Transport & Logistiek 2023 Editie 10

10
oktober 2023
transportlogistiek.nl
TRANSPORT
& LOGISTIEK
Special
ICT
Anouk Vos van Revnext:
“Cybercrime
bestrijden kan
ook leuk zijn”
Joint venture Green Collective zamelt bedrijfsafval in voor twee partijen en viert lustrum
Vuilnisauto’s leggen ruim 853.000
kilometer minder af

Plan de routes van uw elektrische
wagenpark met EV Truck Route Planner
De EV Truck Route Planner helpt bij het strategisch plannen van
de transitie van wagenparken naar elektrische vrachtwagens.
Analyse van huidig wagenpark
Verzamelt gegevens en analyseert
uw wagenpark. Inclusief het type
vrachtwagens, brandstofverbruik en
onderhoudskosten.
Route settings
Wind direction
(W) west
Wind speed
15 km/h
20 °C
Start Weather Battery
Temperature
x
Route settings
Start Weather Battery
Succes! Your vehicle
can complete the trip!
x
Laadinfrastructuurplanning
Geeft het aanbod van laadinfrastructuur,
zoals laadstations, weer en analyseert
de optimale locaties voor deze
voorzieningen.
Reset weather
Save
Cancel
100%
Battery level
at start
16%
Battery level
at destination
Reference Truck 40t
BEV-Truck 40t
TruckTrailer
10%
Desired battery
level at destination
Routeprognose
Analyseert en voorspelt routes waar
elektrische vrachtwagens het meest
effectief ingezet kunnen worden.
24.87%
SUPERMARKET
42.98%
34.12%
Milieu-impact
Berekent de verwachte milieu-impact
van de omschakeling naar elektrische
vrachtwagens, zoals de vermindering
van de CO 2
-uitstoot.
16.11%
29.56%
Ontdek EV Truck Route
Planner en test gratis!
+31 (0) 346 581 600
www.ptvlogistics.com
info.nl@ptvlogistics.com

new name for
2 partners. 1 naam.
VINK LISSE
is kaiserkraft
U kunt als vanouds op onze diensten blijven rekenen,
want we zijn en blijven de nummer 1 van Nederland.
kaiserkraft helpt u ook uw bedrijfsactiviteiten te vereenvoudigen
– met meer dan 80.000 producten voor
bedrijf, werkplaats, opslag en kantoor. En met een sterk
team dat het maximale uit uw ideeën haalt.
kaiserkraft.com
VINK LISSE B.V., Vennestraat 11 B, 2161 LE Lisse

Inhoud
6
Interview
6 “Beleef lol aan het bestrijden van
cybercrime en hack bijvoorbeeld je
eigen bedrijf”, suggereert
cybersecurityadviseur Anouk Vos van
Revnext. En kijk verder dan de
IT-omgeving.
Aandocken
10 In het begin deed hij een opleiding bij
een voorloper van de Sociale
Academie, maar die kon Harald
Smook niet boeien. Inmiddels is hij
Divisie Manager Transport bij
Rabelink Logistics en zou hij graag
meer vrouwelijke chauffeurs willen.
ICT
13 Aan smart tacho’s 2 is momenteel
geen gebrek meer. CASU in Utrecht
heeft ze momenteel zelfs op
voorraad.
14 Het verkeerslicht gaat over vijf
seconden op groen, meldt de
boordcomputer aan de chauffeur.
Dat is het resultaat van Connected
Transport Corridors.
20 Jan van Elderen, docent ICT en
Logistiek aan Breda University of
Applied Sciences (BUAS) gaat in op
het belang van Artificial Intelligence.
4 TRANSPORT
& LOGISTIEK
32
23 Met haar product carbon-analytics
biedt BigMile transportbedrijven een
platform voor het gecertificeerd
berekenen van de CO2-uitstoot per
zending.
26 Kennissessies over een nieuw TMS,
WMS of FMS zijn te bezoeken tijdens
de ICT Logistiekbeurs op 8 en 9
november in Utrecht.
28 Veel ondernemers weten niet waar ze
moeten beginnen met digitalisering
en hoe ze het aan kunnen pakken.
Daar helpt Digitaal Digitaal bij. “Wij
hebben een gidsfunctie.”
20
Economie
30 Volgens het CPB is het belang van
distributie groot. Logistiek heeft
ervoor gezorgd dat de Nederlandse
goederenuitvoer is gestegen. Het
CPB staat verder stil bij het
afnemende belang van Duitsland en
het groeiende belang van België voor
de Nederlandse economie.
Arbeidsmarkt
31 STL zet meer in op de aanpak van
laaggeletterdheid in de sector. De
eerste bedrijven bereikten goede
resultaten.
32 De Vereniging Transportbedrijven
Nederland (VTBN) is opgericht. Hier
kunnen zzp’ers met al hun vragen en
problemen terecht. Transport &
Logistiek sprak met medeoprichtster
Simone Zomer.

Omdenken,
gewoon doen!
ICT. Het is een breed begrip en als
redactie kun je er in een themanummer
alle kanten mee op. Met uiteenlopende
artikelen over keuzestress voor het juiste
TMS, WMS en/of FMS, de slimme tacho,
connected transport en cybercrime is ook
deze Transport & Logistiek weer een mooi
voorbeeld. Maar welk onderwerp je in dit
kader ook bij de kop pakt, vaak is de
materie complex. En absoluut serious stuff.
42
Logistiek
29 Volgens onderzoek van CE Delft is er
meer nodig dan alleen de vrachtwagenheffing
om de logistiek efficiënter
te maken.
36 Duurzame en innovatieve ontwikkelingen
in de logistiek passeerden
de revue bij het Festival Topsector
Logistiek in de Kuip in Rotterdam.
38 Bouwer en ontwikkelaar Ballast
Nedam heeft ambitie: ze wil het eigen
transport en de bouwplaatsen in
2030 volledig CO2-neutraal hebben.
Duurzaamheid
42 Green Collective heeft afgelopen vijf
jaar 1.324.502 kilogram CO2
bespaard door gezamenlijk
bedrijfsafval op te halen. Gouda was
het startpunt (zie foto cover).
Techniek
46 Renault Trucks introduceert de
nieuwe E-Tech vrachtwagens T en C,
met een opvallende neus.
48 Scania opende een nieuwe batterijassemblagefabriek
in Zweden.
10
14
En verder:
19 Column Cuno Vat over persoonlijk
contact
43 Column Christiaan van Luik: Less is
more
Hoe mooi is het dan als een van de
geïnterviewden, in dit geval Anouk Vos van
Revnext, een zwaar thema als cybersecurity
op geheel eigen wijze aanvliegt. Door om te
denken vertelt ze dat “bij het bestrijden van
cybercrime je best lol kunt hebben, zonder
dat het iets afdoet aan de effectiviteit.” Ze
pleit dan ook juist voor meer luchtigheid bij
het bestrijden van cybercrime. Ook vindt de
strategisch cybersecurityadviseur dat we
milder moeten zijn voor bedrijven die
bekendmaken slachtoffer te zijn van digitale
misdaad. “Juist openheid en kennisdeling
zijn belangrijke wapens bij het bestrijden
van cybercrime.” Verfrissend!
Verfrissend is ook de manier waarop
columnist Cuno Vat, ceo van Neele-Vat
Logistics, naar cybersecurity kijkt. Hij zet in
zijn column graag de menselijke rol in het
zonnetje. “Ik denk echt dat persoonlijk
contact de basis blijft voor succes in onze
sector. Mensen blijven zaken doen met
mensen. Natuurlijk ondersteund door
veiligheidscamera’s en toegangspassen en
wachtwoordprotocollen. Maar het zijn onze
klanten en onze collega’s die het verschil
zullen maken.”
Mooi dat deze twee ondernemers zware
onderwerpen als cybercrime en cybersecurity
met een andere insteek aanvliegen
en aanpakken. Wellicht in deze tijd van
vallende blaadjes toch eens wat meer
nadenken over hoe plezier, lichtheid,
menselijke maat, persoonlijk contact en
omdenken ondernemers, medewerkers en
klanten kan helpen om anders aan te kijken
en om te gaan met ingewikkelde kwesties
en lastige materie binnen organisaties.
Omdenken dus! Gewoon doen.
Annelies van Stijn
Volg ons op transportlogistiek.nl
5

Rubriek
Tekst Erik Stroosma Beeld Revnext en Shutterstock
Cybersecurityadviseur Anouk Vos pleit voor meer openheid
”Bestrijden cybercrime mag
ook leuk zijn”
Hoewel de nieuwste
ontwikkelingen op het vlak
van bijvoorbeeld spoofing
zeer verontrustend zijn,
pleit Anouk Vos juist voor
wat meer luchtigheid bij het
bestrijden van cybercrime.
Ook vindt de strategisch
cybersecurityadviseur van
Revnext dat we milder
moeten zijn voor bedrijven
die bekendmaken slachtoffer
te zijn van digitale misdaad.
“Juist openheid en kennisdeling
zijn belangrijke wapens bij het
bestrijden van cybercrime.”
ijk”, zegt Anouk Vos terwijl ze
“Khaar telefoon tevoorschijn haalt.
“Dit heeft een van onze IT-specialisten net
gemaakt.” Ze laat een schokkend filmpje
zien waarin ze aangeeft ontvoerd te zijn en
pas vrijkomt als er losgeld is betaald. De
stem in de video klinkt precies hetzelfde als
die van Vos. Doordat de bewegingen niet
volledig naturel lijken, overtuigt het beeld
6 TRANSPORT
& LOGISTIEK
niet helemaal, maar dat maakt het filmpje
niet minder indrukwekkend.
“Dit is vrij snel gemaakt voor een
presentatie, om te laten zien wat er
mogelijk is”, geeft ze aan. “Met wat meer
tijd is het nog veel ‘echter’ te maken dan
dit. Bovendien wordt die technologie
steeds verder doorontwikkeld. Inmiddels
heb je maar heel weinig beeld en audio
nodig, een paar seconden, om een heel
realistische deepfake-video te kunnen
maken voor spoofing-doeleinden (bij
spoofing nemen criminelen de identiteit van
iemand anders aan, red.). Het daarvoor
benodigde beeld en geluidsmateriaal is
ook nog eens gratis en voor iedereen
beschikbaar op websites van bedrijven,
YouTube, social media en voicemails. Een

Gitzwart beeld
Eigenlijk is een interview met Anouk Vos
1
beginnen met een angstaanjagend beeld,
niet helemaal gepast. Haar aanpak, en
die van haar collega’s, is anders dan wat
doorgaans gebruikelijk is bij cybersecurity.
“Vaak wordt een gitzwart beeld geschetst
en komt er stortvloed aan gevaren voorbij,
waardoor directies volledig in de stress
schieten. Nu is cybercrime natuurlijk een
groot probleem en is het heel belangrijk
dat bedrijven en organisaties zich bewust
zijn van de gevaren, maar je kunt er op
verschillende manieren mee omgaan.”
“Je kun het slechts zien als een
kostenpost, vanwege alle ingekochte
beveiligingsmaatregelen, of als iets waar
je zelf ook wat aan kan doen. Het kan
onderdeel zijn van de bedrijfsstrategie. Wij
kiezen voor dat laatste en laten daarbij
onder meer zien dat cybercrime bestrijden
ook leuk kan zijn. Dat je er lol bij kunt
hebben, zonder dat dit ook maar iets afdoet
1. Strategisch cybersecurityadviseur Anouk Vos:
“Bij het bestrijden van cybercrime kun je best
lol hebben, zonder dat het iets afdoet aan de
effectiviteit.”
aan de effectiviteit. Sterker nog, door er zelf
op die manier mee aan de slag te gaan,
bereik je in mijn visie qua beveiliging meer,
Als Vos over ‘ons’ en ‘wij’ spreekt,
dan als je álles in handen legt van een
heeft ze het over het team van Revnext. Bij
gespecialiseerd beveiligingsbedrijf.”
dit strategisch adviesbureau in Rotterdam
Lol beleven
“Hoe je dat doet”, vraagt Vos, “lol beleven
draait alles om consultancy en hightech.
Volgens de eigen omschrijving biedt het
bureau strategische expertise op het gebied
aan het bestrijden van cybercrime? Nou,
van cybersecurity, forensica, transport en
bijvoorbeeld door je eigen bedrijf te hacken.
logistiek, schone technologie (cleantech),
Wij verzorgen sessies waarbij je op de stoel
digitale zorg (e-health) en privacy.
van een hacker gaat zitten en op zoek gaat
Samen met strategieconsultants Steven
“Je hoeft allang geen
‘nerd’ meer te zijn om
een ransomewareaanval
op te zetten”
Djohan en Robert Kok richtte Vos Revnext
in 2016 op. “Dat was in de tijd dat hightechonderwerpen,
zoals cybercrime, steeds meer
in de boardroom terechtkwamen. Daardoor
ontstond er behoefte aan strategische
adviseurs met kennis van hightech.”
video online zetten van bijvoorbeeld een
bedrijfsjubileum, met een toespraak van
naar de zwakke plekken in je organisatie. Niet
alleen die in de IT-omgeving, maar ook die van
Web War I
De consultants van Revnext adviseren
de directeur, wordt zo opeens een heel
de processen, procedures en bedrijfscultuur.
overheden, beursgenoteerde bedrijven
ander verhaal. Wat wij onder meer doen,
Het is eigenlijk net als bij bijvoorbeeld angst
en ngo’s, en doen dat onder andere
is bovenop dat soort ontwikkelingen zitten
voor honden. Je kan proberen die zoveel
voor gemeente Rotterdam, Microsoft,
en het topmanagement van bedrijven en
mogelijk te mijden en je daartegen te
RAI Vereniging, Tesla en TNO. Vos is
organisaties adviseren hoe zij daar het beste
be schermen, maar door het onderwerp op
cybersecurity en innovation lead bij
mee kunnen omgaan enhoe ze zich ertegen
kunnen verweren.”
te zoeken en te leren hoe honden denken en
reageren, kom je uiteindelijk veel verder.”
het bureau. Voordat ze mede Revnext
begon, werkte ze als strategisch
>>
7

REGISTREER GRATIS
UW BEZOEK
LET’S CONNECT
TO YOUR GOAL
Wij zijn gespecialiseerd in het inrichten en optimaliseren van de logistiek in magazijnen en distributiecentra;
vanaf de plaatsing van magazijnstellingen tot en met magazijnsoftware, magazijnautomatisering en robotisering.
Naast een breed spectrum aan magazijn- en transportsystemen, hebben wij alle expertise in huis.
Zo analyseren we bestaande processen, leggen we potentialen bloot en ontwikkelen we geoptimaliseerde
strategieën. Ook voor uw toekomstige eisen. En dat allemaal op basis van uw individuele behoeften.
Let’s get CONNECTED tijdens ICT & Logistiek. Kom naar onze stand voor een vrijblijvend advies.
We staan voor u klaar.
ICT & Logistiek
Jaarbeurs Utrecht | 8 en 9 november
04.A097 & 04.A100 | Meld je gratis aan

“Wij verzorgen sessies
waarbij je op de stoel
van een hacker gaat
zitten”
cybersecurityadviseur voor onder meer
de ministeries van Buitenlandse Zaken
en Defensie en voor het Nationaal Cyber
Security Centrum.
“Omdat ik diplomaat wilde worden,
ben ik internationale betrekkingen en
ontwikkelingsstudies gaan studeren”, legt
ze uit. “Daarvoor volgde ik een stage bij
de Directie Veiligheid en Bestuur van het
ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat was
in 2007. In dat jaar werd Estland wekenlang
geteisterd door grootschalige gecoördineerde
cyberaanvallen. De aanleiding was
onenigheid met Rusland over de verplaatsing
van een oorlogsmonument.”
Estland was toen het meest
gedigitaliseerde land van de wereld. “De
impact van die aanvallen was daardoor
enorm groot. Deze gebeurtenis staat dan ook
bekend als Web War I. Het was wel duidelijk
waar die aanvallen vandaan kwamen, maar
de Russische overheid ontkende er iets mee
te maken te hebben.”
Bewijzen dat dit wel zo was, was heel
moeilijk. “Je wordt dus aangevallen op een
manier die net zoveel, of misschien nog
wel meer, schade aanricht als bommen,
maar door een aanvaller die nauwelijks
met zekerheid te identificeren is. Het stelde
partijen als de NAVO voor de vraag hoe
ze daarmee om moesten gaan. Het was
iets helemaal nieuws en ik vond het heel
fascinerend en het triggerde mijn interesse in
cybercrime, cybersecurity en cyberdefense.”
Ransomeware en risico’s
Die fascinatie leidde uiteindelijk tot het medeoprichten
van Revnext. Een van de markten
waarop het bureau zich richt is transport en
logistiek. We vragen aan Vos wat de grootste
gevaren voor die sector vormen als het om
cybercrime gaat. “Ransomeware en alle
andere vormen van digitale fraude waarmee
bij bedrijven geld ontfutseld kan worden.
Ceo-fraude bijvoorbeeld. Daarbij doen
criminelen zich voor als de directeur en geven
opdracht tot het overmaken van een groot
geldbedrag naar een valse bankrekening.
Tot nu toe gebeurde dat vooral per e-mail,
maar met het vorderen van kloontechnieken
kan dat, zoals ik liet zien, ook met beeld en
geluid.”
Digitaal activisme
Daarnaast speelt logistiek een vitale rol in de
samenleving en economie. “Dat maakt het
een potentieel doelwit voor digitale spionage
en sabotage en digitaal activisme. Bedrijven
in bijvoorbeeld de Rotterdamse haven en op
Schiphol zullen daar uiteraard eerder mee
te maken hebben dan ondernemingen die
buiten dat soort mainports zitten.”
Als het gaat om ransomeware en
andere vormen van cybercrime waarbij
geld aftroggelen de motivatie is, lopen alle
bedrijven risico. “En met de steeds verder
toenemende digitalisering worden die risico’s
alleen maar groter. Vrachtwagens zijn rijdende
computers geworden, in laadinfrastructuur
zijn computers ingebouwd, in veel machines
en voertuigen van warehouses ook,
planningssystemen zijn gedigitaliseerd en
alles is verbonden met het internet.”
Reputatieschade
“Je daar voor 100% tegen beschermen
is helaas onmogelijk. Desondanks is er
veel dat je wel kunt doen om de risico’s te
minimaliseren. Daarbij kiezen wij voor een
aanpak die globaal bestaat uit het bevorderen
van de weerbaarheid, het opstellen van een
cybersecuritybeleid en het voorbereiden op
de vraagstukken van morgen op dit vlak.”
TLN maakte vorig jaar bekend dat
ongeveer 40% van de bedrijven in het
transport en de logistiek te maken heeft
gehad met cyberaanvallen. Vos noemt dit
een plausibel aantal. “Dat zou weleens heel
reëel kunnen zijn. Ik zeg ‘zou’, want vanwege
het ontbreken van harde cijfers weet ik
het niet zeker. De aangiftebereidheid van
bedrijven die slachtoffer zijn van hacks en
cyberaanvallen is laag. Dat heeft voornamelijk
met reputatieschade te maken.”
Organisaties die hun datalekken
wél bekendmaakten, kunnen daarover
meepraten. “Over het algemeen word je
dan met de grond gelijk gemaakt omdat je
je zaken blijkbaar niet voor elkaar had. Maar
uiteindelijk kan iedereen dit overkomen.
Er hoeft maar één medewerker niet goed
op te letten en het kan al raak zijn. Ik vind
daardoor dat we mild moeten zijn voor
bedrijven die dit overkomt. Transparantie is
juist een belangrijk wapen bij de bestrijding
van cybercrime. Door mild te zijn voor
getroffen bedrijven, stimuleer je openheid en
komt er veel meer informatie vrij.”
“Met die gegevens kunnen we het
cybercriminelen vervolgens een stuk
moeilijker maken. En dat is nodig ook,
want alle trends wijzen erop dat cybercrime
toeneemt. Dat is ook niet zo vreemd
als je bedenkt dat de drempel voor die
vorm van criminaliteit steeds lager wordt.
Alle benodigde tools zijn vrij eenvoudig
beschikbaar. Je hoeft allang geen ‘nerd’
meer te zijn om een ransomeware-aanval op
te zetten.”
De toename van cybercriminaliteit
heeft onder meer tot gevolg dat Revnext
groter wordt. Vos: “Om verdere groei goed
op te kunnen vangen en te faciliteren
zijn we dit jaar samengegaan met
onderzoeksbureau Panteia, waarmee we al
veel samenwerkten.”
9

Aandocken
Tekst Ingrid Damen Beeld Rabelink
Transport & Logistiek
dockt aan bij:
Wie: Harald Smook
Bedrijf: Rabelink Logistics in Wehl
Functie: Division Manager
Transport
“Aanschaf elektrische
voertuigen is het minste van
In de serie Aandocken dockt Transport & Logistiek aan bij iemand in de sector. Hem of
haar wordt gevraagd naar zijn of haar drijfveren. Deze keer Harald Smook, Division Manager
Transport bij Rabelink Logistics in Wehl. “Het zou goed zijn als transportbedrijven meer
onderling vertrouwen zouden hebben.”
Hoe bent u in de sector terecht
gekomen en wat vindt u daar leuk en
uitdagend aan?
“Nou, dat is via allerlei omzwervingen
gebeurd. Ik begon op de Lagere
Detailhandelsschool in Zwolle, en daarna
deed ik een opleiding bij een voorloper van
de Sociale Academie (richting Arbeids- en
Personeelswerk). Ik was zoekende, onder
meer omdat mijn vader vlak daarvoor was
overleden. Maar deze opleiding kon mijn
interesse niet wekken. Daarom ging ik mijn
geluk beproeven bij het Korps Mariniers. Tot
grote ontevredenheid van mijn moeder, die
in die periode was aangesloten bij de Rooie
Vrouwen van de PvdA. Maar ik vond daar
wat op dat moment goed voor mij was:
structuur.
Toen ik uit dienst kwam, vond ik een
baantje bij Ahold. Daar ben ik gestart bij
het retourencentrum (de lopende band
emballage, allerlei kratten, roltcontainers,
aardappelcontainers en papier gingen terug
naar de leverancier, eventueel gereinigd). In
25 jaar heb ik veel afdelingen gezien binnen
Ahold. Uiteindelijk ben ik weer terecht
gekomen bij het retourencentrum. Totdat
Kuehne+Nagel de activiteiten overnam van
Ahold. Kuehne+Nagel vroeg of ik naar dit
bedrijf wilde overstappen en dat deed ik.
Na een tijdje ging ik me vervelen en zeiden
ze tegen mij: ‘Het bedrijf zoekt nog een
transportmanager in Utrecht. Misschien is
dat iets voor jou?’
In die tijd kon je nog in een uur van
Zwolle naar Utrecht rijden (ik woon nog
10 TRANSPORT
& LOGISTIEK
steeds vlakbij Zwolle) en ik heb de baan
geaccepteerd. Mijn focus in Utrecht lag
op fast-moving consumer goods, eerst
in de regio Utrecht en vervolgens in heel
Nederland. Het werd steeds interessanter.
Vervolgens kwam ook Schiphol erbij.
Dat was een hele boeiende tijd! Steeds als
ik op de luchthaven kwam, overviel me weer
een vakantiegevoel. De bedoeling was om
ons transport vanaf de luchthaven samen te
voegen met dat van de rest van Nederland.
Op dat moment was de luchthaven namelijk
een aparte divisie. Maar voor het lossen van
een vrachtvliegtuig heb je een lowdecker
nodig. Dat wil niet met een standaard
trailer, dan heb je een hoogteprobleem. De
laadklep van een ‘gewone’ vrachtwagen is
namelijk te hoog, daar kun je geen vliegtuig
mee lossen. En aan de andere kant kun
je een lowdecker niet inzetten voor het
laden en lossen van warehouses. Dus die
integratieplannen gingen niet door. Maar het
was wel een erg leuk en leerzaam jaar.
Ondertussen was ik vaak weg van
huis. Dat begon me op te breken. Een
baan dichter in de buurt leek me daarom
een goed idee. Even later kreeg ik via een
recruiter een functie bij Rotra in Doesburg
aangeboden. Ideaal. Wel was het bizar
dat Kuehne+Nagel de transportactiviteiten
van Rotra enige tijd later overnam. Ik was
“Ik zou graag meer
vrouwen achter het
stuur willen zien”
opnieuw in dienst bij Kuehne-Nagel!
Op mijn 56e besloot ik te gaan
solliciteren. Dat was voor het eerst in
mijn leven. Ik werd tot dat moment altijd
gevraagd of ik mee wilde, of ergens een rol
in wilde gaan spelen. Nu was het anders, en
dat was vreemd voor mij. Nu werk ik iedere
dag met plezier bij Rabelink.”
Welke ontwikkelingen vindt u
belangrijk?
“Daar hoef ik niet lang over na te denken:
duurzaamheid. Ik heb samen met allerlei
concullega’s met de pilot Zero Emission
Transport Academy meegedaan, die TLN dit
voorjaar organiseerde. Toen is mij duidelijk
geworden dat de aanschaf van elektrische
voertuigen het minste van je problemen
is. De beschikbaarheid van stroom, daar
gaat het om. Wij hebben zonnepanelen,
maar ik zie nog geen mogelijkheden om
elektriciteit op te slaan die ik nodig heb om
ons wagenpark te kunnen voorzien. Met
een container vol batterijen kun je slechts
twee vrachtwagens opladen, dus ga maar
na. We onderzoeken nu wat wel haalbaar
is. We krijgen onze eerste elektrische
vrachtwagen in november, daarmee kunnen
we pionieren.
De actieradius van elektrisch rijden
vind ik een interessant punt. Wij maken
namelijk veel stops, waarbij we ook de
laadklep gebruiken. En wat betekent het
als je tegenwind hebt of als de temperatuur
daalt? We hebben aan onze chauffeurs
gevraagd wie er belangstelling heeft om

je problemen”
elektrisch rijden te ontwikkelen. Er zijn
genoeg chauffeurs die hierin mee willen
helpen.
Die milieuzones (toekomstig zeroemissie
zones) zijn ook een thema. Ik
heb meegemaakt dat een collega bij een
adres in Amsterdam aankwam, die niet
in zo’n mileuzone lag. Daar kreeg hij te
horen: rijd maar even naar de achterzijde
van het pand. Blijkt dat gedeelte wel in de
milieuzone te liggen, met als gevolg dat wij
een fikse boete kregen.
Personeel vinden is ook belangrijk,
alhoewel het hier bij Rabelink momenteel
aardig goed gaat. We hebben gelukkig
veel BBL’ers die doorstromen naar ons
bedrijf. Dat gaat niet vanzelf: we bezoeken
regelmatig scholen en laten ons op
verschillende meetings zien. Maar het is
lastig, want we zijn 24/7 aan het werk!
Terwijl dat ook weer mogelijkheden biedt.
Als je late dienst hebt, kun je bijvoorbeeld
je kinderen naar school brengen. Dat heb ik
ook vaak gedaan.
Verder zou ik graag meer vrouwen
achter het stuur willen zien. Met de juiste
hulpmiddelen, zoals elektrische kooiapen,
moet dat toch kunnen? Maar we hebben
momenteel slechts drie chauffeuses.
Helaas.”
Wat zou u graag veranderd zien in de
sector?
“Meer bewustzijn bij de eindconsument
zou een goed idee zijn. Die krijgt morgen
geleverd wat hij vandaag bestelt. Dat zorgt
ervoor dat wij sneller moeten werken. Dat
kan betekenen dat we minder ladingen
kunnen combineren en met een halfvolle
trailer gaan rijden, terwijl de snelle levering
in veel gevallen helemaal niet nodig is.
Het scheelt behoorlijk in de kosten en de
uitstoot van CO 2
.
Meer onderling vertrouwen tussen
transportbedrijven zou ook goed zijn. In mijn
tijd bij Kuehne+Nagel keek een bedrijf mee
naar de planning van meerdere bedrijven
om ladingen te combineren, vooral bij Full
Truck Load-ladingen. Dat werkt! Maar
inmiddels trekken veel bedrijven zich terug
en gaat iedereen weer binnen zijn eigen
planning aan het werk.
Verder ben ik er voorstander van dat
chauffeurs langzaam afbouwen aan het
einde van hun carrière. Door bijvoorbeeld
een dag minder te gaan rijden vanaf hun
60e. Dan groeien ze langzaam naar hun
pensioen toe. Ik heb meerdere echtgenotes
aan de telefoon gehad die informeerden of
hun gepensioneerde man een paar daagjes
terug kon komen, omdat het thuis niet zo
goed verliep. Mijn antwoord is in de meeste
gevallen ja.”
Wat is een hobby of leuke bezigheid
buiten het werk?
“Als ik tijd heb, mag ik graag
mountainbiken/wielrennen, maar momenteel
ben ik veel aan het klussen in het huis van
mijn zoon. Als dat voorbij is, ga ik thuis aan
de slag. Verder doe ik niets liever dan zitten
lezen op een zondag. Ik lees fictie, non fictie
en actiethrillers, heerlijk. “En met voetbal
heb ik niet heel veel, wielrennen is mijn
grote hobby.”
11

Meer dan 20 jaar
hét complete TMS voor
wegtransport
VAN DE TOEKOMST
SaaS, dus klikken en draaien maar
Jaarbeurs Utrecht 8 & 9 november
Bezoek de gratis inspiratiesessie Winstgevend ondernemen in het wegvervoer
Theater Digitale Transformatie of bezoek ons bij stand 03.C060.
mendrix.nl/TL
Bezoek ons op de ICT & Logistiek beurs!
8 & 9 November 2023 | U vindt ons in hal 03, stand A056
Expediteur Transport
Depot Aanlevering
Ontvanger
Controle over uw volledige Supply Chain
Alles uit een hand, boordcomputer & TMS
Het meest flexibele vragenpad
Meer dan 25.000 variabelen
Aanpassen zonder programmeren
www.tislog.nl

ICT
Tekst en beeld Ingrid Damen
Smart tacho 2 inmiddels voldoende verkrijgbaar
Problemen zijn verleden tijd
Het tekort aan smart
tachografen 2 is sinds kort uit
de wereld. “Inmiddels hebben
we er zelfs op voorraad”,
vertelt kwaliteitsmanager
Gerard Baegen van CASU
Utrecht. “Wij kunnen dealers,
tachograafwerkplaatsen en
transportbedrijven die hun
eigen onderhoud plegen, nu goed
beleveren.” De smart tacho
2 is verplicht als het voertuig
vanaf 21 augustus nieuw wordt
geregistreerd.
Tachograaffabrikanten zijn eerst gaan
leveren aan DAF, SCANIA et cetera. “Ik
heb gehoord dat er bij fabrikanten tekorten
waren van 3.000 tachografen versie 2. Maar
die tijd is nu gelukkig voorbij.” Het bedrijf in
Utrecht is importeur van Stoneridge, maar
levert ook VDO. Over een poosje komt er
mogelijk een derde merk, Intellic, bij.
Augustus was niet rooskleurig. Toen
ontving CASU slechts 24 exemplaren van
Stoneridge. En dat terwijl de smart tacho
2 vanaf 21 augustus ook bij een bestaand
voertuig verplicht is als de oudere versie
kapot gaat. “Daarnaast zijn er ombouwers die
langere tijd geleden een voertuig aangeleverd
kregen om deze om te bouwen naar
bijvoorbeeld touringcar of vuilnisauto. Die is
dan uitgerust met een smart tacho 1. Ook die
moet dan worden vervangen”, zegt Baegen.
Wat zouden de voordelen zijn van de
smart tacho 2?
“De gedachte van de EU is dat die het
rijden veiliger maakt, en dat het helpt tegen
uitbuiting. Zo registreert het apparaat
automatisch dat je een grens over gaat. Ook
zou de tachograaf trucjes om het apparaat te
manipuleren, kunnen voorkómen.”
De smart 1 functioneert met twee
‘snelheidssignalen’: allereerst een
bewegingssensor in de versnellingsbak die de
snelheid ten opzichte van de weg registreert.
Deze bewegingssensor moet bij elke
kalibratie herleidbaar verzegeld worden. Als
tweede signaal wordt het Global Navigation
Satelite System (GNSS) gebruikt.
“Bij de smart 2 is daar een derde
signaal bij gekomen’, vertelt Baegen: “In
de tachograaf zit een sensor die beweging
registreert. Ook hier zullen mensen wel
weer wat verzinnen om deze tachograaf te
kunnen beïnvloeden. Er kan namelijk sprake
zijn van behoorlijk economisch gewin en het
geeft veel personen een prettig gevoel om
ondeugend te zijn.”
Wat is opvallend?
“Bijzonder is dat je nu kunt achterhalen welke
kaarten er in de tachograaf hebben gezeten.
Dat is een hulpmiddel voor oom agent. Het
komt namelijk regelmatig voor dat chauffeurs
met passen van een andere persoon de weg
op gaan. Bij een controle komt dat dan naar
voren. Maar de pakkans is best klein. De
Inspectie voor Leefomgeving en Transport
heeft namelijk niet enorm veel capaciteit.
Daarom zetten ze nu in op data-analyse
en dat is jammer, want daardoor worden
Nederlandse bedrijven vaker onder de loep
genomen dan buitenlandse.”
Hoe vaak worden de tachografen
gecontroleerd?
“Ook de nieuwe exemplaren versie 2
moeten eens per twee jaar worden
gekalibreerd. Hierbij wordt de tachograaf
helemaal opnieuw ingeregeld. De W- en
L-factor worden bepaald en daarna in de
tachograaf geprogrammeerd, zodat snelheid
en afgelegde weg weer correct worden
geregistreerd. Verder wordt de installatie
op eventuele manipulatie onderzocht, zoals
de communicatie tussen de sensor in de
versnellingsbak en de tachograaf zelf.
De W-factor is afhankelijk van de omtrek
van het wiel. Er ontstaat een afwijking als
de banden slijten. Dat is de reden waarom
sommigen de tachograaf juist laten kalibreren
met exemplaren die nog net mogen. Als ze
er vervolgens nieuwe onder leggen, behalen
ze zo’n 2% winst en kunnen de auto’s iets
harder rijden. Het is eigenlijk de bedoeling om
te kalibreren met de juiste banden onder de
vrachtwagen.”
Komen jullie tijdens de kalibratie wel
eens wat tegen?
“Ja, soms zie je ingenieuze apparaten die
de smart tacho manipuleren. Er zijn zelfs
softwarematig gemanipuleerde tachografen
aangetroffen. Die moeten wij dan verwijderen
en dat gaat niet altijd heel gemakkelijk.
Chauffeurs zijn daar niet altijd heel blij mee.”
Gerard Baegen naast een kast met tachografen
uit de geschiedenis.
13

ICT
Tekst Ingrid Damen Beeld Ingrid Damen en Van Uden Bekx
Connected Transport Corridors bieden steeds meer mogelijkheden
In het kielzog van de politie
Zeker in de spits is het vaak
vechten om een stukje weg.
Dan zwermen motoren, auto’s,
fietsers, voetgangers, bussen en
vrachtwagens om elkaar heen
om zo snel mogelijk ergens te
komen. Maar voor ambulances
is het anders. Zodra zij opdagen,
springen slimme verkeerslichten
direct op groen. Die techniek,
Connected Transport Corridors
(CTC), biedt ook mogelijkheden
voor de transportsector.
De rechten die vrachtwagens krijgen
zijn minder uitgebreid dan die van
ambulances en politie. Deze diensten
krijgen onvoorwaardelijke prioriteit, want
in hun geval kan het gaan om leven of
dood. “Maar je kunt je voorstellen dat we
wel dezelfde technieken gebruiken. Denk
alleen al aan snellere doorstroming van
zwaar transport met begeleidingsvoertuigen
en vrachtwagens met gevaarlijke stoffen
zoals uranium. Niet in de centra, want
daar hoeven ze sowieso niet te zijn,
maar op de ringwegen.” Dit vertelt Twan
Goossens (foto), bestuurslid van DALTI,
branchevereniging voor ICT-leveranciers in
het transport (en oprichter van Mobicoach),
onder het genot van een kop koffie.
Branchevereniging DALTI zet zich
in voor standaardisatie. Het idee is dat
fleetmanagementsystemen van leden
kunnen samenwerken met die van
concullega’s. ‘Wat heeft je klant aan
jouw software als deze niet integreert
met systemen voor aansluitende
bedrijfsprocessen?’ schrijft DALTI op haar
site. “Vergelijk het met de bankenwereld”,
verduidelijkt Goossens. “iDEAL is een mooi
14 TRANSPORT
& LOGISTIEK
voorbeeld. Dat online betaalmiddel is een
vliegwiel geworden. Een bank zou buiten
spel staan als ze iDEAL niet zou gebruiken.”
Intelligente wegen
Samen met collega Logi-App heeft
Mobicoach een standaard interface voor
Connected Transport Corridors (CTC)
ontwikkeld. Innovatief mobliteitsprogramma
SmartwayZ, dat als doel heeft om de wegen
in ons hele land intelligent te maken, vroeg
de twee bedrijven om een voortrekkersrol
te vervullen hiervoor. SmartwayZ is een
initiatief van ruim 200 partners: onder
andere het ministerie van Infrastructuur en
CTC-pakketten
ICT-bedrijven in het transport kunnen
hun eigen fleetmanagementsysteem
gebruiken voor CTC, op basis van
het ontwikkelde standaard interface.
“Ik verwacht dat de verschillende
aanbieders met een eigen pakket
zullen komen. Dat kan variëren van
een beperkt tot een heel uitgebreid
aanbod”, zegt DALTI-bestuurslid Twan
Goossens.
Zie www.connectedtransport.nl
Waterstaat, Rijkswaterstaat, de provincies
Noord-Brabant en Limburg, gemeenten,

Uitgeruste chauffeurs en
snellere ritten
Van Uden Bekx Transport in Beek
en Donk wil vol aan de bak met
CTC. De transporteur draaide met
vier vrachtwagens mee met een
test van een half jaar, en die leverde
veel voordelen op. Daarom heeft de
transporteur onlangs een subsidieaanvraag
gedaan voor 30 auto’s,
die voornamelijk Noord-Brabant en
Limburg als werkgebied hebben.
Het transportbedrijf is gevestigd
aan de provinciale weg N279. De
verkeerslichten in de buurt zijn
allemaal slim, en verbonden met
de software in de vrachtwagens.
Op de boordcomputer is dan ook
te zien wat het verkeerslicht gaat
doen. Wordt het groen, en zo ja,
over hoeveel seconden? Algemeen
directeur Wilbert van Uden: “Dan
kan de chauffeur de vrachtwagen
bijvoorbeeld laten uitrollen. Of de
chauffeur krijgt de melding dat het
licht op rood blijft.” Hij roemt ook de
grotere veiligheid als gevolg van CTC
op de boordcomputer, vanwege de
filemeldingen en waarschuwingen bij
ongelukken bijvoorbeeld.
Aan het systeem is een slimme
bandenspanningsmeter verbonden,
een sensor in de weg die vlakbij het
bedrijf zit. “Daarmee kun je zien of
de bandenspanning goed is. Met de
juiste spanning rijden is veiliger.”
Van Uden somt meer voordelen
op: “De ritten kosten minder tijd,
de remmen en de banden van de
vrachtwagens slijten minder snel en
we verbruiken minder diesel en LNG.
En nog belangrijker: de chauffeurs zijn
veiliger en voelen zich na een werkdag
meer uitgerust.”
bedrijven en kennisinstellingen.
En Goossens ziet een mooie toekomst
als hij de mogelijkheden van CTC op zijn
netvlies heeft. Want die zijn talrijk en er
komen er steeds bij. “De basis ligt er nu.
Diverse systemen communiceren met
elkaar. Nu kan er meer informatie overheen.
Zo kunnen we op het beeldscherm in
de vrachtwagen de rijbanen tonen van
de snelweg waar de chauffeur zich op
bevindt. Dat zijn er bijvoorbeeld drie. Als
de rechterbaan is afgesloten, zie je daarop
een rood kruis; elk matrixbord is namelijk
verbonden met het dashboard. Verder is
ieder verkeersbord gekoppeld, zodat de
maximum snelheid voor de vrachtwagen
eveneens steeds zichtbaar is.”
Pech
Het is daarnaast mogelijk om de chauffeur
te laten weten dat er in de buurt een
pechgeval staat. Die informatie komt binnen
via cloudservice providers. “De politie,
wegbeheerders en Rijkswaterstaat filteren
de gegevens en bieden de thema’s aan
die interessant zijn voor mensen achter het
stuur.”
Informatie over de toegankelijkheid van
binnensteden zal ook op deze manier gaan
worden gedeeld, denkt hij. “Gemeenten
zullen via CTC aangeven welke paaltjes
tussen welke tijdstippen de grond in zakken
om vrachtwagens door te laten. Ook als dat
eenmalig anders is.” Als dit werkelijkheid
wordt, hoeven transportbedrijven niet
meer een dag van tevoren hun kenteken
in te voeren in een systeem om dat gebied
binnen te kunnen.
De kartrekker van CTC denkt voor
de toekomst ook aan communicatie
met spoorwegovergangen. Verder
kunnen terminals en havens bijvoorbeeld
berichten sturen aan berijders als het
op een bepaald moment erg druk is. En
reserveringen van parkeerplaatsen voor
overnachtingen via CTC zitten in de pijplijn.
Voetje sturen
Resultaat: de chauffeur beschikt over
meer informatie. “Diegene ziet bijvoorbeeld
op het beeldscherm over hoeveel
seconden dat verkeerslicht groen wordt
en kan op basis daarvan zijn of haar
voetje sturen”, schetst Goossens. En als
flexibele verkeerslichten eerder groen
worden, scheelt het tijd. Doordat de
chauffeur verder minder vaak hoeft te
remmen, verbruikt de vrachtwagen minder
brandstof. Dat scheelt ook CO 2
-uitstoot
en de banden gaan langer mee. De
verkeersveiligheid neemt eveneens toe.
Daarnaast heeft de chauffeur minder
last van irritatie en de lading komt eerder
op de bestemming! Met CTC tot slot is
het mogelijk om de controleur digitaal te
informeren.
Subsidiemogelijkheden
Via SmartwayZ kunnen transportbedrijven subsidie aanvragen voor Connected
Transport. Het bedrag is 70 euro per voertuig. Het is mogelijk om een
tegemoetkoming aan te vragen tot 14 december 2023. Voorwaarde is wel dat de
transporteur in Noord-Brabant of Limburg gevestigd is, of daar veel rijdt.
Ga naar https://www.smartwayz.nl/nl/smart-logistics/slimme-toepassingen-transport/
ontdek-connected-transport/#cta-final-footer.
15

CHAUFFEURS
NODIG?
STL werkt voor jou!
Maak gebruik van de 75% subsidie om eigen mensen
door te laten stromen.
stl.nl/ikzoekvrachtwagenchauffeurs

Transparantie is eenvoudig!
TrailerConnect ® Data Management Center
Toegang tot alle belangrijke realtime zichtbaarheid en businessplatforms
maken het TrailerConnect ® Data Management Center van Schmitz Cargobull
tot het controlecentrum voor de gecontroleerde uitwisseling van gegevens en
zorgen voor een transparante supply chain tussen expediteurs en hun verladers.
Zo werkt veilige gegevensoverdracht!
schmitz.cargobull.com/data-management-center

Centric Supply Chain Solutions
Een toekomstbestendig
warehouse met een
geavanceerd WMS
Eén van de belangrijkste uitdagingen op dit moment in
warehouses is personeelstekort. Deze uitdaging kun je
aangaan met de juiste combinatie van een geavanceerd
Warehouse Management Systeem (WMS) en robotisering
met slimme technologieën.
Het WMS zorgt voor efficiënte aansturing van personeel
en maximaliseert de productiviteit, terwijl robots en
automatisering repetitieve taken overnemen en zo de
werkdruk verlichten.
Wil je meer weten over dit
onderwerp? Ontmoet ons dan
tijdens ICT & Logistiek 2023
(standnummer 03.A059) op 8 en
9 november in de Jaarbeurs te
Utrecht.
Meld je hier aan via de QR code:
Every mile with a
small footprint
is a big mile
Get future-proof insights
into your carbon emissions
Visit us at
ICT & LOGISTIEK
8 & 9 November
Jaarbeurs Utrecht
booth 03.D080
bigmile.eco
Advertentie-BigMile-204x131mm.indd 1 09-10-2341 11:27

Column Cuno Vat
Beeld Christiaan Krouwels
Security en persoonlijk
contact hand in hand
De steeds maar groeiende rol van ICT in ons dagelijkse–business-leven, maakt ook
het belang van security steeds groter. Van phishing via malware naar het helemaal
platleggen van netwerken -en dus bedrijven- de hoeveelheid bedreigingen is aanzienlijk
en de impact ervan enorm. Om de bad guys voor te zijn, maken de good guys steeds
nieuwe beveiligingsplannen. Beveiligingssoftware, wachtwoordprotocollen en pentesten zijn
onderdeel van een veilige omgeving geworden. En zorgen ervoor dat informatie en fysieke
goederen zich veilig over de wereld kunnen blijven verplaatsen.
Maar het vak van expediteur blijft ook gewoon nog steeds gebaseerd op persoonlijk
contact. Mensen maken de business. Die vinden creatieve oplossingen, doen onverwachte
dingen. En dat verdraagt zich soms lastig met protocollen en procedures. ‘Klantgericht zijn’
betekent vaak iets extra’s doen, juist buiten de standaard om. Net dat stapje extra zetten,
maakt in ons vak het cruciale verschil. Tegelijkertijd is er de begrijpelijke drang en dwang om
de hele omgeving veiliger te maken en dus vaak te organiseren en standaardiseren.
Dit is een van de vragen waar onze sector voortdurend nieuwe antwoorden op moet vinden.
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de flexibiliteit van de supply chains overeind blijft, zonder
afbreuk te doen aan de fysieke en digitale security? Hoe houden we het persoonlijke in
stand, zonder de veiligheid in gevaar te brengen? Hoe kunnen we het beste van de twee
werelden combineren?
Slimme pasjes, heldere toegangscodes en AI-ondersteunde biometrie, al deze
IT-maatregelen spelen een belangrijke rol in het creëren van veilige goederenstromen.
Maar op deze plek zet ik ook graag de menselijke rol in het zonnetje. Ken je klanten, en
onderhoud die relaties met persoonlijk contact. Verdiep je in hun manier van werken en
hoe zij binnen hun bedrijf de dingen doen. Dergelijke kennis vergroot de kans op proactief
handelen, want ook in onze sector is voorkomen beter dan genezen.
En ken ook je eigen collega’s, ken hun sterke en zwakke punten. Datadiefstal en
phishing-hacks komen vaak door het gedrag van eigen medewerkers, al dan niet bewust.
Persoonlijk contact maakt dat we beter in staat zijn de zwakke plekken proactief te
identificeren.
Ik denk echt dat persoonlijk contact de basis blijft voor succes in onze sector. Mensen
blijven zaken doen met mensen. Natuurlijk ondersteund door veiligheidscamera’s en
toegangspassen en wachtwoordprotocollen. Maar het zijn onze klanten en onze collega’s
die het verschil zullen maken. Ook in de toekomst.
Cuno Vat is ceo bij Neele-Vat Logistics
19

ICT
Tekst en Beeld Ruud van Roosmalen
Docent ICT & Logistiek Jan van Elderen
“Alleen data driven
organisaties zullen overleven”
Wie het over logistiek heeft,
heeft het ook over IT. Want
logistiek en IT zijn tegenwoordig
onlosmakelijk met elkaar
verbonden. Maar wat zijn
momenteel de trends op logistiek
IT-gebied en waar gaat het qua
technologie naartoe? Jan van
Elderen, docent ICT en Logistiek
aan Breda University of Applied
Sciences (BUas): “Hét buzzword
van dit moment is zonder enige
twijfel Artificial Intelligence.”
Momenteel staat het digitaliseren van
processen volop in de spotlights,
zowel bij logistiek onderzoek als het
bedrijfsleven. Sommigen noemen dit ook wel
digital transformation of data-driven werken.
Er is hierbij een duidelijk verschil tussen de
grote logistieke dienstverleners en de kleine
bedrijven met een stuk of vijf vrachtwagens
en enkele medewerkers. Grote organisaties
zijn volop bezig met next-generation
solutions. Kleine bedrijven onderzoeken nu
of ze zelf ook over data beschikken, voeren
orders nog handmatig in Excel in en moeten
de overstap van papieren afvinklijsten naar
barcodescanning soms nog maken.
Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen
op IT-gebied in de logistiek?
Docent ICT en Logistiek Jan van Elderen
van BUas: “Dat zijn onder andere het
optimaliseren van processen en creëren
van nieuwe waarden met behulp van
big data en het gebruik van slimme
sensoren die met internet verbonden zijn.
Ook gaat het om toepassingen voor de
blockchain, het 3d-printen van bijvoorbeeld
spareparts en bijvoorbeeld het gebruik van
20 TRANSPORT
& LOGISTIEK
exo-skeletten door orderpickers, zodat zij
snel zware producten kunnen verplaatsen
zonder heftruck. Maar hét buzzword
van dit moment is zonder enige twijfel
Artificial Intelligence (AI). AI verwijst naar
de ontwikkeling van computersystemen
die in staat zijn taken uit te voeren die
normaal gesproken menselijke intelligentie
vereisen. Denk aan het begrijpen van
natuurlijke taal, probleemoplossing en leren
van gegevens. Deze technologie biedt
mogelijkheden voor efficiëntere en slimmere
(logistieke) processen. Sinds de lancering
van ChatGPT vorig jaar, is AI gewoon
ontploft. Machine learning was een van
de eerste soorten AI. Tegenwoordig zijn
er echter heel veel verschillende soorten.
Het gaat dan om grote programma’s,
maar ook om kleine tools voor gebruik op
een mobiele telefoon. Je hoeft maar even
op internet te zoeken om direct tientallen
verschillende AI-apps te vinden. Bijvoorbeeld
voor schrijven, redigeren en vertalen van
teksten, om zaken te virtualiseren en voor
planning, transport en het nemen van
managementbeslissingen.”
Wat maakt AI tot de belangrijkste
gamechanger in de logistiek?
“Een mens kan over het algemeen maar
een bepaald aantal stappen vooruit
denken, en een beperkt aantal verbanden
leggen. Een oplossing die gebruikmaakt
van AI kan dat veel beter. Met behulp van
slimme algoritmen zijn dit soort systemen
in veel gevallen ook nog zelflerend. Op
basis van historische gegevens kunnen ze
voorspellingen doen over de toekomst.”
“De voorspelbaarheid is een van de
belangrijkste uitdagingen in de logistiek.
Want waarom moeten bedrijven flexibel zijn
en wat maakt het moeilijk om te bepalen
waar je voor de lange termijn in moet
investeren? Dat komt omdat het erg lastig
is om te voorzien wat er in de toekomst
gaat gebeuren. Maar als je nu al weet
hoe de wereld er over vijf jaar uitziet, kun
je uitrekenen hoeveel en wat voor soort
vrachtwagens je nodig hebt, hoeveel
magazijnruimte er moet zijn en wanneer het
interessant is om robots aan te schaffen.
Met digitale oplossingen zoals AI kan de
voorspelbaarheid van allerlei processen op
een hoger niveau worden gebracht. Dus je
weet dan veel beter wat er gaat komen, wat
we nu moeten doen en waar straks kansen
liggen. Daarom kunnen AI-applicaties
bedrijven enorm goed ondersteunen bij
het nemen van beslissingen over allerlei
verschillende zaken.”
Hoe kunnen logistieke bedrijven
participeren in de toenemende
digitalisering en automatisering van de
sector?
“Er is momenteel een verschuiving in
de wijze waarop bedrijven over de juiste
hardware en software kunnen beschikken.
In het verleden pionierden alleen grote
bedrijven met nieuwe applicaties en
toepassingen. Want er was veel kapitaal
nodig om de benodigde licenties,
apparatuur, software en knowhow aan te
kunnen schaffen. Tegenwoordig wordt harden
software echter ook als service geleverd.
Dus wat doe je als je een beetje handig
bent? Je neemt iemand in dienst die net is
afgestudeerd. Die laat je een nieuw systeem
op basis van ‘as a service’ implementeren,
waarbij je betaalt per gebruiker per klik. Een
paar dagen later ben je dan operationeel,
tegen vaste gebruikskosten zonder
grote initiële investering, hooguit enkele
dagen ondersteuning van de partij die de >>

“Je moet niet
bang zijn om
te falen”
Jan van Elderen: “Hét buzzword van dit moment
is zonder enige twijfel Artificial Intelligenge.”
21

ICT
Over Jan van Elderen
Jan van Elderen (36) is sinds 2016 werkzaam aan BUas als docent ICT en Logistiek.
Hij geeft les over de digitale aspecten die bij logistiek om de hoek komen kijken
en is medeverantwoordelijk voor onderwijsvernieuwing op zijn vakgebied. Naast
onderwijs geeft Van Elderen voordrachten en lezingen op congressen en symposia
en is hij mede-auteur van het kortgeleden verschenen volledig digitale eduboek,
getiteld Logistiek: De basis (uitgever: Edumundo).
service levert. Voorwaarden zijn wel dat er
voldoende kennis in huis is en commitment
van het management. Maar dan kan ook
de onderkant van het logistieke mkb
interessante digitaliseringsstappen zetten.”
In hoeverre stellen technologische
ontwikkelingen eisen aan de logistieke
BUas-opleidingen?
“De wereld verandert sneller dan ooit.
Hierdoor is een vierjarige opleiding niet
meer levenslang houdbaar. Iedereen moet
dus continu blijven leren. Dat vereist een
andere mindset, zowel van studenten
als opleidingen. In de oude situatie
hadden we het nog over opleidingen in
bepaalde vakgebieden, zoals logistiek.
Langzamerhand worden deze klassieke
denkbeelden overstegen. Er ontstaat steeds
meer overlap en verbondenheid tussen
studierichtingen.”
Hoe spelen jullie daar als logistiek
opleidingsinstituut op in?
“Neem bijvoorbeeld onze opleiding Data
Science en AI, die wij sinds kort aanbieden.
Daar blijkt een enorme interesse voor te
zijn. We gaan er vanuit dat eigenlijk voor
ieder vakgebied een stuk specialisme op
AI-gebied nodig is. Daarom maken we onze
opleiding Data Science en AI vakgebiedoverstijgend.
Dat doen we door vanuit
verschillende studierichtingen een aantal
specialisten aan te stellen die de verbinder
zijn van deze nieuwe technologie vanuit
hun eigen domein. Dus weg uit dat ‘in
studiehokjes’-denken.”
Wat betekent dit voor studenten en
professionals die carrière willen maken
in IT en Logistiek?
“Een student leert niet meer lineair. Ons
22 TRANSPORT
& LOGISTIEK
educatieboek is opgebouwd uit kleine
voorbeelden, gekoppeld aan stukjes theorie.
Ga de toepassing maar in, doe er ervaring
mee op, hoe zit dit, hoe zit dat, dan weer
door naar het volgende onderwerp. Omdat
het boek digitaal is, kunnen we direct
inspelen op de actualiteit en is er op allerlei
gebied interactie mogelijk met de studenten.
Wat ik ook iedereen wil meegeven is dat je
niet bang moet zijn om te falen. Dus gewoon
doen. Want op het moment dat jij iets doet
en het lukt niet, doe je het de volgende keer
beter. En ga niet zelf het wiel uitvinden, maar
zoek kennis bij elkaar en op het internet.
Kennis is overal beschikbaar.”
Hoe verwacht u dat de logistieke
bedrijvigheid er over pakweg een jaar of
tien uitziet in Nederland?
“Bedrijven zonder voldoende techniek zullen
het niet redden binnen de logistiek. De
marges zijn dun en als er een partij is die het
een paar procent efficiënter doet, ga je in de
min. Dus moet je processen slim aanpakken
en daar zijn technieken onmisbaar voor.
Daar komt nog bij dat ik in de toekomst
vaker disrupties van ketens verwacht door
black swans (onverwachte gebeurtenissen),
zoals eerder de kredietcrisis, covid en
dergelijke. Om de gevolgen daarvan te
beperken, moet je snel schakelen en
weerbaar zijn. Ook daar is technologie voor
nodig. Ik verwacht daarom dat uiteindelijk
alleen data driven organisaties in de sterk
veranderende logistieke sector zullen
overleven.”
Jan van Elderen is een verbinder, praktijkgericht,
en gefascineerd door efficiency en digitale
vernieuwing.

ICT
Tekst Anita Hestens
Ceo van BigMile over rapportage CO 2
-uitstoot per zending:
“Wet CSRD zorgt voor grote
doorbraak”
Transportbedrijven een platform
bieden voor het uniform
gecertificeerd berekenen van de
CO 2
-uitstoot per zending én de
data via een eigen platform delen
met hun verlader. Dat biedt
BigMile haar klanten met haar
product carbon-analytics. Ceo
Dyon van Gaans verwacht dat
de wetgeving CSRD voor een
grote doorbraak gaat zorgen.
“Alle transportbedrijven gaan
hier uiteindelijk onder vallen.”
Als initiatief van Connekt is BigMile
zes jaar geleden begonnen om de
CO 2
-uitstoot in de supply chain gecertificeerd
door te rekenen. Lean & Green-deelnemers
mochten hier direct gebruik van maken.
Toen drie jaar geleden de subsidie stopte, is
BigMile als commercieel bedrijf doorgegaan,
met Connekt nog steeds als aandeelhouder.
Inmiddels werken er dertien medewerkers bij
de organisatie, waarvan Dyon van Gaans in
februari 2022 ceo werd.
Carbon-analytics
Alle Lean & Green-deelnemers maken
gebruik van de carbon-analytics. Maar ze
hebben niet per se toegang tot de complete
functionaliteit. Van hen hebben twintig
bedrijven hebben, naast 58 andere klanten,
de volledige applicatie carbon-analytics
aangeschaft. “Hiermee kunnen zij met
hun hele supply chain in ons platform de
CO 2
-uitstoot per zending berekenen en hun
planningsdata delen met hun verladers en
opdrachtgevers. Iedere verlader krijgt met
een eigen inlogcode zijn eigen data te zien”,
aldus Van Gaans.
Er zijn meerdere manieren om de
CO 2
-uitstoot vast te stellen. Van Gaans
wijst erop dat BigMile met haar softwareoplossing
volledig voldoet aan de ISO-norm
ISO14083. “We verwachten dat de ISO-norm
de nieuwe, internationale standaard wordt bij
de berekening en toewijzing van CO 2
-uitstoot.
Omdat ons platform multimodaal is en geldt
voor alle vormen van goederenvervoer, willen
wij hét platform worden voor de berekening
van de CO 2
-uitstoot per transportzending.
Toch zijn nu alleen nog maar de koplopers
in het transport op het gebied van
duurzaamheid bezig met de berekening van
de CO 2
-uitstoot. Dat gaat veranderen door
de komst van de Corporate Sustainability
Reporting Directive (CSRD). Dat gaat voor
een doorbraak zorgen van BigMile”, zo
verwacht Van Gaans.
Vermelding op offerte
Als gevolg van de CSRD-wet is een groep
van 50.000 bedrijven in Europa vanaf
2025 verplicht om te rapporteren over hun
duurzaamheidsprestaties. Steeds meer
organisaties krijgen hiermee te maken,
ook ondernemingen die niet direct onder
de regeling vallen. Zij zijn bijvoorbeeld wel
toeleverancier voor zo’n CSRD-plichtig
bedrijf.
De CO 2
-rapportage moet volgens de
CSRD-wet worden goedgekeurd met een
accountantsverklaring. De ervaring van Van
Gaans is dat de meeste bedrijven nog even
de kat uit de boom kijken wat de berekening
betreft. Toch vragen steeds meer verladers
en opdrachtgevers hiernaar. “Evofenedex
adviseert haar leden om vervoerders een
offerte te laten maken met vermelding van
de CO 2
-uitstoot van het transport.” Zodat
bedrijven niet alleen op kosten een selectie
maken, maar ook op duurzaamheid.
Met de ingevoerde data en analyses
BigMile-ceo Dyon van Gaans: “Awareness van
CO 2
-uitstoot wordt steeds groter. Evofenedex
adviseert haar leden om vervoerders een offerte
te laten maken met vermelding van de CO 2
-
uitstoot van het transport.”
ontstaan inzichten om de CO 2
-uitstoot
terug te brengen. Van Gaans: “Je kunt met
ons platform ook verschillende scenario’s
doorrekenen. Als je bijvoorbeeld met een
andere brandstof zoals bio-fuel, of gedeeltelijk
elektrisch gaat rijden, wat gebeurt er dan met
de uitstoot? En wat wordt de CO 2
-uitstoot als
je voor een deel binnenvaart gaat gebruiken?”
Awareness groter
Van Gaans ziet dat de awareness voor dit
fenomeen steeds groter wordt: “In Frankrijk
staat de CO 2
-uitstoot al op de vrachtbrief
vermeld. Het doorbelasten van deze uitstoot
is een vervolgstap met de komst van de
wettelijke CO 2
-toeslag. In Duitsland wordt
al gesproken over een toeslag van 90 euro
per ton CO 2
-uitstoot. Dat zal waarschijnlijk
Europees gebeuren. In ieder geval zijn
bedrijven met BigMile goed voorbereid op de
komende ontwikkelingen.”
23

Advertorial
Groeiambities waarmaken?
Kies voor
professionaliteit in opleiden
Snelgroeiende, ambitieuze
transport en logistieke
bedrijven kunnen niet zonder
goed opgeleid personeel. Het
vinden, binden en betrokken
houden van medewerkers is
noodzakelijk om de kwaliteit
van de dienstverlening te
garanderen. Twee bedrijven die
weten hoe je het zelf opleiden van
medewerkers aanpakt zijn Nassau
Sneltransport en Bos Logistics.
Wij spraken met ze over hun
vooruitstrevende opleidingsbeleid.
De vraag naar een partner in opleiden
kwam voor Bos Logistics voort uit
de ambitieuze HR ontwikkelagenda van de
organisatie.
“Een van de belangrijkste wensen
was een breed e-learningpakket voor de
medewerkers. In 2021 maakten we de
keuze om met het leerplatform van THAR te
werken,” vertelt Sake-Christiaan Stelpstra,
Manager People.
Ontwikkelpaden binnen Bos
Voor het opleiden van medewerkers heeft
Bos ontwikkelpaden ingericht. Zo kunnen
medewerkers doorgroeien van B naar
CE-chauffeur of van loodsmedewerker naar
ploegleider.
Samen met THAR heeft Bos Logistics
organisatiespecifieke e-learnings ontwikkeld,
bijvoorbeeld voor de introductie van nieuwe
medewerkers.
Nascholing met e-learning
Bos Logistics is specialist in wegtransport
voor lucht- en zeevracht.
“De veiligheid van onze medewerkers en
hun omgeving is erg belangrijk. We focussen
niet alleen op onboarding en scholing maar
ook op de nascholing van medewerkers.”
Het opleidingsproces
digitaliseren
Voor Bos Academy is het heel belangrijk om
overzicht te houden in opleidingsdata. Daar
helpen de overzichten van THAR bij.
“Via THAR kunnen we meteen actie
ondernemen wanneer een certificaat
verloopt. Het leerplatform van THAR is
gekoppeld met AFAS. Deze werkwijze sluit
naadloos aan op de strategische pijler van
Bos Logistics om een data- en ICT cultuur te
creëren.”
Zo maak je leren aantrekkelijk
“Onze chauffeurs en magazijn-medewerkers
hebben vaak te maken met wachttijden
omdat een lading er nog niet is. Het is
aantrekkelijk om die tijd efficiënt te gebruiken
voor het volgen van e-learnings.
THAR geeft ons de mogelijkheid om
medewerkers goed te onboarden en te
ontwikkelen. Dit is erg belangrijk gezien de
snelle groei van Bos Logistics.
24 TRANSPORT
& LOGISTIEK

Op 8 en 9 november staat THAR op
ICT & Logistiek in de jaarbeurs in Utrecht.
Kom langs op STAND 03.D084
We geven prioriteit aan de veiligheid,
gezondheid en duurzame inzetbaarheid
van onze medewerkers. Én zorgen ervoor
dat medewerkers kunnen investeren in hun
persoonlijke ontwikkeling.”
In 2023 werd Bos Logistics
Best-in-Class op het onderdeel
‘innovaties in arbeid en scholing’
in de Top 100 Logistiek
Dienstverleners.
Nassau Sneltransport werkt sinds 2020
met THAR. Het bedrijf was net ontstaan
uit een fusie van twee gerenommeerde
transportbedrijven. Dit bracht een flinke
schaalvergroting met zich mee.
“De noodzaak om het opleiden van
medewerkers te professionaliseren kwam
al gauw om de hoek kijken,” vertelt Tim
Suijkerbuijk, Mededirecteur en Security
Manager bij Nassau Sneltransport.
Professionaliteit in opleiden
“Als sneltransportbedrijf heb je veel chauffeurs
in dienst die Code 95 nascholing moeten
doen. Zonder nascholingspunten mogen ze
niet meer rijden als beroepschauffeur.
Professionaliteit in opleiden is dan erg
belangrijk. In de software van THAR vonden
we die professionaliteit. Door signalen
te bundelen hebben we meer structuur
en gemak bij het organiseren van de
opleidingen.
Inmiddels gebruiken we THAR voor meer
dan Code 95 nascholing.
Onze medewerkers werken met de EPT
en de laadklep en moeten laden en lossen
op luchthavens. Dan zijn intern transport en
medewerker luchtvracht cursussen belangrijk
voor de veiligheid.”
Het kennisniveau op peil houden
“Het op peil houden van het kennisniveau
binnen de organisatie vinden we erg
belangrijk. Daarom hebben we samen met
THAR het boekwerk met veiligheidsnormen
gedigitaliseerd.
Deze staat nu bij het maatwerk op ons
platform als interactieve e-learning ‘Veilig en
verantwoord werken’.”
De kennis testen
“Door in de e-learning afwisselend gebruik
te maken van tekst en verschillende soorten
beeldmateriaal wordt de aandacht van
chauffeurs beter vastgehouden dan bij het
leren uit een boek. De e-learning wordt
afgewisseld met vragen. Zo komen we te
weten of de informatie ook echt begrepen
wordt.”
Geautomatiseerde borging
De voortgang van medewerkers kunnen we
heel eenvoudig bijhouden via het platform.
De borging van de resultaten is heel
belangrijk. Zo kunnen we altijd aantonen dat
we onze medewerkers de juiste instructies
meegeven om veilig te kunnen werken.
“Door signalen te
bundelen hebben
we meer structuur
en gemak bij het
organiseren van de
opleidingen”
25

ICT
Tekst Annelies van Stijn Beeld Shutterstock en René Knapen
Selectie van software en softwareleveranciers
“Een nieuw TMS, WMS of FMS:
bezint voor je begint”
De zoektocht naar en
selectie van leveranciers en
de TMS-, WMS- en FMSsoftwareapplicaties
die zij
aanbieden, is complex. Al snel
zie je door de bomen het bos
niet meer. Daarom organiseert
DALTI, vereniging van ICTleveranciers
voor transport en
logistiek kennissessies tijdens de
ICT & Logistiekbeurs, samen
met ICT & Logistiek. Doel:
bezoekers tips en richting geven.
Een TMS, WMS of FMS wordt regelmatig
vervangen. Dat heeft diverse redenen,
aldus René Knapen, ambtelijk secretaris van
DALTI en gastdocent logistieke opleidingen.
“Er kunnen zich wijzigingen voordoen in het
eigen bedrijf, of bij de leverancier. Daarnaast
wordt de invloed van de omgeving,
bijvoorbeeld de overheid, steeds bepalender
voor de technische en functionele eisen die
aan een applicatie wordt gesteld. Ook de
invloed van opdrachtgevers is bepalend.
Denk daarbij aan de verplichte rapportage
van CO 2
. En wat we vaak vergeten, is de
wens of eis van nieuwe medewerkers.
Kortom, je moet je als logistiek bedrijf continu
de vraag stellen of de automatisering nog wel
toekomstbestendig is. En als dat niet zo is,
hoe lang kan je er nog mee door en hoe lang
duren de zoektocht en de implementatie,
wetende dat er een enorm tekort is in
IT-sector.”
Andere softwareleverancier
Veel gebruikers van software hebben een
jarenlange relatie met hun leverancier.
Knapen: “Dit jaar meldde een IT-leverancier
26 TRANSPORT
& LOGISTIEK
dat een klant 40 jaar geleden het eerste
pakket in gebruik nam. In die tijd zijn we
overgestapt van homecomputers naar PC’s,
met opeenvolgende besturingssystemen,
grafische mogelijkheden en veel meer
geavanceerde functies. De vraag is of de
leverancier al die technische ontwikkelingen
kan betalen. De geschiedenis leert dat het
velen niet gelukt is. Veel leveranciers zagen
om bovengenoemde reden hun klantenkring
slinken. Daardoor moesten ze uiteindelijk
stoppen, of hun klanten verkopen aan
een collega. Daar zit je als klant niet op te
wachten. Het enige wat de klant belangrijk
vindt, is een modern pakket met voldoende
functies van een leverancier die kan en wil
investeren en bovendien een goede service
levert tegen een aanvaardbare prijs.”
Maatwerk of standaard
Gebruikers kunnen ervoor kiezen om zelf
een pakket te ontwikkelen, of maatwerk
te laten produceren voor hun eigen bedrijf.
“Veel bedrijven, groot en klein, hebben dit
geprobeerd, maar uiteindelijk kiezen de
meesten toch voor een standaard pakket
dat goed aanpasbaar is aan jouw processen
en de (deel)markt waarin je actief bent”, zegt
Knapen. “Een standaard pakket is goedkoper
dan maatwerk, en er komen, als het goed
is, regelmatig updates, waardoor jouw
maatwerk niet aangepast hoeft te worden.”
Strategische keuze
Een standaard pakket heeft naar zeggen
van Knapen ook nadelen. “Zo’n pakket doet
bijna nooit voor 100% wat jij wilt, soms voor
85% en soms voor 90%. Maar let wel, het
moment waarop je de beslissing maakt,
is er maar één. Morgen is de wereld weer
anders, heb je andere opdrachtgevers, is
de techniek en/of wetgeving veranderd of
treed je toe tot een andere deelmarkt of
ander samenwerkingsverband. Dan is 90%
ineens nog maar 60%. Met andere woorden:
neem ook de strategische keuzes, die je in
de toekomst maakt, mee in je beslissing. In
sommige gevallen moet je kiezen voor twee
systemen, omdat de deelmarkten waarin je
opereert zo verschillend zijn dat het niet in
één oplossing past.”
1
Ook de krimp, groei of verplaatsing
van een bedrijf kunnen reden zijn voor de
aanschaf van een nieuw pakket. “Stel voor
dat je ineens een vestiging moet openen in
Engeland; omdat jouw klant daar een filiaal
opent, dan moet je mee. En dat betekent
dat de applicatie Engelstalig moet zijn, met
tijdzones moet kunnen werken en met
vreemde valuta om moet kunnen gaan.”
Mislukte implementatie
Vaak gaan bedrijven op zoek naar een
systeem, zonder vooraf duidelijk te hebben
De zoektocht naar en
de implementatie van
een nieuw systeem kan
tijdrovend zijn

wat ze zoeken en waaraan het moet voldoen.
Het succes van een nieuw systeem wordt
grotendeels bepaald door de voorbereiding,
aldus Knapen. “Bezint voor gij begint. Zoals
hierboven beschreven kan een zoektocht
naar en de implementatie van een nieuw
systeem veel tijd in beslag nemen, zeker
bij grotere organisaties, die tal van andere
systemen hebben waarmee gekoppeld moet
worden. Een implementatie van een klein
systeem kan soms in enkele dagen, maar er
zijn er ook die drie jaar duren met duizenden
uren aan consultancykosten.”
Bij een langdurige implementatie loop je
volgens Knapen bovendien het risico dat de
techniek, of wensen van klanten niet meer
in de pas lopen met de uitgangspunten
waarop de initiële keuze is gebaseerd. “De
grootste oorzaak van het mislukken van
een implementatie zit hem in het feit dat
er een te lage inschatting wordt gemaakt
van de tijd die het de afnemer kost bij het
implementatietraject. Vooral de tijd die
nodig is om te testen, te schaduwdraaien
en instructie aan gebruikers is vaak een
knelpunt. Veel bedrijven maken er iemand
voor vrij, maar vaak zijn er ineens andere
prioriteiten.”
Teleurstellend
Verder komt het nogal eens voor dat bij de
implementatie blijkt dat iets wel of niet in
een pakket zit. Knapen heeft al eens een
teleurgestelde koper van een nieuw pakket
gesproken die dan aangeeft: “Maar bij de
demo heb ik toch dat knopje gezien waarmee
ik een eCMR kan maken”. Knapen vervolgt:
“Maar als je in één week zeven demo’s hebt
gehad en niet gedetailleerd hebt gevraagd
welke functies een pakket heeft, dan kan het
fout gaan.”
Kennissessie
Om al deze valkuilen en problemen zoveel
mogelijk te voorkomen organiseert DALTI
in samenwerking met ICT & Logistiek voor
bedrijven die zich oriënteren op een nieuwe
applicatie tijdens de ICT & Logistiekbeurs
kennissessies om bezoekers tips te
geven over de selectie van leveranciers en
softwareapplicaties.
Onderwerpen die daar onder andere aan de
orde komen zijn:
• Functionele en technische aspecten;
• Implementatie-aspecten;
• Standaardisatie;
• Koppelingen en integraties met andere
applicaties;
• Certificering van leveranciers.
De kennissessies, verzorgd door René
Knapen, duren 30 minuten. Deelnemers
ontvangen na afloop per mail een overzicht
van selectiecriteria. Deelname is gratis;
de sessie kan alleen bezocht worden via
inschrijving vooraf, op de portal van ICT &
Logistiek.
1. René Knapen,: “Doel kennissessies is tips en
richting geven”
27

ICT
Tekst Anita Hestens
Logistiek Digitaal verlaagt drempels
“Wij hebben een gidsfunctie”
1
Hoewel slechts 10% van de
logistieke bedrijven ‘digital
ready’ is, loopt het nog niet storm
bij Logistiek Digitaal. “Voor veel
ondernemers is digitalisering een
grote uitdaging. Ze weten niet
waar ze moeten beginnen en hoe
ze het aan kunnen pakken. Daar
helpen we ze bij. Wij hebben een
gidsfunctie”, zo vat Anneloes
van Klaveren als adviseur
digitalisering het werk van
Logistiek Digitaal samen.
Logistiek Digitaal, dat vorig jaar is
gelanceerd, biedt ondersteuning bij het
digitaliseren van hun logistieke processen
aan zowel transportbedrijven als logistieke
dienstverleners, verladers en expediteurs.
Dit aanbod is beschikbaar voor alle mkb’ers,
met als doel om bedrijven ‘digital ready’ te
krijgen. “Een bedrijf is digital ready als de
1. Logistiek Digitaal had een stand op het Festival
Topsector Logistiek in De Kuip.
28 TRANSPORT
& LOGISTIEK
digitale basis binnen het bedrijf op orde is én
het bedrijf digitaal kan samenwerken met de
ketenpartner, bijvoorbeeld door het delen van
logistieke data als aankomsttijden met de
verlader”, legt Van Klaveren uit. Zij is één van
de zes adviseurs digitalisering bij Logistiek
Digitaal.
Probleem voor morgen
De meeste ondernemers beseffen goed
dat digitalisering heel belangrijk is voor hun
bedrijf, is de ervaring van Van Klaveren.
Zij heeft zeven jaar bij een transportbedrijf
gewerkt vóór haar werk bij Logistiek Digitaal.
“Het is vaak al uitdagend genoeg om aan
de vraag van klanten te voldoen. Er wordt
vaak tegen digitalisering op gekeken, het
is een probleem voor morgen wat ook nog
eens veel tijd kost en een grote investering
vergt. Logistiek Digitaal helpt juist deze
drempels te verlagen. Want om te kunnen
groeien en efficiënter te opereren, heb je ICT
nodig. Het delen van data is momenteel voor
veel bedrijven een belangrijke stap in het
digitaliseringsproces.”
Gratis aanbod
“Als ondernemers op digitaal gebied
stappen willen zetten, of wanneer er een
digitaliseringsvraag is vanuit een ketenpartner,
kan dat een reden zijn om Logistiek Digitaal te
benaderen. Ook zien wij dat er met het oog
op een tekort aan personeel, administratieve
taken kunnen worden gedigitaliseerd, zoals
het digitaliseren van CMR’s. Ondernemers
die naar ons toe komen, zien de urgentie in
en hebben vaak meerdere plannen, maar
weten niet waar te beginnen”, aldus Van
Klaveren. “Met Logistiek Digitaal delen we
hier informatie over. We hebben een gratis
aanbod, zo werken we aan cursussen en
bieden adviesgesprekken aan met onze
netwerkconsulenten.”
Ideale volgende stap
Het startpunt is een inventarisatie met een
korte scan. Zo weet je waar je als bedrijf staat
en wat je moet aanpakken om volledig digitaal
en data-gedreven te werken. Van Klaveren:
“In een persoonlijk gesprek bespreken we
de digitaliseringsuitdagingen en bepalen we
wat prioriteit verdient. We kunnen aangeven
wat de ideale volgende stap is, passend
bij de eigen strategie en bedrijfssituatie.
Het is een uitdaging voor bedrijven om de
juiste ICT te vinden, al is het niet zo dat wij
bedrijven een bepaald ICT-product aanraden.
Aanbod van ICT-producten is er genoeg,
net als ICT-consultants. Wat wij als gids
bijvoorbeeld hebben gedaan, is dat we een
bedrijf met een logistiek probleem in contact
brachten met een logistiek student. En een
ander transportbedrijf hebben wij geholpen
met de aanvraag van een subsidie voor
een ICT-oplossing om temperatuur beter te
monitoren. Dit zijn enkele voorbeelden van
onze hulp bij het verder brengen van bedrijven
met digitalisering.”

Logistiek
Tekst Anita Hestens
Onderzoek naar vergroting van efficiëntie in logistiek:
Meer nodig dan alleen
vrachtwagenheffing
Hoe kan de overheid bijdragen aan het efficiënter organiseren
van de logistiek? Dat kan door de vrachtwagenheffing te
gebruiken als prijsprikkel. Daarnaast zijn er meer veranderingen
zoals een cultuuromslag nodig om de transportsector efficiënter
te maken, zo is te lezen in het onderzoek ‘Logistieke efficiëntie,
beoordeling van potentiële maatregelen’ van CE Delft in
opdracht van Natuur & Milieu.
Vanaf 2026 vervangt de vrachtwagenheffing
het Eurovignet in Nederland.
De Tweede Kamer heeft hier vorig jaar mee
ingestemd. Naar verwachting leidt dit tot
een netto opbrengst van € 250 miljoen
per jaar. De overheid is voornemens de
inkomsten uit de vrachtwagenheffing terug
te sluizen naar de sector om verduurzaming
te stimuleren. Omdat het nog onduidelijk
was welke maatregelen hiervoor effectief zijn,
heeft Natuur en Milieu onderzoeksbureau CE
Delft gevraagd hiernaar onderzoek te doen.
Onderzoek is gedaan door literatuuronderzoek
en door het interviewen van experts uit het
bedrijfsleven en de wetenschap. Alle experts
waren het erover eens dat er veel bespaard
kan worden door meer samenwerking en een
betere benutting van de vervoerscapaciteit.
Maar het blijkt dat het digitaliseringsniveau en
de cultuur in de sector belangrijke barrières
zijn die de verduurzaming in de weg zitten. Zo
worden er soms te veel kilometers gemaakt
of juist te veel ‘lege kilometers’. Projectleider
en mede-auteur Roy van den Berg wijt dit
enerzijds aan opdrachtgevers die per se
hun goederen op een bepaalde tijd op een
bepaalde plek willen hebben en anderzijds
aan de consument die vandaag bestelt en
1
morgen geleverd wil hebben. “Veel lading kan
efficiënter vervoerd worden als de vervoerder
meer flexibiliteit krijgt in het moment van
aflevering.“
Samenwerking niet in cultuur
Volgens Van den Berg is het bundelen van
lading of gebruik van een andere modaliteit
alleen te realiseren als bedrijven andere
prioriteiten stellen en meer samenwerken
met elkaar. “Maar dat zit vaak niet in
de bedrijfscultuur. Samenwerking vergt
vertrouwen. Het besparingspotentieel
van samenwerking wordt ingeschat op
minimaal 10%, maar daarvoor is dus een
cultuurverandering nodig. Prijsprikkels
kunnen een belangrijke aanzet geven voor
deze gedragsverandering”, denkt Van den
Berg. Hogere kosten voor CO 2
-uitstoot en
inefficiënties lijken een sense of urgency
te creëren dat gedrag zullen veranderen.
Bijvoorbeeld via een extra vrachtwagenheffing
die extra kosten per kilometer met zich
meebrengt. Dat kan ervoor zorgen dat
bedrijven andere keuzes gaan maken en
eerder denken aan het combineren van ritten
om de kosten te drukken.
Digitaliseringsslag
Een andere barrière is het beperkte digitaliseringsniveau
van veel transportbedrijven.
Een flinke digitaliseringsslag is een
belang rijke voorwaarde voor efficiëntere
rit- en ladingplanning. Datadelen, gericht op
het ontdekken van samenwerkingskansen
tussen bedrijven om transportkilometers te
reduceren, kan helpen. Maar veel bedrijven
beschikken nog niet over de benodigde data
of zijn niet in staat deze te delen. Inzetten op
digitalisering samen met gedragsverandering
komt dan ook uit het onderzoek het meest
prominent naar voren.
Hoger gemiddeld tarief
Natuur & Milieu, de opdrachtgever van het
onderzoek, wil dat de overheid de inkomsten
uit de vrachtwagenheffing inzet om de barrières
voor een cultuuromslag weg te nemen
en het digitaliseringsniveau te verbeteren. De
milieuorganisatie bena drukt verder dat het
onderzoek bevestigt dat een financiële prikkel,
zoals de vrachtwagen heffing, de noodzaak
voor een efficiëntere logistiek vergroot. Natuur
& Milieu pleit ervoor om het gemiddelde tarief
van de vracht wagen heffing van ongeveer 15
cent per km, zoals opgenomen in de wet,
naar 30 cent per kilometer te verhogen. De
uitwerking is niet onderzocht.
1. Projectleider Roy van den Berg: “Veel lading
kan efficiënter vervoerd worden als de
vervoerder meer flexibiliteit krijgt in het moment
van aflevering.“
29

Economie
Tekst Robert van Leewen Beeld Shutterstock
CPB onderstreept belang transport en distributie
Nederland springlevend
als distributieland
Het is een opsteker voor de
logistieke sector als onderzoekers
van het Centraal Planbureau
(CPB) verrast zijn hoe groot
het belang van distributie
is. Logistiek heeft ervoor
gezorgd dat de Nederlandse
goederenuitvoer is gestegen.
CPB staat verder stil bij het
afnemende belang van Duitsland
en het groeiende belang van
België voor de Nederlandse
economie. Vervoerscijfers geven
eenzelfde beeld.
In de CPB-studie ‘Wederuitvoer motor
achter stijging Nederlandse export’
staat wederuitvoer centraal. Hierbij worden
goederen ingevoerd en, na bijvoorbeeld in
distributiecentra minimaal bewerkt te zijn,
vervolgens door Nederlandse bedrijven
uitgevoerd. Wederuitvoer verschilt dus van
de uitvoer van producten die in Nederland
zijn geproduceerd, en ook van doorvoer.
Wederuitvoer is vanwege de Rotterdamse
haven binnen de EU typisch iets voor
Nederland.
worden getransporteerd. Bij wederuitvoer
zijn transport en distributie – de logistiek -
de belangrijkste activiteiten op Nederlands
grondgebied; het is dan volgens de
CPB-onderzoekers ook niet voor niets dat
Nederland Transportland wordt genoemd.
CPB werkt de faciliterende rol van het
transport, distributie, distributiecentra en de
ingezette vervoersmodaliteiten niet verder
uit, maar het gaat vooral om binnenvaart en
wegvervoer.
Duitsland en België
Net als bij de export van eigen producten
gaat het overgrote deel van de Nederlandse
wederuitvoer naar Europese landen.
Duitsland is de belangrijkste ontvanger:
gemeten in euro’s had 23% van de
Nederlandse uitvoer in 2021 Duitsland als
bestemming, meer dan dubbel zo veel als
naar de tweede handelspartner België. Maar
het belang van Duitsland is de afgelopen
decennia gedaald, terwijl dat van België juist
steeg.
Ook in de vervoerscijfers zien we dat
België steeds belangrijker is geworden
als losland. Sterker nog, in 2021 – het
vooralsnog meest recente CBS-cijfer –
Wederuitvoer
is vanwege de
Rotterdamse haven
typisch iets voor
Nederland
vervoerden Nederlandse transporteurs voor
de eerste keer meer tonnen goederen naar
België dan naar Duitsland.
Duitsland is voor Nederland het
belangrijkste uitvoerland en tot 2021 en
voor Nederlandse wegvervoerders ook het
belangrijkste losland: van alle miljoenen
tonnen goederen die in Nederland in het
wegtransport worden geladen, wordt 40%
in Duitsland gelost. Nederlandse vervoerders
nemen 53% van deze vervoersstroom voor
hun rekening, Duitse vervoerders 23% en
Poolse vervoerders 13%.
Duitse vervoerders breidden in 2021
hun marktaandeel uit ten koste van
Nederlandse en Poolse vervoerders.
Hoewel transportbedrijven uit deze landen
onderling sterk concurreren faciliteren ze wel
gezamenlijk de groei van de Nederlandse
(weder)uitvoer en daarmee de Nederlandse
economische groei.
Economische groei
In 2020 daalden wederuitvoer en uitvoer
van eigen productie ongeveer even sterk. In
2021 was er voor beide sprake van herstel,
maar voor wederuitvoer gold dat veel sterker.
In 2022 is de groei van de goederenuitvoer
zelfs alleen te danken aan toename van de
wederuitvoer; de uitvoer van Nederlandse
producten nam af. Die toename van de
uitvoer zorgde voor economische groei.
Goederen die (weder)uitgevoerd worden,
moeten uiteraard fysiek naar het exportland
30 TRANSPORT
& LOGISTIEK

Arbeidsmarkt
Tekst Anita Hestens
STL zet in op aanpak van laaggeletterdheid
Taaltraining voor medewerkers
levert veel op
Wat doe je als merkt dat je
medewerkers de Nederlandse
taal onvoldoende onder de knie
hebben? STL richt zich het kader
van duurzame inzetbaarheid
meer op de aanpak van
laaggeletterdheid in de sector. De
eerste bedrijven hebben al goede
resultaten geboekt.
In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen
van zestien jaar en ouder moeite met lezen
en schrijven. Dit zijn personen die Nederlands
als moedertaal hebben en mensen die het
Nederlands als tweede taal leren. In de
sector transport en logistiek heeft één op
de acht vrachtwagenchauffeurs een vorm
van laaggeletterdheid. Zij hebben moeite
met lezen, schrijven en rekenen, en ook hun
digitale vaardigheden zijn beperkt.
Uit onderzoek blijkt dat 16% van de
medewerkers in de sector een tekort heeft
aan basisvaardigheden. Dat kan zorgen
voor stress en verzuim bij de werknemer.
Om diegene gezond en duurzaam
inzetbaar te krijgen, is het belangrijk om
aandacht te schenken aan het niveau van
basisvaardigheden van de medewerkers.
Om laaggeletterdheid op de agenda te
krijgen bij werkgevers, heeft Sectorinstituut
Transport en Logistiek (STL) een adviesfunctie
laaggeletterdheid gecreëerd, die is ingevuld
door Bonnie Bleijlevens. STL werkt hierin
samen met Stichting Lezen en Schrijven.
Geen onderlinge binding
Ploeger Logistics Harderwijk is één van
de bedrijven die Bleijlevens inmiddels
heeft geadviseerd. Bij Ploeger werken
vijf Poolse medewerkers die nauwelijks
Nederlands praten. Zij werken sinds één
tot twee jaar in het warehouse; vier van
hen als warehousemedewerker en één als
warehousemanager. Deze persoon verblijft al
langer in Nederland. Zij kennen elkaar goed
en de samenwerking bevalt prima.
Madelon Sporrel, teamleider HR bij
Ploeger: “Zij spraken naast Pools ook wat
Engels met elkaar. Maar ze zochten andere
collega’s die Nederlands spreken niet op,
waardoor er geen onderlinge binding was.
Om elkaar en de werkinstructies beter te
begrijpen én de binding met de collega’s
en het bedrijf te versterken, wilden we hier
iets aan doen. Daarom hebben we Bonnie
Bleijlevens om advies gevraagd.”
Taaltrainingen en grapjes
“Wij hebben onze wensen voor een
taaltraining op tafel gelegd”, vervolgt Sporrel.
“Na een test tijdens de intake werd het
taalniveau van de medewerkers bepaald.
We krijgen nu hulp op locatie via het Taalhuis
van de bibliotheek in onze gemeente.
In groepjes van twee krijgen de vier
warehousemedewerkers les op de werkvloer
in het warehouse. De Poolse leidinggevende
zit nu in een vervolgtraject, waarin hij
individueel verdiepende Nederlandse
taaltraining krijgt van een zelfstandige
taaltrainer. Hij is namelijjk al wat verder met de
taal. Daarin is aandacht voor spreekwoorden,
grapjes en dergelijke.”
De training vindt plaats in de plaats
waar zij wonen. “Beide trainingen, waarvoor
boeken zijn besteld, lopen nog even door. De
medewerkers zijn gemotiveerd, al is het nog
wel een drempel om de Nederlandse taal ook
op de werkvloer te gebruiken. Zij zien dit toch
als een mooie kans en zijn dankbaar dat we
hierin investeren. De kosten zijn voor ons niet
hoog. We zijn blij met deze invulling ervan!”
Subsidie en advies
Een werkgever kan subsidie
aanvragen voor trajecten op het
gebied van basisvaardigheden,
aldus Bleijlevens. STL kan hierbij
helpen. Zo is er een landelijke
subsidie Tel mee met Taal, waarvoor
werkgevers zich in januari en
februari 2024 kunnen inschrijven.
Ook zijn er vaak bij de gemeente
subsidiemogelijkheden.
Heeft u een werknemer die moeite
heeft met lezen, schrijven, rekenen
of digitale vaardigheden? Of heeft
u vragen over het verbeteren van
basisvaardigheden bij u op de
werkvloer? STL kan u hierover
adviseren, en begeleiden naar
de beste oplossing op maat.
Neem contact op met de adviseur
laaggeletterdheid bij STL,
bbleijlevens@stlwerkt.nl of
06-83877227.
Bonnie Bleijlevens is adviseur laaggeletterdheid
bij Sectorinstituut Transport en Logistiek (STL).
31

Arbeidsmarkt
Tekst Annelies van Stijn Beeld VTBN
VTBN ondersteunt eigen rijder en kleine transportondernemer op alle fronten
“Zorgeloos ondernemen,
zorgeloos chauffeuren”
Als chauffeur eigen rijder
worden. Het lijkt makkelijk,
maar ondernemerschap brengt
veel verantwoordelijkheid
met zich mee als het gaat om
administratie, regelgeving,
tariefberekeningen, pensioen,
enzovoorts. Om ervoor te
zorgen dat die zzp’er met al zijn
vragen en problemen ergens
terecht kan, is onlangs de
Vereniging Transportbedrijven
Nederland (VTBN) opgericht.
Transport & Logistiek sprak met
medeoprichtster Simone Zomer.
32 TRANSPORT
& LOGISTIEK

Een conflict met een klant,
een opdrachtgever met
liquiditeitsproblemen, lastige
kostprijscalculaties, hoge boetes in het
buitenland, een truck die vanuit het
buitenland gerepatrieerd moet worden,
vervanging bij ziekte of vakantie, pensioen,
schulden, problemen thuis. Slechts een
greep uit de zaken waar eigen rijders of
kleine transportondernemers tegenaan
kunnen lopen. “Vanuit mijn ervaring
als detacheerder van chauffeurs zie ik
De Nederlandse
chauffeur is met al
zijn papieren een vijfsterrenchauffeur
dagelijks dat zzp’ers, als het gaat om deze
zaken, vaak tussen wal en schip vallen. En
voor juist die groep willen we er zijn”, zegt een
gedreven Zomer.
Krachten bundelen
“Het zijn stuk voor stuk goede chauffeurs
met hart voor hun werk, maar we zien ze
ook worstelen. Denk aan onderwerpen
als regelgeving, juridische zaken,
tariefberekeningen en alles wat zo op hun
pad komt als zelfstandig ondernemer. Waar
grote ondernemingen voor tal van disciplines
personeel in huis hebben, moeten zij alles zelf
zien op te lossen. En dat terwijl ze vaak meer
dan 60 uur per week onderweg zijn.”
“Het geeft heel erg veel tijdsdruk om de
boel letterlijk en figuurlijk aan het rollen te
houden, met daarbij de hele papierwinkel,
een gezin en partner. Bij bestaande
vakorganisaties kunnen eigen rijders, als
ze daarbij aangesloten zijn, hulp krijgen op
een aantal vlakken. Maar wij willen echt
toegevoegde waarde bieden en zzp’ers
helemaal ontzorgen. Dat onderscheidt ons
ook van de andere organisaties. Wij willen de
kleine transportondernemingen bedienen die
een enorme toegevoegde waarde hebben in
transportland. We willen dat deze bedrijven
de krachten bundelen, zodat ze samen een
mooi en sterk geheel kunnen vormen. Dat
moet geen probleem zijn, want Nederland telt
momenteel 9.000 eigen rijders en dat aantal
zal volgens RDW-prognoses binnen twee tot
drie jaar doorgroeien naar 14.000.”
Spannende tijden
Zomer realiseert zich dat wat zij en
medeoprichter Aschwin Cannoo met VTBN
willen betekenen voor eigen rijders en wat
ze willen aanbieden, ambitieus is. “Dat kost
tijd. We zitten in de opstartfase en moeten
vertrouwen winnen en draagvlak creëren
onder chauffeurs, eigen rijders en kleine
transportondernemers. Onze website staat in
ieder geval en er komen steeds meer vragen
binnen. Het begint dus te leven. Op 1 oktober
zijn we ook onze wervingscampagne gestart
en zullen we veel zichtbaarder worden.
Een drukke en spannende tijd. Maar we
overhaasten niks, alles stap voor stap.”
Enquêtes
Op de vraag wat VTBN haar leden concreet
biedt, gaat Zomer uitgebreid in. “Naast code
95-opleidingen, kunnen chauffeurs hier
ook de benodigde papieren halen voor een
NIWO-vergunning. Peter Vedder gaat die
lessen bij ons geven en met hem hebben we
ook al onze opleidingen al naar een hoger
plan weten te tillen. We willen ervoor zorgen
dat er daadwerkelijk les wordt gegeven in
zaken waar de chauffeur wat aan heeft.”
VTBN houdt ook regelmatig enquêtes
onder chauffeurs/zzp’ers om te weten wat
zij belangrijk vinden. “Daarnaast geven
we ook voor eigen rijders en chauffeurs
opfriscursussen voor kostprijscalculatie en
andere trainingen. Daarbij kun je denken aan
lifestyle en voeding.”
Zekerheid
Verder wil VTBN eigen rijders helpen als ze
bijvoorbeeld in Frankrijk staan met onjuiste
papieren, ze niet verder mogen rijden en
de truck moet worden gerepatrieerd. “Dat
kost normaal enorm veel geld. Wij hebben
mensen op kantoor met een groot rijbewijs
en zorgen er dus voor dat die vrachtwagen
terugkomt. Ook willen we er zijn als er in het
buitenland hoge boetes zijn en iemand zelf
onvoldoende middelen heeft om dat direct te
kunnen betalen.”
Erger voorkomen
Wat ook hoog op het lijstje van VTBN
staat, is het aanbieden van medische
keuringen, een gezondheidsscan en blijvende
gezondheidsondersteuning. “Die medische
keuringen kunnen de leden hier op het
hoofdkantoor in Wijhe laten doen op de
momenten dat ze hier zijn voor bijvoorbeeld
code 95, of op andere momenten dat ze
niet onderweg zijn, zoals op zaterdagen of
de avonden. We hebben sinds kort ook een
medische bus rondrijden, waar die medische
check-up kan worden gedaan. Het mooie
hiervan is dat ze dan snel weten hoe ze er
fysiek voorstaan en ze niet de hele medische
mallemolen in hoeven. En medische
Simone Zomer: “Belangrijk te laten zien wat de
Nederlandse chaufeur waard is”
33
>>

TVM & snel weer op weg
Net dat
stapje extra?
Ik ben voor!
Bij schade wilt u zo min mogelijk last hebben van stilstand, administratie
en kosten. Wij helpen u snel weer op weg. Naast online gemak bieden we
doeltreffende service en zetten we net dat stapje extra. Want wij weten
hoe belangrijk het is om de lading af te leveren zoals is afgesproken. Zodat
u kunt zeggen: meer service en minder onzekerheid? Ik ben voor!
Zo helpen we u verder
U bent niet alleen goed verzekerd, u ontvangt ook 24/7 hulp ter
plaatse bij schade. En we helpen u ook om schade te voorkomen.
Meer weten? Ga naar tvm.nl/ikbenvoor of scan de QR-code.

2
keuringen zijn wel erg belangrijk, want veel
chauffeurs ontwikkelen overgewicht, diabetes
en slaapapneu als gevolg van veel zitten
en een onregelmatig leven. Door op tijd
bijvoorbeeld de diagnose diabetes te stellen,
kun je voorkomen dat ogen zo snel achteruit
gaan en vervolgens een rijbewijs niet meer
wordt verlengd.”
Pensioen
Belangrijk punt waarin VTBN zzp’ers ook
bij wil begeleiden, zijn de pensioenen. “Ben
je niet meer in loondienst, dan moet je
dat voor jezelf regelen. De vraag is of alle
chauffeurs dat weten. Daar moeten ze met
hun kostprijsberekening absoluut rekening
mee houden. We denken dat de zzp’er daarin
onvoldoende voor zichzelf zorgt. Zeker als
ze nog jong zijn, staat dat erg ver van ze af”,
aldus Zomer.
Wat voor een eigen rijder die net
begint ook nog ver van zijn bed kan zijn,
dat zijn conflicten met opdrachtgevers en
klanten. Daarvoor biedt VTBN juridische
ondersteuning aan. Daarnaast wil de
organisatie faciliteren dat de leden onderling
zaken kunnen regelen als het gaat om
vervanging bij ziekte en/of vakanties. “Met
een appgroep kom je dan vaak al een heel
eind’’, zegt Zomer. “Je zou er er zelfs aan
kunnen denken dat ze onderling lading of
ritten uitwisselen. Hoe mooi zou dat zijn.”
Ambities
Op dit moment biedt VTBN haar leden drie
pakketten met diensten aan. De meest
uitgebreide omvat ook debiteurenbeheer en
de volledige boekhouding. Maar de ambities
van Zomer en Cannoo reiken verder. “Als we
groot genoeg zijn, kunnen we als collectief
ook goedkoper brandstof inkopen. Daarnaast
willen we kijken of we dan ook de pensioenen
gezamenlijk kunnen regelen, zodat ieder lid
zijn of haar eigen inleg doet. Dat zijn we nog
aan het onderzoeken.”
Keurmerk
Wat ze bij VTBN eveneens willen, is een
betere cao voor chauffeurs. “Als het aan
mij ligt, gaat het basissalaris omhoog en de
130%-regeling weg. Nu moet er over die
extra 30% maar liefst 52% belasting worden
afgedragen. Daarmee betaalt de werkgever
veel salaris en de werknemer veel belasting.
We hebben daarover al met een aantal
economen gesproken.”
“Natuurlijk moet je daarbij wel oppassen
dat werkgevers die ergens hun marge
vandaan moeten halen, niet gaan voor
chauffeurs uit goedkopere landen. Daarom
is het zo belangrijk dat we laten zien wat
de Nederlandse chauffeur waard is. We
willen om die reden dan ook toe naar een
keurmerk voor de chauffeur en/of zijn bedrijf.
De Nederlandse chauffeur is met al zijn
papieren immers wel een vijf-sterrenchauffeur.
Daar mag je dan ook wat van verwachten.
Bedrijven moeten zich echt gaan afvragen
of die chauffeur echt het sluitstuk zijn. Want
om nou altijd te zeggen dat Nederlandse
chauffeurs zo duur zijn…. Bedrijven moeten
echt anders gaan denken. In plaats van 30
chauffeurs in loondienst kunnen ze ook gaan
voor 30 zzp’ers. Dan hoeven ze en geen
lasten af te dragen en geen vrachtwagens
aan te schaffen. Het zijn allemaal
overwegingen.”
Het land in
Het contact met de eigen rijders en tussen
de eigen rijders ziet Zomer vooral in
chauffeurscafés, op (grote) truckparkings
en bij chauffeursevenementen. “We gaan
data plannen voor voorlichtingsavonden. We
3
moeten als VTBN echt naar de chauffeurs
toe, want ze zijn onderweg aan het werk en
dat moet vooral zo blijven.”
VTBN zou willen dat er tijdens die
bijeenkomsten echt gepraat gaat worden en
gespard. “Bijvoorbeeld over hoe je je wagen
zo efficiënt mogelijk onderhoudt en hoe je het
beste met je banden kunt omgaan. Natuurlijk
mogen ze ook altijd bij ons langskomen. Daar
hebben we in Wijhe een speciaal kantoortje
voor ingericht. Bovendien zien we hen hier
toch als ze komen voor workshops en
trainingen.”
In eerste instantie start VTBN op het
hoofdkantoor in Wijhe. Het oosten van het
land is immers een van de regio’s met de
meeste eigen rijders. Zomer: “Natuurlijk is het
wel de bedoeling, dat als VTBN eenmaal echt
op de kaart staat, we Nederland in gaan.
Chauffeurs hebben vaak regionale netwerken
en daar willen we absoluut in meegaan.”
2 Aschwin Cannoo: “Wat we willen bieden, is
ambitieus”
3 Eigen Rijder kan met alle vragen en problemen
terecht bij VTBN
35

Logistiek
Tekst Anita Hestens
Festival Topsector Logistiek in kader van kracht van logistiek
“Verander in kleine stapjes”
Onder het motto ‘beleef de
kracht van logistiek’ ging
het festival van de Topsector
Logistiek op 11 september
over duurzame en innovatieve
ontwikkelingen in de logistieke
sector, nu en in de toekomst.
Niet alleen op het gebied van
technologie en digitalisering
verandert veel, maar ook
in future skills. Bedrijven
moeten dan ook meebewegen
en innoveren. Maar, zo viel te
beluisteren, doe dat vooral in
kleine stapjes.
“Begin klein, bijvoorbeeld
met één elektrische
wagen, één zonnepaneel
of één laadbatterij”
Na de ‘aftrap’ door dagvoorzitter
Joost Hoebink in voetbalstadion
De Kuip in Rotterdam en het schieten
van drie Feijenoord-ballen in het publiek,
werden zo’n 800 bezoekers uit de logistiek
toegesproken door minister Mark Harbers
van het ministerie van Infrastructuur en
Waterstaat. Hij deelde via een video zijn
respect voor de sector: “Zonder jullie staat
Nederland stil. Logistiek is onmisbaar.”
Daarna benadrukte boegbeeld Aad
Veenman van Topsector Logistiek dat de
toegevoegde waarde van de logistiek in
de afgelopen jaren is toegenomen tot 14%
van het bruto binnenlands product in 2022.
“Logistiek, één van de grootste sectoren
van de Nederlandse economie, verbindt
alles met elkaar. Er zijn veel uitdagingen
waarvan verduurzaming de belangrijkste
en ingewikkeldste is voor de sector op dit
moment. Ook de invoering van de zeroemissie
zones in 2025 wordt nog best
spannend”, aldus Veenman, die ook meldde
36 TRANSPORT
& LOGISTIEK
1
dat er 1.700 bedrijven actief zijn in de
projecten van de Topsector Logistiek.
De slimste mens
Na Veenman kregen drie deelnemers aan
een panel in de vorm van ‘De slimste
mens’ vragen van de dagvoorzitter:
Jan Fransoo, hoogleraar Operations en
Logistiek Management van de School of
Economics and Management van Tilburg
University, Annemarie Terpstra, commercieel
directeur van Container Terminal Twente,
en Roy Bolscher, eigenaar van duurzaam
voedingsmiddelen-familiebedrijf Bolscher.
De vragen waren vantevoren ingezonden
door professionals uit de sector.
Zo vroeg een ondernemer waar je op
moet inzetten als je je wilt voorbereiden op
de zero-emissie zones. Bolscher, die zelf
heeft geïnvesteerd in een volledig elektrisch
wagenpark antwoordde: “Begin klein,
bijvoorbeeld met één elektrische wagen, één
zonnepaneel of één laadbatterij en wacht
niet op het beleid van Brussel. Kijk wat het
doet, reken door en ga zo verder.”
“Als je nu niet begint met verduurzaming,
is het over een aantal jaren een nadeel dat
straks de vraag naar duurzame voertuigen
toeneemt. En elektrisch rijden heeft als
groot voordeel dat het rustiger rijden is
voor de chauffeur”, zo ging Fransoo in op
een vraag over de energietransitie. “We

moeten de logistieke keten op een andere
manier inrichten en goed nadenken over de
ruimtelijke invulling daarvan.”
Ook volgens Terpstra is verduurzaming
één van de uitdagingen, maar dit vormt ook
een kans om jezelf te ontwikkelen.
“Daarnaast is het werk in de logistiek ontzettend
leuk met veel doorgroei mogelijkheden.”
Zij antwoordde op een vraag van een scholier
waarom je in de logistiek zou gaan werken.
Verandering begint in het brein
Verandering gaat het beste met kleine
stapjes. Dat geeft ook neurowetenschapper
en keynote spreker Ayca Szapora aan.
Zij legde uit hoe je je brein mee kan
laten werken om verandering duurzaam
te maken. Eén van de tips daarbij is de
‘als… dan…’-koppeling toe te passen.
Iedereen maakt veel aannames en bekijkt
de wereld vanuit een eigen bril. Dat maakt
nieuwe dingen aanleren lastig. Hoe maak
je verandering dan wel duurzaam? Haar
advies: “Ons brein houdt van een duidelijk
doel. Maak het daarom makkelijk, houd
balans tussen ‘plezier’ en ‘pijn’ en zorg
dat je publiek zich gezien en gehoord voelt
door aan te sluiten bij hun interesses – dat
vergroot urgentie. En stel concrete, kleine
stappen voor die je sneller in je routine kan
opnemen met de regel ‘Als… dan…’”
Stappenplan energietransitie
Bij het veranderingsproces waar de
logistiek nu in zit, loopt de sector tegen veel
uitdagingen aan, waarvoor het Topsector
Festival tools aandroeg tijdens de breakoutsessies
en op het festivalplein. Zo ook
voor de verduurzaming, waarbij je al snel
denkt aan de aanschaf van elektrische
voertuigen. “Maar het gaat om meer dan
alleen de aanschaf ervan”, zo legde Thierry
Verduijn van de Hogeschool Rotterdam
uit. Er wordt gewerkt aan een plan dat kan
helpen om de stap naar elektrificatie te
zetten. Dat bestaat uit tien fases, waarvan
het belangrijk is één stap tegelijk te zetten.
Van oriëntatie en visievorming en het in een
vroeg stadium bespreken van ambities met
verladers, tot het uitwerken van ritprofielen
inclusief laden en het aanvragen van
uitbreiding van het elektriciteitsnet.
Roy van den Berg van CE Delft ging
in op de vraag hoe bedrijven aan meer
energie kunnen komen. In de toekomst
wordt een flink energietekort verwacht, als
ondernemingen meer gaan inzetten op
elektrificatie.
Hij ziet mogelijkheden voor slim
laden - als energie overdag goedkoop is
– en het ontwikkelen van energiehubs op
bedrijventerreinen en collectieve laadpleinen.
Ook het plannen van ritten moet
slimmer, volgens hem. Het benutten van
laadcapaciteit gaat over hoe je omgaat met
lege kilometers. Door goede rekenmodellen
leer je hoe laadcapaciteit beter kunt
benutten.
Future skills
Door de veranderingen in de toekomst
worden ook andere vaardigheden van
managers en medewerkers verwacht,
zogenoemde future skills. In de logistiek
speelt technologie een steeds grotere rol en
de ontwikkelingen gaan snel. Voorbeelden
hiervan zijn autonoom rijden en artificial
intelligence. Dit stelt andere eisen aan de
competenties en skills van (toekomstig)
logistiek professionals.
Maar anders dan je zou verwachten,
werd uit de zaal tijdens één van de
break-out sessies gesuggereerd dat, met
het oog op het grote personeelstekort, het
belangrijk is voor logistiek managers om soft
skills te ontwikkelen: creëer een plezierige
werkomgeving voor de medewerkers,
ontwikkel empathisch vermogen om je in
te leven in werknemers en houd rekening
met het privéleven van medewerkers. De
toekomst zal het leren.
3
2
1. Dagvoorzitter Joost Hoebink (rechts) en
boegbeeld Aad Veenman van Topsector Logistiek
op een platform in De Kuip.
2. Het panel bestond uit Jan Fransoo van
Tilburg University, Annemarie Terpstra van
Container Terminal Twente en Roy Bolscher van
voedingsmiddelen-familiebedrijf Bolscher.
3. Minister Mark Harbers van Infrastructuur en
Waterstaat deelde via een video zijn respect voor
de sector.
37

Logistiek
Tekst Ank van Lier Beeld Ballast Nedam
Bouwbedrijf Ballast Nedam zet in op CO 2
-neutraal transport in 2030
“Verduurzaming bouwtransport
is complexe puzzel”
Verduurzaming van transport
is een speerpunt van veel
bouwbedrijven. Zo ook bij
Ballast Nedam: de bouwer en
ontwikkelaar wil haar eigen
transport en de bouwplaatsen
in 2030 volledig CO 2
-neutraal
hebben. Een stevige ambitie,
aangezien er nog flink wat
zaken te tackelen zijn. De
geringe actieradius van
elektrische vrachtauto’s is een
issue, net als het feit dat er
nog maar beperkt elektrische
vrachtwagencombinaties op de
markt zijn én er een tekort is aan
geschikte oplaadpunten.
Logistiek is één van de belangrijkste
pijlers onder Ballast Nedam, naar eigen
zeggen één van de grootste bouw- en
ontwikkelbedrijven van ons land. Zo heeft het
bedrijf te maken met een grote hoeveelheid
aan bedrijfsbussen en vrachtauto’s, die
spullen en benodigdheden transporteren voor
projecten. “Onze businessunit Ballast Nedam
Materieel, die landelijk opereert, coördineert
het vervoer van bouwmaterieel”, vertelt
Bramske van Beijma. Zij is Director Corporate
Social Responsibility bij het bedrijf.
Licence to operate
Verder zijn er nog enkele andere
businessunits die landelijk actief zijn.
“Dan gaat het bijvoorbeeld om onze
betonfabrieken Haitsma en Hoco. Hier is
sprake van landelijke transporten, vaak over
lange afstanden. Daarnaast hebben we
diverse regionaal opererende businessunits,
die hun eigen lokale transportstromen
38 TRANSPORT
& LOGISTIEK
organiseren. En dan heb je natuurlijk nog de
vervoersbewegingen van onderaannemers
en leveranciers die betrokken zijn bij onze
projecten.”
Verduurzaming is al meerdere jaren
een centraal doel van Ballast Nedam.
Vooral omdat het bedrijf het belangrijk
vindt om maatschappelijk verantwoord te
ondernemen; dit is volgens Van Beijma
noodzakelijk om in de toekomst een ‘license
to operate’ te houden. “Daarnaast wordt
de wet- en regelgeving natuurlijk steeds
strenger. Ook op het gebied van transport:
vrachtverkeer in Europa moet in 2050
CO 2
-neutraal zijn. En al in 2025 krijgen we,
zoals bekend, te maken met zero-emissie
zones in diverse binnensteden.”
Het bouw- en ontwikkelbedrijf legt de
lat wat dit betreft nog een stuk hoger en wil
haar eigen transport en bouwplaatsen al
in 2030 CO 2
-neutraal hebben. Van Beijma
werd drie jaar geleden aangesteld om dit
doel - en diverse andere doelstellingen
rondom het reduceren van de CO 2
-footprint
– te realiseren. “Naast het dieselverbruik
van onze bouwmachines is ook transport
verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van
onze CO 2
-uitstoot. We moeten dus sowieso
aan de slag met de reductie hiervan. We
werken hieraan als corporate onderneming,
maar ook samen met onze businessunits.”
Elektrisch bulktransport
Als het gaat om verduurzaming van het
transport, ligt de focus met name op de
switch naar zero-emissie vervoersmiddelen.
Een groot deel van de medewerkers van
Ballast Nedam rijdt inmiddels al in elektrische
leaseauto’s. Daarnaast is een aantal
elektrische bedrijfsbussen in gebruik en wordt
het bulktransport van zand, beton, et cetera
steeds meer geëlektrificeerd. Het bedrijf trekt
hierbij sinds begin 2023 samen op met De
Bruyn Transport in Oudewater.
1
“Deze transporteur schafte voor ons
een elektrische Volvo-truck aan, waar
bijvoorbeeld een elektrische betonmixer
achterop kan worden geplaatst. En recent
nam Ballast Nedam de tweede elektrische
truck van De Bruyn in gebruik. We hebben
een meerjarenafspraak op papier gezet,
waarin staat dat wij een bepaald aantal
jaren gebruikmaken van deze trucks. Om
de investering interessant te maken voor De
Bruyn was dat ook noodzakelijk. Elektrische
trucks zijn namelijk ongeveer drie keer
duurder dan ‘gewone’ vrachtauto’s.”
Secuur plannen
De vraag is of het bouw- en ontwikkelbedrijf
deze extra kosten kan terugvorderen bij
haar opdrachtgevers. “Veel klanten vragen
nog niet specifiek om elektrisch transport
en stellen hier ook niet altijd een beloning
tegenover. Bij klanten die dat wel doen,
gaat het met name om opdrachtgevers
in de publieke sector. Maar we zijn ervan
overtuigd dat het wel die richting uitgaat;
de trend is onomkeerbaar en daarom
investeren we er zelf ook in. Om die reden
zijn we de samenwerking met De Bruyn ook

”De vrachtwagens
moeten bijvoorbeeld
niet door mul zand
hoeven ‘ploeteren’”
aangegaan; we willen alvast voorsorteren op
deze ontwikkeling en ervaring opdoen met
elektrisch transport.”
De inzet van zero-emissie trucks kent nog
de nodige uitdagingen en aandachtspunten,
geeft Van Beijma aan. Zo is sprake van een
beperktere actieradius - zeker bij zware
belasting -, waardoor secuur plannen een
must is. “Om die reden proberen we deze
trucks met name in te zetten op projecten
waar het ‘efficiënt rijden’ is. De vrachtwagens
moeten bijvoorbeeld niet door mul zand
hoeven ‘ploeteren’. Dan loopt de actieradius
snel terug. Bij 70% accucapaciteit varieert de
actieradius, afhankelijk van het project, van
115 tot pakweg 295 kilometer. Ook het goed
plannen van de laadmomenten is hierdoor
cruciaal. En aangezien een elektrische truck
een hele andere manier van rijden vergt, heeft
De Bruyn chauffeurs vrijgemaakt en getraind
die dedicated op elektrische vrachtwagens
rijden.”
Te weinig laadvoorzieningen
Het verder elektrificeren van het vrachtvervoer
van Ballast Nedam is niet eenvoudig,
erkent Van Beijma. Zeker bij transporten die
landelijk worden gecoördineerd. “Dan is de
actieradius gewoonweg te beperkt. Daarbij
zijn er nu nog te weinig laadvoorzieningen:
op bouwlocaties, in binnensteden, maar ook
langs snelwegen. Je kunt niet zomaar met
je vrachtwagen bij een snellaadstation gaan
staan; er is immers een bepaalde snelheid en
een bepaald vermogen nodig om een truck
goed te kunnen opladen. In 2024 komen er
naar verwachting wel nieuwe laadstations bij;
dat is hard nodig.”
Voor de businessunits van Ballast
Nedam in de regio is het volgens Van
1. Bramske van Beijma: “Verduurzaming centraal
om ‘license to operate’ te houden””
2,3,4 Ballast Nedam draagt zichtbaar uit haar
eigen transport en bouwplaatsen in 2030 volledig
CO 2
-neutraal te hebben.
2
Beijma makkelijker om over te stappen naar
zero-emissie transport. Hierbij gaat het dan
vooral om bedrijfsbussen. “Voor hen is de
switch eenvoudiger te maken vanwege het
simpele feit dat de beperkte actieradius hier
minder een probleem vormt. Deze bedrijven
zijn immers meer regionaal actief. Daarbij
móeten zij ook wel, vanwege de invoering
van zero-emissie zones in 2025 in diverse
binnensteden.”
Bottleneck
Een andere hobbel voor het bouw-
en ontwikkelbedrijf is dat men bij
het landelijk gecoördineerde vervoer
vanuit de businessunit Ballast
Nedam Materieel, grotendeels werkt
met vrachtwagencombinaties met
autolaadkraan. Hiermee worden onder
meer steigers, bekistingen, bouwketen
en containers vervoerd. “Maar dergelijke
vrachtwagencombinaties zijn nog maar
beperkt beschikbaar in een elektrische
variant. Dat is een bottleneck; het is
wat dit betreft wachten op verdere
marktontwikkelingen. En het is ook de vraag
of je vanaf 2025 de binnensteden nog in mag
met niet-elektrische combinaties. Daarover is
veel onduidelijk en iedere gemeente heeft wat
dit betreft zijn eigen interpretatie.”
Om ook duurzaamheidsslagen te kunnen
maken wat de vrachtwagencombinaties
betreft, kijkt Ballast Nedam tevens naar de
mogelijkheden van de biobrandstof HVO
(Hydrotreated Vegetable Oil). “Hiermee
kun je bijna 90% CO 2
reduceren. Maar het
is wel een dure oplossing, en de meeste
opdrachtgevers zijn niet bereid om deze
meerprijs te betalen. En wanneer je dan zo’n
vrachtwagencombinatie op HVO inzet, moet
je die natuurlijk wel kunnen vullen. Dat is nog
lang niet bij elk tankstation mogelijk.” >>
39

Kerstpakket én kerstevent in één keer geregeld!
Op een magische winterse locatie vier je het mooiste
eindejaarsfeest met collega’s. Bij Santa’s Experience
beleven jullie een volledig verzorgde avond met
onbeperkt hapjes en drankjes, entertainment, live
muziek en bovendien kan iedereen zijn of haar eigen
kerstpakket shoppen! Een onvergetelijke avond voor
iedereen. Reserveer nu één van de bovenstaande
avonden of huur de locatie exclusief af. Scan de QR
code voor meer informatie en voor het aanvragen
van de brochure.
santas-experience.nl | info@santas-experience.nl | 0172-211747

Aanpak bij de bron
Hoewel het qua personenvervoer en
bedrijfsbussen volgens Van Beijma de goede
kant uit gaat, zijn er voor vrachttransport nog
flink wat hobbels te nemen om te komen
tot zero-emissie transport. De vraag is dan
ook of de gestelde doelstellingen voor 2030
wel haalbaar en realistisch zijn? “Al deze
beperkende factoren kunnen geen reden
zijn om te remmen qua verduurzaming”,
stelt zij. “Wij blíjven inzetten op CO 2
-neutrale
bouwplaatsen 2030. En als dat niet
kan met elektrisch, dan maar met HVO.
Het resterende deel zullen we moeten
compenseren. In eerste instantie gaan we
echter voor aanpak bij de bron, via de inzet
van zero-emissie voertuigen.”
Over Ballast Nedam
Ballast Nedam hoort tot de grotere bouw- en ontwikkelbedrijven van ons land.
De omzet van het bedrijf komt voor 75% uit bouwactiviteiten: van de bouw van
woningen en torenflats tot de aanleg van nieuwe wegen en tunnels. Naast deze
activiteiten richt Ballast Nedam zich op ontwikkelprojecten, onder meer in de
openbare ruimte.
Bij het bedrijf, dat sinds 1877 bestaat, werken 2.000 mensen. Vorig jaar werd een
Transport van onderaannemers
Ook het verduurzamen van het transport van
onderaannemers en toeleveranciers naar de
bouwplaats, is een aandachtspunt.
“Dit wordt - afhankelijk van het project en
de eisen van de klant - al gerealiseerd. Het
kan nu echter nog niet altijd en overal. De
komende jaren gaan we er verder aan werken
omzet gerealiseerd van 1,4 miljard euro.
om partijen met wie we samenwerken
te stimuleren om ook ‘zero-emissie te
opereren’. Maar zoals gezegd: elektrificatie
vergt forse investeringen en we kunnen niet
in de portemonnee kijken bij de bedrijven
met wie we zakendoen. Verduurzaming van
bouwlogistiek is hoe dan ook een complexe
puzzel.”
advertentie
3
4
41

Duurzaamheid
Tekst Ingrid Damen Beeld Green Collective
Ruim 853.000 kilometer minder gereden
Samen bedrijfsafval inzamelen
bespaart fors
Door gezamenlijk bedrijfsafval
in te zamelen in Nederland heeft
Green Collective de afgelopen
vijf jaar maar liefst 1.324.502
kilogram CO 2
bespaard. Gouda,
het startpunt vijf jaar terug,
produceerde 218.964 kilogram
CO 2
minder.
Omdat initiatiefnemers Renewi en PreZero
de samenwerking hier begonnen,
vierden ze het jubileum in het gotische
stadhuis uit de vijftiende eeuw van deze stad.
In de trouwzaal hadden zo’n 40 personen
zich verzameld.
Green Collective startte vijf jaar geleden
als een white-labelinitiatief van Renewi en
PreZero. Directeur operations van Renewi
Eric Pero blikt terug op dat spannende
moment. “Als concurrent ga je samenwerken
in een joint venture. Vertrouwen is daarbij
de sleutel tot succes!” Inmiddels is Green
Collective in meer dan 25 binnensteden
actief. Deze week werd Almere namelijk
toegevoegd aan het lijstje. En eind dit jaar
zullen het er zelfs 30 zijn.
Uitdagende binnenstad
Gouda is een krappe en uitdagende
binnenstad, vertelt wethouder Michel
Klijmij-van der Laan. “Hier staan oude panden
en hebben we te maken met een slappe
bodem. Er ontstaan nog net geen golfjes
voor de wielen van de vrachtwagens. Minder
verkeer geeft minder trillingen en daardoor
blijven de gebouwen beter bewaard.”
Hij geeft de initiatiefnemers een
complimentje: “Dapper om met je concurrent
te gaan samenwerken.” Om de historische
panden te bewaren, denkt hij voor de nabije
toekomst aan gewichtsbeperking voor de
42 TRANSPORT
& LOGISTIEK
“Als concurrent
samenwerken in
een joint venture”
auto’s. Hij wil daarover met Green Collective
in gesprek in verband met het afval.
De wethouder onthulde tijdens de
bijeenkomst de besparing die er in vijf jaar
is gerealiseerd: er werd 853.823 kilometer
minder gereden, dat zijn 21,3 rondjes om
de aarde. “Green Collective draagt bij aan
de doelen van de Green Deal Zero Emissie
Stadslogistiek (ZES). Ik ben blij dat Green
Collective vijf jaar geleden in Gouda het
startschot gaf om gezamenlijk bedrijfsafval
in te zamelen in de binnenstad. Hiermee
bespaarden we in Gouda 218.964 kilo CO 2
.”
Andere inzamelaars
‘’We zijn blij dat we op deze manier in
steeds meer gemeenten duurzamer kunnen
inzamelen”, zegt Eric Pero van Renewi. “De
afgelopen vijf jaar hebben we laten zien dat
het mogelijk is. We verwelkomen andere
inzamelaars van bedrijfsafval om samen te
werken met als doel een schonere lucht en
beter bereikbare, veiligere steden.”
Ook Iwan te Winkel, directeur Collection
& Operations bij PreZero, is trots op de
resultaten van vijf jaar Green Collective: “Door
inzamelactiviteiten te combineren, kunnen
we die efficiënter en duurzamer uitvoeren
en de uitstoot van schadelijke stoffen in
stadskernen flink terugdringen. Verder willen
we elektrificeren en kijken we ook naar nog
minder rijden.”
Papier en karton
Green Collective’s toekomstvisie is om
elektrisch inzamelen te stimuleren. Daarnaast
is het de ambitie om ook de inzameling van
papier en karton op te pakken.
Van Alkmaar tot Zwolle
Green Collective opereert in
Alkmaar, Almere, Alphen aan den
Rijn, Amersfoort, Amsterdam,
Apeldoorn, Arnhem, Bergen op
Zoom, Delft, Den Haag, Deventer,
Drachten, Eindhoven, Emmen,
Enschede, Gouda, Groningen,
Leeuwarden, Leiden, Maastricht,
Nijmegen, Roosendaal, Rotterdam,
Utrecht, Venlo, Zoetermeer en
Zwolle.

Column Christiaan van Luik
Beeld Christiaan Krouwels
Less is more
De laatste maanden is de instroom van elektrische bestel- en vrachtauto’s fors
gestegen. Eind 2022 reden er 390 elektrische trucks rond, op dit moment zijn dat
er al meer dan duizend, bijna een verdrievoudiging in acht maanden tijd. Ook de aantallen
elektrische bestelauto’s gaan fors omhoog; inmiddels rijden er daar al meer dan 20.000 van
rond, ruim 6.000 erbij in acht maanden.
Collega-onderzoekers hebben eens berekend dat we straks ongeveer 150.000 bestelauto’s
en maximaal 15.000 trucks nodig hebben in de zero-emissie zones. Voor de bestelauto’s
zitten we nu dus op zo’n 14% van het benodigde aantal, met nog zo’n 4,5 jaar te gaan
voordat vanaf 1 januari 2028 alleen emmissieloze bestelauto’s nog toegang hebben in de
zero-emissie zones. De groei zit er nu dus wel in, maar gaat het ook snel genoeg?
Veel ondernemers hebben daar vragen bij, zo bleek recent ook uit berichtgeving van de
NOS. En die zorgen zijn zeker niet geheel onterecht. Maar het is de vraag of we wel echt
150.000 elektrische bestelauto’s nodig hebben. Kan dat niet slimmer, ook gezien de
beperkingen die er zijn rond netcapaciteit? Emissies zijn tenslotte niet de enige uitdaging,
ook de toenemende verkeersdrukte in steden vraagt om actie, evenals de noodzaak om
stadslogistieke ketens efficiënter te organiseren. Diverse gemeenten kijken hoe zij met
verschillende maatregelen het aantal voertuigen in de binnenstad kunnen beperken, denk
bijvoorbeeld aan de veelbesproken proef met de knip op de Amsterdamse Weesperstraat.
Dat moet (logistieke) ondernemers toch aan het denken zetten: is het wel nodig om één op
één mijn dieselvoertuig te vervangen door een emissieloze variant? Als je dagelijks met volle
wagens de binnenstad bevoorraadt, is directe vervanging natuurlijk niet zo vreemd. Maar
voor ondernemers in de zero-emissie zones die hun voertuig slechts beperkt gebruiken en
ook geen grote volumes vervoeren, zijn er genoeg alternatieven voorhanden, bijvoorbeeld
de inzet van cargo-bikes, het gebruik van stadshubs of uitbesteden aan een stadslogistieke
specialist.
Op die manier kan het nog relatief schaarse aanbod van emissieloze voertuigen, en de
al even schaarse netcapaciteit, gereserveerd worden voor het echt onmisbare deel van
stadslogistiek. Ook draagt dat bij het aan verminderen van de verkeersdruk in steden.
Het mes snijdt zo aan twee kanten: lagere emissies, minder congestie en verbeterde
leefbaarheid. Tel uit je winst.
Christiaan van Luik is consultant bij Buck Consultants
43

NUMMER
HVO100
EV snelladen
LNG
CNG+
Waterstof
dcbenergy.nl
DCB Energy is al meer dan 10 jaar geleden een
nieuwe, schone weg ingeslagen. Via onze DCB
Energy HUBs voorzien we logistiek en transport
van de schoonste brandstoffen. En met de
introductie van onze nieuwe Denk Tank(wagens)
vervoeren we die brandstoffen natuurlijk ook op de
schoonste, meest duurzame manier. Zo steken we
onze energie niet alleen in duurzaam tanken, maar
ook in duurzaam denken.
Wij noemen dat vooruit tanken en dat kan al in
heel de Benelux en Duitsland. Kijk voor onze DCB
Energy HUBs op dcbenergy.nl

VOOR IEDEREEN

Techniek
Tekst Annelies van Stijn Beeld Renault Trucks en Annelies van Stijn
Renault stelt haar nieuwe E-Tech T en C-modellen voor
Smoelen met een heuse neus
Renault Trucks introduceerde
onlangs op haar Nederlandse
hoofdkantoor in Beesd de
nieuwe E-Tech T en C. Met deze
vrachtwagens breidt de Franse
truckfabrikant haar 100%
elektrische E-Tech-gamma
aanzienlijk uit en bestrijkt ze nu
een elektrische range van 650
kilo tot 44 ton. Subtiel, maar
opvallend is de neus die deze
E-Tech T en C een hele eigen look
geeft.
Renault timmert al jaren hard aan de weg
als het gaat om elektrische voertuigen:
van bestelbussen en elektrische cargobikes
tot vrachtwagens. Dat moet ook wel als je als
bedrijf de ambitie hebt om in 2030 zo’n 50%
van je totale verkoop elektrisch te laten zijn en
in 2050 zelfs 100%.
Om op de trend naar zero-emissie
en elektrisch in te kunnen spelen, biedt
Renault Trucks vanaf dit jaar voor ieder
marktsegment een passend e-voertuig, zoals
voor regionaal vervoer, zwaar transport,
afval- en bouwvervoer en stadsdistributie.
Voor de Nederlandse markt worden ook
de mogelijkheden onderzocht voor het
aanbieden van toepassingen tot 50 ton, aldus
Jerome Berthelet, managing director Renault
Trucks Nederland.
Marktaandeel
In het marktsegment van de middelzware
e-trucks, waar ook de nieuwe E-Tech T en C
in vallen, verwacht Renault vanaf 2030 een
marktaandeel van 13% te realiseren. Nu is
het bedrijf in dat segment nog marktleider
met 31,5%, maar door de toenemende
concurrentie zal dit dalen de komende jaren.
Op dit moment is het aantal totaalregistraties
van elektrische vrachtwagens
in Nederland 176% hoger dan vorig jaar:
van 100 naar 276 voertuigen. Daarmee
2
is Nederland een van de koplopers in
Europa. Renault Trucks bezet in Europa een
tweede plaats met 46 e-trucks ofwel een
marktaandeel 16,7% achter Volvo met 157
e-trucks en een marktaandeel van 56,9%.
Als het gaat om elektrische bakwagens,
dan gaat Renault aan kop met 46 registraties
en een marktaandeel van 31,5%. Volvo volgt
op een tweede plaats met 31 registraties en
een marktaandeel van 21,2%. In dit segment
van de markt ligt het aantal registraties dit jaar
tot nu toe 60% hoger dan in 2022.
In Europa bezet Renault met 18%
marktaandeel een tweede plaats, met ruim
700 volledig elektrische trucks vanaf 7,5 ton
en meer dan acht miljoen batterij-elektrische
kilometers.
Nederland hoort bij de koplopers in
Europa en staat op de derde plaats als het
gaat om aantal e-trucks op de weg, totaal
aantal gereden elektrische kilometers en
kilometers per voertuig.
1
46 TRANSPORT
& LOGISTIEK
Aerodynamisch
Wat direct opvalt als beide e-trucks blinkend
en wel voorrijden op de parkeerplaats van het
hoofdkantoor in Beesd, is de neus die deze
trucks een geheel eigen smoel geeft. Deze T
en C hebben namelijk in vergelijking met de

3
Renault diesels een voorkant die met 110 tot
150 millimeter verlengd is. Deze zogenoemde
verkorte neusverlenging mag volgens de
EU-verordening tot zelfs 165 millimeter als
deze bijdraagt aan de efficiency van het
voertuig.
De neus, goed zichtbaar vanaf de
zijkant, maakt de vrachtwagen niet alleen
aerodynamischer, maar zorgt ook voor een
stoere uitstraling. Wat deze trucks verder
een geheel eigen gezicht geeft, is de nieuwe
grill in de cabinekleur, de bumperhoeken van
kunststof en staal en het nieuwe E-Tech logo.
Aan de zijkant is direct de nieuw ontworpen
identificatieplaat zichtbaar, evenals de blauwe
wielringen.
Ergonomisch
Bij het ontwerpen van de cabine heeft
Renault duidelijk gedacht aan het comfort
van de chauffeurs. Zo is het dashboard
helemaal vernieuwd en uitgerust met twee
multifunctionele digitale schermen, een met
een formaat van 12 inch recht achter het
stuur en een andere met een grootte van 9
inch rechts ervan. Beide instrumentenpanelen
hebben een goede zichtbaarheid en
bescherming tegen reflectie.
Opvallend is ook het nieuwe D-vormige
stuurwiel, dat met 450 millimeter iets
kleiner is. Dit om de chauffeur wat meer
bewegingsvrijheid te geven, dus comfort te
bieden. Verder is dit vierspaaks stuurwiel
uitgebreid met veel meer functies. Zo is
het stuur uitgerust met knoppen voor het
bedienen van media & telefoon, voor het
aanpassen van het schermzicht, cruise
controle en volumeknoppen.
De cabine is uitgerust met camera’s en
radars die de zichtbaarheid verbeteren en
manoeuvreren vergemakkelijken. Directe
informatie en waarschuwingen zorgen ervoor
dat de chauffeur zich kan focussen op de
weg.
Klapband
Zo geeft tijdens het rijden het multifunctionele
scherm de positie van elk wiel aan
op het voertuig met de bijbehorende
bandenspanning, inclusief de banden van
de trailer. Er wordt een waarschuwing
weergegeven als de druk te laag is. Een
klapband kan zo eenvoudig worden
vermeden. Dat voorkomt kosten, tijdverlies en
ernstige ongelukken. Ook wordt hierdoor het
brandstofverbruik geoptimaliseerd en geeft
dit de chauffeur meer rust door direct zicht
op de status van de banden. Een weetje: van
alle 24/7 oproepen gaat 20% over problemen
met banden.
Nieuw in deze voertuigen is ook het
automatische Autohold/Hillhold systeem. De
Hill start assist (HSA) is een automatische
remregeling bij het wegrijden op een
helling, waardoor het voertuig makkelijker in
beweging komt en niet achteruit rolt.
Inzetbaarheid
De verschillen tussen de E-Tech T en C
zitten ‘m vooral in de inzetbaarheid ervan.
De Renault trucks E-Tech T zijn ideaal om te
rijden in stedelijk gebied en voor regionaal
vervoer met een actieradius van circa 300
kilometer. Ze zijn inzetbaar voor de levering
van consumentengoederen
4
(food en non food), logistieke activiteiten en
door bezorgdiensten.
De Renault trucks E-Tech C zijn geschikt
voor activiteiten in de stad. Denk aan
materiaaldistributie, levering van grondstoffen
en wegenonderhoud. Geschikt dus voor
lichte bouw met een actieradius minder dan
300 kilometer.
Actieradius en batterijpakketten
Beide type wagens zijn leverbaar als losse
trekker of bakwagen met verschillende
asconfiguraties. De voertuigen hebben
volgens Renault een actieradius van 300
kilometer op een enkele accu en tot 500
kilometer dankzij één uur tussentijds
snelladen (250 kW).
Het gemiddelde energieverbruik ligt op
1 tot 1,6 kWh/km. In een uur kan worden
geladen van 20 naar 80% accucapaciteit
met zes accupakketten en een maximaal
laadvermogen van 250kW. De uiteindelijke
actieradius is vanzelfsprekend afhankelijk van
het aantal batterijpakketten, vier tot maximaal
zes stuks, de voertuigtoepassing en het
gewicht dat moet worden vervoerd.
Het laden van de accu’s kan zowel
AC, thuislader max 44kW als DC, snellader
tot 250 kW. De batterijen gaan volgens de
truckfabrikant tien jaar mee bij een gebruik van
50.0000 kilometer per jaar. Dat komt neer op
250 dagen per jaar 200 kilometer per dag.
1. De Renault E-Tech T en C met subtiel neusje.
2. Het vernieuwde interieur met D-vormig stuurwiel
en overzichtelijke dashboard met blauwe
E-accenten.
3. Jerome Berthelet
4. Overzicht van hele range Renault E-voertuigen.
47

Techniek
Tekst Annelies van Stijn Beeld Scania en Annelies van Stijn
Scania opent nieuwe batterij-assemblage fabriek in Zweden
“Batterij gaat het hele leven
van een truck mee”
Scania startte onlangs haar
nieuwe batterij-assemblage
fabriek in het Zweedse
Södertälje. Hier gaat het bedrijf
vanaf komende november haar
eigen lithium-ion batterijen
configureren en assembleren.
Transport & Logistiek was bij de
officiële opening en bezocht ook
de Northvolt-fabriek, waar de
batterijcellen worden ontwikkeld
en in kleine aantallen gemaakt.
De start van de nieuwe batterijassemblage
fabriek later dit najaar
betekent voor Scania de mogelijkheid om
te beginnen met de serie-productie van
elektrische vrachtwagens in de Scaniavrachtwagenfabriek
in Södertälje. Deze
locatie werd afgelopen zomer heringericht
voor de grootschalige bouw van elektrische
vrachtwagens. Het is de bedoeling dat
voorlopig alleen op deze locatie Scania
e-trucks worden geproduceerd. De bouw
van dieseltrucks is nu verplaatst naar de
vestigingen van Scania in Zwolle en het
Franse Angers.
Door de fabrieken voor assemblage van
batterijen en de bouw van vrachtwagens
naast elkaar te plaatsen, is Scania in staat
snel en efficiënt te werken. De truckfabrikant
verwacht dat in 2030 zo’n 50% van de totale
verkoop van haar voertuigen elektrisch zal
zijn. In 2040 zou dit percentage dan gestegen
moeten zijn tot 100%.
“De shift naar elektrisch is de grootste
transformatie in de geschiedenis van het
transport, en 2023 is het jaar dat we die
stap echt zetten. Onder meer de bouw van
de assemblagefabriek, waarin Scania 1,5
miljard SEK (omgerekend ruim 126 miljoen
48 TRANSPORT
& LOGISTIEK
euro) heeft geïnvesteerd, bewijst dat”, aldus
een trotse Christian Levin, president en ceo
Scania en Traton Group.
Kleine carbon footprint
In april 2023 onthulden Scania en de
Zweedse batterij-producent Northvolt een
gezamenlijk ontwikkelde batterijcel. Die is
speciaal ontworpen voor vrachtwagens, met
naar eigen zeggen ‘hoge prestaties en een
kleine carbon footprint’. Deze batterijcellen
zijn ontwikkeld in het Northvolt Lab in
Västerås. Ook een klein deel van de productie
van de betreffende batterijen ligt daar, maar
de meeste batterijcellen wordt gemaakt
op de productielocatie Northvolt Ett in het
noorden van Zweden.
Voor de productie van deze cellen, heeft
Northvolt afgelopen jaar een nieuwe fabriek
1
Jaarlijks moeten er
13.500 elektrische
Scania’s van de band
gaan rollen
2
laten bouwen. Die cellen worden overigens
in allerlei maten en soorten geleverd aan
veel andere gebruikers in de automotive en
overige industrieën. Het gaat in Västerås

3
om een locatie van 18.000 vierkante
meter, waar de productie in hoge mate is
geautomatiseerd.
De productie gebeurt voornamelijk in
zogenoemde clean rooms. Daar werken
circa 1.000 mensen uit 120 verschillende
landen. Voor de ontwikkeling en productie
van batterijen is veel expertise nodig en die is
gehaald van over de hele wereld, van China
en Zuid-Korea tot India, enzovoorts.
Schone en goedkope energie
Northvolt bestaat sinds 2017 en heeft als
missie de groenste batterijen te produceren
met een zo klein mogelijke carbon footprint.
Het bedrijf geeft aan dat haar batterijen nu
worden gemaakt met een footprint die 30%
bedraagt van de industriële standaard. De
bedoeling is dat die footprint op termijn naar
minder dan 10% gaat.
Grote voordeel van het produceren
van batterijen in Zweden is de schone en
goedkope energie uit wind en water, die
volop aanwezig is. De productie van batterijen
kost immers aardig wat energie.
Lithium, dat wordt gebruikt als belangrijke
grondstof voor de Northvolt-batterijen, komt
uit mijnen in diverse landen, waaronder
Congo en Portugal. Op de kritische vraag of
lithium importeren uit Congo nog wel kan,
gezien de slechte werkomstandigheden daar,
antwoordt de woordvoerder dat er alleen
wordt samengewerkt met mijnbouwbedrijven
die zij hebben goedgekeurd en die inzetten
op goede werkomstandigheden.
“Het is bedoeling dat we in de hopelijk nabije
toekomst ook lithium kunnen aankopen
afkomstig uit mijnen in Zweden. Lithium
uit Congo zullen we dan zo veel mogelijk
minimaliseren.” Overigens hergebruikt
Northvolt ook zo veel mogelijk grondstoffen
van gerecylde batterijen.
De cellen die Northvolt voor Scania
produceert, hebben een zogenoemd
prismatic cel format. Het gaat om de NMC
811 Li-ion. Dat is een batterij met een hoge
energiedichtheid en energie van 0,8 KWh,
een voltage van 3,9 volt, een capaciteit
van 157 ampère en een gewicht van 2,2
kilogram. De levensduur bedraagt 1,5 miljoen
kilometer en gaat dus het gehele leven van
een truck mee.
38 robots
Op het moment dat de cellen de
assemblagefabriek van Scania binnenkomen,
worden ze al naargelang het type batterij
dat nodig is voor een klant qua afmeting
en capaciteit, gebouwd. De cellen gaan
eerst naar de zogenoemde Battery Module
Line. Dat gedeelte van de fabriek heeft een
oppervlakte van 2.100 vierkante meter en is
voor 100% geautomatiseerd. De batterijen
worden verplaatst via lopende banden en
vervolgens opgepakt en bewerkt met 38
robots.
De aanvoer van het benodigde materieel
gebeurt daar door agv’s ofwel automated
guided vehicles. In dit deel van de fabriek
worden de batterijcellen gestapeld en
gemaakt tot modules. In het geval van Scania
modules van achttien cellen. De achttien
cellen en de controle unit (CMC) worden
samengeperst om zwellen van de cellen te
voorkomen als de levensduur vermindert.
Ten slotte worden ze in een frame gelast. Per
module bedraagt de energie 10,4 KWh, het
voltage 70 volt en het gewicht 55 kilogram.
Pack
De modules vervolgen dan hun weg binnen
de fabriek naar de Battery Pack Line. Dat is
een ruimte van 3.200 vierkante meter. Het
proces hier is voor 50% geautomatiseerd.
Agv’s vervoeren de modules hier en de
handling en verdere bewerking gebeurt met
34 robots.
In totaal worden er voor Scania
twintig modules in vier lagen in een pack
geplaatst. Daartussen zitten koelplaten. De
zogenoemde Battery Junction Box (BJB)
zorgt ervoor dat iedere module in de pack
1. Overzicht hal assemblagefabriek van Scania
met vele robots waar de batterijcellen worden
gestapeld en gelast tot modules en vervolgens
tot packs.
2. Christian Levin, president en ceo Scania en
Traton Group.
3. De Northvolt Primatics cell op maat gemaakt
voor Scania.
4. Northvolt ontwikkelt en produceert onder meer
de Prismatic batterijcell voor Scania.
4
49
>>

Techniek
5
advertentie
kan worden gemonitord en dat deze kan worden aangesloten met
high-voltagekabels. Ook die kabels worden in deze fabriek gemaakt.
Per pack bedraagt de energie 208 KWh, het voltage 700 volt en het
gewicht 1.200 kilogram.
Investeren
Al met al een knap staaltje techniek, dat wordt samengebracht in
deze twee grotendeels geautomatiseerde productielocaties. Het is de
bedoeling dat er jaarlijks 13.500 Scania e-trucks van de band gaan
rollen. Tijdens de opening van de assemblage-fabriek draaiden de
robots en de productielijnen droog, maar dit gaf wel een goed beeld
van wat daar vanaf november te gebeuren staat.
Dat deze ontwikkelingen niet alleen voor Scania, maar ook voor
Zweden belangrijke stappen zijn, blijkt uit de belangstelling voor de
nieuwe fabriek. Vanuit Stockholm waren Ebba Busch, minister for
Energy, Business and Industry aanwezig, evenals Anna Kinberg Batra,
Governor of Stockholm Count, en burgemeester van Södertälje Boel
Godner. Opvallend genoeg allemaal vrouwen. Dat geldt volgens
de directeur van deze fabriek Tony Person ook voor 40% van zijn
leidinggevenden op deze locatie. Daar kan Nederland een voorbeeld
aan nemen.
Natuurlijk is tijdens dit bezoek aan Scania ook weer uitgebreid
gepraat over het tekort en de behoefte aan laadinfrastructuur. Minister
Ebba Busch beloofde daarvoor tijdens deze bijeenkomst één miljard
SEK ofwel ruim 84 miljoen euro extra te investeren. Daarmee gaat
het totale bedraag daarvoor in Zweden uitkomen op 2,5 miljard SEK,
omgerekend ruim 210 miljoen euro. Want ook zij begrijpen dat je nog
zo veel batterijen en elektrische vrachtwagens kunt produceren, maar
zonder de nodige laadinfra zet dat niet echt zoden aan de dijk.
5. Elektrische Scania onderweg.
50 TRANSPORT
& LOGISTIEK

advertentie
COLOFON
Transport & Logistiek is het vakmagazine voor
de transport- en logistieke sector
31ste jaargang, nummer 10
transportlogistiek.nl
Transport & Logistiek
Redactie
Annelies van Stijn (coördinatie) •
T 06 51273035 •
a.vanstijn@transportvakmedia.nl •
Anita Hestens • T 06 11230115 •
a.hestens@transportvakmedia.nl •
Hoofdredactie
Ingrid Damen •
i.damen@transportvakmedia.nl •
Transport Vakmedia •
redactie@transportvakmedia.nl •
Advertentiewerving
Martin ten Hoven • T 06 46118259 •
m.tenhoven@transportvakmedia.nl •
Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de
Regelen voor het Advertentiewezen gedeponeerd bij de
rechtbanken in Nederland. Een exemplaar van de Regelen voor
het Advertentiewezen is op aanvraag kosteloos verkrijgbaar.
Uitgeefteam Transport Vakmedia
Peter Vorstenbosch (uitgever) •
Martin ten Hoven (salescoördinator) •
Abonnementenadministratie
Transport Vakmedia •
T 088 2266651 •
transport@mijntijdschrift.com •
Tarieven in 2023
Jaarabonnement € 210,07
exclusief btw Jaarabonnement
België € 232,75 exclusief btw,
inclusief portokosten
Digitaal jaarabonnement:
€ 136,09 exclusief btw
Proefabonnement 3 nummers:
€ 15,00 exclusief btw
Abonnementen kunnen op elk
gewenst tijdstip ingaan en
lopen automatisch door, tenzij
uiterlijk 2 maanden voor de
vervaldatum is opgezegd bij
de abonneeservice. Zakelijke
abonnementen worden niet
tussentijds beëindigd.
Basislay-out
Studio 3017 •
E info@studio3017.nl •
Vormgeving
Content Innovators, Den Haag •
Druk
Veldhuis Media, Meppel •
© 2023, Transport Vakmedia •
ISSN: 0929-0508
Transportvakmedia.nl
HET BELANG
VAN GOEDE
BEDRIJFSKLEDING
Onderzoek wijst uit goed
passende én aantrekkelijk
uitziende bedrijfskleding
zorgt voor een vorm van trots
en verbondenheid met het
bedrijf. Én niet te vergeten….
Jouw mensen maken de hele
dag gratis reclame. Daarom
wil je ook dat bedrijfskleding
er representatief uitziet.
Onderscheidende
bedrijfskleding?
Bel Van Dijk!
VAN DIJK CORPORATE WEAR
Burg. Lodderstraat 52A, Opheusden
0488 - 44 39 92 | info@vandijkbedrijfskleding.nl
WWW.VANDIJKBEDRIJFSKLEDING.NL

De toekomst
is Super. En nu
8% beter.
Hoewel niemand met zekerheid kan zeggen wat de
toekomst brengt, zijn wij ervan overtuigd dat het een
mooie toekomst wordt. De nieuwe Scania Superaandrijflijn
is naar verluidt niet alleen de soepelste
aandrijving op de weg, maar ook de efficiëntste die we
ooit hebben gebouwd. Hiermee wordt een geheel
nieuwe branchestandaard gesteld op het gebied van
aandrijflijnen en verbrandingsmotoren, met een
brandstofbesparing van ten minste 8%. Vandaag zijn
we klaar voor de uitdagingen van morgen. Een morgen
die 8% beter zal zijn.
scania.nl/super
De nieuwe Scania Super-aandrijflijn, met de verbrandingsmotor als middelpunt,
zorgt voor een brandstofbesparing van ten minste 8% ten opzichte van Scania’s
huidige 13-litermotor. De vergelijking geldt voor langeafstandsvervoer.