Vogelmagazine 2 2022 - Inkijkexemplaar

NAJAAR 2022, € 5,75
MAGAZINE
Het Zwin:
grenzen verkennen
Vogels in nood:
belangrijke EHBO-tips
Interview:
Anna Schneider
8 718972 410575
00222
AP
Alles uit de kast
TORENVALK IN DE TUIN
Geheimzinnige nomade
STEPPEKIEKENDIEF
VOGELWEELDE
IN WALLONIË
DE ONTDEKKING
Veluwse tuin lokt mus uit Italië
TREKVOGELTOPPER
Altijd prijs op Helgoland

6 VOGELMAGAZINE
WATERSNIP.

Het Zwin
VLAAMSE
VOGELTREKTOPPER
Een van de bekendste
natuurgebieden van België
ligt op de grens van West- en
Zeeuws-Vlaanderen. Het
Zwin Natuur Park en de
aangrenzende Zwinvlakte
trekken elk jaar zo’n
125.000 bezoekers. Zeker
tijdens de herfsttrek is het
omvangrijke gebied populair
bij vogelaars. Jaarlijks worden
er ruim 225 verschillende
vogelsoorten waargenomen.
TEKST IDDE LAMMERS FOFO'S GETTY IMAGES
WWW. MAGAZINE.NL 7

Alles uit de kast
De torenvalkkast in de tuin van vogelliefhebber
en fotograaf Jan Baks bleef
jarenlang onbewoond. Tot vorig jaar.
Van dichtbij legde Baks, woonachtig
op Goeree-Overflakkee, niet alleen
de nieuwe bewoners vast, maar ook
hun kroost.
TEKST EN FOTO’S JAN BAKS
14 VOGELMAGAZINE

WWW. MAGAZINE.NL 15

HAVEN VAN ANTWERPEN-BRUGGE
‘Wij staan
in België nog
wel veel verder
van de natuur
af dan de
Nederlanders’
28 VOGELMAGAZINE

- ANNA SCHNEIDER -
‘Ik hou van diehard
vogels kijken’
Anna Schneider (31) is medeoprichter van de enige Belgische vogelwerkgroep voor vrouwen, deelt
graag haar vogelkennis met anderen en houdt ervan om als fanatiek twitcher de competitie aan te
gaan met andere vogelkijkers. Roots Vogelmagazine in gesprek met een stadsmeisje dat de wereld
rondreist voor bijzondere vogels, maar nog steeds smelt voor een doodgewone houtduif.
TEKST DIEDERIK PLUG
GETTY IMAGES
Allereerst een tip voor de Nederlandse
lezers: Vlamingen doen niet aan
vogelen. Nou ja, dat doen ze wel, maar
het betekent iets héél anders dan binnen
het bestek van Roots Vogelmagazine valt.
Vogelen betekent in het Vlaams namelijk ‘seks hebben’, en dus
spreek je met Vlaamse vogelliefhebbers over ‘vogels kijken’.
Blozend stel ik daarom mijn onbedoeld beladen eerste vraag
aan Anna Schneider opnieuw: was jij in je jeugd al bezig met
vogels kijken? Eenmaal uitgelachen antwoordt ze: “Ik kom
uit een gezin dat totaal niet bezig was met de natuur. Ik ben
een echt stadsmeisje. Ik had als kind geen connectie met de
natuur, dat kwam pas later.” Opmerkelijk wel, met een vader
die is opgegroeid op vogeleiland-bij-uitstek Texel. “Daar moet
toch iets van zijn overgebleven en op mij zijn overgedragen”,
zegt Anna. “Maar bij mij ontstond de natuurpassie gestaag,
en pas rond mijn 20 e verjaardag begon het te bloeien. Ik
deed mijn masterstudie in animatiefilm. Rond de tijd dat
ik daarmee klaar was, bekroop me het gevoel dat ik geen zin
had mijn hele loopbaan achter computers te moeten zitten.
Toen ben ik op zoek gegaan naar wat ik eigenlijk leuk vond
en kwam ik als vrijwilliger terecht bij een opvangcentrum
voor vogels en wilde dieren, waar ik vijf
jaar heb gewerkt. Daarna ging het heel
snel. Ik ontdekte dat de natuur me rust
gaf, en plezier. En toen heb ik mijn
leven over een andere boeg gegooid en
ben ik daar helemaal voor gegaan. Zo belandde ik een paar
jaar later via een studie agro- en biotechnologie ook in mijn
huidige job.” Die job draait niet om vogels, trouwens. Anna
werkt als onderzoeksassistent bij de afdeling entomologie van
het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen
en doet onderzoek naar steekmuggen – de extra nare soorten
die tropische ziekten kunnen overbrengen. Maar in de aanloop
naar die baan richtte Anna dus ook nog die vogelwerkgroep
op, Dé Duifkes (Antwerps dialect voor ‘mooi meisje’),
en ontpopte ze zich als voorvechter voor vrouwen en kinderen
in de vogelkijkwereld.
Van grap tot Facebookhit
Waarom was zo’n werkgroep eigenlijk nodig? Wel, de wereld
van vogelliefhebbers is in België, net zoals in Nederland,
aan het groeien – zij het wat langzamer dan bij ons. En het
merendeel van vogelkijkend België is, opnieuw net zoals in >
WWW. MAGAZINE.NL 29

GETTY IMAGES
HELGOLAND
Trekvogelmagneet in de Noordzee
Zin om er een paar dagen even helemaal uit te zijn op een bijzondere plek?
De hele dag lekker wandelend op zoek te gaan naar zeldzame vogels, of vogels van
heel dichtbij te fotograferen? Ga dan eens een weekje of weekend naar Helgoland,
een topplek om in het najaar van dichtbij naar trekvogels te kijken.
TEKST PAUL BÖHRE FOTO’S RENÉ VAN ROSSUM E.A.
Helgoland is een piepklein eiland in de Noordzee, met
een oppervlakte van slechts 1,7 km². Het ligt op een heel
bijzondere plek, namelijk echt midden in zee, in de Duitse
Bocht, op ongeveer 70 kilometer afstand van de Duitse kust.
Het hoogste punt van het eiland ligt 61 meter boven de zeespiegel;
de westkant bestaat uit hoge, steile rotskliffen. Ooit
was het een bolwerk van de Duitse marine, maar anno nu is
dit kleine vlekje in de Noordzee een van de beste vogelplekken
om in het najaar trekvogels te zoeken en te bekijken.
RUIM 430 SOORTEN
Er zijn inmiddels meer dan 430 verschillende soorten vogels
op het eiland waargenomen, wat echt heel veel is voor zo’n
piepklein plekje op de wereld. Reden temeer waarom veel
36 VOGELMAGAZINE

Het licht van de
vuurtoren trekt ’s nachts
ook veel vogels aan
WWW. MAGAZINE.NL 37

OSCAR DÍEZ/AGAMI
BOOMVALK.
Valken
In het najaar kun je in
Nederland verschillende soorten
valken zien. Vooral de BOOMVALK,
ROODPOOTVALK, TORENVALK en
het SMELLEKEN lijken op elkaar.
Hoe houd je ze uit elkaar?
TEKST PAUL BÖHRE
46 VOGELMAGAZINE

GERT-JAN IJZERMAN/NIS
TORENVALK.
PAUL MIGUEL/NIS
GERT-JAN IJZERMAN/NIS
SMELLEKEN.
Valken (Falconidae) zijn
middelgrote roofvogels met vrij
spitse vleugels en een snelle, wendbare
vlucht. De hier beschreven soorten hebben
een lange staart. De meeste soorten
slaan hun prooi in de lucht. Ze hebben
een snavel met een ‘stompe’ tand
(‘valkentand’) aan de snijrand van
de bovensnavel, die dient om
prooien te doden.
ROODPOOTVALK.
WWW. MAGAZINE.NL 47

HARRI TAAVETTI/FLPA/NIS
RUIGPOOTUIL.
54 VOGELMAGAZINE

DE WAALSE BOSSEN
Uilenmekka
In het najaar tooit het herfstbos in
de Belgische Ardennen zich op zijn mooist.
Dit is het perfecte seizoen om er vogels te
zien – en dan niet alleen de vele soorten
die specifiek zijn voor de Ardennen, maar
ook verschillende uilensoorten waarop je
juist in september en oktober de meeste
kans maakt. Bioloog en natuurgids David
‘Billy’ Herman neemt je mee.
TEKST BILLY HERMAN
in het
najaar
>
WWW. MAGAZINE.NL 55

AGENDA
TEKST LIA VAN LOOIJ
IJSVOGEL.
TEKENWORKSHOP
Op 21 SEPTEMBER geeft
Loes Botman een online
teken les. Zij is gespecialiseerd
in tekenen met pastel krijt
en deze woensdag laat
ze je zien hoe zo’n ijsvogel
tot stand komt. Ervaring in
tekenen is niet vereist, papier
en een doosje pastelkrijt is
genoeg om mee te kunnen
doen. Is je tekening niet voltooid
tijdens de workshop,
dan kun je hem in de week
erna afronden, waarna je alsnog
feedback krijgt van de
kunstenares. • Locatie: thuis
• Tijd: 19.30-20.30 uur • Prijs:
€ 17 • Info: loesbotman.nl.
LOES BOTMAN
66 VOGELMAGAZINE

OP ZOEK NAAR DE OEHOE
Een deel van de mergelgroeve bij de Sint-
Pietersberg is geopend voor publiek. Maar de
Oehoevallei geldt als rustgebied voor dieren en
is slechts een paar keer per jaar toegankelijk.
Op ZATERDAG 27 AUGUSTUS bijvoorbeeld.
Dan kun je met een gids de vallei bezoeken
en spot je misschien wel de grootste uil van
Europa. Wandelschoenen verplicht! • Locatie:
Châlet d’n Observant, Lage Kanaaldijk 117,
Maastricht (LB) • Tijd: 10-12 uur • Prijs: € 15 •
Info: natuurmonumenten.nl.
GETTY IMAGES
GETTY IMAGES
DAGJE LAUWERSMEER
BAARDMAN
In het Lauwersmeergebied broeden vele vogelsoorten.
Maar ook voor een tussenstop of als
overwinteringsgebied weten zangvogels, steltlopers
en roofvogels de wildernis van water,
bos, rietvelden en ruige graslanden op de grens
van Groningen en Friesland te vinden. Op pad
met Dagjeindenatuur.nl staat garant voor veel
waarnemingen; misschien vang je tijdens deze
excursie op ZONDAG 25 SEPTEMBER ook
een glimp op van de zeearend, maar meer kans
maak je op het baardmannetje. • Locatie:
Lauwersmeer (GR), exacte locatie volgt na
aanmelding • Tijd: 7.45-11.45 uur • Prijs:
€ 39,50 • Info: dagjeindenatuur.nl.
PAUL BÖHRE
VAREN NAAR NIEUW LAND
Stap ZATERDAG 1 OKTOBER aan boord voor
een tocht naar de Marker Wadden. Eenmaal
aan wal kun je kiezen: ga je met de vogelgids
op pad of maak je zelf een wandeling? In deze
periode verlaten de trekkende broedvogels
het gebied en andere komen juist aan voor een
tussenstop. Het is sowieso de beste tijd om de
reuzenstern te kunnen zien. • Locatie: naast
NS-station aan het Stationsplein in Enkhuizen
(NH) • Tijd: 9.30-16.30 uur • Prijs: € 54,50 •
Info: fogol.nl.
CURSUS VOGELS HERKENNEN
Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken
organiseert in het voor- en najaar een vogelherkenningscursus.
Zes dinsdagavonden
vertellen ervaren vogelaars alles over de vogelwereld
en wat daarin gebeurt. Ook ga je vier
keer op excursie. De cursus start op DINSDAG
4 OKTOBER en wie hem volgt, komt zonder
meer in het voorjaar van 2023 in aanmerking
voor een plek voor het tweede deel van de
cursus. • Locatie: infoschuur Goois Natuurreservaat,
Naarderweg 103a, Hilversum (NH);
locatie van de excursies volgen na reservering
• Tijd: di-avond 20-22.15 uur; excursies op
15, 23 en 29/10 van 8-11 uur, op 6/11 hele dag •
Prijs: € 45 (incl. lidmaatschap vogelwerkgroep)
• Info: vwggooi.nl.
PIMPELMEES.
GETTY IMAGES
VOGELS RINGEN
GETTY IMAGES
Tot en met ZATERDAG 6 NOVEMBER
worden in het Zwin Natuur Park dagelijks
vogels geringd voor wetenschappelijk onderzoek
naar de vogeltrek. Wil je zien hoe een
vogel ringer te werk gaat? Ga dan eens naar
de ringhut langs het huttenparcours, waar
je de vogels van dichtbij kunt bekijken.
• Locatie: Zwin Natuur Park, Gr. L. Lippensdreef
8, Knokke-Heist (B) • Tijd: 10-12 uur •
Prijs: gratis bij entree tot het Zwin Natuur
Park (€ 14) • Info: zwin.be/nl/vogelringen.
RENE VOS
NAAR DE DELTA
Ga op 3, 19 OF 30 DECEMBER mee naar
de delta van Zeeland en Zuid-Holland. Per
minibus word je naar de vogelrijke locaties van
Schouwen-Duiveland, Goeree-Overflakkee
en de Oosterscheldekering gebracht, plekken
die enorm populair zijn bij onder meer de
blauwe kiekendief, ruigpootbuizerd, lepelaar,
het nonnetje en flamingo. Neem je camera
mee als je wilt, want deze excursie is ook
geschikt voor het fotograferen van vogels
en landschappen. • Locatie: parkeerplaats
Noordzee strand aan de Mr. Snijderweg,
Stellendam (ZH) • Tijd: 9-16 uur • Prijs:
€ 75 • Info: localnatureguide.com.
BIJ HET TER PERSE GAAN VAN DEZE EDITIE VONDEN DEZE ACTIVITEITEN ALLEMAAL NOG DOORGANG, MAAR HET KAN ZIJN DAT EEN OF MEERDERE IN DE TUSSENTIJD ZIJN GEANNULEERD. VOOR ALLE ACTIVITEITEN GELDT: VOORAF AANMELDEN.
WWW. MAGAZINE.NL 67