O Ons kleine propellervliegtuig zoemt als een bateleurhavik over het Muchingagebergte, schuddend op de thermiek van de hete, stoffige lucht. Voor de zekerheid span ik mijn veiligheidsgordel aan. De vlinders in mijn buik hebben echter niets te maken met de omstandigheden buiten − ze fladderen van vreugde, in afwachting van een wekenlange reis door het hart van Zambia. In de verte, door de nevel heen, verschijnt de brede Zambezi. De rivier is hoogstwaarschijnlijk vernoemd naar een volk dat op de oever van een noordelijker gelegen meer woonde, waarvan men dacht dat het de rivier voedde. Vasco da Gama was in 1498 de eerste Europeaan die de Zambezi ‘ontdekte’. Hij doopte de waterweg om tot Rio dos Bons Sinais, Rivier van de Goede Voortekenen. Drieënhalve eeuw later raakte ook de Britse ontdekkingsreiziger David Livingstone onder de indruk van de Zambezi. De eerste rivierexp<strong>editie</strong> die hij ondernam, stroomafwaarts naar de Atlantische Oceaan, kostte hem bijna zijn leven. Later verkende hij de bovenstroom en wierp hij als eerste Europeaan een blik op Mosi-oa-Tunya, De Rook die Dondert, een reusachtige waterval die hij vernoemde naar koningin Victoria. De piloot laat het vliegtuig verder afdalen. Onder ons steekt een kudde van zo’n dertig olifanten het glinsterende water over. De dieren gebruiken hun slurf als snorkel en banen zich zo een weg naar een van de vele smaragd groene en met sappig gras bedekte eilanden. Op de gouden zandbanken genieten krokodillen zo groot als boomstammen van de zon. De randen van de oude rivier worden omhelst door winterdoornbomen, een doornige boomsoort die tot wel dertig meter hoogte groeit en goed bestand is tegen droogte. In de diepere geulen luieren nijlpaarden. Het zijn er te veel om te tellen. Ik kijk naar links, naar fotograaf Pie, die gefascineerd en in stilte uit het raam staart, en ik vraag me af: wat is het toch aan deze wildernis dat ons als buitenstaanders zo raakt? HET LAND VAN REUZEN De wildernis van Zambia voelt voor veel mensen aan als het Zuidelijk Afrika van tien, vijftien jaar geleden. Meer dan 33 procent van het land is beschermd gebied, en dat betekent dat er een enorme verscheidenheid aan wilde dieren en leefomgevingen te ontdekken valt. Zambia is minder commercieel dan andere delen van het continent, en dat komt de safari-ervaring ten goede. Hier krijg je nog echt de kans om dieren in het wild te zien, zonder dat je hoeft te concurreren met tientallen andere volgestouwde safariwagens. Het scala aan activiteiten waarin je je als bezoeker kunt onderdompelen is dan ook breed: naast de dagelijkse gamedrives en wandel safari’s, kun je ook deelnemen aan boot- en kanotochten, visavonturen en rondvluchten. Onze eerste stop is het Lower Zambezi National Park, een gebied van ruim vierduizend vierkante kilometer aan de noordelijke oever van de Zambezi. Tot 1983, toen het gebied tot nationaal park werd uitgeroepen, was dit het privéwildreservaat van de toenmalige president. Hierdoor bleef de natuur intact en beschermd tegen de verwoestingen die het massatoerisme teweeg kan brengen. ‘Toen we hier eind jaren tachtig aankwamen, waren we de enige operators in het park,’ herinnert Grant Cumings, de eigenaar van Chiawa Camp, zich. Hij waardeerde de rauwheid en authenticiteit, en zag de potentie. ‘Elke gamedrive was een ontdekkingsreis, omdat we elke keer weer nieuwe paden openden en nieuw land ontdekten. We vonden modderige leeuwen, zeldzame vogels, grote kuddes olifanten en een diverse wilde hondenpopulatie.’ Sindsdien vertolkt Chiawa Camp, het allereerste safarikamp in het Lower Zambezi National Park, een belangrijke rol in het behoud van de natuur. Het droeg bij aan de komst van ecotoerisme in Zambia en schonk veel geld aan Conservation Lower Zambezi (CLZ), een lokale ngo. Ongeveer een uur stroomafwaarts ligt Grants tweede kamp. Old Mondoro is een eenvoudig en intiem bushkamp, in een vallei vol winterdoornbomen, met uitzicht op een doolhof van door nijlpaarden bewoonde kanalen. Het perfecte jachtgebied voor leeuwen, luipaarden en wilde honden. Maar bovenal is het een Land van Reuzen, waar omvangrijke olifantenkuddes hun toevlucht zoeken in de gevlekte schaduwen van torenhoge, oude bomen en zich vergrijpen aan de 032
ZAMBIA Onze gids Andrew Mweetme weet ons keer op keer te verbazen met zijn diepgaande kennis, wonderbaarlijke respect en aanstekelijke enthousiasme voor de natuur en al haar bewoners. 033