventueel vuil of lucht. Aanvullende installaties
zijn niet nodig, waardoor de footprint-impact in
de woning gering is.”
De systeeminstallatie gaat heel eenvoudig.
Comfortabel en fluisterstil
Afhankelijk van de energiebehoefte in de woning,
worden buiten één of twee monoblock buitenunits
opgesteld. De generieke buitenunit, met
een thermisch vermogen van 4,5 kW, is zowel
geschikt voor standalone (all-electric) als hybride
opstellingen. “De buitenunit is in staat om water
tot 78°C te produceren, ook bij -20°C buitentemperatuur”,
vertelt Van Bavel. “Hierdoor kan de
Durocan warmtepomp uitstekend toegepast worden
in combinatie met de bestaande ø22 mm cvleidingen,
radiatoren én bij een sub optimale isolatie.
Zonder dat bewoners inleveren aan comfort.”
Realistische temperatuurtrajecten volgens hem
zijn een aanvoertemperatuur van 60 of 65°C en
een retourtemperatuur van 40 of 45°C (temperatuurverschil/Delta
T: 20°C); een traject waar ook
de meeste radiatoren op zijn uitgelegd. “Hierdoor
zijn de aanpassingen aan de woning minimaal.
Bovendien is de buitenunit onderhoudsarm én
fluisterstil. Eén buitenunit produceert maximaal
37 dB(A) op 1 meter in nachtbedrijf, terwijl twee
buitenunits maximaal 40 dB(A) produceren. Hierdoor
blijven we ruim binnen de normeringen.”
42 | INSTALLATIEENBOUW.NL

WARMTEPOMPEN THEMA
Durocan is een innovatieve speler in de verwarmingsmarkt.
A-merk componenten
Het warmtepompsysteem van Durocan bestaat
sec uit A-merk componenten. Naast de buitenunit
omvat de all-electric oplossing een RVS-boiler van
200 of 300 liter, een open verdeler, een systemcenter
en een circulatiepomp. “Het systeem wordt
compleet geleverd”, benadrukt Van Bavel. “Alleen
het leidingwerk tussen de warmtepomp, boiler
en het bestaande afgiftesysteem ontbreekt, wat
tevens geldt voor de ophangbeugels. Een bewuste
keuze, omdat de situatie per woning verschilt. Omdat
de bedrading tussen alle onderdelen duidelijk
is gelabeld, is de installatie zeer eenvoudig. Voor de
aansluiting hebben monteurs geen STEK- of F-gassendiploma
nodig. Durocan is vooraf gevuld met
het natuurlijke koudemiddel CO 2
. Om een hoge efficiëntie
van de warmtepomp te borgen, zijn standaard
flowregelaars geïntegreerd. Bovendien is de
warmtepomp hardwarematig beveiligd. Hierdoor
blijft de retourtemperatuur aan de buitenzijde van
de woningen gegarandeerd onder de 43°C. Waar
gewone warmtepompen een GWP hebben van minimaal
1.430, komt onze CO 2
warmtepomp uit op
maximaal 1. Dit maakt Durocan hét groene alternatief
voor gas en andere warmtepompsystemen.”
Hybride opstelling
In de markt wordt volop gefocust op all-electric
toepassingen. Soms is het economisch echter
voordeliger om voor een hybride oplossing te
kiezen, weet Van Bavel. Bijvoorbeeld wanneer
de bestaande cv-ketel nog relatief jong is. “Voor-
Afhankelijk van de energiebehoefte in de woning, worden buiten één of twee monoblock buitenunits geïnstalleerd.
waarde voor een hybride Durocan-opstelling is
dat de cv-ketel beschikt over een circulatiepomp,
die los kan worden aangestuurd. In onze hybride
opstellingen werken wij namelijk op basis van het
‘Waar gewone
warmtepompen een
GWP hebben van
minimaal 1.430,
komt onze CO 2
warmtepomp
uit op maximaal 1’
bijverwarmingsprincipe. Hierbij wordt alleen de
circulatiepomp van de cv-ketel gebruikt, totdat in
de ketel een te lage temperatuur wordt gemeten.
Op dat moment wordt automatisch de brander bijgeschakeld.”
De hybride opstelling is uitstekend
geschikt om opgewekte zonne-energie efficiënter
te benutten, vertelt hij. “Maar ook om de levensduur
van de cv-ketel te verlengen. Want ook dat is
duurzaamheid, volgens ons.”
Innovatieve speler
Durocan is een innovatieve speler in de verwarmingsmarkt.
In navolging van de CO 2
warmtepomp
wordt op dit moment gewerkt aan een slimme
pompsturing op Delta T, waardoor een nog hogere
efficiëntie mogelijk wordt. Ook zeer innovatief is
een lichtgewicht boiler van plastic, waarmee onderhoudsgemak
én beperking van onze afvalstromen
uitstekend hand in hand gaan. ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 43

THEMA WARMTEPOMPEN
‘BLIJ MET PERSOONLIJKE
RELATIE MET INSTALLATEUR’
Voor twee nieuwbouwwoningen in de Drentse plaats Beilen koos installateur Eric Struik van Reinders Installatie voor de all-electric warmtepomp
van Intergas. “De decentrale opstelling van deze warmtepomp maakt hem eenvoudig en flexibel om te monteren.”
Tekst Tim van Dorsten | Beeld Intergas
Eén van de nieuwbouwwoningen in Beilen.
In Beilen zorgt het bedrijf Wijshake Bouw voor
diverse nieuwbouwprojecten. Voor twee van deze
woningen schakelde dit bouwbedrijf Eric Stuik van
installatiebedrijf Reinders Installatie in om voor
de verwarming en koeling te zorgen. De keuze
De warmtepomp is eenvoudig in te regelen
en te bedienen.
van Struik viel hierbij op de nieuwe all-electric
warmtepomp van Intergas: Xource. “Als bedrijf
heeft het onze voorkeur om ons te richten op een
klein aantal merken. De all-electric warmtepomp
Xource van Intergas spreekt ons aan omdat het
bestaat uit verschillende losse componenten. Dit
maakt de montage flexibeler en eenvoudiger,
want we hebben bijvoorbeeld de mogelijkheid
om de boiler in een andere ruimte te plaatsen
dan het binnendeel. Dat hebben we in deze woningen
echter niet gedaan”, vertelt Struik. “Een
bijkomend voordeel van zo’n decentrale opstelling
is dat een eventuele vervanging van componenten
minder kostbaar is, mede omdat de
onderdelen makkelijker bereikbaar zijn.”
De Xource is voorzien van twee elektronisch
modulerende circulatiepompen, waardoor een
driewegklep niet nodig is. Daarnaast beschikt de
Xource over een ingebouwd expansievat en een
back-up heater. De heater zorgt ervoor dat de
gewenste temperatuur kan worden bereikt, wanneer
het monobloc niet voldoende warmte kan
leveren. Het apparaat kan een woning ook koelen.
Distributie in eigen hand
De Xource is de eerste all-electric warmtepomp
van Intergas en is in 2020 geïntroduceerd. “Normaal
gesproken distribueren we onze producten
via externe groothandelaren. Om in het begin
een vinger aan de pols te houden, hebben we
ervoor gekozen om de distributie in eerste instantie
in eigen hand te houden”, geeft sales manager
Raymond Bouman van Intergas aan. “Dat
was bij de twee woningen in Beilen een voordeel,
want hierdoor konden we direct enkele leveringsvragen
van Eric beantwoorden.” Binnenkort gaat
de distributie van start via groothandel Wasco en
44 | INSTALLATIEENBOUW.NL

WARMTEPOMPEN THEMA
Dankzij de verschillende losse componenten is de montage eenvoudiger.
‘Niet in ieder gebouw is het installeren van
een all-electric warmtepomp mogelijk. Met
een hybride systeem willen we ook dat
gedeelte van de markt bedienen’
in 2022 kunnen waarschijnlijk ook andere groothandelaren
de Intergas Xource leveren.
Daarbij is Bouman blij dat Stuik voor deze relatief
nieuwe all-electric warmtepomp heeft gekozen. “Bij
Intergas bestaat een familiaire je/jij-cultuur en op
basis van een persoonlijke relatie kiezen we de installateurs
met wie we samenwerken. Met Eric hebben
we een prettige samenwerking. Daarom heb
ik hem in een vroeg stadium aangegeven dat we
met de ontwikkeling van deze all-electric warmtepomp
bezig waren.”
Monitoring
De warmtepompen in beide woningen zijn inmiddels
volledig geïnstalleerd. Dat is afgelopen juli
gebeurd, vlak voor de vakantie. Beide warmtepompen
zijn ook aangesloten op de Xource-gateway,
vertelt sales engineer Ronald Mollema. “Dankzij
de gateway is de warmtepomp eenvoudig in te
regelen en te bedienen via het Service Dashboard
en kan er gebruik worden gemaakt van
de Comfort Touch-app, Comfort Touch Xource en
Intergas-gateway om de installatie te monitoren.
Zo kunnen wij van Intergas of een installateur direct
ingrijpen bij een storing. Een gebruiker beslist
echter zelf of hij deze mogelijkheid wil hebben,
hij kan ervoor zorgen dat zijn warmtepomp al dan
niet zichtbaar is.”
Daarnaast laat Mollema weten dat Intergas druk
bezig is met de ontwikkeling van een hybride systeem.
“Niet in ieder gebouw is het installeren van
een all-electric warmtepomp mogelijk. Met een
hybride systeem willen we ook dat gedeelte van
de markt bedienen.” ❚
De all-electric warmtepomp Xource van Intergas.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 45

NIEUW!
XOURCE
ALL-ELECTRIC
De Intergas all-electric oplossing
De Intergas Xource is een volledig in eigen beheer ontwikkelde Heat Pump Control Unit (HPCU) met
een aantal zeer herkenbare Intergas features. Zo ontbreekt een driewegklep en wordt er gebruikt gemaakt
van hetzelfde ICX platform voor de branderautomaat als wordt toegepast in de Intergas Xtreme toestellen.
Door gebruik te maken van dit platform kan de Xource volledig worden ingeregeld via het Service Dashboard
en kan er gebruik worden gemaakt van de Comfort Touch app, Comfort Touch Xource thermostaat
en Intergas gateway om de installatie te monitoren.
www.intergas.nl
VOOROP IN WARMTE

THEMA WARMTEPOMPEN
VOOR ELK PROJECT DE JUISTE WARMTE EN KOUDE
DUURZAAM EN BETROUWBAAR
Gedreven door energiebesparing, zonder in te boeten aan comfort. Volgens die ambitie biedt adviserende groothandel en ingenieursbureau
One Solutions Holland (OSH) duurzame producten én oplossingen voor warmte- en koudetechniek. Van warmtepompen, buffervaten, warmtewisselaars,
elektrische ketels en drycoolers tot bijbehorende grondboringen, regeltechnieken, distributie- en afgiftesystemen.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld One Solutions Holland (OSH)
Projectontwikkelaars, gemeentes, woningbouwverenigingen en installateurs kunnen de producten van OSH werkend bekijken en beleven in het inspiratiecentrum
in Zaltbommel.
Ad van Rijsewijk is al 22 jaar gespecialiseerd in
warmte- en koudetechniek. Samen met het team
van OSH zet hij vol in op duurzame en toekomstbestendige
warmtepomptechnieken voor de Nederlandse
gebouwgebruiker. “Onze producten
worden veelal gemaakt door fabrikanten uit Zwitserland,
Zweden en Duitsland, die kwaliteit en
leveringszekerheid hoog in het vaandel hebben”,
vertelt hij. “Denk bijvoorbeeld aan Alfa Laval platenwisselaars,
Värmebaronen elektrische ketels en
Waterkotte warmtepompen, die wij op maat adviseren
en leveren aan installateurs.”
Installatie op maat
Warmtepomptechnieken ontwikkelen zich in razendsnel
tempo, weet Van Rijsewijk. “Om bij te
blijven in deze technieken, wordt ons team niet alleen
opgeleid maar ook continu bijgeschoold door
onze fabrikanten. Hierdoor kunnen wij klanten
eerlijk en uitgebreid adviseren. Daarnaast beschikken
wij over ingenieurs die energiestudies voor
met name projectontwikkelaars verzorgen.” Wanneer
OSH een project in opdracht krijgt, verzorgt
zij de complete berekeningen en 3D-tekeningen.
“In een bouwteam met de opdrachtgever, installateur
en andere stakeholders werken we graag
een installatie op maat uit. Hierbij hebben we niet
48 | INSTALLATIEENBOUW.NL

WARMTEPOMPEN THEMA
Prefab module met warmtepomp en buffers op één frame, geschikt voor woningen en villa’s.
‘Onze producten worden veelal gemaakt
door fabrikanten uit Zwitserland, Zweden en
Duitsland, die kwaliteit en leveringszekerheid
hoog in het vaandel hebben’
alleen oog voor een snelle levering en eenvoudige
montage, maar ook voor de kwaliteit en energieexploitatie
op de lange termijn. We verzorgen
graag het vergunningen- en tendertraject voor
de energie-exploitatie. Naar wens staan we bovendien
in voor de directievoering, zodat de klant
gegarandeerd de installatie ontvangt die we aan
de voorkant hebben beloofd.”
Nieuw: warmtepomp voor
hoogbouwprojecten
OSH is onder andere distributeur van Waterkotte
warmtepompen in de Benelux. De keuze voor deze
Duitse fabrikant is volgens Van Rijsewijk een logische.
Immers onderscheiden de warmtepompen
zich door een zeer hoog energetisch én financieel
rendement, evenals een lange levensduur. “De afgelopen
jaren hebben we samen diverse innovatieve
warmtepompen ontwikkeld, met zeer grote
vermogens. Bovendien hebben we een eigen Waterkotte
bodemwarmtepomp ontwikkeld, specifiek
voor hoogbouwprojecten. In plaats van collectieve
systemen kunnen in hoogbouwprojecten het best
individuele bodemwarmtepompen per woning
geïnstalleerd worden, omdat energieverliezen hierbij
niet aan de orde zijn. Onze warmtepomp gaat
hierbij nog een stapje verder. Omdat onder andere
buffervat, expansievat en regelapparatuur al in de
modulerende warmtepomp geïntegreerd zijn, wordt
een snelle en plug & play installatie geborgd. Specifieke
vakkennis van de W-installateur is niet vereist.
Een uitkomst, nu vakgeschoold personeel steeds
schaarser wordt.” Als eerste pilot heeft OSH de
nieuwe warmtepompen succesvol geïnstalleerd in
29 appartementen in Bodegraven. “Inmiddels hebben
we ook een tweede project in opdracht gekregen,
voor 34 appartementen in Eindhoven.”
Inspiratiecentrum
Projectontwikkelaars, gemeentes, woningbouwverenigingen
en installateurs kunnen de Waterkotte
warmtepompen en andere producten van
OSH werkend bekijken en beleven in het inspiratiecentrum
in Zaltbommel. Tevens is hier een demonstratiekantoor
voor lezingen en seminars gevestigd,
evenals een eigen bedrijfsschool waar installateurs
geschoold worden in het monteren, inbedrijfstellen
en onderhouden van uiteenlopende bodem- en
luchtwarmtepompen.
“Nieuw in het inspiratiecentrum is onze OSH
Smart Grid Power Manager, waarmee de druk
op het energienet flink wordt ontlast”, aldus Van
Rijsewijk. “Omdat vraag, aanbod én uitwisseling
van energie lokaal en zeer efficiënt worden geregeld,
kan de energievraag met maar liefst de helft
(!) gereduceerd worden. Inmiddels zijn we in een
vergevorderd stadium voor een eerste pilot, voor
de energievoorziening van 124 vakantievilla’s aan
de Zeeuwse kust. We verwachten enorm veel van
dit product, wat tevens geldt voor tal van andere
spraakmakende ontwikkelingen.” ❚
Impressie van het belevingscentrum van
OSH in Zaltbommel.
Prefab module met een warmtepomp voor modulaire
WKO-systemen in de utiliteitsbouw.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 49

THEMA WARMTEPOMPEN
BEHEER EN MONITORING OP AFSTAND DANKZIJ ONLINE PORTAL
DUURZAME ECO-LODGES VOORZIEN
VAN ALL-ELECTRIC WARMTEPOMPEN
Midden op de Utrechtse Heuvelrug ligt Boutique Parc Soof. Op het kleinschalige, luxe en uiterst duurzame recreatiepark in Rhenen staan
53 luxe eco-lodges voor recreatief gebruik. De eco-lodges zijn stuk voor stuk Nul-op-de-Meter en dragen het A+++ energielabel. Voor de
duurzame verwarming, het warme tapwater én de koeling werd gekozen voor de Nefit EnviLine Tower (5 kW) met stille Monoblock buitenunit.
Bovendien worden al deze all-electric warmtepompen op afstand beheerd en gemonitord met HomeCom Pro van Nefit Bosch.
Tekst en beeld Nefit Bosch
“De luxe recreatiewoningen zijn grotendeels prefab
gebouwd, mede met het oog op de actuele PEFASrichtlijnen”,
vertelt eigenaar Jurjen van Dijk van
Boutique Park Soof. “Ons doel bij ontwerp en bouw
was het zoveel mogelijk voorkomen van warmtevraag.
Daarom hebben we in samenspraak met
Dingemans Architectuur gekozen voor verzwaarde
houtskeletbouw met hoogwaardige isolatie van de
buitenschil. Bovendien is er bij elke eco-lodge onder
meer een verrijdbaar aluminium zonnescherm
geplaatst. Daarmee kan waar gewenst het naar
binnen schijnen van de zon en daarmee het opwarmen
van de vakantiewoning worden voorkomen.
Mede daarom was bij het kiezen van de installatie
verwarmingscapaciteit niet zozeer de belangrijkste
eis. Het gaat er hier vooral om dat deze woningen
op duurzame wijze gekoeld kunnen worden. Verder
wilden we een warmtepomp die een ruime hoeveelheid
warm tapwater kan leveren. Zeker in de ecolodges
met extra wellness-faciliteiten, waaronder
een hottub.”
Installatiekeuze
Martijn Huibers van Huibers Electra uit Veenendaal
adviseerde de Nefit EnviLine Tower (5 kW)
met Monoblock buitenunit. “De all-electric warmtepomp
wint op duurzame wijze energie uit de
buitenlucht en zet deze om in warmte ten behoeve
van warm water, verwarming én topkoeling. De
geïntegreerde warmwaterboiler van 190 liter staat
garant voor een ruime hoeveelheid tapwater. Als
afgiftesysteem hebben we een lage temperatuur
vloerverwarmingssysteem aangebracht in de betonnen
stortvloer. Buiten hebben we gekozen voor
de Monoblock buitenunit. Die is fluisterstil en dat is
in een rustieke omgeving als deze extra belangrijk.
Je wilt niet dat recreanten ook maar enige geluidshinder
ondervinden. Verder hoef je niet te werken
met F-gassen. Je hebt dus geen certificering nodig
en je werkt milieuvriendelijk. Bovendien is deze Monoblock
van Nefit zeer onderhoudsarm en eenvoudig
te servicen.”
Maximaal comfort en
Nul-op-de-Meter
Als elektra-installateur krijgt het bedrijf van Huibers
steeds meer vraag naar warmtepompen. Inmiddels
heeft de installateur er vele geplaatst. “Onze ervaringen
met de diverse warmtepompvarianten van
Nefit Bosch zijn uitstekend. Ook over de service van
Nefit Bosch ben ik zeer te spreken. Accountmanager
Robin Klous was tijdens het totale traject ons vaste
aanspreekpunt. Verder weet je bij Nefit Bosch dat je
altijd snel kunt schakelen voor advies en technische
ondersteuning vanuit de serviceorganisatie. Servicespecialist
Nick Riezebos van Nefit Bosch heeft de eerste
EnviLines hier in bedrijf gesteld, om zeker te weten
dat wij de toestellen goed geïnstalleerd hadden
én voor extra finetuning. De overige warmtepompen
hebben we vervolgens zelf in bedrijf gesteld. Door
die extra kennis in te schakelen en door eerst een
lange tijd proef te draaien met een aantal tijdelijke
longstay-bewoners halen we nu optimale prestaties
uit de Nefit EnviLines: maximaal comfort én Nul-opde-Meter.
De voor de Nefit EnviLine warmtepomp benodigde
elektriciteit wordt duurzaam opgewekt door
de vijftien zonnestroompanelen die op het dak van
elke eco-lodge zijn aangebracht. Dit zonnestroomsysteem
kan verder de totale elektriciteitsvraag per
vakantiewoning aan.”
Service zonder overlast
De Nefit EnviLine Tower werd bewust in een installatieruimte
aan de buitenzijde van elke eco-lodge
geplaatst. “Op die manier kunnen de warmtepompen
onderhouden worden zonder dat de tijdelijke
bewoner van de vakantiewoning daar iets
van merkt. En dat vinden we vanuit de gedachte
achter ons park belangrijk”, legt Van Dijk uit. “Bovendien
werkt Huibers Electra met de HomeCom
Pro; het slimme online dashboard van Nefit Bosch
waarmee elke warmtepomp op afstand beheerd
en gemonitord kan worden. Productmanager Cor
van Wijk van Nefit Bosch was nauw betrokken bij
het installeren hiervan.”
HomeCom Pro: beheer
en monitoring op afstand
Huibers legt de voordelen van HomeCom Pro uit:
“We hebben op afstand 24/7 inzicht in de actuele
status van de totale installatie. Op basis daarvan
kunnen we preventief te werk gaan. Wanneer een
warmtepomp niet volgens de ingestelde parameters
werkt of een storing dreigt, krijgen we per
e-mail een melding. Bij elke melding ontvangen
we een foutcode en een diagnose. We weten dan
precies wat we nodig hebben en moeten doen. We
kunnen er direct op af of waar nodig eerst langs
de groothandel voor een vervangingsonderdeel.
Je kunt storingen dus voorkomen of snel en efficiënt
verhelpen en je bespaart daarbij onnodige
ritten. En het allermooiste: dankzij HomeCom Pro
merken de tijdelijke bewoners van een eco-lodge
niet eens dat er een storing aan zat te komen. Die
kunnen dus zorgeloos blijven genieten van hun
welverdiende comfort.” ❚
Over Boutique Park Soof
“In de hausse van massale vakantieparken
wilden wij iets heel anders realiseren”,
vertelt mede-eigenaar Jurjen van Dijk van
Boutique Park Soof. “Een kleinschalig, luxe
park waar mensen terecht kunnen voor een
unieke vakantiebeleving in een duurzame en
door natuur omringde omgeving. Ons bedrijf
werkt hard om de Green Key-certificering te
behalen en in het park kom je allemaal duurzame
voorzieningen tegen. Receptie, entree
en gebouwen draaien op met PV-panelen opgewekte
energie. Dat geldt ook voor de LEDverlichting
in de gebouwen en op het terrein.
Er zijn laadpunten voor elektrische auto’s en
fietsen, het zwembad wordt verwarmd met
warmtepompen en net als in de 53 eco-lodges
zorgt ook in het horecagebouw een Nefit
EnviLine Tower all-electric warmtepomp
voor het warme tapwater, de verwarming
en de koeling.”
50 |
INSTALLATIEENBOUW.NL

WARMTEPOMPEN THEMA
‘Tijdelijke bewoners kunnen
zorgeloos blijven genieten van hun
welverdiende comfort’
INSTALLATIEENBOUW.NL | 51

De allerstilste warmtepomp
Het begint bij Nefit Bosch
Niet alleen de stilste, ook de meest energiebesparende
warmtepomp komt van Nefit Bosch,
volgens de Consumentenbond*. Maak kennis met
ons brede warmtepompenprogramma. Vraag nu een
advies op maat van onze specialisten.
*Nefit Bosch Compress 7400i 5 B
Consumentenbond test 12/2020
nefit-bosch.nl/installatie

Ontdek de mogelijkheden van Panasonic
Panasonic levert de juiste oplossing voor verwarming, koeling, de productie van warm water en ventilatie in ieder
soort gebouw. Wij bieden een brede reeks efficiëntie, energie en kostenbesparende oplossingen om van een woning
of utiliteitsbouw een prettige plek te maken. Het assortiment omvat airconditioners, warmtepompen, VRF, chillers en
koel-vriesunits, die geschikt zijn voor verschillende toepassingen.
www.aircon.panasonic.nl

THEMA WARMTEPOMPEN
BUITENUNIT VAN WARMTEPOMP
ZIT IN DE SCHOORSTEEN
Zestig nieuwbouwwoningen in de nieuwbouwwijk Nobelhorst in Almere beschikken aan het eind van dit jaar over een bijzondere schoorsteen.
In deze schoorsteen zit namelijk een buitenunit van een warmtepomp weggewerkt.
Tekst Tim van Dorsten | Beeld Panasonic Nederland
Enkele van de nieuwbouwwoningen in de nieuwbouwwijk Nobelhorst in Almere.
“De buitenunit van een warmtepomp kan best veel
ruimte bij een woning in beslag nemen. Daarom
hebben we ervoor gekozen om de buitenunit
van een Panasonic-warmtepomp – waarvan wij
inmiddels zo’n vijf jaar de distributeur zijn – op
de daken van woningen te plaatsen”, vertelt
Jacques Roodenburg, adviseur van leverancier
van warmtepompoplossingen Dutch Heat Pump
Solutions (DHPS).
De HydroCap is een aluminium schoorsteenkap
waarin de buitenunit van de warmtepomp stijlvol
wordt weggewerkt. “De binnenunit van het
systeem zit direct daaronder op de zolder van de
woning. Het installatiewerk is minimaal en de
architect van de woning hoeft zich niet druk te
maken over plaatsing van een losse buitenunit. In
heel veel projecten is de HydroCap inmiddels als
oplossing succesvol toegepast.”
Fraaie afwerking
Het idee van DHPS om de buitenunit van een
warmtepomp in de vorm van een schoorsteen
weg te werken, gaat terug tot 2010. “De vorm
van een schoorsteen past erg goed bij de uitstraling
van een woning en daarbij zorgt een aluminium
schoorsteenkap voor een esthetisch fraaie
afwerking”, vindt Roodenburg. “Dat spreekt ook
architecten aan. Een ander voordeel van deze uitvoering
is besparing van ruimte, want de buitenunit
hoeft hiermee niet in bijvoorbeeld de voor- of
achtertuin of op het balkon van een woning te
staan. Hierdoor helpt de HydroCap bij de verduurzaming
van woningen, want het is geschikt voor
bestaande en voor nieuwbouwwoningen. Een ander
voordeel is dat de HydroCap snel en eenvoudig
volledig prefab te plaatsen is.”
Geluid waait weg
Bij de uitvoering heeft DHPS samen met aannemer
Dura Vermeer en installatiebedrijf Van Dam
Groep voor warmtepompen van Panasonic ge-
54 | INSTALLATIEENBOUW.NL

WARMTEPOMPEN THEMA
De buitenunit van de warmtepomp staat op het dak, in de vorm van
een schoorsteen.
kozen. In de 51 nieuwbouwwoningen in de wijk
Nobelhorst in Almere – met daarbij nog een aanvraag
voor negen extra woningen – kunnen de bewoners
kiezen voor een Aquarea All-in-One of een
Aquarea Bi-bloc in de uitvoeringen 5 kW en 7 kW.
“Het voornaamste verschil is dat een Bi-bloc over
een grotere boiler van zo’n 300 liter beschikt”, vertelt
Roodenburg. “Als een bewoner meer warm water
wenst, dan is de Bi-bloc ook een goede optie.
En na de installatie en de inbedrijfstelling hoeft
Het binnengedeelte van de warmtepomp, met onder meer de
boiler voor warm water.
‘De vorm van een
schoorsteen past
erg goed bij de
uitstraling van een
woning en daarbij
zorgt een aluminium
schoorsteenkap
voor een esthetisch
fraaie afwerking’
de bewoners nergens meer aan te komen.”
Ook op het gebied van geluidseisen zijn de
Panasonic-warmtepompen een goede keuze, legt
hij uit. “Door de aangescherpte geluidseisen die
sinds april gelden, hebben we er wel voor gekozen
om de HydroCap hoger op het dak te plaatsen.
Hierdoor waait het geluid naar boven weg, waardoor
bewoners het geluid van de buitenunits van
de warmtepompen niet of nauwelijks horen. Panasonic
heeft ons hierbij op productniveau met raad
en daad bijgestaan.”
Jacques Roodenburg, adviseur van leverancier van warmtepompoplossingen Dutch Heat Pump Solutions.
Oplevering
De aanvraag voor deze HydroCaps ontving DHPS
in oktober 2020, waarna de uitvoering in maart
2021 van start ging. Naar verwachting worden
de woningen in december 2021 opgeleverd. Dit
laatste geldt ook de negen extra woningen, waarvan
de leverancier van warmtepompoplossingen
onlangs een aanvraag heeft ontvangen. ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 55

LEIPZIG DATACENTER LEIPZIG
INDIRECTE ADIABATISCHE KOELING VOOR DATACENTER LEIPZIG:
‘VEILIGE EN (ENERGIE-)EFFICIËNTE DATAOPSLAG’
Bij de opslag en verwerking van data komt enorm veel warmte vrij. Niet voor niets is in datacenters, naast de voeding, de koeling van de racks
de grootste energiegebruiker. “Een investering in duurzame koeling loont dan ook direct”, aldus Maarten van Dalen, Regional Salesmanager
Datacenter bij FläktGroup. “Met een PUE voor koeling van

DATACENTER LEIPZIG LEIPZIG
Binnenzijde van de adia-DENCO unit.
volledig gescheiden door een platenwisselaar. De
restwarmte van het datacenter wordt uitgewisseld
met de buitenlucht, die adiabatisch wordt gekoeld
via een dubbele kruisstroomwisselaar. Zo garanderen
wij een constant binnenklimaat en komt er
geen verontreinigde buitenlucht het datacenter in.
Daarmee bieden wij dé perfecte oplossing voor een
bedrijfszeker en energiezuinig project.”
Kwaliteit en beschikbaarheid
In opdracht van Penta-Infra heeft FläktGroup 12
Adia-DENCO indirect adiabatische units ontworpen,
geleverd en geïnstalleerd, waarbij de Total
Cost of Ownership als uitgangspunt is genomen.
“Elke unit heeft een vermogen van 234 kW en
er is gekozen voor een N+1 opstelling”, vertelt
Van Dalen. “Per datahal zijn vier units opgesteld.
Dankzij deze redundante opstelling wordt een optimale
binnenconditie ook bij uitval van een unit
gegarandeerd.” Wanneer onverhoopt een unit
uitvalt, kunnen de andere units de koeling overnemen,
vertelt hij. “Hierdoor komen kwaliteit en
beschikbaarheid nooit in gevaar.”
Voorafgaand aan de levering is in de fabriek van
Fläktgroup een succesvolle Factory Acceptance uitgevoerd,
waarbij alle betrokken partijen aanwezig
waren. Tijdens deze test zijn onder andere extreme
situaties en unituitval gesimuleerd. Performance
en zekerheid zijn namelijk enorm belangrijk.
Minimaal energie- en watergebruik
Voor het Klimaatakkoord is een Roadmap 2030
gemaakt, waarin is afgesproken dat wij beter willen
omgaan met energie en water en minder fossiele
brandstoffen willen gebruiken, aldus Van Dalen.
“Datacenters spelen hierin een essentiële rol.
In ons land wordt circa 20.000 TWh aan energie
gebruikt, waarvan 2.000 TWh aan ICT. Circa 200
TWh hiervan wordt gebruikt door de datacenters.
Om de energie-efficiëntie van deze datacenters
aan te tonen, is de Power Usage Effectiveness
Voor het datacenter heeft FläktGroup 12 Adia-DENCO indirect adiabatische units ontworpen, geleverd en
geïnstalleerd, waarbij de Total Cost of Ownership als uitgangspunt is genomen.
(PUE) geïntroduceerd. PUE geeft de ratio weer tussen
het totale stroomgebruik van een datacenter
en het stroomgebruik van de computerapparatuur
zelf.” Het gemiddelde PUE-getal op dit moment
is 1,6-2,0. “De Adia-DENCO WTW-units van Fläkt-
Group garanderen echter een PUE van

EXCELLENCE IN SOLUTIONS
ATpicco Schoolventilatie Unit
HET BESTE JONGETJE
VAN DE KLAS!
• Zijdelingse bediening beide F5 filtersecties
• Speciale change-over batterij
• Geen centrale koeling en/of verwarming benodigd
• Zeer compacte units
• Lichtgewicht voor gemakkelijke ophanging
• Rendement WTW >90%
• Toepasbaar in nieuw- en verbouw
• Fluisterstil
• Lage onderhoudskosten door simpel maar sterk design
• Regeling op basis van CO 2 en Temperatuur
• Aan te sluiten op warmtepomp of bestaand systeem
Een fris en gezond binnenklimaat is de beste start voor een goede
leeromgeving. De FläktGroup ATpicco schoolventilatie unit is een
flexibele luchtbehandelingsunit welke ingebouwd wordt in het
verlaagde plafond. Door zijn compacte bouw, eenvoudige installatie,
lage onderhoudskosten en zeer laag geluidsniveau is de ATpicco de
optimale keuze voor onderwijsinstellingen en Frisse Scholen.
» Is uw interesse gewekt, neem dan contact met ons op:
Telefoonnummer: 010-2350606 – www.flaktgroup.nl

HET BELANG VAN EEN GOEDE CONDENSORBESCHERMING
LAAT VUILE LUCHT DE LEVENSDUUR VAN
UW INSTALLATIES NIET BEÏNVLOEDEN!
In onze buitenlucht zijn tal van microscopische verontreinigingen aanwezig, zoals fijnstof, zwaveloxide, stikstofdioxide en benzeen, die de
kwaliteit en levensduur van onze luchtwarmtewisselaars negatief kunnen beïnvloeden. Een goede conservering is gewenst om corrosie,
aanhechting van vuil en eventuele vervolgschades te voorkomen. Zeker nu in de markt steeds minder edelwaardige materialen worden toegepast
en bijvoorbeeld lamellen steeds dunner worden uitgevoerd. Conpro Condensor Bescherming kan hier uitstekend in voorzien.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Conpro Condensor Bescherming
Producenten van klimaattechnische installaties zetten hoog in op duurzaamheid.
Energiezuinige compressoren en geoptimaliseerde ventilatorontwerpen
zijn anno 2021 meer regel dan uitzondering. Echter wordt het luchtwarmtewisselend
element nog te vaak over het hoofd gezien. En dat terwijl juist dit
element aan tal van invloeden onderhevig is….
Optimale productkwaliteit, lange levensduur
Conpro Condensor Bescherming is al 25 jaar specialist in het reinigen, renoveren
en conserveren van klimaatinstallaties. Voor het conserveren van
luchtwarmtewisselaars biedt het bedrijf twee mogelijkheden: preventieve en
correctieve conservering. “In onze hoogefficiënte spuitcabines in Dordrecht
60 | INSTALLATIEENBOUW.NL

‘Wij adviseren om eens per
twee jaar de coating
te controleren’
worden met name nieuwe installaties onder de beste (klimaat)condities gecoat,
voordat zij naar de klantlocatie worden vervoerd”, aldus Timon Bol,
Commercieel Manager bij Conpro Condensor Bescherming. “Hierdoor zijn
installateurs én eindgebruikers verzekerd van een optimale productkwaliteit
én lange levensduur.”
Bescherming op het allerhoogste niveau
Tijdens de gebruiksduur staat Conpro Condensor Bescherming graag in
voor de reiniging, reparatie en conservering van de installatie, zodat het
beschermende karakter van de coating op het allerhoogste niveau blijft.
Want net als de installaties zelf hebben ook de coatings periodiek onderhoud
nodig, aldus Bol. “Wij adviseren om eens per twee jaar de coating te
controleren. Zeker in situaties waarin een hoge bedrijfszekerheid van de
installaties gewenst is. Maar ook aan de kust, waar zoute zeelucht de duurzaamheid
van de coatings flink op de proef kan stellen.”
Voor het coaten maakt Conpro Condensor Bescherming gebruik van de
oplosmiddelvrije PROGREEN ® H2O oppervlaktebehandeling, die met speciale
spuitapparatuur en in een flinterdunne laag van circa 25 micron
wordt aangebracht. Dankzij de metallicgroene kleur van de coating is
de hechting op metalische ondergronden eenvoudig visueel te controleren.
Op de oppervlaktebehandeling wordt 24 maanden onderhoudsvrije
garantie afgegeven. ❚
Dankzij de metallicgroene kleur van de coating is de hechting op metalische
ondergronden eenvoudig visueel te controleren.
Samen met Conpro
de toekomSt tegemoet
Verfrissend opgewekt
Conpro revitaliseert luchtbehandelingskasten naar maatstaven van nu. Door het chemisch technisch
reinigen en desinfecteren te combineren met speciale conserveringstechnieken is de installatie
schoon en beschermd. Voor de prestatie eis hanteert Conpro de nieuwste materialen en technieken.
“Zo gaat Conpro met u de toekomst tegemoet”.
• Antibacterieel • Levensduurverlengend
• Optimalisatie • Alternatief voor vervangen
Bunsenstraat 90 • 3316 GC Dordrecht • T +31 (0)78 - 621 38 51 • www.conpro.nl
Luchtzijdig reinigen • Coil coating • Luchtbehandeling • Kanaal reinigen
INSTALLATIEENBOUW.NL | 61
Naamloos-1 1 19-07-2021 10:12

Hr-ketel ecoTEC plus met de
sensoNET communicatiemodule.
TOEKOMSTBESTENDIGE HR-KETELS:
SLIM, EFFICIËNT ÉN UITERST STIL
Vaillant presenteert met gepaste trots de nieuwste modellen van ecoTEC plus en ecoTEC exclusive. Deze opvolgers van de al bestaande en
populaire hr-ketels van Vaillant combineren een hoge efficiëntie en comfort met de betrouwbare en stille werking voor verwarming en
warmwatervoorziening. Productvoordelen waar de internationaal marktleider op het gebied van verwarmings- en ventilatietechnologie zo
om bekend staat. Daarnaast zijn de noviteiten dankzij de intuïtieve bediening van het nieuwe touchscreen en het verbeterde ontwerp nóg
eenvoudiger te installeren en te onderhouden.
Tekst Chris Elbers |
Beeld Vaillant Group
62 | INSTALLATIEENBOUW.NL

Beide ketels zijn voorzien van een full-tekst display met touchscreen.
De Vaillant ecoTEC plus en ecoTEC exclusive
beschikken allebei over het energielabel A voor
verwarming. Gecombineerd met de vSMART,
sensoHOME met buitenvoeler of sensoCOMFORT
thermostaat wordt het energielabel voor verwarming
zelfs A+. Daarmee tekent Vaillant voor maximale
efficiëntie op hr-ketelfront. Maar daar blijft
het niet bij, zo blijkt uit de woorden van Ronald
Mazurel, manager product management binnen
Vaillant Group Netherlands. “Beide modellen zijn
tevens uitgerust met de nieuwe intelligente Vaillant
IoniDetect-technologie, een hoogstandje dat
zorgt voor de best mogelijke verbranding. Deze
unieke vinding meet de verbrandingskwaliteit en
past vervolgens automatisch de parameters aan
om een optimale verbranding te bewerkstelligen.
Daarnaast zorgt deze technologie voor een hoger
modulatiebereik. Het resultaat hiervan is dat de
ketel extra energiezuinig werkt wanneer de thermostaat
weinig warmte vraagt. Het modulatiebereik
van de ecoTEC plus is 1:9. De ecoTEC exclusive
heeft zelfs een modulatiebereik tot wel 1:12.”
Installatieen
onderhoudsvriendelijk
Tijdens het ontwerpen van de twee nieuwe hr-ketels
is niet alleen gekeken naar esthetische fraaiheid.
Ook het installatie- en onderhoudsgemak
is aanmerkelijk verbeterd. “Beide apparaten zijn
voorzien van een full-text display met touchscreen
en een duidelijke menustructuur”, vervolgt Mazurel.
“Dat maakt de bediening gemakkelijker dan
ooit. Verder zijn alle onderdelen goed bereikbaar
‘De nieuwe ketels
staan voor maximale
efficiëntie’
en is het niet nodig om eerst andere componenten
te demonteren om bij een specifiek onderdeel
te komen. De zijpanelen hoeven tijdens het
onderhoud niet te worden verwijderd. Daarnaast
kunnen met het uitgebreide diagnosemenu de
ketelonderdelen afzonderlijk worden getest. Dat
bespaart veel tijd en ongemak bij het toekomstige
onderhoud. Last but not least zijn de toestellen
uitgerust met een installatie-assistent, een handig
hulpmiddel dat de installateur stapsgewijs begeleidt
naar een succesvolle inbedrijfstelling.”
Remote
Uniek aan de ecoTEC exclusive is onder andere
de nieuwe ‘hydraulisch balanceren assistent’, een
slim stukje techniek dat helpt bij het stap voor
stap hydraulisch inregelen van de verwarmingsinstallatie
via de Grundfos GO Balance App.
Daarnaast biedt de optionele sensoNET VR921
communicatiemodule gebruikers de mogelijkheid
om het apparaat op afstand te beheren in combinatie
met de sensoHOME of sensoCOMFORT
thermostaat. “Dit snufje stelt onderhoudsmonteurs
en servicemedewerkers niet alleen in staat
om storingsmeldingen op afstand uit te lezen, ook
kunnen zij parameters aanpassen en de door de
Hr-ketel ecoTEC exclusive.
ketel geleverde prestaties nauwgezet monitoren”,
aldus Mazurel. “Een mooi extraatje dat onnodige
of onvoorbereide onderhoudsbezoeken van de installateur
voorkomt en nieuwe vormen van dienstverlening
mogelijk maakt.”
Reeds beschikbaar
De ecoTEC plus serie omvat vijf combiketels in
de CW-klassen 3 tot en met 6 en drie solotoestellen.
De ecoTEC exclusive is beschikbaar als CW5,
CW5+ en CW6 (zie ook www.vaillant.nl). De eerste
modellen zijn inmiddels leverbaar. ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 63

eNeRGy+
97 - 160 kW
102 - 164 kW
15 500 - 27 000 m3/h
Rooftop unit
luchtbehandeling met
hoge efficiëntie
# Compact
# Modulariteit
# Gemakkelijk te installeren
(oplossing ‘‘plug & play’’)
# Energie-efficiëntie
# Comfort
Aanbevolen voor:
Logistiek en
opslag
Industrie
www.lennoxemea.com/lennox

TOWERCAMPUS PAUWMOLEN DELFT
VRAAGGESTUURD VERWARMEN EN VENTILEREN:
DE BASIS VOOR EEN OPTIMAAL BINNENKLIMAAT
Op het Pauwmolenterrein, op een steenworp afstand van de TU Delft, is eind augustus de nieuwbouw van Towercampus Pauwmolen afgerond.
Blikvanger van het project is een woontoren van 17 verdiepingen, waarin 143 zelfstandige studio’s voor studenten zijn ingericht. Daarnaast is
een lager bouwdeel met 5 verdiepingen gerealiseerd, met 142 appartementen voor jongeren. Ook biedt het project ruimte aan een binnentuin,
een wasserette, een beheerkantoor, een ondergrondse parkeergarage en een bewaakte fietsenstalling.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Brabant Installatie Techniek
In opdracht van de Nederlandse Bouw Unie (NBU)
heeft Brabant Installatie Techniek de klimaatinstallaties
voor de nieuwbouw verzorgd, conform
de hedendaagse comfort- en kwaliteitseisen. “Om
alle appartementen energetisch te kunnen verwarmen,
is op het dak van de nieuwbouw een
Carrier lucht/water-warmtepomp geïnstalleerd”,
vertelt Jean-Pierre van Vlimmeren, projectleider bij
Brabant Installatie Techniek. “Deze warmtepomp
is gekoppeld aan de centrale technische ruimte
in de kelder. Hier zijn tevens drie Remeha-ketels
in cascade-opstelling geplaatst die niet alleen
dienst doen als back-up, maar ook bijspringen op
de momenten dat de warmtepomp te hard moet
werken. Individueel regelbare vloerverwarming in
alle appartementen voorziet in een efficiënte en
zeer comfortabele warmteafgifte.”
Om een optimaal binnenklimaat in de studentenen
jongerenwoningen te borgen, heeft Brabant
Installatie Techniek tevens een decentraal ventilatiesysteem
geïnstalleerd. “Gekozen is voor de
decentrale WTW-units van ClimaRad, waarmee de
ventilatie in iedere woning vraaggestuurd én zeer
energetisch wordt geregeld”, aldus Van Vlimmeren.
“Alle klimaatinstallaties zijn just-in-time en per
verdieping op het project aangeleverd.” Voor de
parkeerkelder is gekozen voor een ventilatie-instal-
latie met CO 2
/LPG-detectie. Voor de realisatie van
deze installatie, evenals de brandmeldinstallatie,
heeft Brabant Installatie Techniek vaste partner
HC PS betrokken. ❚
BOUWINFO
Opdrachtgever
B-right Urban Living
Ontwikkelende bouwer
Nederlandse Bouw Unie (NBU)
Klimaatinstallaties
Brabant Installatie Techniek
Warmtepomp
Carrier
Decentrale ventilatie met WTW
ClimaRad BV Oldenzaal
Luchtkanalensysteem
Schilt Luchtkanalen en
Schilt Luchttechniek
Vloerverwarming
MAGNUM Heating
Drie Remeha-ketels in cascade-opstelling doen niet alleen dienst als back-up, maar springen ook bij op de
momenten dat de warmtepomp te hard moet werken.
Parkeergarageventilatie
HC PS
INSTALLATIEENBOUW.NL | 65

AIRCONDITIONING
Duurzaam, gasloos en energie-efficiënt.
LUCHTKANALEN
Complete klimaatinstallaties op maat.
LUCHTTECHNIEK
TROX voorraadhouder: voor 14.00 uur
besteld, morgen in huis.
De Schilt bedrijven zijn totaalspecialisten in binnenklimaat en zorgen voor een comfortabel klimaat in de meest
uiteenlopende situaties. De drie bedrijven Schilt Airconditioning, Schilt Luchtkanalen en Schilt Luchttechniek
vullen elkaar perfect aan om voor u de totale klimaatinstallatie te verzorgen. Wij geloven in een gezond en prettig
leef- en werkklimaat voor iedereen!
ONZE MERKEN
CERTIFICERINGEN
ENERGIEWEG 29 | MEERKERK | (0183) 35 25 44 | WWW.SCHILTBEDRIJVEN.NL |

TOWERCAMPUS PAUWMOLEN DELFT
COMPLEET LUCHTKANALENSYSTEEM VOOR TOWERCAMPUS PAUWMOLEN:
DUURZAAM, ENERGIEZUINIG
EN JUST-IN-TIME GELEVERD
De Schilt bedrijven Schilt Luchtkanalen en Schilt Luchttechniek werkten als bouwteampartner
van Brabant Installatie Techniek mee aan nieuwbouwproject Towercampus Pauwmolen
in Delft. “Onze professionals in air zijn in april 2020 gestart met de levering en montage
van het complete luchtkanalensysteem”, vertelt business development manager Leo ’t Jong.
“Gekozen is voor thermisch verzinkte stalen kanalen, die zeer hoog scoren op het vlak van
duurzaamheid én energiezuinigheid. Zowel de rechthoekige als ronde luchtkanalen voldoen
aan luchtdichtheidsklasse Luka C.”
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Schilt bedrijven
De keuze voor de Schilt bedrijven in dit project
was een logische, volgens Jean-Pierre van Vlimmeren,
projectleider bij Brabant Installatie Techniek.
“We werken regelmatig samen in projecten, waardoor
we goed bekend zijn met elkaars wensen en
werkwijze. Bovendien zijn de lijnen met bijvoorbeeld
projectleider Gerard Bos zeer kort. Ook in
dit project hebben de Schilt bedrijven ons volledig
ontzorgd.” Voor de ventilatie in de algemene gangen
is een systeem met collectieve stijgkanalen en
dakkanalen geleverd en geïnstalleerd, vertelt Bos.
“Als voorraadhouder van marktleider TROX hebben
wij bovendien de just-in-time levering van alle
luchttechnische componenten, zoals brandkleppen
en ventielen, verzorgd.”
In navolging van Towercampus Pauwmolen werken
Brabant Installatie Techniek en de Schilt
bedrijven nu ook samen aan de metamorfose
van het KernWinkelGebied Tilburg. Hier worden
170 appartementen gerealiseerd, verdeeld over
twee gebouwen.
Over de Schilt bedrijven
Van complete luchtkanalensystemen tot componenten
voor airconditioninginstallaties en van
flexibele geluiddempers tot brandkleppen, roosters
en volumeregelaars: de Schilt werkmaatschappijen
Schilt Luchtkanalen, Schilt Luchttechniek en
Schilt Airconditioning nemen installateurs graag
het complete binnenklimaatpakket uit handen.
De professionals in air zijn in april 2020 gestart
met de levering en montage van het complete
luchtkanalensysteem voor Towercampus Pauwmolen.
Voor de ventilatie in de algemene gangen is een systeem met collectieve stijgkanalen en dakkanalen geleverd
en geïnstalleerd.
Gestart in 1976 als een eenmanszaak, is Schilt
uitgegroeid tot een toonaangevende en landelijke
bouwteampartner die installateurs van A tot
Z ontzorgt, vertelt ’t Jong. “We hebben bijna 45
jaar kennis, kunde en praktijkervaring in huis en
bieden voor elke situatie de juiste klimaatoplossing.
Zowel op kleine als grote projecten kunnen
we professioneel en flexibel opereren, zonder in
te boeten aan de kwaliteit die je van een familiebedrijf
mag verwachten.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 67

DELFT TOWERCAMPUS PAUWMOLEN
DECENTRAAL VENTILATIESYSTEEM VOOR TOWERCAMPUS PAUWMOLEN:
VOORDELEN VAN DECENTRAAL VENTILEREN
MAKEN PROJECT FINANCIEEL HAALBAAR
Alle 285 studenten- en jongerenappartementen in hoogbouwproject Towercampus Pauwmolen in Delft zijn voorzien van een decentraal en
vraaggestuurd ventilatiesysteem. Op advies van ClimaRad is gekozen voor de Sensa WTW-units, die zich onderscheiden door een hoog comfort,
een minimaal energieverbruik, een stijlvol design én een zeer eenvoudige installatie.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld 5d Architectuur & Fotografie
68 | INSTALLATIEENBOUW.NL

TOWERCAMPUS PAUWMOLEN DELFT
‘Voor de montage
van de plug-andplay
units zijn een
wandcontactdoos,
twee gaten in
de gevel én een
ophangbeugel
voldoende’
Omdat de WTW-units direct tegen de buitenmuur worden geplaatst, wordt rechtstreeks door de gevel
toe- en afgevoerd. Hierdoor krijgt het gebouw als het ware ‘ademende gevels’ en vervalt de noodzaak om
ventilatiekanalen door het gebouw te plaatsen.
Per woon- of slaapvertrek is één compacte en vlakke designunit voorzien.
Het plan voor de realisatie van Towercampus
Pauwmolen ontstond al enkele jaren geleden,
vertelt Rick Mathijssen, Commercieel Technisch
Adviseur Zuid-Nederland bij ClimaRad BV. “Aanvankelijk
was het idee om een aantal luchtbehandelingskasten
te installeren, voor de centrale
ventilatie van de 143 zelfstandige studentenstudio’s,
142 jongerenappartementen en algemene
gangzones. Om het project financieel haalbaar
te maken, is echter overgestapt op de WTWunits
van ClimaRad. Zowel opdrachtgever B-right
Urban Living, ontwikkelend aannemer Nederlandse
Bouw Unie (NBU) als klimaatinstallateur
Brabant Installatie Techniek waren enthousiast
over onze units, waarmee decentraal en vraaggestuurd
per ruimte geventileerd kan worden.
Bij een decentrale toepassing zijn kanalen en
schachten bovendien overbodig, waardoor compacter
gebouwd kan worden.”
Hoog comfort, geen tocht
en buitengeluid
Aan de selectie van de WTW-systemen werd een
aantal randvoorwaarden gesteld, vertelt Mathijssen.
“Allereerst moest het systeem geschikt zijn voor
hoogbouwprojecten. Vanwege de ligging aan de
A13 werden ook specifieke eisen gesteld aan het
geluid. Omdat onze WTW-units direct tegen de buitenmuur
worden geplaatst, wordt rechtstreeks door
de gevel toe- en afgevoerd. Hierdoor krijgt het gebouw
als het ware ‘ademende gevels’ en vervalt de
noodzaak om ventilatiekanalen door het gebouw
te plaatsen. Daarnaast zijn alle ClimaRad WTWunits
standaard uitgevoerd met geluidwerende
ventilatievoorzieningen, om te voorkomen dat met
de toe- en afvoer van lucht ook geluid van buiten
naar binnen doordringt. Hierdoor kunnen de units
zeer hoge geluidbelastingen aan. Dankzij een ingebouwde
tegenstroom warmtewisselaar wordt de
warmte uit de afgevoerde binnenlucht bovendien
efficiënt benut om frisse buitenlucht voor te verwarmen.
Hierdoor functioneert het ventilatiesysteem
zeer energiezuinig (tot 90% rendement) en zijn
tochtklachten niet aan de orde.”
Volledig vraaggestuurd
In Towercampus Pauwmolen zijn zowel Sensa
WTW-units in horizontale (H2X) als verticale
(V2X) uitvoering geplaatst. “Per woon- of slaapvertrek
heeft Brabant Installatie Techniek één compacte
en vlakke designunit voorzien”, vertelt Mathijssen.
“Alle units zijn just-in-time per verdieping
aangeleverd en in de afbouwfase gemonteerd,
waardoor beschadigingen werden voorkomen.
Voor de montage van de plug-and-play units zijn
een wandcontactdoos, twee gaten in de gevel én
een ophangbeugel voldoende. Bovendien moet
de regeling gekoppeld worden aan de ClimaRad
B-Fan in de badkamer, die in een efficiënte ventilatie
van de natte ruimtes voorziet. Intelligente
sensoren meten continu de luchtkwaliteit in de
woon-, slaap- en badkamers. De toe- en afvoer van
lucht wordt automatisch geregeld op basis van
vooraf bepaalde setpoints (CO 2
-waarden, temperatuur
en relatieve vochtigheid). In de badkamers
zijn bovendien bewegingsmelders toegevoegd.
Wij zijn erg trots op het uiteindelijke resultaat en
de samenwerking met de betrokken partijen.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 69

ONDERHOUD EN SERVICE VAN DATACENTERS:
MINIMALE DOWNTIME,
MAXIMALE BETROUWBAARHEID
Om een goede en veilige verwerking, opslag en transport van data te borgen, is een uitgekiende energievoorziening, stroomverdeling én
klimaatbeheersing in datacenters essentieel. Zowel temperaturen als luchtvochtigheid moeten binnen een bepaalde bandbreedte blijven om
slijtage, storing of uitval van apparatuur te voorkomen. Lennox Benelux BV levert hier graag een bijdrage aan. De producent en leverancier
van koel- en HVAC-producten is goed bekend met de actuele datacentereisen. “Behalve het ontwerpen, leveren en installeren van redundant
(koel)oplossingen, in combinatie met luchtbehandeling, bevochtiging en ontvochtiging, zetten wij hoog in op onderhoud en service”, benadrukt
Sales Service Engineer Erik de Jong. “Hierdoor worden de betrouwbaarheid én lange levensduur van onze technieken geborgd. Bovendien
leidt deze dienstverlening tot inzicht. Dat bewijzen we bijvoorbeeld bij Interxion: A Digital Realty Company.”
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Lennox Benelux BV
Werking van de Lennox Close Control downflowunits.
70 | INSTALLATIEENBOUW.NL

Afhankelijk van de betreffende ruimtes en parameters brengen de monteurs van Lennox 1 of 2 keer per jaar een bezoek aan de datacenters, om onderhoud aan de
elektrische, waterzijdige en luchtzijdige componenten te verlenen.
De belangrijkste waarde die bedrijven en hun
klanten uitwisselen, is digitale betrouwbaarheid.
Nu de doorlopende informatiestroom versnelt,
neemt overal ter wereld de behoefte aan een
veilige opslag én uitwisseling van gegevens toe.
Interxion: A Digital Realty Company (verder: Interxion)
draagt hieraan bij door datacenterruimtes
over de hele wereld te beheren, exploiteren
en verhuren. “Met meer dan 700 connectiviteitsproviders
in 285 datacenters en 2.000 klanten,
verdeeld over 24 landen en 6 continenten bieden
wij dé betrouwbare basis voor de digitale wereld”,
vertelt Manager Facility Engineering Bert Zijderhand.
“Wij zijn verantwoordelijk voor de complete
technische en facilitaire infrastructuur van onze
datacenters, inclusief (nood)stroomvoorzieningen,
(brand)beveiliging en klimaatbeheersing.” In Nederland
is Interxion met name actief in de regio
Amsterdam-Schiphol. Voor de datacenters op het
Science Park en de H.J.E. Wenckebachweg in Amsterdam
en de President Jan Wijsmullerdreef in
Hoofddorp is de zogenaamde ‘interconnectiehub’
een samenwerking aangegaan met Lennox.
Efficiënte en gesloten
kringloop van lucht
De samenwerking tussen Lennox en Interxion
gaat al jaren terug, vertelt De Jong. “In 2008 hebben
wij de eerste Close Control downflowunits
geleverd en inmiddels hebben zich diverse uitbreidingen
en nieuwe implementaties voorgedaan.”
De downflowunits voorzien vraaggestuurd in de
luchtbehandeling (luchtcirculatie, koeling en luchtvochtigheidsregeling)
van de datacenterruimtes,
‘Voor ons geldt
eigenlijk maar één
ding, en dat is
ontzorging’
vertelt Rob Teeuwen, Manager Facility Engineering
bij Interxion. “Servers zijn eigenlijk kleine verwarmingsbronnen,
die altijd aan staan. Hierdoor kan
de temperatuur in de serverruimte flink oplopen.
Om te voorkomen dat de kritieke IT-apparatuur als
gevolg hiervan oververhit raakt, vertraagt of zelfs
uitvalt, is koeling noodzakelijk. In onze datacenters
wordt hiertoe gewerkt met koude en warme straten.
De downflowunits van Lennox blazen vraaggestuurd
koude lucht in, die vanuit de verhoogde
computervloeren aan de voorzijde over de servers
wordt verdeeld. De warme lucht die door de servers
wordt uitgeblazen, wordt efficiënt afgevangen in
de warme straten aan de achterzijde en door de
units geconditioneerd. Zo ontstaat een efficiënte
en gesloten kringloop van lucht en blijven de ruimtecondities
stabiel.”
Intensieve samenwerking
Om deze stabiliteit ook voor de komende jaren
op het allerhoogste niveau te houden, hebben
Lennox en Interxion hun samenwerking recent
geïntensiveerd. “De monitoring van alle datacenterinstallaties
wordt in eigen beheer uitgevoerd
door Interxion, omdat inloggen op het netwerk
uit veiligheidsoverwegingen niet mogelijk is”, benadrukt
De Jong. “Afhankelijk van de betreffende
ruimtes en parameters brengen onze monteurs 1
of 2 keer per jaar een bezoek aan de datacenters,
om onderhoud aan de elektrische, waterzijdige en
luchtzijdige componenten te verlenen.”
Voorheen was dit onderhoud vooral reactief van
aard, vertelt hij. “Toekomstgericht denken is anno
2021 echter vast onderdeel van onze organisatie.
Als gevolg hiervan verandert het onderhoud, van
reactief naar proactief. We vinden het belangrijk
om Interxion nóg beter te informeren over het
onderhoud dat wordt uitgevoerd en over de conditie
van de installaties die wij in onderhoud
hebben. Zeker nu de units op bijvoorbeeld de
H.J.E. Wenckebachweg richting het eind van
hun technische levensduur gaan. Op dit moment
wordt een meerjarenbegroting uitgewerkt,
waarin we de verwachtingen qua onderhoud,
vervanging, investeringen en risico’s managen.”
Zijderhand: “Voor ons geldt eigenlijk maar één
ding, en dat is ontzorging. Wat wij vragen van
Lennox, is volledige ondersteuning in het beheer
van onze koeloplossingen. Maar ook dat
inzichtelijk wordt in welke staat de diverse
machines verkeren. Wat is de staat van onderhoud?
Wanneer moeten bepaalde onderdelen
of zelfs complete machines vervangen worden?
En welke investeringen zijn hiermee gemoeid?
Zo komen we op korte én lange termijn niet
voor verrassingen te staan en worden de beste
ruimtecondities én een hoge beschikbaarheid
en betrouwbaarheid geborgd.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 71

ROTTERDAM FLOATING OFFICE ROTTERDAM
FLOATING OFFICE ROTTERDAM:
BREEAM-NL ‘EXCELLENT’
TOT IN DE KLEINSTE DETAILS
Sinds 2009 is BREEAM-NL dé certificeringsmethode voor de duurzaam gebouwde
omgeving. De methode is oorspronkelijk ontwikkeld door het Building Research
Establishment (BRE). Dutch Green Building Council heeft de methode geschikt
gemaakt voor Nederland. Vandaar ook BREEAM-NL. Met BREEAM-NL krijgt u inzicht
in de werkelijke duurzaamheidsprestatie van uw projecten. Zowel op het gebied van
energie, gezondheid als toekomstbestendigheid.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Belimo
Belimo kanaalsensor met
temperatuur-, relatieve
vochtigheid- en CO 2
-meting.
BREEAM-NL beoordeelt projecten op negen duurzaamheidscategorieën:
management (12%), gezondheid
(15%), energie (19%), transport (8%),
water (6%), materialen (12.5%), afval (7.5%),
landgebruik & ecologie (10%) en vervuiling
(10%). Iedere categorie draagt voor een gedeelte
bij aan de totaalscore. De totaalscore in procenten
wordt vertaald naar de classificaties Pass
(>30%), Good (>45%), Very Good (>55%), Excellent
(>70%) of Outstanding (>85%). Ook wordt
wel een aanduiding in aantal sterren gebruikt,
waarbij Pass gelijkstaat aan 1 ster en Outstanding
vertaald wordt in 5 sterren.
Hét regelorgaan voor
change-over plafonds
“BREEAM-NL ‘Outstanding’ is een certificering die
je veel bij Belimo tegenkomt”, vertelt Manager
Technical Support Danny de Laater. “Dit begon
in 2013 met de Belimo 6-Weg regelkogelkraan
voor change-over plafonds en met megaproject
The Edge in Amsterdam. Een system integrator
besloot om onze 6-Weg regelkogelkraan hier te
combineren met een eigen flowopnemer en regelstation,
waardoor vele mechanische debietbegrenzers
vervielen. Bovendien werd de inregeling
van het hydraulische circuit hierdoor vereenvoudigd.
Het regelstation kreeg realtime het aantal
liters per uur door en stuurde op basis hiervan de
6-Weg regelkogelkraan aan. Een uitstekend idee,
Primaire installatie met WKO-wisselaars.
72 | INSTALLATIEENBOUW.NL

FLOATING OFFICE ROTTERDAM ROTTERDAM
Luchtbehandelingskast met Energy Valve en sensoren.
‘Gebruikers ervaren meer comfort (juist ook
bij deellast), terwijl het energieverbruik
tot een minimum beperkt blijft’
dat proactief door Belimo is opgepakt en in 2015
is vertaald in de 6-Weg regelkogelkraan met geïntegreerde
elektronische drukonafhankelijke regeling.
De 6-Weg EPIV is anno 2021 nog altijd
hét regelorgaan voor change-over plafonds. Niet
voor niets is dit product ook succesvol toegepast
in Floating Office Rotterdam (FOR).”
Groot voordeel van de 6-Weg EPIV is dat in één
product de handafsluiter, regelafsluiter en flowmeter
met gestuurde debietregeling geïntegreerd
zijn, vertelt De Laater. “Eén 6-Weg EPIV kan maar
liefst vier 2-Weg regelkranen vervangen. Hierdoor
kan flink bespaard worden op aantallen producten,
bekabelingen én montagetijden. Bovendien
zijn de meet- en regeltechnische voordelen groot.
Dankzij de werktuigbouwkundige constructie van
de 6-Weg EPIV kan men met één aansturing garanderen
dat koud en warm water nooit mengen.
Een zogeheten drukaflaatfunctie compenseert
bovendien drukveranderingen door stijging of daling
van de mediumtemperatuur. Hoewel dit geen
BREEAM-credits oplevert, zijn dit wel heel belangrijke
pluspunten.”
Unieke opwekkingsinstallatie
In FOR worden warmte en koude geleverd door
een zeer unieke en duurzame opwekkingsinstallatie.
“Voor de fundatie van het drijvende kantoorgebouw
zijn vijftien betonnen drijflichamen
gekoppeld”, vertelt Dick van der Sar, Projectleider
Meet- en Regeltechniek bij Roodenburg Installatie
Bedrijf b.v.. “In deze drijflichamen hebben
we kunststof vloerverwarmingsleidingen aangebracht,
die dienst doen als betonkernactivering
en waarmee warmte en koude aan het oppervlaktewater
van de Rijnhaven wordt onttrokken. Ook
zijn twee warmtepompen geplaatst, die de temperatuursprong
realiseren van -7°C t/m 55°C naar
12°C voor de gekoeld waterleidingen en 35°C
voor het cv-systeem. Als afgiftesysteem is gekozen
voor een combinatie van vloerverwarming en
change-over klimaatplafonds, waarmee zowel verwarmd
als gekoeld kan worden op ruimteniveau.
En ook de toevoer van verse lucht wordt door de
klimaatplafonds, VAV’s en CAV’s geregeld.”
Subbemetering was noodzakelijk
Om te kunnen voldoen aan de hoge BREEAM-
NL-ambitie in dit project, was subbemetering
noodzakelijk, vertelt Van der Sar. “Voor elk component
groter dan 5% (dus per halve etage en
per luchtbehandelingskast) zijn in de gekoeld
water- en cv-leidingen Belimo Energy Valves geïnstalleerd
die nauwgezet de energiestromen bemeteren,
regelen en bewaken.” De Laater: “Bij de
luchtbehandelingskast regelen de Belimo Energy
Valves naast de temperatuur c.q. het vermogen
van de aanwezige verwarmings- en koelbatterijen
ook de Delta T (ook wel verzadiging). Bovendien
voorzien zij in de luchtbellenbewaking. Eventuele
afwijkingen worden automatisch gecompenseerd.
Hierdoor ervaren gebruikers meer comfort (juist
ook bij deellast), terwijl het energieverbruik tot
een minimum beperkt blijft. De Energy Valve met
geïntegreerde minicomputer deelt alle installatiedata
realtime met het bovenliggende gebouwbeheersysteem.
Stuk voor stuk belangrijke troeven in
het kader van duurzaamheid en BREEAM-NL.”
Optimale binnenluchtkwaliteit,
minimaal energieverbruik
Naast de Energy Valves zijn in FOR ook temperatuur-,
relatieve vochtigheids- en CO 2
-sensoren van
Belimo toegepast. Als voorbeeld noemt Van der
Sar de 22DTM-16 kanaalsensoren in de luchtkanalen.
“In de gesloten (vergader)ruimtes en ruimtes
met een grote variabele, zoals het restaurant, wilden
we een optimale binnenluchtkwaliteit laten
samengaan met een minimaal energieverbruik.
Door continu de CO 2
-waarden te meten, kunnen
we de ventilatievoud in de ruimtes exact sturen.
Als setpoint wordt een CO 2
-waarde van 800 ppm
aangehouden. Hierdoor zijn medewerkers en bezoekers
verzekerd van voldoende frisse lucht, terwijl
nergens onnodig wordt geventileerd.”
De keuze voor Belimo in dit project was een logische,
vertelt hij. “Belimo levert kwalitatief hoogwaardige
producten. Bovendien is de BUS-communicatie
erg stabiel. Zowel de 6-Weg kogelkranen,
Energy Valves, sensoren als TROX VAV-kleppen
met Belimo VAV-compact regelaars kunnen direct
communiceren met het gekozen netwerk, in
dit geval BACnet MS/TP.” De Laater: “Bijzonder
aan de Belimo-producten in FOR is bovendien dat
alle regelkogelkranen standaard zijn uitgevoerd
met servomotoren, waaraan de WAGO stekker al
is voorgemonteerd. Een excellent voorbeeld van
Belimo Customizing.” Van der Sar: “Dankzij deze
voorbereiding konden wij in slechts een halve dag
de meet- en regelbekabeling van één complete
etage realiseren.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 73

ALBLASSERDAM ALKLIMA
DUURZAAMHEID IN DE PRAKTIJK
MET KLIMAATSYSTEEM EN GROENE GEVEL
In haar vernieuwde pand – gerenoveerd en uitgebreid – heeft Alklima niet alleen gezorgd voor een comfortabele werkplek met een klimaatbeheersingssysteem
van Mitsubishi Electric, maar het gebouw ook daadwerkelijk groen gemaakt met een gevel. “Ons pand dient nu ook als
een showroom.”
Tekst Tim van Dorsten | Beeld Alklima
De gebouwde omgeving in Nederland is in hoog
tempo aan het verduurzamen en dat merkt Alklima,
exclusief distributeur van verwarmings-,
koelings- en ventilatiesystemen van Mitsubishi
Electric, ook. “We zijn de afgelopen jaren sterk
gegroeid in ons aantal medewerkers”, vertelt innovatiedirecteur
Erwin Tuijtel. “We hebben even
gezocht naar een ander pand, maar dat was niet
eenvoudig. We wilden in de regio Alblasserdam
blijven, omdat onze meeste collega’s uit deze
omgeving komen. Vanwege de duurzaamheidsopgave
in de bouwsector en ons circulaire gedachtegoed
besloten we zo’n drie jaar geleden om ons
huidige pand te transformeren en uit te breiden.”
Circulair en een groene gevel
Na dit besluit om met het eigen pand aan de slag
te gaan, volgde vrij snel de keuze voor een groene
buitenwand. “Het toepassen van de groene gevel
en onze eigen duurzame klimaatsystemen is complementair
aan onze visie: een groene marktleider
van klimaatsystemen in Nederland met technologische
meerwaarde voor de samenleving”,
geeft Tuijtel aan. “Voor het nieuwbouwgedeelte
hebben we ook delen uit het oude gedeelte
circulair ingezet. Een voorbeeld hiervan zijn diverse
raam- en deurpartijen die vanuit het oude
gebouw weer zijn toegepast in de nieuwbouw.”
Idea ontwerp en bouwbedrijf Burgland Bouw
hebben de bouwwerkzaamheden begeleid en
uitgevoerd. De werkzaamheden gingen in februari
2020 van start en in maart 2021 was het
vernieuwde pand van Alklima gereed. “De verbouwing
was rigoureus”, vertelt Tuijtel. “Alleen
de buitengevels zijn blijven staan. Vanwege de
maatregelen om de verspreiding van het coronavirus
tegen te gaan, hebben veel van onze
collega’s thuis gewerkt. Dit gaf een onverwacht
voordeel in de bouwtijd, omdat we niet gefaseerd
hoefden te bouwen.”
Comfort
Als klimaatsysteem heeft Alklima voor het City
Multi HVRF- en Lossnay-systeem van Mitsubishi
Electric gekozen. “Dit systeem biedt het gewenste
comfort voor de gebruiker, want het geeft de mogelijkheid
om per vertrek te koelen, te verwarmen
en te ventileren. De exploitatiekosten zijn laag,
mede door het toepassen van een efficiënte opwekker
op basis van warmtepomptechnologie. De
gebruikte elektriciteit wordt deels opgewekt door
onze eigen zonnepanelen. Daarnaast kunnen we
met het systeem nog energie hergebruiken. Als we
een ruimte koelen, dan onttrekken we eigenlijk
energie aan een ruimte. Met deze energie kunnen
we een andere ruimte weer verwarmen.”
74 | INSTALLATIEENBOUW.NL

ALKLIMA ALBLASSERDAM
Diverse raam- en deurpartijen zijn vanuit het oude gebouw toegepast in de nieuwbouw.
‘Ik ben vooral trots op het feit dat onze
collega’s met plezier in ons vernieuwde
pand werken’
Een ander voordeel is dat dit een hybride systeem
is. “We hoeven bijna geen koudemiddel
meer te gebruiken. Daarnaast combineren we
met het hybride-VRF-systeem de beste technieken
uit twee werelden. De efficiëntie, het comfort,
de flexibiliteit, het ontwerp en het installatiegemak
van de VRF-techniek gecombineerd
met minimaal gebruik van koudemiddel door ook
water als energiedrager te gebruiken.”
Werken met plezier
Tuijtel is trots op het vernieuwde pand. “Ik ben
vooral trots op het feit dat onze collega’s er met
plezier werken. We hebben iedereen proberen
te betrekken tijdens het ontwerpproces. Via een
zogeheten moodboard hebben ze hun ideeën
gegeven over het pand en hun werkplek. Naast
kleur- en materiaalgebruik waren ergonomie en
geluid op de werkplek twee belangrijke onderwerpen.
Hier is rekening mee gehouden door het toepassen
van sta- en zitbureaus en het gebruik van
geluiddempende materialen.”
Mede dankzij de zichtbare groene gevel valt het
Alklima-kantoorpand in positieve zin op, merkt hij.
“En dankzij de toepassing van onze eigen duurzame
installaties. Met recht een stukje duurzaamheid
in de praktijk.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 75

SOMEREN DE HEIHORSTEN
DE HEIHORSTEN, SOMEREN:
‘IN ÉÉN DAG KUNNEN WE EEN COMPLETE
VAKANTIEWONING INSTALLEREN!’
Op recreatiepark De Heihorsten in Someren is een prachtig nieuw vakantiepark met 100 vakantiehoeves in aanbouw. De luxe en 100%
gasloze vakantiewoningen zijn geïnspireerd op de Brabantse boerderijen en schuren en worden o.a. voorzien van een rieten dak, houten
gevelbekledingen, traditioneel metselwerk en een all-electric klimaatinstallatie. Kopers hebben keuze uit vijf woningtypen, met 2 tot 6
slaapkamers en 1 tot 4 badkamers, die naar eigen wens ingedeeld kunnen worden. Bovendien wordt een aantal woningen voorzien van
een privésauna, stoomdouche en/of jacuzzi. In een bouwteam met Bouwbedrijf Polman en W-installateur Kroon Installatietechniek realiseert
Sterk Elektrotechniek alle E-installaties. Van de groepenkasten t/m de wandcontactdozen, verlichtingsinstallaties en autolaadpalen,
waarbij gekozen is voor 100% Winstalleren.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Attema
De Heihorsten is het eerste project dat Sterk Elektrotechniek
stekerbaar uitvoert. “Eigenaar Nathaniël
Sterk en ik kunnen bouwen op een langdurige
relatie”, vertelt Jan Tabak, Accountmanager
Installatie & Bouw regio Noord-Oost bij Attema.
“Toen ik in 2018 bij Attema in dienst kwam, heb
ik Nathaniël uitgebreid verteld over de voordelen
van stekerbaar installeren. Echter was er toen nog
geen geschikt project voorhanden. De Heihorsten
Op recreatiepark De Heihorsten in Someren is een prachtig nieuw vakantiepark met 100 vakantiehoeves in aanbouw.
76 | INSTALLATIEENBOUW.NL

DE HEIHORSTEN SOMEREN
‘Op locatie
kunnen we
heel eenvoudig
de stekerbare
componenten
monteren en
koppelen’
De 100 vakantiehoeves in dit project worden geprefabriceerd en voorzien van holle wanden en verlaagde
plafonds. De ideale omstandigheden voor 100% Winstalleren.
bracht hier verandering in. De 100 vakantiehoeves
in dit project worden geprefabriceerd en voorzien
van holle wanden en verlaagde plafonds. De ideale
omstandigheden voor 100% Winstalleren! Aan
tafel met de prefab bouwer en met snoerenleverancier
WAGO hebben Nathaniël en ik geïnventariseerd
hoe we de stekerbare installaties het best
in de woningen konden inpassen. In maart 2020
is een aantal proefwoningen gemaakt, waarna
nog enkele optimalisaties zijn doorgevoerd. Vervolgens
is de gefaseerde uitvoering gestart.”
Voor dit project levert Attema Click-mate groepenkasten,
kabel- en centraaldozen met WAGO
RD-connectoren, evenals halogeenvrije en brandwerende
hollewanddozen. Alle vakantiewoningen
worden geprefabriceerd bij een timmerfabriek
op de Veluwe. “Hier worden ook alle snoeren in
de wanden geïntegreerd en de sparingen voor
de prefabs voorgeboord”, vertelt Sterk. “Hierdoor
kunnen wij op locatie heel eenvoudig de stekerbare
componenten monteren en koppelen. In de
voorbereidingsfase waren we aanzienlijk meer tijd
kwijt om de installatieontwerpen af te stemmen,
de prefabs voor te bereiden en alle componenten
uit te sorteren, maar tijdens de uitvoering verdienen
deze inspanningen zich ruimschoots terug.
Zowel intern als extern worden alle installaties
overzichtelijk per woning aangeleverd, zodat onze
monteurs direct kunnen starten met monteren. In
één dag kunnen we een complete vakantiewoning
installeren! Bovendien worden faalkosten én afval
tot een minimum beperkt.” Inmiddels is de helft
van de vakantiehoeves opgeleverd. ❚
INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA:
Winstalleren ® - duurzaam en 100% stekerbaar installeren
minder faalkosten
herbruikbare materialen
100% stekerbaar installeren: van
groepenkast tot schakelmateriaal.
Zo werkt u drie keer sneller en veel
duurzamer. Met Winstalleren ® zijn
uw faalkosten namelijk 90% lager.
En omdat u bij de afbouw uw
materialen gewoon hergebruikt,
hebt u geen afvalstromen.
Dat is installeren volgens Attema.
download de Attema app
Meer info? Kijk op www.attema.com/winstalleren
Vernieuwende ideeën voor ’n veranderende wereld.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 77

ZIJN UW OBJECTEN AL
BESCHERMD TEGEN LEKKAGES?
Van datacenters, expositieruimtes, museumdepots, bibliotheken en ziekenhuizen tot en met kantoren: een goede lekdetectie is essentieel
om lekkages van vloeistoffen en gassen vroegtijdig te detecteren én om schades aan bijvoorbeeld apparatuur, kunst, data en documenten te
voorkomen. Distributeur van Andel signaleringssystemen HVAC Nederland speelt hierop in met een geavanceerd zonesysteem, dat volledig
naar klantwens kan worden ingericht én aangepast.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld HVAC Nederland
Installatie van het Andel Floodline systeem.
“In de meeste situaties is het niet de vraag óf
lekkages zullen optreden, maar wanneer zij zich
zullen voordoen”, vertelt Frank Joosten van HVAC
Nederland. “Om onacceptabele schades voor te
blijven, doen bedrijven en instellingen er verstandig
aan om hun kwetsbare producten en/of ruimtes
te beveiligen.”
In de markt zijn talloze lekdetectie-oplossingen
beschikbaar, vertelt hij. Zo kunnen vloeistof- en
gasleidingen bewaakt worden met sensoren. “Een
‘Je hoopt het nooit nodig te hebben, maar
mocht het onverhoopt een keer fout gaan,
dan bewijst het systeem direct zijn waarde’
andere mogelijkheid is om separate objecten te
beschermen. De bekendste methode in dit kader
is de puntsensor die, wanneer hij in contact komt
met water of andere vloeistoffen, automatisch een
alarm activeert. In ruimtes zijn zonebeschermingen
aan te bevelen, omdat we hiermee – ten opzichte
van bijvoorbeeld ‘long line detectie’ – meerdere
vliegen in één klap kunnen slaan.”
78 | INSTALLATIEENBOUW.NL

Voordelen van zonebescherming
Met zonebescherming kunnen zowel (grotere)
ruimtes als losse objecten nauwkeurig gemonitord
worden, vertelt Joosten. “Alle zones worden
afzonderlijk bewaakt en weergegeven. Hierdoor
kan het bovenliggende detectiesysteem ook
eventueel gelijktijdige of opeenvolgende zonealarmen
zonder problemen detecteren, lokaliseren
én rapporteren, waarna passende actie kan
worden genomen. Zowel door de technische
dienst als door het systeem zelf.” Op een groot
scherm op het bedieningspaneel worden statusen
alarminformatie 24/7 inzichtelijk gemaakt.
“Bovendien kunnen eenvoudig koppelingen worden
gemaakt met het gebouwbeheersysteem.
Daarnaast behoren automatische email- of SMSmeldingen
tot de mogelijkheden.”
Volledig op maat
Naar wens kunnen de zonebeschermingen van
HVAC Nederland onder de (systeem)vloer of
boven het plafond worden aangebracht. “Uniek
aan de Andel systemen is dat zowel gas (CO 2
),
koudemiddelen (zoals R410A en R32), water en
olie, maar ook afwijkende temperaturen en relatieve
vochtigheid gedetecteerd kunnen worden.
Ook kunnen brandmelders en bewegingsmelders
Uniek aan de Andel systemen is dat zowel gas (CO 2
), koudemiddelen (zoals R410A en R32), water en olie,
maar ook afwijkende temperaturen en relatieve vochtigheid gedetecteerd kunnen worden.
worden toegevoegd, waardoor de bescherming
van ruimtes én objecten naar het allerhoogste
niveau wordt getild”, besluit Joosten. “Je hoopt
het nooit nodig te hebben, maar mocht het onverhoopt
een keer fout gaan, dan bewijst het systeem
direct zijn waarde.” ❚
Andel Floodline ® , the award-winning liquid and gas leak
detection and environmental monitoring system
Andel Floodline ® is a unique leak detection
and monitoring solution for uninsurable
risk locations within the built environment.
Floodline ® covers all possible leak detection
requirements – single-zone, multi-zone and
distance measuring – capable of protecting
the largest of buildings, both old and new.
Floodline ® HLD
Next generation, state-ofthe-art,
hybrid control panel
that takes leak detection to
a new level.
• Multi-zone environmental monitoring from
4 to 128 traditional zones plus from 16 to
224 Modbus enabled zones.
• 8” LED touchscreen display.
• Monitors water, oil and gas leaks and
temperature and humidity.
• Embedded map of the building pinpoints
the location of any alarm activation.
• Complete BMS connectivity via Modbus,
BACnet, Ethernet, email and SMS.
• Controls solenoid valves to isolate water, oil
and gas supply in the event of a leak.
Example of a
Floodline® zonal installation
in a typical data room
1 Single and accessible Floodline ®
HLD 128/224 hybrid, multifunction
control panel
2 Floodline Ranger ® liquid leak
detection distance
measuring sensing cable
3 8-zone absorbent water
leak detection cable
4 Refrigerant gas leak sensor – individual
sensors can be calibrated to detect any
commercially used gas
5 Temperature and humidity sensor
6 Plug and play connectors
7 8-valve solenoid control panel – isolates
water, oil or gas supply in the event of a
leak detection
8 Water leak point sensor – wallmounted,
tough and compact
9 Flexi-Pad water leak sensor – for shallow
voids and wrapping around pipework
6
2/3
2/3
1
7
8
2/3
6
6
9
4
2/3
2/3
5
HVAC is the approved
and exclusive
distributor for Andel
Floodline ® leak
detection products in
the Netherlands
4
6
2/3
2/3
www.hvac.nl
0255 52 24 20
INSTALLATIEENBOUW.NL | 79

ECO
SENSOR
Sensor en
schakelblok in
één platte behuizing.
NU
OOK
IN HET
ZWART!
4 Steekt slechts 4,5 mm uit het plafond
4 Geen extern schakelblok nodig
4 Aanpasbaar lensmasker
4 Volledig instelbaar in tijd- en luxwaarde
4 Detectie bereik van Ø 7 meter op 2.5 meter
hoogte
ART NR TYPE
klemko.nl
KLEUR
870470 PLF-IB-PIR-ECO WIT
870472 PLF-IB-PIR-ECO-ZW ZWART

PARTNER
www.ecodim.nl | info@ecodim.nl | 0314 - 212646
GLN: 8719332901511
ECO-DIM.01
0-300W
ECO-DIM.02
0-150W
ECO-DIM.03
0-450W
ECO-DIM.05
DUO 2 x 0-100W
ECO-DIM.07/.10
Zigbee/Z-Wave 0-200W
certified
product
Universele led dimmers met KRACHTIGE specificaties!

NIEUWE TRENDS IN DE DIMMERMARKT:
DIMMEN
ZONDER ZORGEN
Met haar assortiment universele LED-dimmers is EcoDim inmiddels een
gevestigde naam in de professionele installatiemarkt. “Ons basisassortiment
universele LED-dimmers staat al een tijdje, dus werd het tijd voor
nieuwe, baanbrekende ontwikkelingen”, vertelt oprichter Nick Vriese.
Tekst en beeld EcoDim
Het dimmen van LED-verlichting gaat in de basis
steeds beter, maar men komt nog geregeld
problemen tegen, merkt Vriese. “Veel gehoorde
problemen zijn bijvoorbeeld knipperende lampen,
zoemende/brommende lampen, niet passend
schakelmateriaal, te weinig aansluitvermogen,
geen afstelmogelijkheden, et cetera. Met de Eco-
Dim LED-dimmers kunnen deze obstakels veelal
met de dimmer zelf worden opgelost.”
Gemak voor de installateur
Wanneer je als vakman bezig bent met een klus,
dan is het prettig dat je niet voor vervelende verrassingen
komt te staan. Het assortiment van
EcoDim speelt hierop in en is totaal ingericht op
gebruiksgemak, aldus Vriese. “Zo zijn de dimmers
te gebruiken achter alle merken schakelmateriaal,
werken ze vanaf 0 t/m max. 450 W LED-vermogen
en zijn er dimmers die zowel fase aan- als
afsnijdende techniek ondersteunen. De LED-dimmers
zijn voorzien van een MIN- en vaak ook een
MAX-afstelling en altijd 2-draads aan te sluiten.
Kortom, dimmen zonder zorgen!”
Smarthome is dé trend
Naast de conventionele LED-dimmers worden
steeds vaker slimme systemen toegepast. Hierbij
zijn vooral controllers op basis van Zigbee en Z-
Smarthomes zijn dé trend van dit moment.
82 | INSTALLATIEENBOUW.NL

EcoDim LED-dimmer en smart dimmer met schakelmateriaal.
‘Dimperformance en gebruiksgemak
staat bij ons altijd op één’
Wave populair. “Met name het Zigbee-protocol is
aan een enorme opmars bezig. Bekende namen
als Philips Hue, Homey, Trust (KlikAanKlikUit),
Aduro Smart en Aeotec SmartThings hebben gekozen
voor Zigbee. Daarnaast wordt de spraakondersteuning
van Google Assistant en Amazon Alexa
ook steeds vaker toegepast”, aldus Vriese. “We
zien de verkoop van slimme dimmers het afgelo-
Een wereldprimeur is de eerste Zigbee duo
LED-dimmer (ECO-DIM.05 Zigbee).
pen jaar enorm groeien, al heeft het aantal conventionele
LED-dimmers nog wel de overhand.”
EcoDim is ruim drie jaar geleden al begonnen met
de ontwikkeling van slimme LED-dimmers. “Waar
sommige merken ‘smarthome’ als basis nemen
voor het ontwikkelen van producten, hebben wij
een andere benadering. Als basis nemen wij altijd
een stabiele universele LED-dimmer, die ‘smart’
wordt gemaakt. Dimperformance en gebruiksgemak
staat bij ons namelijk altijd op één!”
Wereldprimeurs
Inmiddels heeft EcoDim diverse LED-dimmers
op basis van Zigbee en Z-Wave in haar assortiment,
welke eenvoudig in de meest verkochte
smarthomesystemen te integreren zijn. “Deze
smart dimmers zijn ook als conventionele LEDdimmers
te gebruiken en hebben dezelfde functionaliteiten.
Zo zijn de dimmers ook 2-draads aan
te sluiten. Bovendien kun je eenvoudig draadloze
koppelingen maken met draadloze schakelaars
om bijvoorbeeld een wissel- of kruisschakeling te
creëren.” Op het gebied van smart dimmers heeft
het Nederlandse EcoDim de afgelopen twee jaar
al twee wereldprimeurs geïntroduceerd: de eerste
smart dimmer met druk/draaiknop (ECO-DIM.07)
en ‘s werelds eerste Zigbee duo LED-dimmer (ECO-
DIM.05 Zigbee).
Over EcoDim
EcoDim is in 2012 onder een andere naam in de
consumentenmarkt gestart met de verkoop van
LED-verlichting. Al snel werd duidelijk dat deze verlichting
ook gedimd moest worden en dat hiervoor
speciale LED-dimmers nodig zijn. “Toen we de problematiek
in deze markt ondervonden, zijn we hier
direct op ingesprongen”, vertelt Vriese. “Omdat we
in de beginperiode veel via onze consumententak
hebben verkocht, hebben we ook veel feedback
ontvangen vanuit de markt. Zo hebben we onze
producten kunnen ontwikkelen tot de klantvriendelijke
LED-dimmers die het nu zijn. Inmiddels hebben
we een aardige dekking in de Nederlandse markt
en bestaat ons assortiment voor de professionele
installatiebranche uit universele LED-dimmers,
slimme dimmers, slimme lampen, draadloze schakelaars
en unieke spatwaterdichte (IP54) inbouwspots
met een zeer kleine inbouwdiepte (23 mm).
Wij bieden onze klanten vooruitstrevende producten,
kwaliteit, kennisoverdracht en service. En we
blijven altijd ontwikkelen, dus stay tuned!” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 83

PARTNER IN VLOERVERWARMING ONTZORGT INSTALLATEURS VAN A TOT Z
‘BIJ ONS IS UW PROJECT IN GOEDE HANDEN’
Al bijna dertig jaar adviseert, produceert en levert MAGNUM Heating vloerverwarmingssystemen voor comfort en safety, inclusief bijbehorende
controlesystemen. “Met behulp van onze elektrische en watergedragen systemen zorgen wij voor warmte en continuïteit in de woningbouw
en utiliteit”, vertelt Sales Director Michael Utermark. “Onze producten worden in eigen huis gemaakt, met kwalitatief hoogwaardige
materialen en voor een concurrerende prijs. Het echte verschil zit echter in de manier waarop wij servicegericht zaken doen en geloven in
lange termijn relaties. Zowel met de technische groothandels als met onze installatiepartners.”
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld MAGNUM Heating
MAGNUM Heating maakt onderdeel uit van de
MAGNUM Heating Group, dat verder bestaat uit
MAGNUM Projectservices, Thermoduct en de productiefaciliteiten
van U-Tube Systems in Tholen en
India. “Onze gezamenlijke missie is om klanten
van A tot Z te ontzorgen”, aldus Utermark. “Wij
verkopen onze producten uitsluitend aan de professionele
markt. Onze systemen liggen ruim op
voorraad bij vrijwel alle technische groothandels
in het land. Bovendien verkopen wij rechtstreeks
aan de grotere installatiebedrijven. De afgelopen
jaren hebben wij gemerkt dat onder andere bij
deze groep een enorme vraag is ontstaan naar
projectondersteuning. Met onze afdeling MAG-
NUM Projectservices spelen we hier perfect op in.
Ongeacht of het gaat om woningen, kantoren of
fabriekspanden: wij verzorgen graag het advies,
evenals de AutoCAD-tekeningen, engineering,
planning, projectondersteuning, installatie, inbedrijfstelling
en aftersales. Een service die enorm
goed door de markt wordt gezien en gewaardeerd.”
‘Omdat wij de productie van onze
vloerverwarmings- en controlesystemen in
eigen huis hebben, kunnen we
zeer snel schakelen’
Flexibel en snel
“Omdat wij de productie van onze vloerverwarmings-
en controlesystemen in eigen huis
hebben, kunnen we zeer snel schakelen”, benadrukt
Utermark. “Ook kunnen we snel en
flexibel inspelen op vragen, trends en verwachtingen
in de markt. Bijvoorbeeld met betrekking
tot de energietransitie.” Als gevolg van
de overgang van fossiele brandstoffen naar
volledig groene energie neemt bijvoorbeeld
de toepassing van vloerverwarming in projecten
snel toe, vertelt hij. “Niet verwonderlijk,
Voor de komende jaren wil MAGNUM Heating haar productassortiment niet alleen verbreden, maar
vooral ook verdiepen.
want vloerverwarming functioneert uitstekend
in combinatie met lage temperatuur verwarmingssystemen
zoals LTV-ketels en warmtepompen.
Bovendien komt de techniek perfect
tegemoet aan de steeds hogere comforteisen
van gebouwgebruikers. Onder andere omdat
met de systemen ook gekoeld kan worden.
Onze intelligente en modulerende thermostaten
garanderen bovendien dat ruimtes perfect
op temperatuur blijven, zonder dat de verwarmingsbron
onnodig wordt in- en uitgeschakeld.”
Verbreden én verdiepen
Voor de komende jaren wil MAGNUM Heating
haar productassortiment niet alleen verbreden,
maar vooral ook verdiepen. “Grofweg kun je
onze doelgroepen opsplitsen in de droge vloerenmarkt
en in natte cellen zoals badkamers en
toiletten”, aldus Utermark. “Met name in deze
eerste markt is nog het één en ander te winnen.
Vooral als het gaat om de combinatie van
vloerverwarming en laminaat of parket. Want
hoewel er soms nog koudwatervrees is, lenen
onze systemen zich uitstekend voor deze vloerafwerkingen.
Zeker wanneer wordt verwarmd met
lage temperatuur systemen. Bijvoorbeeld onze
nieuwste producten komen maximaal tegemoet
aan de wensen van de eindklant én installateur.
Ook sluiten zij perfect aan bij actuele bouwtrends
zoals Nul-op-de-Meter en BENG. Installateurs die
benieuwd zijn naar onze producten en services
zijn van harte welkom op ons kantoor in Tholen
of op één van de vele beurzen waaraan we deelnemen,
zoals de VSK en Bouwbeurs in Utrecht en
de internationale ISH beurs in Frankfurt.” ❚
84 |
INSTALLATIEENBOUW.NL

Magnum Heating vloerverwarmingsmat
met thermostaat.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 85

Nieuwbouw
Renovatie
Droogbouw
Duurzame vloerverwarming
voor iedere situatie.
Met de huidige energietransitie en
bouwtechnische ontwikkelingen, stelt
de consument steeds meer belang
bij een duurzaam en comfortabel
woonklimaat. MAGNUM Heating biedt
verwarmingsoplossingen inclusief de
controlesystemen om deze interactief
te beheren.
Wij fabriceren en assembleren de
meeste producten zelf op onze eigen
productieafdelingen met kwalitatief
hoogwaardige materialen voor een
concurrerende prijs. Op deze manier
wordt het traject van begin tot eind
in eigen hand gehouden en is er een
optimale kwaliteitsbewaking.
Het echte verschil zit voor ons in de
manier waarop we servicegericht
zaken doen en geloven in
lange termijn partnership. Onze
verwarmingssystemen bieden voor
al deze wensen ideale en betaalbare
oplossingen.
MAGNUM Heating B.V.
Stevinweg 8
4691 SM Tholen
T +31 166 609300
E info@magnumheating.nl
W www.magnumheating.nl

DE NIEUWE
SPIROVENT SUPERIOR S250
WERKT PERFECT KLINKT PERFECT
Maak kennis met de nieuwste aanwinst
in ons Superior-assortiment.
Deze unieke, efficiënte en krachtige
vacuümontgasser houdt uw installatie
luchtvrij. Robuust en compact tegelijk.
En hij is stil...Zo stil
MEER WETEN? GA NAAR
SPIROTECH.NL/ S250
Maximising Performance for You

BEHAAL WINST MET UW SYSTEEMWATER
Een goede systeemwaterkwaliteit is onmisbaar voor een optimaal functionerende installatie. Slecht systeemwater daarentegen kan
leiden tot minder goede prestaties, storingen of zelfs het volledig uitvallen van een installatie. Zorg daarom altijd voor een goede
systeemwaterkwaliteit!
Tekst en beeld Spirotech
De basis: drukbehoud
Is de druk van een installatie niet goed, dan
zijn problemen onafwendbaar. Zorg daarom
voor een juist ontwerp, installatie en onderhoud.
Betrouwbaarheid is alleen mogelijk door
specifiek op de behoeften afgestemde oplossingen,
die juist zijn geïnstalleerd, afgeregeld
en onderhouden.
Gassen
Gassen (lucht) in de installatie kunnen leiden tot
storingen, een afname van de capaciteit en voortijdige
slijtage. Daarom mag systeemwater zo
weinig mogelijk opgelost gas bevatten, want dat
kan onder bepaalde omstandigheden vrijkomen
en problemen veroorzaken.
Vuil
Zowel voorafgaand aan de ingebruikname als
daarna kan vuil in het systeem terechtkomen. Denk
daarbij aan zand en laskorrels, maar ook aan kalkdeeltjes,
magnetiet en andere corrosievormen. Deze
deeltjes kunnen problemen veroorzaken, van storingen
tot het volledig vastlopen van een installatie.
Waterkwaliteit
Blijven er problemen, ook al zijn druk, lucht en
vuil gecontroleerd? Dan is het raadzaam om de
watersamenstelling te analyseren. Bij grote verwarmings-
en koelsystemen is het slim om dit sowieso
met enige regelmaat te doen. Het water wordt dan
onderzocht op een groot aantal fysische, chemische
en microbiologische parameters. ❚
88 | INSTALLATIEENBOUW.NL

In 8 stappen naar een goede systeemwaterkwaliteit
1
Installatie reinigen
Spoel de installatie
met schoon water
2
3
Zorg voor aanwezigheid van een:
- Correct gedimensioneerd
expansiesysteem
- Microbellen luchtafscheider of
vacuümontgasser
- Vuilafscheider met magneet
Vul de installatie met het
beoogde vulwater
4
5
Bij een aantal soorten vulwater
of bij bepaalde operationele
omstandigheden dienen er
additieven toegevoegd te worden
Voorkom
microbiologische
vervuiling
6
7
Correcte inbedrijfstelling en
inregelen van de installatie
Monitoring van het systeemwater
- Permanente (elektronische)
monitoring
- Periodieke controle van het
systeemwater (30 parameters)
middels laboratoriumanalyse
8
INSTALLATIEENBOUW.NL | 89

WANNEER DOUCHEN NIET KAN, MOETEN WE DE INSTALLATIE BLIJVEN SPOELEN!
LANGDURIGE SLUITING VERHOOGT
KANS OP LEGIONELLA
Sinds de start van de coronacrisis wordt alles in het werk gesteld om de verspreiding van het virus te beperken. Gedurende meerdere en
langere periodes werden publieke en commericële gebouwen verplicht gesloten. Dit bezorgde gebouwbeheerders en facility managers heel
wat kopzorgen. Eén aandachtspunt mocht daarbij niet vergeten worden: een langdurige sluiting heeft gevolgen voor de drinkwaterinstallatie.
Onderhoud aan deze drinkwaterinstallaties moest en moet te allen tijde blijven doorgaan. Want wanneer deze niet meer of gedeeltelijk in
gebruik zijn, kunnen bacteriën zich gemakkelijk vestigen in de biofilm.
Tekst Roos Ysebaert |
Beeld DELABIE
Legionella: een publieke bedreiging
De legionellabacterie veroorzaakt de veteranenziekte,
een luchtweginfectie die mensen met
chronische ademhalingsproblemen en mensen
met een verzwakt immuunsysteem treft. De bacterie
komt van nature voor in water en ontwikkelt
zich daar waar stilstaand water en een bron van
voedingsstoffen aanwezig zijn, zoals bij biofilm
in leidingen of in verroeste wateropslagtanks. De
bacterie vermenigvuldigt zich bij temperaturen
van 20-45°C en kan bij inademing in aërosolvorm
schadelijk zijn.
Scholen, zwembaden, sportclubs en horecagelegenheden
zijn voorbeelden van publieke gebouwen
waar het gebruik van de sanitaire voorzieningen
intensief is. In tijden van vakantie of
langdurige sluiting wordt het drinkwater echter
(bijna) niet gebruikt, waardoor biofilmvorming in
de leidingen versneld kan optreden.
Grotere commerciële gebouwen hebben vaak
facilitaire teams voor het opstellen en uitvoeren
van een legionellapreventieplan, maar in kleinere
gebouwen ligt de verantwoordelijkheid bij de
eigenaren. Op hun beurt vertrouwen zij op lokale
expertise om ervoor te zorgen dat hun installatie
voldoet aan de regelgeving. De oplossingen zijn
eenvoudig: voorkom dat het water temperaturen
bereikt waarbij bacteriën zich vermenigvuldigen*
en voorkom waterstagnatie in de installatie.
Blijven spoelen is de boodschap
Het is verplicht in elk publiek gebouw de bacteriologische
kwaliteit van het water in het net te controleren,
door regelmatig monsters af te nemen en
analyses uit te voeren. Wat betreft de aanwezigheid
van legionella in het water dienen bijkomende
tests te worden uitgevoerd wanneer waarden
90 | INSTALLATIEENBOUW.NL

van > 1.000 Kolonie Vormende Eenheden per liter
(KVE/L) worden gemeten en curatieve maatregelen
te worden opgestart vanaf 10.000 KVE/L.
De geldende reglementering duidt stilstaand water
in de sanitaire installatie aan als bevorderend
voor bacteriegroei. Daarom is het gebruik van ringleidingen,
of een gesloten kringloop, ten strengste
aanbevolen. De Europese norm NF EN 806-5 stelt
bovendien dat delen van de installatie die zelden
worden gebruikt, regelmatig gespoeld dienen te
worden. De aanbevolen interval is eenmaal per
week. De Duitse richtlijn van april 2013, Hygiene
in Trinkwasser-Installationen VDI/DVGW 6023,
vereist maatregelen voor het verversen van water
na meer dan 72 uur onderbroken gebruik van de
sanitaire installatie.
Drinkwaterbedrijven adviseren daarom gebouwbeheerders
hun legionellapreventieplan goed
te blijven uitvoeren. Ook aan bedrijven zonder
(verplicht) legionellapreventieplan wordt geadviseerd
leidingen goed door te spoelen alvorens
ze weer in gebruik te nemen. Dit kan door alle
kranen even te openen en het water een minuut
lang rustig te laten stromen. Handmatig spoelen
is echter arbeidsintensief en kostbaar, vooral bij
grotere installaties.
Heet, heter, heetst
De Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties
(NEN 1006) stellen dat warm water
geproduceerd moet worden van maximaal 70°C,
met een temperatuur van het circulatiewater van
60°C. Bij deze temperatuur sterft 90% van de
bacteriën binnen 5 minuten*. Als de temperatuur
onder deze richtlijn daalt, neemt het risico op bacteriegroei
toe.
Complexe systemen en lange buisleidingen leiden
tot temperatuurdalingen en verhogen het risico
op besmetting. Om dit risico te beperken, moet de
lengte van uittapleidingen tot een minimum worden
beperkt. Isolatie van de leidingen voorkomt
warmteverlies en waar koud- en warmwaterleidingen
naast elkaar lopen, zal isolatie de warmteoverdracht
tegenhouden waardoor wordt voorkomen
dat de temperatuur van het koud water stijgt
tot boven de 20°C en de legionellabacteriën niet
langer inactief zijn*.
Technische oplossingen in de strijd
tegen legionella
DELABIE voelt zich sterk betrokken bij de bestrijding
en preventie van bacteriegroei en biedt een
ruime waaier aan technische oplossingen aan.
Zo biedt een centrale thermostaat de gebouwbeheerder
de mogelijkheid om de voorgeschreven
temperaturen in het net aan te houden en
de veiligheid van gebruikers te verzekeren. De
thermostaat dient een antiverbrandingsveiligheid
te hebben die verzekert dat het warme
water automatisch en onmiddellijk wordt afgesloten
als het koude water uitvalt en omgekeerd.
Door daarnaast te kiezen voor elektronische
wastafelkranen die zijn uitgerust met een periodieke
spoeling, wordt waterstagnatie en dus
ook bacteriegroei voorkomen. Een automatische
spoeling activeert zichzelf namelijk elke 24 uur
na het laatste gebruik en spoelt gedurende
60 seconden. Een antistagnatie elektroventiel,
zonder rubberen membraan waarachter steeds
een kleine hoeveelheid stilstaand water achterblijft,
is een bijkomend voordeel in de strijd
tegen bacteriegroei.
Vandaag introduceert DELABIE het nieuw elektronisch
thermostatisch douchepaneel. Bij dit douchepaneel,
eveneens uitgerust met de intelligente
periodieke spoeling, komt het water rechtstreeks
uit het warm waterleidingnet aan de vooropgestelde
60°C en wordt gemengd met koud water.
De thermostatische mengkraan is geïntegreerd in
de douchekop waardoor gemengd water aan 38°C
meteen geleverd kan worden. Er bevindt zich geen
gemengd water tussen de gesloten kringloop en
de douche. Ook is er geen waterstagnatie in het
paneel. Ook toiletsystemen met directe spoeling
zijn specifiek ontworpen voor openbare sanitaire
ruimtes met een hoge bezoekfrequentie. Doordat
de spoeling direct is aangesloten op het waternet,
is er geen reservoir met stilstaand water, en dus
geen kalkaanslag of ophoping van onzuiverheden,
waardoor er geen elementen aanwezig zijn die de
bacteriegroei bevorderen.
Beheren van verontreiniging
Indien er door langdurige sluiting van de installatie
verontreiniging van het water blijkt, kunnen
waterfilters aan het tappunt gebruikt worden als
tijdelijke controlemaatregel, totdat er een permanente
en veilige oplossing is aangebracht. BIOFIL
antibacteriële filters voor specifiek gebruik met
een levensduur van 2 maanden zorgen voor gemoedsrust
voor zowel de gebouwbeheerder als
voor de gebruiker. Dankzij de innovatieve hollevezel-membraantechnologie
om het water te microfilteren,
hebben deze filters een groot filteroppervlak
voor grotere watervolumes en een hoge
weerstand tegen verstopping, terwijl ze toch zeer
compact zijn. Deze waterfilters aan het tappunt zijn
zowel beschikbaar voor wastafel- als douchekranen.
Het belang van legionellapreventie staat reeds
lang stevig op de volksgezondheidsagenda. Het
risico op legionellabesmetting verminderen in publieke
gebouwen brengt specifieke uitdagingen
met zich mee voor de veiligheid van de gebruiker
en voor het systeemontwerp. Door de risico's te
begrijpen en producten te installeren die specifiek
zijn ontwikkeld om deze uitdagingen aan te gaan,
kan het risico op besmetting en verbranding gemakkelijk
worden overwonnen. ❚
*
Temperatuur Legionellavorming

VOLENDAM SPORTCAMPUS ETB SOMBROEK
SPORTCAMPUS ETB SOMBROEK, VOLENDAM:
NIEUWSTE GENERATIE LUCHTBEHANDELINGSUNITS
ZORGT VOOR DE BESTE RUIMTECONDITIES
Aan de tweede toegangsweg naar nieuwbouwwijk Broeckgouw in Volendam wordt druk gebouwd aan Sportcampus ETB Sombroek. Het nieuwe
gymsportcentrum biedt niet alleen onderdak aan een grote turnsporthal, gymzaal, twee danszalen en een dojo, maar zal ook dienen als
markeringspunt en ‘scharnierpunt’ naar de wijk. De karakteristieke plek, met veel water en nabij de IJsselmeerdijk, was een belangrijke
inspiratiebron voor Kuiper Steur architecten BNA. In tegenstelling tot veel ‘gesloten’ sportgebouwen ontwierp deze architect een extravert
gebouw met schuine gevels, veel gebouwhoge glaspartijen en een dak met sedumbegroeiing, dat ‘communiceert’ met zijn omgeving. De
samenhang tussen duurzame energiemogelijkheden, materiaalkeuzes, constructiemogelijkheden én ruimtelijke en esthetische kwaliteit bepalen
de uiteindelijke kwaliteit van het gebouw.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Schermer Installatietechniek BV en Systemair
Sportcampus ETB Sombroek Volendam wordt
gerealiseerd door een bouwteam met de gemeente
Edam-Volendam, Kuiper Steur architecten
BNA, hoofdaannemer Mercuur Bouw,
installatie-adviseur M 3 energie, E-installateur ETB
Cas Sombroek en W-installateur Schermer Installatietechniek
BV. “Zowel tijdens het ontwerp als
de bouw wordt veel aandacht besteed aan duurzaamheid
en energiezuinigheid”, vertelt Barend
Schermer, directeur van Schermer Installatietechniek
BV. “De nieuwe sportcampus functioneert
all-electric. Voor de opwekking van warmte en
koude hebben wij een bodemenergiesysteem
met meerdere bodemlussen geïnstalleerd en gekoppeld
aan een water/water-warmtepomp. De
sportruimtes worden volledig geconditioneerd
door twee luchtbehandelingsunits, met geïntegreerde
koel- en verwarmingsbatterij. Voor de overige
ruimtes is gekozen voor een combinatie van
fancoilunits, vloerverwarming en vloerkoeling.”
afgestemd kunnen worden op het bodemenergiesysteem.
Belangrijk is bovendien dat in de turnsporthal
magnesiumpoeder wordt gebruikt, dat
niet in de verse luchtstroom terecht mag komen.”
Hoogwaardige luchtfilters zorgen daarom dat fijne
poederdeeltjes efficiënt wordt afgevangen, ver-
Gescheiden luchtstromen
Voor de engineering en levering van de luchtbehandelingsunits
nam Schermer Installatietechniek
BV contact op met vaste partner Systemair. “Essentieel
bij de selectie van de luchtbehandelingsunits
was de ΔT”, vertelt Schermer. “De koel- en
verwarmingsbatterijen in de units moeten perfect
Geniox biedt een aantal unieke voordelen, die in dit project uitstekend tot hun recht komen. Denk bijvoorbeeld
aan een uiterst compacte vormgeving, eenvoudige installatie, uitstekende thermische, mechanische en
akoestische prestaties én zeer lage levenscycluskosten.
92 | INSTALLATIEENBOUW.NL

SPORTCAMPUS ETB SOMBROEK VOLENDAM
‘Kruisstoomwisselaars houden de uit- en
ingaande luchtstromen strikt gescheiden’
telt Derrick Echteld, accountmanager bij Systemair.
“Bovendien houden kruisstoomwisselaars de uit- en
ingaande luchtstromen strikt gescheiden.”
Unieke voordelen
Om de bijzondere uitstraling van het gebouw niet
te beïnvloeden, zijn de luchtbehandelingsunits
binnen opgesteld. “Aanvankelijk hebben wij onze
HH Compact units aangeboden, maar toen onze
nieuwste generatie luchtbehandelingsunits werd
geïntroduceerd, zijn we hierop overgestapt”, aldus
Echteld. “Geniox biedt een aantal unieke
voordelen, die in dit project uitstekend tot hun
recht komen. Denk bijvoorbeeld aan een uiterst
compacte vormgeving, eenvoudige installatie, uitstekende
thermische, mechanische en akoestische
prestaties én zeer lage levenscycluskosten. Speciaal
voor Geniox hebben wij bovendien een eigen
Access regeling en regelaar ontwikkeld, die in de
unit zijn geïntegreerd. De regelaar is te benaderen
en aan te sturen via BACnet, Modbus en/of een
HTML-webserver. Bovendien kunnen eenvoudig
sensoren aan het systeem worden gekoppeld.”
Ook in dit project waren compacte afmetingen gewenst,
vertelt Echteld. “Geniox speelt hier perfect
op in, omdat de Access regeling ook bovenop de
unit gesitueerd kan worden. Uiteindelijk hebben
we twee formaten geleverd, van 3.782 x 1.482 x
1.750 mm en van 3.864 x 1.482 x 1.750 mm en
met een debiet van resp. 4.950 en 5.300 m 3 /h.”
Hoge Eurovent-prestaties
Bij de ontwikkeling van Geniox zijn alle R&Dteams
van Systemair betrokken. “Gezamenlijk
hebben we klant- en fabriekseisen vertaald naar
één platform, techniek en selectiesoftware. Maar
ook naar één generatie luchtbehandelingsunits,
die aan hoge Eurovent-klassen voldoet”, vertelt
Andy Bijmans, Manager Development & Support
bij Systemair. “Dankzij de montage van een 60
mm dik paneel met steenwolisolatie beschikt
Geniox over een uitstekende thermische isolatieklasse
(T2). Bijzonder is ook de koudebrugweerstand
(TB2), die wordt bereikt door binnen- en
buitenpanelen thermisch te ontkoppelen. Bovendien
zijn de deuren even dik uitgevoerd als
de panelen. Hierdoor presteren zij niet alleen thermisch,
maar ook akoestisch conform de rest van de
omkasting. Een stevig, onderling verkoppeld frame
resulteert in doorbuigingsklasse D1. De grotere panelen
zijn intern versterkt met een polyester profiel,
waardoor doorbuiging en thermische verliezen worden
voorkomen.”
Hoogwaardige afdichtingen zorgen voor luchtdichtheidsklasse
L1, vertelt hij. “Aan de buitenzijde
van de units is bovendien een extra afdichting
toegevoegd, die is mee-geëxtrudeerd op het kunststof
profiel en stofophoping tussen de panelen en
stijlen voorkomt.” Grote pictogrammen illustreren
welke functies zich waar in de unit bevinden. “Ook
zijn nummers toegevoegd op de sectie-einden, die
aangeven in welke volgorde de secties op locatie
geplaatst moeten worden. Ditzelfde geldt voor de
kanaaleinden. Het koppelen van de unitsecties gebeurt
eenvoudig middels klemprofielen. Een extra
label geeft informatie over CE-markering, aantal en
type filters, aansluitspanning en afzekerwaarde.”
Systemair heeft de Geniox luchtbehandelingsunits
just-in-time in Volendam aangeleverd, waar Schermer
Installatietechniek BV het inhijsen en de montage
heeft verzorgd. De nieuwe sportcampus wordt
in november in gebruik genomen. ❚
Aan de tweede toegangsweg naar nieuwbouwwijk Broeckgouw in Volendam wordt druk gebouwd aan Sportcampus ETB Sombroek.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 93

SELECT
Systemair Configurator
Onze selectietool
Introductie van
een nieuwe
Topvex met
tegenstroom
warmtewisselaar
INSTALL
Systemair Topvex
De luchtbehandelingsunit
CONTROL
Systemair Access
Het besturingssysteem
Toen we Topvex creëerden, hebben we deze zo ontworpen dat er eenvoudig mee te werken is, op ieder
moment. Onze configurator maakt het gemakkelijk om uw Topvex-unit te ontwerpen en te selecteren,
zodat deze is geoptimaliseerd voor de specifieke vereisten van uw project. Installeren is eenvoudig
dankzij ons gestandaardiseerde ontwerp met ingebouwde flexibiliteit. Met Systemair Access zijn de
prestaties van een Topvex op locatie én op afstand te beheren en bij te stellen; ook bij meerdere units.
De Topvex range is verkrijgbaar van 360 m³/h tot 11.000 m³/h.
De nieuwe Topvex met
tegenstroom warmtewisselaar
www.systemair.nl

NIEUW
VIVARES -
HET IOT LICHT-
MANAGEMENT
SYSTEEM VAN
LEDVANCE.
WAT MAAKT ONS ANDERS?
COMFORT. TOT IN DE PUNTJES.
VIVARES LICHT-
MANAGEMENT.
SIMPELWEG
BETER.
LICHTMANAGEMENT - DE COMFORTABELE MANIER
Met VIVARES zorgt u voor optimale lichtomstandigheden op kantoor en
bent u tegelijk flexibel en toekomstbestendig. Alle LMS-componenten
en bijpassende LED-armaturen uit één bron voor maximale stabiliteit
en compatibiliteit. Het nieuwe IoT-lichtmanagementsysteem van
LEDVANCE is niet alleen eenvoudig te installeren, maar u kunt ook
kiezen tussen draadloze Zigbee- of bekabelde DALI-technologie.
En met onze optionele clouddiensten kunt u het systeem op afstand
diagnosticeren en energiemonitoring uitvoeren vanaf elke locatie.
Ontdek de comfortabele manier om uw klanten te inspireren!
BENELUX.LEDVANCE.COM

STATE-OF-THE-ART VERLICHTINGSSYSTEEM VOOR
GERENOVEERD KANTOORGEBOUW
De bestaande traditionele verlichting zo eenvoudig mogelijk moderniseren met de modernste technologie. En daarmee energiebesparingen
realiseren en tegelijkertijd een hoog verlichtingsniveau garanderen. Dat waren de doelstellingen van de renovatie van een kantoorgebouw in
Molsheim. Alle traditionele armaturen werden vervangen door een LED-verlichtingsoplossing met VIVARES Zigbee, het lichtmanagementsysteem
van LEDVANCE.
Tekst en beeld: LEDVANCE
VIVARES Zigbee, gekoppeld aan aanwezigheidsen
lichtsensoren verzekert een aanzienlijke vermindering
in energieverbruik en biedt functionaliteiten
zoals het opstellen van onderhouds- en
energieverbruiksrapporten via de VIVARES-cloud.
De open kantoren zijn voorzien van PANEL PER-
FORMANCE en DOWNLIGHT UGR

VIVARES Zigbee, gekoppeld aan aanwezigheids- en lichtsensoren verzekert een aanzienlijke vermindering in energieverbruik.
‘Alle verlichtingsarmaturen werden vervangen
zonder stof, zonder overmatig lawaai en dus
zonder onze medewerkers op kantoor
te verstoren’
Met VIVARES is het eenvoudig om in het 'verbonden
tijdperk' te stappen.
standsbediening. Dankzij de online configuratietool
van VIVARES kon de configuratie van het
project al vóór de installatie gedaan worden. Dit
leverde een belangrijke tijdwinst op voor de inbedrijfstelling
op de dag van de installatie. De gebruiker
profiteert op zijn beurt van een constant
helderheidsniveau op elk moment. Het systeem
past het lichtniveau automatisch aan, ongeacht
hoeveel natuurlijk licht beschikbaar is overdag
of in de avond. Het bespaart ook energie en
garandeert comfort. Dankzij de monitoringsfunctie
kan de facilitair manager de status van elk
armatuur in real-time via een dashboard zien
(levensduur, inschakeltijd, verbruiksniveau). Aan
de andere kant maakt dit het gemakkelijker om
te anticiperen op onderhoudswerkzaamheden
en verbruiksgegevens.
“We waren onder de indruk van de snelheid van de
installatie”, zegt de facilitair manager van het gebouw.
“Alle verlichtingsarmaturen werden vervangen
zonder stof, zonder overmatig lawaai en dus zonder
onze medewerkers op kantoor te verstoren. Onze
werknemers stellen het comfort van de nieuwe verlichtingsinstallatie
op prijs. Aan alle eisen werd voldaan,
van comfort tot energiebesparing.”
Het draadloze VIVARES Zigbee systeem van LEDVAN-
CE maakt een directe en gemakkelijke vervanging
van de armaturen zonder een structurele wijziging
van het gebouw of complexe herbedrading mogelijk.
Gekoppeld met een detectiesysteem kunnen aanzienlijke
energiebesparingen worden gerealiseerd, zoals
hier in Molsheim. Met VIVARES is het eenvoudig om
in het 'verbonden tijdperk' te stappen. ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 97

OP AFSTAND DE BESTE INTERCOMOPLOSSING:
BETROUWBAAR, VEILIG EN DUURZAAM
Met de intercomsystemen van Intratone gaan betrouwbaarheid, veiligheid en duurzaamheid uitstekend hand in hand. De systemen zijn bijvoorbeeld
zeer snel en eenvoudig te installeren, waardoor defecten en faalkosten tot een minimum beperkt blijven. Bovendien vergen de oplossingen
zeer weinig tot geen onderhoud. “De stroomvoorziening naar de behuizing uitgezonderd, is bedrading niet nodig”, vertelt Marketing
Manager Benelux Edwin van Reijsen. “Hierdoor kan ontzettend veel tijd en geld worden bespaard! Zeker wanneer je ook aanverwante zaken
zoals storingen, onderhoud, reparatie/aanpassingen op locatie én bijbehorende autoritten meeneemt. In combinatie met een Europese productie,
eenvoudig beheer op afstand, hoge betrouwbaarheid én lange levensduur, durven wij volmondig te zeggen dat ‘Intratone is here to stay’.”
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Intratone
Het modulaire DINA intercomsysteem met digitale LCD-display vormt steeds vaker een essentieel onderdeel van woongebouwen.
98 | INSTALLATIEENBOUW.NL

Het intercomsysteem werkt ontzettend eenvoudig: voor de meeste mensen is het in één oogopslag duidelijk hoe ermee omgegaan moet worden.
‘Onderscheidend aan de systemen is het
gebruik van het mobiele telefoonnetwerk’
Intratone is een merk van Cogelec en vindt haar
oorsprong in Frankrijk. “Cogelec is in 2000 opgericht,
als fabrikant van intercoms en toegangsbeheeroplossingen
in de collectieve huisvesting”,
vertelt Van Reijsen. “De afgelopen jaren heeft
het bedrijf uit Vendée, nabij Nantes, tal van innovatieve
oplossingen bedacht en meer dan 40
octrooien aangevraagd. Een mooi voorbeeld hiervan
is Vigik ® , waarmee postbodes toegang krijgen
tot de sec de hallen van gebouwen om hun
post te bezorgen. Vanuit de Franse overheid werd
bovendien de vraag gesteld om grote wooncomplexen
toegankelijk te maken voor hulpdiensten
(brandweer, politie en ambulance). Ook hier heeft
Cogelec een techniek voor ontwikkeld, dat aan de
basis heeft gestaan van de Intratone systemen.”
De producten worden nog altijd in Frankrijk geproduceerd,
vertelt hij. “Geen kostbare transporten
vanuit China dus, maar lokale productie en
toelevering van materialen.”
Veruit de grootste doelgroep van Intratone zijn de
Verenigingen van Eigenaren en woningcorporaties.
Niet verwonderlijk, volgens Van Reijsen, omdat
het intercomsysteem een essentieel onderdeel van
hun woongebouwen vormt. “Gemiddeld heeft een
intercomsysteem een levensduur van 15 jaar. De
vraag naar vervangende systemen is op dit moment
groot. Hierbij zoekt men actief naar oplossingen die
vanaf een centrale locatie beheerd kunnen worden.
Bijvoorbeeld met ons modulaire DINA intercomsysteem
en onze RENO renovatie-intercom spelen wij
hier perfect op in. Naar wens kunnen de systemen
worden uitgebreid met een digitaal informatiebord,
waarop op afstand (interactief) met bewoners gecommuniceerd
kan worden.”
Hoogwaardige en
stabiele GSM-verbinding
Onderscheidend aan de systemen van Intratone is
het gebruik van het mobiele telefoonnetwerk. “We
plaatsen een zeer bestendig intercomsysteem met
SIM-kaart op de gevel, die in verbinding staat
met het elektronische sluitsysteem van de toegangsdeur”,
vertelt Van Reijsen. “Hierdoor zijn
gebruikers niet langer afhankelijk van bedrading
of lokale draadloze wifi- of bluetooth-netwerken.
Het GSM-netwerk garandeert een hoogwaardige,
stabiele en draadloze verbinding van smartphone
naar intercom en vice versa. Via de Intratone
App kan hier ook video aan worden gekoppeld.
Maar ook communicatie via een vaste (land)lijn
en het intercomsysteem is mogelijk. Van tevoren
worden alle namen en telefoonnummers door
ons voorgeprogrammeerd, waardoor het systeem
direct in bedrijf kan worden genomen. Een binnenpost
in de woning is niet vereist. Dit resulteert
in veiligheid en gemak voor bewoners én
beheerders, maar ook in een enorme besparing
op materiaal.”
Eenvoudig beheer op afstand
Het toegangsbeheer gebeurt eenvoudig via een
beveiligd online beheerplatform op de desktop,
tablet of zelfs de smartphone. “Op het beheerplatform
kunnen woningbeheerders eenvoudig
en naar believen gebruikers toevoegen en verwijderen,
maar ook tijdssloten inbouwen voor specifieke
gebruikers, zoals mantelzorgers. Ook is het
mogelijk om overdag bedrijfsnamen zichtbaar te
maken op de displayunits, terwijl na 17:00 uur de
namen van de privépersonen worden getoond.
Hiermee komen we tegemoet aan de (verplichte)
thuiswerktrend, zónder dat de woningbeheerder
hiervoor de fysieke locatie hoeft te bezoeken. Zo
dragen we bij aan een hoge bewonerstevredenheid,
terwijl de CO 2
-footprint tot een minimum
wordt beperkt.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 99

DEN HAAG VOCO HOTEL
FLEXIBEL SYSTEEM BESPAART TIJD:
VOCO HOTEL DEN HAAG IS
100% STEKERBAAR OPGELEVERD
In Den Haag werd eind juni het eerste Voco hotel van Nederland geopend. Dit hotel werd 100% stekerbaar opgeleverd dankzij de Wieland
materialen die Isolectra leverde. Steegman Elektrotechniek verzorgde er de totale elektrotechnische installatie en bespaarde aanzienlijke
montagetijd door stekerbaar te installeren.
Tekst Desiree Pennings | Beeld Isolectra
Het nieuwe Voco hotel in Den Haag is gevestigd in de voormalige vestiging van de Rotterdamse Bankvereeniging.
Het nieuwe Voco hotel The Hague zit in de voormalige
vestiging van de Rotterdamse Bank Vereeniging,
waar ook ABN AMRO heeft gezeten. Een
gebouw uit 1923 waarin architectuur en moderne
ruimtes zijn gecombineerd. Het project is een ontwikkeling
van de Oostenrijkse ontwikkelaar UBM
Development AG. Ondanks alle uitdagingen die
een dergelijke renovatie met zich meebrengt, wist
Steegman Elektrotechniek twee hotelkamers per
dag volledig te installeren. In totaal werden alle
204 hotelkamers, een restaurant en de gangzones
100% stekerbaar geïnstalleerd, wat betekent
100 | INSTALLATIEENBOUW.NL

VOCO HOTEL DEN HAAG
‘De montageploegen
wisten precies
welke doos ze nodig
hadden voor welke
kamer. Was de doos
leeg, dan was de
kamer klaar’
en voldoen volledig aan de NEN-normen. Het
systeem is breed inzetbaar, bijvoorbeeld voor
woningbouw, retail, hotels, tuinbouw en parkeergarages,
legt Barros uit. “We leveren volledige installaties
voor 230 Volt. Deze zijn van een hoge
kwaliteit en onderhoudsvrij.”
Alle 204 hotelkamers, een restaurant en de gangzones werden volledig stekerbaar geïnstalleerd.
Assemblage op maat
Voor het Voco hotel werden de op maat gemaakte
en vooraf in elkaar gezette materialen per kamer
verpakt en gecodeerd door Isolectra en groothandel
Technische Unie. Waren er vragen vanuit
Steegman Elektrotechniek, dan werden die direct
beantwoord. Isolectra levert namelijk niet alleen
producten, maar biedt ook trainingen aan en ondersteunt
installateurs, wat het project een stuk
gemakkelijker maakt.
dat er geen traditionele bekabelingen, leidingen
en kabeldozen zijn gebruikt. Isolectra leverde alles
kant-en-klaar, prefab aan. Hierdoor konden de
medewerkers van Steegman Elektrotechniek doen
waar ze goed in zijn: installeren.
De materialen werden op maat gemaakt en vooraf
in elkaar gezet. Ter plaatse hoefden ze alleen nog
maar in elkaar gestekkerd te worden.
Breed inzetbaar
Steegman Elektrotechniek BV (sinds 1937) is onderdeel
van de Steegman Groep. Het is een landelijk
opererend installatiebedrijf, dat sinds jaar en
dag betrokken wordt bij een diversiteit aan nieuwbouw-,
renovatie- en onderhoudsprojecten in de
utiliteitsmarkt. “We hebben het project samen
met Isolectra volledig geëngineerd”, vertelt Joey
Post, uitvoerder bij Steegman Elektrotechniek.
“We hebben aanzienlijk sneller kunnen werken
ten opzichte van traditioneel installeren, ondanks
een aantal onvoorziene omstandigheden zoals corona
en vertragingen in het verbouwingsproces.”
“Met stekerbaar installeren kun je veel arbeidstijd
besparen”, vertelt Claudio Barros, accountmanager
bij Isolectra. “Het scheelt op arbeidsintensiviteit,
want als je alles moet afstrippen en op
maat moet maken, heb je een heel ander werkproces.
Door stekerbaar te installeren, reduceer
je de faalkosten bovendien maximaal. Isolectra
maakt de producten zo op maat en op kleur, dat
het maar op één manier in elkaar gestekkerd kan
worden. Wil een bedrijf in de toekomst uitbreiden,
dan kan dit op een flexibele manier gedaan
worden.” Het systeem werd door Isolectra ontwikkeld
samen met Wieland Electric. De Wieland
materialen worden in Duitsland geproduceerd
Er was een betrokken samenwerkingsverband
tussen Isolectra, Technische Unie, Hateha (leverancier
van Jung schakelmateriaal) en Steegman
Elektrotechniek. Barros: “Vooraf zijn we samen
aan tafel gaan zitten, om precies inzichtelijk te
krijgen hoe het projectteam van Steegman Elektrotechniek
alles wilde hebben.”
Het Voco hotel heeft vijftien kamertypes. Alle
producten werden genummerd per verdieping, kamernummer
en kamertype. De montageploegen
wisten precies welke doos ze nodig hadden voor
welke kamer. Was de doos leeg, dan was de kamer
klaar. Dit werkte bijzonder efficiënt, volgens Post.
Tijdsbesparing
Nadat alles was geïnstalleerd, controleerde Steegman
Elektrotechniek het hotel op restpunten. Zeker
hier komt stekerbaar installeren tot zijn recht,
vindt Post. “Is er een storing, dan controleren we
doorgaans eerst of er een stekker verkeerd zit. Het
tijdsintensieve analyseren door meten en het op
een traditionele manier uit elkaar halen van installatiedelen,
zal naar verwachting een stuk minder
vaak voorkomen. Dit systeem is zo simpel van
opzet, dat we tot op heden weinig tijd kwijt waren
om enkele restpunten op te lossen.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 101

INNOVATIEF OFF-GRID ENERGIEOPSLAGSYSTEEM OP BASIS VAN ZOUTWATERACCU’S:
DUURZAMER, EFFICIËNTER
ÉN SCHONER WERKEN OP DE BOUW
Van woning tot bedrijfsgebouw of bouwplaats: een zoutwaterbatterij is bij uitstek geschikt voor alle situaties waarin duurzame energieopslag
gewenst is. Top Systems speelt hierop in met de Natrium-Ion AIB zoutwateraccu’s, die volledig onderhoudsvrij en geoptimaliseerd zijn voor
dagelijks diepe ontladingen. Frequente deelse (ont)ladingen hebben geen enkele invloed op de levensduur van de batterijen, vertelt sales engineer
Norman Heins. “De zoutwateraccu’s onderscheiden zich door een hoog rendement van 88,5% en een groot temperatuurbereik van -5°C
tot +50°C. Ook zijn ze volledig veilig om aan te raken, niet ontvlambaar en niet explosief. Zoutwater als elektrolyt maakt de accu’s tot de meest
milieuvriendelijk vorm van energieopslag. Bovendien zijn de accu’s aan het eind van hun levensduur volledig recyclebaar. Toen Infra Licht ons
in 2020 benaderde om gezamenlijk een duurzaam energieopslagsysteem voor bouwplaatsen te ontwikkelen, hebben we als vanzelfsprekend
onze zoutwateraccu’s geadviseerd.”
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Top Systems
De verwarming en verlichting in de bouwketen voor uitvoerend personeel werden duurzaam gevoed door de zoutwater/biogascontainer. Een bijzondere innovatie en
uniek in bouwend Nederland.
Infra Licht verzorgt het ontwerp, de aanleg, het
onderhoud en de storingsopvolging van openbare
verlichtingsoplossingen. “Daarnaast verhuren
en plaatsen wij tijdelijke verlichting op zonneenergie,
voor toepassing langs rijbanen door het
gehele land”, aldus Gertjan Eek, eigenaar van
Infra Licht. “Doordat wij werken met lichttorens
op LED-verlichting met een hoogte van 12 meter
wordt een lichtveld bereikt die zich uitstrekt over
3 rijstroken. Hierdoor zijn aanzienlijk minder lichtmasten
nodig. Bovendien is het uitrollen van kabels
en onderhouden van (diesel)generatoren niet
aan de orde. De 100% zonne-energie resulteert in
0% CO 2
-uitstoot.”
Off-grid en plug-and-play
Met de tijdelijke verlichtingsoplossingen levert Infra
Licht een belangrijke bijdrage aan een duurzamer
Nederland. “Deze ontwikkeling wilde ik graag
doortrekken naar de bouwplaats, waar duurzaamheid
en CO 2
-reductie vandaag de dag ook hot
item zijn”, aldus Eek. “Ik heb mijn ideeën voorgelegd
aan Top Systems, dat al jarenlang de accusystemen
en omvormers voor onze lichttorens levert
en waarmee ik een lange en goede relatie heb. Dit
leidde tot de ontwikkeling van onze eerste off-grid
en plug-and-play zoutwater/biogascontainer (230
volt). Dankzij de installatie met 18 zonnepanelen,
6 zoutwateraccu’s en een biogasgenerator kunnen
wij maar liefst 6.000 Watt aan vermogen leveren!
Zo ondersteunt de container professionals in de
bouw en infra om hun werkzaamheden nog duurzamer,
efficiënter en schoner uit te voeren.”
Van AC naar DC
Naast de focus op een duurzame bouwplaats ziet
Eek dat op steeds meer locaties wordt overgestapt
van AC (wisselstroom) naar DC (gelijkstroom). “Ik
ben op dit moment de eerste machine aan het
bouwen die hierop inspeelt”, vertelt hij. “Dankzij
de combinatie van een milieuvriendelijke biodieselgenerator,
zonnepanelen, een DC-converter
en een accupack kunnen we straks bijvoorbeeld
camerasystemen en kleinere tijdelijke verlichtingssystemen
met DC-stroom voeden. En ook bij de
ontwikkeling van de zoutwater/biogascontainer
hebben we rekening gehouden met deze trend.
Hierdoor kan de container niet alleen worden
ingezet voor de tijdelijke verlichting langs rijbanen,
waar tot 30 straatlantaarns gevoed kunnen
worden, maar ook als off-grid energievoorziening
voor bouwketen. Hierdoor is een dieselgenerator
niet meer nodig en neemt de CO 2
-uitstoot af van
100% naar 15% (biogasgenerator) of zelfs 0%
(100% zonne-energie).”
Hoog rendement, uitstekende
duurzaamheid
Voor de energieopslag zocht Infra Licht naar een
systeem met een zo hoog mogelijk rendement,
een uitstekende duurzaamheid en zo min mogelijk
componenten. “Daarnaast speelden productkwaliteit
en levensduur een rol”, aldus Eek. “Top
Systems geeft 10 jaar garantie op de zoutwateraccu’s.
Bovendien kunnen de accu’s maar liefst
5.000 keer geladen en ontladen worden, tegen-
102 | INSTALLATIEENBOUW.NL

Voor de energieopslag zocht Infra Licht naar een systeem met een zo hoog mogelijk rendement, een uitstekende duurzaamheid en zo min mogelijk componenten.
over 700 cycli van een standaard AGM accu. Deze
cycli, in combinatie met de brandveiligheid en
recyclebaarheid hebben ons overtuigd.” De samenwerking
in dit project, evenals de duidelijke
communicatie en korte lijnen zijn hem uitstekend
bevallen. “We hebben een uitgebreid adviesgesprek
gevoerd en de lijnen voor het energiesysteem
uitgezet, op basis waarvan Top Systems een
ontwerp op maat heeft gemaakt.”
Opbouw van het
energieopslagsysteem
Op het dak van de zoutwater/biogascontainer
zijn 18 zonnepanelen geplaatst, die binnen 3 minuten
hydraulisch omhoog en omlaag gestuurd
kunnen worden. Hierdoor gaan een optimale zonopbrengst
én veilig wegvervoer hand in hand. “De
zonne-energie die door de panelen wordt opgewekt,
wordt opgeslagen in 6 Natrium-Ion BlueSky
Energy zoutwateraccu’s van 48V/56Ah per stuk
(totaal: 16,2 kW/h)”, vertelt Heins. “Bovendien
is het mogelijk om het systeem modulair uit te
‘Dankzij de installatie met 18 zonnepanelen,
6 zoutwateraccu’s en een biogasgenerator
kunnen wij maar liefst 6.000 Watt aan
vermogen leveren!’
breiden naar twaalf accu’s, waardoor ook grotere
aantallen straatlantaarns en bouwketen op 100%
zonne-energie kunnen draaien. Op bewolkte en regenachtige
dagen, wanneer de zonne-energieopbrengst
niet toereikend is om de zoutwateraccu’s
te vullen, springt een betrouwbare en milieuvriendelijke
biogasgenerator bij.”
Aan de zoutwateraccu’s is een AIB Combiner
Box 48/12 (regelsysteem) gekoppeld, die onder
andere de stromen, voltages en temperaturen
van de accu’s meet. Alle meetwaarden worden
via een CAN-bus doorgegeven aan een Victron
omvormer/ladercombi, die de container multiinzetbaar
maakt. “Gekozen is voor een Multi-
Plus-II 48/5000/70-50 230V met een continu
vermogen van 5.000 VA (4.000 Watt) en een
geïntegreerde 48V/70A acculader, die speciaal is
ontwikkeld voor off-grid PV-installaties en alternatieve
stroomvoorzieningen”, aldus Heins. “Voor de
monitoring van het energiesysteem is een Victron
Cerbo GX communicatiecentrum geïntegreerd,
die zowel communiceert met de Combiner Box als
met 2 Victron BlueSolar MPPT 150/45-MC4 zonneladers,
die de opgewekte energie van de zonnepanelen
verzamelen en opslaan in de accu's. ❯
INSTALLATIEENBOUW.NL | 103

Op Distripark Maasvlakte West in Rotterdam heeft Heijmans Infra regio Zuidwest een dubbele duikerverbinding tussen de noordelijke watergang en Amaliahaven
gerealiseerd, in opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam.
Bovendien monitort het systeem de omvormer/ladercombi.
Alle informatie komt binnen
op een Cerbo, die is verbonden met een Victron
GX GSM 4G modem. Dankzij deze module kan het
Victron systeem tevens worden voorzien van mobiel
internet, waardoor ook monitoring op afstand
en via het VRM portaal mogelijk wordt.”
Bovenstaande systemen zijn just-in-time door Top
Systems geleverd. Infra Licht heeft de montage
en installatie verzorgd. In februari is de container
vervoerd naar Rotterdam, voor een pilotproject in
samenwerking met Heijmans Infra regio Zuidwest.
Pilotproject op Distripark
Maasvlakte West
Op Distripark Maasvlakte West in Rotterdam
heeft Heijmans Infra regio Zuidwest namelijk
een dubbele duikerverbinding tussen de noordelijke
watergang en Amaliahaven gerealiseerd, in
opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam. “De
duikerverbinding doet dienst als bufferzone, zodat
bij hevige regenval het hemelwater niet op
straat blijft liggen”, vertelt teamleider Maarten
Broos. “Onze ambitie was om, samen met het Havenbedrijf
Rotterdam, dit project een duurzame,
gezonde en veilige invulling te geven en daarmee
De zonne-energie die door de panelen wordt opgewekt,
wordt opgeslagen in Natrium-Ion BlueSky Energy
zoutwateraccu’s van 48V/56Ah per stuk.
Op het dak van de zoutwater/biogascontainer zijn 18 zonnepanelen geplaatst, die binnen 3 minuten
hydraulisch omhoog en omlaag gestuurd kunnen worden. Hierdoor gaan een optimale zonopbrengst én veilig
wegvervoer hand in hand.
104 | INSTALLATIEENBOUW.NL

In februari is de container vervoerd naar Rotterdam, voor een pilotproject in samenwerking met Heijmans Infra
regio Zuidwest.
bij te dragen aan onze strategie en ambitie ‘Verbeteren,
Verslimmen, Verduurzamen’. Daarom hebben
we het project ook aangemerkt als pilot. De
verwarming en verlichting in de bouwketen voor
uitvoerend personeel werden duurzaam gevoed
door de zoutwater/biogascontainer. Een bijzondere
innovatie en uniek in bouwend Nederland,
waarin veelal met hybride gasolie-installaties
wordt gewerkt. Bij de opstart van het project hebben
we enkele obstakels moeten overwinnen en
voorzieningen moeten optimaliseren, waarin Infra
Licht uitstekend heeft ondersteund.”
Heijmans startte de pilot in de koudste periode
van het jaar. “Het was -5°C en de zon was nog
niet krachtig genoeg om de zoutwateraccu’s volledig
op te laden”, vertelt Broos. “De accusystemen
waren dan ook (te) snel leeg. Bijvoorbeeld
omdat we aanvankelijk gebruik maakten van
ongeïsoleerde bouwketen met radiatoren. Bovendien
bleef de verwarming vaak ’s nachts aan
staan, omdat onze mannen ’s ochtends niet in
een koude en vochtige keet wilden beginnen.
Omdat de accu’s tijdens de avond- en nachtelijke
uren niet oplaadden, draaide de installatie
dan volledig op de biosgasgenerator. Een ongewenste
situatie, die Infra Licht heeft opgelost
‘Via een app konden we exact monitoren
wanneer en hoeveel energie werd
opgewekt, gebufferd en
geleverd aan de bouwketen’
door in de installatie een timer in te bouwen.
Tussen 17.00 en 06.00 uur werd de stroom van
de keet gehaald, waardoor enorm bespaard kon
worden op de draaitijd van de generator. Bovendien
hebben we kort na de start van het project
onze bouwketen omgeruild voor geïsoleerde keten,
zodat de warmte binnen bleef en aanzienlijk
minder gestookt hoefde te worden. Via een app
konden we exact monitoren wanneer en hoeveel
energie werd opgewekt, gebufferd en geleverd
aan de bouwketen.”
De eerste stap is gezet…
De pilot duurde circa 5 weken. Op dit moment
wordt door Heijmans Infra regio Zuidwest en Infra
Licht geëvalueerd of en hoe de duurzame en
innovatieve zoutwater/biogascontainer ook op
andere projecten ingezet kan worden. “Ik ben in
ieder geval blij dat we pilot zijn gestart, omdat
we nu beter weten wat er in de markt verkrijgbaar
is”, aldus Broos. “Maar ook welke aanpassingen
hiervoor nodig zijn. Daarmee is de eerste
stap naar een duurzame bouwplaats gezet.” ❚
Bent u benieuwd naar de zoutwateraccu’s en
andere energieopslagsystemen van Top Systems?
Kom dan naar de Vakbeurs Energie! U
vindt Top Systems in Hal 6, stand A015.
Bekijk hier ook de video van het pilotproject!
INSTALLATIEENBOUW.NL | 105

Duurzamer,
efficiënter én
schoner werken
op de bouw?
Wij zijn jouw partner voor
mobiele-, off-grid- en
energieopslagsystemen.
Van productkeuze tot volledige systeem engineering.
Productadvies | Systeemadvies | Technisch schema | Systeeminstallatie | Systeemcheck & test | Certificering
Lemsteraak 6 | 2411 NC Bodegraven | 0172 - 650 737 | info@top.systems | www.top.systems

De nieuwe EduComfort 1000
Een verademing in schoolventilatie
Deze nieuwe schoolventilatie-unit is
het resultaat van ruim 5 jaar ervaring
in het toepassen van decentrale
schoolventilatie. De EduComfort 1000
is de eerste decentrale unit ‘in het zicht’
die voorzien kan worden van koeling
én verwarming. Zo creëert u het gehele
jaar een gezond binnenklimaat.
Voldoet aan Programma van Eisen Frisse Scholen klasse B
Installatiegeluid maximaal 33 dB(A)
Verwarmen en koelen in één compacte decentrale unit
Optimale luchtstroom middels hoog inducerende JET-nozzles
www.nedair.nl/schoolventilatie

BESLUITVORMING BIJ SCHOLEN OP EEN LAAG PITJE
GROEIMARKT MET GRILLEN
Een gesprek met Wouter Wijma loopt soms uit op een doorkijkje in de installatiebranche. Dat is
niet zo vreemd, want de directeur van Ned Air ondervindt dagelijks wat er speelt in de markt voor
klimaattechniek. Als voorzitter van Binnenklimaat Nederland heeft hij bovendien een bovengemiddeld
inzicht in de grote bewegingen in de bouwsector. Zo constateert hij een opvallend lage score
in de aanvragen voor schoolventilatie, terwijl ventilatie in andere sectoren juist booming business
is. De tekorten aan materialen en levertijden lopen intussen steeds verder op….
Tekst Tjerk van Duinen |
Beeld Ned Air, Shutterstock
“Tijdens het invullen van de Ned Air statistieken
voor Binnenklimaat Nederland viel mij op dat wij
het eerste halfjaar gewoon tachtig procent meer
produceerden dan vorig jaar. Dat is vooral voor de
utiliteitsbouw, met een grote variëteit aan klanten:
kantoren, een visverwerker, distributiepanden
en gek genoeg maar een bescheiden aantal
scholen. In die laatste sector hebben wij dertig tot
veertig procent meer uitgeleverd; kun je nagaan
hoe sterk de groei was in de andere sectoren.”
‘Op de schaarste aan elektronica hebben wij
gelukkig goed geanticipeerd’
Onderwijs
Voor de scholen heeft Ned Air met EduComfort
een specifieke productlijn ontwikkeld van decentrale
ventilatie-units geschikt voor renovaties en
nieuwbouw. De EduComfort 675 (binnenkort op
de markt) richt zich op scholen waar Frisse Scholen
Klasse C van toepassing is of waar standaard
minder leerlingen aanwezig zijn. De EduComfort
1000 bedient de school waar Frisse Scholen Klasse
B benodigd is. Wijma: “Nu de eerste tranche van
de SUVIS-regeling loopt, had ik meer aanvragen
verwacht. Met onze schoollijn zijn we voorbereid
om twintig tot veertig units per week te maken,
maar dat gaan er een stuk minder worden. Waar
dat aan ligt, is mij nog niet helemaal duidelijk,
maar de besluitvaardigheid bij schoolbesturen en
bij hun adviseurs is dusdanig laag dat er in de
komende herfstvakantie weinig aan de luchtkwaliteit
van scholen zal gebeuren. Weer een gemiste
kans. De indicator voor temperatuuroverschrijding
(TOjuli) uit de net ingevoerde BENG geeft ons wel
een voorsprong in de markt bij nieuwbouwprojecten.
De koelvraag neemt toe en wij zijn nog steeds
de enige die decentrale units met koeling kunnen
leveren die onder het plafond geplaatst worden.
Op dit moment worden er door installateur Klaver
twintig van deze EduComfort 1000 units opgehangen
in een school in Purmerend. Daar komen
108 | INSTALLATIEENBOUW.NL

Wouter Wijma, directeur van Ned Air: “De indicator voor temperatuuroverschrijding (TOjuli) die in BENG is ingevoerd geeft ons voorsprong in de markt bij nieuwbouwprojecten.”
de leerlingen in elk geval comfortabel een eventuele
hete nazomer door.”
Elektronica op tijd besteld
Ondertussen houdt de materialenschaarste de
bouw nog stevig in de houdgreep. Wijma: “Klopt,
materialen zijn niet aan te slepen terwijl de vraag
hoog blijft. Wij ondervinden vooral problemen met
het verwerken van aluminium. De orderstroom is
groot, de aanvoer is beperkt en de verwerkingstijd
is langer dan bijvoorbeeld staal. Op de schaarste
aan elektronica hebben wij gelukkig goed geanticipeerd.
Begin dit jaar heeft Ned Air gelijk voor
een heel jaar productie-elektronica besteld en dat
wordt netjes uitgeleverd. Tachtig procent van de
luchtbehandelingskasten gaat tegenwoordig compleet
met een regelunit de deur uit, tegen vijftig
procent een jaar geleden. Die kunnen wij dus gewoon
uitleveren.”
Lean Six Sigma
Op de achtergrond is Ned Air ook continu bezig
om zichzelf te verbeteren en te versterken.
Wijma: “De continue verbetertrajecten beginnen
hun vruchten af te werpen, de kwaliteit
neemt enorm toe en dat geldt ook voor de productiesnelheid.
Wij hadden de intentie om de
levertijden in te korten van vier tot zes weken
naar twee tot drie weken, alleen gaat dat met
de huidige problemen in toelevering nog niet
lukken. We hebben Lean Six Sigma omarmd
en daardoor meten we veel en weten we meer,
bijvoorbeeld over welke producten lastiger te
produceren zijn en waar bottlenecks en verstoringen
optreden. Met al die informatie kun je
continu blijven sturen en verbeter en versnel
je het productieproces enorm. Alleen het projectmatig
slim inrichten van de logistiek, met
just-in-time levering, vraagt nog enig geduld.
Met onzekere levertijden van soms twintig
weken gaat dat gewoon niet lukken.” En tot
besluit: “De bouw is nog booming, maar ik
verwacht een flinke terugval. Ik vermoed dat
veel sectoren, zoals de horeca, voorlopig niet
gaan investeren. Dat zal naar mijn mening in
de eerste helft van volgend jaar een terugval
veroorzaken in de productie van de bouw.” Over
een jaar zullen we deze voorspelling nog eens ter
sprake brengen. ❚
De continue verbetertrajecten beginnen
hun vruchten af te werpen.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 109

STAP VOOR STAP NAAR EEN
VOLLEDIG DIGITALE BEDRIJFSVOERING
Slimmer en efficiënter installeren en altijd up-to-date informatie. Volgens die ambitie schakelt Vleugels Beveiliging stap voor stap over naar
een volledig digitale bedrijfsvoering. De softwareprogramma’s van Trimble leveren hier een belangrijke bijdrage aan.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld Vleugels Beveiliging
De softwareprogramma's van Trimble zorgen voor inzicht in projecten.
Vleugels Beveiliging ontwikkelt, realiseert en onderhoudt
duurzame beveiligingsoplossingen voor
particulieren, bedrijven en instellingen. Van brandmeldinstallaties,
alarminstallaties, mistmachines
en toegangscontrole tot en met cameraobservatiesystemen.
“Uit ervaring weten wij dat iedere beveiligingsoplossing
nauwkeurigheid en maatwerk
vereist”, vertelt projectleider Michael Vleugels. “Ter
plaatse bekijken we graag de situatie, waarbij we
op basis van de klantwensen én eisen van de verzekeraar
een inventarisatie van de mogelijkheden
maken. In andere gevallen werken we op basis van
een bestek, waarbij we suggesties voor verbetering
aandragen. Bijvoorbeeld met oog voor een efficiënter,
veiliger of praktischer installatieontwerp. Ook
verzorgen we bijbehorende (brandmeld)berekeningen
en calculaties. Een mooi referentieproject is het
nieuwe warehouse van Toolnation, dat wij volledig
met Stabicad hebben ontworpen en getekend.
Als leverancier van elektrische gereedschappen is
Toolnation gebaat bij een goed beveiligde opslag.
110 | INSTALLATIEENBOUW.NL

‘De afgelopen
jaren heeft onze
organisatie een
enorme groei
doorgemaakt,
waardoor nieuwe
(teken)behoeftes
zijn ontstaan’
Dankzij Stabicad konden we hier uitstekend invulling
aan geven. Door exact de juiste symbolen voor
het beveiligingssysteem aan onze tekening toe te
voegen, weten alle betrokken partijen straks precies
welke installaties waar moeten komen en is communicatieruis
niet aan de orde.”
Flinke tijdsbesparing
Voor haar installatieontwerpen maakte Vleugels
Beveiliging jarenlang gebruik van AutoCAD, en later
Stabicad LT, dat specifiek is ontwikkeld voor de
E- en W-installateur. Bijvoorbeeld omdat met deze
software enorm veel tijd kan worden bespaard.
“Het programma berekent volledig automatisch
hoeveel stuks van een bepaald component in
een ontwerp zijn opgenomen”, vertelt Vleugels.
“Een uitkomst, omdat het plotten (printen) van
technische tekeningen en zelf tellen hierdoor niet
meer nodig zijn. Daarnaast zorgt de software voor
inzicht. Bijvoorbeeld wanneer wij werken in opdracht
van een E-installateur, voert deze installateur
in veel gevallen zelf het bekabelingswerk uit.
Wij maken hiervoor het ontwerp, waarna de installateur
met behulp van onze tekeningen én de
automatisch gegenereerde installatieschema’s de
juiste bekabeling op de juiste plekken kan monteren.
Op basis van de tekeningen kan de eindklant
bovendien exact zien wat er voor zijn investering
geleverd wordt en hoe de installaties worden opgebouwd.
Daarin zijn we volledig transparant.”
Nieuwe (teken)behoeftes
“Als organisatie hebben wij heel bewust gekozen
voor Stabicad LT, omdat dit een uitstekend instaptekenpakket
betreft. Bovendien hadden we de
meeste functionaliteiten uit Stabicad for Auto-
CAD nog niet nodig”, benadrukt Vleugels. “Inmiddels
is hier verandering in gekomen en gaan wij
de stap maken naar Stabicad for AutoCAD. Met
name vanwege de coderingsfunctie. De afgelopen
jaren heeft onze organisatie een enorme groei
doorgemaakt, waardoor nieuwe (teken)behoeftes
zijn ontstaan.” Als voorbeeld van een tijdsbesparende
functionaliteit noemt hij het automatisch
Jan en Michael Vleugels in het magazijn van Toolnation.
nummeren van componenten. “Sinds kort worden
alle nieuwe projecten door ons getekend in Stabicad.
Bovendien hebben we de eerste stappen
gezet in Trimble Connect; een cloudplatform voor
samenwerking en het delen van informatie in met
name BIM-projecten.”
Up-to-date projectinformatie
Tijdens bouwprojecten staat Vleugels Beveiliging
vaak ook in voor een stukje projectbegeleiding,
waarbij gecontroleerd wordt of de bekabelingen
van de E-installateur conform de tekeningen zijn
uitgevoerd. Bij ontwerpwijzigingen wordt bovendien
naar passende oplossingen gezocht. “Om
dit goed te kunnen organiseren, is up-to-date
projectinformatie onontbeerlijk”, aldus Vleugels.
“Op dit moment worden de installatietekeningen
nog geplot. Als projectleider neem ik de projecttekeningen
nog hardcopy mee naar de projecten.
Daarom moeten bij ontwerpwijzigingen nog altijd
nieuwe tekeningen worden geplot, opgehaald en
toegevoegd. Trimble Connect biedt hier op korte
termijn een oplossing voor. Doordat het Trimble
Connect cloudplatform rechtstreeks in verbinding
staat met onze StabiBASE documentbeheertool,
hebben we namelijk altijd up-to-date tekeningen
en informatie voorhanden. Een volgende stap is
om ook de monteurs op de bouw een tablet aan
te bieden, waardoor een volledig papierloze bouwplaats
ontstaat.”
Volgens Vleugels Beveiliging is digitalisering dé
toekomst van de bouw. “Deze digitalisering gaat
veel verder dan bijvoorbeeld digitale werkbonnen
en planningen. Naast digitaal ontwerpen en controleren
zien we bijvoorbeeld mogelijkheden voor
digitale logboeken. Bovendien willen we de samenwerking
met partners op dit vlak de komende
anderhalf jaar optimaliseren. Veel van onze ketenpartners
werken al met Stabicad for AutoCAD
of Stabicad for Revit. Hierdoor kunnen we in de
toekomst mooie samenwerkingen opstarten en
informatie uitwisselen in Trimble Connect. In dit
geval hoeven geen tekeningen meer rondgemaild
te worden. Bovendien ontvangen alle relevante
partijen automatisch een notificatie, waarin wijzigingen
in de tekeningen zijn doorgevoerd. Zo behoudt
iedereen het overzicht, worden clashes en
faalkosten voorkomen en wordt het eindresultaat
naar het allerhoogste niveau getild.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 111

Bouw met vertrouwen
In welke rol u ook te maken heeft met BIM data, als we samenwerken is het belangrijk
dat we kunnen vertrouwen op data en content die we gebruiken.
Benieuwd hoe u stapsgewijs bouwt aan een digitaal bouwteam?
Neem telefonisch contact op via 0172 650 265 of email naar
info_bnl@trimble.com en vraag naar de Quick Scan!

DC AG LOGISTICS SERVICES EDE
DUURZAAM DISTRIBUTIECENTRUM IN EDE:
DISTRIBUTIECENTRUM MET
BREEAM ‘EXCELLENT’ CERTIFICAAT
AG Logistics Services is een groeiend familiebedrijf met het hoofdkantoor in Lunteren. Om de groei van het bedrijf bij te kunnen houden, investeert
het in twee nieuwe distributiecentra: in Ede en Oosterhout. Het duurzame distributiecentrum in Ede werd begin juli opgeleverd. De E- en
W-installatie werd verzorgd door Leertouwer.
Tekst Desiree Pennings | Beeld Leertouwer
De duurzaamheidsambities bij AG Logistics zijn hoog. Het gebouw is volgens
BREEAM ‘Excellent’ gebouwd en maakt dan ook gebruik van een duurzame
installatie. Deze bestaat uit twee warmtepompen (één voor de chauffeursloge
en één voor het kantoorgedeelte), twee WTW-units, 1.632 zonnepanelen op
het dak, overal LED-verlichting, waterbesparend sanitair en een energiemanagementsysteem
dat precies meet wat er verbruikt wordt. “Alles ziet ernaar uit dat
we het BREEAM-certificaat gaan behalen. Naar verwachting wordt dit op korte
termijn toegekend”, vertelt Henri Siemelink, projectleider utiliteit bij Leertouwer.
In Ede kwam een nieuw distributiecentrum voor AG Logistics Services, waar
Leertouwer de volledige E- en W-installatie verzorgde.
Slimme systemen
Het gebouw is mede dankzij het energiemanagementsysteem zo duurzaam.
Het systeem monitort alle energiestromen in het pand. Bij de verlichtingspunten,
krachtinstallatie en W-installaties zijn hiervoor kWh-meters geplaatst.
Op een groot display bij de entree staat wat er verbruikt wordt en hoeveel
er wordt teruggeleverd. “Het KNX-lichtsturingssysteem zorgt ervoor dat de
verlichting alleen aangaat waar en wanneer dat nodig is. Dat doen we met
geavanceerde sensortechnologie, maar ook door de koppeling met het beveiligingssysteem”,
vertelt Siemelink. “Zodra de inbraakbeveiliging wordt ingeschakeld,
gaat de verlichting uit in de zones waar deze niet nodig is.”
Het magazijn van AG Logistics Services in Ede is volautomatisch en dus voorzien
van de modernste technologieën.
Tijd als uitdaging
De technici van Leertouwer begonnen in november met de E- en W-installatie
en in juni werden de eerste pallets naar binnen gereden. Een korte periode
dus, waarin ze voor aardig wat uitdagingen kwamen te staan. De grootste uitdaging
was de tijdsdruk, vanwege het meerwerk dat op dezelfde tijd af moest
zijn. Siemelink: “De locatie van de kantine verhuisde tijdens het project van het
kantoor naar de mezzanine. Ook moesten er veertien airco’s op het dak inclusief
bekabeling bij komen. Het was een behoorlijke uitdaging om alles in dezelfde
tijd af te krijgen, maar het is gelukt. Dit hebben we voor elkaar gekregen door
met goede monteurs, goede partners en een fijn bouwteam te werken. Alles
was strak gepland en iedereen heeft zich aan de planning gehouden. Door
de inspanning van alle medewerkers is het een mooi project geworden.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 113

EDE DC AG LOGISTICS SERVICES
FLEXIBELE RAILKOKERSYSTEMEN BIJ AG LOGISTICS
SNEL IN LEVEREN, MONTEREN EN AANPASSEN
AG Logistics Services is een logistiek dienstverlener met meerdere vestigingen in Nederland. Zij houdt zich bezig met de afhandeling van
goederen, transport en Value Added Logistics, ofwel diensten die waarde toevoegen aan het logistieke proces. Binnen het nieuwe distributiecentrum
van AG Logistics Services in Ede wordt gebruik gemaakt van de railkokersystemen van Legrand Nederland.
Tekst Desiree Pennings | Beeld Legrand Nederland
Legrand levert producten voor de elektronische en digitale infrastructuur binnen
gebouwen. Het gaat om utiliteitsbouw, woningbouw, industrie, machineen
paneelbouw. Het bedrijf levert de producten aan groothandels en installeert
ze wanneer dat gevraagd wordt.
De railkokersystemen dienen als voeding voor de verlichtingslijnen
en het acculaadstation.
‘Ondanks de gewijzigde
maatvoeringen in het stalen
frame is het ons toch gelukt om
het project te realiseren binnen
de afgesproken tijd’
Voor de nieuwbouw van AG Logistics Services kreeg Legrand de opdracht
voor het leveren en monteren van 190 meter MS100A railkokersysteem. Deze
wordt gebruikt als voeding voor de verlichtingslijnen. Projectleider Peter Snijders
vertelt: “Het systeem bestaat uit drie lijnen over de gehele lengte van de
hal en hangt op een hoogte van tien meter. Het railkokersysteem bestaat uit
een metalen omhulsel met aluminium stroomgeleiders erin. In de openingen
kun je een aftakkast steken van waaruit je stroom distribueert naar de aansluitpunten.
Daar kunnen de verlichtingsarmaturen aangesloten worden.”
Maatwerk en flexibiliteit
Nadat het railkokersysteem klaar was, kreeg Legrand de vraag of ze ook een
acculaadstation kon voorzien van een railkokersysteem MR250A. Daarmee
worden de heftrucks opgeladen op de momenten dat ze geen dienst doen.
Hier kwam een grote hoeveelheid maatwerk en flexibiliteit bij kijken, vertelt
Snijders. “Ons systeem werd op maat gemaakt voor het stalen frame waarin
114 | INSTALLATIEENBOUW.NL

DC AG LOGISTICS SERVICES EDE
de heftrucks komen. Leertouwer gaf ons de tekeningen en maatvoeringen en
onze project engineer Roberto Ferranini werkte dit verder uit in een 3D-model.
Daarin hebben we aangegeven welke afstand we wilden hebben tussen de
paaltjes. Toen alles op elkaar was afgestemd, werd het frame door een metaalbewerker
op maat gemaakt.”
Aangepaste maatvoeringen
Helaas ging het in eerste instantie niet helemaal goed. Toen het frame klaar
was, bleken de maatvoeringen niet te kloppen. Snijders: “Ondanks de gewijzigde
maatvoeringen in het stalen frame is het ons toch gelukt om het project
te realiseren binnen de afgesproken tijd en met het materiaal dat ervoor
geleverd was. Ook in de planning werd geschoven, omdat ons werd gevraagd
om eerder te leveren.”
In eerste instantie leek het erop dat die eerdere levering niet ging lukken,
maar uiteindelijk regelde Legrand sneltransport vanuit Italië en konden de
aftakkasten op tijd geleverd worden. Het lukte om alles op tijd ter plaatse en
geïnstalleerd te krijgen. “Wij proberen bij ieder project om met veranderingen
mee te gaan. We kijken dan wat er moet gebeuren en wat de mogelijkheden
zijn”, aldus Snijders.
Vaste montagepartners
Voor de montage werkte Legrand samen met montagebedrijf en vaste partner
Vast B.V.. Snijders: “We hebben een aantal bedrijven die de montage voor ons
uitvoeren. Zij kennen onze systemen, weten hoe we werken en dat biedt duidelijkheid.
Vast B.V. heeft zich ook zeer flexibel opgesteld, met name omdat
de frames afwijkend waren. Het montagebedrijf heeft goed meegekeken hoe
we dat konden oplossen.” ❚
Hoewel de maten van het frame niet helemaal bleken te kloppen, kon Legrand het
project toch afronden binnen de gestelde termijn en met de bestelde materialen.
ZUCCHINI
RAILKOKER
+ Eenvoud en veiligheid
+ Flexibiliteit en snelle
installatie
+ Compact en duurzaam
+ Montageservice en
begeleiding op bouw
+ Nieuw:
Circulaire railkoker
oplossingen
XCP railkoker van 630
t/m 5000A
INSTALLATIEENBOUW.NL | 115

UTRECHT CHANGE=
WOONCOMPLEX CHANGE= IN UTRECHT LEIDSCHE RIJN:
VAV-SYSTEEM BIEDT OPTIMUM IN
ENERGIEZUINIGHEID, GEZONDHEID ÉN COMFORT
Naast de Pathé bioscoop en aan het Berlijnplein in Utrecht Leidsche Rijn wordt in vier fases gebouwd aan een wooncomplex met 600 betaalbare
studio-appartementen voor werkende jongeren. Daarnaast biedt het gebouw in de plint ruimte aan atelierwoningen voor kunstenaars, een
sportschool, een restaurant en aanvullende ruimtes waarin werken, wonen, leren, zorg & welzijn, mobiliteit en veiligheid centraal staan. Het
wooncomplex wordt in opdracht van maatschappelijk conceptontwikkelaar Change= gerealiseerd door BAM Wonen – Speciale Projecten.
De innovatie-ambitie ligt hoog: het streven is om één van de slimste en meest duurzame wooncomplexen van Nederland te realiseren. De
ventilatie-installaties van STEBOMA leveren hier een belangrijke bijdrage aan.
Tekst Lieke van Zuilekom | Beeld STEBOMA
STEBOMA is een vaste ketenpartner van BAM
Wonen – Speciale Projecten. “Drie jaar geleden
hebben we samen het Change= wooncomplex op
de kruising Bijlmerdreef/Dolingadreef in Amsterdam-Zuidoost
gerealiseerd”, vertelt projectleider
Pieter Keesom. “De goede ervaringen uit dit project
waren voor Change= aanleiding om opnieuw
met BAM samen te werken.” Ook STEBOMA vestiging
Beverwijk werd opnieuw betrokken. “Wij hebben
een ontwerp en aanbieding voor de ventilatie-installatie
gemaakt. Aanvankelijk was ons idee
om in het wooncomplex een 2-zone WTW-systeem
met CO 2
-regeling te installeren, maar na verdere
optimalisaties is het uiteindelijk een collectief
systeem geworden, met VAV-units gekoppeld aan
een CO 2
-regeling per wooneenheid.”
Ventilatie van de
studio-appartementen
Uitgangspunt voor het ventilatiesysteem in de
studio-appartementen was het Bouwbesluit 2012,
vertelt Keesom. “Dit betekent onder meer een
ventilatiedebiet van 3,24 m 3 /m 2 /h in de woonkamers.”
Vanuit Change= kwam bovendien de vraag
of voldaan kon worden aan de GPR-ambitie. “Een
voorwaarde voor een betere GPR-score was het verhogen
van de ventilatiehoeveelheid met een factor
‘Een voorwaarde voor een betere
GPR-score was het verhogen van de
ventilatiehoeveelheid met een factor 1,5’
1,5. Voor de keukens is de ventilatievoud daarom
verhoogd naar 115 m 3 /h en voor de badkamers
naar 75 m 3 /h. Om hier optimaal invulling aan
te geven, sluit ieder studio-appartement aan op
een collectief mechanisch afzuigsysteem. In ieder
appartement komt een elektronisch verstelbare
VAV-klep, die gekoppeld is aan een CO 2
-sensor in
de ruimte. Wanneer het CO 2
-gehalte boven een
bepaalde waarde komt, wordt automatisch de VAVklep
geopend. Hierdoor kan in een hogere stand geventileerd
worden, totdat het CO 2
-gehalte weer op
peil is. Wanneer niemand in de ruimte aanwezig is,
staat de VAV-klep in minimale stand. Zo gaan energiezuinigheid,
gezondheid én een optimaal wooncomfort
in dit project uitstekend hand in hand.”
Naast de automatische CO 2
-regeling, kunnen bewoners
de mechanische afzuiging naar wens in
een hogere, lagere of zelfs afwezigheidsstand zetten,
vertelt hij. “Om de collectieve afvoer van lucht
Om de collectieve afvoer van lucht in goede banen
te leiden, wordt boven elke ventilatieschacht een
dakventilator met energiezuinige en drukgestuurde
motor geïnstalleerd.
116 | INSTALLATIEENBOUW.NL

CHANGE= UTRECHT
in goede banen te leiden, wordt boven elke ventilatieschacht
een dakventilator met energiezuinige
en drukgestuurde motor geïnstalleerd. Voor de
luchttoevoer in de appartementen is gekozen voor
een natuurlijk systeem met bouwkundige roosters
in de gevels en ramen.”
Algemene ruimtes
Voor de ventilatie van bijvoorbeeld de lobby, de
gemeenschappelijke verkeersruimtes en de bergingen
in de parkeergarage installeert STEBOMA
in totaal zeven luchtbehandelingskasten. “Deze
luchtbehandelingskasten worden geplaatst in de
technische ruimte in de parkeergarage”, aldus
Keesom. “Via een kanalensysteem en toevoerroosters
wordt geconditioneerde lucht in de algemene
ruimtes ingeblazen. Alle luchtkanalen blijven in
het zicht, wat specifieke eisen stelt aan de montage
én afwerking.” Last-but-not-least levert en
installeert STEBOMA axiaal ventilatoren en stuwdrukventilatoren
in de parkeergarage. De ventilatoren
worden gekoppeld aan het CO/LPGdetectiesysteem
en de brandmeldinstallatie van
de elektrotechnisch installateur. Rond april/
mei van 2022 moeten de laatste installaties
worden opgeleverd. ❚
In Utrecht Leidsche Rijn wordt in vier fases gebouwd aan een wooncomplex met 600 betaalbare studioappartementen
voor werkende jongeren.
INSTALLATIEENBOUW.NL | 117

BOERDERIJ UIT 1789
WORDT ENERGIEZUINIGE WONING
Waar vroeger een stalling stond voor koeien, staat nu de luxueus gerenoveerde privéwoning van Serge Werniers. Via een glazen sas kom
je terecht in zijn kantoorruimte. De renovatie, die van start ging in 2018, is ondertussen afgerond. De vroegere gasthuishoeve bevoorraadde
vanaf 1789 alle ziekenhuizen rond Antwerpen (BE) met melk, vlees, groenten en fruit. Aannemer Serge Werniers blies nieuw leven in de
gasthuishoeve en restaureerde het tot een energiezuinige woning mét respect voor de oorspronkelijke structuren. Zo zijn de originele eiken
balken nog steeds te zien in de dakstructuur.
Tekst en beeld DUCO
Dat een hoeve uit 1789 getransformeerd wordt tot een state-of-the-art woning,
zie je niet elke dag. “Om aan de hedendaagse energienormen te kunnen
voldoen, werden 100 zonnepanelen geplaatst, allemaal zuid en oost gericht”,
vertelt eigenaar Serge Werniers. “Daarnaast kwam er ook een warmtepompsysteem
met 4 putten van 120 meter diep. Deze geothermische installatie
verwarmt het volledige gebouw aan de hand van vloerverwarming. Ook de
driedubbele beglazingen met aluminium profielen (7-kamersysteem) voorzien
in een optimale thermische isolatie die het energiepeil ten goede komt.”
Dat een hoeve uit 1789 getransformeerd wordt tot een state-of-the-art woning, zie je niet elke dag.
120 | INSTALLATIEENBOUW.NL

De slimme ventilatiesystemen van DUCO dragen in dit project hun steentje bij.
Combinatie C&D
Ook de slimme ventilatiesystemen van DUCO dragen in dit project hun
steentje bij. In de kantoorruimte koos de aannemer voor een vraaggestuurd
C-systeem. De DucoBox Silent voert door middel van boxsensoren vervuilde
lucht af op een fluisterstille manier. Het glazen sas tussen de kantoor- en
privéruimte liet het buizensysteem van een D-systeem niet toe, dus werd
gekozen voor natuurlijke ventilatie. In het privégedeelte koos Werniers voor
twee D-systemen, meer bepaald de compacte DucoBox Energy Comfort. De
vraagsturing van de DucoBox Energy Comfort resulteert in een intelligente
én energiezuinige werking. Samen met de slimme vraagsturing op basis van
CO 2
en vocht zorgen de dynamische luchtverdeelfilters voor een uitzonderlijk
rendement binnen dit toestel. “Bovendien zorgden de D-systemen ervoor dat
er esthetisch geen afbreuk werd gedaan aan de oude charmes van de hoeve.”
Werniers is tevreden over het resultaat: “De hoeve ligt afgelegen en vormt
voor mij echt een oase van rust. In het verleden verliep de samenwerking
met DUCO altijd zeer goed dus had ik er het volste vertrouwen in voor mijn
eigen woning!” ❚
D u c o B o xEnergy Comfort
De SLIMSTE WTW-unit van Europa!
MAXIMALE ontzorging van de installateur:
→ Compact en lichtgewicht
→ LINKS/RECHTS 100% uitwisselbaar
→ AUTO inregeling: besparing 50%
op installatietijd
SLECHTS
UITWISSELBAAR
21 Kg Links Rechts
SAVE TIME
=
SAVE MONEY
We inspire at www.duco.eu
INSTALLATIEENBOUW.NL | 121
adv_installatie-en-bouw.indd 22 15/09/2021 14:05

NIEUWE MAATSTAF IN PROFESSIONELE EN
GEBRUIKSVRIENDELIJKE TOEGANGSCONTROLE
Het van oorsprong Duitse familiebedrijf Siedle behoort binnen Europa tot de toonaangevende fabrikanten van communicatietechniek voor
gebouwen en woningen. Eén van de gevoerde producten, die uitsluitend via gekwalificeerde elektrovakhandels verkrijgbaar zijn, is de onlangs
gepresenteerde productfamilie Siedle Secure. Deze professionele en bovenal gebruiksvriendelijke vinding maakt het mogelijk om ieder
toegangscontrolesysteem van Siedle snel en gemakkelijk in gebruik te nemen. Zónder dat daar specifieke vakkennis of dure ondersteuning
van de fabrikant voor nodig is. Wim Brusselaers, directeur van Siedle Nederland, is dan ook erg enthousiast over de noviteit.
Tekst Chris Elbers | Beeld Siedle
De Secure Controller is het hart van de Siedle Secure productfamilie en biedt toegangscontrole met veiligheidsnormen en de allernieuwste technologie.
Binnen de productfamilie vormt de Siedle Secure
Controller, de krachtige systeembesturingscentrale
voor de toegangscontrole binnen woningen
en bedrijfsgebouwen, het kloppend hart. “Met
deze hagelnieuwe controller bieden we niet alleen
een gebruiksvriendelijke oplossing, we zetten
tegelijk ook een nieuwe norm wanneer het
gaat om prijs-prestatieverhouding”, zegt Brusselaers
beslist. “Allereerst is het mogelijk om
de controller zonder ook maar enige vakmatige
expertise binnen een paar stappen te configureren
en in gebruik te nemen. Daarvoor zorgt de
Wizard, een webbased hulpprogramma dat in
combinatie met de glasheldere gebruiksinterface
altijd een eenvoudige, snelle en veilige installatie
oplevert. Verder wordt de administratie
eveneens via het web gevoerd. Hierdoor blijft de
gebruiker gevrijwaard van dure ondersteuning
door de fabrikant. Ook zijn er geen kosten verbonden
aan eventuele functie-uitbreidingen. Tegen
een prijs van 1.700 euro exclusief BTW kan
iedereen gebruik maken van de complete functiebreedte
van het systeem. Zonder verborgen
bijkomende kosten.”
122 | INSTALLATIEENBOUW.NL

De Siedle Secure Controller is bijzonder
gebruikersvriendelijk en biedt
een faire prijs-prestatieverhouding.
De Siedle Secure productfamilie omvat RFID-transponders met Mifare Desfire EV2- technologie en een readID One-inleesaccessoire (verkrijgbaar najaar 2021).
Veelzijdig én veilig
De nieuwe Siedle Secure Controller blinkt uit in
veelzijdigheid. Zo ondersteunt hij via twee busstrengen
twee verschillende overdrachtsprotocollen
tegelijkertijd: de eigen Vario-Bus en het Open
Supervised Device Protocol (OSDP) voor overeenkomstige
modules van derden. “Elke buslijn kan
tot acht lezersmodules bevatten; per controller
kunnen maximaal vier deuren worden aangestuurd”,
legt Brusselaers uit. “Wil je meer deuren
integreren, zelfs op verschillende plekken in een
gebouw, dan kunnen maximaal 64 controllers
in het netwerk met elkaar worden verbonden.”
Maar ook als het gaat om veiligheid heeft het
toegangscontrolehoogstandje van Siedle alles
te bieden. De Secure Controller voldoet aan de
strengste veiligheidsnormen en is uitgerust met
de laatste technieken, met als resultaat een bijna
onbeperkte capaciteit. Zowel qua aantal gebrui-
‘De geavanceerde controller is
het kloppend hart binnen het systeem’
kers als toegangsprofielen. “Je kunt met dit product
werkelijk alle openings-, vergrendelings- en
andere schakelmechanismen besturen én beheren.
Dat maakt het uitermate geschikt voor grotere
projecten in bijvoorbeeld de residentiële en
commerciële sector”, onderstreept Brusselaers
de toepassingskaders.
Complete familie
Naast de nieuwe Secure Controller omvat de
Siedle Secure productfamilie ook de beproefde
ingangscontroller voor kleinere wooneenheden.
Andere componenten, zoals RFID-transponders
met Mifare Desfire EV2-technologie, zijn verkrijgbaar
als elektronische deuropeners, optioneel
als sleutelhanger of in creditcardformaat.
De readID One-lezer, die vanaf het najaar van
2021 beschikbaar is, leest de transpondergegevens
snel en maakt een gemakkelijk gebruikersbeheer
mogelijk. Het RFID-accessoire werd
niet door Siedle ontwikkeld, maar in het eigen
EMC-laboratorium getest. Het draagt daarom
de waardering 'Certified for Siedle Secure'. De
productfamilie wordt gecompleteerd met de
elektronische sleutellezer voor Siedle-transponders
en het Siedle-codeslot. De code en kaartleesmodules
zijn verkrijgbaar in de Designlijnen
Siedle Vario, Classic en Steel. ❚
INSTALLATIEENBOUW.NL | 123

INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, KLIMAATBEHEERSING EN ELEKTRICITEIT
PARTNER WORDEN
VAN INSTALLATIE & BOUW?
Zowel op de website als in de gedrukte
versie bieden we u de mogelijkheid
om onderdeel uit te maken van het
overzicht met de meest gerenommeerde
fabrikanten en toeleverancieres in de
branche.
Zo kunt u onder andere:
• Toegevoegd worden als
partner op de servicepagina’s
van het vaktijdschrift
• Een kosteloze vermelding krijgen in
de geheel vernieuwde bedrijvenindex
op installatieenbouw.nl
• Een gesponsorde positie met persoonlijke
profielpagina op installatieenbouw.nl
verkrijgen
• Uw eigen profielwidget inzetten,
gekoppeld aan de redactionele content,
nieuwsberichten en overige
relevante marketingtools
Ook geïnteresseerd?
• Bel naar +31 495 45 00 95
• Ga naar installatieenbouw.nl/adverteren
• Scan de QR code
SCAN DE
QR CODE
Onze projectmanagers vertellen u graag meer over onze
samenwerkingspakketten
installatieenbouw.nl

INSTALLATIEPARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.nl/bedrijven/
AFPRO FILTERS
Berenkoog 67
1822 BN ALKMAAR
T +31 72 567 55 00
E info@afprofilters.com
W www.afprofilters.com
ATTEMA BV
Schelluinsestraat 1
4203 NJ GORINCHEM
T +31 183 650650
E info@attema.com
W www.attema.com
BIS BV
Rietdekkerstraat 14
2984 BM RIDDERKERK
T +31 180 48 67 77
E info@bis.nl
W www.bis.nl
CALEFFI INTERNATIONAL N.V.
Moesdijk 10
6004 AX WEERT
T +31 495 54 77 33
F +31 495 54 84 02
E info.nl@caleffi.com
W www.caleffi.com
AIR SPIRALO®
KENNEMER SPIRALO BV
Lagedijkerweg 15
1742 NB SCHAGEN
T +31 224 21 00 62
E verkoop@airspiralo.com
W www.airspiralo.com
BELIMO SERVOMOTOREN B.V.
Riezebosweg 5
NL-8171 MG Vaassen
T +31 578 576 836
E info@belimo.nl
W www.belimo.nl
BRAGO LUCHTTECHNIEK
De Amert 424
5462 GH VEGHEL
T +31 413 36 90 00
F +31 413 36 93 00
E info@brago.nl
W www.brago.nl
CENTERCON
Leverancier van o.a. LG
Kiotoweg 60
3047 BG ROTTERDAM
T +31 10 258 11 20
F +31 10 458 47 48
E sales@centercon.nl
W www.centercon.nl
ALKLIMA BV
Postbus 1176
3350 CD PAPENDRECHT
T +31 78 615 00 00
E info@alklima.nl
W www.alklima.nl
BETTINK REGELTECHNIEK B.V.
Tolboomweg 7a
3784 XC TERSCHUUR
T +31 342 70 10 64
M +31 6 475 569 11
E info@bettinkregeltechniek.nl
W www.bettinkregeltechniek.nl
BRCONTROLS PRODUCTS BV
Telfordstraat 47
8013 RL ZWOLLE
T +31 38 460 42 40
F +31 38 355 66 33
E info@brcontrols.com
CIAT NEDERLAND
Annie M.G. Schmidtweg 229
1321 NA ALMERE
T +31 36 533 25 87
F +31 36 533 25 97
E info@ciat.nl
W www.ciat.nl
W www.brcontrols.com
ANDREWS SYKES
Postbus 33
2665 ZG BLEISWIJK
T +31 10 521 44 55
E info@andrewssykes.nl
W www.andrewssykes.nl
BEVER INNOVATIONS
Industrieweg 32
4301 RS ZIERIKZEE
T +31 111 45 32 32
E mvc@beverinnovations.com
W www.beverinnovations.com
BUSBAR SYSTEMS BENELUX
Oorgat 82
1135 CT EDAM
T +31 299 37 15 57
E busbar@busbar.nl
W www.busbar.nl
CONPRO CONDENSOR
BESCHERMING B.V.
Bunsenstraat 90
3316 GC DORDRECHT
T +31 78 621 38 51
F +31 78 616 88 74
E info@conpro.nl
W www.conpro.nl
126 | INSTALLATIEENBOUW.NL

INSTALLATIEPARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.nl/bedrijven
COOLWORLD NEDERLAND B.V.
Duikerweg 34
5145 NV Waalwijk
T +31 416 68 80 88
T +31 800 266 50 00
E sales@coolworld.nl
W www.coolworld-rentals.nl
DIRECT SIGNS
Prinsengracht 530 H
1017 KJ AMSTERDAM
T +31 20 80 84 766
E info@directsigns.nl
W www.directsigns.n
ELINEX POWER SOLUTIONS
Wolweverstraat 15
2984 CE RIDDERKERK
T +31 180 41 57 11
E info@elinex.com
HEMMINK
Popovstraat 1
8013 RK ZWOLLE
T +31 85 487 24 71
E D.de.Leest@hanzestrohm.nl
W www.hanzestrohm.nl/hemmink
l
W www.elinex.com
HOMIJ TECHNISCHE INSTALLATIES
COOLWORLD RENTALS B.V.
Duikerweg 34
5140 AH WAALWIJK
T +31 416 68 80 88
T 0800 266 50 00
E sales@coolworld.nl
W www.coolworld-rentals.com
DRL PRODUCTS BV
Minervum 7268
4817 ZM BREDA
T +31 76 581 53 11
E info@drl-products.nl
W www.drl-products.nl
ETHERMA BENELUX BV
Robijnstraat 6
7554 TB HENGELO
T +31 88 889 88 00
F +31 88 889 88 01
E info@etherma.nl
W www.etherma.nl
Amerikastraat 5
6014 CE ITTERVOORT
T +31 475 56 81 17
E
info@homij.nl
W www.homij.nl
DAIKIN AIRCONDITIONING
NETHERLANDS B.V.
Postbus 8585
3009 AN ROTTERDAM
T +31 88 324 54 75
F +31 88 324 54 69
E info@daikin.nl
W www.daikin.nl
ELCO HEATING SOLUTIONS
Hamstraat 76
6565 AG KERKRADE
T +31 45 751 86 00
F +31 45 566 99 35
E heatingsolutions@nl.elco.net
W www.elco.net
FOREHAND
Driemanssteeweg 174
3084 CB ROTTERDAM
T +31 10 240 41 21
E info@forehand.nl
W www.forehand.nl
ICS COOL ENERGY BV
Rotschotseweg 2
5271 WX SINT-MICHIELSGESTEL
T + 31 88 258 25 80
F +31 88 258 25 88
E info@icscoolenergy.com
W www.icscoolenergy.com
DELABIE BENELUX
Kommenstraat 20
B-1070 BRUSSEL
T +32 25 20 16 76
ELEKTRO INTERNATIONAAL
Postbus 134
3440 AC WOERDEN
T +31 348 42 05 40
HAGER ELECTRO B.V.
Larenweg 36
5234 KA s-HERTOGENBOSCH
T +31 73 642 85 84
INTRATONE BV
Kuiperbergweg 40
1101 AG, AMSTERDAM
T NL +31 20 788 34 01
BE: +32 2 50 30 301
E
info@delabiebenelux.com
E
Info@ei-woerden.nl
E
info@hager.nl
E
evanreijsen@intratone.nl
W www.delabiebenelux.com
W www.ei-woerden.nl
W www.hager.nl
W www.intratone.nl
INSTALLATIEENBOUW.NL | 127

INSTALLATIEPARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.nl/bedrijven/
MVCOMFORT
EXPERTS IN DATACONTROL
ROBATHERM
ISOLECTRA BV
Platinastraat 63
Postbus 444
2900 AK CAPELLE AAN DEN IJSSEL
T +31 10 28 55 24 44
E info@isolectra.nl
KOREX BENELUX BV
Tjalk 13B
2411 NZ BODEGRAVEN
T +31 172 61 17 19
F +31 172 61 79 27
E info@korexbenelux.com
W www.korexbenelux.com
MVCOMFORT
Paxtonstraat 17
8013 RP ZWOLLE
T +31 38 355 66 40
F +31 38 355 66 33
E info@mvcomfort.nl
W www.mvcomfort.nl
8211 AR LELYSTAD
T +31 320 28 11 66
F +31 320 28 12 34
E raimond.taal@robatherm.nl
W www.robatherm.com
W www.robatherm.nl
W www.isolectra.nl
KLEMKO TECHNIEK BV
LENNOX BENELUX BV
Watergoorweg 87
3861 MA NIJKERK
T +31 33 247 18 00
E info.nl@lennoxemea.com
PLIEGER
Postbus 10
5301 KK Zaltbommel
T + 31 418 68 25 02
E Info@plieger.nl
W www.plieger.nl
S&P HOLLAND
Weidehek 50
4824 AS BREDA
T +31 76 543 34 50
E info-holland@solerpalau.com
Nieuwegracht 26
W www.lennoxemea.com
W www.solerpalau.nl
3763 LB SOEST
SAUTER BUILDING CONTROL
NEDERLAND B.V.
T +31 88 002 33 00
Postbus 20613
E info@klemko.nl
W www.klemko.nl
LINUM EUROPE BV
Oosterparkweg 35 H
2985 SX RIDDERKERK
T +31 180 46 35 88
E info-nl@linum.eu
W www.linum.eu
RENSON
SUNPROTECTION SCREENS NV
Kalkhoevestraat 45
B-8790 WAREGEM
T +32 56 62 65 00
F +32 56 62 65 09
E info@renson.be
1001 NP AMSTERDAM
T +31 20 587 67 00
E info@sauter.nl
W www.sauter.nl
W www.renson.eu
KLIMAATGROEP HOLLAND BV
SCHILT AIRCONDITIONING BV
Postbus 5233
SCHILT LUCHTKANALEN BV
9700 GE GRONINGEN
T +31 50 547 04 00
E info@klimaatgroepholland.nl
MIDEA NEDERLAND
Dragonder 7
5554 GM VALKENSWAARD
T +31 40 208 21 80
E info@midea-nederland.nl
RIPRO LUCHTTECHNIEK
Het Vossenland 1
7984 NK DIEVERBRUG
T +31 521 78 50 84
E info@riproluchttechniek.nl
SCHILT LUCHTTECHNIEK BV
Postbus 3
4230 BA MEERKERK
Energieweg 29
4231 DJ MEERKERK
T +31 183 35 25 44
W www.klimaatgroepholland.nl
W www.midea-nederland.nl
W www.riproluchttechniek.nl
E
info@schilt-meerkerk.nl
128 | INSTALLATIEENBOUW.NL

INSTALLATIEPARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.nl/bedrijven
W www.schilt-meerkerk.nl
Ring tone on/off
SIEDLE NEDERLAND B.V.
De Molen 19
3994 DA HOUTEN
T +31 30 233 05 00
E info@siedle.nl
W www.siedle.nl
SYSTEMAIR BV
Van Leeuwenhoekstraat 2
3846 CB Harderwijk
T +31 85 00 66 200
Zanddonkweg 7a
5144 NX Waalwijk
T +31 416 68 55 55
UNICA INSTALLATIETECHNIEK BV
Postbus 83
2410 AB BODEGRAVEN
T +31 172 64 41 44
E info@unica.nl
W www.unica.nl
VILLEROY & BOCH
Computerweg 22
3542 DR UTRECHT
T +31 30 247 34 00
F +31 30 247 34 99
SIEGENIA-AUBI KG
Ramgatseweg 15
E info@systemair.nl
W www.systemair.nl
E info@villeroy-boch.nl
W www.villeroy-boch.nl
4941 VN RAAMSDONKVEER
T +31 85 486 10 80
E info@siegenia.com
W www.siegenia.com
THERMONOORD BV
VAN DORP PROJECTEN B.V.
Fascinatio Boulevard 602
2909 VA CAPELLE AAN DEN IJSSEL
VINK SYSTEMEN
Tolhûsleane 7
Postbus 60
Postbus 3119
8401 GA Gorredijk
2900 AB CAPELLE AAN DEN IJSSEL
2220 CC KATWIJK
T +31 513 46 99 99
T +31 10 487 88 00
T +31 71 40 98 300
SINIAT B.V.
Postbus 45
9930 AA DELFZIJL
E info@thermonoord.nl
W www.thermonoord.nl
E projecten@vandorp.eu
W www.vandorp.eu
E info@vinksystemen.nl
W www.vinksystemen.nl
T +31 596 64 93 00
F +31 596 61 71 88
E info@siniat.nl
W www.siniat.nl
SMITSAIR
Postbus 41
TRIMBLE
Postbus 128
2410 AC BODEGRAVEN
T +31 172 65 02 65
E info_bnl@trimble.com
W www.trimble.com
VALK KLIMAAT GROEP
Leemidden 30
3678 ME DE LIER
T +31 174 25 70 32
E info@valkairco.nl
W www.valkairco.nl
WAGO NEDERLAND BV
Postbus 2070
7301 DB APELDOORN
T +31 55 368 35 00
1420 AA UITHOORN
E
info@wago.com
T +31 297 56 44 55
F +31 297 56 92 96
W www.wago.com
E
verkoop@smitsair.nl
W www.smitsair.nl
STUDIUM
Zuidwenk 45-C
3751 CB Bunschoten-Spakenburg
T +31 33 209 14 50
E info@studium.nl
UBBINK BV
Verhuellweg 9
6984 AA DOESBURG
T +31 313 48 02 00
E info@ubbink.nl
VERCOMA BV
Rosbayerweg 41
1521 RW WORMERVEER
T +31 75 621 76 28
E info@vercoma.nl
WESTERN AIRCONDITIONING BV
De Wel 10
3871 MV HOEVELAKEN
T +31 33 247 78 00
E info@western.nl
W www.studium.nl
W www.ubbink.nl
W www.vercoma.nl
W www.western.nl
INSTALLATIEENBOUW.NL | 129

Siedle Secure
Siedle Secure Controller:
De highlights
- Inbedrijfstellingswizard voor een
eenvoudige installatie
- 2 overdrachtsprotocollen op 2 buslijnen
(Vario-Bus, OSDP)
- Voor max. 4 deuren en maximaal 16
functiemodules
- Voor maximaal 500.000 gebruikers
- Schaalbaar tot in het kleinste detail
Tot 1.000 toegangs- en tijdsprofielen elk
en vrijwel elk aantal gebruikers.
- Een onbeperkt aantal controlers in één
netwerk aangestuurd door één master
controler
- Uitgebreide rapportage exporteerbaar
via CSV en PDF
www.siedle.com

Uw dienstverlenende leverancier
in de koude- en klimaattechniek
SNEL, DESKUNDIG EN PERSOONLIJK
Voor een compleet assortiment in koude- en klimaattechniek
en de producten van LG Climate Solutions bent u bij Centercon
aan het juiste adres. Met onze grote voorraad en eigen vervoer
kunnen wij u extra snel van dienst zijn en ontzorgen in uw
optimale bedrijfsvoering. Met het hoofdkantoor in Rotterdam
en vestigingen in Rosmalen en Zwolle beschikt Centercon over
een goede landelijke dekking.
www.centercon.nl | 010 458 44 55 | sales@centercon.nl